장음표시 사용
281쪽
EX liis , quae superiori noε diximus capite, rio- strum excidit iudicium de apposito auxilio in
ipsa cacochymia, ac prauorum luccorum redum
. dantia Verum lis adhuc sub iudice I an praeter pii gationem,)liqvado venas scindere fas Exagitat di ias ficultatem ubertim,ut sibi moris est,perdoctus Horatius Augenius ti .. .de sang. miss cap 4. quo loco,
ne ullatenus in cacochymia secandam esse venam, definit:quamuis contrahente sanguine viticam aliquod eandem admittat. Tvetur oppositum,ac str nue,doctissimus Hieronymus Polus, totius Academiae Valentinae micans polus, Apologetico illo Iibro, quem aduersus audacem nostrum Conciuem
Barcinonensem , graui, & acuto coinscripsit stylo; quamuis ob viri huius grauitatem maximam sub discipuli nomine Franciici Aguilar,ut magis aciem audaciae aduersarii hebetaret , illum serio in lucem. ediderit. Hic itaque lib. I. ca. . hanc quaestionem abunde exagitat,partemq; astirmantem defendit Galeni testimoniis,& rationibus aliquor, inclis adligatis Hippocraticis. quibus modb contenti,GDPeria uacaneum nobis quidem fore videbitur, amplius de hac philosophari.Caeterum,quae vir iste clarissimus singillatina explicauit,nos perfunctori ἡ,qua tum nostri consili, ratio patietur, concludere imber, reiecta, ceu anili omni ex parte Augent, Opia
ansuis itaque omnia,Yt Galenus retur met.
282쪽
PER vEN. sECT. IN ENixis. LIB.IIL ' icap. II .aut utilis,aut inutilis: ille , ceu res secundit mnaturam sui hadicat conseruationem: hic verb, ceu res praeter naturam condia, sui potius ablatiqncn'. verum,cum dupliciter hic inutilis nobis fiat, aut quantitate,aut qualitate. quantitas ruisus, cum itiadem duelici altera ratione nobis fiat inutilis, aut respectu virium, aut vasorum: qualitas mox, autera duplici arte,aut in fieri,aut iam in facto esse.In cunctis his ideis ius quidem,tam revulsionis,quam 'acuationis gratia venas scindere: solo excepto vitio in qualitate iam mutata,dum languis iam in totum corruptus existit, in quo aliquando reuulsionis beneficio sortὸ fas .Hanc doctrinam liqui8o insinuare visetur clarissimus Galenus , nuper citato lib. s. meth. ca. io. dum infit, Ergo quod corruptum est,id alienam a natura estequod tale est Ue auferendum dictai., Et pausti infra rursus , Siquidem asse-Em vacuandum esse praecipit, idque vel vena inci-D , et, purgatione. quit innuat , Vena incisia. quod corrumpitur,& esse corruptelae in fieri consistit. purgatione ver iam omni ex parte corruptam. Dilucidius adhuc hanc suam aperit mentem lib. I timeth. cap.8.dum ira quit,Putredineswasimm,idscilicet quod iam corruptum est omni ratione vacuantes:
quod reliquum est, videlicet quod in tari,moderaris motibuW,cst refrigerante pers'iratu, ad exactamfmmetriam reducentes. mox vacuationis species referr,
quibus iam corruptum tollimus,& inquit, Ac va- euationem quidem issius per urinam, deiectiones , mitum aesudores moliemur. Quare inter vacuantia putredinem iam factam , ne sanὸ venae sectionem c6numerat,sutile ipsi,ac intempestiuum auxilium.
quod pariter struit oc eodem lib. capite sequenti
283쪽
Neqtie oppositum semitGalenus lib. Art.Med. C. 89
dum venae se stionem, .liitcr vacuanta a Pt: tredinem recenseat. nam ibi prospexit limplicitet putredine, & hanc,ait,immutationem, aut vacuationem indIcare. immutatio rursus putredinem tollit manei,te
materie,qua iri vacuatio C corpore educit. vii autem
immutatio respicit putredinem fiuntem , qua roducit in benigniorem fiatum,illam coquendo: similiter & vacuatio, cu respectat partem fientem, cum e corpore cducit semimalam materiem , ut minori
sacha, megius.quod rcliquum est concoquat, hoc inter reliqua apposite praeitans venae sectib ex Galeno lib. II. mcth. ca.IN.& partim faetam, liue iam sit a natura superata, siue ceu maligna inuidea scruetur; hanc materiem iam putrefiistam educit exacte purgatio. hinc Galenus co Art. Ludo libro , v tranaque partem putredi his contemplans,dc venς lectionem recenset, clysteres, urinas, ex perspirationem cutis praestantia,inter vacuantia illam; quasi vena sectio fientem tollat, resi qua factam praesertim. Faci id aurem erit huius rei nos assignare rationemam,quamuis putridis in facto humoribus , ex aduerso vacu tio sespondeat : adaequata erit illa , quae inutile , ac
iam putridum , ab optimo altero succo seligit: --quit istiid vensiectio,cum promiscue,sine delectu, quidqμ id in vasis tusis continetur affatim vacuef, purgario vero contia,quod sorpori inuti lc,sibique familiare trahit,e corpore simul educit. In semiputridis autem , ac semimalis humoribus, in his inquam in quibus putredo in ta fieri cimi exadue so respondeat, ruit 'entili ita , tum restigerario,
284쪽
PER VEN.sECT. IN ENIXIS. LIB. III. 9 spraestet; ad AEquatum proinde habendum auxilium ad fientem tollendam putredinc m. hoc idem elegater Galenus illustrat lib. 2. Aph O .sen. IT. accurata ex vino desumpta analogia, & tandem infert. Sic in
fanguine Ie res habet. nam si ipsius magna facta est eorruptio , non iam ad sui naturam redire potest: parum vero a se ipsos degenerauerit,vacuato superuacaneo, qui restat suam recuperare potest naturam. Et cu venae sectio, quod naturae est sta peruacaneum apposite tollat, hinc & ventillationem inducit, tollendo multitudinem obstruentem , refrigerat mox facili ac libero inducto perspitatu , & natura leuata reliquum apte concoquit, inutile Vincit, ut recuperare pristinatarnaturam queat. Qirare venae fcctio appolitum auxilium ad reuellendum, tum vacuandum quantitate, aut qualitate inutilem humorem.
od si quis insurgat, rationem hanc nihil concludere decacochymo stacco. Huc ad Galenum remittimus; qui nuper citato lib. 9. methodi c. Io. palam hoc idem struit. nam per sanguinem qualitate inutilem, non utcunque putridum, sed vel in fieri putridum, vel in facto esse haud dubie intellexit: vitium videlicet omne in qualitate. S: cum bime bresignet totius sanguinis vitium , in quantitate nimirum, aut qualitate, si quantitatem respuit cacochymia , neces Iarib hanc recipit qualitas, & sub hoc membro proculdubib continebitur. Rem lustrat Galenus lib. 3.de cauit sympl. ca. a. cum & sanguinis illud duplex signet vitium, dicens , Sanguinem malea senium dico, vel quum adeo vitiosus est Graeci caco-
Aymon vocant) ut vasa, quibos caintinetur erodat: vel
adeo est audius,ut a vasis contineri non possit. loquitur hoc loco de caussis haemorrhagiae, verum iuxta Oo
285쪽
nostrum institutum, cacochymia ex Galeno sub vitio sanguinis in qualitate dinumeranda. quasi vitium in qualitate sit, non solum quando alter succorum , Verum & omncs aeque a tua recesserint natura, siue putridi ipsi sint, ex in se inuicem misti, siue a se inuicem segregati , tertium sane vitium a
dictatore summo lib. de Nat. lium .sen. I9. accurate notatum. Quamobrem uti in quantitatis vitio adaequatum adest auxilium venae sectio, ita in altero qualitatis non haec sola, verum S purgatio.hac tantum Prae-
milia distinctione . quod si illud qualitate inutile a
sanguinis natura plurimum non recesierit, imb adhuc suam seruarit idcam,cum Galeno lib. . de tue-da valet. cap. 4. audacter venam scindemus ; sin a tem non paullulum, iam tunc c5sideratius est hauriendus sanguis, siue scopum respe stet vacuationis, siue reuulsionis . sin vero illud qualitate inutile plu- rimam , aut omnimodam gotius corruptelam contraxerit, rarti reuulsionis, rarius adhuc, aut nunquavacuationis beneficio fas est tundere venas, cum tunc solius purgationis inter auxilia magna urgeat
Haec itaque scriOc5sulenda in nostrα hypothesi, dum accisa sunt lochia , &' ins per enixa cacochrmia, iam cachexia, aut leucophlogmatia laborarit. si namque in ipsa affuerint'adhue signa vincentis sanguinis , et audacter, sin obscura, consideratius tunc,& cautius scindenda vena: sin verb omnino , natura sanguinis recesserit, seu in totum fuerit inutilis,crudus , crassius,aut frigidus humor,aut quo-- modocunquσcmochymus, citra asiquod anguinis vestigium, purgatione potius educendus,aut sud
286쪽
PER VEN. SECT. IN ENIXI s. LIB. III. 9 7ribus,aut urinas mouentibus .nequit enim commini de hic humor, per urerum repurgari, Uti neque per venae sectionem : quare per vicina loca, derivando eundem, utiliter vacuabimus. ' . An intra puerperi' carceres fas, aluum ducere per cathartica.
CAP. XLVII. ANilis quaestio, umbratilis dissicultas appare'
vii nodum in scyrpo quaerentes,replicare, aualuus ducenda intra metas puerperij Diximus que paullb ante,etiam ex summo dictatore, enixas lochia non reddentes citb, ac breuiter succurredas,& venarum sectionibus, & aluum emollientibus. Urget amplius ratio, cum enixis, frigidis, ac crudis humoribus refertis interdicatur, ceu piaculum venae sectio, consulatur serib , ceu appositum auxilium ipsa purgatio. Qua igitur cataphora prehenduntur, qui in dubium illud vertunt Z Doctissimus Alexander Massiaria in suis piaelech. de morb. mul. Cap. ia. etiam aduersus Valleliolam, & Mercatum, absolute purgantium omnium denegat enixis v- sum: & hanc nobis pariter dubitandi praebuit an-& veritatem inquirendi commouix cupidi
- Ratio , qua suam struit opinionem Massaria, & qua tu contentus quiescit, est huiusmodi. Purgantia medicamenta valentia sunt uteri purgationes omnes romorari,ac una recellere. Sed hic effectus parens multorum, ac grauium discriminu, veactum agere ipse noli Ergo abhis, in nostra hyp thesi,sunt omnino Medici abstinendi. Primam propositionem paullo superius videtur ipse confirm .
287쪽
. re, duri aduersus Mercatum haemorrhoidum res rationem enixis damnet: quia cum ex Galeno lib.s. lnaeth. cap. . ab utero derivent, consequenter oc lo- . lchion accident. quod Medicus maxime abhorreat,
retur ipse: cum illud potius sedulb excitare tibi ius. Quare rciicienda cathartica, intra puerperi, car
Caeterum, ut hanc exoluamus dissicultatem,tu ro duplicem tensum eandem disparabimus: Alterho Ium , an purgandum intra fines locliij adhu exbstente morbo aliquo connexo acuto , & illud auxilium postulante,iugiterque vel ex praescripto naturae, vel imminute puerperio fluente. Alter rursus, An purgandum, quando oblita quasi natura, nihil per uterum ipsa respondeat,etsi variis sit tentata artibus,una aut cachexia,aut leucophlegmatia,aut ab l tero simili affectu compatiente enixa.Si igitur quPstio in hoc ultimo accipiatur sensu, nullus haudduis lbie dubitandi relinquitur locus . cum abunde Para. aflirmans in superioribus sit demonstrata , ratione praesertim, & utriusque Medicinae Parentis grauis simis testimoniis. Neque illa Massariae ratio , qui quam aduerius hanc sententiam praestat, cum ne licere quidem aliud magnum auxilium, praeter Pur- lgationem in tanta cacochymia, & humorum Cose Iuptela, uberrime ostenderimus. tum illa naturae
obliuio, tot modis frustra excitata, ad onus iΙlud, molestum deponendum nos inuitat, ac urget 1anet, ad huius tam appotiti auxili j v sum. Verum iuxta priorem selisum definiendam nobis modo hanc quaestionem,serib arbitramur. Pars aL. firmans,maxima fruitur veritate, gaudet methodo,
gaudet & rationi, nec non & quorundam Neoteri
288쪽
, PER VEN.s FCT.INE NIXIS.LIB.III. 0 9 Corum auctoritati. Rationum imprimis haec sunt
Iti discordibus indicationibus, quae dignatione
Praestat, in curatione primum sibi vendicat locum. Sed ex acuto morbo, lochiis implicato, Idicationes discordes aliquando exurgunt,inter qua, dignatione maior & urgentior morbi. EIgo in curatione, ceu incitamentum methodi morbus erit acutus, iqcio exordienda curatio. Verum hic, cum caussiana habeat vacuationem indicantem, optima methodo insinuabit per aluum moliendam , etiam neglectis lochiis,ceu multo minus urgentibus , ac dignatione minoribus. ' Deinceps, In maxima cacochymia, succrescente potissimum morbo , nec quicquam consciente loqchiorum fluxu,indicatio urget crebro illam vacua-di. Sed nulla adaequatior via, quam quae per pur ,2 ationem fit. Ergo. Tandem, imperfecie operante natura, tenemur omni arte eius desectum emendare, ne aut praesens morbus augeatur, aut nouus germinetur. Sed ars postulat, nequeunte natura per statum canalem farcinam deponere, etsi omni arte fuerit adiuta, per sibi viciniorem, ac simul conferentem viam eadem derivare.Ergo ius,imperfectis ac imminutis existe tibus lochiis, nec multitudini satis facientibus per ἡaltriam, ceu vicinam ac conferentem viam onus illud deponere, nullatenus omnimoda cxpechata lochiorum cessatione. Et hoc sorte innuit dictator summus, dum lib. de nat. pueri, & libr.t. se nioib. mul. nu. 36. infit, Enixa maxime incurrore vitae periculum , nisi breui iuccurratur,aut iocando Venas, aut aluum emolliendo. Ex qua sententia liquido Ooo v
289쪽
constat, licere quidem intra puerperij carceres,im & ius, optima inducti methodo,pcr aluum cere non solum affectu praesente id postulante , vorum & imminente immorigero. '. .
Porro, & hac eande doctrinam lubet exempIo: seu graui historia illustrare. Accessimus nos Barcitanonae ad nobilem quandam sceminam , enixa Pia tutum, stib bruma: illa iuuenis erat, carnosa, Ac septimi habitus, optimeque se habuit per totum uidationis lepus. Huic itaque,cum per bidua a b de satis, iuxta naturae praescriptu lochion pri sitii set, mox repente accisum , citra prophasim, eodem finiente iam secudo sole, sub aeqiii librii inrit stis immorigera ac forti fuit prehensa comitii, fne, σπισμω Graecis, conuulsis videlicet usque inferioris mandibulae musculis, motu,ac sii omni totius corporis reliqui, illaesis . tanta νενο ' fuit.illorum musculoru versus suam origine horrist: ehio facta,quod os aperire,ne spoce,verum neς
dexterrimi chirurgi ope tibi fas. febre . correpta acutissima , & vigil erat. Cum igitur 6 tanti mali origine, icia causae principium aestitiam Smus uterum, uti essiciente causam accisum locia in ' . par quada palindromen iam ad caput delatu, ara tectatuque ibi ia propitu illu moibu , plurimas in huc partes fientes habentem, cui Hipyocrate qua
prini u utraq; vena alternat im , accito amboru cru- .
ru ludere itissimus , iniectis itide balanis per uteriucucurbitis simul crurib. assi vis, solis iiipra pubeam postis , rigaturis insuper parti irin infernari im Rioni b. pariter,ac denique acribus clysterib. sis, puerpetia omni hac arte sed uib eliminare leti uimus,ut a trasmittete utero apposite rcuellerem',& copia iugiter in eode stabulata citb tolleremus.
290쪽
PER VEN. fg CT . IN ENIXIS. LIB. III. 91I. Veru, cu his tot,ac ta appositis auxiliis solicitata nas tura, nihil te spodi sint, re comod fuisset prouisu dcl caae antecedet i, dc ci principio, larursus altera die,
i ad alteru peculiare capitis ast chum nos contuli in '. & cam coteptaremur coluncta,eade a capite statim reuellere ac vacuarc variis curauimus modis, tum primo cxternis cubita se illis venis , tu cu scarificatu in homophatis affixis cucurbitis, phoenigmis et iapostca in occipite ac sincipite serib appositis, quidquod de igne rade illud praestitim'. Et cu nulla ex his caperemus utilitate, ass1detibus nobiscu dc quatia or aliis, nec infimae notae doctori b. unico omni u consei isti du obseruaremus crassbs humores in corpore redundare)pitulas foetidas, & coccias sibi propinari solerter decreuim',& has in forma potus,cum alias superfluum esset tetare, ob oris occlusonem, de tras luti otiis dissicultate maxima. & cui stud iuxta cosilium accidisset, aluo copiose excrementa illa reddente : nihilominus quinto a partu die, naturam & arte morbo vincete,anima esstauit. Quare enixae huic, eum ethodo prouisum aluum subducere, postulate urgeti morbo illa vacuatione, etiali lochion , maiori tame ex parte circumcisum, ad ellet. cu ne vales istud,ob morbi acutiem, auxiliuillud, uti neq; venς sectione ex supernis partib. K-cta, remorari. veru quide & istud audet ius teradum, restitis omnino lochiis, cu ne tunc naturae impedime O cssemus. cogit autem aliud urgetiae necessitas. Lubet modo conuulsos a Maliaria audiores rece sere, & una inclitem aperire. Franciscus inprimis