장음표시 사용
81쪽
et irritum laborem perdere. Quapropterfaciliorem mihi eniam deprecationis arbitrabor fore, ut sero cum Quinctiliano Prooem. Inst. Orat. loquar, quod quum inter
dioersas, et quasdam etiam inter se Contrarias Dirorum
eruditorum opiniones d7scitis esset electio, si non moeniendi noua, as certe de illis iudicandi, partes mihi sumserim. Quod si Musis non omnino aversis mihi successisse censueris, de aliorum suffragiis, benevolis an iniquis, minus sollicitum me reddes. Ad alteram itaque Epistolae huius partem, sed multo breviorem, qua novae huius editionis rationem Tibi me redditurum promisi, accedo. Quam sub exitum seculi proxime elapsi egregiam Ciceronis editionem, suis et optimorum Commentatorum animadversionibus instructam, inchoavit Celeberrimus Ioli. Georg. Graevius, ad finein a viro praeclaro non suisse elaboratam, merito dolemus. Nam Epistolas tantum ad Familiares et Atticum, Libros de Oniciis, Catonem Maiorem, Laselium, Paradoxa, et Somnium Scipionis, tum orationum Volumina absolvisse eum non nescis; Obstante salo, ne et reliquis primam admoveret manum , aut supremam imponeret: quorum tamen nonnulla notis suis adornata et editioni parata reliquisse, et iam typographo suo Commisisse Graevium suspicor, quae aliquamdiu illic delituerint, et post utriusque obitum alio, ni fallor, aborraverint. Illam Corte sortem subiisse ineditas hactenus has in Libros IV Rhetoricorum ad Herennium, et in partem Librorum do Inventione , mihi patuit ex schedis earum autogra phis, quas duobus lasciculis comprehensas ante paucos abhinc annos, quum venales nostra in urbe exponi viderem ab obsculo quodam vilium libellorum tabernario inter nescio quas sutiles quisquilias, nihil cum
82쪽
literata eiusmodi merce commune habentes , quibus loco non suo sed valde alieno immixtae vagabantur, eas iure emtionis adquisitas ab interitu vindicaveram. Sed ne solus invento hoc thesauro fruerer, illas in publica rei literariae commoda typis describendas , et Graevianam Ciceronis editionem, insertis aliorum notis illum in modum, quo Graevius ipse priora curRUerat , et haec quoque in schedis suis digerenda notaverat, hoc Polumine augendam esse existimavi, praesertim quum rhetorica ad Herennium, et de Inventio ne , non edita suerint a viris inter Anglos eruditissimis, Da viesio, Pearcio, Τh. Bentleio, Τοolyo, et Cochinanno, qui Graevianae editioni reliqua Ciceronis opera et curas succedaneas eadem forma addiderunt; ratus me gratiam non exiguam ab elegantiorum literarum cultoribus hoc munere initurum, simulque operam non inutilem , neque a statione mea Publica alienam, navaturum studio eloquentiae, cuius egregia praecepta uterque lite libellus complectitur. Contextum illorum Ciceronis operiam, quae ipse edidit Graevius , ad splendidam et emendatissimam Petri Victorii editionem, quae Florentiae apud Iunias Ara. IOIILXX prodiit, et hodie rarissima atque in paucorum manibus est, conformavit. Victorio enim prae caeteris salutem vitamque debet Tullius, adeo ut eius sospitator dici mereatur. Non tamen religioni duxit Graevius, aliquando ab ea rocedere, ubi vel sana ratio, vel eodicum praestantissimorum auctoritas id suaderet. Haec vero opuscula Rhetorica ad sex codices antiquos recensuit, quorum Εrsuriensis omnium optimus et veterrimus est, cuius ope plurimas labes, quae praecedentes Dedaverant editiones, etiam aliis Ciceronis operibus feliciter abstersit: illius codicis usum habuit a Frpd. Bened. CarpZovio, Senatore Lipsiensi doctissimo , et
83쪽
Ioh. Te nigelio, Ducum Saxoniae domus Gothanae Ηistorico, scriptisque eruditis claro. Vid. Neocori et Si-
kii Biblioth. Nov. Libror. T. V, pag. 688 et 689, ubi
orationum editio Graeviana recensetur. Alter est Duisburgensis, quem olim Fr. Fabricii fuisse, toties Grutero laudatum, putat ad lib. II, cap. 16, p. 87, deinde Puteanum, Cauchianum, Suum quoque codicem, et PraeCipue Pithoeanum adhibuit, quorum primus a Claudio Puteano, eruditione et honoribus illustri quondam inter Gallos viro, secundus R Ioh. Cauchio, Xltraieclinae olim civitatis ornamento insigni, quartus ab egregio illo et de literis tam praeclare merito Petro Pithoeo nomen habet. Ab Εduardo nempe Bernardo, OX Oniensi, non vulgaris doctrinae viro, habuit exemplar editionis Argentoratensis Lambinianae, in qua Pithoeus orationes, et alios Ciceronis libros cum membranis manu exaratis contulerat, et minoris Gryphianae m. i55o, cuius mar in i idem adnotaverat varias lectiones ex
duobus MSS. excerptas, inter quos codices optimus erat, cum quo Gryphianam composuerat, ut discimus ex Graevii praefationibus ante Cic. orationes, et Li-hros de Officiis. Pithoeum vero et alias Ciceronis editiones, praetet duas istas Lam hinianam et Gryphianam, ad vetustos codices exegisse Oportet, quoniam
possideo et ipse exemplar editionis Wechelianae Fran-COL I59o , cuius Tomus V complectitur opera Philosophica, Acad. Quaest. de Finibus, Tusculan. Disput . , de Nat. Deor. , de Divin. , Fato, de Legibus, de ossiciis , Catonem, Laelium, Paradoxa, et Somnium Scipionis, eiusdem P. Pithoei manu cum MSS. collata, et ad Tomum VI adscriptas variantis scripturae differentias ad tres priores libros Epistolarum ad Familiares. Inter Vetustas editiones, quibus usus est Graevius, eminet Prae caeteris Mediolanensis an . ij98, ut de Galandri,
84쪽
Victorii Caroli et Roberti Stepliani, P. Manutii et aliorum
nihil addam, quarum in notis saepe memini. Recte vero suis observationibus praemisit notas Dion. Lambini, quas nescio cur in sua editione omiserit Gronovius; licet enim Lambino passim iniquior sit Gruterus, merito tamen eius in Ciceronem labores laudat Lipsius lib. I Var. Leci. cap. ao Fulvii quoque Ursini pauculas notas non negligendas notaverat, quas ex reliquis eius ad Ciceronem notis, Antverpiae apud Christoph. Plantiri. 1581 editis, excerpsit. Lambinianis praeterea addidit optimas Iani Gruteri, tot aliis in literas nostras meritis inclyti, quem licet haud raro ceprehendat Grono-vius, illis tamen non facile carere vellent homines lite rati, quum plurimis iisque Optimis codicibus fuerit usus.
Sex enim consuluit Palatinos, quorum secunduS, quartus, et sextus caeteris erant antiquiores; primum vero
secundumque tertio meliores fuisse notat ad lib. II do Inv. cap. 2. Sextus Olim fuerat Ioannis Palatini, ducis Bavariae ac Si merensis , qui pater fuit Fredorici I ΙΕlectoris, ut dicit ad lib. I ad Herenn. cap. 3. Membranas quoque Ampliss. Caroli Rechlingeri Vtricianas memorat ad lib. II de Inu. cap. 36, et praeter haec in- fluctus suit copiis Iani Guillelmii, qui, iuvenis licet, Ciceroni ad codices vetustos emaculando immortuus fuit, inter alia usus membranis Fr. Fabricii, et excerptis ex codd. Gemblacensi, Erphurdensi, Brutterensi, ac chartaceo Suffridi Petri, ut initio notarum monet Gru-lerus. Eumdem hunc adparatum criticum aliis Cicer nis operibus castigandis admovit Graevius, qui in praes. ad Epist. Famil testatur se ab Amplissimo Ioh. Sixio habuisse editionem Lambinianam cum libris vetustis collatam a Iano Guillelmio, et cum Palatinis codicibus a Grutero, quod idem exemplar recensetur in Calai. Biblioth. Sixian. inter codd. MSS. pag. II O. Horum etiam
85쪽
observationibus adiunxi Iacobi Gronovit notas, qui in
Rhetoricis his emendandis duos insignioris notae codices adhibuit, Florentinum, et Oxoniensem, quem Laudianum vocat ad lib. I de Inu. cap. - . Nonnullas etiam codicis Traiectini variationes, et notulas paucas his su tectas videbis, quas editioni Gronovianae un. I 632,
quam lypographis exprimendam dedi, alleverat Celeb.
Arn. Drahenborchius. Caelerum quia Graevius notas suas, et quas iis inserui variantes veterum codicum lectiones, tantum Perduxerit ad lib. I de Inu. cap. 23, fato sorte praeventus, ne et reliquas adtexeret, non improbaturum te confido,
quod desectus huius sarciendi et supplendi causa subiunxerim Animadversiones Ioh. Mich. Bruti, petitas ex editione Lugdunensi apud Ant. Gryphium i 57o,sormae minoris; quia nullam earum rationem habuerat Graevius, neque illas in sua editione exhibuerat Gronovius, dignas prosecto, quas Lambini et Gruteri Dolis inseruissent; nam in contextu ad tres vetustos Gryphianos, aliosque codices, et antiquas editiones emendando occupantur: meminit earum ipse lib. III Epist. pag. 28έ, et Lambin. ad lib. II de Inveni. cap. 54, laudatque Brutum magno ingenio et doctrina praedi lum P. Victorius lib. XXXII Var. Lect. Cap. I 3, et virum pereruditum atque acerrimi iudicii vocat Graevius ad Cic. lib. I ad Att. Epist. I, quorum encomtis nihilonicere potest maligna Gebhardi morositas, qui Brulum hunc ut baronem sive saluum ac stultum hominem Perstringit ad Cic. V I usc. cap. ti, sed ubi vide Daviesii notas. Sane Gebhardus provinciam sibi a Grulero demandatam in Cicerone ad vetustos libros castigandos rectius et maiore cum laude administrasset, si plus studii posuisset in emendate scribendo, quam in vellicando
Lambi no, Aldo, aliisque se longe doctioribus, ut notat
86쪽
Graevius in praes. ad Epist. ad Familiares. Fuerunt etiam, qui Brutum in suis ad Ciceronem notis nonnulla Ibam hino subripuisse criminati sunt, sed a qua calumnia salso sibi intentata ipse se purgat operosa ad Lambinum epistola inter Epistolas Bruti, ubi pag. 6oa Et 6o3 ed. Berol. rationem exponit, qua in edendo Commentandoque Cicerone versatus sit, et quomodo
Holomanni, Sigonii, Mureti, Faurni, ipsiusque Lam hini notis fuerit usus, ita ut nihil sibi ipse de alienosumserit, ingenuo animo laudans, quorum Curas probaret, et cum nullius contumelia in quibusdam dissentiens. Hae certe notae in Rhetorica ad Herennium , et de Inventione, Brutum ab hac sinistra suspicione sa-cile liberant, in quibus Lambini saepe cum laude meminit, sive eius coniecturas admittat, sive repudiet, emendationum nimiarum vel coniecturarum temere invectarum Parcus ipse et abstinens. Criticos enim nimis audaces Odisse Brutum patet ex eius Epistolis lib. 1II, Pag. 346, quemadmodum fastidiosos Ciceronianos etiam valde aversabatur, ut docet Epistola ad Barga eum lib. V, PAg. o9o et Seqq. Fuit autem hic Brutus, nam merito rion suo hodie sere obscurior est, natione Venetus; Venetias enim patriam suam vocat in Adpend. FPist. pag. . II 29, eX familia antiqua oriundus, qui adolescens Palavii litoris operam dedit praecipue sub
Lagaro Bonamico, cui summa necessitudine coniunctus suit, ut et Mediolani Aonium Palearium, Pisis Petrum Arig. Bargaeum, Viennae loli. Sambucum, et alibi viros eruditione insignes habuit amicissimos. Sed dein fortunae iniuria et iniquitato, nulla tamen patriae
Culpa, neque ullo suo dedecore exclusus fuit loco, quem maiores eius per treCentos sero annos tenuerant, ut queritur in Operosa ad Paul. Theupolum epistola, a
quo ad scribendam patriae urbis Venetae Historium
87쪽
compulsus erat, quae extat in Adpend. Epistolar. Bruti pag. io68, et inter Epistolas clar. Viror. ab ipso Lugduni editas lib. I, pag. I 76. Ilinc Variis per Europam pere grinationibus Omnem sere vitam Consumsit, quarum partem describit in Epist. ad Vesp. Gonzagam. ibid. P. I Oo-IΟέ. His vero assiduis concursationibus sessus recessum quaesivit in Laurentiano, villa prope Lucam et Pisas , ubi in otio literato aliquamdiu moratus est,
ut colligo ex eius Epist. ad Sylvium Vonicum pag. ait et III, aut in Andreae Duilitii, ad quem scriptus est liber IV Epistolarum, villa PaschOviana, optimae Bibliothecae adparatu instructa, cuius delicias describit lib. III, pag. 32a et 323. In exteris enim regionibus, Hispania, Anglia, Gallia, et Germansa peregrinatum fuisse patet ex eius Epistolis pag. 593: in Galliae autem urbe Lugduno ex officina celebris Typograpiti Antonii Gryphii praeter opera Ciceronis, notis suis emendala, Epistolas clarorum Virorum , suis passim immixtis, odidit an. i56i , de quarum editione ipse agit Brutus in epistola ad Lambin. in Adpend. Epist. pag. II 38 ed. Berol. Istas vero Epistolas bonae frugis plenas esse, et
nonnullas veterum scriptorum emendationes continere,
sed editionem istam Gryphianam hodie rariorem , videbis in notis Patrui mei ad Tom. I Syllog. Epist. pag. ros, ubi Lipsius de Bruti Epistolis, quarum una Centenis Lipsianis, licet eruditis, elegantior est, iniquissime iudicat. Ex illa vero Lugdunensi editione desumtae sunt Bruti Epistolae, quae in rarissima Cracoviensian. I 583 desiderantur , et litulo Adpendicis leguntur sub sinem editionis Berotinensis an . I 698, quam a Vir Amplissimo Ioh. Fred. Cramero curatam esse patet eXGraevii praefat. ad Cic. orat. pag. 9, licet in Adpendice nonnulla occurrant, quae iam antea ,in opere ipso fuerant exhibita, ut insignis epistola ad Petr. Ang.
88쪽
Bargneum, quae in Adpendice est pag. Io 99 et seqq. paucis variatis edita erat lib. V Epist. pag. 583 ad Pag. 59a, et quae ex Bruti lib. I de Instauratione Italiae
leguntur in Adpend. pag. Io 7a- Io8i, ubi luculenta Venetiarum , Seu patriae suae, descriptio est, eadem quoque iam ante edita erant pag. 62I-63I, ex Cuius operis libro II prolixum fragmentum exstat pag. Ioo 7 ad pag. Io6i, quae omnia etiam inter Epistolas clar. Vir. a Bruto editas conspiciuntur lib. I a pag. i o 5 ad p. 168. Lugduni quoque edidit Historiam Floretilinam uia. 156a, hodie rarissimam, de qua legi meretur Franc. Luisini epistola ad Brutum inter clar. Vir Epist. lib. I Pag. 229 et 23o, ex qua facile resutatur id, quod alii a stirmant, hanc Bruti Historiam Florentinam minime honorificam suisse domui Mediceae. Alii quoque in ea culparunt, quod ab alta nimis et sabulosa antiqui lateres repetierit sed quam censuram rei Romanae scriptorum , Bembi Historiae Venetae, M. Ant. Sabellici, aliorumque exemplo reludit P. Ang. Bargaeus epist. ad Brutum inter easdem claror. Viror. Epist. lib. I pag. aac et seqq. Ex Gallia Basileam se contulit, ubi multam expertus est humanitatem Theodori Zuingeri, cui Theatrum octae humanae inter ingentium Voluminum auctores nomen dedit. Basilea in Transilvaniam an. i574 discessisse Brutum, verosimile est, honorificentissima conditione evocatum a Stephano Mathorio, istiustum regionis Archonte, ut patet ex eleganti eius epistola Stephano huic scripta lib. X Epist. pag. 84 et
seqq. et hunc biennio post Pol Oniae Regem creatum , cuius honoris fastigium ipsi gratulatur lib. I Epist. t et 2, illiae secutus est, commodam habitationem nactus in Arce Cracoviensi, et eodem Historiographi Regis Poloniae, quo antea Transilvaniae Principis, titulo et munere ornatus, ut res Dacicas et Pannonicas decribe-
89쪽
ret: cuius operis saepissime meminit in Epistolis; ut lib. I, pag. 377; lib. II, pag. 2o5, 2o6, aar, a 28, 329 lib. Iu, pag. 29έ, 3IS, et 345, et lib. IV, pag. Si a. Sed Historiam hanc Bruti Dacicam et Pannonicam unquam editam dubito, cuius se libros XII iam con secisse scribit lib. I Epist. pag. M. Brutum certe negis Poloniae Historicum et Consiliarium seribere tantum meditatum fuisse Historiam Hungaricam et de Ste-pliano, dicit Reiner. Rei neccius in Epist. Hist. pag. 42. IIuc sorte eliam spectant Philippi Callimachi libri li I de vita et rebus gestis Vladisiai Hungarorum, et Potan rum Begis, quos edidisse Brutum ex iisdem eius Epistolis liquet. Post obitum vero illius Stephani Bathorii,
Poloniae Begis, an. I 587, quum adsumtus esset incomi-
latum Guillelmi S. Clementis, Legati Regis Hispaniae Philippi ad Budolphum II Imp., regnum Poloniae reliquit,
iam Septuagenarius, operamque suam deinceps addixit Imp. Maximiliano, Sacrae Caesareae Μaiestatis Historicilii ulo insignitus. Hoc loco positus orationem conscripsit de Ernesti Archidiacis Austriae, totiusque Austriacae familiae laudibus, quae Legato isti Regis Hispaniae dedicata legitur post Bruti Epistolas in editione novissima Berotinensi. Constituisse etiam post Lagium scribere de Imperatore Ferdinando patet ex lib. III Epist. pag. 259. In his vero regionibus vitae exitum invenisse Brutum, mihi credibile fit; licet de tempore, quando e vivi S ex cesserit , aut loco, ubi defunctus fuerit, vix constet. Caeterum praeter haec scripta Bruti paulo ante enumerata, quae vel edidit vel meditatus fuit, etiam mem rat in Epistolis lib. III, pag. 284, notas suas in Horatium , cum Lambinianis excusas, quae exstant in Sola rarissima editione Veneta Pauli Manutii an. 1566: in Iul. Caesarem quoque libellum variarum Iectionum edidit, quas se dedicasse Andreae Marino scribit in Adpend.
90쪽
Εpi,t. pag. ira I, et illae quidem habentur in Caesaro
Iungermanni ed. Francos. I 6o6. Sed praeter has varias Iectiones adornavit etiam Caesaris Commentarios multis animadversionibus emendatos, adiecto volumine uberiori , quo voces et locutiones Caesaris omnes, rerumque descriptiones, ad supellectilem historicam aliis suppeditandam illustraverat, quem librum Basileae edere, et Transilvaniae Principi inscribere in animo se habuisse scribit lib. II Epist. pag. atio. Sed haec de satis, seriptisque Bruti huius nolaia sussiciant, quae Oper 3-Sius recensere paraveram, eumque in finem Epistolus illius diligenter perlegere et excerpere iam incePeram, sed impetum hunc repressi, postquam incidissem in
Neocori, et Sihii Biblioth. Novor. Libr. ΤOm. III an. 698, ubi pag. 559 ad pag. 568, accurata satis de
Bruti vita ac scriptis instituta est recensio, quae Siconseratur cum illis , quae congessit Baylius in Lexico Criti c. et Histor. Tom. I, pag. 637 et seqq. videbis omnia sere ex solis Bruti Epistolis desumta et electa, sed haud pauca, hic a me commemorata, OmiSSR ESSE:undo simul tamen liquet, quam utiles et necessariae ais sata virorum eruditorum indaganda sint eorum Epistolae, quas hodie a plerisque tam fastidiose contem uinc negligi, saepe te, SWEERSI, mercis huius literari. os ludiosissime , iure querentem at mecum indignantem memini. Fotis vero Bruti additas vel praemissas sorte non nulli exspectassent Manutianas , quia illas singulis Ciceronis, quae edidit, voluminibus ad sinem subiecerat Graevius, magis Profecto, quod ipse latetur, ut typο- graphorum opinioni ac voluntati, quam animo suo, morem invitus gereret. Nam in Praefat. ad Libros docissiciis testatur Aldum praeter variantes codicum