장음표시 사용
111쪽
dicis causa facta, ωιονι ἰ, alio atque alio tamen respcctu ea dicitur : Inter alia, Personali respectu puta si alia persona supposita interveniat, t. 9. tarde act.empl. l. U. C.de transact ii C.ΔΗ- fruct pign. Reati, ratione pret ij, puta cum de pretio non convenit, tu cit si adumbrato pretio dc sic uno nummo: quomodo MConductio uno nummo, l.si quis Ic .insi mr. de adquirpos &apud Vitruvium lib. l.cap. . dupondio dicis causa interveniente vela ditio proccssit: unde ded.l.φquu Io. in fis. απ.de adqu/rlusissopponitur conduciιo in uno nummo, se conductιo in vero pretio. Haec porro imaginariae venditionis species Iurisconsultorum ingeniis adinventa, ut caeteroquin rei explicandari seu expediendae gratia olim ure solenni s epe interponebatur, ut in usu sfructus restitutione l. 66. π de rure dot. in emancipationibus, g. l. Insit. cymb mod patrior. olυ.l.vit.C.de emancip. in testamentis. VI pianus. instrag tit. detestam. ordin. in nuptiis: IIa extra hos casus iure probatos receptos imaginariae venditiones in fraudem legum saepe excogitatae usurpatae,ut in specie demptor 12. - de aqua se aur. pluu arcend l. l. . o. r.de quo=Ion. l.ωι.C.de donat. atque ideo ruebant, ccu venditionis deficiente substantia : Nuda scilicet de imaginaria venditio pro non facta est, & ideo nec alienatio eius rei 3ntelligitur, ι. nuda s3. r. de contrab. empl. dc contractus imaginarii etiam in emptionibus juris vinculum non obtinent um fides facti simulatur, non intercedentC Veritate, l. 6.9ur. de O , A. Et haec quidcm de imaginariis revera venditionibus. At enim imaginariam huj ii si nodi vcnditionem Vlpianus non ait esse pretio accedente. Addit Glossa ,etiam minore. Hujus porro R. effectus, i ut ad genuinam speciem eius nunc descendat isὶ hic inter alios elt, ut pretio semel convento et si non numerato acccplo, vel re nondum tradita, eadem res ab emptore, venditori ctiam ipsi utiliter legari possit: ab emptore,
inquam,tanquam sua,non aliena '. vendι ora, non tanquam ejus
adhuc,peque ei res sua legata vidctur, quae species huic Reg.
aptanda venit ex l.cum simi . g. I. a'. de legat. l. quae huic Conjungcnda est,ceu ex codem Vlpiam libro M. ad Sabinum, qui septimus est ad legatorum matcriam pertinCntibus,dc sumpsa. Quare & si res ita venditori in cn prore legata fuerit, , . rem nente re penes venditorem , prelij conventi petioo nihilominus ei compcter, & sic leg tarius pretium habebit ex conven-4 Iione Disiligod by Coo le
112쪽
tione seu venditione, rem vero ipsam cx testamento. Tandem igitur in hac R. non hoc quae litur, Vtrsm imaginaria aliqua venditio valeat necne : Item non quaeritur , utrum imaginaria venditio dicatur praetextu vilioris prctili , quod nonnulli censent,sed utrum in specie quam tractabat Vlpianus, E s s E T , id est, verteretur aliqua imaginaria venditio nec ne, ubi videlicet tantum conventum fuissct de pretio : Imaginaria venditio non E ST,inquit, pretio accedenteo Uc finit scit . in ca , noncsse,non versari imaginariam venditionem; utpote quod imaginaria venditio aestimetur exinde, ii pretium non accuserit, iacit , si de eo non fuerit conventum , non vero cxindc si illud quod conventum est, nondum solutum acceptum fuerit. Acc dente i itur pretio,i. e. convento non soluto, ut rccte Glos .in secunda pecie. Breuiter omissa pro iij convcntio venditionem facit imaginariam , at non etiam non vel nondum sublecuta numeratio. Atque hoc ipsum est, quod cauetur l. empia 9. Cod.de comrah. empt..cmpti sid. m ac venditi sine quantitate nullam cl- se: placito alipem pretio non numerato, sed si una tradita possessione, istiusmodi contractum non haberi irritum: nec idcir-Co eum qui comparauit, minus recte possidere , quod soluta summa, quam dari convenerar, negatur. Haec c in ita sint,apparet, hanc regu l. vel saltem scopum eiu& a paucis interpretum, minus intellectum : a Graecis, & in his a Theodoro Hermopo , lita in totum non intellectam hane rcgulam : tum in eo quod da imaginaria venditione hic agi putat, quae ad velandum alium contractum adhibctur rum, quod & ipsa Basilica& Ha
men opulus ita hanc regu l. c sferunt, quas pretium solutum. d ica-
υταΓλλή. Deinde hinc apparet hanc regulam pcrtinere ad eandem quaestionem, quo si perior regula di quaenam scilicet res s v A alicujus dici postit, atque adeo legari. Nempe,ut Vrramque in unam lineam conjiciam: SV A M quis dicere potest, atque adeo velut suam legare eam ad quam recuperandam quis actionem habet; quae sententia est lupetiolis regulς & eum quam quis se in et cmit,pretio codicto Conuento, etsi numeratum id no vel nondum sit, acceptii inve ,h.ι. Tiribi de proinde seu minus pense hanc regulam ira quidam csterunt, quasica dicatur, cum pretium acceptum est, non e ila imaginariam vendi,
113쪽
ς ΤεMpus obligationi adjectum,cuivi gratia adjectam
XVII. IDEM VlpianusJ libro mices tertio ad Sabinum. Cum tempus in testamento adjicitur, credendum est, pro herede adjectum, nasi alia mens fuerit testato, tis: sicut in stipulationibus, promissoris gratia tempus adjicitur. DE Tempore adjecto praefationi legati, utrum id legatarij gratia , an vcrd heredis contemplatu additum credi oporteat,seu ride tur,quaeritur Z Et definitur hac regula quae nona est e sabinianeis ad legata spectantibus J pro herede, tanquam pro debitore, faciendam esse regulariter seu ordinaric t c mp ris adjecti conjecturam pariter ut quantitatis, Ly.i .hoc tit. aC speciatim in legatis in diem: nempe quae comparatio hac parici hac rcgula instituitur) ut in stipulationibus, ita Sc in testamentis tempus seu dies solutioni praestitutus pro debitore de sic pro herede &promis fore adjectus creditur : Cui concordat de l. so .m. de O.9 A. ἰEum quo Ι. fl. inst. I J.g. 2.in Ade U. O. l. auod
Cujus regul.&praesumptionis seu conjecturae uti multiplexvsus cst, ita de haec nostra speciatim pertinet ad tractatum de Annias legatis: eo quippe pertinere hanc legem ostendit l. lo.
n.Mad g. 7.. quanaeaeus legas. Cui haec jungenda est una cum ι.ε9.αν. de leg I. Velut ex eod. Vlp. lib. I. ad Sabin. desumpta, qui quidem novus est ex undecim circa lcgator u materiam occupatis : & hic quidem liber inter alia circa Annua legara ubi sane quandoq; legatario quandoque haeredi testatorem consultum voluisse discimus ex El. lin. g. . cui Concordat & lex II. de annuis legasis. Sed saepe controuertitur, cujus gratia annuum vel quotannis,vel post annos aliquor,Vel cum certam aetatem attigerit, compleuerit, legatum relictum fuerit, ad multiplicem essectum: de quo vide θ ἀι. 9. D. σι Is ..de ann.leg. l. Lg.Pegasius 2. θιαum patre 77. g. I . π.de legat 2. V. S LL g. mPEniam x..de sum. Quo casu ad volun IMem testatoris Iecut , rendum l
114쪽
rendum est d. n. g. 4. seu ad mentem ,hae t. Ordinarie igitur seu praesuinptiue huic reg. locus est, quod verbo, credendum es, indicatur. Nam aliquando mens testatoris alia esse potest: ut hac
ipsa regula expresse dicitur, vel propter loci adjecti rationem, sic ut pro Legatario praesumptio sit: Quod & in stipulationibus
o. de eiusfuci ex personae qualitate,Vel etiam adjuncta ratione,ut in specie legis erem qui I S. π. de annuis IN. Ls. g.cum Postiditu, m. de ur. l. M.f. Pegasus 2. vir. de legat. 2. puta si testator diem ad didit propter sequiorem legatari j personam, quod rem familiarem tueri minus possit : Nam hoc casu , V. g. si hercs perdituro ante diem restituerit, nullo modo liberatur: addenda & I. 65 vir. de solution. 4. π.de doli maI.except. Extra hos castis,& sim les,dcbitor, veluti heres, invito legatario SI creditori debitum ante diem obtrudere potest, &eo rccusante pecuniam deponere & consignare, i. g. quodsi, π. destitutiber. l. 3. inter, π.de V. O. I. 7Ο.π.de solui. Generale igitur tandem axioma conficiatur, debitorem tuto ante diem solvere, ubi modus veluti dies solutionis eius gratia additus est, & quidem tuto ante diem, quod Bariolus recte prodidit,Cui acius vero negauit, adversus quem vide quae D nellus adleg. eum qui Kal. g. quoties, de V. O. Addamus de hanc speciem practicabilem , tuto solvere emptorem sponte sua pecuniam antiquiori venditoris creditori, etsi conventum fuisset ab emptore pretium solutum iri antiquiori Creditori,quem sibi indicasset venditor r Quia & haec conventio emptoris gratia addita fuit, proinde securus fuerit emptor, si antiquiori credi tori per se solverit, etsi non indicante venditore.
XVIII. POM PONI V s libro sexto ad Sabιnum. Q iae legata 'mortuis nobis ad heredem nostrum tranc
eunt, eorum commodum per nos his, quorum ita
t'otestate sumus, eodem V casu, adquirimus 'Alitet
115쪽
8a SABI NI AN. REGG. PARI IRatque quod stipulati sumus, nam & sub conditione
stipulantes omnimodo eis adquiri inus, etiam si luberatis nobis potestate domini conditio existati
SER vis relicta legata quaenam dominis iure potestatis per
eos adquiratur iisq; sol vi debeant,quaerituri Et hac regula, quae decima est e Sabini ancis ad legata pertinentibus cui Mconcordant duae aliae praeterca hoc tit. puta .sel. 46.ins
quaeque dissicillima nonullis videtur, definitur, Ea demum i gata dominis per seruos adquiri , quae ad haeredes quoque
Continetur igitur hac regula comparatio seu argumem tum a Transmissione legati in haeredem,ad adquisitionem iure potestatis : Rursum,argumentum ab haeredibus, ad dominose Uti contra, posteriore huius legis parte Continetur differentia inter legata & stipulationes. Quae omnia ut intelligantur, tenendum est, legata pura diem certum,mortuo legatario, ad haeredes legatarij transscinri; contra, legata sub conditione vel in diem incertum relicta, moriente legatario ante conditionis vel diei euentum , ad limredes non transmitti, seu non transire : de quo iuxta innumeros alios textus est ejusdem Pomponij lex hujusmodi I . quaodo dies legatorum , quae ex eodem libro 6. ad Sabinum d sumpta,huic coassanda est. Par ratio est adquisitionis iure patriae vel dominicae potestatis: Nam si in potestate aliena posito in diem certum aliquid legatum fuerit, legatario ante diei adventum vel moriente vel potestate liberato , nihilominus ei, cujus in potestate erat, legati tempore, legatum adquiritur Msolui debet. Vice versa, si in potestate aliena posito, sub conditione vel in diem incertum aliquid legatum fuerit , & ante euentum conditionis vel dici mortuus fuerit lcgatarius , vel potestate liberatus, legatum ei in cujus potestate erat lcgati tempore, non adquWitur. Differentiae illius ratio est, quia in legatis in diem certum causa praecessit, id est, statim ut log tum est, deberi caepit, ut docet dict. t H. itν. quando dies legator. quae huic, ut dixi,conjungenda est,uelut ex codem Pomponij Iibro 6.
116쪽
libro g. ad Sabinum desumpta , qui de ipse liber secundus cst Etribus circa legatorum materiam occupatis At enim lcgatum relictum sub conditione vel in diem incertum, non statim, sed tum demum, cum conditio aut dies extiterit, deberi incipit, neque dies ejus statim cedit: l. l. r. de condit.o demoυ. I. 26. m. desipulsem. Vno verbo, quod in diem certum legatum est, id ex testamento iam debetur, dies ejus iam cessit, praestatio seu solutio tantum differtur,eo quod dies tondum venit: Atenim sub conditione vel in diem incertum relictum, ex eventu tantum conditionis debetur. Vnde sequitur, ei acquiri se tuique oportere legatum conditionale,seu in diem incertum, in cujus potestate est legatarius tempore conditionis vel diei existentis : quod etiam tessatur Vlpianus l. I .in .eπ.quando dies legM. quae conjungenda cst cum l. prox. seq.
Et in eo jam differt quae differentia hic notatur Stipulatio conditionalis a legato conditionali: Nam stipulationis quoque conditionalis commodum ei adquiritur, qui stipulationis tempore stipulatorem in potestate habebat, g. ex conditioniai ns.HMO. In stipulationibus quippe quae differentiae ratio & a veteribus in his Accursio & Raphaele Cumano ad isti liu am...de V. O. jam demonstrata est id tempus spectatur quo contrahimus, Δί quidem omnimodo : Denique ex tempore praesenti vires accipit stipulatio conditionalis, hac l.o ZLI3. S.ex condi rionesi Uit.de V. O. o ι.38.78. ηπ.de Wo. quae in partem repetita extat l. I .g. I .infh.t. Or l. usuctw, ηπ.destipulsem. e quibus d. l. 78. ad hanc regulam, quod cjusdem argumenti esset, velut separatum caput, vel ut hujus pars, in vulgatis editionibus, adscripta est , cum a Florentina S Haloandrina absit sui Anton. Augustin .semend. cap. I pag. I47. jam recte monuit. cum inquam a Florentina, ut dixi, absit, eamque harum regularum series respuat. - Denique, stipulatio omnis ex praesenti consensu &contrarictu vinculum & nexum iuris accipit, aet. 26. π. desipulserv.ael. 3.78.ηπ.de HO.g. Iansit.destipulsem. At in legatis, quae ex unius voluntate & destinatione pendent, non idem euenit, in quibus nullum iuris vinculum contrahitur, nisi ex quo consensus induci potest;qui sane non inducitur, nisi ubi conditio aut dies extiterit ; ac proinde in legatis spectatur tempus conditionis
117쪽
existentis, non autem testamenti aut mortis , l. in cyles,..desipui. sem. Inde igitur fit, ut in stipulatione conditionali mutatio personae non attendatur, quin potius euentus conditionis ad tempus stipulationis retro trahatur, pariter ut in emptione, ι.8. in prisc. m.de perie. ct comm. rei vend. t. a. g. . m. de costat. non sue ponas stipulatorem patris potestate postea exiisse,quo casia nihilominus patri stipulationis commodum quaeritur,d. s.con Diionali siue ponas decent se, haeredibus relictis : nam de his stipulationis quoque conditionalis suo die existentis commodum. quaeritur : quia de stipulationes interponimus, non tantum uvnobis consulamus,scd x poltcris,l. 9. ca deprobat. Hinc etiam Leg. tum Conditionale,cum in alium transferri . non possit,ael. I. r.de condit. o demons. stipulatio transferri potest l. i7 αν de haered. vet. act.vend. Hinc conditionalis legatarius, curn creditor dici non possit, i. in fraudem 27. π. qui ct a qurb. -- num. L 1.de obl. 8 act. stipulator conditionalis creditor est, ael. 2. r. le O.' A. l.creditores lO. ηπ.de 'S. Sc in possestionem mittitur custodiae causa , t. 6. in ξranc. mr.ex quib.ca in possesseat. νη species aptanda est aelegi l . β.inst.b.tit. seu d. 78.
Hic ad ultimum monendum, hanc regulam propriE ad se uos pertinere, seu de seruis scriptam e sse, ut apparet ex illis, liberris nobis poIestate DOMINI : sed tamen eadem ratio est filusa m. in potestate positi; de quo sunt aliae leges : & quidem Pauli disκ78.de V. o. Quare fercndi non sunt, qui ut filiosam.
dc seruo hanc regulam communem reddant,vocem domini hi Csollicitant, vel etiam expungunt, substituta voce demὰm, etsi neque omnes in eo per scuerent; Hotomannum intelligo in Aser s. dc Antonium Fabrum I S.ConticI. 7. m .s De Iussa IGNORANTIA haeredis.
XIX. VLPIANV s libro micefmoquarto ad Sabinum. Qui cum alio contra hit,vel est vel debet esse non ignarus conditionis ejus et Haeredi autem hoc imputari non potest, cum non sponte cum legatariis contra
118쪽
DE justa Ignorantia est haec regula, pariter ut lex 42. o 99.
quibus accedant de aliae duae de justa ignorantia, puta lex 63.7T.g. i. Et haec quidem regula quae abest a Basilicorum editioneὶ est de justa ignorantia haeredu, a quo legatum relicturuest in semendo legato:& differentiam continet inter Contrahentes ipsos , SI inter haeredes eorum, in argumento solutionis seu praestationis legati cst enim haec undecima e Sabinianeis ad legata pertinentFbus regula: Rursum, est ca de legato pariter ut supcrior R. rclicto ei qui in aliena potestate est, de cui id solvi oporteat postitve. Quaeritur nempe hic,utrum legato filiosamilias relicto,possit haeres, a quo legatum relictum est,tuto ci lcgatum; vere . an vero conditionem ejus explorare prius debeat, sic ut patri potius quam filio solvere necesse habeat: Denique, num ignorar possit sine fraude conditionem legatarij Et vord id hac lege asseritur, in hac specie quam posuimus: Sc vero ponendam ostendunt,tum ipsa legis hujus verba,tum ea lex quae huic jumgenda venit, puta ise Um cIm I 4. g. r. -.quando dies legat. cere ex eodem Vlpiani libro 24. ad Sabinum desumpta : ubi dicitur
contra, si quis ita legaucrit filiolamilias , ut ipsi solvatur, posse
procedere legatum: nec imputari haeredi cur non patri,sed filio potius solvat, finge enim hoc nominatim expressum stam filio solvat, certe si pater petat exceptione erit repellendus. Ergo,potest haeres ignorare conditionem legatarij,filius fam. sit necne , cum filius nominatus non est, vel dicitur, quae Vlpiani h.I. sententia cst. proposita insuper differentia simul dc ejus disterentiae ratione , inter contrahentem ipsum seu reum debendi ex contractu, de haeredem testatoris reum debendi ex q. contractu;& sic inter contractum &quasi contractum: Nam Mq.contrahcre haeres aditione dicitur,l. .g.vit. l. 4 e r.ex quib.causin possess eat. g.haeres, Insit. de oblig.quae ex quasi centra I. Nempe. eum, qui cum alio contrahit, vel esse, vel cise debere non ignarum conditionis ejus cum quo contrahit h.l. quod profecto in SC. Macedoniano cernitur, ubi creditor qui ignorans filium f. quem esse,ei credidit, non excusetur,t penult. s. adMacedon. si videt. scire potuit: Atenim id haeredi non imputari potest si ignoret condicionem legatarij: non to est, i. nulla ratione hoc ei im
119쪽
u effertur. Ratio disserentiae istius haec indicatur, quod ha
res non sponte contrahat cum legatariis, non Vere contrahar,
sed quasi, l. 1.3.2. απ. de obligat.se in. id est,qubd haeres in legata rium potius incidat quam consentiat; ut alioquin dici quoque solet de communione & de tutela ι.defensor. ηπ. de tutelis ratιο-mb. ι.vit. π rempupi isamfore: ut proinde iustam habeat ignorantiae causam heres: siue de solutione legatorum agatur, & sicut tutus sit solvendo,quo pertinet haec lex: siue de pluris soluti condictione, qud spectat l. 2. inst. siue de solutionis detrectatione, quo pertinet t. 99.inst. Atqui sponte contrahit, sane conditionem ejus cum quo contrahit, ignorare non potest,imo non debet, ut docet praeterea g.vit.Ins.de societ. ι C.de furtis.
Caeterum, ut objectionibus nunc occurram,caute haec reg.
accipienda est, de conditione videlicet, id est, de statu personae: Id enim per conditionem hic intelligi oportet, pariter ut l. in mulsu 9. de satu hom. & quidem familiari, puta num legatarius filiusfamilias sit, an vero paterfamilias id enim conditionis appellatione hic intelligendum est, etiam in di.9. es'. desua iam. ubi conditio deterior dicitur foeminarum,ut & l. 2. in βψ.de adcro haereae Sedc Ui,inquit de conditione te toris incertus sitieuersam. ausis amsis: σ l. 34.eod. hinc dc status conditionis l. ius Ιχ. π. de iure patri quς utique conditio in sensus seu oculos non incurrit . Item, utrum capax sit necne, jus capiendi habeat necne : Aliave id ratio fuerit,si pupillo legatum fuerit, vel si furioso aut prodigo,contra quam Bulgarus, qui ait haeredem solventem legatum pupillo & furioso & prodigo quoque liberari: quod Cujacius recte observavit ad h. l.& 7.Obsera. 36. Cujus rei vera haec ratio est, quod SI aetas pupillaris de facie facild dignoscitur, Mfuroris indicia certa sunt, & prodigo publice interdicitur, ut proinde nulla sit iusta ignorantiae causa. Minus apta Cujacii r tio quod harum personarum fauor tutelal publica potior sit. Vice versa ut objectioni alteri occurramus & qui cum alio contrahit conditionem alterius ignorare quandoque potest, . citra fraudem : Veluti, si errore publico non priuato erret, id est si illiusfamilias publice pro patrefamilias habeatur l. in prietet .adSenatuscon Maced Ac sic scire non potuit d. l. nult.c. vel si militem, paganum credidit i lignorans IO. ψ.locati. Si locus aut Iempus non admittat plenius deliberandi consilium,ut in spe- cin
120쪽
cie legis, i. r. inprisc. ηπ.de exerci .acI. Denique & si falsa specie deceptus sit,& ignorantia emtoris veniat ex dolo venditoris, ut in specie legis x.9.si a pupilla, ero emptore: l. I.Cφι minse major dixer. De quo omni prolixe Menochius 3. praesumpt. 88. vide MSurdum confit. I . num. o.
Α, hujus interim regulae intellectu alienum esse tractatum observandum est,de justa mulieris ignorantia,ut in specie l.vit.
Ir qui pet. tutong De Ex CEPTIONE doli, cui non noceat. g. Non solet, I. Legis I9.
Non solet exceptio doli nocere his, quibus voluntas
testatoris non refragatur. IN eadem specie hic ponenda cum superiore haerere possumus; non talum ex nexu hujus g. cum principio legis, Verum suadente eadem illa lege I 4. g. 2. N. quando dies legat. quae ut superiori principio ita&i uic g. aptanda coassandat venit. Finge, Legatum a testatore suosmilias ρ Sane,si pater inte ueniat,& haeredi conditionem leg atarij, i. e. filij sui ingerat seu Te praesentet,sic ut eam ignorare jam haeres non possit,patri ipsi legatum solvere tenetur:&si a patre monitus filio solverit,non recte solverit, quin doli exceptio ei nocebit, eaq; exceptione proposita iterum solvere cogetur. Et exceptionem tamen suppeditat,ut hic g. ita deael. I . g. 2. puta nisi voluntas testatoris non refragetur,id est, si testator vel nominatim iusserit, ipsi filio solvi, vel tacita in id voluntas i statoris aliunde dignosci possit, hI. Sc d.ι. I .g.2. Non solet, quae
formula usurpatur quoque i,ss.86.9 . instri III. f. I. scilicet exceptio doli nocere his quibus voluntas testatoris non refragatur, , t. se l. i. g. I . ηπ.de auro O arg.leg. l. II. ηπ.de Misen legat. l.cum abenam,C.eod. Denique tutus est haeres, qui quid ex voluntate testatoris agit: Ac nominatim qui legata ex eius praescripto soluit. lino contra si pater petat, exceptione erit repellendus d. sicut e contra haeres si quid ex testamento contra voluntarem agat, exceptione doli mali repelli soLET , Lapud 4. g.pra terea Io. m. de doli except. l. 2 8.de donas. n.causa. Possit tameni