장음표시 사용
91쪽
4 l .f. II. H . IT'. lyra 1.f. I. Loo. Tertia obscuri species est term nis, vel borum, orationis, ambiguitas, quae duas interprc trai Ones
recipit; fabae vulgo amphibolia: de quo si1nt quatuor leges,pura, Lo Z.8s. 96.172: quanquam est ubi obscurum Sc ambiguit m comfunduntur. Quarta ob curitas est , cum scripta intelligi non possunt, L73.3.1 Qii inta Obs curitas est facti ab aliquo, ubi quaerit, tur qua mem te id feccrit, i. II . g. I. Et laaec quidem dc obscuritate Se quaestione voluntatis. Sexta obscuritas est cuciatus scit . de quo L 6. Secundo loco obseruanda sutit si bina , seu res & negotia, in quibus obscuritas admitti se ii sit belle sol ci: veluti m test m Unto NI legatis, b.Lσl. 16 3. .l92.3. I. in contractibus M. it .
pulationibus , l. . 67. 96. ITE. 2Co. in pactis doralibus, actu aliqtio, veluti negotiorum gestione l. ta4 in poenalibu Min sententiis, i. i f. I. r. l. l68.in privcio in actionibus, Lin. in manumissionibus, i. t Q. in rescriptis Principum, Livi.
Postremo loco λυσε ti: is remm hic sciriel colligendae sunt: Conjecture, inquam, seu modi ollend6 explicandae, obscuritatis; qui quidem quatuor dccim numero hoc tit. designat mar I. Scquendum scilic. quod minimum est, h. t. se et . Q od minimum nominatim habet iniquitatis eligendum, L coo. 3. Quod in regione frequentatur sequendum , t. q. Repetitioni potius quam lucro fauendum,l. I. g. I. nigniora prefcrenda, seu benignius interpretandum benignius re ponsum rapiendu ,benignior interpretatio seqvcnda,l. b. t Ss 2
pienda,l. 6 . o bndere Musis,l. 8s. 8. Se tentia eius maxime spectanda qui protulit. l. 96 is l. 9. Quod verisimilius est inspiciendiana, II 4. Io. Et quod plerumque
fieri soler,dl.s I 4. I i. Ex adfectione cuiusque interpretatio campienda, LI68. g. I. Q I1. contra vcnditorem inici pretandum,l. ITI. IJ. Pio Actore, d. l. I72. I . Secundum libertatem μrcspondendum, l. 2 o. sev libertati fauendum, l. i79. Nunc do regula nostra. ' Haec igitur regula nostra cst de Ob curo seu Dubio ob indistinctum, indefinitum sermonem, pariter ut lex I . o lex 2. insin. Et quidem de obscuro legato, se ii sermone& dispositi ac testatoris , pariter utae lex S. I a. b. I : ubi quaei quando
92쪽
quando talis dispositio obscura, tale legatum obscurum , pr ponatur quidnam Iudici facto opus sit, & qua nam interpretatio adhibenda sit ξ Et generaliter definitur , semper in OH Mquod minimum essequi nos oportere. Ait lex semper, id est, ut in stipulationibus & contractibus, ael. 34.2oo. ita&in T stamenta. rus disipositionibus Λί legatis : quo, seu ad quam speci cm pro prae haec R. referenda est, pariter ut G. 86. I92. g. l. Conjun:en dat cum i si itast I . in n. r.de legat. I. sic, ut haec R. Papinian potius quam Vlpiani videatur,sEd quam Vlpianus lib. is.ad Saahin. ceu elegantissimam juris inscrtam inseruit, quo san E libro II. Vlpianus egit de vitiis testamentorum, seu ultimarum dis, positionum, dc legatorum quo sane in vitiorum censu est de obscuritas seu dubietas.'a. Ait lex In obsecum, de quidem in se huius i. ob indefinitum & indistinctum sermonem , quia nociapparet, quo se retulerit testator: ut in hac specie. Testator diaue ista quantitatis vel aestimatsenis legatum saepius adscripsit; mox subiecit, ante impletum testamentum,'Eestsemel tantum praestin, id est unum tantum e suprascriptis legatis praestari quin ratur, quodnam sit legatario praestandum: Nam obscurum est seu non apparet hoc indefinito sermone quodnam testator prestari voluerit, seu quo se rctulerit Z Et vero papinianus dI ita I .r . hanc quaestionem tractans ait,posse dici, id est, hoc po- Ius, hoc aequius csse, uti dicamus, exiguius legatum esse prae-
'ς ἰ: ure speci huic nostrae, mobscuritate
ob indefinitum de indistinctum sermonem in materia legatos rum, in quibus huic R. locus est, suppeditant, praeterea quam
co ubιπ- r9ga L-- TF. -.de legat. 1. Tandem v hi de modi quantitate alicujus rei agitur, toties liaec R. obimer. ctiam in poenalibus ludiciis, t. inter pares. I. Qν. de re Iudic. I. i. g.
Sed ita demum huic regulae locus est, si res ons CVR A sit Obsturum hic est, quod elucidari aliunde nullo modo potest quod onuit alii verisimilitudine destitutum est : unde conia
i ' ζ' η - pQ sit ; Obscurum contra non est , si
aliqua aliunde voluntatis conjectura duci possit : Quare rectEOmnino DD. hanc regulam subfidiariam vocant, zod etiam
93쪽
ostendit diserte t. νι. inst.b. t. Igitur si ex propria forte vocabuli alicujus significatione conjectura testatoris voluntatis duci
possit, huic R. locus non est,quia nec reuera obscurum est, qui iantem II.π.de auro : Is is qui ducenta, π.de reb.dub. t.etiam 43. π.de Ur. l. nomen I69. g. I. π.de V. S. Item si ex qualitate legati vel Iegatarij, ι.vis. de aliment. leg. l.Stichin, r. de legat. I. l. 2O. g. . l. MIe- penult. s ult. π. de annuis leg. l. 38. g. Sela, π. de auro leg. l. 2o. IT'.
inst. b.t. Rursum, si cx rei legata natura, vel cjus cui legatum conditione,quo pertinet t. M. inst. h. t. Quarto, si ex affectione conjectura duci possit, ι. I68.g l inst.h. tit. Denique in obscuris inspici prius solet quod verisimilius est,pro frequentia quoque regionis, ael. 4.h.t. Et taec quidem in testamentariis dispositionibus & legatis: satieti in contractibus nonnullis quoque eadem ratione non sequimur minimum, ut in dotis constitutione , I. 6o. 69. ggenera socero,'r. de jure dot. quia & ibi verisimilitudo quaedam adsistit,ael. 69.f.gener: t.' C. de HilromissRatio autem qua haec R. nititur, si de Legatis quaeratur, est fauor debitoris, i. e. haeredis, de quo fauore ι. cum te in VI. in . nempe,ut quam minimc grauatus heres praesumatur, ut subleuetur potius quam oneretur,t. um ex familia, gyium,de leg. 2. De COMMODIσ INCOMMODI analogia,seam Iara.
X. PA V L V s libro tertio ad Sabinum. Secundum naturam est, commoda cuiusque rei eum sequi, quem sequentur incommoda. DV Analogia seu AEquabili commodorum & incommo do
tum mixtura,est haec Sabini vel Pauli R. quae secunda este Sabinianeis in tractatu Legatorum stantibus : Nempe si quaer tur, quemnam commoda rei percipere aequiuia sit, illud spectandum uti que,quis onera rei sustineat. Est igitur argii men-ς ratio copica , contrario,& quidem in specie hac ab aequabilit,
te contrari j, qtiam naturalis aequitas commendat: sicundum noruntra est,inquit leX,i . . secundum naturalem rationem contrariorum scit .cadem est dasciplina,eadem natura. tu. Igitur
94쪽
Igitur ubi onus,ibi & commodum ejusdem rei esse oportet; seu commodum ab onere regulatur,hac ι. 9L7 .in princ.i quς hujus R. filia est, ut Accursius ait,puta in vultis, nexis SI complexis,quae videlicet eandem rem respiciunt, ut uocet Lunis. g. pro secundo 4. C.de caduci tollanae & vice versa ad quem commodum pertinet, ad eundem retro & Onus spectu, & onus a commodo regulatur, quo pertinet i missi. i. ubi dicendi locus erit. Quamquam lex illa pertinet ad commoda & inconam da, non ex eadem re,sed per eandem personam,pariter uit. I I. inst.b. t. in alia specie.
Caeterum latissime sese diffundit haec regula per varios iuris
articulos ; per Contractus,ut docet g.cum autem,Insit de emptio.
Et vero tandem ad ususturius legatum pertinere mihi quoq; haec Reg. videtur,pariter,ut lex Iz.inst.ex eoaelis. desumpta. atqu adeo conjungenda cum di.agri I 8.π.de MLquae ex eodem Pauli lib. 3. ad Sabin. desumpta est: quo libro & primo quidem e duobus circa legatorum materiam occupatis de usus fructus Mysus legato actum complures leges ostendunt. Inde species haec vulgaris figuretur. Vsusfruinis agri mihi legatus est Sanδin locum demortuarum arborum alias submittere, substituere, adserere cogor: vel grcgis usus fructus mihi legatus est ρ Alia capita in locum defunctorum submittore cogor: Sed quid fiet de prioribus seu demortuis arboribus vel capitibus Sane post substitutionem aliorum mea fructuarij fiunt, dim. i8. o cl.69. nec ea res lucro proprietarij cedit: Nam sicut substituta capita statim fiunt proprietarij, ita quoq; priora eius csse desinunt; ex natura pruri , inquit Pomponius aeιε'. quae ex quinto Pomponii libro ad Sabinum,concordate huic Pauli libro tertio, unde haec regula nostra desumpta est. Ex natum fructus e haud aliter atque hic dicitur, sicundum naturam id esse, id est secundum naturalem rei rationem seu aequabilitatem , ut incommoda compensatione mitigentur. vel finge speciem in agro, cujua
95쪽
vsusfructus legatus est, tacto fluminis siue aucto, sue immin tomempe sicut posteriore casu fructuarius, imminuti vexati p flumine fundi incommodo adficitur, ita & aucti commodo potiri eum aequum cst. Quam alioquin fermd speciem ponunt
Graeci,S: in his Theodorus Hermopolites,in fundo empto: cuius commodum 8c incommodum fluminis facto ad emptorem pertinet. Et hanc quidem,vel similem certe, speciem in materia te atorum hic poni oportet. Non vero cum Raeuardo in tutelis quae ex codem alioquin libro desumpta dicitur: Nam & ea ipsa lex eo tantum respicit, ut differentia constituatur inter tutelam & legatum : Nempe legatum ab herede proficiscitur: Tutela vero a testatore protinus. Ac ut m' rebus Eaee R. obtinet, ita M in personis eadem aequitas:ut in cimversa regula. Nam ex qua persona quis lucrum capit ejus quoque Debim praestar debet,cl. .inst.hoc tit. Porro ut dixi in unitis , & connexis, quae eandem rem respiciunt, haec regula obtinet. Cujuis rei,ait lex,pariter ut contraria regula, t.υni A. -caduc tosi ax non in iis quae ex alio fonte procedunt s
' De D o M i N H in alium translatione
XI. PoM PONI V s libro quinto ad Sabinum.
Id quod nostrum est, sine facto nostio ad alium
t transferri non potest. AD res Nola in alium Translationem d requiratur,quid
attendatur,quaeritur Et vero hac regula quae tertia eae e Sabinianeis in materia togatorum stantibusὶ definitur id spe Oanduin unum M vnich, virum Factum aliquod domini inte cesserit : Facium, inquam, aliquod : Neque enim hac lege id quaeritur,quodnam scit quale factum ad transationem dominij requiratur quae filia jain cst quaestio de specialior ab hac regula aliena) quando vidclicet nudus contensus sufficiat quando ve-io mancipatio, traditio inlurcr 'Viratur, &ut loquuntur, actus mera factici naturalis. : Ccitui cit cium nonnulla nudis pactis.
96쪽
pactis&conuentionibus non transferri, sed trad. tionem in suis per requiri, l.tradisionibψ,C. de pactis: l. 67 Ur. de V.S. Non hoc, inquam, hic quaeritur aut definitur, quod c cluit etiam P.Faber, verum id definitur tantum, ad translationem dolia in ij nunia quam non factum aliquod, quodcunque tandem illud sit,unde consensus argui possit,requiri: Domini scilicet ipsius; ait enim Icx generaliter, Facto nostro. Id, inquam,hic definitur,ut ita scilicet excludatur factum alienum, de quo est lex γε .i h. tu. ubi dicitur, non debere alteri per alterum iniquam condiIIonem inferri. Ergh factum in hac regula dicitur,quodcunq; tandem illud sit, ex quo voluntariis conjectura ducitur, quoq; secundum cujusq; actus naturam, res ad alium transferri potest : nam de factum etiam nudo animo S consensui tribuitur l. 3. g. l. etvr. de adquirirer domis. Quud clim ita sit, etiam delictum in committendo
hac secti appellatione comprehendi potest ; et si delicto bona
in fiscum committuntur potius quam transferuntur. Sanc ita l. ly . In prisc. ins factum pro delicto accipiendum est ; Fa isti cuique suum non adversario nocere debet..hodem sensu accipiendum 368.3λi .hoc tit. Ita Graecis εργα βοοῖν pro malefactis ut an veteri inscriptione Herodis Attici vers 1. Catullus in carmine de nuptiis Pelei de Thetidis, uare sacI, Grum multantes vindice parna
Fhmeniden Quin imo NI Non factum hac regula comprehendi potest: Non- factum, id est, ut loquuntur , mediante negligcntia, ut docens. Insiit. denup. Gr l. l. m. de usucap. l. 28. de V. S. Ideoque de non facto nostiό id quod nostrum cit ad alium transscrtur. Ait lex, NOSTRUM. Cum nostrum, seu rem nostram dicimus, non modo propriam rem , id estia pleno de perpetuo domini, iure noli ram intelligimus , verum etiam minus proprid, etsi non picno iure domini j, Verum iure usu sfructus nostram nam o& dominium v suffructus est & obligationis iure tantum nostram, l. I . . l. ara SC Trebest. l. 99sup. de V. S. Imo de quod in spe aliqqa ia dicatum est,tana propemodum nostrum cst: Namta haec Omnia sine facto nostro ad alium transferri non possunt. Rui sum au lex , Id quod nostrum es transferri , id est, dominium rei nostrae, rem ipsam nostram: aliud enim in possessione nuda quae nobis afute intercipitur,l. 2. Urem, l. Ib .de adquiri.
97쪽
ix SABINI AN. REGG. PARS IV. pusus. Ideoque possessio sine facto nostro auferri potest , I. 47.
Denique ait lex, nsn posse, id est, nulla quacunque tandem ratione posse, non debere, quo sensu haec formula in his regulis effertur. Haec cum ita sint, Species huius legis indaganda venit. Et vero propria haec constituenda est in usum qui testamen- ro seu legato potissimum constitui latin quae species quoque fuit superioris regulae. Est enim ea lex desumpta ex eod. lib. I Pomponij ad Sabinum, qui quidem primus est E tribu Pompo- xnij libris circa legata occupatis. Nempe IC. eo libro inter alia
tractauerat de usu fructu, ut apparet CX l. Io. I9.28.69.T . .de
sust. l. 2.depecul leg. l. 2.de adim.leg. t.69.adl. lc. & ex iis quae ex eodem lib. . memorat Vlpianus l. II. g. v. ctar. de usust. θ L . g. 2.-.de of .es has. Sc de modis amittendi usu sfructus , ut apparete xl.6-.quiknuae Ur.amist. Caeterum notum est mitti usum- fructum consumptione, seu interitu rei in qua usu sfructus cod-stit: amitti etiam morte Usufructuarij; quibus duobus casibus de modis non tam transfertur usus fructus, quam finitur. At enim iamitti proprie translatione, quae citra factum fructuarij obtinge- Vre non potest,pura maxima & media capitis deminutionentem non utendo per modum & tempus: nam quotiescunque id fit, id est hoc non facto fructuarij, vsusfructus ad alium, j. proprie tarium transfertur. Ex hac iam sola specie apparet,quod dicebam , nostrum hac lege dici etiam id quod iure ususfructus nostrum est : Item facti nosti appellatione venire non factum M. non usum: Transferendi denique appellatione intelligi quoque usu sfructus regressum & consolidationem. VHaec cum ita sint, apparct inanes esse plerasque, quae adue sus hanc regulam mouentur, obiectiones. Nam quod per pro curatorem vel arbitrum communi diuidundo, item per adiudicationem, pignoris disti actionem a creditore factam, vs sic pionem id quod nostrum cst, ad alium transferri dicitur; id si I . . ne i psum sine aliquo facto nostro non fit, quia haec ipsa non sine aliquo consensu nostro, siue expressis, siue tacito , vel prη- sum pio sunt: sic ut factum semper aliquod nostrum intcrce
98쪽
Rursum non obstat,quod per tutorem, curator na, executorem , res nostra in alium transfertur, quod alluvione id quod nostrum est ad alium transfertur, g .praeterea sit.de R. D. Item quod Princeps id quod nostrum est, ad alium quandoq; transiferre possit,i. I .iar.is R. V. t.H.αr.de euiction.:Item quod dicitur, rem fisco cum priuato communem in solidum fiscuin vendere
posse,i. 2.C.de commvn.renalisn. l. . C.de vendit. re scal. cum pris. commvn. Rursum,quod dicitur, communi seruo an uno ex dominis manumisso alterum dominum partem suam vendere cogit,l. l .C. de commuΠfe .manum. θ f.vit. Insit.de donat. Tu m requod dicitur, ad coemptionem specierum&αμωνῶν priuatos adigi. Haec, inquam, omnia, & si quae singularia similia afferri post uni plura ,hanc regulam nostram non labefactant. Nam,ut antea ductu est,quod ea desinitur,sine facto no O,ad alium transiferri rem no am non posse, id ad exclusionem 3c α - , τολίω facti adientpriuati respicit, non etiam factum natu iae ipsius, aut fauorem aliquem singularem,aut publicam utilitatem cui priauatam cedere nil mirum est excludit. Quanquam neque his omnibus ferme casibus res nostra ad alium transfertur , quin eius vice dc alia quodammodo manu aliquid rependatur , ut apparet in venditione rei communis a fisco , in manumissione serui communis, in vendicatione rei nostrae a Principe: dentis apparet in alluvionis commodo, ubi &negligentia, & sic non factu domini ripam suam non munientis plectitur. Ex his omnibus iam pater, speciem a Cia iacio ad ad hanc legem non recte apponi,argum. l. vel inutilium 69...de usu ritu, in submissione pecorum, quam fructuarius facere tenetur, quae si non fiat, non submissa fructnarii manereo: in specie enim huius legis ut omittam alia, praesupponitur aliquod factum domini circa rem suam voluntarium, non verti ex lege quadam necessarium.
99쪽
De INTERPRETATIONE GI lamentorum.
XII. PAVLVs libro tertio ad Sabinum. In Testamentis plenius voluntates testantium inter
' Passu, senis ea u.pto interpretationem aecipiunt: nam hoc verbum commune ei e docet Gellius cap II. v. di ut soni ηὐγλα Mi. . Nin I.sis. Et ira Babi.
TEstamenti seu ultimae voluntatis interpretatio quaenam facienda sit,pleniorne an strictior, quaeritur. Non quidciris quod unum ex huius regialae arcanis est bbsQuae voluntatis qud sane spectabat proxime l.9. inst. b. t. quae alioquin huic o stare vidcatur verum certae dc indubitatae & nuncupatis Verbis expressae,ut proinde haec regula ad verborum Exprcss ruini novero obscurorum interpretationem Omnino pertincat hi haCregula quae quarta iam e Sabmianeis regula est ad legatorum materiam spectanti b. traditur,dcfunctorum voluntate S,quamlibet certas scilicet,apertis verbis testamento expressas, plenius tamen adhuc esse interpretandas, ' . Ait lex , in Tinamentu, item ait, volu tates tediantium, id est quacunque parte testamenti voluntatem tuam ex prcsscris te-Hator: item siue de heredis institutione agatur, siue de ii Mi tutione, siue de Legatis, siue de Codicillis: nam haec omnia te samenti appellatione veniunt, & testamentis continentur, stuex testamento proficiscuntur, ut loquitiar l. Loo. inst. l. . ,. απ.que M.tesam .aper. g. ante heredis 34. Instit.de legati M. f. i. Ar qui testamfac. post. Ac nominatim hanc regulam is Legatu obtinere ut aliae species complures ostendunt, & argumentum quod eo lib. 3. Paulus executus est, Munde pariter desumpta est lexno. sv. ita ea ipsa spocles, cujus occasione hanc R. lurisconsultus proculdubio concinnauit,seu commentatus est, commonstrar. Ait Voce equidem relativa seu comparativa id non comparata ad cotractus quod tamen polh Accurtium vulgus Interpretum hic censetiunde Brocardi cum etiam illud Cnatum. In contractoluptine,intectamentu plenι-,in beneflupu- nil me voluntates interpretandas cise , cap. uindue II, infl/.ext. γ - dedo ut
100쪽
ri donat. J Verum plenius hic dicitur υτ ει τως ρλL ,relati LEad strictam interpretationem, vel etiam quod a testatore nominatim scriptum, lingua nuncupatum &expressum ; proinde plenis , id est pinguius, laxius,aequius,vberius, liberalius, x h no S aequo, benignius, hoc est,non tam strict d ut ait lix plen mir. I sepreon π. de inuo habit. non anguste, non aual C: qu modo etiam suo saltem sensu Bariolus hic lcgit vel accepit Sic enim & verbo plenius Iuri consulti utuntur, L ss. de contrah empl. G. fleruenisse, e haeredit.venae l. I. g.Lec actio, πsiquis tesam lib. Denique hoc vult haec regula,testantium voluntati fauendum& indulgendum liberalius esse, quam ferat scripti strictiq; r tio. Quod alterum est hujus reg. arcanum. Quomodo autem plenius 8 Nempe interprctatione extrinsecus extra testamentum assumpta, ex bono dc aequo, ut docet LI6...de conssit se demons. probabili videlicet aliqua seu verisimili & fauorabili conjectura, licet verbis non ad plenum c pressa, licet stricto jure renitente. Non itaque,ut a significati ne verbi &expressi omnino recedatur, T. g. i. . de IVM AI.leg. neque enim haec interpretatio plenior foret, sed interpolatio& Corruptio, 69.g. l. r.de leg. 3.ὰ sed ut ex praesumpta testatoris voluntate tacitis ea accipiatur. Quare dict. 69.f. I. Modcstinus alia in re clegantem hanc regulam huic geminam- germanam tradidit, In causa testamentorum,non ad definitionem utique descendendum eo. Non utique, id est non omnino, non sic Inper, non perpetu b, non ita mordicus, quin aliquando stilicet adsumpta extrinsecus Conjectura extra testamentum voluntates ic stantium interpretemur. Fi ratione hanc ipse in ea sp. reddit, Cuia restatores plerunque abusive loquantur, nec propriu nomιnsim ac voca
hutu semper utantur . plenius itaque tandem,hic est stricti juris, de secundum id expresti de nuncupati verbiq; ampliatione quadam fauorabili, probabili, siue materiam ultimarum volunt tum spectes, siue oblectum : cujus rei exempla in institutioni bus & substitutionibus suppeditat lex Galgin, g. 6. mr. de liber. σρα .m istia, anesiatio I locroruma sed αγ.de Ux illaces η .cum I. seq. .de liberer postum. ΝUppeditat in Legatis,haec Regula. iPropria nempe ut dixi hujusce legis,ex eodem libro desum-rtae, unde Δἴ l. csup. species pertinet ad legatum usus, ac pro- i. .ae conjuncta l. L9. lj. ηπ. de usu o habuat. quae omnes ex coin