장음표시 사용
101쪽
dem Pauli libro desumptae sunt) haec species familiaris se postis
nunc aliis constituatur; Vsus domus relictus est alicui testamento, Viro vel mulieri, quaeritur,cum usus jus strictu Si personalissimum sit,utrum ita stricte praefracte intra legatarij pers nam usus hic coarctandus sit ut non usuarius & alias quasdam
sibi personas adsciscere possit Z Et legibus illis definitur, posse
nurum,socerum, ne de aliis dicam,sibi adsciscere ; posse virum& uxorem, & vice vella : posse hospitem, posse Ac clientem. Ratio eius rei non alia quaerenda est , quam ab hac re g. quod, ut maxime perlonalissimus lit usus,& strictum eius ius,attamen plenius hoc legatum interpretandum sit, ex bono&aequo: quia scit. non videtur testator usu legato charitates & asLictus diuellere, diffuere voluisse , quibus in promiscuo Caeteroquia
Addatur & altera species cx d. l. is. imo addatur quod Accusesius hic recte diuinanit) dc socci es telenum ri. gri ... de . . qua desum: ita est ex lib. Vlpiam i7. ad Sabinum huic concorda teὶ ubi haec verba notentur, Aliquo largIus cum inuario agendum Ait vlpianus aliquo largius, id est plenius, ut hac l. dicitur. Item illa cum maximὰ notentur 9. 2. quae huic R. Omnino rc spondent) Neque enim. inquit Iurisconsultus, tams cte interpretanda sunt voluntates defunctorum: dixit Vlpianus non iampricte, quod Vauius hic dixi premus. Ergo maneat, hunc esse R. istius sensum , verba icitantium quamlibet non obscura, sed aperta, sc-cundum ius strictum, aliqua tamen ampliatiua interpretatione pleniu, accipienda esse.
Sic corruit iam non unus intepretum ad hanc legem error,
siue rationem , siue latitudinem, siue finem, siue speciem lagis intueare. l. Ratio, inquam, non haec huius i. est quod publice intersit, ultima Iudicia exitum sortiri : Neque enim haec lex ad iii, antiam voluntatis petimet,ut ita te ita menturia aliquod alioquin ruiturum, fauorabili aliqua interprctatione sustinc tur: vcrum eo , tu aperta & legitima testatoris secundum ius strictum voluntas pleniorem ex probabili coniectura interpretationem ad se litatur. 2. lii lassiuHne huius rcgulae Et iam pCC cant, clitia hanc legem ad succcssiones coarctant, quae ad quas- Conque voluntates restantium pertinet, nullo succeshom, a 'tlagati distrinunctimo itiain vulimus typothcsis huius regula:
102쪽
versatur in Legatu. 3. Tertio peccant, cum inter testamen ia& contractias discrimen hac lege indicari putant.. . Tandem errant in inanibus specieb. ad hanc regulam coaceruandis,quae vel false sunt, vel ad rem nihil faciunt, quod Cuiacius per V decim species aduersus Glossam diligenter exequutus est. Superest videamus,quonam fundamento plenior haec in te pretatio nitatur deficientibus videlicet aliis coniecturis, nam&liaec regula subsidiaria est Nempe, fundamento aequitatis, affectionis pietatis & ad vitanda ominosa 5c inhonesta , ut
deleg. I. ubi coniecturarum fontes quam plurimi res rantur, M in his,charitas & necessitudo: Item l. G. g.Dtius QT.deliberat.legat. ubi haec verba observentur: Praesumptio propter natu ratem asperum fucis omnia patri vesbo concessa o Item LI . g. l. . de aliment. legat. Vbi de haec verba occurrunt, Pietatis intuitu in s. Pecie alimentorum hoc obseruandum non es incisiis. Tandem lex T L .i prauco g. l. π.de con se demon. ubi & haec verba : Non enim voto marru opponi tam ommys interpretatio debuis vi mox, it periculosum ac tristi tibenum coniunctum patroni liberis eorundem momum expectare. Neque omittatur letii ad substantiam testamenti Iam percinens) ratio cum auin, .de con es demon.l.cum acuti si I,C .desideicommissis. di is ita clare positis, ex his quoque apparet de inani labore Interpretum acriter. discrepantvlm, utrum haec regula quoquom lcgatis & l ide iconum istis locum obtineat, de quo proli xὰ
Cui supcrsedere potuissent, si vel hoc arcano instructi sciuicient,propric hanc regulam delegatis conceptam fuisse. 6Cεriss E quis videatur: is de vi Ex CEP Tiouis
XLII. ULPIANV s libro nonodecimo ad Sabinum.
Non videtur cerisse', qui per exceptionem a petitione
iEP I s s E rem aliquam, veluti ex testamento, quis dici noc sit, ut vel iure aliquo alio ideo excludatur, vel de illa dis
103쪽
ponere possit , quaeritur. Ad hanc quaestionem ita in effecta hac regula quae quinta est e Sabinianeis ad legatorum materiem pertinentibusὶ respondcrur, id ex cuciatu oc effectu iudicari oportere : Cui eandem in sententiam concordant sex praeterea huius tituli regulae, putat Sl. de hoc ipso Capiendi ve ibo:& in commune l. . U . g. l. I, 9. g l. I 67.inprinc. I9o .in ba. His adde& L 7 l. l o. de HS. quae de ipsae sunt de Capiendi verbo nam quod his Cui acius & Hotto mann quoque annumerabant legem Is. 56.i .erroneum esu Neque tamen ideo quia de capieri vc ibo hic agitur, haec regula fugitiva est, uir videri nonnullis solet, & superiori titulo magis convenire, cum capiendi vocem interpretetur: cui etiam similes aliae eo tit.occurrunt de capsendi ve ibo, id est, quid proprie cepisse quis dicatur, nempe d. t. i cur l. I o. Nam & in regularum censu haec recte stat, ut inae d. finitio verbi in rci definitionem facile migrat. Ad ipsa in i egulae sententiam descendamus; & primo quidem concor antes in summam illi hoc titulo leges unam in lineam conjiciamus; nempe iza quoq; I. d. IIo El.TI. dicitur, non videri quenquam capere quod ei necesse est alij restituere. r. Ita l. lic. dicitur,nihil interesse ipso iure quis actionem habeat, an per c xceptionem infirmetur. I. Ita d. III. g. I.ait. Non posse videri accepi sse , qui stipulatus potest exceptione submoueri. 4. Ita l. l 9. definitur, Non videri perfecto cuiusquam id esse, quod ex casu auferri potcst. s. liu dict. ι. I 67. scribitur , Non videri data , quae eo rempore , quo dantur, accipientis non fiunt. 6. Postremo ita asseritur di I9o, Quod euincitur in bonis non cG. Ex quibus omnibus hoc generale άξίλεω Conficimus : Quod exceptione aliqua elidi, h.I.se l. Παι. ias inst. quod aliquo calii auferri , l. 39. quod cuinci potest; ι. I9o. quod restitui necessc cst,l. I l. σ d. l. TI. ea nec accepta, nec acquisita vi-dori. Qia rum omnium, ut singulares species sunt & hvpotheses quas singulas locis suis apponemusὶ ua uni eo fundamento nituntur omnes , num pe quod ut verba cum effectu sunt accipienda , ita nominatim capiendi verbum cum effectu accipiendum sit, h. l. es L, i. inst. θ l aliud I. de V. S. atque adeo non capere, & non durat irruinquid, vcl inutiliter capere , paria sunt, Rucium ucsogu larcs dc a iij per alios iuris articulos istius Regulae effectus sunt. itf haec lax peculiariter ssectat ad legatι pc
104쪽
Nondum tamen genuina *ccies & vis huius regulae in ape to locata est. Tres certe apponi possunt. Pli maii cc l l qu. in Be Glossa quarto loco apposuit Qui legatum ex Icst. mentoc Epim,de inofficioso amplius dicere non potest,t. lo. g. I ηπ.α ino'sc.t stam.ctatιὰ simili bin. Nunc finge ; Ego a patre ex haeredatus, legatum, eodem testamento mihi relictum, petij et verum a legari petitione per exceptionem remotus seu summo
tus fui: puta quia idem legatum codicillis mihi ademptum D 'te a testatore patre fuerat: Quaeritur, num ad querelam in ossiciosi redire possim Z Id quod negandum videbatur , quand quidem semel legatum agnouissem agendoque testamentum
comprobassem : atque adeo id cepisse quantum in me , videre r. Attamen contra, LI 2. g.2.de in psc.testament. affirmatur; nempe, SUMMOTUM me a legati petivione, repetere posse in officiosi querclam : Non ea tantum ratione quae ibi redditur, quia tioccasu sit aliquid quod vitio testatoris imputetur, ut merito filius repellendus non sit ἔ verum etiam , quia verbum capiendi cum effectu accipiendum sit, d. l. TI. αν. de V. S.&. sic non vidc Iur cepisse legatum, qui cum id pctiisset, per exceptionem a petiti ne remotus fuit,h.l. Quare dc Marcellus pariter PERCIPIENDI hac in re vel Lo vlus est, L Io. g. I. IEud notis imum est, eum qui legatum PERCEPERiT , non rectὸ de inon sciolo res amento dicturum : quod ipsuna dede perueniendi verbo definitur l. ii.
Alia species apponi potest in legatis in diem, de quibuslio libro, qui quintus cst circa legatorum materiam , egisse Vlpi
num ostendit exinde l. M .delegat. l. l. a... quando Hes legat. l. r C.
ψ.ad SC. Ae l. l . .de V. O. dc quibus etiam egit Pomponius lib. . ad Sabinum,&-Ierox. I . U. Et quidem species bifariam in legatis in diem poni potest. Primo respectu trans ini Ofionis ua haercdc in , algum ae l. 4. od I. AO. quae ex codem libro sunt. Fnige mit a legatum in diem, de ante diei eventum lcstatum nac in autoc si im, die existente velle me lcgatum acceptare Sane non ideo legatum transmittam, quia id cupisse non vide 3r, cuius dies aut conditio non ex itit: a cuius videli- Cci pttitione per exceptioncm ci moucrcr. Sc cunda species
in legatis in dic in poni potest rat one potestatis scit ruris idem
LI. π. de dot.traleg. quae cx eodem libio sunt. Eadem specio
105쪽
ictenta, fiDgc . acum mihi in diem Z Sand id alij relegate
ipso non postum, si dies me vivo non extiterit; quia non videor 'cepisse seu ad qui ituisse id a cuius petitione per Exceptioncm remoucrcr : Sicut vice versa non videtur debere, qui creditorem p r cxcvptionem a peritione reinouere pol cst , ic ideo quae sciatentia est ael. 2S .av.de legat. l. quae ex eodem libro deis sumpta huic conjungenda estὶ potest & debitor creditori suo utiliter relegare quod debet, si videlicct aducrsus eum tutus sit exceptione; quia creditor non est qui exceptione perpctua submoueri potvst , t.creditor Π.-.de QS. Vt contra creditor debitori qui se exceptione perpetua tueri potest, quod sibi dciret legando, nihil a Uit, is creditor 13.π.de lib.leg. quod ipsum defini-tμr l. II. insin.cτ 1 . et de lib. les. Vno v cibo igitur,legatum is demum cepisse creditur, qui actionem habet efficacem ad id consequendum mon cepissc Veroqui a petitione per exceptio nem quamcumque Icmoueri potest, Hl.'. - quendaees legat. θaz.l. 9 g.8. r. de reb.eor. quisub tuteia. Et ideo id relcgare, id iratis. mittere in here dc in non possum. Ergo ut ad gcnciali in huius R. de ael. I.i .cr dl.Ti. de V. S. de capiendi vcibo sententiam icis deamus,capiendi verbum cum estcini accipiendum cit. Di t men obstare , idctur, in aXimc ael. lΑO.de V. S. bi dicitur cepisse quem intolligi,quamvis alij adquisit: vel sim de co ad i. i. t r. Postremd notandum, aliam csse rationem vi sti accipi cndi: ut
diserte IC. l.aliud es 7I.de V. S. Accipere enim est si quis accepit, ut non habeat.
De DIE non adjecto is obligatione .
XI V. Po M P o N I v s libro quinto ad Sabinum. In omnibus obligationibus, in quibus dies non poni- tur, praetenti die debetur.
DE vi E seu tempore non adjecto in obligatione rei alicuius praestandae quaestio est, quo die,quo tcmpore qui CP pi
stari de at,aut praestari voluisse,vel icitatores,vel contrahentes cente antur , si dies adjectus nominatim praeuia oni non fuerit 3 Et definitur hac regula quae sexta citc Sabmianeis ad Legata
106쪽
pertinentibus, quae etiam cotidem pene verbis repetita
extat ex Vlpiani lib. So. ad Sabinum, in Leum qui Kalendis 4r. g. I. λαν.de V. O In omnibus obligationibus,in quibus dies non ponitur, pra: lcnti die deberi, id est, debitorem conventum non posse cxcipere,adversum se praematurh agi. Ait lex, In omnibus obligationibuου, id est in obligationibus non
modo quae ex contractu seu conuentione partium descendunt ut dict.l. i. g. I. verum & quae CX mandato testatoris oriuntur
Quare & testator, si quid heredem praestare jusserit, die non
adiecto, praesenti die praestare cogitur. Et verb Iurisconsultus Pomponius hanc regulam concinnauit vel potius ex Sabino traduxit hoc libro s. ad Sabinum , qui primus cst e tribus ad lcgatorum materiam pertinentibus , unde quoque desumpta est lex I LIV. Sc quo inter alia tractauit De legatis b die appos-ta,vel ii ne die, ut docent ex eodem tibi o lex D .ct i . V O quae proinde huic conjungemlς sunt: Et v c rb ita rem se haἘere in legatas docci insuper la.π. de condit σ demons. auodo
interim apparct , obligations appellationc venire quoque eam quae oritur cx mandato, & praecepto testatoris, quo heredem suum ad quid faciendum obligar parit Cr ut Lis .r/st..b tit. Eademq; r clono & ad Obligationcm lcgalem trahi id potest
inquiet aliquis quae prima obi Eaio est 3 In obscuris ut minimum de benignius sequi nos oportere, L. Dubuit. Item prod bitore conjecturam faciendam esse , & sic pro herede tempus interpretandum esse, Li . hoc tit. Responsio parata est ad ἀι. 9. In obscuris id ita ussi ,atenam ubi res certa cst, purae locutionis puram csse intcntioncm id est eum qui diem praestationi non adiecit, praesenti utique die praestari velle. Ad PIbi respondendum cst, tcmporis c0njectorain faciendam esse pro herede, ubi tempus adjectum Cit , quia non alio fine adjectumeli, quam ut heredi laxamcntum spatiunt ii daret ut i iactare dic misi velit, anticipare potcst, seu ante dium solvere. Si torempus ad j cctum non sit, contra heredem conjcctura facie caest, quia ideo testator tempus non adjecit,quod sine pone
107쪽
ris laxamento, M sic pure legatum praestari voluit. Unic tamu ut Secuode objectioni occurratur) eaq; gen alis non tam exceptio quam limitatio addcnda est, puta si circum-llamiae aliae diem trahant ducantque, i. e. si vi ipsa & ex re ipsa tempus aliquod tacito inlii, l. i8 9Uhoc sit. ubi plura: l. 24 π. de
sorrb. D. χτ. de legat. 3. puta, si locus praestationi adjectis necessario tractum aliquem temporis requirat : Item si qualitas rei praestandae diem longiorem desiderct, veluti domus aedificandae, quam speci cm tractat hoc ipso libro Pomponius P l. i . de V. O. N futurorum praestandorum. Si contractus natura die ni
requitat mi cst constituta pecunia, l. 2I. g. l. r. de cousit.'αππ.Rurium squae tertia quoque alias objectio mouetur & hoc temperamentum illaesa regula addendum cit, quamlibet praesenti die res debcatur, natam sit non tantum obligatio, sed Mactio, delic staris ibi vi re, debeat, utpote quod dies venerit : attamen modicum aliquod temporis laxamentum adhuc debitori tribuendum ; neque enim cum sacco de Witor ambulare debet. lno κων. de solui. cui conjungenda Scia. g. g. r.al l . falciae ibi,cum aliquastatio) g.vit. In fit. de inuril.stipulat. Denique non audim is militem apud Plautum, qui curia ei aurum promissum esset pure, Hodie, inquit, exigam aurum hoc. ACTIO ad rem, pro re ipsi.
XIV. PAVLVs libro quarto ad Sabinum. Is qui actionem habet ad rem recuperandam, ipsam
rem habere videtur. OVI D in Bonis nostris, Quid habere nos, dici possimus Quid
Nos TRVM dici possit, quoque adeo tanquam suo quis uti possir, quo tanquam nostro usi videamur, quaeritur Ahi resipol detur hac regula squae septima cst e Sabinianei A ad L gata pei inentibus J non illud tantum spectandum csse, it m in rc mii sim in praesens habeamus,id est iei ipsi re vel 3 incumbamus,
108쪽
vetum etiam virum actionem efficacem saltem, seu ius ad reni habeamus: Nempe fictio haec seu aestimatio inter alias uiris est, ut res & ius ad rem seu actio ad rem consequendam, paria habeantur Sc exaequentur. Denique habetur, & in bonis nostris est, quod peti potest : cui concordat lex rem in bonis Fr . erae .de adquiri rem domin. lex bonorum 49. meorum, l. I s. Fundem S. ut vice versa liberatio & exceptio pari iuris fictione seu aestimatione pro eodem cerissentur.ι.66.inst.h.t. & pari ratione reni & actionem amissis paria sunt, ι.Labeo I 4.sup. de V. S. Et concordat alioquin huic legi praeterea LII. - autem, etmia l. lciae LI6. g.υti. r.depetit haeredit. Ait autem regula nostra , Is qui habet actionem ad rem recuperandam e Nempe,cum in omni amenum genere haec regula locum obtineat, specialiter ea obtinet in rei vindicatione, &in eo a monum genere , quo res rescindi restitui petitur, Δ recuperandae possessionis iudicium intentatur , veluti ad pignoris repetitionem, l. 7 . g. 2. απ. deleg. . ad rem locatam recupera dam , LU.-.locati. Si interduinim recuperandae possessionis intentetur , l. I. g. 2. αν. devictvi arm. Si restitutio in integrum
petatur, lAT.αν. de adquislossus Nam quod Fcrrarius, aliique,
hanc regulam restringunt ad interdimim unde vi recuperatorium , vocem recuperandi ea in re propriam in id urgentes: non vero ad iudicium recuperatorium seu rei vendicationem. inane est : Recuperandi enim verbo hic,ut alias, Omnis ratio recipiendae rei uiae continetur. Denique, si quaeratur de eo quod
quis legare possit, quo pertinet haec regula proprio , ad legata, inquam, quod Glosta diuinare non potuit, de quibus hoc altero libro quarto ad Sabinum, egit Paulus; ac nominat ira ad speciem legis eadi m 71.4π.de tegat. r ut recta Raeuardus,quae ex hoc ipso libro delumpta, huic coassanda est, paritcr ut de tres leges proxime praede dentcs vel sicquentes , puta l. Ti. T . Tq. quae Mipsae e concordantibus Vlpiani & Pomponi j libris sunt. Iahis tribus legibus, quaeritur, si quis suum aliquid forte Titio Iegauerit, velut i suos feruos, fundos suos, quidnam eo legato contineatur Et definicur, lcg ito suorum , etiam cos comprehendi, recti quc peti a Titio lcgatario, quos testator pignori vel hypothecae dodit. Cuius ratio non alia quaerenda est, quam quae hac regula colum hir a I Uro Paulo ad eam quaestionem procuI
109쪽
dubio reddita fuerat ; nempe quod is debitor actionem trahet ad rem suam, pignori scilic. datam, recuperandam. Quae causa etiam est,cur rem sitam fisco obligatam vindη care quis, alien re, seruitutemque ei imponere possit, Laos .i f. Ergo pertinet haec regula eo, ut definiatur, quid ,V VM cuiusque dici possit, atque adeo ab eo legari: pariter,ut lex prox. inst. ubi dicam, e
Ex his apparet,hanc regul. eo pertinere,ut definiatur, cujus rei dominus quis dici possit,ut de ea quoque disponere quear, quocunque tandem dispositionis gen re ac nominatim ultima voluntate. Hic enim domitiij effectus est itaque nil obstat iam lex L Ashs. ubi dicitur mus cautionis esse in re quam inpersonaris . Lxo4 .in ra. ubi dicitur, MInus esse actionem habere quam rem. l stud nim non ratione dominij,am; adeo non respectu iuris disponendi dicitur, sed propter commodum possessionis & retenti nis;ite in propter securitate creditoris,ut ad eas leges ostenderi r .QLub nEpertinet quod dicitur,melius esse pignori incumbere quam in rem agere sciend --.quιμι deos. t. cui f stare smin de pecu 9.stres aliena U.de lega, g .retinenda, Ins.de Ia terae . no verbo,minus est actionem habere quam rem,si commodum possessionis retentionisque spectes: sed non minus est si dominium species dominiique effectus, quo hanc regulam pertinere ostendio Atque ita interim haec regula cum ae Lao .conciliandae stua quibus alioquin conciliandis multi necqui quam laborant. Inter alia inanis est plerorumque conciliatio, qui aiunt, viam quidem idem esseti habere actioncm atque rem,sed non reuera aut perpetu bir verbum enim viaeιur in hae Leo quidem spectat, ut indicetur, fictione, aestimatione iuris, id ita effici, ut res & actio in rem pari iure censeantur, i ας Diaec, at non ideo, quasi haec regula fallax sit, neque vera semper aut perpetuamiaeri enim hic idem est,quod iure censeri,aestimari, existimari,credi,intelligi, haberi, ut& aliis 13. reg. huius tituli et
de a log Ac infinitas alias. Pro quo alibi eodem sensia dicitur,
di . . ur. ι. 7.6*I89. ι .accipi, ι. QT. Ergo aeterna est hujus, ' regular
110쪽
regulae authoritas, neque ullo satis casu vitiatur, si modo dominium, eosque qui inde sequuntur effectus,spectes. Ex superioribus etiam apparet, quam nihil commune habeat haec regula Gum LI OF. quam tamen utramque etiam Cujacius eadem fidelia dealbandam ceu similes credidit. Vt Ac quam math tr hatur ea quod tamen nuper factum ad pecuniam mutuariam: quasi id hinc efiiciatur , creditorem non videri amisisse pecuniam creditam , atque ideo non alienasse, quandoquidem ad pecuniam creditam recuperandam aequam scit. in suo genere habet: Sc sic mutuum non esse alienationis speciem: Pertinet enim haec regula ad causam seu quaestionem dominij, ad eum finem,ut sciatur nihilominus rem nostram esse, etsi ei non iniscumbamus , sed actionem tantum ad eam ipsam in specie recuperandam habeamus. φ De IMAGINARI A venditione
XV. ULPIANV s libro vicesim rimo ad Sabinum. Imaginaria venditio non est, pretio accedente.
IMAGINARI A venditio, ἀκονικη . et ne, quaenam dicenda sit quaeritur: ac nominatim,virum imaginaria venditio sit, ubi
de pretio Conventum est, at non 8c numeratum acceptum v .
Haec enim quaestio est, quae hic vertitur Et velli id negatur hac regula, quae octaua est o Sabinianeis ad Legata pertine tibus : id igitur hic significatur , ad substantiam Ac perfestionem venditionis sussicere ut pretium accesserit, i. e. ut de pretio convenCrit e quoniam emptionis substantia consistit in pretio; quod etiam confirmat l.quod sepe, l. . f. s. o llacta 72.
m. de contrab.e t. Non etiam ad substantiam eius requiri,pr iij conventi, secutam numerationem,seu ut secuta fuerit pretii numerario I pariter ut rei venditae traditio non requiritur, etsi sit de consequentiis & caeteris venditionis,ut vocantur l. F. r.de action.empti. t. l . g. . et2r.de Iurejur. t. S. g. eadem, ..de reb.eor. qu subsut. Simulac scilicet de pretio convenit, perfecta venditio est , non imaginaria.
Imaginaria venHIIo,cum in genere sit ficta, simulata venditio