장음표시 사용
661쪽
possunt conueniantur, de quo sunt duae huius tit. regulae, putat73. Quod sane propter κέων pulsionarum, vel vi loquitur Theodorus Hermopolires, τίμα δω inductum cit. Eo pertinet quoque quod jure desinitur,creditores ingredi possessionem debitoris vel pignora auferre regulariter ii ne auchoritate Iudicis non posse, matrim. l. H.C.de pignorat. acI. Imo creditores , etsi conuentionis legem exercentes jusque suum exequentes ingrediendo possessionem debitoris vel pignora vendendo, vim facere non videantur,tamen auctoritate Ita dicis seu Praesidis hoc fieri deber, l. . C.de pignorab. t. . g. 3. de rebus eorum sua sub tui. Cui accedunt & similes species in l. 7. g.3. vir. quod υi aus clam: dc in ι. 8 l. g. l. α'. de solui. ubi dicitur OPTiM 1 Messe, id de quo ibi agitur fieri per Magistratum,id cst,honestius, ciuilius, securius,tutius,quod etiam propius accedit ad leg. non est 3νulu i 76. inst. Addatur & lex V.C.de pignor. act. Tandem& Ulpianus ipse lib.66. ad Edictum qui Pauli libro 62. conco dat) hanc honesti rationem urger, in t 9. - de obsequiis par c aIn pras. Liberto, inquit, erfilio semper ΗΟNEsTA sesaoctapesonis parentis opa roni videri debet. Quod quidem ipsum pertinet ad illud quod dixi priuilegium, quo parentes & patroni,pariter ut mariti,&c. non nisi in quantum facere possunt, conueniuntur: de quo vide ι.sunt qui I 6. θιseq. π.dere jud. l.7. g. l. de obsequus, g. 38. Insit.de actionib. Possit & huius regulae species in eodem semper argumento de his quae in fraud. credit. ita poni, & quidem argum. l. 7.se 9. ciar.eoaerit. qua instaud. ed. quae ex eodem Pauli lib. 6 x. ad Edictum desumpta est licere quidem debitori lacrum adventitium sibi oblatum a se spernere, omittere quod etiam docet lex II 4. sv. neque eo fraudari creditores videri, minus tamen honestum id videri. Certe de Vlpianus ipse libro
66. huic concordante hac in re Verbo LICERE utitur in t. qaid autem 6. g si siemum I. m. qua instaud.creae Nam, quod speciem attinet, quam ex eod. tit. Cuiacius Recitvicin Polam ad Edictam 55 14. obf. eo. desumebat,& quidem ex eadem ι.ε. g. siciendum T. quamque ipse conuenientissimam de commodissimam vocat, ea admittenda non est: quia ibi manifeste res ILLICIT A versatur,non ut hic lic ta ; M verba in eo g. Non debuit, idem significant,quod de jure non debuit: Neque enim debuit, inquit, Haeripere cateris , post bona possisse : Nos debuit, id est, non potui r,t vitare Disiligod by Coosl
662쪽
vitare hoc debuit, ut illicitum : Cur cum tam par omnium cn ditorum conditio facta esset, ut ibi subjicitur, ex quo scilicet ipse ex ordine id fecit, & Praetor non tam personae solius petentis, quam creditoribus,& in rem permisit, ut idem Paulus in l. cὰm
In STIPULATIONI avs quod te inflectandum. F. In stipulationibus, 1. L. IA
In stipulationibus id tempus spectatur, quo
contrahimus. Differentiam inter stipulasionem conditionalem, & legatum conditionale haec Reg. cui jungenda est lex 6s. de condit. s dem dr lex i 6. in , velut ex eodem libro desumpta , de quo
moxin contingit de continet, pariter ut lex i8supra h.ι. qud lect rem hic remittunt Interpretes: ita quidem, ut haec repetita sit ex is lius.78. in prisc.-.de 'O. Disserentia istiusmodi est: In legatis Conditionalibus euentum conditionis spectari, non tempus testamenti Conditi : in stipulationibus vero conditi natibus tempus contractus ipsius spectari. Vtilitas huius disserentiae spectatur in quam plurimis: inter caetera,in adquisitione
jure patriae potestatis vel dominicae, de quo LLI 6. infra, quae huic coniungenda venit) & in jure transmissionis ad heredes, de quo dictum fuit plenissimE ad ae legat. is. supra r eique rei fidem quoque facit duex.78. unde haec desumpta est. Morte igitur creditoris conditionalis ante euentum conditionis, non finitur jus crediti: contra, morte legatarij legatum extinguitur, neque ad heredem jus legati conditionalis transmittitur. Et eadem tamen ratio est stipulationis conditionalis, ubi de mo te debitoris vel heredis agitur : nam uterque heredem suum obligatum relinquit, i. 7...de 'O. SI ael. 6 π.de conaeo demon. Et ratio differentiae haec est : multum scilicet refert, ex unius voluntate an ex duorum vel plurium Conuentione res descendat, id est, utrum ex testamento an ex contractuit priore casu testator nihil ante deberi voluit S praestari quam conditio e
663쪽
cui non alij sectum voluit: Atenim in contractibus qui eri plurium conuentione ineuntur, longe alia est ratio : ibi enim nullo personae respectu reale vinculum & commodum Contra hitur , quod non minus haeredibus quam nobis quaerere so
Praeter duos superiores effectus tres alii huic Reg. aptandi supersunt,& quidem genuini. Nempe in argu mento missionis in bonorum possessionem, inparationis bonorum, item refocatioris e rum qua in fraudem creditorum tacta sunt. Quod postremum argumentum exsecutus est Paulus lib.62. ad Edictum , ut jam quoque ostensum est ad initium huius I. unde haec Reg. desumpta est. Primus effectus bic est, etiam Creditores conditionales,debitore indefenso, vel sine successore defuncto,mitti solere in bonorum possessionem debitoris, custodiae causa, eorumque rationem haberi l.6.is princ. ..quo.exras possesseat. LI ἄν. de QS. quae ad idem argumentum pertinet Ac iungenda est legi Iι8. infra b.ι. ex primo videlicet decreto, non ex secundo, quo permittitur jam ex Edicto bona vendere,i.7.9. Huaetis. Et ita quidem conci lianda est aflex s. cum l. 4. g est. ..eata. it. ubi negatur creditores conditionales in possessionem mitti Creditor isitur condicionalis quoque mittitur in possessionem ex hac Regula nostra r nempe ob priesentis temporis nexum: quia stipulatio conditionalis ex praesenti vires capit: Et quamquam in legatis condicionalibus idem jus fit,puta vi legatarius quoque conditionalis in bonorum possessionem mittatur,si h res cauere nolit , alia tamen ratione id fit, nempe propter spem iuturae obligationis,non propter nexum praesentem, quo contemplaru legatarius negatur esse creditor, a. t. αν. de O. θA. Secundus efractus est,quod & conditionalibus creditoribu separatio datur,& communi cautione ipsis coniuriur,l. . arta es paration. Tettius essectus est in argumento de reuocandis iis quae in fraudem creditorum tacta sunt, quo recte ui acius 24 obfro. hanc regulam retulit. De specie videamus. Cuiacius hanc primo apponit, ars. t. . ia'. de innuis kg. quae ex eodem Pauli libro . desumpta est: Nempe stipulatio haec, Dena in annossingulos δε- re Istondes, in fraudem creditorum tacta reuocatur & rescindi tu . i. IO. g.I ...qua in Mad. M. quia una est haec stipulatio, Li.
664쪽
caus donas. In legato tali aliud est, quia prin et anni lcgati ix. t u rum est,sequentium Conditionale , d. l. q. ut proinde quod L Cn- dum est, reuocari non possit. Alteram speciem li1c prponit Cui acius, arg. ι.6Lαν. de condit. er demon . quae ex eodi m l auli libro desumpta huic coniungenda est : hoc sensu: moi tuo legatario pendente conditione ius legati ad haeredem eius non transmitti: jus stipulationis conditionalis, mortuo licet stipulatore, transmitti in haeredem eius. Et sic Cuia eius ostendere
visus est , quid haec Reg. commune aut propinquum habeat cum ea quae praecessit initio huius i. Quanquam & simplicius haec Reg. tit. illi quae in fraud. creditorum ita aptari potest: nempe Paulum, in explicatione illius Edicti, prolixe tractasse
de creditoribus, & quinam proprie pro creditoribus accipiendi essent, an conditionales creditores & legatari j, eorum veheredes: quo pertinent ex eo libro haec Reg. o d.l. . de annuis .
legatu, ol. 6 de condit. o demonst. An serui qui stipulati sunt, liberi jam facti: quae sententia est legis I 46.infra, quae ex eodc mlibro desumpta est. An filius iam. qui sub conditione stipulatus est, an vero pater eius : quae genuina jam species est huius Reg. quae desumpta est ex ipsiuwfam.78 de V.O.Species haec est
filiustam. sub conditione stipulatus est i mox emancipatus fuit: deinde post emancipationem extitit condirio : Cui actio comia petet 8 Patri ait Paulus : hac Reg. pro ratione subiecta : paritervi domino in simili casu ael. I 46. Ad ipsius interpretationem
Quod dicitur, in stipulationibus id tempus spectari quo eo
trabimus, id accipiendum est de principali contractu, non de accestario : nam si accestarius praecesserit principalem, id cst, si fideiussor acceptus fuerit in antecessum principalis obligati nis nasciturae, ut sane accipi potest, i. O de peculio. l. 6. g. vis. . des deiussor.l. I, επ.de iudic. non tempus spcctatur quo fideiussoria obligatio contracta fuit, sed quo principalis : Et ideo. si filiustam . ita fide iustarem acceperiresauotam pecuniam credrderis, fide tua esse iubes,de emancipatus peculij domi Duq in causa peculiari crediderit, fideiuliar filio obnoxius est, non patri ,l. 7. g.I. .de Udeiussor. or l. is 2. in f αν. dems. quia fideiussoria obligatio retrorsum trahenda est , ut multa in jure nostro rctro tr
665쪽
huntur, ut videatur fideiussisse quo tempore numerata pecunia est: denique & accessoria obligatio expectat prinCipalem, antequam substantiam capiat, &fideiussor non alij obligatus esse potest, quam cui principalis obligatur. Limitanda quoque haec Reg. venit: Nam quoad subsantia
stipulationis ea obtinet,non etiam quoad fructus. Nam ut m xime fundum stipulatus fuero, non tamen veniunt fructus qui tempore stipulationis fuerint, ut maxime pendentes, ut definitur a Paulo,c. 78.6. l. ηπ.de 'O. Vnde hanc Regulam decerptam jam ostendi: Ratio est,quia stipulationes strictius accipiuntur, ex famosis sma I. 99. -de V. O. Alia ratio est aliarum actionum bonae fidei & arbitrariarum: nam in his fructus pendentes fum
toris tempore in fundo legato pendentes legatario fundi cedunt, ι. 27.- .de usust De SciENTE-CONSENTIENTE.
CX L V. VLPI AN Vs libro sexagen Osino ad Edictum. Nemo videtur fraudare eos qui sciunt &
eonsentiunt. A D Paulianam actionem, seu tit. De his qua in fraudem credi-2 1 torumfactasunt reuocandu , apertissime pertinci haec Reg.
Et sane totidem ea vel bis descripta est ex L uodaatem 6. f. printereas. επ.eod tu. cuius hic sensus est : Si quis scientibus &consentientibus creditoribus aliquid a debitore fraudatore vel emit vel stipulatus est,uel quid aliud cum iis contraxit,non ubderi factum id in fraudem creditorum : hac Reg. pro ratione subiecta. Idemque obtinet & in actione Fabiana,Calvisiana, ubi pariter sciente & consentiente patrono in fraudem eius facta non reuocantur, ι. non viduur II. -.s quid ιnfrauae patri Idem obtinet S in actione doli, furti, iniuriarum, damni dati, de quo textus sunt innumeri. Idem in Aldilitiis actionibus, si videlicet emptor prudens- sciens rem vitiosam emerit. Idem
in actione euiction is nomine,si prudens Iem alienam quis eme tit:
666쪽
rit:Nam & hic non ab alio decipitur,sed se ipsum decipit. Idem in eo qui sciens fundum suum vendi praesens non contra dixit: quam speciem hic apponunt scholia Basilicorum, quod etiam
primum ad hunc titulum scholion est. Separandi tamen sunt ab hac R. casus singulares, ubi scienti & contentienti facta iniuria, nihilominus actionem producit: pura , si quis puellam volentem rapuerit,si quis filium volentem interuertat, si quis seruum volentem Corrumpat, nihilominus enim patri, cognationi, ne cessitudini actio datur : separandi, inquam, hi casus sunt, quialiaec Reg. proprie est de fraudatoriis actionibus, ubi videlicet facta in fraudem, id est damnum creditorum reuocantur: Nemo, inquit lex , videtur staudare, id est , damno assicere , fraudare commodo creditorcs. Fraus inquit ICons in L I. g. is. ωρ quid inst. patri in damno pecuniario accipitur.) Et hoc sensu fraudandi vox hic, o ι. 67. ad Trebe . & similibus,accipitur. Cassiodor. I 2. Dis. I l .. Nonne piaculum es talibuε rapere, qui nesciunt ali na fraudare t Ratio autem horum singularium casuum duplex est. I. Quia ad alienam haec res porrigitur iniuriam, I. . Cod. de rapi. virgin .l. de homine lib. hJ.llen. Codriseruo corrupto. Deinde, quia neque scire satis est , nisi & consensus accedat: Ideo hac Regula dicitur .ae ι siciunt o consentiunt : Et ratio in aperto est ex l. s. o ιιib. 1upra h.t. quia eius est non nolle qui potest velle. Item ab hac Reg. separanda est altera illa, quod quis ex culpa sua damnum sentit, non intclligitur sentiret. 2o3. inseris,ut ad eam ostendetur. Ex his jam apparet,quam minime debuerit haec Reg. trahi ad L 78sup.cumlae ea simul explicari. De SE R v I actu, mox liberi facti.
CXLVI. PAVLYs libro sexagen osecundo ad Edictum. Quod quis dum seruus est egit, proficere libero
DE Smis est haec Reg. pariter ut tredecim aliae, t. puta lex 4. I in princ. ct g. i. ι xyisDι. in pr. LV 7. ibi semi optio
667쪽
quod quis dum seruus erat, egit, statu mutato, seu libero facto,
ei proficere seu prodesse pollu t id quod hac Regula negatur:
Cuius ut eadem inseriptio est quae legis r44supra, ita ad eamdem ea rem pertinet, & ad eundem effectum, ad quem gus r. , illius i. nempe . in actibus, veluti stipulationibus, id tempus, eum personae statum spectari oportere quo actus gestus est. Hinc inter caetera sequitur, non posse heri seruum hodie liborum , de sic nouum hominem sit.qui res 98. β.arcam S. ἄν.de βω- tionib. commodum aliquod sectari,percipere, experiri,exequi, ex ea stipulatione,ex eo contractu ,ex eo quod egit,cum seruus esset: quia scilicet quo tempore contrahebar, seruus erat, M scemolumentum contractus eo tempore statun domino quae,
tum fuit,*.umn vobis Myster quaν persemque a . quod nunquam seruo proficere potest,sed veteri domino. Igitur ivt genuinam huius i. speciem perstringamus non potest seruus antea, hodie liber factus seu manumissus, ex eo
actu seruili,seu ex eo contractuAEx ea stipulatione, eredit rcen seti, & velut creditor in bonorum eius cum quo contraxit possessionem mitti: verum pristinus eius dominus reuera creditor est. Egit quippe Paulus libro 6α. ad Edictum, unde haec Reg. desumpta est, de jure creditorum, deque executione in bonis debitorum , dc de Pauliana actione seu de reuo e. his in
fraud.cνeditorfacti: & supra jam ostensium est ad ι i 4. Addatur de aliud exemplum ex Liuris gentium T. g.vit. 4mde pactis. Ne quicquam igitur proficior actus ille anterior , libero jam facto seu manumisso. Idemque juris est in filiotam . nam de si filiusfsub conditione stipulatus emancipatus fuerit, deinde extiterit conditio,patri actio competit,non filio: ut idem Paulus eodem lib.62. definit in ι. i*m . 8. ..de V. O. quae proinde huic inter alias coniungenda est : ubi rationem reddie, quia in stipui tionibus id tempus spectatur quo contrahimus.Quae ratio siue regula transfusa est in l. i . g. i supra, quae de ipsa proinde huic I. jungenda est. Ergo pater hoc casu reuera creditor est. Ait autem Paulus generaliter πιαι id est,quodcunque pMxiter,ut G. 8 supra ,omnimodo, id est,non tantum si puteιsed etsi sub conditione quid actum contractum fuerit, & conditio postea extiterit libero eo facto, semper enim commodum eius dominia
668쪽
DE EXECUT. IN BONIS DEBIT. cri
domino proficiet non ipsi : Pariter ut patri, in simili casu: Nam quod definitur, ael. I8 supra, huic conqordante) sub conditione stipulantes omnimodo eis squorum in potestate sumusJ adquirimus , etiain si liberatis nobis potestate conditio existat. Ait rursum Paulus, egit, generali iterum verbo, quo continetur, siue verbis, siue re quid agatur, Veluti stipulatione vel numer tione : Non igitur Contractus tantum dicere voluit vltrd citroiaque obligatorios quos Graeci σωγαμάθυ τα Vocant,non rursum gestam, quod significat Iem sine verbis factam, I9. π.de HS. Ait Paulus, NON P O S S E proficere, nempe quia actuum & stipulationum natura aduersatur, in quibus id tempus spectatur, quo quid actum contractumve est. Vim suam de substantiam actos hominum capiunt ex praesenti, sic ut in cuius per na semel constiterunt, in ea deinceps perannent, permaneantque: Atenim actus serui in persona domini statim constitit, sic ut in serui persona ne momento quidem Constiterit. Ab hac vero Reg. submouendus est casus isserua . -.de stir. At. ubi dicitur, dotem a strua constitutam, post manumis. sonem constante matrimonio conualescere, tum vel maxime, si suum ei peculium relictum sit : Non quidem generali tantum dotium fauore,verum quia hic actus personam ipsam scolassicit & coniunctionem eiu S.
Vice uersa autem,quae dc ipsa quaestio hinc submouenda est, an & quando olim serui actus , hodie libero noceat, id est, liber factus ex suo facto in sei uitute conueniri possit,huius loci non est quaerere. Interim de eo est peculiaris tit. Cod. An seruin pro suo facto pos manumis onem Ieneatu .
CXLVII. GAIus libro vicesmoquarto ad Edictum
Semper specialia generalibus 1nsenti
AD Tractatura de Exe ιiam in honis dcbitorum,& qubidini ea in re de priuilegiis creduorum , & haec lex pertineri. quod ostendunt reliquae leges omnes quae ex eodem Gaij libro
669쪽
desumptae sunt: puta lex clim bona l6.9 LΣΙ ...dere, auth. iussi possi μ. m. de QS. Obseruandum est,in bonis debitoris venditis priuilegiarios quosdam creditores esse, qui caeteris praeferuntur: quo sane pertinet d.l. cum bona i6. cir LM. ita quidem, ut in quibusdam Pandectis Ll. cum bona I6. inscribacur nouus titulus,ri Privilegiu creduorum, atq; ita allegetur. Porro inter creditores priuilegiarios sunt ij qui generalem habent hypoth cam anteriorem : hi enim praeferuntur iis quibus postea praedium aliquod specialiter ex his bonis hypothecae datum est, i.
da est, quam ab hac Reg. quia sempers'ecialia insunt generalibus,& quia insunt, utique generalis anterior hypotheca speciali posteriore potior est: Denique specialia gcneralibus ita insunt,& continentur, ut obligati e generali rerum specialia omniano contineantur. Et haec quidem genuina species est huius R. non vero contraria, quam hic apponunt se holia Basilicortim, in speciali hypothcca anteriore, & generali posteriore, cui l cus quoque sit in speciali hypotheca, ea soluta. Excipiuntur tantum singulari iure necessaria & ad affectionem debitoris pertinentia, quia non est verisimile ea quem specialiter oblia
jud. Et haec quidem ita obtinent semper di scit. & in contractibus quo species huius legis pertinet, & in iis actibus qui ex unius voluntate dependetar, veluti in legibus & in testamentis: Nam& in legatis quoque specialia insunt generalibus, L79. π.de leg. 3. Non ita tamen insunt his duobus postremis casibus, ut non specialia a generalibus voluntate testatoris vel Legislatoris postea diuelli possint,& divulsa polleriora sint quoque potiora; vi sunt caeteroquin ea quae in speciem diriguntur,de quo supra
ι.inuto iure go. quo hic Interpretes lectorem remittunt. Tandem nolo cum hac I. commisceri legem IIo. in priσcssp.
quae est de eo quod plus est, & ad quam nonnulli lectorem hic remittunt is l. H3.quae est de toto sap.ha. etsi idem de duobus illis ibi praedicetur, quod hic de generalibus, nempe,in eo quod plus est inesse de minus, ἀι. IIo. in pnnc. in toto & panem
670쪽
CXLVIII. PAVLVs libro sextodecimo breuis Edioli Cuius effectus omnibus prodest,eius & partes ad
AD MOonem in bonorum debitoris possessionem , atque
exinde bonorum venditionem, pertinet haec R. ut ostendunt ex eodem I6. Pauli libro lex creditor Πsupra de 'S. ubi definitur quis creditor sit,item lex quι in nauem 26. ηπ.dereb.aut. tu
pristis ubi agitur de priuilegiariis creditoribus. Vix ulla tamen hoc titulo lex occurrit, quae plus negotij interpretibus facessi- uerit, qui varie inquirune I. de subiecto huius R. & sic quisnam voce cuius,indicetur: 2. irem,quid in ea sit Oeyus: 3. tamdem,quid Partium appellatione sit intelligendum. Missis tribus speciebus Bulgari, Ioannis, Accursij, quae huc nihil faciunt,sunt qui censent,contineri hic argumentum a toto ad partem: χ. Alij ab effectu totius , ad partes t 3. Nonnulli,quod iuris est de toto ad totum,id esse partis ad partem: 4. Sunt qui hanc sententiam assingunr, quod omnes tangit, ab omnibus approbari debere. F. Sunt qui hunc sensium aptanr, quemadmodum operis publici omnibus prodest, ita collationis in id partes ad omnes ex aequo pertinere. 6. Sunt alij quibus haec placet interpreratio,quemadmodum jus omne in genere omnibus prodest , ita re singulas juris partes omniabus pariter prodesse. 7. Subtilius alij hanc Reg. referunt ad effectum & praestationem operis vel rei alterius indiuiduae: Verum hae sententiae omnes ab huius R. argumento aberrant. Tres itaque aliae sententiae ab iis proferuntur, qui huius R. argumentum propius, sic ut dicam, salutarunt: nempe: 8. Pr,ma est iacij, quam multi hodie sequuntur, hoc sensu: Quemadmodum missio in bonorum debitoris possessionem,omnibus creditoribus prodest , ira etiam fructus & impensas,& sic commoda & incommoda ad omnes pertinere. Quod equidem verissimam esse ostendit lex Praetor. I. is 4 .ηπ.H reb. aut. iud ρυ' Verum obseruare Culacium oportuit, non bita agi dest imbus