장음표시 사용
681쪽
vult: quare qui ratas tantum nuptias habuit, non notatur, I. II. Wine. ἄν. de his qui not.insem. 3. Item in adquirenda haereditate, isi quis mihi 2 S. g. iufum 4. ..de adquir eredit. etsi aliud juris sit in bonorum possessione, & restitutione haereditatis ex Senatusconsulto Trebelliano : ibi quippe rati habitio sufficit, iseras 68. - ai Senatuscons. TrebelZ ι penult. π.rem ratam hab. 4. In a ctoritate a tutore pupillo praelianda: de quo adl. ι9sup.
De Actionib. in HAEREDEs dolo defuncti.
In contractibus qmbus doli praestatio vel bona fides inest, heres in solidum tenetur.
Eo in summam pertinet haec Reg. ut ostendatur quid intem
sit in argumento Actionum hereditariarum , inter actiones ex contractu dc inter actiones poenales ex delicto: quod ut ipsa Regulae verba ingerunt, ita Graeci etiam non vidcre non potuerunt. Nempe in actionibus poenalibus, actio in heredes datur, non nisi in id quatenus ad eos peruenit ex dolo defuncti, quod quidem quatuor Regulis hoc tit. inter se concordantibus comprobatur, puta lege IS. φ. Ul. g. l. i 27. supra. Et speciatim quidem in interdictis , veluti in interdicto quod vi aut clam, quo proprie pertinet is lex ue8. Item in interdicto unde vi, I. g. vlt./.3.inpranc. o g.υυ. - .de vi s vi arm. quae duae leges ex e dem libro Vlpiani 69. ad Edictum desumptae huic coniungendae veniuntὶ σι. s. eoaetit. quae proximae legi jungenda est. ibi scilicet sufficit, non in lucro versari haeredem, non etiam damnum subtro aeprinci Alia ratio est Contractuum seu actionum ex contractu h. l. M Ll. I, p. g. L. Nam in his,quod Vlpianus hac R. ait, successi, res seu heredes ex dolo defuncti non in id tantum quod ad eos peruenit, verum in solidum tenentur, quod altera quoque Regula hoc ipso titulo comprobatur, ab eodem Vlpiano,clim is in e dem interdictorum argumento versaretur, putat. IST. g.vlι. εὰ,& a Pomponio LI1. -.de O. ουτ α quae coniungenda venit cumd.l. supra.. ' ..
682쪽
Neque indistinctὸ tamen ex contractibus heredem in solidum tenuit hac l. indicatur : Ait enim Vlpianus verbis taxatiuis, in coniractibus, quibus doli praestatio vel bo a fides ines, hιν eae min solidum tenera: Quae quidem verba dupliccm sensum admittunt : Piimo heredes cx iis tantum contractibus in solidum teneri, quibus rci tantum persecutio incit , seu ex quibus rei persecutoria actio nascitur ob dolum videlicci admissum vel ho- nam fidem non praestita, ex naturali contractus praestatione, de quo dictum fuit ad i. contractus xl. supra h. t. Proinde aliud obseruandum indicare vidcatur, in iis contractibus, in quibus non
sola doli praestatio vel bona fides inest, velum insuper & pana proposita cit : Exempli gratia, in deposito tumultus, inccndij, ruinae, nauseagij causa : ibi scilicet in heredem de dolo defuncti astio cit in simplum tantum, non in duplum, in quod destinctus renerctur, ι.ls. α'. de deps i. Nempe in deposito cx his quatuor causis actio paenalis in depositarium ipsin datur in duplum. quia pcrfidiae crimcn hic crescit ob depositi iacci ista
redem in solidum, ex gcnerali iuris Regula , Par les actio/.es on duri in solidum in heredes iue ex delicto,statu ex contractu, liue ex quati comi actu poenalis actio dciccndat, ut plenius ostensum est ad El. ire. svri: Dcnique unde via dc actio poenalis nas.catur, in licredcm nunquam datur. Ex supc riotibus micram ap- parci, inanem c sic sententiam existimantium , nullas acti ruri
paenales dari ex contractibus, quod refutat haec Reg. ud de leges ipsae cxtit. Gepositi, Pol sit secundo haec interpretatio asscrri S forte conuenientior, in contractibus bonae fidei ob dolum dc functi hcredem insolidum teneri non citam in contractibus stricti juiis, bi h res ob dolum du functi in id tantum tenetur quod ad eum per- uenu, non m solidum, l.quaesitium 8. g.uti. απ.deprecario. nisi contractui insit praestatio dili : veluti si . stipulationi subiecta sit clausula doti mali, quae stipulationum nouissima clausula dicitur l.nouissima. ια .iudic.μαι. horri statis formula Ambrosio LO M. nempe haec, Dolum malum abesse abfuturumque esse: Doli scilicet clausula adiecta contractui stricti juris propemodum facit eum contractum bonae fidei arg. ιlen. de mora cau donat.ι. .de eAGH. .
683쪽
certe facit, ut ex eo heres in solidum teneatur,sicut ex caeteris alus contractibus bonae fidei, veluti mandati , depositi Lex ea pane Iia. g.ωLmae de RO. Quare Contractibus IN Essε haec dicuntur, doli praestatio seu bona fidus, duplici sensu, tum ex ipsa contractus natura, tum ex subiecta stipulationi doli clausula.
C LIII. PAV Lus bbro sexagensimoquinso ad Eleium Fere quibuscunque modis obligamur, hisdem in contrarium actis liberamur : cdm ' quibus modis adquirimus , hisdem in contra fiumiactis amittimus: 'Vt igitur nulla possessio adquiri, nisi animo & corpore potest, ita nulla amittitur, ni fi in qua virumque in contrarium actum.
DE snu & Interitu in summam est haec tertia jam hoc tit Regula, cuius postrema sententia transfusa & exscripta in lege quemadmodum 8. vir. de adquiri θ amisi. possess. & haec quidem omnium plenissima. Nam ut maxime lex nihil tam naturate 33. quo se hic ferme referunt Interpretes) , Ioo. generaliabus quoque verbis conceptae sint, attamen lex II. proprie perti net ad obligativiora reales, in quibus rei alicuius obligatio contrahitur: lex ioo. ad ciuile vinculum seu nexum personalem, id est ad jus agnationis : quod sane vi Iure Civili per adoptionem contrahitur, LI2. g vis.Gr.de rit.nvι. ita & contrario Iure Civili per capitis,sc. deminutionem, id est emancipationemὶ perit. Atenim haec Regula per tres species perambulat, per Obligationes, per Adquisitionem, re Amissionem, siue domini j, sive possessionis. Res eis in summam redit, eadem esse destruentis quae construentis principia seu causam , id est, iisdem modis quem obligatione liberari. quibus quis obligatus est i iiDdem modis amisit dominium possessionemve quibus adquisita fuerunt
684쪽
suerunt. Iisdem,inquam, modis, ut lex loquitur tribus locis, in contrarium actis. Nam dc eadem causa cit obligandi & liberandi ,l. ivtεν k.sacram de U O. Eadcm causa adquirendi Ac amittendi t. 3 l. de struit fraed rusticen Modi sunt constituendae de disi soluendae rei rationes: ut sunt In obligationum materia,re,Vcr-bis, literis, consensu contrahi. Per tres igitur species decurrit hac Reg. Paulus ICons. sic vi ab una specie ad aliam hic argumentando progrcdiatur: ab obligationibus, ad rei possessionisve adquisitioncm S amissionem 1 haud alitcr atque Papinianus in L quamuis 66.η .de adquir. positis. Est autem haec Reg. vi de solemnibus maxime, ita de vexati siti nisi duplici nomine: primum, propter particulam FERE quae initio eius additur: Deinde propter Enantiophanes quoddam cum quo posteriorem huius Reg. pari na, quae de amittenda possessione cst , conciliare arduum est, imo ἄσανδὸν -- me creditur. Nobis pro more nostro, ante Omnia de senuina huius Reg. θecte , dc ad quodnam juris argumentum ea perti net, dispiciendum est. Igitur quod de ab aliis jam monitum est, pertinet ea ad possessori a judicia & nominatim ad interdicta unde vi, de vi almata , frutιpo detis: Dc his enim Paulum . C. egisse libro 61. ad Edictum liquet ex quinque altis legibus ex eo libro desumptis,quaeque adeo huic coniungendae sunt: puta x l. II. π.de adquis ossisp. l. 2.s 9 .ην de τι armata, l. 2. πιι possidetis, de altera ab hinc ι. III. insi h .s. Id in quam , ex illis legibus manifcstum est,& ex ipsa Pauli librorum ad Edictum latae. Quare facessat illud Nicolai de Passeribus aduersus c, libertum Regium : guti haec reuesauit Z lmo nulla hic opus neque ccclitus seruandum , auspicium enim in his legibus liquidum nisi apud horum mystcri omina ignaros. Argumento ita deprehenso, species bc sententia an procliui : Interdicto teneri quialium possessione sua vi de Acit,sive corpore siue animo adhuc possideat : retineri enim Sc solo animo potic sto potest sine compore l. 3. g. 72 ι.ε. l .c, vlt. l. 27. 6. ηπ. de adquIr. vel AEMIti possess. l.9. in f de rebus credisti . Igitur Vtrouis modo qui post deat , siue animo tantum de asicctu, siue corpo te tantum, & deiectus fuerit, Interdicto de vi experiri potest, quia posscssionem non ami- .st, quam vel corpore vel animo retinet. Contia vi deiectus posscssione non videtur, qui neutro modo ncque anImo ncque Disitigod by Corale
685쪽
613 COLL. XI. EDICT. REGG. PARS XVI.
corpore possideat, ut disertis verbis prodit Vlpianus in eademiliter dicti ira ateria vcrsans, libro 69. ad Edi ctum , huic Pauli
quia nulla possessio amittitur, vel amissa dici potcst, nisi in qua
utrumque concurrit, b l. I 8. pariter ut in adqilirenda posscssione utrumque juxta requiritur. Nunc videamus de particula FE RE S cur ea hic addita fuerit. Antequam in rationem inquiro, illud notandum est, firmiterque tenendum , particulam fere hic nominatim additam in priore huius Reg. sententia, in argumento Obligationum contrahendarum & dissiluendarum, minime vero in duabus sequentibus sententiis de adquirenda, vel amittenda re, possession eve eius,ut ex ipiis vcibis liquido apparet. Et in hoc tamen quamplam mi errant, Graeci, & in his Hermenopulus, lib. 2.r. f. Theodorus Hermopolites, S Interpretii quam plurimi, in quib.& Cniacius, qui ut postremam huius i. sententiam de amittenda possessione concilient, particulam fere eo trahunt, ut in do emciant, non semper in amittenda posse mone utrumque Manimum S corpus requiri. Nam imo est ea particula FERE peculiaris priori sententiar de obligarionibus. Mitto Ioannis,Balgari varia; interpretationes. Accursi j inepta est sententia, qui ad obligationcs ex deliino particulam fere referebat: quod sic licet ibi, non iisdem modis in contrarium cistis quis liberetur,& delicto exuatur: Est enim haec huius Reg. pars de obligati nc ex contractu videlicet: neque in delictum id cadit, ut modo in contrarium acto quis delicto exuatur. Ego iraque particulam hanc FERE additam censeo: quia modi quidam sunt a iure ciuili juventi, quaedam Eurematica seu Caut clar, quibus obligatio alio modo contracta, alio modo soluitur: puta obligatione quavis in Aquilianam stipulationem dedoesta , mox& accepti latione extincta: nam ut maxime transfusa in ver
borum obligationem obligatio sit, atque exinde accepti latione soluatur, illud certum m auet alio modo contractam obligationem , alio solui. Neque penitus etiam improbanda eorum sententia, qui particulam fere hic additam putant, ut exciperetur vinculum personale, quod perpetuo animi destinatione c5 tractum, non ita tamen dis lui potest: nam etsi nuptias con insensus faciat, nudo tamen consensu in contrarium acto , seu
686쪽
dissensu,distrahi non possunt. Neque etiam rejicienda penitus eorum interpretatio , qui hanc particulam 12νe additam censent, quia te quoque contracta obligati O,Veluti in murno peraccepti lationem liberari quis potest : - ωρήcritae, quam speciem apponunt hic scholia Basilicon & verbalis obligatio tolli. per solutionem,l fixi quidque So. π.desolutionibw. Quanquam non hic quaeritur de omnibus modis tollendar obligationis: quae sane naturali modo, puta solutione, quaecunque sit, non magis soluitur, tollitur, quam executioni traditur, verum de modis,quibus ab obligationo LI E E R A M V R,& sic obligatio in irritum deducitur.
Nunc de posteriore huius i. sententia: & quomodo ea cum aliis conciliari possit: Est verb ca , de adquirenda is amittenda posses ione: dc finiturque, argumento tracto ab adquisitione ad amissionem, quemadmodum nulla possessio adquiri, nisi animo SI corpore potui, ita nullam amitti, nisi in qua utrumq; in
contrarium actum est. Quae sententia repetita extat in L qucma I modum 8. de adquirpossess. Huic statim objicitur lex s. g. 6. αν.
de adquirpossess ubi definitur, animo solo amitti posscssionem
posse, qtiamuis adquiri non possit, seu in amittenda possessione affectionem eius qui possidet intuendam esse : specie hac addita': si in fundo iis, & tamen nolis eum possidere, protinus amittes possessionem. Quod quidem eo mirum magis : quod lex illa cundem Paulum 1 Cons. auctorem habet, iisdem ad Edictum libris,etsi anteriore libro 14. Hic conciliandi labor varius & irritus ferme : sic ut Iason dixerit super illo contrario semper se dubitasse, propterea valde laborandum super conciliatione. Hinc Sc tre dccina conciliationes quas Nicolaus de Passeribus collegit: Omitto eos, qui ut antea dixi, particulam fere, eo quoque fine hac Reg. additam autumant: ut ostenderetur Regulam nostram hac parte non esse perpetuam , Sc e X-ceptiones quasdam pati : quod jam supra rcfutauimus. Communi ferme etiam Graecorum & Latinorum Interpretum, jam
inde a loanne,Bulgaro, Placentino, quam etiam Accursius memorat, interpretatio δί conciliatio est, cui & Cui acius adhaeret distinguens, utrum a corpore incipiatur, an vero ab animo: si ab animo , Corpus non requiri, d.l. g. 6. si a corpore, utrumque Manimum Sc corpus requiri in amittenda posse sone. Alij ita
687쪽
conciliant: utrumque in amittenda possessione requiri r neque id negari in d. g. 6. verum animum spectari,S ab eo tempore protinus amitti, etsi posterius quod necesse est ad amittendam possessionem corpore quis possessionem deseruerit. Ego ita interea distinguere malim: in se,dc respectu amittentis,animo solo amitti possessionem : ubi quis scilicet constituit semel possessionem amittere, eam amittit animi scilicet destinatio regiana est actionum humanarum, non corporis operatio & ministerium, in quod animo imperium est : ac proinde exinde usu capere desinit. Atemm,si de iusta alterius raucapione quaeratur, si de interdictis, utroquc juxta opus cst : neque enim ulli capio legitime procedit, nisi utroque concurrente, & corpore quoque de res icta possessione : nam sine possessione usucapio contingere non potest l. et . - ucapionibus , & interdicto de vi tenetur,qui alterum corporc adhuc in possessione constitutum,tu
bat ejicit. Et ita quidem haec conciliatio uecte procedere mihi videtur, argumento ixscriptionis huius legis de libri Pauli 61. Mquidem collati cum eiusdem Pauli libro I . unde desumpta est lex iri 3. de aseu se ampus quo de usii capionibus δ possessione prolixe egit Paulus I Cons. ut isto 6 s. de interdictis' Quae Gilberti terme Regij quoque conciliatio fuit: In quam secumda Accurlij conciliatio coincidit : puta ex parte eius qui expulit utrumque requiri: sed ex parte perdentis, ut sibi quaerati ut alteri at forat cut usucapere possit : neque de vi teneatur animum nam ita legendum est) sufficere: Item illa Aretini M. Connani, distinguentis, utrum animo libero quis amittat possessionem, & tum animum sussicere : an Vero coacto animo &inuitus, & tum ad possessionem utrumque requiri. .
688쪽
De PossEsso RIs iure potiore in delicias.
CLIV. ULPIANV s libro si uagensimo ad Edictum. Cum par deliactum est duorum, semper oneratur potitor , & melior habetur possessoris causa , sicut fit, cum de dolo excipitur petitoris: neque enim datur talis replicatio petitori, Aut si rei quoque in ea re doloatium sit.
g. i. Illi debet permitti poenam petere,qui in ipsem
non incidit. P0ssessori praecipuum jus potioremque causam esse,hac Reg.
definitur, pariter ut quinque aliis insuper hoe tit. Regulis: PVta l. 2I. 3. 26. f. t. Ἀ8.in princsupra, dr l. O .inyra, quarum omnium synopsin habes adael. xyctu. Et quidem hac Reg. in de- Iictis, seu ubi par delictum est. Est scilicet haec Reg. nominatim de Delictis: Nempe ubi pa est delictum duorum, petitoris, inquam,& possessoris, melior semper habetur possessoris causa: & quidem nominatim in imierdictis ubi de possessione agitur r nam eo speciatim spectat haec Reg. Quandoquidem Vlpianus hoc libro 7o. ad Edictum
egit de ioterdictis, ut ostendit lex I. .. desuperfic. quae huic inter alias coniungenda est, sin cuius etiam g. l. haec Reg. Contin tu r, melius ese possidere quam in personam experiri Sc lex 2. de Miasiano interdicto, ubi pariter definit Vlp. in Salviano interdicto, si in fundum communem duorum pignora sint ab aliquo inue- ωψossessorem vincerer descendendumque iis ad Servianum iu .dicium. In commune certe in interdictis possessor etsi ubtiose possideat, dummodo a petitore non possidear, potior est, ι. i. g. .l. 2. vir uti possidetis, longe ibi commodius est Se potius possidere quam perere. Commodum autem possidendi in eo est, quod etiamsi eius res non sit qui possidet, si modo actor non pocuerit suam esse probare, remanet in suo loco possestsio: propter quam causam cum sunt obscura utriusque jura, contra petitorem judicari s&et, ut haec omnia Iustin. in β. retinendae
689쪽
IV.de interdictis. Eoque etiam pertinet illa formula interdinorum tralatilia, Nec vi nec clam , nec precario riter ab altero fruem nt,ael. I. g. et ades per . Ergo in interdictis ponenda est huius Reg. species: non tamen , quod quidam perperam faciunt, in Salviano interdictoarg. dI. L. π . de Saluian. quia in Salviano interdicto nullum deia linoem versatur, sed tantum ratio possessionis ; ut recte obseruauit doctiss. Merillius x. obf. 27. Neque etiam admitto speciem Graecorum apud P. Fabrum , qua id efficitur, si duo furati sintrem aliquam,altero partem eius vindicante potiorem esse conditionem furis posse oris, qui rem tenet : Quia haec Reg. est de pari delicto sed non simul admissis seu societate delicti,pr
prie loquendo. Suos tamen intra fines & Cancellos haec Reg. coercenda est: Ait enim lex,ctam par delictum se quomodo ait lex i28supra. In pari causa: lex I 26.g .vit. Cum de lucro duorum quaeritur: Nempe si dispar sit delictum, dispar causa, melior est causa potitoris. Dispar autem accipienda est mutuo litigantium respo-ctu,non adsumpto jure tertij squod hic non attenditur, neque enim cxceptio de jure tertii est exclusiua juris agentis)vt in sp.
Data igitur delicti paritate, i. possessoris melior est conditio. 2. Contra sum per oneratur petitor. 3. atque ideo squae tertia est huius Reg.sententiaὶ aduersius exceptionem doli,doli replicatio non datur : Quod & ipsum definitur ι. apud Celsiam g. Marcessis i . de doli excepi. ubi videnda elegans ratio. Finge, tu aedificasti in meo , dolo malo : Ego opus tuum sum demolitus : agis interdicto aduersus me,ob operis demolitionem: ex cipio aduersum te dolo malo tuo Non poteris de dolo meo replicare, ut diserte proditum est ι.7. P.MEi me, 3. αν. quod vι ariciam. Quamquam neque passim id mihi permittitur , sed ex magna tantum M necessaria causa, d. g.3. id est, ut maxime tu dolo aedificaueris,puta vi aut clam, non ilich tamen opus tuum solo aequare mihi licet sed ex magna latum Mnecessaria causa.
Ita quoque si in publico aedificem,idq; aedificium obstet ei quod tu quoque in publico aedificaueris, cessat interdictum cum tu. quoque
690쪽
quoq; illicite aedificaueris, i. a. g. idem I p π.ne quid tu loco publico. Inde quoque sit, ut extra possessionis causam, data delicti paritate, delicta mutua pensatione dissoluantui, neque actio aut petitio poenae hinc inde detur, sed ab utraque parte dolus com
serto, glen . ηπ.de eo per quem factum : in vocatione in jus: nam de ibi, si persona quae in jus vocari non potuit, Vi cxemptacst,qui exemit non tenetur : quia qui vocat deliquit, non deliquit qui cxemit, & dcteriore loco est is qui in jus vocavit, qui in simili delicto petitores eartes sustinet, l. l. mfol. 2. π.ne quueum qui in ιμου vocabitur vi eximat. Idem 3c in tutelae actione, ibi scilicet 1i vicique tutor dolum admisit, neuter habet regressu naaduersus alterum,l. I. g plane l . ηπ.de tutelae ct rationio. Sic de vir ab uxore pudicitiam Exigere non debcr,qua in i pie non exigit, is vir is. g. Iudex s. car.adl. Iul. de adulter quod ex Antonini resicripto desumptum est, quodq; ex Codico Gregoriano memorat Augustinus. Deniq; priuatorum delictorum, quae publicam disciplinam dc utilitatem non attentant, sed priuatam vindictam continent, Compensatio fit: seu vi g. i.h. dicitur, illi debet permitti poenam petere, qui in ipsam non incidit. Ergo, quae totius huius i. sententia est, data inter litigatores delicti paritate, I. pctitor oneratur, a. replicatio doli non admittitur, 3. poena non cxigitur. Caetera de commodo possessionis habes
in Regulis concordantibus,& in synopii ad l. 2DIupra, quae pri
CLV. PAvL s libro sexagensimo quinto ad Edictum.
Factum cuique suum, non aduersario nocere debet. AD Interdictum unde vi integra haec lex tribus Regulis
constans referenda est : quod Cuiacius quoquc iam monuit. Id quod non tantum ex g. I. liquet subi de vi nominatim agitur,) vcsum etiam ex ι. 2.9.αν .de νι θ vi arm. l. 2. ηπ. vis flos ritu,