장음표시 사용
721쪽
dicitur quod auctor ipsius vel haeres usucapere non potucrunt. Idemque in emptore juris est, i. . g. 6 pro emptore , Verum resepondendum est, id verum esse, ubi vitium non est in re: nam si vitium sit in re , legatarius usucapere non magis quam auctor seu defunctus potest: si videlicet res sit furtiua, vel defunctus sciens precario possedit, ι. .gΙ ucap. σ Lcum haeres II. π.de diuerstemperasin
P Rs XVIII. seu ultima Edictalium
Respondens libro s. Digestorum.
I De CONDIT i o N E non impleta per eum cuilia rateres
ad Edictum. In jure crvili receptum est , Quotiens per eum, cuius interest conditionem non implori, fiat quo minus impleatur, perinde haberi, ac si impleta condicio fuisset. Quod, ad libertatem, & legata, & ad heredum institutiones perducitur, ' Quibus exemplis, fluationes quoque committuntur, cum per promi sorem se istum esset, quis minus stipulator condicioni ' pareret.
722쪽
E Mo R A in este diu leu de impedimento p cr alium alicui inlccto in CONDITIONE implenda, cst haec Reg. quae totidcm verbis repetita extat ex lulian. ture ciuili .de con .cst demons . pariter ut duae alim hoc tit. concordantes, puta lex ,9. supra, quo icctorem hic remittunt Interpretes in τ lex n74 in princ. supra. Huius species ad ST ipvLκ Tio NE Spertinet euidem illi me , Ac quidem ad stipulationes de promissiones conditionaIes, ubi scilicet conditionem a sipulatore impleri Oportet, ut ita stipulatio committatur, id est, ut stipulator ex ea agere possit: Obiod manifeste ostcndunt extrema legis verba: Ex quibus proinde apparer, priore eius parte, qua generali sisima Iuris Ciuilis regula continetur, huic velut principali praeludi. Et vero id ipsum quoque docent inter alias lex inter omnes
eodcm Vlp. ib.77. ad Edictum desumptae sunt. Nempe Vlpianus co libro, Sc quatuor deinceps sequentibus, Se sic ad finem usque commentariorum suorum ad Edictum , Edicta de satis. dationibus , stipulationibus, cautionibus interpretatus fuerat: Et hoc quid c m libro 77. Edicta su per cautione iudiciosi ι,.6c iudicatum solui, quod illae ipsae , quas modo notaui, leges ostendunt sic , ut& de committenda stipulatione passim ibi agatur,
Imo quod huic l. proximum cst in ael. ra. agitur de licrede sub conditione, qui pendente conditione hereditatem postidens substituto cau=t de hereditate , deque deficiente mox condi tione, unde stipulatio commissa fuerit. Et siceo casu actum de
conditione explenda a promissore, ut stipulatio committatur: uti retro in sp. huius Reg. de conditione explenda asipula ore, ut stipulatio committatur. Illudque Obseruandum, quemadmodum hac l. dicitur, in iure ciuilι receptum esse, ita illa l. dici inter omnes conuenire. Vel ba illius hic apponere juvat. INTER OMNE s CONVENiT, haeredem sub CONDITIONE pendente com
disione ρo dentem haereditarem substituto cauere a bere de haereditate: dis defecerιι conditio, adeunt m hereditatem subsitutum dr petere haereditatem posse drs obtinuerit, COMMITTI stipulationem. Eι plerumque irae Praetor, er ante CONDITIONEM existentem, cir ante A
723쪽
dum petitumus veniemem ex es a tu resoles WIPVLATIONEM interponi. Ad rcm. Huius Rcgulae summa co redigitur, conditionem defectam seu non impletam eius facto seu impedimento, cuius interest conditionem non impleri de sic prom Foris, qui aliquid praestare obligatus est expleta conditione, pro impicta haberi: Conditionem, inquam , qua Cueniente & expleta 1tipulatio committitur, locumque habet, & promissor obligatur. Est inquam haec Reg. de impedimento debitoris con ιιιον a. ιὰ , a quo itipulatus sub conditione quadam rei alicuius a sedandae vel faciendae quod istipulatus est , quique adeo expleta a se conditione creditor futurus erat. Quare ab huius i. specie separandae sunt aliae, in quibus d c impcdimento alterius per
nae agitur: nempe enim conditio diuersarum admodum personarum impedymento morave non adimpleri potest : ac nominatim eius impedimento morave, cuius interest conditionem non impleri , de quibus plenius ad aet. . supra huic conj
Deniquc est haec Regula dc Promissore eiusque facto & linpedimento,ue quid fiat,ne conditio impleatur a stipulatore, ut ita conditionc non impleta vel facto non praestito, non obligetur: ubi sane verit limum est, totoque adeo IVRE Civi Li r ceptum , ut h. t. dicitur in omnibus causis Lloxysupra, seu inter omnes de eo conuenit, tanter omues m. qui satisdare. Ius commune id cst,ut Pannianus ait, pupistus 78. in prin. de canaesed νυν. ut ii promissor obligatus curauerit, fecerit, ne stipui cor conditionem impleat, seu ne conditio existat, obligetur: Quae huius i. sententia est: pariter ut ael. a. .de condis se demonst. Erl.in executione 8S. I.vit. αν. de RO. quae Pauli est tib a. ad Edictum in eodem argumento versantis,alis De quas cumulaui ad ael. 39.supra. Ita e conuerso in ael. 8. de nautico faenore de impedis mento stipulatoris seu creditoris , Semius ait, pecunia traιαIιIM
'nam petι non posse , si per creditorem seiisset quominus intra tempus
Haestitutum accipιat. Et generalitcr, si per eum cuius interest conditionem non impleri, fiat quo minus ea impleatur, perinde habetur, ac si impIcta conditio fuisset. QuM aliis insuper exemplis jam comprobatum est ad ael. Ist supra. Ex his jam liquido apparet, retinendam hic omninb lectionem Florentinam, aduersus Graecos redhE in ea legi cum
724쪽
negativa, cuius interes condisuaum nιn impleri. Nempe enim pronus soris intercrat in sp. huius i. ne conditio a stipulatore impleretur, atque ita ne ipse promistar conditionc jam expleta
obligarctur. Ncque quicquam contra IT Ouere debet lex Iure Cruiti 24. vir. de conssit. dimo r. quae Iulianum auctorem habet lib. 3s. Digestor. v bi in Pandcctis Florentinisncgatiua abes pariter ut in Basilicis Id. 44. Di. I9. c. q. S apud Ha Imcnopulum lib. 6. t. r. de synopicos lib. a. t. . c. I 6. cum ramen ea lex iisdcm pcnc cum
hac l. vel bis concepta sit, sic ut hanc Reg. ex Iuliano Vlpianus transscripsisse videri possit, ut & alias, quod a P. Fabro recte animaduci sum est, Ulpianus aliorum Iurisconsultorum sentcntias retulit, scu in almum suum Ganstulit, non nominatis auctoribus : Quoniam , ut respondeam, n gatiuam ibi supplendam, atq; ac conon hanc ex illa emcndandam, vertim illam ex hac duo omnino suad cnt. Primo quidem Norica scu Halo andrina editio , quae nc gatiuam ibi habet, quod tamen Antonio Augustino displicebat Gb. 4. emcndat. c. l . CV iacio vero placuit. Secundo ex illa ipsa lege.& quid cm extrema Cius parte, exemploque ibi pc si io, hoc ipsum liquet,discric quippe ibi. pariter ut hac l. ex implum ponitur in PROMISSO R E cuius sano vii dixi interest saepe condit; onem a stipulatore NON impleri, ne debitor euadat,ne obligctur. Quod & ipsum quoque alias discimus ex L ί- 8 I. infri condit.σ dem. l.in executione S .f.vlt.de I O. idque etiam in herede cernitur in ipI. supra. Neque ad-1mttenda I'. Fabri in rei preratio,qui utramque iuxta lectione in
d fendi posse putabat': simili indulgentia, qua in l. generaliter γου supra. l x his item liquor, non osse hici ad mi ssam
Caeicium notandum in hac Ri g. ci quod de sipulaIιone extremo legis dicitur,pra ludi generali Rcg tum de exemplis aliis x Libc Italis, Lι rati di instillitionis. Nempe enun & conditio his adiecta, non nranus quhm stipitiationi. pro in picta habetur, si per haered cm,S: sic debitorem a quo libertas aut legatum relictuna est, vel pcr legitimum ha ted cm, qui per restamentario mi excit dii ur, conditio defecta scu napleta non fuerit, in culpato exulente legatario, seruo se ullatu libero , & haer de institui . .
725쪽
εν. rem putassislusore,tMO. g. I. ηπ.de adquire6s pro utilitate Communi multa recepta,l.ita vulneratus Si. g.ωι.επ.ad I.Aquit. Vtilitatis causa jure singulari receptum,i.peregre 44. g. l. is adquir possessi. 1 g. s. de eis. lib. Vtilitatis causa recepta sententia , l. 2. g. vlt. deflatu liber. utilitatis ratione receptum, l. l. aede adquissDenique Iure Civili , Contra rationem disputandi pro vii hiate Communi re Cpta,d. l. I.cirras π.ad i. Aquil.Et alia similia. Ergo propter utilitatem receptum etiam, quod propter necessitatem receptum : quae necessitas an omalum sit,ut dicam, ius,& singulare, saepe suadet & inducit: ut caeteroquin ipsa υtilitis iusiprope mater o aequi dicitur : Necessitas, inquam, publica: non necessitas alicui priuato quaedam in specie ingruens.Grauis enim error est Interpretum,& in his Placentini contra Bulgarum,&Pragmaticorum nonnullorum,qui hanc Reg. accipiunt de causa vel casti necessitatis quae legem non habere dicitud famuputa, ut in sp.ι. I. L. Cod.de patrab qua filios disin ιρι quis propier.de furtis, redemptionis captiuorum, ut inst. ocimus, aede secros
Eccl. vinculorum captiuitatis, ι.ε. g. I. si quis cautionib. vel etiam
inopiae aut necessariae defensionis. Qua causa etiam eam sese in quaestionem & tractatum prolixo hic diffundunt, quando& quatenus necessitas remitti poenam vel saltem temperari suadeat, cum neccssitati succumbamus , ut dicitur de aduersia
valetudine corporis aut menti S, l.vis.g. vlt. ηπ.de ex frui. It cm
quatenus necessaria defensio ab homicidio excuset. Et haec
Ad quam accedit species quam hic adfert Theodorus Hetamo polites in Imperatore qui metu belli pacique sanciendae
filiam Ducis hostium , aetate quam perleges licet minorem filio suo despondet. Qui casus ab hac Reg. alienus est, Theodo rique saeculo & Barbari ei apprime conuenit. Cui ac ij vero sententia ad Pauli lib7o. ad Edictum haec est,hanc Reg. de Necessitate rei nam ita eam vocatὶ accipiendam , rei inquam, veluti quia res,qua de agitur indiuidua est, verbi gratia, libertas, quae pro parte praestari nequcat, hac etiam specie Constituta argumento eius,quod Paulus lib. 7o. ad Edictum svnde haec lex desumpta dicitur de exceptione rei judicatae egit ex Papiniani l.
iudicata 19. de except.rei iudic. Finge. Duo heredes sertium here duarimn m munus tere fideicommisso grauati sunt: aduersus
726쪽
unum heredem libertatem petit servus : is haeres succumbie Praetoris fideicommissarij judicio Z Exceptio rei judicatae altori quoque heredi, si is impediat libertatem, effectu obstabit, propter necessitatem videlicci libertatis indiuiduae, quae scindi non potest, seu pro parte praestari non potest, Ll. 29. Pariter vide usu indiuiduo, atque ideo in judicio communi diuidundo
uni adiudicando idem Paulus lib. 23. ad Edictum in l. tum io. g. i.-communi diuid. subjicit, hoc propter necewtatem Leri, quam legem Accursius quoque hic ceu similem citauit: & Cuiacius quoque probauit. Proponitur & similis tertia species in ea ipsa lege ι9. vers. nam o quibus similes sunt aliae in ι.ε. -.de dotu costii l. cum si ιus 76. in prisc. de leg. 2. l.cῶm duobus i . Coi.deinon .lesiam. Ergo quod ita de rebus indiuiduis propter necessitatem rci receptum est, id ad res diuiduas non producendum esse ait Cui acius. Verum praeterquam quod id proprie huc non facit,ecq sis dubitare potuir, id quod de rebus indiuiduis constitutum suisset,ad diuiduas trahi non posse ρ Nam id alioquin
non esset io argumentum trahi,sed in contrarium. In argumeniam reabi,est adsimiles casus jus aliquod produci,ad consisquentia,υιael. I I. in princsupra, ad consequentias similium casuum, εἰς Ἀπδειθ - : in exemplum t. quomodo dicitur, sine exemplo subaeniri, i. I. iis sine, π. de consis. Princip. 3c exinde g 9.IA .de I.
dcc. Quodnam vero argumentum, quae consequcntia, a contrario casu ad contrarium, nili contraria
Non cst igitur liaec Regula de necessitate repentini casus alicui ingruente vel temporis aut famis aut de sensionis ncccssitate, non de necessitate rei; verum quae quarta Necessiatis species c st) proprie de necessitate publica, quam militaν publi- ω quaeda in iniunxit,quae, ut iusti prope mater oc aequi est, ita a jure ordinario seu ratione & regula seu tenore juris recedi saepe suadet. Quare quod hac Reg. dicitur propter neccssitatem receptum id ab eodem Paulo generalius in definitione juris singularis I6 αν de legi ν dicitur propter aliquam utilitatem introductum. A tque illud etiam est tandem jus, quod Necesstas constituere d; citur ilem. ..de .Laus οὐ te jus: quod tamen Cui
De hoc igitur jure id praedicatur hae i. spariter ut de omni jure singulari ZLi i. id ad consequentias produci, seu ut hic
727쪽
habetur , in argumentum trahi non Oportere ad alia porrigi, ut Papin.ι. 23. g pen.de etc.lib. Species ponenda est insipolari Lbus. Sic quidem ut emendanda videatur inscriptio huius i. atque aded haec lex reddenda libro Ti. Pauli ad Edictum, quo libro is de stipulationibus egit, non vero sepisagesimo, vr hab t rn- scriptio. Cui emendationi argumentum praebeat quoque lex superior, quae M ipsa ad stipulationes pertinet: ac proinde haec lex non videatur posse referri ad librum 7o. & sic ad exceptionum materiam : quandoquidem Pandectarum concinnatoribus propositum id fuit, hoc quoque titulo, ut regulas ad idem
argumentum , ad eandem materiam pertinentes, ex diuersis Iurisconsultis seu Interpretibus ad Edictum , decerptas coniungerent. Et ipse tamen nihil hic temere mutem. Nempe enim
potest haec Reg. quae ad stipulationes pertinet stetisse in tractatu de Exceptionibus: quomodo Ctiam lex.7. - . de doti mali exce
lione recte stat sub libro 76. Vlpiani : & tamen de stipulationibus quoque ibi agitur. Ad rem. In stipulationibus igitur singulari jure receptum est, seu constitutum, ut quod per seruum putatiuum, bona fide possessum, ex re mea vel operis eius adquiritur, id mihi adquiratur , propter utilitatem promiscui
dicitur . .de risiit .act. quia seruorum commercio
nullum olim frequentius fuit,quia neq; ullius rei quaestus uberior: denique quia commercij necessi, seu promiscui usus hoc exigit, ut bonae fidei possessor,qui liberum hominem velut seruum emit, per eum sibi adquirat. Sed an idem quoque obtinebit, seu hoc jus singulare num trahetur in argumentum si iij putatiui Finge, filium aliquem adoptiuum esse, sed non jure adoptatum seu adrogatum, propter aliquem videlicet juris defectum,an per huiusmodi filium putatiuum, quem filium meum atque in potestate mea esse existimaui , pariter ut per seruum putatiuum, mihi in effectu adquiram : ais vero exceptione repellar 8 Verum hoc postremum : quod ic disertis verbis traditum extat a Papiniano, in l.iuso errore 4 . in prisc. . de usucap. Scpost eum a Modestino, in lper eum O. car. de adquir. posess. quo etiam in genere pertinet quod idem Papinianus definit in Is neraliter '78 supra. Et rationem in ael. .subdit Papinianus,quae eodem recidit cum hac Regula : nempe id ita placuisse, & constitui publice interfuisse in libero homine velut seruo bona fide M M m m L
728쪽
COLL. XI. EDICT. REGI. PARI XVIII.
possesso, propter assiduam & quotidianam comparationem sediuorum : qui Sc idem alioquin in eadem ι. 444 g. 6. in alia specie, M ilitate sua lente quid relictum M. receptum esse tradit.Ac si dieeret Papinianus ea quae propter necessitatem recepta constituta sunt, veluti de seruis putatiuis,non debere trahi in argumentum casuum qui si inites putantur. Nulla nempe tanta necessitas est sustinendae adquisitionis per filium putatiuum. vii per seruum, quia & adoptiones rarae sunt: non tam facιιῶν. frequens adoptio vel adrogatio βιorum est . ut idem Papin. ibidem ait: Quare nulla necessi talis species hac parte spectatur : Seruorum usus est neces sarius, adoptiuae prolis seu adoptionis non est necessarius usus, sed magis voluptarius , ut sit quasi senectuti aut orbitati solatium, vel ut pluribus monumentis familia insistat, ncibilis ad ptionis commento. Ergo Necessitas in hac Reg. est necessitas,& viilitas publica, rerumque necessitas. Et ita quidem genuinam ut sententiam,ita & speciem huius R. tenemus: Sunt alioquin & aliae duae, huic non minus conuenientes, quas Papinianus tractat in t uicommissaria a s. g. etiam 3..ur de sidete. liber .ex L peregre .ga. ae . de aquis possess. quae proprie pertinebat at d.ι. l l .supra, h.t. ubi pluraδ Hic verb non ita recte aptantur alia jura singularia quae propter necessitatem recepta non sunt, verlim alia de causa, ut sunt species ex ι.-gularia de reb creae l.qui negotia mandati: item priuilegia certis data peIlonis. PARS
729쪽
Ρ, ks XII. Edictalium Regularum,
Respondens libro o. Digestorum & duabus legi
bus constans, puta l. i63. α 164.
A iure Do NANDI, αδ- vendendi, drc. argumentum.
CLXIII. VLPIANVS, libo quinquagensimo quinto ad Edictum. CVIus ' est donandi, eidem & vendendi &concedendi ius est.
i. pia k r quomodo exerte habent veteres editiones,& Haloaciori .
Rgumentum ab eo quod P Lus est, ad id quod
minus est hic in effectu continetur: I ar ter ut duabus aliis huius tituli Rugulis , puta l.M. t quo 1e hic Interpretes nonnulli referunt) o 'pra. st quidem hac Reg.argumentum a jure Do N A N D l a firmativum ad jus vendendi, concedendique: id est, alienandi seu in alium transferendi,prctio Contra accepto: n-εedendi, id est,ad tempus rem suam,vsuariam praestandi, in usiam Conceaendi,ut planius dicisur ι. 88.inpr.εν. ae Matis 2. sub lege eius recuperandae: idque siue giatis ut ι. H. - de v, f. l.Insiae Uu.siue mercede puta commodato,locato squamquam & a loco atquandoque separatur fruendum concedere, ι. Ιχ.g.vsustum rim,..de usi ractar S concedere absolui C, ιβ. ηπ. de usu, pro gratuita sei licet concessione. Ergo concedere id usi m scilicet seu vius titulo, ac nominatim etiam precario,LIq.Infι. 6. g. L. ι.7. 8.inprg.3.7.t.12. g. L ..deprecario de quo vide quae dixi ad i. 1ν v. concedere scilicet ut maxime de donatione quoque dicatur: a tamen spec atim coaceat dicuntur vel quae in jure consistunsi. Hucismulti LM . I 6...de ust. ι.I6.1I. .des mite d. mstic. Vel:
730쪽
. quae damus in usum mox recepturi, sic ut res mancipio non detur,dominium eius non mutetur. lnde igitur concedendi vox hic posita oppositaque donationi de venditioni. Sic δί in lege Agraria Rulli, Data idonata, CONCESSΛ, vendita, S in l. Lucus 88. in princ. επ.de legatis 2. si quid dedi aut donaui aut IN vsvM CONCEssi. Eodemque sensu accipienda concedendi vox, in l. orem I. g. l. ar. delegatis 3. Quare non admitto,quod quidam censsent, Vlpianum hic cedendi scriptii se, quod Tribonianus in coxcedendi mutauerit. Ad sententiam huius Reg. redeamus.
Ratio autem huius Reg. pendet a generaliore Regula legis 13 upra b t. Non debet scit. cui plus licet, quod minus cst non licere. Plus autem est donare,cum donare sit perdere,i. st Uuf7.
in princ. eas . de donat. Minus VCro minorisque praeiudici j, vendere, quia pretium loco rei succc dit: vi& concedere, quia res concessi olim recipiatur. Quare non tam facile leges donationibus indulgent ut usui promiscuo , qui in commercio S contractibus, venditionibus, conccssionibus ad c d consistit: Hinc S: don tionibus varias olim fibulas leges imposuere tum modo iis imposito, quod factu est lege Cincia, quo pertinet lex 19.σ.de legibus, tum traditionis & insismationis necessitate imposita. Quare cum non tam facile donare permittatur , sane cui donatio permittitur, multo magis eidem Sc vendere & concedcre liccti Exempla petantur ex ι sicut 8.g. I .ver in contrarium,ctariquιb. moae pinsolui. M.f.2. απ.de donation.juncta l. s. m. de O. se A.
Non igitur conuertenda est haec Reg. Neque enim,cui licet vendere, ei Sc donare licet: quem alioquin huic Reg. sensium Basilico tum scholia assingunt. Exemplum ponatur,quam alteram speciem hic ponit rheodorus Hermopolites, in eo qui liberam peculij administrationem habet, qui utique jus donandi non habet: Libertas administrandi, donandi licentiam
vx. Exemplum ponatur in tutore, qui et si domini loco seu vice habeatur, in Tet leX III supra h. t. tamen donationes ab eo factae pupillo non nocent, exceptis munusculis pro modo facultatum & natalium dignitate t. r.*.LI 2 h. r. de admin.tui. l. . g. 4. ω .defurtis. Exemplum ponatur in se. t. 8. g. II in primae quib.
modestnsol. Exemplum denique ponatur quod genuinum hic est) in causa liberali, seu in Manuinissionibus, Nam & Manu-