장음표시 사용
781쪽
Infinita aestimatio est libertatis & necessitudinis.
DE Lia ERTAT is & NECESsITUDINIs aestimatione seu pretio est haec Plautiana Pauli Reg. cui,quod ad libertatem attinet, concordant quatuor aliae huius tituli : puta lex sto. io6. quti ad alterutram, inquam legem Lectorem interpretes nonnulli hic remittunt) dc ι. I 22.l 9. Libertatis, inquam, cuius infinita aestimatio dicitur : non eo tantum sensu, qu bd pr tio nummario contra pensari seu lui ea non pissit,i. S. infα .rem ratam habent quod sit, χαρο-οῦσα, τμη 'μος et ετ , ut Graeci: vclii meo potἰssinium scia u, quod praecipuum mcreatur fauorem , cuius causa a rigore lutas recedatur, isque insuper habeatur: Huius fauosis alioquin strictura seu pars est. I. Vt in obscuro sccundum libcrtatem iudicetur, quo Ipertiner dieκ ΣΟ π ct i Ty.i . L. Vt vindiciae fecundum eam temper dentur, quo spectataelex Io6. supra. Vbi similiter libe tas inaestimabilis res csse dicitur, ut hic infinita eius aestimatio. 3. ut paribus numero Iudicum sententiis secundiim liberi tem detur scu judicetur, quo reserenda est lex rat. supra. Qia quidem tres pro libertate fauoris species notandae ibiit & aquarta, quo hac Rc g. pertinet, S de qua mox, separandae, ae proinde St ipsae quatuor lcges illae ab hac iic distinguendae veniunt,quae in commune alioquin concordant.
Quod Neresstudinem ait inci sdc qua nihil interprotes multi ex his qui ad alias Icges sese hic te serunt cst ea hic ut 3e tuis.
782쪽
i 6 COLL. XΠ. PLAUTIANAE REGI.
hib. Quin imb necessitudinis verbo exaudiri oportet de aliam quamcunque personaruid coniunctionem, ex officii alicuius ratione, quae ut alios pro aliorum salute sollicitos reddit, vi loquitur l. s. S. I. vel , Vt Gellius definit lib. is .c. . necessitudo est, ius quoddam& vinculum religiosae coniunctionis, seu jus ossiciumque obseruantiae affinitatisque: Zc necessarii, qui ob hoc ipsum jus affinitatis familiaritarisve coniuncti sint. Hoc nu-imero sunt inter se liberti Sc patroni , quod docet Paulus tib s. sient.ti . . nutrici j Malumni, t. i. g. . . de sussct.tut clientes & patroni: mcun udo denique αἰάKη υταφιλὶας, in Glossis Philoxeni. hi sic necessitudinis vox latius pater,quam cst quatronis. Vtriusque igitur, tam libertatis quam Necessitudinis, ut infinita aritimatio hic esse dicitur, ita infinitar eius aestimationis effectus cernitur Sc in Interdicto de homine tibero exb be do. Nempe si quis liberum homi iactu dolo malo retineat, Interdictum omnibus competit: Nemo enim prohibendus esui bartati fauore, aet.3. g 9. t. Quinimo & mulier & pupillus hoc Interdicto experiri possunt, pro cognato vel parente vcl ad fine suo selliciti,d. l. I. g. it. Nam Sc ita publico judicio accusarepossunt,
si suorum iniurias exequantur d.l. . g. H. δ l. I. 2. π. de accusation.
Ita quidem ut necessaria persona in concursu prafferenda sit,
Et haec quidem genuina est huiusce R. species : Quamquam& aptari eadem posse videtur Salviano, vel quasi Salviano Interdicto, denique actioni salvianar,hoc videlicet sensu : Gene. rati bonorum obligatione seu hypotheca liberas personas aut coniunctas seu necessarias hypothecae datas non videri: quod
priori speciei adhaerescendum magis puto. Hinc jam constat, alienam esse prorsus Cui acij hic quoque interpretationem, quod quae iure potestatis fiunt h. l. in pri2 Mnecessitedinis ad iniuriarum actionem non pertineant. Quae omnia nec quicquam ad hanc l. faciunt.
783쪽
CLXXVII. IDEM t ulmJ libro quartodecimo ad P lamisim. Qui in ius, dominium ' vel alterius succedit jure eius uti debeti
Aymoris, & eius.qui in jus dominium ue eiussuccedis admquatio hac Reg. instituitur: sed cum varia auctorum genera sint, de quo ad ι. 17yg. I supra. sest enim aactor omnis a quo jus resve aliqua pro manat, urem variae succedentium species sint, videndum est de quonam genere haec Reg. accipienda sit. Vt ad id perueniamus , notandum est, Paulum de Obligatione comisabenda is dissoluenda egisse libro M. ad Plautium, unde haec R. decerpta est, quod liquet ex quindecim praeterea legibus quae exinde per Pandectas sparsae sunt,atque adeo huic coniungendae veniunt. Exinde igitur huiusce l. Regula de Emptore o Vem
Hiore accipienda venit, sic ut utriusque comparatio seu ad aequatio instituatur,pariter ut ι. II 6. g. 2.δ 3. supra. Quare perperam interpretes eam accipiunt omnes de herede & defuncto,de quo sunt alioquin hoc titulo octo Regulae,quarum synopsin habes ad t. s. . quo hic male etiam,remittunt Interpretes: sicut Mnonnulli perperam non distinguunt hae t. haec duo, in ius alterius succedere, & in dominium alterius succedere: Nempe enim emptor haereditatis in venditoris ius succedit, quia Iuris uniuersi, id est, haereditatis compos est. Quare jam huic R.coniungenda venit lex 7.θ H. m. de hareae νωα quae intcr alias, quas dixi, ex eodem libro desumptae sunt: In dominium vero alterius succedit,qui rem singularem ab alio emir: quare huic R. coniungen da venit lex 37. ..de amou. empti. quae ex eodem pariter libro descripta est, de veroque igitur id hac Reg. definitur, emptorem Iuris, uniuersi scilicet, veluti hereditaris, vel rei domi liue singularis, jure venditoris uti debere, id est, eandem eius causam esse circa petendum ac defendendum, quae fuit auctoris,
784쪽
fuit. Et hanc quidem etiam speciem in emptore fundi,& sic rei fingu laris ponunt schol. Basil. φ IGNORA NTI A iusti a DoLo excusat.
Nemo videtur dolo exsequi, qui ignorat causam, cur non debeat petere.
DE Iusta Ignorantia est baec Reg. qua de fuerunt quoque su
pra jMn quatuor Regulae, ι.l9.ιπprinc. 2.ε . yy. supra. Ve-ium leges illae fermὸ fuerunt de justa ignorantia Rei conuen- , ii vel haeredis eius aut fideiussoris : haec vero est de iusta quandoque Actoras, seu petitoris, ignorantia : dc qira id definitur , ignorantia iusta potitorem siue actorem a dolo exculari, seu exceptionem doli ei nequicquam obesse. Iusa, fi inquam, ignoret causam cur non debeat exsequi: id est,petere: exinendi scilicet de executionis verbo actio, titio, persccutio intellige da est : pariter is l. 8 ...de WO.l. l.f. I. ραν. de priuas. delict. f.I. IV. de pubi. iudiciis,l. II. π. de accusationib.t.7 g I. ..de iniuriu. Species huius Reg. proprie pertinet ad tractarum, de stipularione sies γmissone rata rem haberi, quam praestare te nubatur, qui alieno ninmine agebat,nempe, dominum seu eum ad quem res pertinet, cuius de ea re actio, petitio, persecutio sit, rem ratam habit
rum,& amplius non petiturum, de quo videnda lex I . IS. 23. M'.ra iam rem haberi,ι. 2. π.ut legatorum,t. 27. g. 14. . ad L.AquII. l. verba a laus 81. Q . de HS. Et vel b ed referendam hanc Regulam docet d.lex II. π.ratam rem hab. ct d.lex 82.αν. de QS. quae ex eo
dem libro desumptae huic coniungendae sunt: de ad tractatum latiorem eius occasione. Finge igitur, hanc promissionem imi ercessisse Z San E, si dominus postea petat, committitur stipula tio. Similiter finge extra hanc speciem Heredem damnatum, ne a debitore hereditario peteret 8Sane si petar, vel compensa tione aut deductione usus sit,ex testamento tenetur,a ι. II. quae huic,ut dixi,coniungenda venit) ct ι. g. g. l. ἐαν. de doli exceptione, quae de ipsa est Pauli libro 6. ad Plautium. Excipe,nisi iusta ignorantia sit domini vel haeredis,cur non debe t petere, hac l. Sic dolos E
785쪽
dolose quis non facere dicitur, si talis ignorantia in eo sit, v dolo carea generaliter fetae. de dolo mali excepi. V i dc croditor,qui ignarus solutionis factae, petiit: quam spcciem hic apponunt schol. Balii. quae genuina tamen non est. Unde apparet Actoris justam aliquando ignorantiam esse, quod tamen regulariter negabatur,t. 2. supra. Versa igitur vice dolo exequitur, quisquis non ignorans causam cur non debeat petere, exequi tur: si modo ea cauta certa sit d.l. II. in frem rat. hab. siue ea certa sit inter initia petitionis, siue postea continuando, quia scilicet petitor iam monitus csta Reo exceptionem opponente, qua actio cluditurae 2. g. 94.de doli except. veluti pacti de non pctendo, compensationis, iuxta ea quae dicta sunt ad Li73. g. vlt.supra. De PRINCIPALIO ACCESSORIO.
CLXXVIII. IDEM PaulusJ libro quintodecimo
Cum principalis causa non consistat, ' plerumque ne ea quidem, quae sequuntur, locum
habent. DE, Principali causi,deque iis quae principalem causam sequuntur,est haec Pauli R.pariter ut altera R. huic conco dans eiusdem Pauli,totidem etiam, una voce excepta, Verbis,in ι. nihil dolo I 29. g. I. supra , quibus socianda alioquin quoque tertia Gai j Reg. in l. a. ex .de petaeis legato. Neque ideo tamen haec Reg. frustra hoc titulo repetita extat: quod quidam v Iunt te vellicant t ideoque vel hic sese ad superiorem referunt vel utramque una fidelia dealbani e Nam praeterquam quod huic Reg. alia species aptanda venit, una voce plerumquo auctior haec: nostra est: qua utique variae exceptiones huius Reg. indica tu. . . De Ectrisina primum huius Rcydecie videamus. Igitur Pau- . Ium libro ad Pla. ttam: unde haec.Reg. desumpta cst, com-TTit Σ
786쪽
Tandem & de raucapionibuου, ut discere licet ex l. l . -.de Uucapionib. In usu fructu ergo & seruitutibus speciem ponere licebit. Vbi sane seruitutes emptorem sequi dicuntur in l. LI. I. . xus. dolia item Ls gide act.empli. fructus,item ι.ε. in pnct Ll4. f. 4.de in diem addict. peculium dicitur sequi: denique proprietarium, l. 3. gio. de adquirrendom. In usustum, inquam, heciem quis ita ponat: Fange , Ufidium vitam fructum tibi legaui Sane ruente aedificio ne in area quidem vel caementis v suffructus consistit,l. s. g. 2. .lo. g. l π quib.morvs mcr. amitt. f. s. IV. de Uufructu l. 2 o. g. 2...deseruit.υἀ.prad. Ponat quis in seruItate, non quidem ex ι.l4. g. I...de usu ex hab. nequc enim ibi aliud principale , aliud accessbrium vertitur. Verhm in hac potius specie : ruente fundo siue seruiente siue dominante & seruitus
jus Picidi, in aream tuam immittendi Certe , si in area illa aedificandi tabi jus permisero iminattendistillicidij jus amitto. Similitcr li per tuum fundum Via mihi debeatur, & permisero
tibi eo inuoco,per quem mihi ei a debetur aliquid facere,am to jus viae: nempe enim, via & Mirissia, aream & locum tamquam principale sequiantur,ael. 8...quemadseruis. - tu. vel finge : Aquae ducenda jus habeo ex fonte quodam qui est in fundo Sutrino,sons exaruit cura culpam & negligentiam meam 'Sane aquae ducendae jus amui: utpote cum principalis amplius causa non consiliat et Et tamen si postea ex eo fonte aqua fluere coepc;ir, aquae ducendae jus mihi restituetur ἀι. ct inuicinin spin.de siem. praeaerusic. In usucapione, quidam hanc sp. ponunt:P-- cipali causa, id est, justo titulo non sobsistente, non exstante , ut quia empta a te sciente res est ab eo quem Praetor alienare prohibet, nequc Vsucapionem, quae emptionem sequitur, locum habere posse sesciens 16...de contrab. empl. 9 ιβ as eo in. . de Uucapionibuι quae alioquin jungenda est cum ael. D 9 supra, Cuius g. l. huic omnino concordat) l. qm fundum T. f.qus stens F. ae . pro emptore.Hae,inquam,species hic figurari posse videantur. Et
iamcn, si quid per priscipalem causam hic proprie accipiendum
787쪽
sit, attent E cψnsideremus, species ill ae circa scruitutes, usus ructum, usucapioncm huc minus faciunt. Principata scilicet causa hic est, ea quae in negotio. aliquo princeps cit, primumque sicut dicam mobile, quam Sc alia deinceps siquuntur ab ea diuersia& sccrcta, siue cx convc nti Onc partium , siue e X natura nego-t ij,siue cxconluctu dine. Itaque & hanc Reg. non minus quam eam quae continetur in ael. 29. g. l. aptari potius velim rei Vindicationi , Pignorique : dc quibus citam in eo de seruitutibus usu fructu, usucapionibus,argumento actum est. Et haec quidem ita figurari posse videantur. Velum de aliis singularibus casibus videamus, quos voce plerum qi, Paulus hic indicatum voluit, quosque hic praeferam. Et primo quidem circa eandem materiam piguoi is. I. Et vctb huic Rcg. aptari omnino posist species l.7.Cod de pignorib.LI .g. cum praerium. 2. ατ.de pignorab. l. ΑΦ. g.non mutat, αν. de usucap. 2. Sic vincula pignoris durare dicuntur, personali obligatione summota in I. 2. Coae de luiIiones i- .gnor. . Sic si quis pro parte haeres extitit, nisi totum debitum cxoluat, iam portionem ex pignoribus recipcre non potest, i. I.Cod eo tit. 4. Sic confusa per aditioncm haereditatis actione, remanet nihilominus propter pignus naturalis obligatio: teste eodem Paulo in Liubitor. I9.m ad TrebeP.l. cum qu s 8.αν. de
solutumbub. . . Ita sublata per praescriptioncm personali actione durat tamen hypothecaria usque ad quadraginta annos,.
ael. I. usucapione pignori S conuentionem non EX TlNGV I .Papinianus ai t d.I. I. g. 2. pignoris CAUSAM nec usucapione PER I
MI placuit : quoniam quapstio pignoris ab intentione Dorus i-N ii separatur, vcl ut idem Papinianus d.l.isso errore q. r. non mutas J. Qv.de usucapionabm. Non mutat usucapio superueniens pro emptore vel pro li re de , quominus pignoris persecutis SAL v A sit: vicium usus fructus usucapi Ron potuit , ita persu-ciitio pignoris,quae nulla societate DOMIN li coniungitur, scd sola conuentione constituitur, usucapion C rei non PER IMITUR. Adde candem in sententiam ciuidem Papiniani ,l.mise
Casu , ex jure antiquo , principalis dominij causa non consistit, sed mutatur per usucapionem, S pignus tamen quod principa- cm dominij causam sequitur,locum habet,& durat. Eaden, M.
788쪽
11 COLL. XII. PLAUTIANAE RE Ga
ratio est usus fructus, d. l. 4. g. . o Gocum. IT .g. 2. ..de Uufrum. Et ro, propter has exccptiones similesque hac Reg. ibi proposuerit Paulus, ad eas indicandas vocem plerumque addiderit. Aliud est in legato operarum serui : nam v se capto seruo persem aur quoque legarum Operarum, ι. .. de Uruct legato. Sed&quod pignus, qui usu sfructias non pcrimitur mutatione domini, perimitur mutatione rei: los ut in Vinc. m. qu3b. mo pign.vel
hypsolu. 6. Sic & naturalis obligatio quae remanet, pignus conteruat: nam ut pignus maneatis alis id est, ι. quaesitum g i . de pignoris i. cum qui , si vis. is solution. 7. sic amissa licet temporis lapsu vel culpa actoris actione, pignuS durat, i. O .g. I. eam . Aquit. 8. Sic pighora data euristionis nomine a tutore distrahente prie dia minoris sine decreto,tenent, ι est ν 9. Cod.de ρυ- diis minori in Gussore speciem quoque ponamus. 9. Ita licet pupillus ex compromtiso sine ri toris auctoritate facto non teneatur,fideiussor tamen tenetur. Constituti eadem ratio est. io. Sic amissa quoque actione temporali, manet constitutum,l.item in I 8. g. l. ηαν de consuere. II. Sic & re extincta superest quaestio actioque fructuum & expensarum nomine , fideiuss rusque te nentur,i. 16. ηπ.de rei vindici quae lex iungerida est cum regula legis Iz9. g. l. huic concordante: ist-em. e re iudic. i. D. π.iudic solui. n. Sic rescissa alienatione rerum pupillarium superest actio aduersus tutorem,l. 9. d.de praed. minor. Sequun tur exceptiones rem Testamestariam spectantes. II. Sic inducta institutione Haeredis, legata nihilominus debentur, t prax me I. in f j. de bis qara in res.del. Seu quamuis institutio nec valeat, libertates tamen Sc caetera legata nonnunqua valent. i . Sic rescisso quoque testamento per contumaciam haeredis , non contradicto judicio, libertates & legata competunt seu petuntur. ldum Paulus lib. 2.Quaest. in I.qui repudiantia l7.f. I. 'r.dein sum. 'Is Imb ω hodie rescissio quamlibet testamento ex causa praeteritionis, S institutione non consistenre I legata S caetera in restamento scripta valent: Noueri rh unde desumpta es ., Aut b.ex causa, Coaede liber.praeter. I 6. Sic etsi fundus villae accessio sit, villa tamen diruta non ideo υsu fiuct. finge legatum e utro extinguitur . ael. IO. in prisc. αν. G. mia.
789쪽
legatario debetur, t.tunc inutile I 2. π de perelis figator I rLO S si ante testatorem decesserit in s p. lfundora. g. i. o. de infractio in nug. Quorum omnium peculiares sunt rationes. Et in his quidem specicbus pignoris, constituti, fideiussionis, causae restamentariae, legatorum adhaerescendum: spretis prioribus illis, quae ad hanc Reg. N alteram legis minus spectant. Ex his tandem apparet quam male huic Reg. species aptC- . tur a schol. Basil. fundum Petri emi alicui, scienti eum alienum esse ρ Neque principalis contractus subsistit,neque fructus percepti eius fiunt,omnia enim restituuntur.
Lis ERTA Tifauendum in obscuro.
CLXXIX. IDEM DPauli J libro sextodecimo ad Plautium.
In obscura voluntate manumittentist fauendum est libertati. AD Manumisiunes pertinere hane Reg. tum ipsa satis ostenis
dit,tum N aliae praeterea quam plurimae leges , ex eodem Pauli libro I 6. ad Plautium : unde ea decerpta est, desumptae, puta lex l .ηπ. de manumiss.l. I 8 π. de manam. vindi. 2o. . desaui lib. I 8. ηπ.quio aquIb. manum. Imo eodem quoque I ex I. hoc tis. cuius interpretatio consulenda est. Et cum libertatis seu rem spectet, quo quatuor praeterea huius tituli Rc gulae pertinent, puta lex χo. Ic 6. I Q.ὶ76. g. IJ. PH. huic Cmnino concordatae. lex χ o. puta ut in obscuro libertati faueatur : in obscuro , inquam, I. veluti si minus liqueat,virum testator libertatem reuocauerit seu ademerit, nec ne,quae genuina est species d. l. 1 o. ex is peculium Io. ins π.de manum.Iesam. 2. In cbscuro euen-xus pariter ut in sp. l. IO. g.vu. .de reb. d. b. qubet iam refero imgeum Hsupra. 3. Item in Obscura voluntate manumittentis,1 dest, si minus liqueat de animo voluntate mami millentis, quo, proprie haec Reg. pertiner. hxemplum in ip ta i . .. de manum.
usam. Exemplum & istud addamus, liberum esse it ilit ic statoreum qui in utero est: plures editi sunt Hic obscurum est, num testator pluribuo editis omnes voluerit e se liberos: sod Iusti-
790쪽
niano placuit, ut omnes liberi essent, scilicet ut omnibus natis potius quam nulli libertas debeatur, non admissa voluntatis quaestione cui in sp. t. IT. f. I. Qv. de legat. I.ὶ uge, cum inter veteres, Iψmer sive autem plures, Codrifideic.tiberi. ubi limilis Regula pro Tatione redditur,In ambigatas sensibus melius esse ,m.rx in in liberrarefauore eius,humaaiorem amplecti sententiam 2 6. Item quia obscurum est qώando voluerit esse liberos, ut in sp. l.vit.- quisin manum. F. Tandem, quia Obscurum est , num voluntate &consilio fraudandorum creditorum debitor seruos manum, serit, non enim euentus tantum, verum etiam fraudandi voluntas seu consilium requiriturin l. Io. m. qui ct a quib. manum. θg. . Inst quib.excau manum. His sane casibus omnibus in obscura voluntate manumittentis fauendum est libertati. Minos itaque rectὶ schol. Basil. hanc speciem apponita Diri moriturus, ille liber esto,si quod volo fecerit, si voluntas mea incerta sit, Iibesierit: in his enim fauetur libertati. Caetera ha bes ad c t. xo. supra, Mic concordantem. Desolutisηe Hieri facta MANDATo alteriuου.
Quod iussu alterius 'soluitur, pro eo est, quasi ipsi solutum esset.
ALT E M us . id est, alterius alteri.
DE Condictione indebiti sid est, de repetitione eius quod
quasi debitum solutum est,cum debitum non esset deque condictιone eausa dati causa non secuιά, similibusque condictionis bus seu repetitionibus, libro II. ad Plautium Paulum egisse ise
haec ipsa Reg. eb pertinet: ad indebiti, inquam, soluti vel ob causam aliquam dati causa non secuta repetitionem seu condictionem , de quidem soluti, alterius jussu seu mandato. Vbi duae quaestiones diueris occurrunt, CVINΛM NI ADVERSV