장음표시 사용
811쪽
mandat tit in bonis duret. Quo omnino pertinet quod Paulus ait L .ins π.de noxia.act. per noxae deditionem dominium adquiri,iulsu enim praetoris ductin, inquit, IN BONIS sis eius, qui δε- Η ' Ilcm quod idem dicit inst. a.*pra.sex nox.ca . duc amsediuum IN BONIS actoris esse carpisse. In bonis vero, domini j alicuius adquisiui jure, quo sensu in bonis quid esse dicitur, d.l. 1a.
Ins. eod. aliisque textibus. Ergo in bonis non est noxae deditus scrutis qui cu incitur , ic id ed eius nomine dominus tenetur. Eviscitur autem, explicat Glossa, i. e. euictum est: quomodo inchoatur fine l. 27 supra, inchoatum est: Rursum euincitur,re ipsa scit . aliud enim fuerit si re judicata contra possessorem appellatum ab eo fuerit: rnterim enim possessor manet, etsi euinci ea possessio possit, i. sciendum i s. g. 6.πqui satisdare o Quae proinde huic legi non obstat: ut nec dictaleae 69. quae ait, satis esse, neque expectari vι reeitor euincat: quia in sp. d. legis 69. certum erat aliunde, etiam creditore nondum agente, rem posse ri propediem euincendam, ideoque ibi non expectata euictione agi potest. Et ita quidelia haec R.intelligenda est,coassandaque cum LL69.-. desolutionibus. Neque enim ea pertinet ad curatorem bonis datum,quod quidam volun r, etsi lex s. ω. de curviore bonis danisaeo ex eodem libro desumpta sit: ad quod argumentum quomodo ea trahi possit, videre non possum. De BENEFICII Principis inIerpretatione .
CXCI. IDEM DcesmJ libro trigensimo tertio Digestorum. Neratias consultus, an quod beneficium dare se quasi viventi Cassar re scripserit, jam de se nct te disse existimareturZRestondis,non videri sbi Principem, quod
ei quem vivere existimabat, concessisset, defuncto concessisse. Quem tamen modum esse beneficij subi vellet, ipsius aestimationem esse. YYyy x
812쪽
DE Beneficiis Principum Inrerpretadis est haec solemnis Lex: Se quidem in specie eius pariter ut in eiusdem Celsi, l. is., de probasionibuου quae & ipsa ad eundem l. luliae & Papiae tractatum pertinet) Castris Aue Traiani siue Adriani: sub iis qui pe Principibus vixir, scripsit, floruitque Neratius, & post eum Celsus F. huius 4. auctor. De beneficiis, inquam, Principum est haec lex id est, de singularibus Principum priuilegiis personalibus,quae singulis quandoque personis a Principe, rescripto ferme ad supplices earum libellos dato conceduntur : quae beneficia Imperatorum dicuntur L ηπ.de consit. Princιρum: specialia beneficia vocat Vlpianus in ist cui in prauincia Π ἄν ex quib.ca . maiores e quam norandum est ad i. Iul. & Papiam pariter pertinere , ut haec lex pertinet: de quo mox: Non vero proprie de eo beneficiorum genere, quae generalia sunt & a jure seu constitutionibus Principum promanant,proprieque fletulare ius dicuntur de constituunt,de quo bene sic ij genere agitur ι 68 via, edi ι.i96.insta . quod tamen cum hac Reg. perperam a nonnullis hie commiscetur: etsi Sc hoc ipsum principale nae iam voc tur,lyi muri yz. .ad ι. kidd. 1 .amde te manat. Ergo de illis quae dixi Principum beneficias interpretandis est haec Reg. snterpretandis , inquam, nam&haec quoque pars ad Iudaeis de Iuris. consulti munus,officiumque Pertinet: adeo quidem etiam, ut quam plenissime ca interpretari debere dicantur d.ι.3. de eousiι. Principum. Magni vero momenti proculdubio quaestio in sp huius i. vertebatur : cum Neratium Iurisconsultum destinatum aliquania Imperi j heredem, S adsessorem praecipuum Trai ni Hadriani, super ea quaestione eo ultum videmus: neque super umbratili re, sed quae cum ex facto contigisset, ancipites Iudices tenebat, Procuratoribus videlicet fisci bona tanquam caduca fisco vindicantibus, mox ut patebit. Et ad hoc consul
tum respondisse dicitur Neratius : quod proculdubio ex libris eius ResponBrum Cestias huius i. auctor desumpsit: quomodoti eiusdem Nerati j responsum, ex libro eius primo Responsorum memoratur int.8M ..de funis,de eo qui ex bonis eius,quem putabra monuum, qui tamen νιuus erat,pro haerede res adprehendit. Qui casus pariter legiss quis ita I6. g. . m. de testam tutela. contrarius casus est illi,de quo hac l. agitur : de quo etiam videnda lex I. .. pro harede, M lex 3. Coae eod. vii contra similis
813쪽
quidam casus proponitur in l.de quare 74. q.vit. απ.de iudiciis, de eo qui cum absentem defendere vellet, judicium mortuo eo jam accepit,& condemnatus soluit. Ad rem. Obscura certe hactenus vulgo huius i. quaestio est , tum quia minus liquet, de quonam Beneficij personalis genere hic quaeratur , & sic minus liquet quaenam species apponenda sit: tum quia definiti nis seu Responsi ratio in obscuro est. Species vulgo ea apponi tui, quasi discrimen hic indicetur inter beneficia seu priuilegia personalia & priuilegia realia : Illa scilicet ad haeredes liberosque non transmitti haec rebus Q. conccssa transmitti, seu non extingui : Quae sane sententia fuit legis 68. supra, quo nonnulli Interpretum hic lectorem remittunt, & erit legis I96. infh t. Est & ι. s. oo. de censebus. Vertim haec lex perperam cum illis commiscetur : Neque enim hic quaeritur, virum ben cficium quod defuncto aliquando competiit, ad heredes quoqcie liberosque eius porrigatur propagetur: Sed illud quaeritur, utrum
priuilegium quod quasi viventi a Principe datum est, quem scilicet Princeps vivere existimabat, defuncto etiam concessiim censeatur. Quare neque probandus est Interpretum labor μειδε, εος ,quod Zc Ferrarius notavit,qui multa ,seu huic l. similia, in hunc locum cumulant, de judicio in mortuum non dando , quamlibet inchoato : quo spectat alioquin lex 2. κω. quasent.sine appeP. Nihil enim id commune habet cum beneficio Caesaris: ut proinde ab hac quoque Reg alienum sir,quod de jure sepulchra Interpretes hic notant, quod sane non nisi mo tuo prodest. Vti etiam alienus ab hac Reg. tractatus est in quem sese diffundunt Interpretes, utrum mortuo beneficium dari possit. Indagandum igitur nobis est tale benefici j personalis,a Pri cipe concessi, genus, quod tam vivo quam mortuo prodesse potest : sed quod a Principe falsa existimatione quasi viventi datum est. V bi quaestio est utrum id mortuo quoque prodesse posisit. Ferrarius proxime ad verum accessir, dum speciem ponebat in induciis 1 Principe debitori alicui datis : Finge, Atiri alieno te imparem, libello Principi oblato inducias postulasse, ne videlicet viventi tibi funus ducereturς id est, ne bona tuae publice sub hasta distraherentur e deniquo moratoriam praescriptionem implorata te fingamus, de quo vide titulum Coi
814쪽
- η COLL. XIV. E DIGESTIS CELSI.
de preci. Imp. m. Sed finge Beneficium istud tibi Principenti de
disse, concessisse quasi viventi, Cum tamen interea inter moras inquam , tu vita jam functus esses. Hic jam quaeritur, utrum etiam mortuo te hoc beneficio potiri possint heredes tui, id est,utrum non ante quinquennium elapsum creditores tui bona tua distrahere possint ρ Ex hac Reg. ita respondendum videatur, non videri Principem defuncto tibi hoc priuilegium concessisse: Gemina scilicet ratione. Primum , quia nominatim quasi viventi dedit Princeps, non daturus si te destinctum credidisset: Secundo, quia non tanta eius moratoriae praescriptionis concedendae ratio hodie subest, ut pote bonis jam tuis defuncti distrahendis , cum nullo famae tuae dispendio si here. dem habeas, vel minore saltem, si non habeas. 1l l . . Nondum tamen genuina species haec est. Quid igitura Ponipotest species in beneficio seu indulgentia Principis, qua Nuptias quasdam illegitimas,contra leges contractas, legitimas esse jussit,sic ut eae ei qui eas contraxisset, fraudi non ossent: ineuiusmodi nuptiarum indulgentia, per populum olim, poste pςr Principem concedi solita,peculiare caput filii in L. Iulia de Papia de maritandis ordinibus: de quo quidem capixe egit V pianus lib.6.ad L. Iul.& Papiamini. s...de ritu nuptiar. Vti Ceusus in uniuersum L. Iuliam & Papiam interpretatus est libris septem Digestorum,puta ιιλ 3 3i. 32.33. 4. S.,6. & quidem lis quido L. Papiam de maritandis ordinibus libris tribus prioribus: Caducariam,tibiis tribus posterioribus. Libri certe 33. argumentum controuersum est, de utra lege eo libro egerit sane. Ex eo libro 33. alterum adhuc fragmentum superest, huic proinde coassandum,ιπι.in ambigua I9. .. de legib-r ubi definit Celsus, In ambigia voce L E G I S, eam ρεttus accusendam esseHσimcationem qua visso ea eι , prasi tim erram cum volvaras legis ex hoc
colligi possit. , Quae quidem lex seu Regula in eo quoque Cum hac nostra conuenit, quod utraque sit de Interpretasioser illa, de avis Iuliae M Papiae scilicetὶ interpretatione , haec de benefici, eu Indulgentiae Principis aduersus L. Iul.& Papiam. Ergo poni potest species huius Reg. in utraque L. Papia. Ponamus ut iam posuimus , in L. Papia de maritandis ordinibus: ut ita hic sensus sit, Beneficium seu Indulgentiam Principis, qua nuptias contra leges contractas,cuiusdam quasi viventis legitimas esse
815쪽
iussit, in dubio seu in ambiguo vim suam amittere S einctu carere eo mortuo, id est, si rcuera tum luce non frucbatur: Potcst non miniis applicari huic Reg. sipecies in lege Papia Caducaria,& quidem in beneficio seu jure testandi alicui intestabili de jure a Principe concesso : cuius sane beneficis fructus post mortem maxime elucet: In Iure, inquam, Testandi ei indulto, qui alioquin per leges intestabilis erat: Perleges, inquam, puta Iuliam & Papiam, in cuius, uri dixi,legis interpretatione Celsius huius i. auctor jam inde a libro 3 o. Digestorum versatus fuit. Hoc ut intelligatura praesiipponendum est, lege Iulia & Papia quae lata fuit ad augendam prole Rcmpubi. coniuges inter se intestabiles fuisse, id est, mutuae siuccessionis jus non habuisse, vel saltem solidum ex testamento capere seu consequi non po tuisse, si nuptias contra leges contraxissent, si liberos nullos suscepissent, si vir commodi sui causa, diutius ab uxore abesset,
extra quam si Rei p. causa l. I. 6. 37. 8 π. ex νώ.ca .maIor. Vlp. 1 agail. i6. g. I. Nunc fingamus,vel Nuptiis contra leges contractis , vel liberis nullis susceptis , vel viro commodi sui causa
absente,virum Principi supplicasse,vti sibi gratia legis facta,vel l jure liberorum tributo quod jus liberorum de Plinius &Traianus benisicium pariter vocant,lib. Io. Plinij Epistolarum aut commeatu dato, uxorem heredem instituere liceret, & antequam beneficium istud a Principe impetraret, testamentum condici me, eoque condito decessasse; hic jam quaeritur, utrum testamentum istud ante beneficij impetrationem conditum valeat,
& sic utrum uxor ea bona ex testamento occupare possit, an veto, quod Procuratores fisci in huius i. sipecie contendebant, bona defuncti tanquam caduca fisco essent in corporada 8 Id quod postremum ex hoc Nerat ij super eo consulti responso sub solita Iurisconsultis formula Non videri sibi, dato assirmandum venit. Testamentum videlicet in proposita specie nullum esse, & sic
falsa Principis opinione testamentum non sustineri. Ratio autem huius Reg. non ea est, quod beneficium Principis non retrotrahatur, quod sane in hac specie retrotrahi oportere putarem: si post impetrationem rcsbripti,is qui impe
tratiat superuixisset: Nam & ita in sp. A si iam facta , ii. y -
-l. I. de condit. ct demons. Conditio impleta ante testamentum
conditum, vel ante mandatum, ante legatum, ignorante test
816쪽
rore vel mandatore retrotrahitur, pariter ut in ea specie, quam tractant Interpretes juris Pontificii, de concessione Pontificis de testando facta alicui incapaci, puta Cardinali, Episcopo de bonis quaesitis ex beneficio: ubi sane concludunt hanc conces.sionem retrotrahi ad testamentum ante concessionem tactum, de quo videndus est Alexander tib consili. i s. etsi opponi posisit lex 8. I9. π.qui Iesamfac o lex 29supra b.t. Quid igitur Cogitatio & existimatio Principis hic inspicientibus totum facit, cuius sane in proposito mens haec fuit viventi beneficium dare; Bemficium, inquit lex, darest QV Asi VIVENTI , Caesar rescripsierat : Nam ut caeteroquin Euergetes omnis, id est, quisquis beneficium datum collocatum vult , & causas dandi cogitare solet, ita causae dandi apud Principes vi momentaneae siepe eL se solent,ita cessare quoque ferme amant, sublato e vivis eo,cui beneficium datum volebant, personali scilicet eius superstitis metitorum de Rep.respectu,vel prouocandae acuendaeque eius deinceps virtuti & deuotioni. Atquin in casu proposito testatus fuerat Princeps ad eum forte verbis directis se superstiti is dimisenti hoc beneficium datum velle, causis etiam beneficis nominatim expressis, quae vivum utique respicerent, cuique ideo superstiti factum Princeps vellet. Non ea denique est semper, aut tanta defuncti alicuius, apud Principes potissimum, ratio, quanta superstitis. s.
Quod autem hic de beneficio Principis in iis speciebus quas dixi quasi uiuenti dato dicitur, id ipsum & in Rescriptis saepe
aliis, ut & in Comminationibus, obtinet. De quo est insignis Symmachi locus ep. 7.tib. o. Fidem Clementia vestra debita φlentio violane non potui: Cum vesrum quoque Numen aduenerems lita cautione neque Iudicu omensignase Rescripto, &2EsTIM AD SE , quod conuenien lace frueretur. Iam quomodo sita rescribo Clementia vestra vim veteris commisHionis an monuam tetendisset, cumgrauium etiam noxarum flama e vita soluatar 8 At vera se temror Diai Princi s literis comprehensiuι, in viventem videm posset ramgere r Grauia enim saepe subiectis minitamini, acuendi potiis sudio, quam notenH. Hoc etiam Diuin Genisor tuus a omnium semper animiso ore victurus pia lege consιtuit νι siententiam quoque sub commis sione depropiam effectu atque executione vacuaais. Et pbst. Commina tio quam neque lex Disaeis admittis , reseravi in monuem, qua a m
817쪽
fili anIe viventi ' item. Suando comminatio ad haeredes usque prouecta esst De eadem re vide o ep. I M.tib.9. Ergo, in VmUCIium plurimum interest, Princeps cum Rescriptum edit, aestimaucrit aliquem luce frui vel non. Et Remisu tamen loco id Neratius hac R. suggerit, ut quamlibet ipse ita censcat, itaque sibi videri dicat ex nera juris ratione, Principem tamen ipsum super hac re adeundum,ad cuius aestimationem pertineat,decernere, quemnam beneficij sui modum esse voluerit. Quod S ipsum inculcatur l. exsecto 4 . in princ. ηπ.de vulgara opupi . subsit. his verbis, Beneficia Principalia ipsos Principes solere interpretanFacit & lex 2.Codri bosis vacant bis. De beneficiis sane a Principe interpretandis geminus quoque occurrit Plini j locus libro Io. Epistolarum,qui Neratij Celsique coctaneus fuit, quem etiam locum P. Faber notauit, ad Traianum, Athleta ; Domine , ea quapro Uelasico certaminibuςC o N ST IT VI ST I, deberi sibi putant tim ex eo die quo sunt co- Θ
CI A TUA INTERPRETARI digneris. Et haec de beneficiis Principum. In commune alioquin quod cum hac Reg. commiscendum non est) super nouo jure dubitatio sententia Principis decidenda venit, ι.cὐ- de nouo II. Coaede legibin, & in uniuersum legis Interpretatio ad Principem pertinet, i. I.ct vis. C. de Mi . Novella I 3 2. g. 2I. aede veteri ιure enucl. Ex hac interim lege , Neratiique exemplo haec tria sequuntur. Primh,
Iurisconsulti quoque officium eme, ut leges ita & beneficia Pri
Cipum rescriptaque ex mera Iuris ratione interpretari. Cui
tamen ipsi obloqui videatur Iauoleni sentcntia in l. beneficium S...de cons.pr. ubi desinit,beneficium Imperatoris,quod a diui na eius indulgentia proficiscitur,quam plenissime interpretarinos debere. Verum responsio in procliui est: ubi juris ratio non refragatur, ubi voluntas Principis non contra niti videtur, dictae l. L locum esse : non ubi voluntas expressaque verba conistra nituntur, ut in sp. huius i. Secundo porisma istud ex hac l.
ciscitur. Ea quae t a ruam viventi expresse Conc duntur, mortuo
necquicquam prodesse. Postremo squod vel praecipuum Beneficij Principalis interpretationem ad Principem ipsum pertinere. Generale enim nimis est, quod Scholiastes Basilician huic Laptat, Prancipis esse ea intei pretari quae dabiam internret
818쪽
tionem habent. Cui sane obnituntur tot aliae Regulae, quae dabiae interpretationis officium ad Iudices & Iurisconsultos rejiciunt eique rei Regulas sufficiunt. Illud denique praeterire non possum, si quae hoc titulo fugi- tiua lex est, hanc nostram videri r ubi Nerarius consultus super proposita quaestione proponitur, eiusque responsum memoratur: satis enim fuerat extrema huius Legis vice Regalae proposuisse : GEem modum benem' sit esse υεδει, P incipia af ιma- ιιonem esse. Sed concinnatoribus Pandectarum gratia haec habenda, quod Regulam sua vcile decoratam, non nudatam proinposuerinti unde jim , adsumpto arcano Inscriptionis, de vero eius sensu liquere potest.
CXCII. MARCELLVs libro viccn mono Digestorum.
Ea quae in partes diuidi non possunt, solida a singulis
haeredibus debentur. DE Rebus Indiuiduis est haec Reg. hoc titulo unica: perperam enim Interpretes eam commiscent cum ι. 8 .su ilh.t. Neque enim ibi agitur de re indiuidua, verum de re quae liquido designari non potest,quam Graeci αὐαπόδεικ. πν vocant. De rebus igitur Indiuiduis haec Reg. est,quae videlicet vel ipsi sui natura diuisionem non recipiunt, ut sunt Corpora κνο ae, itemque seruitutes praediorum, de quibus hoc libro 29. egit Marcellus , ut docet lex s. .. de semitute legat.) quae cum hac coas sanda est,uel quarum usus diuisionem non admittit, ut sunt corpora σωυηρυα , veluti nauis, aratrum, factum aliquod, id genus alia: Praeter quas indiuidui species est & tertia Indiuiduorum species, eorum puta , quae etsi diuisionem reuera recipiant, vel giuisa usum praestent, tamen non commode diuisionem recipiunt f. LIV. de ossiuae qua de causa adiudicationibus tum locus esse solet,in judicio familiae erciscundae, 6e communi diu,
Ad duas priores Indiuiduorum species haec Reg. pertinet, - de
819쪽
de quibus quaeritur, si huiuscemodi res proponatur a defuncto siue promi fla silue relicta,quatenus heredes eius conueniri posisint, num videlicet singuli pro Virilibus portionibus, an vero singuli in solidum Z Sane si defunctus ex promissione sua conueniretur, res dubitationem nullam admitteret, stipulationem videlicet seu obligationem huiuscemodi diuisionem non admittere , istipulationes, γ2...de V . Sed in haeredibus erat aliqua dubitandi ratio,quandoquidem nomina inter heredes proportionibus haereditarariis ipso jure lege xu. tabul. diuisia sunt, id est, haeredes aes alienum haereditarium non nisi pro vitilibus partibus aut portionibus hereditarita expungere seu soluere coguntur, l. 2. Co de hared.act. Sc aliis pluribus. Et exceptio tamen inter alias haec cit, quod si de rebus indiuiduis agatur, si lidae illae a singulis herodibus debentur : solidae, inquam , a sinisgulis, non quidem ut saepius praestentur, sed ut is cui res indiuidua debetur, vel legatarius quo velit ex proniissoris vel testato ris haeredibus in solidum conuenire possit, saluo ei qui soli duiti soluerit aduersus alios haeredes regressu : sicut vice uersa haeredibus stipulatoribus singulis in solidum compctit actio: De quo omni Papin. 7. id ι. cita. Pomponius in .deseruitutibi Ga ius
ii. in sumitariis. Addatur & spccies i. duo haredes, M. . deposivi. Et ponenda species huius Reg. in seruitute praediali gata, ut jam monui. Servitus scilicet indiuidua est, quae per paries peti non potest : ut nec adquiri per partes, ut Marcellus hoc ipso li bro tractans definit El.3 - deseruit. leg. Denique seruitutes diuiduitatem non recipiunt aut diuisionem , ι. ip. de struitut. n que ex persona haeredum natura obligationis indiuiduae mi latur , d. I. 2. de V.O. Denique hoc est quod Paulus definit i. iis desiera leg. via legata,quia partem non recipiat, singulos haer des in solidum conueniri, dc uno ex haeredibus adeunte vindi cari posse. Hinc &illa olim qui aestio, utrum aquarum iter in
judicium communi diuidundo veniret, i. arbor I9. g.vis. comm. .
sid. In quo ab usu fructu differunt. Et cian huius rei vari j sunt effcctus, vis sine eius cernitur in materia Caducorum. illud enim tenendum, hanc Rcg. pariter , t
820쪽
COLL. XIV. E DIGE ITIS MARCELLI. '
proximam a Marcello, propositam, in tractatu legatorum cadmco vim,va Ilum, eorumque qua pro non scriptis habentur, ut docce lex 28. . de teg. 2.dr d.ι. de seruit.leg.o ι. . ..delas qua ιn res.
del. Nempe 1i res indiuidua , quae uni tantum usum praestare potest, pluribus legata fuerit, legatum pro non scripto est, qu modo seruitus per partes adquiri non porcst, & quod adquiri non potest,pro non scripto hal tur .vns.s iam rei tes,C.de ca-dM.toriad. Qua occasione Marcellas in prolixum sese truci
tum diffudit de his quae in patres diuidi non possunt.
De BENIGNIORE Interpretationesequenda.
In re dubia benigniorem interpretationem sequi, non minus iustius est, quam tutius. DE Benigniora Isterpretatione te quidem in re dubia seu in
obscuro sequenda est haec Reg. quae transcripta est ex L proxima L-.de his qua in νυ=.det. In re, inquam dubia, eo quolnihil in casu proposito expressum reperitur r Ad quam benigniorem interpretationem pertinent tres praeterea Regulae: puta l. 6 I s. g. 2. I68. sic ut de eadem benignitatis ratione in obscutis ratione facti vel euentus,sit d. lex s6. supra, quo se hic referunt Interpreces,lectoremque remittunt. Et cum suas singulae habeant propriasque species : quarum sycopsin habes add.ι. re, 8. haec nominatim versatur in materia legatorum, pariter ut lex s6.supra,& quidem in legatis caducis: pariter ut superior Regula initio huius i. Finge testator herede instituto, & leg gatis testamento relictis, mox bereris nomen deleuit Sane a liquo jure hereditas quasi indigno erepta a testatore, fiebat Gis dura, id est,fisto adquirebatur,ur docet lex lx. ,-- de abis qua υι indignis se lex proxime ,π.de his qua in tes,del. quae huic Reg. coniungenda venit,imo unde haec desumptae Sed quid fiet de legatis testamento adscriptis Sane videbantur ic ipsa nullius esse momenti, ex vulgari illa Iuris Regula , Hi nemo μιιis heredisalem,omnis vis testat eati soluitur, ι.I3i supra. Et ut in o. cui haec Reg. aptanda venit. Longinus aduocatus fisci dic