Joannis Devoti ... episcopi olim Ananiensis ... Institutionum canonicarum libri 4 Tomus 1

31쪽

. seq. tom. 4; ubi de Ecclesiae potestate, ac regimine graviter, accurateque disputatur.

f. XVIII. Atque hanc quidem potestatem

plerique ex Protestantibus ad Aristocratiam reserunt ci); quamquam non desint ex Lutheranis , qui Ecclesiae regimen democraticum esse Conten dant , atque hominum voluntate discrimen inter clerieos , & laicos inductum putent a . Cujus erroris absurdum noverunt etiam plerique eX Lu-

theranis, & Calvinianis, adeo ni vix dignus sit qui a nobis relatetur. Revera quidquid Christus de Ecclesiae potestate dixit, non plebi, sed Aps- stolis dixit aut omnibus, aut Petro nominatim 3 sIegesque omnes de rebus ecclesiasticis non a populo, sed ab Episcopis, ac praesertim a summis Ponti. ficibus sunt perpetuo constitutae. Eorum videli-Cet est, semperque suit leges Condere, curare di ligenter, ut ab omnibus observentur, atque in reos criminnm animadvertere 4 .

ta) Conser inmachium origis. π Antiqv. Cfristian. lib. par. II. cap. I g. III. tom. g. 12 Gr se'. subi horum complures recensentur. 2) Ineptissimum hunc errorem ipse etiam resutavit Iosephus Bingliamus, homo videlicet ex Protestantium numero, Orig. Ecel. vol. I lib. I cap. V pag. 4I es' seg. edit. Hala Magde burg, an . I7sa. Vide Mamachiam

3) Quo pertinet Matth. XVI. is Tibi dabo elaves Urc.

quodcumque ligaveris Gre. Joann. XXI. I s sequ. P scaemnos meos, pasce oves meas, Matth. XVIII. I 8 quacumque alliga Ueritis stiper terram ctrc. Ioannes XX. 23 quorum remiseritis peccata Erc. Hinc Petrus epist. I c. rv. 2 ita Episc. Ponti, Galatiae, Cappadoc. &c., quos Seniores appellat, alloquitur : pascite , qui in vobis eIx, gregem Dei ἰ pascere autem idem est' ac regere, uti patet eX

B. L m. v. 77. ser. ubi David constitutus divinitus

32쪽

Aicitur paseere Deo, servum ejus, quini est regere; nisi forte velis ab Regibus non gubernari, regique populum, sed institui, imbuique doctrina ; quo quid fingi potest absurdius P Confer etiam lib. II. Reg. e. V. v. 2 π lib. L. Paralip. c. M. v. a. Hujus vero ab Apintolis, eorumque Successoribus exercitae potestatis pleni sunt Sacrae Scripturae, & Ecclesiasticae historiae libri. De hoc Democraticorum errore multa discimus In opere Ius Canon. cum universum publicum . privatum tom. I cap. 9 S. 1 not. I p . Io6 π s q.

f. XIX. Democraticos sequuntur proxime, qui Ecclesiae regimen errore pari Aristocraticum. faciunt i . Sunt autem catholici, qui puram Arib

StΟCratiam respuentes, tamen Monarchiam Ecclesiasticam Aristoetratia temperatam volunt . Veruli1 Cum inter Catholicos omnes conveniat, Romanum Pontificem jure divino praeesse Ecclesiae uniTersae,& vero pr esse non solum honore , ac loco, sed

etiam potestate, & jurisdictione, saetile intelligitur

EcCIesiae regimen monarchioa ratione Contineri, Iram Μonarchiae nomen designat summum imp xium , quod apud unum e St. i) Uidendus Nicolaus Coliatarus in libris In apologeticis pro sacra Monarchia Ecclesia Catholica, Aposto lica , Romana ad G rempub. M. Antonii de Dori nis ;& videndus praesertim Mamachius Orig. π Antiquit. Christianar. tom. s , quo toto fere voIamine Aristocraticos doctissime, copiOSissimeque resutavit.

b. XX. Nihil autem Monarchiae detrahit po

testas Episcoporum, quae etiamsi non prezaria, Sed Propria, ct rativa sit, tamen cum pendeat a Summo Pontifice, non hujus Certe monarchiza potestas ex illorum potestate imminuitur I . Christus enim Cuiri Episcopalem ordinem institi it, nullos di

stinxit sines Ecclesiarum, quibus singuli Episcopi m. I. b

iDi iii se by Cooste

33쪽

essent praeficiendi; idcirco ea res tota humano iure fieri debuit; fieri autem non potest, nisi auctoritate ejus, qui universim Ecclesiis omnibus praesectus est. Accedit quod Episcopalis potestatis exercendae modus judicio subest Romani Pontificis, cui

Non minus ovium, quam pastorum Cura Commissa

est, ut Princeps, & Μoderator totius Ecclesiae constituerat quidquid eatio temporum, & communis salus postulare videretur cad.

si In Concilio Tridentino magna anImorum Contentione quaesitum est, num Episcoporum auctoritas immediate a Deo, an potius a Romano Pontifice esset repetenda ; sed res in medio relicta est, agente praesertim Cardinali a Lotharingia . Nam inter catholicos erat disputat Io , non inter catholidos, & haereticos , qua de causa concilium habebatur. Vid. Natal. Alexandrum Histor. Eccles. sac. XV. Or sae. XVI. dissert. I 3 arti 14 f. I Ur 2 rom. 9 p. ys 8 ed. Venet. an. 1776, Pallavicinium Hist. Conr. Trid. l. I 8 e. I Ur Is π lib. 2I e. II, & ZaC-cariam in Antia Febronio t..χ diss. Σ cap. p. 6 Ceterum ut immediate a Deo Episcoporum potestas repetatur, nihil id detrahit monarchico Ecclesiae imperio, quoniam Casubjecta, & obnoxia est Summo Pontifici, a quo arctari, amplificari, ac tolli etiam potest. Conser Ballerinium de

potest. eteles. Summor. Pontificum Or Concit. gener. c. I

g. ς π 6 pag. I 6 π seq. ed. August. Vindelici an. I 77o. Ita etiam si a Summo Pontifice in Episcopos jurisdictionem derivemus, non inde essicitur, eos meros esse ipsius vicarios, cum ipsa potestas quoad originem suam a Deo sit instituta. Confer Zallinger loc. eit. g. 3 I63. 1) Quo reserendum illud Conc. Trid. sess. I '.

de sacram. poenit.: merito Pontilices Maximi, pro suprema potestate sibi in Ecclesia universa tradita, causas

aliquas criminum graviorum suo potuerunt peculiari judicio reservare . Atque huc etiam spectat illud Leonis Μ. ep. I cap. I opp. I col. 686 ed. Ballerim Mn. 17 3 , Vigilii ep. et ad Eutherium num. 7 r. s Concit. collect. Labbai col. I 293 edit. Venet. , aliorumque complurium, Episcopos in partem Solicitudinis, non in plenitudinem

34쪽

g. XXI. Neque Ecclesiastica Monarctia temperationem aliquam Aristocratiae accipere potest ex Concilio cecimaenico, quod in ipsum Romanum Pontificem imperii potestate pollere quidam putant.. Ego vero Summo Pontifici pretestare Concilium n go, et pugnantia eos loqui intelligo, qui cum ex catholicae fidei doctrina ecclesiasticam monarchiam

agnoscant, tamen opinionem illam repente, ut e

quidem puto, saeculo XIV ex medio schismatis iniscendio cr) ortam, & in aristocratiam denique re incidentem sequuntur; id quod non modo η Catholicis reliquis, qui ab eis dissentiunt, sed etiam a Protestantibus ab animadversum est.

i) Hac opinio induci coepit, meo quidem iudicio,

an. I 3 9s, cum alia fuisset usque ad eam aetalcm Sententia Majorum n trorum, quorum nemini umquam in mentem

venit Pontificem Maximum Concilii potestati subjicere. Quadrat in hanc rcm aptissime illud Tertulliani lib. de

prascript. cap. 3I. pag. 2I3 edit. Venet. 174 id esse Dominicum, er verum, quod ait prius traditum, id autem extraneum, O falsum, quod sit posterius immissum. Vid. Basserinium loc. eit. cap. x g. 3 num. Loor seq. pag. 84 π seq., & Veuh Richerii system. conffeci. 2 cap. I art. 3 g. as Or seq. p. II seq. πart. 3 g. 29 Or seq. pag. I 43 π seq.

Σ) Iom. Laurentius Moεhemius in diss. de GaII.

appellat. ad conc. univers. Eccl. vinitatem Ecclesia via

sibit m tollιntibus ita scribit: Luod universis , si υe sin- stilis Eeelesiis praesse Ponti . dicunt, non universa Ecelesia, id tam mihi scitum videtur, ac si quis Urmaret , membra quidem a capite regi, non vero qhod ex membris constat corpus i aut urbes quidem omnes , villas , Or pradia subesse Regi, non vero, qua his continetur , ipsam Proυinciam. Samuel Pusendortias de habitrumlig. Christian. ad vit. civit. g. 38 habet haec: Concilium esse supra Papam thesis est.... Sed quod isti quoque ham propositionem asserere velint, qui Sedem Rota

manam omnium ecclesiarum centrum, ac Papam incu

menicum Episcopum agnoscunt, id q ιidem nou parum

35쪽

absurditatis habet, eum starus ErcIesra Romam a pnonaris chisus sit, ista autem thesis meram aristocratiam oleat.

g. XXII. Revera si m3narchiae ratio in eo e tposita, ut omnes uiri subjiciantur, ecquae demum erit monarchia, si Romanum Pontificem Episcopis in unum congregatis subjiciamus ' At enim in concilio collecti Episcopi Ecclesiam universam reprae sentant, Ponti sex vero quamquam singulis Ecclesiis distributive praesit, collective tamen, hoet est Ecclesiae universae non praeest, inquiunt, i pie, sed si est. Atqui salsum in primis est, Episco POs una collectos, nisi secum habeant Pontificem. qui eos conjungat, et copulet, universam Eccle- Siam repraesentare. Erunt enim Antistites illi quidem singularum Ecclesiarum, sed Ecclesiam, quae

neges Sario una est, referre univcrsam non poterunt , nisi inter eos fuerit Summus Pontifex, hoc est commune tinitatis Centrum, quo disjunctae il-Iae inter se potestates Conjunguntur. S. XXIIL Atque illud concedendum nullo moedo est, Ecclesiam distributiis caput habere, coluctive non habere, et quod caput dispersa crat, idem eollecta repente aliud quodvis membrum evadere. Huc enim redeunt, qui Ponti figem Ecclesiis omnibus distributi, anteponunt, collectice autem obnoxium faciunt. Atqui in primis universitas, quae ab omnibus in unum collectis conficitur, opus habet capite, a quo regatur; neque unitas Ecclesiae universae, Cujus tuendae, & conservandae Cau

sa Christus & honoris, & jurisdictionis primatum

instituit, conficitur a singulis tantum, sed ab omnibus coliectidie sumptis, atque in unum coactis. Hinc supra Petram non singuli lapides, sed iuri velsa Ec,

36쪽

clesia aedificata est; claves Petro sunt datae non unius alteriusve Conclavis, sed regni coelorum universi ; ipse jussus est praeesse toti gregi, non Singulis tantum agnis, & ovibus; denique si fratres Singulos, etiam universos Confirmare debet 1 . i) Conser Ballerinium loc. cin eap. 4 g. 3 p. IS

g. XXIV. Quamquam tota haec disputatio eracogitata est, ut Sedes Apostolica in invidiam ra-Piatur; Cum revera contra Summum Pontificem stare non possit Ecclesia, et Concilium, quod vere secumenicum sit. Ecquod enim erit hoc Concilium , aut collectio totius Ecclesiae, Cum Proeulest Romanus Pontifex, hoc est caput, & pars Praecipua, ac nobilissima Ecclesiae 8 Itaque in concilio si plerique Patres cum Pontifice consentiant, haec conspiratio, et Concordia sententiarum nullum reis linquet controversiae locum, sin vero dissentiant. plerique, nihil horum valebit auctoritas, quoniam a capite divulsi, atque sejuncti Eccle iam referre, de repraesentare non Pos sint.

37쪽

De canone Ecclesiae, O primum de Iure Scripto.

XXV. Ius Canonicum . XXXVII. Canones Conciliorum. XXVI. Ui.de eius nomen ductum. XXXVIII. Concilia generalia. xxv II. Ejus indoles , & fontes . XXXIX. Quid etarum sit XXVII Iur Divinum naturale. XXXX. Qui iis inter ni XX X. Fius fundamentum. XXXXI. Contilia particularia, &XXX,d XXXI. has gentium,&civile. e rum divisio XXXII. Ius Divinum positivum. XXXxll. Concilium provinciale. XXX lII. Eius pracepta is XXXXIII. Concilium dioeces a-XXXIV. Ius humanum . num. XXXV. Decreta Summorum Pom XXXXIV. Quando, & a quibus . tificii mia habeatur. XXX v I. Ea veI generalia , veI XXXXV. SS. Patres. specialia . XXXXV l. Leges civiles.

nativam potestatem , demonstratum est; consequens ergo erat, ut ipsa potestate hac divinitus accepta uteretur, suisque legibus ν & constitutionibus curaret res sacras, atque divinas. Hinc conditae leges Ecclesiae, quas canoner appellamus, unde juris canonici nomen ortum est. Proprie canon est architectorum, aliorumque artificum instrumentum, quo lineae diriguntur, atque etiam norma, aC regula , ad quam opus omne in mechanicis, atque in liberalibus artibus exigendum est I .

f. XXVI. Uerum peculiari quadam ratione

cum apud Graecos, tum apud Latinos canonis nomine morum regula significatur I . Hoz voeabulum , suis constitutionibus accommodavit Ecclesia, sive quod abhorreret ab imperioso legis nomine, quod violentam continet corporis Coercitionem, Si

ve quod Iuris Ecclesiastici dignitas postularet, ut

38쪽

quae mores hominum formant, regulae appellarentur, sive demum quod lρgis nomen apud Hebraeos legi Mosaicae plane haeserat, ut Sinagogae succe dens Ecclesia alio vorabulo constitutiones suas a'pellandas putaverit.

i) Hinc ab Euripide ius naturae καπων πω καλου regula honesti appellatur, atque a Chrysippo L. a F. deteg. lex generatim dicitur κανων regula justorum, cy' injustorum.

f. XXUIL Dieitur etiam Ius Canonicum,

Ecclesiasticum, aut Sacrum, quoniam agit de per Sonis, rebusque sacris, atque ecclesiasticis; item quod Ecclesiastica, hoc est sacra potestate sit I tum : dicitur & Ponfisicium, tum quod magna ex parte a Romanis Pontificibus constitutum est, tum ut a Caesareo, sive civili jure distinguatur. Definitur autem jus illud, quod ab Ecclesia per Epi- Scopos , praesertim vero per Romanum Pontificem, explicatum, sancitum, vel approbatum est ad re ctam Christianorum hominum institutionem. Con. stat partim divinis, partim humanis legibus, paratim seriptum est, partim vero non Scriptum. g. XXVIII. Divinae leges, quae Deum ipsum habent auctorem, vel naturales sunt, veI supern turales, & positivae. Naturales accepimus ab ipsa natura, hoc est a Deo naturae auctore, iisque di Scimus , quid Deo, quid nobis ipsis , quid aliis horminibus debeamus. Nimirum Deus ipse per rectam rationem impressit animis nostris amorem, & re gulas honestatis, ad quam omnes natura ferimur, cuique perpetuo adhaereremus, nisi abstraheremur

vitiis, pravisque cupiditatibus cet .

39쪽

i) Haec Iex est ratio proficia a rerum natura, ἔ-quit Cicero de legib. lib. 2 n. tom. 3 pag. I 89 edit. Oli υeti Geneva I7 3, recte faciendum impellens , tr a delicto avocans qua non tum denique incipit lex

esse, eum scνipta est, tum cum orta est, orta au

tem simul est eum mente divina. Nemo hinc, qui peccat adversus iuris naturae Praecepta communiter compta, excusare se potest juris ignoratione, ut ait Apostolus

ad Roman. II. I LI. . .

f. XXIX. Quid hoc jure prohibetur malum est per se, quidquid jubetur bonum, proinde jus

naturae mutari non potest. Rus fundamentum est ordinatus amor erga Deum, nos ipsos , aliosque homines. Inde suunt ossicia omnia naturalis ordinis, quibus tenetur humanum genus, ct quae vel justitiae sunt, sive absoluta, ct persecta, vel humani tatis, & beneficentiae, sive imperfecta, vel interdum justitiae, interdum beneficentiae, uti res ipsa sese offert, quae hypothetica appellantur. . f. XXX. Ex jure naturae essicitur Ius gentium, quod fere ipsum est jus naturae j quo regu tur omnes homines societate conjuncti 1λ. Atquaaliquandiu quidem post orbem conditum fuere sa- miliarum societates , quas Deus ipse inchoaverat ,

sed nullae tamen erant societates Civitatum, et Rerumpublicarum, quas deinceps homines , ratione duce, necessitate suadente' iniverunt. Quo temporis cursu non exleges erant homines, Cum jure naturae uterentur, haberentque etiam jus revelatum quod est ad aeternam salutem humano generi ne Cessarium; sed: nulli erant servi, & nulli item a

civili Republica constituti Magistratus, quamquam non deessent, qui illis familiarum societatibus cum potestate praeerant, quoniam sine Rectore nulla hominum societas stare Potest a .

40쪽

i 3 Quidam ius gentIum disIdunt is primarium, π

seeundarium, illud vocant jus naturae, hoc vero peculiaria pacta, quae inter plerasque gentes Conventa sunt, quo

referunt jura belli, Legatorum, & similia. Sed non inde aliam iuris speciem induci posse ostendit Pulandor . de

juri natur. π gent. lib. 2 cap. 3 9. 23. Σ Inane, falsumque est commentum Illorum, qui tempus fuisse putant, quo homines nulla prorsus societate coni uncti exleges erant, & bestiarum more vitam tradu cebant. Vid. Ioan. Franciscum Finetium de princip. jur. nan es gent. lib. I 2 eup. 6 tom. 2 pag. 299 π seq.edit. Venet. an. I 764, ejusdemque libellum inscriptum Apologia dei geneνe umano ac sato esse e stato una volta bestia, atque in primis vide libellum egregium s& praestantissimum Emin. D. Card. Gerdit, cui titulus Dis urs sur P homme considere relativemene a l' Das de uature, π relative mens a ι' Dat de societό.

g. XXXI. Costitutis societatibus civitatum,& rerumpublicarum, ut consociata multitudo recte, apteque regeretur, instituere oportuit, qui ei imperarent. Harum vero societatum fundamentum esse debuit jus commune omnibus, jus nimirum omnium animis impressum, quod deleri, tollique ninpotest, et quo initio simplices familiarum societates utebantur. Atque hoc est jus gentium, quo omnes gentes utuntur, & quod unum fere, idemque cum jure naturae est. Verum praeter hoc jus, quod non opinio genuit, sed quaedam innata vis infernit, alias etiam addere oportuit leges, quas ct populorum indoles, & rerum, ac locorum ratio postulabat. Hinc ortum Ius civile, quod leges Con tinet, quas sibi civitas Nanaquaeque Constituit. 3. XXXII. Positivae di supernaturales leges a Deo traditae sunt, cum per naturae rationem ho minibus Compertae esse non possent. Statutae Sunt hae leges arbitrio, ac voluntate Dei, ct continem tur Sacrorum Bibliorum veteris, novique testamem