장음표시 사용
31쪽
matica,Philosophia naturalis, Medici. na , & Astronomia , non est exercen- .da vana quaedam, & peritura curio insitas, sed ex his gradus est faciendus ad supernaturalia , & aeterna . 'Ioannes Chrysostomus oratione
sexta detestatur eos, qui alijs scien iijs, & non Ethicae liudent. Episcopus. Novariensis in Athenaeo testatur, quod illi , qui Philosophiae morali incumbunt, per labores
aliarum scientiarum , Duce Ethica , . perveniunt ad veram laborum me
Ex h is omnibus valet illatio , quod scientiae quaevis noti sint m. '. perfluae ;jed ex his facienda sit gradatio ad bona supernaturalia, ad quae Ethica ducit . - . 'Ρoesis finxit in Cerbero trici piti,in Acherontis fluvio, Radamanti judicio Cociti fremitu, Isionis rota. Sisyphi saxo, de Tantali pomo Paenas,. quae Marantur ijs, qui neglecta Ethicae disciplina solum attendunt ad luxu -
32쪽
riose vivendum . quae omnia quar bene probat noster Loya in quinque POxticubus moralibus suis .
E T dicitur a graeca voce, stia
thos, mi significat morem, ea enim est, quae mores docet componere . In primis ergo opera erit danda
componendos mores; si enim viiijsquis excaecatur, jam non pote ritde facili perfectum lumen rationis habere, & cum mens erit hebetata luxu Vel crapula, non poterit Verita. tem attingere. Hinc antiqui Gentiles eadem collocarunt in Ara musas , es Herculem , ut ex hoc daretur intelli-pi, quod cum virtute significata per Herculem conjungendae sinζdcientiae demonstratae oer musas, & idcirco Pro toxea musas, yelicientias in mon
33쪽
tibus altis ceu Helicone, & Parnanso collocandas esIe ij censuere , Ut exinde pateret, quod non ni si per labo. res, quos Ethica dictat, ad veritatis montem pertingere ValeamuS. Salomon docuit in Proverbi jumoralem, in Ecclesiaste Philosophiani naturalem , in Canticis Canticorum ' Philostiphiam rationalem, seu COI- templativam , quam bene. Tlaeta 3-giam adhuc nuncustare poterimus, &pex hoc Salomon demonstravit, quod Prius debeamus' attendere ad Ethicae documenta, inde ad naturalis Philoso aphiae aphorismos , & postremo ad. Theologica dogmata. Philosophia , quae bene. dividitur in moralem, naturalem. rationalem, sig ni ficata fuit per tres Patriar chas, Abraham, Jsaac, & Iacob; nimi rum per Abraham Ethica , per Isaaz . Philosophia naturalis . i.& Per Jacob Logica , seu Philosophia contemplaintiva , Vel rationalis . Quemadmodum inter hos tres Patriarclias primus est
34쪽
Abraham , ita inter omnes Philosophias Ethica primum obtinet locum, . &hanc allegoriam bene prosequitur. Loya in libro relato I .pag. 27s. Sunt,qui Encyclopediam scientiarum cOPO1uere, nempe scientias quas .cumque per modum circuli in unum junxere , & tunc in Omnibus his primatum Ethica tenet, ut bene relatus Auctor tom.alag. Ia 98.demonstrat. Plutarcus in libro de Republicata censet Philompli iam moralem ess ad omnes scientias necessariam; Preces itaque cum Davide ad Deum serendae bonitarem, disciplinam, ctfcientia ditia 'doce me , videlicet Primo bisnitatem vitae,seu honos mores,secundo disciplinam , & scientiam, sed ei cum mi - nerva admovenda est manus , & ne praestoleremur Ethicae scientiam in . spiratam a Deo , sed cum sudore adipi scamur eandem.
35쪽
Quoi mi Ophia moralis sit maxime ad Iurisprudentiam necessaria .
Hoc est disertinen Ethicam interi
& jurisprudentiam, quod Ethica di stet, quomodo pomponendi sint mores, virtutes debeant florere, vitia extirpari, & leges just E sanciri; Iuris prudentia vero ad executionem ho rum omnium pergit, & quae dictavit Philosophia moralis, iurisprudenti velut ancilla, filia, & ministrμ exesutioni demandat; ex enimcommuniter definitur Sanctio sancta , honesta ju-hens,& contrari a prohibens,Quandoquidem igitur Ethic* est honesta di .gnoscere,va est,quae viam ad jurisprudentiam parat, nequescientia iurisi prudentia erit, s legum causam reddere nesciat; Nam scientia est cogni - tio rei per causas, & qui nescit rationem reddere de lege sancita, ille vo-
36쪽
Meahitur idiota Legista. Ut haec auctoritate probentur, Placet quaedam ex Propnanis, quaedam ex Sancto Patro Augustino proferre .
Seneca epill 9o. dicit Et laicae propriuesse de di vinis,& humanis verum restituerer, & epistola I 6. monet, quod omnes scientiae ab Ethica cosilium desumant, addens praeterea epistola 7s. quod omnes aliη scietitiae, & artes ad ingenium pertineant , & una sola Ethica est , quae ad voluntatem bene componendam disponat. Plato epistola Io. quasvis alias scientias disti nisi as a Philosophia morali censet potius nominandas argutias ,& elegantiam , quam sapientiam; suli enim Ethicae vere sapientiae cnomen debetur, videlicet constantiae, animi tranquillitati, caeterisque Vir tutibus, cum autem haec omnia juris prudentiam diistent,ex his bene deducitur,Εticham ad jurisprudentiam esse
Ulpianus dicit, jurisprudentiam
37쪽
rη habere Politicam, & moralem adne Xas, neque quis poterit jureconsultus' . Vocari, si non ab Ethica fuerit mutuatus tria illa principia, in quibus juris prudentia fundatur ; nimirum: Ne minem Ddere intium cuique tribuere, ει Med tibi vis , alteri feceris. Ioannes Acochier in Τhesauro Politico pag. aeta. dicit, quod jurispeperitus debeat Ethicam callere , uel Oliit ejus, quam vult, legem serva- ;ri, reddere rationem. Ioannes Bapti l a Ianuensis Augusti lianus romo 6. Philosophiae pag. αo a.dicit Philosophiam moralem apprime necessariam ad jurisprudentiam habendam. Isgidius Columna Romanus, etiam
Augustinianus in libris de Regimino Principum dicit , quod fili j nobilium l
lebent Ethicam scire, & maxime fili Regum, vel legislatorum aliorum,de-hent huic scientiae operam dare , ut sciant, quas leges condere debeant. Augustinus sermone de verbis 2 Tmo
38쪽
IF Domini capta .cta. rom. 9. dicit, Pueros vigili js , & abstinentia plurimum insudare , ut scientias illas acquirant, . qudo dant honores, & opes, nihil vero aditiabendam Philosophiam moralem , quae dat bene vivere, & beate. Idem mei Auguit inus libro de vera Itelligione cap. 16. testatur , quod totae disciplina morum fuerit tota Chri asti Domini vita, ex Fb Christus Dominus Legislator nGiter is est, qui Ε-thicam docuit , Ethicae ergo iurisprudentia jungenda, ut leges benu con-
Ethicam scire, dum non specialiter ipsi navamus. Vix Sancti Patres quidam, qui in eremis degebant, eam a Deo fuere , nec Propterea de . . C Ri-
39쪽
stiterunt stud ijs Sacrae Scripturae & Sanctorum Patrum , in quibus illam
Optime docebantur, vel ex Vitis S S. Patrum , Vel ex Christ i vita, quae to ta fuit disciplina morum , teste Augustino relato libro de vera Religione cap. 16.,& ut ad Vertit ΑUgus hinUS I 4. de Trinitate , auctoritate , & ratione utimur ad discendum Cum ergo Oisciplina a discendo trahat originem ,
non sit, qui praesumat, dum non diis 'scit , Et nicam scire . Iuvat a Terxe auctoritatem agi - .di i Romani parte fecunda lib. a. de Re- 'gimine principum, ubi testatur, quod Deus intelligentias ab initio creavithene aptas ad sciendum, & intelli, gendum; hominem Verb formavit, ita θut sensibus egeret ad intelligendu , ,& si Aristoteli lib. 1. de anima fidem praestemus, majus est temporiS spa-Τ. tium, quo insudamus ad discendum, ac propterea in ignorantia versamur,
ac illud , quo ad scientiae persei ionem Venimus.
40쪽
17η Augustinus laudatus in P al. 9.advertit, quod, qui non Philosophiae morali incumbunt,excaecatur ad dami nationem .. Alludit Aug.ad id , quod in Psalmo praenarrato David dicebat de ijs, qui obliviscuntur Deum , idesh Deum no per moralem Philosophiam . inquirunt. Lumine naturae dumtaxat percipimus quaedam prima principia Philosophiae moralis , quae tamθn explicatione maxima indigent, & ideo humiliter audienda oretenus eX magi stris; vel saltem ediscenda in libris.
De Origive, 6 Antiquitate Philosophie
moralis quomodo illa ad nosse demandata . . r
Sunt , qui putant et haletem Mile.
sium Ethicae inventorem,dum. Ci rus Persas , Solon Athenienses , Tarquinius Romanos , Lidios Cresias reo'