장음표시 사용
61쪽
viro Minstar issant in Tuscissano halinit, in quam tuandi emisa amicos invitabat Multitudine igitur servorum opus erat, ut et resilain1iaris admissistraretur, et se inretur ordinis equestris dems. Moris autem erat, servos non OIum Here, sed etiam, quotquot ingenio et indu ma videntur excesIereph inestius edueare atque instituere Iiteris, ut possent majoriem dominis operam praestare. Horum conditio tanto melior eeteris erat, quod manumitti soIebant. Non intur vana suspieio est, L. Aelium igitu modi tiberio habuisse, quibus in studiis uteretur, unumque a Cicerone minorari: -Pueris nobis, inquit ' a disse videor, L. Aelium, libertinum hominem, iteratum ac Laeetum, quum vicisceretur patroni injurias, nomen Q. Muttonis, hominis sordidissimi, detviisse. A quo quum quaereretur, quam provinciam aut quam diem testium postviaret horam sibi octavam, dum in Du'o bovario inquireret, postviaviti Aelii gener fuit servius Claudius, eques Romanus. voeatur a Suetonio et Plinio CΙodius, a Cicerone cetierisque Gaudius ' et distinguendus est a Sexto Clodio hetore, Antonii magistro Perexiguum est, quod de ejus vita constat, nec valde honorineum soceri enim librum quendam, nondum editum, raude intereepit; quaprqpter repudiatus, pudore ac taedis speessit Q. Hube, atqM in
Tuli. v. L. Aelius p. 12. ti' rell. Onom. V. Clodis geras. Gotat Bor estus in Ghomate Arcadico p. 101. contiorem esse scribendi rationem Clodius pro Claudius, eamque marcellis nun
62쪽
Graeciam, ut videtur, se contuli Ineidit autem in o Fem podagrae morbum cujus impatiens, veneno sibi per unxit pedes, et enecuit ita ut parte ea corporis quasi praemortua, miseram vitam ducere ' Diem obiisse vudetur u chr. εο, vitos libros Graee Latineque seriditos in Graecia relinquens, quos ieeroni donavit L. P pirius Paetus, qui dieitur Servii frater nempe a finitate conjunctus ' Magni hos a Cicerone habitos, patet ex epi MI ad Allieum, mi in Graecia degenti uram eorum tommendat ': duum mihi, ait, per Legem uiciam ieere eapere Cincius, amicus tuus, diceret, libenter dixi me a
cepturum, si attulisseti inie, si me amas, si te a me amari seis, enitere per amicos, clientes, hospites, Iibertos ac Seros tuos, ut scida ne qua pereati am et Graecis his libris, quos suspicor, et Latinis, quos scio illam reliquisse, mihi vehementer opus esti
M. Varro, Seresum Clodium, quam Romanum, mastmtudine doloris in podastra coactum, veneno crura perunxisse, et pone caruisse sensu omia, aeque quam dolore in ea inte corporis.
'minus accurato Oreli. Onom. v. S. Crassius P. 164 se diem patruelem L. Papirii Paeti appellat. Nam nivo
post repudium ipsi renuntiatum novas nuptias contraxerit cum Paeti sorore, sive Paetus in matrimonio habuerit Claudii sororem, eri ex affinitate, non ex agnatione fraterna oriunctio nasci potuit.-De obitu ess Schnoidor
' p. I. m. s. II. 1. Paetus, ut antea ad te scripsi, Omne libros, quos frate suus reliquisset, mira donavit.
Si me amas, cura ut conserventum, et ad me perferam
tum Hoc mi i nihil potest esse gratius, et quum Gram eos, tu misero di sente Latinos ut conserves velim.
63쪽
His ita de utriusque viri vita expositis, pergimus ad doctrinae Iaudem, qua proprie exceIIuerunti suemadmodum et quibus instituti sint, Iane in obscuro est. Dicuntur autem multi ae Wra et in doctrima et in mpubliea usus fuisse ' Hae duplici Iaude inteniguntur studia Grammaticae et Rhetoricae, in quarum disciplinam juventutem Romanam accipiebanti Num publicam schesam aperuerint, in quam mercede quivis admitteretur, merito dubitamus, quoniam a Suetonio non in inorum numerum referuntur, qui docendo famam sibi comparaverunt in quibus princeps ab eo ponitur saevius Meainor'. Vide tur sibi potissimum vitioris generis discipulos quaesiuvisse, quorum institutio eo Here deberet, ut e ad gerendam rempublicam et ad vitam forensem, ve ad bon rum literarum studia praeparati accederenti, quapropter credo, ut satis facerent singviorum discipulorum indolia 6Iuntati, diversis οὐ temporibus Grammaticam et Rhetoricam χοεuisse, quemadmodum M. Antonium Gnuphonem instituisse, Suetonii verba decIarant ' Exoelii discipulis duo maxime, sed e diversa disciplina viri, inclaruerunt, Varro et cicero illum in literis, hune in dicendi ratione erudivit sterque quid de magistro retulerit, videbimus sed monent nos verba Suetonii, ut, quam supra exorsi sumus de Grammatteae studiis disputationem, hie jam prius absoIvamus. Sue l. l. s. Suringar p. l. Via. I. P. 26 sqq. ' L. l. 5.
64쪽
Dicit enim Suetonius, L. Aelium et Serv. Claussium abomi parte Grammaticam instruaeisse atque auaeisse ).Paucis his verbis multa ac magna comprehenduntur. Vidimus, quomodo a parvulis orta initiis, tenuis a fonte, Sensim sensimque se explicuerit Grammatica, increverit Hiquantum Graecorum studiis et imitatione, deinde a poetarum enarratione clauus diffusa, omnem historiae I quentiaeque campum perIustraverita Sed studium magis fuerat, quam ars nondum praeceptis regebatur, verum assiduitate docendi diseiplinam quan/am Grammatici co Stituerant, vagam et fluctuantem, quae ad certas Ieges revocari aestabiliri debebati Deerat autem, ut brevi complectar, quod quasi in recessu habebat Grammatica, re tum judicium et scribendi usus a consuetudo. Ac scribendi quidem utilitas uua apparere potuit, quamdiu i certa studia nu11isque ordinata Iegibus erant Grammatici generis Iiber nullus ante haec tempora memoratur, in materia autem Rhetorica primus a solus e dicendi usuae meditatione aliquid operis depromserat cato cens rius ) autem misso negotio, necesse erat, ut ad
pauciores omnis doctrinae fructus perveniret, neque a
tu exsisteret studiorum ardor, quantum scribendi cura attulit. Requirebatur igitur facultas critica, quae invaIuit apud Romanos, quo tempore philosophiae Stoicae operam navarunt. Hujus studium cum dia ecticae excoIendae, tum constituendae Grammaticae imprimis profuiti Inquiri di1Lgentius coepit in verborum origines, mutationes, et affinutates. E diligenti rerum temporumque inquisitione acrior observatio, ex hac autem sanius judicium, doctrina praei L. l. 2. Quint. Inst. r. III. 1. CL Bernhardy Grundr. d. Rom. Lit. p. 306 325 sqq. advig. Op ec Acad. P. 87 sqq.
65쪽
stantior moresectant me jam Ennius, Pacuvius, caeeuius soIam, in qua Grammatici Iaborarent, materiam suppedit hant, sed antiquissimi aevi monumenta, quae ema I Se mone scripta, diutum situ obsoIeverant, adhibito judicio
e Iorabantur. In his Pontificii libri, Fasti, qui foedera et
pactiones antiquas continebant, veterum imprimis Iegum e dices. Hinc cognitio universae antiquitatis invaluit, pavi . timque hominum studiis ex ipsis fontibus antiquis singvi rum rerum atque institutorum notitia eruebatur. In primis autem Grammatici de fide et auctoritate auctorum et ea minum disquisitiones instituerunt, ac censoria quadam virgvia versus notarunt, Iibrosque, qui Hs viderentur inseripti, tanquam subditivos submoverunt famiΙiis duo munere judices poetarum fiebant Grammatici, studiorumque suorum fructus diligenter memoriae prodebant. Sic quidem critica exorta apud Romanos, variae partes, quubus Grammaticae studium constabat, in propriam artis formam redactae conjunctaeque sunLHis audibus primum inclaruerunt ambo, de quibus dicere instituimus, Grammatici. Servium claudium brevissime Cicero, sed disertissime iteralissimum appeII vit , qua quidem voce omnia comprehenduntur, quae in praestanti critie et Grammatico equiruntur. De L. Aelio vero crebrior mentio fit, ejusque res e discipuIorum maxime testimoniis repetuntur. Ac Varro quidem, qui Cicerone senior, prior Aeli magistro est usus, ubivis eum celebrat pieque coliti am ad Ciceronem de ingua Iatina perscribens, dicit de eo ' Aelius noster, iteris ore tissimius appeIIa eum hominem in primo in literis L linis Mercitatum ' In Ciceronis autem Academicis idem Epist ad Div. IX. 16. Gollius I. 18. Il. 2.
66쪽
Varro rogatus, cur philosophiam Iatinis Ilieris inustrare iunctaretur, respondet : Totum illa phdosophiae sim dium mihi quidem ipse sumo et ad vitae constantiam et ad deIectationem animi, sed meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto, ut ea a fontibus potius hamriant, quam rivulos consectenturi suae autem nemo ad huc docuerat, nec erat, unde studiosi scire possent, ea
quantum potui nihil enim magnopere meorum miror feci ut essent nota nostris A Graecis enim peti non poterant, ac post L. Aelii nostri occasum ne a Latinis utidem. Haec Varro de Ae io, de doctissim praeceptore haud profecto indoctior, sed ingeniosior ac sagacior di eipuIus eque enim negandum, ita hunc illius vestigia persecutum, ut uberius prima Aelii inventa explicuerit,pIusque judicii ad interpretationem singviorum Oeorum, quos ex omni antiquitate sibi tractandos sumsit, adhubuerit Attamen non commisit, ut a quo primum institutus esset, Reerbius notaret; contra, magna AeΙii sui merita
agnoscens ac jure suspiciens, non Solum praecipuam se per et honorificam ejus mentionem fecit, sed ejus errores honestissime excusavi Itaque Gellius, qui Aelium doctissimum tunc civitatis hominem et eruditissimum O cat, e Iibris rerum divinarum hae sarronis verba
affert ': In ratione etymoIogica L. AeIius,cliteris ora tissimus memoria nostra, erravit Hiquoties. - In quo non modo Aelii ingenium non reprehendo, sed industriam Iaudo. Successum enim fortuna, experientiam Iaus sequutur. Idem Varro, postquam Aelianam carminum Saliorum interpretationem exiliter expeditam neque omnibus abs
Iutam numeris dixit, potius Iaudi arduum viri institutum, i I. 2.
67쪽
qui talem Iaborem non reformidasset, quam vitio vertit,Me originibus 4 inquit ', verborum qui vita dixerit
commode, potius boni consciendum, quam qui Hiquid nequiverit, reprehendendum praesertim cum dicat tym Iogice non omnium verborum dici posse causam qui tendit equitatum esse ab equitibus, equites ab equite, equitem ab .equo, neque equus unde sit docet, tamen hic docet et pΙura et satisfacit grato quem imitari possim ne,
Praeclare igitur et clementissime de magistro suo Varro judicavit. eque parcius eundem cicer Iaudavit; qui accuratius etiam et disertius viri merita persecutus est in Bruto ': Fuit Aelius vir egregius, et eques manus cum primis honestus, idemque eruditissimus et Graecis literis et Latinis, antiquitatisque nostrae et in inventis rebus et in actis literate peritus quam scie
tiam Varro noster acceptam ab illo, auctamque per Sese,
vir ingeni praestans, omnique doctrina, pluribus et u-Iustrioribus literis explicavi Sed idem Aelius Stoicus esse VoIuit, Orator autem nec studuit unquam nee festi Habemus hic breviter expositam totius Aelianae doctrianae praestantiam. on enim eruditionem tantum et v riam cum Graecarum tum Latinarum 1iterarum scientiam praedicat Cicero, sed etiam singuIarem interioremque a
liquitatis Romanae cognitionem ei tribuit, quam ita e spectam habuisse docet, ut et in inventi rebus, quaecunque sci1icet ad priscos populi mores et instituta, ad originem et incunabula artium, ad pubΙi eam privatamque discipΙinam pertinerent, et in actis, quae historiis ann Iibusque continebantur, habitaret '. Accedebat autem ad Do L. L. VII. 4.
68쪽
hane doctrinae copiam ingenii subtilitas et judieandi so-Iertia, quam veterum scriptorum interpretationi adhibebat '. Huc praesertim viavit Stoicae philosophiae studium et in inventis Iaeitisque ejus assidua exercitatio ). Hanc disciplinae Aelianae rationem secutus, Varro, Iucubrasse se non solum ad Aristophanis Grammatici, sed etiam ad cleanthis philosophiclucernam testatus est '. Praeter Varronem Cicero ab Aelio institutus est. Verba sunt ejus in Bruto ': scribebat Aelius orationes, quas alii dicerent ut Q. Metello F. ut Q. Caepioni, ut Q. Pompri Ruso quamquam is etiam ipse scripsit
eas, quibus pro se est usus, sed non sine Aelio. His enim
scriptis etiam ipse si interfui, cum essem apud Aelium
adoIescens, eumque audire perstudiose solerem. Mirum Sane, Vix quemquam, cui curae esset de rebus ciceronis
commentari, advertisse hunc Iocum, qui alicujus certe invita ejus iterata pretii est. Illustrari enim inde puto, quae in Bruto referimtur ): Q. Pomprius A. F. qui Libynicus dictus est, biennio, quam nos, fortaSSe major, summo studio dicendi, multaque doctrina, incredibitio
hore atque industria quod scire possum. Fuit enim mecum, et cum M. Pisone, quum amicitia, tum studiis, exem optimo Ern Cl. Cic. iterate peritus interpretatur moreo subtilitate Criticorum. Nosci quid causas movcrit silierum, ut Zenonem tam Aelii quam Varronis in Stoicis magistrum haberet ac teste uteretur Cic. Bruto e. 56, 206. s. Praes. Hus ad Varr. De L. L. p. I. Similiter nullo argumento Aelium
Motolli Numidici magistrum facit liendi Protegg. p. 59. 3 L. L. V. s.' C. 56. Intolligi video Q. Caccilium Metellum Nepotem, Bale
rici filium. Cff. llendi ad h. l. Oreli. Onom in voce.' Uncis haec orba inclusi, quod error e superioribus videntur repetita.' C. 8.
69쪽
eitationibusque conjunctus. A mi Ioeo ' iniodoto doetori
et ejus artibus Variis atque muIus ita eram tamen Mutus, ut ab exereitationibus oratoriis nuIIus dies vacuus esse commentabar dee1amitans sic enim nunc Ioquum tuo saepe eum M. Pisone, et cum Q. Pomprio, aut eum aliquo quotidie idque faciebam vitum etiam Latine, sed Graece aepius vel quod Graeca oratio Iura ornamenta suppeditans, consuetudinem simHiter Latine dicendi afferebat; ve quod a Graecis summis doctoribus, nisi Graece dicerem, neque corrigi possem, neque doceri. Verisimile hinc fit, Ciceronem, quem utpote natu minorem, ad M. Pisonem pater ideo deduxerat, quod in eo et antiquae vitae similitudo et muIta erant Iiterae', exercitationes oratorias, praeside Aetio, cum equesibus instituisse, ita
ut AeΙius Latinas, quemadmodum Graecas Philo ' et
nolo ' moderaretur cum hae autem deesamandi co suetudine haud dubie praeceptio rhetorica erat Oriuneta, ut a Gniphone, qui nonnisi nundinis decIamabat, quotidie vero praecepta Ioquentiae tradebat, institutum accipimus quamvis autet orator non esset AeIius, tamen, ut vidimus, praestabat Operam foro. Obiles enim Romanos in causis agendis adjuvabat, et vel ipse in eorum Miam rationes scribebat, vel ad eas scribendas r nuntiandasque praeceptis instituebat, si qui sua venent
opera uti. Ac videtur quidem e tempore Romae more
receptum fuisse, Hienae curae scribendi officium committatere, aut alieno auxi1i uti, etiam si quis ipse haud absurdus orator existimaretur cujus rei cotta exempI est. x C. 90. 8 Ascon in Pisonianam β. 62.4 Cic. iisc. u. 3. Bruto 89. 90.' Suet. Ill Gr. S.
70쪽
Is enim summus ipse orator, minimeque ineptus, ut in mat Cicero, Aelianas Ieves oratiuncuIas voIuit existimari Suas; quarum una memoratur, Iege Varia inscripta, quam scripsit Aetius cottae rogatu ). Alia item nominatur, quam Caepioni idem contra T. Betucium Barrum cons et ' ceterum e cognomine Milone, quantam operam et diligentiam in hoc scriptionis genere posuerit, optime effici potest. Restat, ut de scriptis eorumque genere et argumento dicamus. Suetonii verba ): Instruaeerunt auxerumque
ab omni parte Grammatica L. Aelius et Ser. Clodio,
non OIum disciplinam scholae, sed etiam scribendi MILgentiam decIarant. De Ser. Iaudii 1ibris tum Graecis, tum Latinis, supra vidimus, patuitque nobis e Ciceronis epistolis, quanta ei esset iΙIorum exspectatio, postquam Papirii Paeti rescivisset donationem ' . Idem de Aelio testatur Varro, qui in iis, quae supersunt, scriptis, ita utitur Aelii auctoritate, ut quae ab eo usurpat, partime viri scriptis, partim ex disciplina hausisse putandus
sit. Aliquoties enim hoc utitur dicebat Aelius, putabat Aelius sed saepius ait, scribit Aelius D. Quod a tem egregie emendato Ioc indibris de oratore 7 Aeliana
Studia memorantur, referri illa ad AeΙium Stilonem debere, viri docti suspicati sunt. eque immerito. Νam, sive quem ait Crassus, Aeliana studia deIectant, pIurima Cie. Bruto. 6.