장음표시 사용
441쪽
DE ANIMA LIB. IIII. 3seo , quod in fomn s occurrunt Cr communia, Cr proae pria sentinum obiecta, in opinione uero non occurrunt absque sonitu Praeterea omniantes non tantum uisa per cipiunt sed ex illis etiam aliquando ratiocinantur: id quod experiuntur il , qui sepe cum vigilauerint, apud animum repetunt somnia. Propterea quoque non omne id uictum,quod in somno apparet, somnium est. Intelleis civi non ob haec affectio prorsus, ob easdem caussas. αmes enim sunt inter se intellectus Cr opinio, maxime quod ad hanc dissutationem attinet. Non enim HI senasse omnino somnium, cum nihil proprie sentiamus doris ,1nientes. Quanquam esὶ aliquo modo sensius. Tantae ' harum rerum inter se cognatio quanquam enim nunlam animans, nisi dormiendo omniat: in somno autem
sensius omnes, ut upra est dictum, sopiti sint: tamcnsiisne felictu non potesὶ somnium iii anima effici. Id uel hoc probat, quod sensibilia uere percepta a sint uti non evanescunt statim, cum desierunt fensius agere, edmanent, ac dicuntur proprie uisu, graece cum a uigilantibus ita a spiciuntur,tanquam Cr usu,
quae in somno feriunt principalem sensum , eiusdem sunt
naturae, quanquam non ista prorsum ratione fiunt ut M.
ut iis uigilijs. Appolluntur autem Uitu biodivi a somnia, funis non aliter quam uicinae subinde partes: aut in
motu, qui latio uocatur, impelluntur: aut in alterais . tione mutantur, quousque lationis aut alterationis imis
petus er uis progredi potest.. Est enim sentire, propeis modum alterari aliquid, te qua afectione manent etiam . in somno reliquiae. Quod autem tanta mi impresio in sensibus, haec docent, quod eandem formam oculi uigiis Iantes in contrarium, aut diuersum transferunt, aut E 2
442쪽
luce,aut colore, aut abjs quaeuel moventili ,uelqui scunt, ubi ea diu er intense in 'exerimus, aut si et tantum, ubi fuerint uehementia: ut cum album fumus intuiti continenter, aut breuiter Solem, manet in ocuae iis tum color, tum lux etiam post, quam remota siunt
ab iris obiecta. Nam facile afficiuntur sensus. idq; cum dictu nunc, tum hoc etiam declarat quod in peculis erat in Leuibus ae politis corporibus se ipsa, Cr alias res
perrepercusionem vident animalia. caeterlim curui usus praeal ijs sensibus non tantum patiatur, sed agat: erpare puraspecula facilius inficiuntur, quam impura, 4 mulieribus tempore mensium, ex Aristotele fumi deis bet, qui prolixe hoc Cr peripicue exposuit. Facile auestem sensius affici, Crhoc demonstrat, quod alia quos
ras i animes, ut uinum Cr unguentum, contrahunt aliis
quid peregrini odoris non ex eo tantum, quod diuersum odorem habentia admiscentur eis, sed etiam ex eo quod prope ea ponunt; r. Et est quidem hoc contagium non tantum in odore, sed in a s etiam qualitatibus. Illae est, quod Iuvenalis dicit: Tua conspecta liuorem duae eit ab *ua. Et Ouidiis de oculis: Dum spectant Iesus oculi,Leduuntur Cripsi, Multas corporibus trai itiorine nocent. Praeterea: Somnia fallaci, ut inquit aliae poeta, ludunt temeraria nocte, Et pauidus mente sotasa timere iubent. Non aliam ob caussam, quam quia in animi perturbationibuου, ut in ira, amore, timore, Cr in aegritudinibis incerta sunt, Cr non respondent beei bus a uigilantibuου comprehensis Caussa autem est , quod non eadem potentia iudicant, id quia gubernat, Ari istoteles κυειον vocat CT hoc in quo uisa eficiuntur.
Sed dieat siquis , cursisomnia sunt reliquiae perceptore
443쪽
DE ANIMA , LIB. IIII. η 37rum sentibus uocantur ab Aristotele non etiam uigilantes somniant, uulsentiunt tales motus infensorijs, non praesciitibus sensibilibus f Adhoe ruponis de re est facile. Sunt quidem tales etiam infensorijs imationes uigiliarum tempore,sed non percipiuntur ab unia mantibus , propterea quod non modo sensus tunc maioribus motibus , Cr vehementioribus agitatur , sed aliae quos potentis. Has leuiusculi isti dormientium nota percipiuntur , sed ἀ πί θντα, πολυ πυρ
ut uerbis βristotelis μtar. In somno autem levifimi quis etiam motussientiuntur, cum sint ociosi tum se icundi sensus, Cr calor mullius ab exterioribus ad inteririora, principium primi sensus confluit , qui una uehit secum hos motus , σ1pecies rerum in uigilijs perceriptarum. Quapropter etiam non somniant, aut raso, tum pueri, tum qui recens cibum caeperunt: sed sunt somnia non aliter , quam in aqua Dente uertisenes erimagines , quae quo aqua sedatior est, eo certiores G clariores fiunt. contra uerb, cum turbatior ci agitaritior fuit aqua, aut obscurae aut nudae, quae deprehendi posint , funt. Hinc est , quod melancholicorum Crebriorum, σfebricitantium somnia fiunt confuse.Perri turbantur enim illi omnes multum propteripiritus, qi os efficit in humoribus, vinum, Cr febris, Cr atra bilis. Porro sicut in perturbationibus animi saepe, Cr facili decipiuntur sensuscita etiam in somno decipiuntur prompter exiguas similitudines rerum , quae deferuntur adsessum communem , ex rebus antea comprehenssabenasibus fecundis. Quod si tamen aspicis illas sensius commmgnis , ep non una hoc etiam statuit, quod sint imagi-E 3
444쪽
nes rerunt tortam absentium, sed apprehendit eis pro ueris praesentium rerum formis , uere somnium ejst. Sint contra secum pronunciat, uisa tantum csse, non res,. Ἐρnsunt illa somnia, tametsi dormiat anima Tu etiam non junt somnia, quando neque dormit omnino, neque vigilat aliquis, ut maxime aliquod obiectum praesens precipia confine tamen rincer Sicut fit aliquando, ut somniet quta Iumen se uidere, aut tonitru audire, Cr. hoc estfactum, neque tamen dijudicatum ab eo semissis picto. Quanquam haec uelut dimidiata quaedam somnia dici possunt. Huc referendum eji, quod respondent quimdam ad omnia quae interrogantur, dormientes, alit pomtius semisopiti. Sic itaque definianitis somnium, ut sit uisam exmotionibus perceptorum sensu obiectum animanti inter dormiendum, quatenus dormita dem bis uerbis
consentiunt cum hae di putatione Aristotelis , qua claudianus elegant me scribit
Omnia quaesenseu uoluuntur uota diurno, . I . . Pectore sopito reddit amica qgies. venator defessa toro cum membra reponit, mnens tamen ad 3Iuasa sua lustra redit. Iudicibus lite aurigae somnia currus. Vana, nocturnis meta cauetur equis . Sic Lucretius, causidici caussas agere, Cr componere leges, Induperatores pugnare Cypraelia obire, rilautae contractum cum ventis degere bellum:
ex qitae ibi sequutur multa, ligna lectioe. Postremo,s o Arist.iddit uberius declarandorum eorum causa, qgae summatim nunc explicavistis, Cr nonnullos tum pueri
445쪽
DE ANIMA LIB. J IIJ. 39τos,i in alioqlli faciles Cr promptos ad uidendum excitatos nunc iomno Cr uigilantes, in loco tamen obscuro . tenebroso uidere uarias imagines, CT terribiles, propter breuitatoni non explico, etsi possem hoc secem re, uel meo exemplo. Relinquo etiam ea somnia, de quibus est infacris literis, cum ad hunc naturae cursum
nihil pertineant, sed in quibusdam liciantur ab ipso
Deo. Quare quod sequitur, addamus de diuinatione, quaesit exsomno.Quid sit diuinatio ex somno. non erat hoc in loco definitione aliqua opus, Cr si sciebat exponere tantum quaestionem ει ' 'δεν, Cr dotacere quod Aristoteles fecit, quid momenti habeat fontis nium ad hoc, quod euenit post ipsum: tamcn sic breuio ter definiamus diuinationem illum, ut sit praescientia, vel praedimo quaedam defuturo,ex eo quod antea fomαniauimus. Poterat haec Dcultas fortasse dici omniatio: quemadmodum qui ea praediti si iit, dicuntur somniaistores. Sed nihil nolo nouare: de re potius ipsa dica muK, quae possimus compendiose. Ac principio quod ex somni s diuinaris o fit, non modo Aristoteles, a meα dici putant, sed experientia docet. Quanquam alij sunt aliis in exponendis illis ueriores. Aristoteles melanchoralicos in ea re praestare caeteris dicit, propter crcbros Cr uehementes motus, qui non facile disipantur ab alijs motibus,propteris celeritatem connectendis ilia cum similibus, Cr apprehendendi connexa inter se. ubi sumu
κeμνῶν et o los Plerique putauerunt, diis
446쪽
ait: Sed falsa ad coelum mittunt insomnia manes. Sed restius ad naturam referuntur per se ac generaliter,
adeos philosophice. Praeterea somnia sunt aut cause, aut signa, aut accidentia eorum quae fiunt. cauge ita sunt ut actiones diurnae sunt ipsorum causae, ut 6ὶ suis
pra ostensum. Sicut enim motus, quibM uigilantespetilantur, in somnum usq; extenduntur: ita motus in somano orti inuigilias extenduntur Us,Vcum rebus quae fiunt, continuantur. Accidentia sunt, ut loquens de alia
quo casu, in eum incidit de quo loquebatur. Quod fieri aliquando prouerbium etiam uulgare ostendit, quo diacitur , lupos esse in fabula. Horum somniorum euentus extra nos,σ procul aepe est positus. Vt signa sic sunt,ut celeritas sermonis inusitato oris estsignum,ez conmiunguntur cum caussa: nec possunt hic sila tam facile distingui re ipsa, ut in a s rebus. caeterum quod non omnibus somnijs euentus reoonde non est mirum. Non enim est nec Je,ut resseinpersequatur uum signum. utra se nubes orientesola pilauiam, occidente serenitatent
sibi ficant: nes tamen semper aut pluit, aut serenum fit,quando irae apparent. Atq; hoc fit, interuenientibus
alijs motibus fortioribws. Eodem modo bene cogitata aut deliberat male aliquando cadunt.Pol em),quar Osomniamus de rebus a nobis separatis, Cr velut proocul extra con pectum nostrum positis , it hoc non per
defluxus Cr imagines rerum , ut Democritus uoluit,
sed impulsu aeris a rebus facto, CT perducto usque ad imoacultatem,quae uisu percipit.Addam hoc etiarn, quod medici diuinent ex somnijs , quatenus signifi*c t aut humoris alicuius affectionem, aut aliquid seocuturum ex in affectione: ut est morbus , funitas, aut omptoria.
447쪽
DE A NIMA LIB. I III. 4 rsimploma.Qna de refunt haec Galatii uerba: ὶ etiam exsomnijs corporis distositionem deprehendere.Si uiatur incendium piis persomnum uideat,eum quidem floua infestari bile signiycatur. Si uerofumum,aut caligionem,aut profundis tenebras,atra bile grauatur rursus
si imbres somniat,in eo rigidam humiditatem abadare indicatur. Sic qui nivem, qui glaciem, qui grandinem, phlegmatis humidi plenus est.
sit caussa,cur animalium alia vivant aliis longius,aut breuius.
Quod ita fiat in natura animantium, ut alia diu uia vant,alia cito occidant,res em quodam inter se,nemo ignorat,aut dubitat.Quare hoc fiat,causam ignorant multi. staque de hac re quoque paucis in hunc modi ex Ari; Zotele disputemus.Ante omnia uerasciendu e tu nec magnitudine tantum animaligni, CT paruitate, nec ullis alijs accidentibus,ut sunt unguineum,exangue, bis pes,quadrupes,moze,testaceum Usipes,planipes,aut aαψs eiusdem generis,hanc rem aestimandum esse. Inu
nientur enim parua magnis longioris uitae, item exoragula sanguinem habentibus Quanquam plarunque sunt haec itis,ut pedestria quoque aquatilibus, durantiora.
Tota res consistit in corporibus,ex quibus coabant amamanti ut ex materia.Quorum corporu ignis ex aqua plurimum habent momenti,cum ad hoc ut generenturissa,tum ad hoc ut corrumpantur, alterum ut faciens, alterum vero ut patiens. Facit ignis propter calorem, patitur aqua propter humorem. cum itaque omniabemper,ut ait Philosophus,inmotu sint, en aut generentur aut corrumpantur, quam diu sunt in animantibus caliodum et humidum ita coniuncta,ut alterum ab altero no
448쪽
de tituatur,uiuunt ubi autem extinctum fuerit alteruatrum horum,quod sit iam perse,iam per accides,necesse οἷ animal interii choc est mori. Quae res etiam facit, titulia uiuant longiorem, alia breuiorem vitam. Quae enim habent calidum Cr humidum ita, ut a contrarijs non facile uelut sede sua pellantur, diu uiu ut contra, cito moriuntur,qliae contrario modo se habent non aurit Aunt haec intuligenda etiam de ijs mortis generibas, quae per uiolentiumsunt ed tantum de ijs quae sunt nari. tura. de naturalibus enim rebris hic tantum est dissuta, tio. Hinc est,qu)dparuis magna animalia sunt plurimuniuaciora,exanguibus sanguinea, continetia falacibus, passeresseminae maribus,laboriosi ociosis, millus equo et inuricum haec illis pilas humidi in se cotineat,priori τa tamen duo natura,reliqua uero abstinentia a Venere Cr labore,quae ambo exiccant corpora.Viri autem foris minis:σ ea quae degunt in calidioribus locis, illis quae frigida loca incolim ideo sunt diuturnior qu)d altor asint alteris calidiora. calor autem unum hi de se,ut diximuw,in quibus maxime uita consistit. I cc tamen o ei nniasic intelligi debet,utper alias caussas impeliripe queant.De quibM nibit est opus multa uerba facere. Sunt enim faciles cogitatu, ego nuc ad alia propero.
Aristoteles uidetur in hac parte suarum di putatio, num naturalia paulo discesse longius ab instituto suo,
. aliena potius tractare, quam hoc quod instituerat de iuuentute er fenectute.Μagnam enim partem huium ioci consumit in eo,quod ostendi sensitiuum Cr nutriaetiuum in corde principium habere,non secus ac uiuedi
facultatem aut intum ipsum. Sed non tam a proposito discedit,
449쪽
DE ANIMA LIB. II II. JG ea prius dici Cy magna ex parte ex βια
perioribus repetit,quietum ad hoc,quod nos nunc in corpimus tracti siexplicandum,tum ad explicandu hoe quod sequitur ἀναπνοαs Maec enim in eo coniuncta
sunt.Quod autem in hoc loco docet Philosophus de origine sentiendi et nutriendi facultatis,ut ci in alibi fuiscit, tum in s lib.de Partibu3 animalium,uidentur multis pugnare cum ijsqπx Gai in opere de Hippocr.CT Platatonis decretis,. in Silib. de Usu partium hi uni corae .. poris tradidit. Sed non admodum pugnant,etsi in qs Ioacis contra Aristotelem Galenus disputationem ex conis fesso institutam tractet.Aliter enim medicus de princia piis facultatum,hoc est crafius Cr pinguius docere deinbet,quam Philosophus,neque debet prima principia inruestigare sicut etiam Avicenna in prima parte suorum operum sentit Crscribit sed relinquamus hane dispuini tationem accuratiorem alijslocis Cr teporibus nunc iit exponenda Aristotelis sententia pergamus. Superioriribus iris pertractatis,exiguum quiddam de hoc in Histuto additu e st sicut senectus sit debilitatio caloris narituralis,paulatim Crfecudum naturam facta, diciti rgraece μοιραν rip d est marcor. Est enim ex uioleta aut . repentina debilitatio,vel etiam extinctio, quae non est propriesenectus. Quanqssam eadem sepe est utriusque causa Interim enim dum subducitur alimentu it etiam
i instigidatio,paulatim tamen sit etiam instigidatio per
alium maiorem calore sed ita, ut alimentum praeripiatur minori calori: ut accidit in ebrietate,quando uis num corpora instigida cum ipsum fit calidum. Et haec debilitatio caloris proprie vocatur marcor.Aristotera
450쪽
randa ualitudine ponit tres gradus senectutis . Primus, est eorum qui ωμοσέροιζες appellantur. Eant poeta etialatinussignificaviticum dicit cruda Deo, uiridisq; sem
πε λοι uocitur: Latine diciposunt Silicemi uel decrempiti.Praeterea totam hominis aetatem alij aliter diuidat. Medici quatuorgradus faciunt crescendi gradunt, uocant adolescentium consistendi, quam nocant aetatem pulchritudinis: decrescendi, O appellant senectutem. His tribus partibus imitantur gradus istos, qui sunt iuoltu motibus omnibus. Appellantur autem in tertio de Rum zἱησις, μου,φθισισ. Quartum gradu statuunt seniunt usi hoc ultima pars non Liam totius uitae, sed etiam benectutis,er quando munifesta est in uiribus narituralibus debilitas.Primo gradui tribuunt xxv. annos, secundo x.aut xv. tertio xx.quarto,quionis est incertatus,nuclum tempus tribuunt. Adolescentiam ulterius diis vidunt in multus partes,pro eo quod furi non possunt aliquandiu,ta dentiunt CT ambulant, π apti aut non apti ad generandum sunt Uerum non e st nostri inmistuti illa tam exacte persequi. Dinagoras, ut scribit Diogenes,fecit quatuor partes, pueritiam, adcile cenatiar iuventutem, Cr fenectutem σ unicuique dedit uia ginti annos,acera comparauit erudite quidem cu quaatuor anni partibus. Qvquam Ovidiim coni ub ora . thagorae persona partes anni partibus aetatis nos brae comparauit,sine ullo tamen incommodo, cum inquit in Transformationibus: Quid non in species secedere quatuor annum Aspicis,aetatis peragentem imitamina nostrae.