Diatribe academica exhibens partem priorem Disputationis de antiquis interpretibus scriptorum Latinorum [microform]

101쪽

rum illum: Nia ea distum, quod non ait

dictum Prisa, inteminaretiar, Pereant, di-Hasa, qui ante no nostr dixerunt.' Quasaans erba in hisc Gm nentarii nunc minima Aguntur. Dein qua, ex Probo et aliis hie adferuntur, quis negare ea DoGCloria Po- eius studio , quam Donati judicio inserta esse. Praeter hunc enim et alios Prures certumas in Terentium Commentaria edidiaae Euanthium, Puta, Aruntium otium, FHυium Caprum, Helenium omnem Aurum, Probum, Nigidium, et i era lectio, Gaionem. At quidquid ais, contenti ima hoc Catone qui ex tantorum nauseano OH Periciaum qualiter qualiter evasit.' Donatus sine dubio in omnes ex Terenti sa-hulas scripsit Commentarios r iique supersunt, praeterquam in Heautontimorumenon quas enim in istam sabulam nonnulli producunt interpretationes eae, notante ossi de Vitiis Sermon. L. I. c. 5. vindicandae sunt Ioanni Calphurnio, homini Brixiensi, qui Politiani et Laurentii val-Iae aequalis fuit et Patavii decessit circa a. 15 2 quemadmodum notat Nic. Commenus Papadopoli

102쪽

Hist. Gymnasii Patavini T. I. p. 292. Perditos

autem Donati Commentarios alphurnius tam apte supplevit, ut W terhorius sibi sere Persuaserit alphurnium etiam Possedisse Donatum in Heautontimorumenon , ita , ut ille a suspicione

plagi haud multum abesset. Sed Calphurnium defendit Quirini in Specimine Variae Literaturae Brixiensis Pari L p. 52. apud Ioetz. inmer murdighelten de Dresdn. Biblioth. I. P. M. citatus ab artesio in Notitia Lit. Rom. Vol. I.

P. 232.

Donati Commentarios se propediem editurum promisit Ludovicus Scopenus , de cujus viri excellenti studio quaevis optima sperari Posso et alii Iahorea spondent et vero puelmen illud Emendationis in AeL Donati Commentarios Texentianos , quod nuper Proposuit ad novam totius operis editionem indicendam , in libro, cui titulus est Reinisches useum sit Iurispruden , PhiloIogie etc. Bon 1827. p. 25 - 158. Monuit autem Schopenus, Donati Commenta. xiis ubique immixtas esse enarrationes aliorum. Nos quidem et facile eam suspicionem ampIectimur, et vero insigni exemplo probare Ossu mus. Quae enim hodie leguntur in Donati Commentariis ad Andr. IV. 5. II. ea ipsa Verba Ieguntur quoque apud Acronem ad orat L. IV

s. 11. 7.

103쪽

Quorum Commentaria in Terentium hodiequusupersunt, alter est Eugraphius , Donato et aetate minor, et viliori Pretio aestimandus. Ipsius Commentarii nota nisi Paulatim erudito orbi innotuerunt i Primus enim omnium fragmenta hujus scriptoris e suo Codice edidit Gabriel aernus, sed perpauca illa, neque sera quidquam. praeterquam in Prologos Tereotianos. Post aernum Linde rogius suas auio scriptori manus adjecit, usu ille, ut ipse ait in Praes. p. I. et

antiquissimo libro Ant. iovelli ac et Codies

Franc olivarii r quibus Praesidiis ingentes quidem illo lacunas bona parte explevit, si tamen ut Hec a integra, Praeter utrumque Prologum, integrae item Phormionis scenae desiderarentur. Tandem'estertiovius huic interpreti suppetias notiquisivit ex duplici exemplo, quod servatur in Bibliotheca Leidensi, quorum alterum quondam suerat Is Vossit, alterum Dionysii elavit. stertiovius igitur demum absconditas Eugraphii lucubrationes , quantum fieri Potuit, integras luci restituiὴ passimque, Sed Parcam, lacerato interpreti medicam manum adjepita ita quidem, ut Eruditiorum coniecturae et emendationi locum reliquerit amplissimum. Et si quidem facile exposuimus, Aua aetate

Eugraphii Commentarib in Truditorum manus

104쪽

pervenexint qua aetate ex auctoris manu Me rint, non ita sitae dictu est. Oratio quidem quali Εαgraphius utitus, aeta tein prodit Donato recentiorem, sed quum nemud Veteribus ullam sisrum Commentariorum mentionem saciat, neque auctor ipse quidquam

aetatis suae indicium injiciat, dissicillinium est pronuntiare, cui seculo Eugraphius adscrib-dus sit. Fabricius in Bibl. at T. L p.έ9. nota I. Et Saxius in nom. Lit T. II. P. 165. Eu phii aetatem Eserunt ad tempora tionis III. xegis Germaniae, id est, ad eculi Decimi finem in quam opinionem quo argumento adducisti sint, non Ionge quaerendum est Lindenhx gius enim in Praes. p. s. excitaverat hunc Iocum

tionibus tui annuimus noctem ut exequaris negotia, Melut pro rici monemus. Plinius mem

tum, Eugraphisa recipiatur.' Ad eumque locum hae notaverat , mrbertu sit postea se factus, Θωoster dictus fuit, Mixiις- sub

VM. Fascicul tempor vhrius PanoM. in Chron. Eccles et alii. ' Hoc itaque Gesberti testimonium eum Lindenbrogi annotatione sua.. sisse videtur Fabricio et postea Saxio, ut Eugraphii aetatem aditionis Iu tempora reserendam esse censeret. Pro eadem opinione aliud argumentum assert estertiovius in Praef. p. 8 ubi ait, se in antiquo illo Codice Dionysii etauit, in fronte, haec verba invenissera rebo Floriae.

Abbas in iseolim meminis Eumaphii 4ddita

105쪽

aetate conjectum t. Exinde si estertiovius probare Voluit, Eugraphium, utut aetatis obscurae, non recentiorem fuisse Secura . non du-hit eam opinionem amplecti ita quidem , ut Fabricii tamen rationem. ngraphii aetatem diserte aditionis tempora reserentis. Paulo audaeiorem esse Pronuntiem.

Etsi vero non dubitem quin Eugraphius Dona.

t aetate multum uerit posterior, ipsum tamen huius Commentarios legisse non ausim assirmare. Westertiovius etsi de ea re non diserte Pronun tiet, hoc tamen sibi persuasum habuisse videtur.

Ubi enim in Eugraphii Commentariis ad un.

Prol. 7. Si id eae Peccatum, Peccatum hoc est haec verba prostant An hoc Peccatum it merum donat, estertiorius egendum censet An hoc peccatum ait, Donat quod sit ideDOnatum. Ista quidem emendatio , etsi veri aliquam speciem prae se serae videatur timeo ut ab omni parte probetur, quandoquidem, si Donati locum evolvis, non inVenias quae ab u- graphio promittuntur. Sed non exinde tantum coniicio eam estexhovio talem fuisse opinionem Verum quoque, ubi in Eugraphii Commentariis ad ecyram . . . haec verba PTOStant . , Mutiles. Hoc eat, debiles reddas. Undes junt, quod dandus ait Vulcanua, inde dictum ESae re virilia posuit mulier. Quamquam illie intelligi potest, quod omnia mulceat , et mo lia inne jaciat,' annotat'estertiovius ea ver-bR

106쪽

ha esse corrupta, legique oportere e Donato Quod claudus ait Vulcanus dictus Poetis MuMeiber, quum in Donati Commentisiis haec reperiantur Et inde Mulciber Vistianua, quod sit musitatus ac debilia, id est claudum nam pro prie Mulciber dictus est, quod Omnia mulceae, id est, momat ac vincat. quidem , etsi non infitias verim Eugraphii verba e Donato

Posse emendari, non tamen ideo, utriusque verba ad eum modum inter se convenire, ut alter ex altero hausisSe censendus sit.

De pretio, quale habendum sit Eugraphii Commentariis aliorum sententiam eserre nequeo; nemo quisquam, quod scio, de ipsis aliquod iudicium protulit. Mihi quidem, etsi ipsos Donati

Commentariis et orationis et interpretationis bonitate, longe Postponendos censeam, ad eum tamen modum probantur, ut non digno censeam, quia uerenti interpretibus omnino negligantur. Eugraphius AEnim quaqua aetate vixerit, rubi

ex boni interpretis issici, Terentianas fabulas

expositurus esset, ea, quae sua aetas praesidia Praeberet qualiacunque in suos usus adhibere debuit quin et sortasse, licet ejus rei disertam mentionem non injiciat, antiquiorum interpretum operas, quae nunc Perierunt, consulere Potuit. Eugraphii nomine, et hoc tandem quoque monendum est, praeter istos Commentarios, exstat

in Sto Cod aliud Cbmmentum in erentium, sed indoctum illud et insulsum, de quo ita Lindenborgius in Praes. p. S. Extat quidem α-rialis in bibliotheca regia Commentum in hunc

107쪽

--oum, Eum Phil cimio insis sum os larda inmtum adeoq- nugia Planum, Me Mamre pias ex Luciorum chola detonai cujusdam Mn rionia dixerit laetemmantum d Minos etiam ejusmodi amantia editionem hanc contamminare nobi religio fuit.' Mea quidam sententia Iaudax meretire Lindenbrogius, quod isti modi, ut ait, assantis, editionem suam macu- Iare nescierit sed vessem edidisset eouliari lihello, cogitassetque admodum praestare Pauperisordidam qualemcunque vestem, quam uuam, habere, et in mala segete honum ahquod spicum inve reperiri.

Post Donati et Eugraphii ominem attonem, quorum quidem interpretum opera hodieque

supersunt, Tecmsebimus nunc eorum nomina,

quorum Commentarii perierunt, quos tamen aliquando Terentium interpretatos esse, Prisabilis quaedam suspicio pronuntiat. Et hic utilem inprimis locum sibi vindicat Helenius Acro idemide, cujus Praestantissimi Commentarii inmoratium supersunt. De hujus autem doctrina et aetate, quae dicenda habemus infra memorabimus, ubi de Horatii interpretibus exposituri sumus. Helenius autem iste Acro, etsi in suis ad Horatium Commentariis nusquam profiteatur, quemquam alium poetam a se illiu ratum esse,

108쪽

quo fabulas, sort- Post abaesutosin alianos, Commentarios cripsstrit, Pu Charici saltem delato suPerstites fuerint. Illud vero addubitaritieet, an Auro in omnes Terentii sabulas Commentarios auxiPSerit quandoquidem ea fragmenta , quae Charisiua de crotus -mentariis servaVit, omnia reserenda sint vel ad Adelphos e ad unuchum. At vero exinde sertasse nihil aliud poterit votiari, nisi quod Charisius,

sua quidem aetate, eam tantummodo Partem p

xi., ab Acrone conscripti. auperstitem habuerit; ne dicam , quod eam ille tantummodo partem legerit quandoquidem nec ipsa hujus Commentarios inmoratim aua aetate superstitas habuisse videatur; fieri enim Potuit, tam Mon uno Commentario omnes sabulas sed singulas singulis Commentariis interpretatus ait. Et hujus quidem opinionis non est nullum praesidium Charisius enim alicubi, P. 175 58. singularem Commentarium in Adelphos citat Videris Helenius scron Commentariis, quos de hi Terentii non indiligentes attulit aliquot paginis infra Prodit, se et Acronis Commentarios in Eunuchum cognovisse, quum tria adeo ex ipsis Ioca Proserat. Sed praestat in x tam obscura argumentorum penuriam fateri, quam audacter hariolari velle. xhibeamus singula Chaxisti loca,

quae quidem aliquod fragmentum servant ex

deperditis Acronis Commentariis in Menatum. Charisius igitur ima I.

109쪽

d erenter autem Iocutos Veleres uberior dabuntur exem M. . A antas in Pantaleo ου Gntemnsna, inquit, I ber natu est, ita mater ejus dixi in Gallia, cum ambos emerem.' Item idem in eadem Sed eccos ambos sue autem cum Heranio faciunt hanc af. . ferunt cauaam, qui Omnis accusatipua numeri iuratis, excutim neutralibus et mono totis Etera Aniri debes, guoniam et λα ambas u doctas, pice is hos item ambos ut doctos, Pictos, par erit dicere. P. 1oI. I7 DUO. hos duo. Aeolus in I Anausimaclim a Marte armi duo congreaaO crederes.' Terentius in AdeI-

110쪽

Senatuia. Veterea extulemne.

p. 175. 58 Viderio Helenius Acron Commentariis, quo de his Terentia non indiligentes attulit, quid ilioris

cit Ut fatio, inquit, et consulto ita aedulo dictatum ' nisi forte sine dolo Putat δε se D.

p. 78. G. DURITER Terentius in Adelphia

nius in P enices Ded. Mess. p. 77. Juitiam tibi ex ora orationem duriter dietis dedit. P. 18o. 15 MILARITER. b eo quod eat hila- ris hilare autem binilarus, ut Heianius Aero. i. Terenti Adelphia, ubi Terensius 4 II 6. S. I a Hilarem hunc umamus, inquit, diem p. 18o. 56. ΙΝTEREA LOCI Terentius in Eunucho LI. a. 46. I a ratere loci.' Ubi Acron Quaeritur, inquit, suo ic-eentu diei debeat, interea loci. p. 188. d. PRIMA. pro primo. Terentius in Adelphis Prolog. s. J ut si Prima fabula ubi Helenius Acron, Pro in Pri- mo; et Maro Aen. IX. M. I 4 FG-dimum obscuria Primam sub ,allibus