장음표시 사용
121쪽
eo, quod est liter, dictum ego lateamur. At vereor ut iste Charisi locus sit satis sanus, nec vero dubito qui interpunctione laboret, ita forte restituendust bim Caper de Latiniια- se non ausim ora re alia pro aliter dici: ut Charisius citasse videatur Capri libros de Latinitate, quos idem citat alibi , p. 186. . , Nopissime Tiro in Pandect non recta ait dici, adjicieque quod aua comerit aetate id aduerbium ubi L Caper de Latinitate Miror , inquit , id dixiεae Tironem, cum 6 Antias libro secundo Mater cum O ia-δim aegrotasset, inquit, ovias fertur ' ΕΟ-dem jure dixeris Caprum scripsisse Commenta-xios ad Tironis andectas. Suspicor igitur Ca-Prum non data opera Terentium illustrasse, sed subinde in libris de Latinitate de plurium auc-loxum locis disputasse Fortasse idem statuendum sit de interpretatione Plauti Asellionis, aliorum.
De Annaeo Cornuto, quae dicenda habemus, infra dicemus, ubi exposiMiri sumus de ersii Scholiastis. Interim ad hunc quoque locum ipsius mentio facienda est , quandoquidem sit quaedam iam , etsi evis illa , quae pronuntiet Cornutum scripsisse Commentarios in Terentium. Fama inquam, levis; non diserta Veterum mentio. Vidit et hoc Doet. de Martini in Disputat. de
122쪽
de L. Annaeo Cornuto . U. . . ubi do his
Commentariis agit, utpote quos Cornuti esse
non certo constet ait autem Sic P. 1 I. , comnuti in Terentium Commentarios fuisse , e . est indicium. Duas etenim memorantur Ererti editiones a Veseerhooto in Praef. Bα- sileas Pud Froben. o 1558 et Anto. 8 1546. quarum titulus est Terentius cum Scholiis ex Donati , Asperi et Cornuti Commentariis. Neutram mihi inspicere licuit.' Et vero nee mihi inspicere licuit. Conjicio tamen esse in iis editionibus ipsum UIgarem Donatum Editor sortasse illum titulum maluerit Praeponere, judicans, eos Commentarios, qui Donati nomine feruntur , conflatos esse ex Donati, Asperi et Cornuti Commentariis . ideoque nec solius Donati nomini inscribendos. Suadent hoc estertiovii verba in raef. p. IX . Quid Erasmus quidem de Donato censuerit, et titulus editionis Frobenianas indicat in quo haec leguntur: m-bes hic, Amice Lector P. Terentii Comoedi-aS, una cum Scholiis ex Donati, Asperi e Cornuti Commentariis decerptis. V Fabricius quidem in Bibl. Lat. . I. p. 49. idque non dubitans, Cornuti nomen inter reliquos Terentii interpretes recenset neque tamen addit, quibus testimoniis in eam opinionem adductus sit. Videtur itaque et hic famam illam secutus esse. Lindenbrogius quidem putat Euanthi esse, quae tamquam ex spero vel Cornuto de Tragoedia et Comoedia nonnullis Terenti editionibus praemittuntur.
123쪽
Facili autem negotio aliquis nominatu interprea alicujus scriptoris, qui revera non est. Solebant illi, qui odices describebant, addere interdum nonnulla de libris Grammaticorum aliorumque
excerΡia, quae Pertinere arbitrabantur ad explicandam auctoris sui vitam, argumentum, me trum, alia Iam Cornutus, si non scripserit Commentarios in ipsum Terentium, tamen sine du-hio multa hujusmodi scripsit, quae optime ad illustrandum Terentium reservi possent. Ita nomen Cornuti, semel in exemplo aliquo, vel anto unam dimidiatamve paginam positum, deinde ab aliis, o exemplum describentibus, in numerum interpretum reserebatur, quo titulus etiam commendatione tanti nominis fieret speciosior. Euanthius. Euanthium, quem Hieronymus notat iisdem, ac Donatum, temporibus , hoc est, lymp. 285, regnante Constantio Fil. Constantini, Constantinopoli floruisse , hunc, inquam , Fabricius in Bibl. at T. I. p. s. et axius in raes. T. I. Onom. it. p. XXV. non dubitant Vocare n-terpretem Terqntii Fateor equidem ejus rei disertam mentionem exstare, quandoquidem a Grammatico Antiocheno, in libello demetris Terentianis P. 27o5. 27. d. utSchii, nominatim citetur Euanthius in Commentario Terenis fit. Et sestertiovius, ibi iditurus esset AEu-
124쪽
graphii Commentastia, ex BibI. Leid nactus est antiquum Godicem Dionysii. Petarii. in cujus quoque fronte haec verba adscripta Erant se innus in Commentario de Metria Euam rhium Sacerdotem in Terentium isitae Sed qui in illo odice Rufinus nominatur , idem est qui Grammatici Antiocheni nomine editus est a
Pulschio quo facto sit modo unicum aestimonium i quod quo Verius cognoseatur, ipsum ex
gumento , consuetudini Congrua, utitia senem itiis , grata Malibus ut metro Et os αsim Veterea etsi si ipsi quoque metria negligentius ambici versus dunt ae in ecundo et quars, loco tamen , Terentio incuntur resolutione Rustum metri quantum Potege Ommi uti αἶ imaginem prosam orationis.' Hic itaque docus Fabricium in iam opinionem adduxisse videtur, ut crederet Euanthium aliquando aerentii dabulas cillustrasse: quam quidem opinionem non ita facile sequar, nisi alia argumenta asserantur. Etsi inim nominatim quidem Euanthius in Commentario Terentii memoretur, licet tamen Hubitare an Commentarius iste quidquam aliud fuerit, quam disputatiuncula illa de Tragoedia et Comoedia, quae plerisque Terenti editionibus praemittitur modo Cornuti,
modo asperi nomini tributa quandoquidem in illo libello ea ipsa uanthii verba , quae Gram-
125쪽
maticus Antiochenus citat, etiamnum degantur m quod dubito an Fabricius probe tenuerit. De uanthio itaque nostra sententia eo edit, ut opinemur ipsum sibi non merito locum vindicare inter Terentianaxum sabularum interpretes.
P. Nigidius Figulus , ille, quem Cicero in exstinguenda Catilinae coniuratione socium habuit et adjutorem, et quo Cicero, sicuti Plutarcti in Cic. p. 87o ait, τὰ πλειστα καὶ μέγιστα παρατας πολιτι ις ἐχρῆτο πράξεις , magnam inter Romanos consecutus est nominis famam, scriptis compluribus libris, quorum fragmenta, quae assim Grammaticis servata sunt, diligenter collegit
Jan. Rutgersius Var. Lect L. III. c. XVI. P. αέ6 - 289. Huius Nigidii nomen inter antiquos erentii interpretes retulit Fabricius in Bibl. Lat. . I. p. s. sumque sequitur Harlesius in Introd. ad Not Lit Bom. Vol. V. p. 78. , qui quum non
addat qua potissimum auctoritate id faciat, nos conquiramus , quibus testimoniis in eam opinionem adductus esse videatur. Et Donatus quidem in suis ad Terentium Commentariis aliquoties Nigidii nomen in partes vocat, et alicubi ita ut faciIe quis conjiciat Nigidium olim ad Terentium adnotasse. Donati testimonia haec sunt rad
126쪽
ad Phorm. Ι. 4. 15 PROTINUS IN ADDA P einam fuit et aio Nigidius legit. ad horm. II. I. 5. NON PUDERE. me Nigidius adnotavit, neminem videri pudere ante delictum. Ex sis potissimum locis, credo, Fabricius con jecexit Nigidium Commentarios in Terentium scripsisse et sane postremus ille locus quodammodo hoc suadere videtur. Sed dubito an Fabricius, ubi haec scriberet, Probe tenuerit, Nigidium, qui, sicut Gellius L. IV. . . arbitratur, juxta Varronem suerit doctissimus , scripsisse Commentarium Grammaticum, opus multorum librorum, cujus adeo librum XXX citat Nonius v. nisurire. In eo quidem Commentario opino Nigidium saepius Oetarum versus excitasse, compaTasse et subinde interpretatum esse; nec dubito, quin, quae Donatus Nigidii nomine citat, in eo Commentario notari potuerint. quidem non ita facile dicam Nigidium, data opera, scriptis in ipsum Commentariis, erentium illustrasse, quum nulla usquam Veteribus hujus rei mentio fiat. Et sic qui lem erentii interpretum commemorauone defunctus esse videar. Sero demum intellex Angelum Maium ante aliquot annos edi
127쪽
disse antiqua Scholia ad Terentium. ajus enim in Praefatione ad fragmenta Sex rationum Ciceronis , edit Halensi a. 1824. hi de antiquo interprete Tulliano , a se reperto disputat, P. 5o5. haec ait , Ego an ingentem Scholiorum numer m his anni legi, quae temporibus ineruditis acristitata sunt Scholi ad Terentium ante decimum saeculum nata ego Psct Mei mandas i, quas quidem ab hujus Tussiani intem tia nobilitate quam longe absint, dictis conjirmare nil sua eat.' Utu vero fuerint ista scholia, nos quidem maxime dolemus librum
istum ad nostras regiones nondum Pervenisse.
De Vaticano igitur Seholiasta tum demum exponemus, si quando ad ineudem evocanda sumamus quae hie pro viribus de Terentii interpre 'ithos disputaVimus. Addamus tamen suae He duobus cichesiastis nondum editis docet Fabricius.
Anonymus Μ S. Teste igitur Fabricio in Bibl. at T. I. p. s. nota Scholia nonoemi et eris in Terentium sunt MM A BAL Gue herbiana quas Gnringiua non contemnend judicabat. Vide Amoenitate literarias Io Georg. Schelhornii T. V. P. 9S.
128쪽
111 Servius α S. Teste eodem Fabricio in Bibl. at T. I. p. 5o is si notia elegantissimis Muret ad G-tulium, Venetiis μή . . Fud Paulum Manutium editis, eos P. a. b. COEOcare Proprie dicuntur in lecto Pronubae OGam MFlam. Auctor Semius in Terentium, non ius quidem ementitua Semius , cujus pulgo n. tiae quaedam in Terentium circumferuntur; sed vetustam Semius, cujus in Terentium Com
diosorum bono pro ediem editum eat Mantius. quidem non assequor q-mnam Servium intellexerit Muretus ilium ementitum cujua vulgo inmtiae quaedam in Terentium circumferuntur Fortasse uretus lapsus est in Virgilii et erenti Scholiastarum nominibus, et Potius significari voluit Donatum. Ruhnhenius omnem illam notitiam de Servio omisit, in sua edit. per muretii . II. P. 8Ο2.
129쪽
uui Terentium inter et Lucretium medius latercedit, istum locum occupet Sempronius Α- sellio, scriptor Historicus, qui iudice Dion Halic L. I. . . unus fuit λογιωτάτων των 'Pωμ.αlων συγγραφέων quale judicium , haud scio an iusto honorificentius, magnopere dissert a Ciceronis testimonio, qui de Legib. L. I. c. a. hune adeo ut Gellios et Clodium, scripsisse censet ad antiquorum languorem atque inscitiam. Sed quidquid sit de horum discrepanti judicio, ne nos intrum est istam quaestionem dirimere, nec facile admodum SempronIi laudes judicantur, quum ipsius opera omnino perierint, praeter Paucissima fragmenta , quae collegit Fulvius Ursinus in Fragm. Historio. nis. 15s. p. 4. et Cortius post Sallust. d. P. A. Sempronii aetatem, qua vixerit, ita onstituit Gellius L. II. c. 15. - Α-aellio sub P. Scipione Africano tribunus Llifum ad Numantiam fuit resque ea , quiabus gerendis Pse interfuit, conscripsit. ' Coe
130쪽
pit autem bellum Numantinum . . Iέ. Q. Servilio Caepione et C. Laelio Sapiente Coss.finitumque est a. U. 622. P. Mucio Scaevola et L. Calpurnio Pisone Frugi Coss. cujus quidem
belli historia quum a Sempronio, teste oculato, conscripta sit, facile apparet, ipsum et his, et, quae haec Proxime attigerunt, temporibus floruisse. Hic itaque Asellio, num Veteribus quemquam Historiae suae interpretem nactus Sit, equidem suspicari, quam absolute contendere ma
Omnis illa suspicio , qua Caprum quidem
pronuntiem Videri interpretatum esse sessionis scripta, unico nititur Charisii indicior qui etsi non diserte istam rem commemoret, hujus tamen nomen alicubi ad Asellionis locum si excitat, ut inde quaedam suspicio oriatur Charisii locus hic est, P. 176. 26. se Artifcisse Asollio Rerum Romanarum Quadragesimo QTam pulchrum Pu , tamque artifciose factum passus est dirui.' ubi L ver, quamυis artifciosius dici non posset, ut maliciosius. 'Noscimus autem Charisii morem, qui sic soleat usurpare voculam ubi , quemadmodum docuimus supra P. o. Sed est, inquam, suspicio. te quidem alia testimonia desiderem, quae plenius rem istam comprobent.