장음표시 사용
31쪽
ees Interfecissent, gravissimum In se commiserunt iaculum. ἐκ τοιτον ἐκληθέντες ἐναγεις ἐμι υντο. in discordiae gravissimae Cylonios eos, qui supererant, inter et Megaelis eptem exortae populum in partes divisum habebant et totam rempublicam disturbabant donec Solon inter dens illos piaculares ἐναροῖς , ut causam dicerent iudiciumque apud trecentos viros ex primoribus ivitatis delectos subirent, permovit. Quo iudicio damnatiquum essent, ipsi in exilium acti et Ma eorum, qui Ium desancti erant,etassa et trans fines proiecta sunt. Etenim ex Graecorum mora qui cis rum templa violassent eos sepeliri, neia era Quoniam nihilo minus Per spectra, Vates Ortentaque quaedam iacula a noxa denuntiabantur
expianda et urbs Athenarum ipsa, quum ii, qui illud facinus perpetrave' Tant, Megacias archo vel rehontes vel Utanis αυτοὶ οἱ ἔχοντι τας αρχὰς Paus. magistratum gessissent, aliquid piaculi oncepisse Putabatur; Epimenides, vir religiosus, ut eam i Waret, ex ruta messitus est λDeinde, ne alios Graeciae Populor praetermittamus, ut Achaei, quum eos, qui in Neptuni sanum in ince iam Homeri aetate . 0 Harissimum et adeo sanetum, ut Iones ex Achaia migrantes hune ultum in Atticam et
inde in Asiam minorem transferrent, supplices confugerant, vi abductos trucidassent, terrae motum tam ingentem, ut tota hae uria eum omniatius et aedificiis c incolis terrae hiatibus hauriretur, et maris undas adeo in terram supersusas, ut tota regio mari obtegeretur nec in his nee sani ullum relinqueretur vestigium, per Ne pinnum admodum sibi iratum esse immissa arbitrabantur ita Lacedaemonii ingentem terrae motum, qui Spartam ita, ut nullum staret aedificium, diruit, poenam a diis immissam ducebant, propterea, quod elotes, qui in Neptuni templum speluncae simile in Taenaro Promontorio situm confugerant, abstractos necavi β. Diod si eul. lib. XVI. c. 25. 56 Plut vit Sol. 47 lliad. l. v. 5 6. Vili. v. Io3. XX. v. M 3.
32쪽
sent . In Idem Neptuni sanum haud ita multo post vir Argilius Paus
niae servus fidesissimus et idem postea Proditor quia a Pausania ob pe sdiam supplicium metuebat, eonfugit, ubi, ut satis notum est, Pausanias hune adiit et ipse suo colloquio cum hoc servo et indicio esseeit, ut Ephori elam ibidem Praemntes eum Proditionis convictum tandem iudicarent Pausanias deinde, postquam Spartam rediens ex Ephororum nilibus se ad supplicium iam esse destinatum abunde sentiit, gradus, ut phor praeveniret, corripuit, in Minervae, qua χαλκέουικος seu πολιουχος vocabatur,
templum clisen confugit et in parvo quodam aedificio, quod ita hoc templo
ιερω se τεμένω at, eonsedit. Veram tamen summa huius templi san stas, etsi eum ab civium insectatione plane non defendit, hoc effecit, ut Spartani, quum animadvertissent ilIum iam in eo esse, ut animam Expira-Tet, ne Iocus sacer cadaver Pollaevetur, ex teminis templi huius sacratia eum abdueerenti ApolIo vero DeIphius, quum Spartani de aliis rebus eum consulebant, semper id responsum dabat, illius templi sanctitatem ab iis esse violatum nec quidquam se ess responsurum, Priusquam ilIum supplicem deae restituissent Spartani, quomodo oraculo dato satisfacerent, diueonsultato tandem duos Pausaniae imagines seu statuas in deae violatae
templo posumunt, quas etiam Postea Pausanias ille, qui Graeciam deseri sit, ibi stantes vidit . Fere idem responsum iam prius Alyattes, Lydorum rex, quum ex bello adversus Μilesios, quo in bello haud sine eius
militum ulpa aedes Athena Assessiae sacra ineendi erat deleta, reversus
gravem in morbum ineidisset et e Iegatos Apollinem Pythium, quanam
xe a morbo gravi et iam longinquo liberari Posset, consuluisset, retulisse sertur, nihil responsi, priusquam Alyattes sacram illam aedem restituendam curasset, Apollinem esse daturum. Quod sacere iussus Alyattes, quum pace eummilesiis facta pro una aede deleta duas restituisset, ex morbo convis luisse tradituri Paus. VII. c. s. Thucyd. l. 28.
33쪽
Quae adhuc exposita sunt, si respiciamus, haec habebimus perssuasa Primum Apollo Delphius, cuius auctoritate Maxime rium Remporis, riuum Spartani Graeciam principatum, tenebant, apud Graeeos
tanta erat, ut sere omnes imprimis Spartanorum res eius nutu regerentur nec quiculuam maioris momenti sine eius auctoritate consilio gereretur, Praecipuam gerebat curam, ne templorum sanctitates violarentur Deinde, licet multa eius generis exempla temporum oblivione obruta nec erum
scriptoribus memoriae prodita sint, raro tamen in Graeciae eivitatibus, ut homines in deorum templa confugerent, evenisse videtur Quod eo rarius eveniret necesse erat, quo magis civitatum leges saevae viciscendi cupiditati resistebant ac variis hominum sceleribus leges imponebantur ac iudicia o stituebantur Ut apud Athenienses, quorum degra ac iudicia omnium maxime nobis nota sunt, de iis, qui caedem terpetrassent de industria,
Areopagus, de iis qui non de industria, Ephetae in Palladio, de iis, qui
caedem vos uniariam quidem, Sed eam, quam iustam defenderent, Ephetae in Delphinio, de iis, qui caede perpetrata confugissent, Nomothetae. ita que de omnibus sceleratis certi iudices iudicium serebant, ut cuilibet vir vioris momenti sceleri certa iudicia et poenae, verbi ausa caedi non voluntariae annuum exsilium legibus esset institutum Itaque fieri nono toti, quin homines tum, quum trita es me utebantur, terrares in deorum tutelam se recipere cogerentur iis rte aliquando servus quis infra leges quum esset constitutus, Vel civis, debita solvendo quum esset impar, nihil aliud, nisi deorum miseri ordiam habebat quod imploraret. Quandocunque vero seu internis civium dissidiis, ut Athenis Cylonis tempore, seu hostium ineursionibus tempestates adeo aurbidam essent dactae, ut inter arma non solum civitatis leges, verum etiam omnia divina et humana iura silerent nec amplius hominum cupiditatibus resistere ossent, suominus
Hom. Odyss. XIII. v. 59. XIV. 38o Iliad. XXIII. v. 86, XXIV. 48ο.
34쪽
vis iure potentior omnia administraret tum necesse erat saepius evenire, ut vel ii, quorum res non esset superior vel ii, quibus contra saevos hostes nihil in iure praesidii esset, in deorum templa eonfiagerent. Denique, utvem breviter complectamur, etiamsi ea potissimum exempla, ubi supplices violati sint, a rerum scriptoribus litteris mandata esse concedi oporteat, hoc tamen divinum ius quod supplices tutos Praestaret iam inde a antiquis temporibus saepius vioIatum esse negari non Potest. Utique etiam res sanctissimae ab hominibus contaminari ac depravari soIent. Quamquam hoc est confitendum, hac aetate usque ad bellum Peloponnesiacum non tam prava atque in deos impia mente, quam potius subita irae ae sibi intemperantis eupiditatis vi homines Graecos raptos esse et abIatos, ut templorum sanctitatem negligerent atque adeo ab aris sacris supplices abriperent vel etiam ad eas trucidarent. Nonne ex eo quod et res adversas aegraves calamitates, si religionem violatam sequerentur, Poenas esse a diis iratis immissas vulgo ducebant, et eos, qui supplicibus non Pepercerant, ἐναγεις habebant patriaque terra expellebant atque adeo eorum ossa trans fines iaciebant, nec minus ex eo, quod Apollini Pythio, iubenti supplieem restitui, dicto audientes erant, satis intelligere Possumus, quam sanctum atque inviolabile ius illud divinum hac aetate hominum animis inhaereret Ceterum id quod nimio irae servore incensi et animorum intemperantia oppressi templorum sanctitatem neglexerunt, minus Graecis crimini vertere debemus, quia hunc eundem fervidiorem animorum ardorem Graecorum et imprimis Atheniensium illa maxime iuvenili aetate proprium suisse et patriae ac libertatis amor esse instammatum et eo Plerumque coniunctum fuisse praetereaque tam . magnanima iacinora procreasse ac tam praeclarum litterarum et artium florem expulisse haud ignoramus. Neque etiam usque ad bellum peloponnesiacum ii inventi sunt, qui deorum templa expilarent et res sacras ita suum converterent usum D. Nisi sorte in auxilium voeas
Cyrrhaeos, qui utique agrum occuparunt, qui erat templi Delphiei Sed MLBoecth. oeci Athen. II. 43.
35쪽
hoc in eos tam graviter ex Amphictyonum decreto per Solonem et Clisthenem Sicyonium animadversum est, ut suo ipsorum agro mulctarentur et eorum
oppidum evertereturi Quod unum igitur exemplum nihil impedimenii aD
seri, quominus arbitremur, ex deorum templis usque ad bellum peloponnesiacum res sacra minime ablatas esse. Postremo ut ad tertiam rem, qua templa sancta violantur, transgrediamur, etiamsi quis in lonios et Pausaniam hunc in numerum retulerit, non tamen tanta fuit eorum copia, qui impuris manibus ad deos accedere ausi sint, ut homines eaede vel alio scelere pollutos ad templa confugere iisque excipi in usu fuisse statuamus. Quidnam vero ad hoc usque tempus illam sanctitatem a tutelam templis attribuit nulla profecto alia res, quam religio, adhuc hominum anumis adeo simiter infixa, ut deos verentes nec homines, qui in deorum tutela essent, nec res, quae diis consecratae eorumque igitur essent, abripereve tangere auderenti adem quoque religio, seu pietas in deos ae timor impediebat, quominus ille animorum fervor nimis exardeseeret in iram aere crudeles et homines, quo sua quemque libido et sui quemque ipsius commodi studium ducere solent, aue abriperentur. Sed religio Graecorum, utpote quae, etsi antiquis iam temporibus Pervividam imprimis poetarnm cogitationem admodum laetis exornata erat imagunibus, veritate tamen careret ne nisi iuveniles animos, qui laetis imaginibus eum gaudio inhaerere solent, capere atque oblectare valeret, simulac veri inda gandi studium, hominum animis insitum, mentes exagitare aut aliqua res seu Publica seu privata animos occupare coepit, non amplius nec sapientibus satis sacere ne hominum cupiditates coercere et regere potuit. Unde factum est, ut tum philosophi, veluti iam ii, qui Ionici vocantur, maxime vero Anaxagoras, Primi ab antiqua ac vulgari religione diisque patriis se abdicarent, tum quo magis res seu publica seu privata crescebat, mentes excolebat animosque sibi vindicabat, eo magis religio ac pietas in deos o hominum animis recesserit. Haec tamen religionis ruina, quo Iongius Procedimus, eo maior et iam ante hellum Peloponnesiacum invecta, quominus
subito ingruerit et palam iacta sit et mores depravatos atque cupiditates effrenatas statim secum duxerit, imprimis eo impeditum est, quod Patriae
36쪽
et libertatis a Persis defensae amor Graecos, maxime Athenienses, aliquamdiu captos tenebat et proprii commodi studium, alioquin in hominum animos nimium valens coercebat nec suis quemque eupidatibus obsequi patiebatur. Vix autem illi Sophistae sibi maxime opportuno tempoae urbe
Athenis recepti, quantum oratio artificiose composita et ornata valeret et ut quaelibe res disputationis artificio nunc vera nunc salsa demonstrari posset, Atheniensibus ante oculos onere et non solum veritatem nullam, sed etiam deos nuΙlos et non nisi poetarum imagines et Puerorum plebisque opiniones esse eos docere coeperant, quum respente religio perdiu iam senescens evanescit patriaeque mor Subruitur nec quidquam obstat, quominus suo quisque commodo Solo regeretur et suo quisque animi ardore ad erudelissima atque maxime impia quaeque impet diretur. Haec religi nis et Patriae amoris ruina, hoc inde ortum propriae utilitatis studium et haec omnium eupiditatum licentia, quantopere Praeterea acerbis conte
tionibus ac rebus adversis belli Peloponnesiaci sin adaucta et manifesta sint sacta, Thucydides, quo non alter hominum animos melius eognovit et I nius describere valuit, nos illa praecipue morum cori'uptorum descriptione, quam sunestis dissidiis ac caedibus inter nobiliores et populum Corcyrae insulae expositis adiunxit, optime docuit. M Hanc Thucydides deseripitonem depromere et Graecorum religionem eversam moresque in deterius inutatos de quibus Stollius mihi amicissimus copiose ac subtiliter disseruit, latius exponere iure me supersedeo. Id iam, quod ad quaestionem propositam proxime Pertinet, aggredior, copiosius narrare, quomodo haec agendi ratio ex proprio eommodo omnia Sophistarum more et doctrina emetiens et haec eupiditatum licentia sacrilegiis supplicumque caedibus quoque palam sectae sint. Initio enim belli peloponnesiaci, quum Archidamus, Spartanorum rex iam finibus Attieae bellum int Iisset, Pericles, ut Atheniensium animos afflictos erigeret ac firmaret, iis, quot talenta, quantum aurum et argentum non signatum, quotque vasa et res pretio-6D δὲ πολεμος βίαιος διδασκαλος lincyd. III. a. s. II. 434. III 8a
37쪽
sae et Inminervae et in aliis templis essent, enumerat veniamque et spem fecit, sese et his thesauris et ipso auro, quo de circumdata esset, a summis rerum angustiis premerentur, esse usuros . . Quamquam hanc ob rem Pericli minus irasci neque ita magno dueere possumus crimini, Praesertim quum hanc conditionem ipsis verbis addiderit, dummodo hoc aurum et haec P eunia haud minore pondere restituerentur, malo tamen in posterum suisse exemplo infitias ire non possumus. Et pecunias sacras in hoo non tantum mutuas sumptas, sed etiam revera ablatas esse, hae ivduciarum, quae Lacedaemonios inter et Athenienses sunt sactae, conditione, satis certo testia monio confirmatur Atheniensibus, Laeodaemoniis eterisque esset curae,
ut ii, qui ex Apollinis Delphici templo sacram pecuniam abstulissent, de
Prehenderentur et in eos iure atque ex maiorum institutis animadvertere
tur Quid tandem ex eo, quod Athenienses Delium illud in Boeotia
situm sanctissimum Apollinis templum, de quo iam supra diximus, occuparunt et id castellum secerunt, unde Boeotiae urbes democratiae aventes adiuvare, ceteras vero invadere possent, itaque totum hoc sanum sanctissumum Omnesque eius res sacras in suum rosanum usum convertere non
sunt veriti, aliud coniicere licet, nisi utilitatem in Athenienses, praecipue in eos, qui praeerant rei publicae, plus religione valuisse Nonne etiam ex eo, quod Athenienses artificiosa oratione, sane Sophistis digna, Boeotiis
Persuadere tentarunt, religionem non esse laesam, belli enim neeessitate Coactos sese hoc in templum confugisse, satis intelligimus, quam illam pravam Sophistarum doctrinam hi iam suam secissent H. Iidem iterum, quum Delum, sanctam insulam, tum temporis Spartanis faventem, etsi morem priorem secuti nec aliud quidquam sese iacturos esse, nisi ut hanc emptarent eiusque sanctitatem defenderent, simulantes, verbo expiarent, revera autem incolas tota ex insula eiicerent eamque suam in potestatem οβ Thucyd. II. 3. Thucyd. IV. 4 8. 67 Thu d. IV. o. 97, 98.
38쪽
digerent, quis est, cui non magis suae utilitati inserviisse, quam religionis causam egisse videantur Quoniam igitur non religio antiqua amplius Atheniensium animos regebat et cupiditates coercebat, sed proprii commodi studium solum in eos vel maxime dominabatur eupiditatesque erant effrenatae, quis est, cui mirum esse Possit, ut non amplius deorum tempIaae res saerae inlaetae fuerint Eadem res in onspectum nostrum venit, si inquirere velimus, supplicesne tum temporis in templis tuti fuerint. In Corcyra insula populares, acerbis hos inter et nobiles exortis dissidith quum tandem per Atheniensium, imprimis eorem dueis Eurymedontis
opem de nobilibus admodum eruentam reportassent victoriam, septem Perdies summa ira ac saevitia in eos saeviebant, ita, ut quoscunque inimicos habebant, trucidarent, etiam omplures Privatas uleis rentur inimicitias
atque adeo a debitoribus occiderentur creditores. Omnis denique, inquit Thucydides, caedis species videbatur, nihil non evenit, quod in huiu modi casu fieri solet atque etiam amplius. tenim pater filium et silius patrem trucidabat et supplices a templis ad necem abstrahebantur atque adeo ad aras necabantur. Nec desunt huius rei singula exempla I enim nobiΙes, haud minus quadrigenti, qui in Iunonis templo capti tenebantur, primum ad iudicium subeundum ut exirent impulsi sunt. Quum omnes
vero, quibus, ut exirent, Persuasum erat, morte damnati ac gravi supplia ei essent necati ceteri, multo maior numerus, supplicio de sociis suis sumpto satis edocti, maximam partem in templo se ipsi invicem necav xunt, eliqui ex arboribus interemerunt se ipsi aqueis, vel quacunque terant via mortem sibi consciverunt. Num profecto tam crudelia in semetipsi egissent, nisi pro certo habuissent, etiam crudeliora se ab inimicis passuros esse Nequaquam errore illos fuisse aptos, iam ex eo liquet quod alii nobiles qui in Bacchi delubrum se receperant, delubro obstructo ita
fame interierunt m. tiam aliam malignam artem dico eam, materia Circa aram Vel templum congesta et incensa supplices comburendi, per hominδm sagacitatem, utpote quae iaculum evitare studeret, hac aetate inventam
39쪽
esse, pro certo scire licet, quum in uripidis, qui quam optime huius aetatis mores depingit, tragoediis haud rara illius artis, qua 'religio e
terna certe forma non violatur, documenta nobis occurant 70 . Illum igitur servorem, Graecorum, imprimis Atheniensium animis insitum, non amplius vel deorum pietate ac religione vel Patriae amore esse coercitum sed in maxime impia ac rudelissima quaeque proruisse et paulatim in omnium eupiditatum licentiam esse mutatum, nonne abunde nobis persu detur Annon haec cupiditatum licentia ex multis atque ingentibus mis viis, quibus Athenienses bello Peloponnesiaco vexati sunt, cognosci potest Nonne haec praecipua fuit causa, cur Atheniensium respublica primum multitudinis intemperantis dominationi atque intereis turbis, deinde hosti succumberet itaque hoc ex bello non solum non superior discederet, sed etiam plane interiret Neque vero, ut tristissimum Theramenis interitum, de quo iam antea mentio acta est, hoc loco Praetermittamus, post illam crudelissimam triginta turannorum dominationem Athenienses antiquam re Iigionem et priorem Patriae amorem receperunt neque igitur templis abstinuerunt. Licet enim rarius id evenerit, quum internis dissidiis compositis rarior eupiditatibus exuberandi occasio Osseratur, unum tamen pro omnibus exstat exemplum. Nam Iphicrates, Atheniensium dux, quum statuas aureas et eburneas occupasset, quas Dionysius Syracusarum tyrannus
paulo ante bellum sacrum tertium olympiam et Delphos miserat, ut Iovi Olympio et Apollini Pythio consecrarentur, Athenienses interrogati, quid
his saceret, responderunt, ne quid diis deberetur, sed unde milites aleret, curam gereret. Atque sane memorabile est initium epistolae, qua hac de rapina Dionysius queritur Senatu Populoque Atheniensium salutem dicere ineptum fore, qui deos terra marique diripiant 7 Neque vero Athenienses soli, sed etiam Spartani, etsi Prius frugales atque abstinentes, ee-
40쪽
terique Graecorum populi post bellum Peloponnesiacum hac avaritiae peste cupiditatumque licentia et hac religionis mitriamque ruina magis magisque eorrepti sunt. Quod est haud ignoranti, quae post bellum hoc secuta sunt, satis manifestum est, tamen quomodo hoo deorum contemtione et saerilegiis palam iactum sit, aueis exponere libet. Primum, quod pamianos proxime attinet, in umoriam reVocaverim malignam artem, qua Lysander ille astutus Apollinis Pythii sacerdotes eo Perduxit, ut sua adiuvarent consilia. paulo post Spartani DeIphis eum Thebanis aliisque Graeciae Populis de Pace constituenda egerunt, eum ApolIine nihi comis municantes 3 τω μὲν θελοιδὸν ἐκοινώσαντο - αὐαι 'ἐβουλευοντα Prope singularis autem hac aetate Agesilai Lacedemoniorum regis pietas in deos fuisse videtur. Cuius ad Coroneam victoriae, ut Cornelii Nepotis verbis utar, vel maxima sui laus, quod quum plerique ex fuga in templum Minervae se Coniecissent, quaereretur ab eo, quid his fieri velIet etsi eo Proelio aliquot vulnera aceeperat et iratus videbatur omnibus, qui adversus
eum arma tulerant, tamen anteluIit irae eIigionem et eos vetui violari. Neque hoc solum in Graeeia secit, sed etiam apud arbaros summa eligione omnia simulacra arasque consecravit Arcades Porro, ne minim quidem antea Graecarum erum articipes, quum Spartanis debilitatis, Μesseniis reviviscentibus, eterum omnibus PeIoponnesi rebus dissolutis,
Per Thebanos, qui his quoque sociis ad Peloponnesi Principatum sibi
firmandum contra Spartanos abuterentur, aliquam certe auctoritatem ac Potentiam essent asseeuti, anno trecentesimo sexagesimo quarto R. h. n. in iidem excursionem secerunt, sanctissimum apud universos Graecos Olympiae sacrae terra templum exspoliaverunt itaque Primum toto exeseeitu exspoliati sani exemplum ediderunt. ' Quod scelus Mantinet e deinde alii quoque Arcades adeo exsecrati sunt, ut Primum Per decretum Prohiberent, nequis pecunia sacra uteretur, deinde a laedere communi re-ra Plut las. XXIV -VII. Diod Sices. XIV. 13.7 Xenoph. bisu Graec. II. g. 7. ' Xenopia hist Graec. VII. 4. q. 3.