장음표시 사용
21쪽
munis est multarum artium pro sola Dia- dilectica inuentione, quia maiori labore ii
ueniuntur argumenta ex lociS, quam rellia quae res aliunde: cum loci vacui suit, argumenta aute aliunde sumantur,ut ex sug
lis artibus, ex ingenio, dc ex longo rerum usit,a locis uero solum indicentur: Aut tandem species ponitur pro genere,ut ignoratio elenchi pro omni fallacia, dc generatio in libris de ortu de interitu, pro omni mo
tu quo acquiritur noua forma, siue sit sub- istantia, ut in ortu, siue qualitas ut in acceiasione, siue qualitas ut in comutatione, siue socus ut in loci mutatione. Atq; his decem generibus significationii notatis facile erit certa methodo ordine alphabetico notare uarias significationes vocum ambiguarsia
Scripserant de hoc argumento Τheophrastus S Eudemus, dc Stoici me tamen iniuria temporum perteriit. Sed Haganus Velsius se hoc beneficium collaturum pollice
tur. Iam uero uel si textus uarii non essent, nec uaria nomina, neq; uariae significationeS,tamen ca est sermonis Graeci propri
ras in Aristotele ut magnam sepe afferat diff
22쪽
oRΑΤΙΟ. tot viciniatem.Quam rem fatis declarat ueri Ixo momen cuius ignorata pro 3Tietate magnae excitatur tragoedis:ut qui ieri Possit ut idem sit genus motus Sc animi, Cum motus sit actus imperfectus, animus uero perfectus. Quid autem comminiscitur Philoponus in Elymologia huius nominis , qui putat dici, - σοφest,unu,& τελέον quod est perfectium,& ἔχ si quod est habere, quasi unionem dc
perfectione cottiaeat. Non uidet ex Grammaticis regulis, Gramaticus tamen cognomento,cum aspiretur nomen U,no potulia
se nomen MI M quod levigatur,illinc derivari At Themistius habitu perfectionis , aut ut uertit Hermolaus perfecti habiam interpretatur . 8c Simplicius essentia habere in perfectione positam. Sed neuter aperte expressit,qui possit hoc nomen motui & animo conuenire. Latini uero quam eleganter expresserint uim nominis actum conuerteres Philosophorum esto iudiciu-Nam etsi Plato plerunq; dc Aristoteleso τι-Pνεργειας usurpant, tames asimum actum appelles eandem rem ScB a causam
23쪽
causam & effectum eadem coparatione uocabis:quo nihil absurdius potest excogitari, cum ex hac sententia esticiatur,ut homo eadem hora caecus & uidens dicatur, si tota animi uis 3c natura in actione posita est, dc animus accedat atq; recedat sine inter tu rei subiectae tanqualm accidens uariu 8ccomutabile: ac ut breui omnia absurda in unum conferam, ut animus noster no substantia Sc natura, sed accidens nominetur. In eandem reprehensione incurrit Μ.Tullius q prima schola Tusculana
continuatam motione uertit: quia legerat fortasse cum . non. τ. scriptam,& in Phaedone animum perenni motione agitari. Haec nosse multu refert nam ignorato genere, naturam motus Sc animi ignorari necesse est. Aristoteles igitur proprie νολεχεις appellat perfectionem rei alicuius motu comparatam. quam etiam in libris de ortu Ul uocat,qualis est animuSi qui est firma 8c constans ἔρρ corporis motu acquisita. Μotum autem να λελει. nominat,quia tendit ad εIιν,aut certe νολε
υμ non omnino,sed eius rei Ps est pote-
24쪽
ORATIO. 11tia. Neque uero minor obscuritas orta est
ignoratione uocis Graecae cap. γώ-6ὶρμό-nαρ cum ait Aristo.quarum duae assectae sunt ad affirmationem S negatio-
ro non . Quo loco cum aperte Aristoteles demonstret propositum sibi esse de numero repugnantiarum disputare: interpretestamen omnes & Graeci dc Latini mutato consilio locum explicant de consequentia: nec uident turpissimu in Aristotele fuisse, alienum aliquid a disputatione afferre praesertim cum de consequentijs sequenti loco separatim disputet, Sc copiose. Cuius loci obscuritate adeo deterritus est Ammonius ut scribat σφιχνος κελαινnς καταδευκοφρον αρι--πνοα. δὲ
quuntur. At si Aristotelis propositum reproprietate sermonis Graeci obseruassentiloςum intellexissent: νους eium significat Iuincuncem. unde Aristophanes ait Lapcoemae ηυμ μιην,id est, steti iuxta quincui em. Aristo.itaque sumpta metaphora ab
deis re uitibus, quae seruntur forma qui
25쪽
ORATIO.cuncis, docet quomodo fiant enutiationes attributi infiniti ex simplicibus ut priuan tes per quincuncem. quasi dicat, quemad modum in quincunce duae olee ex aequo distant a tertia comuni,sic affirmatio dc negatio transposita 8c priuans ex aequo distant, di fiunt ex simplici proniiciato postposita negatione uerbo. Quid magis proprisi sermonis Graeci,quam quod legitur extremo capite υάαρ his uer bis. Haec enunciatio omne bonum est bonum,non differt ab hac,bonum est bonum: qui locus falsus est, nisi proprietas Graeci sermonis adlii beatur. Nam prepositus articulus rei sub tecta: ide ualet quod nota omnis ut θον idem quod παρ αγαθον.Quo fit,ut attributo uere addi non possit,praesertim si aDirmet enunciatio. Quid cum Aristo. tertia
sectione primi priorii negat hunc esse bonum syllogismu,animal est substantiac homo est animat: ergo homo est substantiae
nonne enunciationes uerae sunt dc collocatio proba c cum enunciatioties indefini tae in rebus necessarijs idem ualeant quod
uniuersae:quasi dicat,omne animal est iu
26쪽
aritia: omnis homo est animal :omnis igi- tax homo est substantia. At ille negat bo-ium esse syllogismum: id facit ex proprietate Graeci sermonis. Nam quia rem subiectam sine articulis expressit , idem ualent quod speciales. quasi dicat , aliquod animal est substantia: quida homo est animale ergo quida homo est substantia: quae quanquam uerae sunt,syllogismus tamen ex puxis proprijs Sin parte concludi no potuit. In Elenchis uero quanta est uerboru pro prietas prssertim in iis fallacijs quae in uerho accidunt que cum ad nos transferimu , non retinet eandem sententiam. Quamobrem merito a Lusitano quo da doctissimo in Elenchis tralatio uetus tralationi Pericinij anteponitur, quod Perionius Graecas ambiguitates conuertit, qus Latine no in- . telligutur: quas aut Graece retinuisse oportebat,aut,ut fecit uetus interpres,quod prς stabilius est,in exempla Latinorii mutasse:
ut Vergilii, dc Horatii: quae dc illustriora
sunt,& facilius a Latinis prs sertim auditoribus intelliguntur. Illud uero quod extremo capite librorum de ortu S interitu a
27쪽
fert Aristo. diuersa sunt fore &futurii esse, qui potest sine proprietate Greci sermonis
percipi, cum Latine nulla sit inter has uoces dissimilitudo, Graece uero maxima Nam ἔσε ι significat rem futuram lasce sarid, μεMO autem rem quae possit esse Sc non esse . At ista dissimilitudine tota quaestio eius capitis ab Aristotele, imo quaestio obscurissima de futuris contingentibus ab interpretibus Graecis explicatur. Sed quid multa commemoro c qui Graece scripsit, dc admodu proprie ignorata proprietate
Graeci sermonis, obscuretur quoq necesse est. Totu Aristotelem recitare oporterer,
si huius rei ratio plene esset a me exprimeda. Sed satis sit in singulis obscuritatibus aliquot exempla protulisse. Huic obscuriatati prsclarum sane lumen nostri homines attulerunt: Graecum inquiunt est,non legitur. Praestabilius esset uirum Graece luculenter do ctum, Sc in Aristotele multum exercitatu in breuissimo libello ordine al
pud Aristotelem tantam habent proprietatem , ut Latine lux ac ne uix quide coverti
28쪽
possint. In quibus explicaret etymon cuius': Voc: , dc quae ex illa derivaretur, qua significatione ea uoce ante Aristotele alii scriptores usi fuissent,& quibus uerbis Latinis apposite exprimi posset: ut hac diligetia adhibita, nullus obscuritati locus relinqueretur. Annectenda quoque huic est alia causa maxima obscuritatis in uerboru proprietate posita,quibus usi sunt Philosophi
quos reprehendit Aristoteles. Nam cum nota tam sententiam, quam illorum uerba reprehendat,ut Graeci interpretes assertit,
riti nisi illorum uer ba intelligantur, refunoli p0isit percipi: sed de multis unucitabo. Ait Aristoteles tertio de coelo, reprehendens figuras Platonis. Sed positiones quasdam sumunt, ut amici Μathemati quae sequuntur. Quo loco mirum est quam perturbentur Latini interpretes ignorato nomine positionii Platonico. Platonici enim positiones uocant eas enunciationes,quae et si causae effemium non sunt,
fingi tamen δc explicari ut causae possunt:
quia cum effectis conueniunt: cuius gene
29쪽
Nam motus terrae & status coeli non sunt causae pharito menωn coelestium , sed quia cum illis principiis bene conueniunt τελεσμαIα, tanquam omniu phaenomenaen causas explicauit: At homines nostri dum inutilia credunt ea esse quae ab Aristotele reprehenduntur, hanc intelligentiam uo- cum neglexerunt: utilissimum tame foret,
cum fere tota philosophia Aristotelis in reprehedendis philosophis consumatur,uΟ-ceS omnes per se explicare,quibus quisque Philosophus in sua familia ut tur. Dicat aliquis: Iam sunt omnia ad nos conuersa a uiris utriusq; linguae peritissimis;ut olim a Boetio, nostra uero aetate a Perionio, quid
opus est ista tua diligentiar De Boetii tralatione, si tamen illius est, hoc unum pronunciabo illam in philosophia multos errores creasse. Nam cu in ea multa supersint,pl ra edisint, plurima sint mutata,& quod omisium pessimu est, multa quae affirmate in Aristotele leguntur, in negatione conue sa,ac uicissim, necesse est omnes interpretes, qui hanc uersione sunt sequuti, in sexcentaS opiniones contrarias Aristoteli in
30쪽
itidisses de quibus ne infinitu sit omnes per sequi,aliquot tantum ex posteriori analysi indicabo: in quo libro summa totius Logicae collocatur. Ac primum cap.T. primi libri sic legunt uetus interpres ta doctores eum sequuti unumquodq; autem secudum accidens est,cum secundit illud non cogno. scimus. Aristoteles ver j sic contrario pia ne sensu:vinumquodqr autem secundum accidens non cognoscimus, cum secundu illud cognoscimus. Capite sequenti quod affirmat Aristo. fieri posse, negant omnino. uetus interpres Sc doctores Latini. Nam cum Aristo. pronuntiet,& cxemplo confirmet posse aliquam conclusionem ex principio contradictioius demonstrari, Latinus interpres sic loquitur. Non contingere autem simul affirmare dc negare neq; una re
cipit demonstratio. Quem locum sic explicant Latini ut asserant nullam demonstrationem uti principio cotradictionis . Dicite quaeso Dialecitici, nonne sunt hae cotradicentes et Ait Aristo .aliqua demonstratio recipit principium contradictionis,comentatitur doctores Latini: nulla demonstratio acci