Petri Ioannis Nunnesii Valentini Oratio de causis obscuritatis Aristoteleae, & de illarum remedijs. Eiusdem liber De constitutionem artis dialecticae in quo exemplo Galeni docetur ex notione finis cur singula praecepta artis tradantur. Eiusdem commen

발행: 1554년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 철학

31쪽

tio accipit principium contradictionis. Penultimo capite legunt uetus tralatio dc doctores Latini: qualiter igitur est idem op nari &scire, Aristoteles ueri, quomodo igitur non licet idem opinari Sc scire. Autor negat esse idem opinari Sc scire, interpres affirmat:quis istis interpretibus credatrCapite. II. libri secundi legut uetus interpres re doctores Latini: si igitur no,simul itam

erunt. Aristo. uero,s igitur sis,simul itaq;eriit. no Sc sic est summa reru contradictio ut iam ia6 sit inter nos quaestio de nomine, ut uulgo dictit, sed de summa reru cotradictione. Eodem capite sic Iegut uetus interpres 8c doctores Latini: Aut siquidem per

1e demostretur,aut no, sed secundu signit, aut accidens. Aristo. aute legit cotra & no secundu signum,aut acciden .Quae magis repugnatiac Arist. ait lao secundum signit, aut accidens,interpres explicar,sed secui

dum signum,aut accidens Et pauid infra

Iegit uetus interpres: imo uidentur problemata esse, cum apud Aristotelem legatur, atqui non uidentur problemata esse- Quae

magis contradicentia excogitari possunt: Nam

32쪽

Nam quid ego repetam libros Physicos,

de ortu & interitu, de animo, Μetaphysicos,isi quibus nullus est fere locus,qui non sit ab interprete deprauatus, ut necesse sit eos qui hanc uersioliem sequuntur in errore perpetuo uersari . Nam exceptis libris dc de coelo, qui quonia bene conuersi,& cum doctis comentarijs ad manus Latinorum peruenerunt, diligeter Scfideliter ab illis explicati sunt: reliqui libri

ita corrupti sunt ab interprete,ut eiuS errore OeS comentatores Latinos duci necesse fuerit. Requiretis fortasse quid sit quod ueterem tralationem reprehendam, cum omnes uersionem Perioiiij sequatur. Sequuntur, sed ita sequuntur, ut ad explicandum Aristotelem Latinos consulant comenta rios, aut Arabicos, qui non uerum textum

Aristotelis, sed tralationem ueterem explicarunt. Quod si pertinaciter Perionili soquantur, sciant me primum Perionium in scholas inuexisse,& curasse ut cum meis argumentis publice excuderetur , quia eius tralationem reliquis antepotaedam censeo:

tamen illud mihi insegrum esse uoluisse,ut

33쪽

si qui locus paulo iiegligentius esset a P

rionio couersus,aut sumina cum libertate, publice pronunciarem: ut capite de genere,cum utile sit nosse uarias significationes huius uocis simpliciter, conlepta ambiguitate nominis conuertit genus & species no uno modo disiuntur: cui textui non conue. nit explicatio uocis ambigua quae affertur ab Ammonio . Capite uers de differentia μδκος uertit singularis,cu doceat ibi Por

phyrius speciem constare ex genere dc differentia,ut homo ,id est,specialis,nosingularis . In categorijs capite de relatis, cum Aristotcles duas afferat relatoria descriptiones, quarum prior per λεγεὼς, id eit,dici explicatur. posterior per ει νω, id est,esse priorem sic uertit,ut no expresso uerbo λεγελα eadem cri posteriori os lavia deatur . Capite autem de qualitate, δρομι-κπς κ ι πυκIικους uertit cursores Sc pugiales,ctim haec sint nomina habituum,Grecauero naturalem uim Sc facultatem quae secunda species qualitatis est declaret. In ijs autem quae post eategorias docentur, cum

expliόλt tertiam significatione prioris sici

a loqui

34쪽

Ioquitur: Initia dc elementa priora sunt iis quae describuntur: quo loco δὶαγρμαῖα

uertit,ut uetus interpres, inepte & sine sensu ea quae describuntur, cum ex Cicerone potuisset apertius uertere lineamenta, a ut, ut omnes uulgo loquimur, figuras. Quasi dicat Aristoteles elemeta Geometriae,quae

sunt diffinitiones, postulata, dc dignitates priora sunt figuris geometricis: qus in problematis δc theoremati'. explicantur. At in libro πα ἐω reae totum caput de futuris contingetibus perturbat. Nam cum Aristoteles tantum disserat de enunciationiabus fortuitis, non de necessarijs, S ijs quae fieri no possunt, ipse uertit με. arcu futuriS, quasi disputet Aristo. de futuris singularibus cuiusuis materiar, cum μεMum significet tantum futura fortuita, ut Ammonius admonet, Sc Aristo. in libris de ortu & ii teritu declarat. Extremo uero capite ἐριχ γειοπ totam questione perturbat. Nam cum Arist. disputet utra magis aduersa sit affirmationi simplici affirmatio contrarii attributi, an negatio simplex, non utra magis opposita, ipse quasi Graece legatur O ..

35쪽

o RATIO.ῖκι uu existimauit quaestione esse de misgenere oppositionis, S uertit utra magis

contraria, cum Graece consensu omnium

textuum, S interpretum quaestio ponatur ποτερα μααον νοῆία,id est,utra magis sit aduersa,quae quaestio non est de toto genere oppositionis,sed de specie quadam,nempe de aduersis. Quid uero magis a veritate alienu quam quod primo posterioruμαIα couertit postulata,quasi eiusdem generis sint principiorum postulata,& dignitates: cum & Euclides ούιωμῆα a postulatis& dissinitionibus distinguat,& Aristoteles quem ipse conuertit, multu differre demonstret. Inquirerem plura diligeter in Perionium nisi uererer molestam esse eius hominis reprehensionem, qui primus literis Latinis nostro seculo Philo sophiam illustra sit. Sed hec noli eo consilio a me dicuntur, ut Perionium reprehendam , cui agnosco S confiteor Philosophiam Latinam referendam esse acceptam,sed ut omnes intellifant parii esse confidendum uersionibus,c Perionium arreptum incredibili studio orationis Ciceroniane aliqua mutasse,quae melius

36쪽

o R A T 1 o. 1 melius fuisset retinere ut erat in ueteri tra Iatione, quod a me supra explicatum esti od igitur huic varietati uersionu adhibebitur remedium c Veterem,aiuia tralationem sequamurinam ists noue paraphrasticae iniit, dc cum Latinis comentariis no conueniunt. Quam Psso paraphrasim uacasc Nonne orationem pauid prolixiorem contextu c at Perionius multo pressior est ueteri interprete, cum locus dc tempus id postulant. Quod cum multis Iocis possit a

me cofirmari, duos tantum notissimos ex

praelatione Porphyrij indicabo. Sic igitur

ait uetus iliterpres compendiosam tibi traditionem faciens tentabo breuiter introductionis modo,& quae sequuntur. Quae tria cum obseruasset Perionius idem significa re tantum uertit, itistitui breuiter exponore.Ita eadem praefatione cum ponit questiones Porphyrius, sic ait uetus interpres:

mox de generibus δέ speciebus illud quidesue subsistant, siue in solis nudis, purissintellectibus posita sint, siue substatia, siue corporalia,an incorporalia sint: in quo Io LO unam questionem addidit de suo: sint ne C uniuersa

37쪽

Ο R A T i o. uniuersalia substantiae, quae non Iegitur in Porphyrio. Item adiunxit puris,quae uox Occasionem puram Sc simplicem praebuit Alberto Μagno peccandi: Non sine my-Mrio, ait, solis dixit propter intellectum humanu, nudis propter angelicum, puris Propter diuinum. quod mysterili Porphyrius nunquam somniauit. At Perionius sine his uocibus sic locum conuertit. Ac primum de generibus dc formis colis reant ne

ipsa per se,an in solis animissint,& si colis

reant per se, utrum corporea, an corporiSexpertiac V ter igitur altero breuior . Pe rionius ne,qui nihil addit,an ille qui multa comminisciturς Perionius certe paraphrabes no est: nisi paraphrastinuoces proprietetatem sermonis Sc elegantiam. Quare uti-Ie esset utraq; tralatione comparata notar quantum quisl peccasset addendo, detrahendo,mutando,ut quae uerior uersio esset probaretur falsa repudiata, & errores obseruaretur, qui in philosophia ex mala uersione nati fuissent. At dices,quanquam Perionius non est paraphrastes, tamen illius tralatio non conuenit cum cominentarij S.

Huic

38쪽

s RATIO. I . Huic rei magnum afferrent adiumentum, qui edito libello obseruaret, qus uoces barbarae interpretum quibus Latinis responderent: quod quanquam Perionius fecisse uidetur in libro de optimo genere inte pretandi , tamen no poenitenda potest fieri additio,si declarentur potisSimu eae uoces, quarum significatio plane mutatur a P

rionio. Huic diligentie addi possent aliqus

uoces,quibus parum Latine Perionius utitur tui cum unionem pro unitate dicit,cum

unio gemmam solum apud Latinos declaret, unitas ueri; a Celso de Plinio pro principio numerorum usurpetur. Sed quid iuuerit textus emedasse ii uulgo citantur mutili,& deprauati, prae sertim a comentatoribus Latinis ut locus ex quinto ΜetaphΥ-sco a lacilioribus est auspicandum. citatur enim mutilus,cu sic legatur. Non a primo ac rei principio aliquado inchoandum est,

sed unde quis lacilius discat: nec explicant quando a lacilioribus sit auspicandiu quod tamen fit, cum sine ijs posteriora non posse sunt intelligi. Et ex quarto Μetaphysico citatur hic locus: Ens est analoos,cum AriC a stoteles

39쪽

stoteles apertἡ dicat, id quod est ab uno dc ad unum dicitur,ut salubre dc medicit. Sed ab uno S ad unum idem,inquiunt, significat quod analogii. id erat ab illis prius d

monstradum,deinde mutandus textus Aristotelis. Aristoteles enim primo Ethico disputans de bono quomodo dicatur, facit hos tres modos homonymiae diuersos a fortuna, ab uno Sc ad unum, Sc secundum analogia: S collocat analogiam quema modum Euclides lib. s. in quatuor miniamum rebuS praesertim cum disiuncta est ut in aspectu,corpore,mente, dc animo : at id quod est coparatur tantum cum substantiadi accidentibus: quare no est analogii,nem

id in Aristotele legitur: nisi quod quisque

sentit,pro Aristotele citet. Et quonia muruta uulgd dicuntur in scholis,quae non possunt intelligi: quales multa distinctiones, sed bona tantu fide tanquam a piciS recitantur,fructuosus quoq; esset hic labor,si quis haec omnia Alphabetico ordine norata a Iijs uerbis magis perspicuis explicaret: quibus aut Aristoteles Latinus,aut boni interpretes utantur. Occurrat aliquis : haec sunt uocabula

40쪽

ORATIO. I uocabula artium,non debent mutari. Ego uocabula artis no censeo mutanda esse,1ed

apertioribus uocabulis explicari postulo: ut cum quid ditatis Sc essentiar nomen frequens in schola audiatur, requiro ut quid essentia sit apertius explicetur: hoc modo.

E sentia seu quid ditas nihil aliud est,quam

coniunctio partium essentialium, quae remessicisit ut in homine corporis Sc animi qui particeps est rationis. Ita rebus uero que cRTent corpore cocursus causae efficientis Scfinis ut quidditas logicae est ars disserendi. nam quidditas nihil aliud est,quam hoc ipsum quod res est: res autem corporea nihil aliud est,quam partes illius naturales &e scientes simul sumptae:& qus uacat corpore nihil aliud, quam finis Sc efficiens coluncta. Quare uere expressa est significatio quidditatis. Item in distinctionibus ut quae uocetur dialectica doces,& quae utens.Docentem vocamus precepta sola absq; exemplis :ut syllogismus constat propositione, assumptione,& complexione. V tentem autem exempla: quales sunt syllogismi, qui

in singulis artibus sunt ut in Physiologia

SEARCH

MENU NAVIGATION