Petri Ioannis Nunnesii Valentini Oratio de causis obscuritatis Aristoteleae, & de illarum remedijs. Eiusdem liber De constitutionem artis dialecticae in quo exemplo Galeni docetur ex notione finis cur singula praecepta artis tradantur. Eiusdem commen

발행: 1554년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 철학

301쪽

COMMENTAR sis duo principia,que sunt muli in falsum scitur: de mostratio est Hllogismua facies scire. quoru secunda

caret medio. num est distinitio demonsὶrationis .maior habet me diu, per quod demonstretur: quae resoluitur hi has duas enuntiationes,quod scitur non potest ultrterse habere : falsum aliter se habet . quarum prima

est bγpothesis simpliciter, secuda dclinitio fui'. quae

duae sinptiones carent medio, neque in ali s dissolui possunt. Demonstratio,quae tollit principia est ad inscommod-: quae aut tollit primu initiv,aut res demos stratu.Prima initia: ut demonstratio terti) Theores mutis tollit hoc dxioma, omne tot ect maius sua parte.res demostratus: ut demonstratio quinti Theos rematis primi libri tollit quartum Theorema antea demonstratum. Expositis different ijs, explicundum est quam vim habeat demonstratio. Demostratio muoximam habet vim ad iudieandum breui er expedite

quaesentetia vera siri, Cr quae falsa:vt in dilutatione de instrumetis Dialecticis quaestio posita est, fuit ne histrumeta generalia Dialecticae disnitio diuisio, et

argu metutio. instrumetu generale Dialectice distini,

tur,causa per qua Dialectieus praestat omnia sua Q. cia: qua posita dfinitione, hac demonstratione brea uisima confutamus sententia vulgarem dialecticora: instrumentu generale dialectici est, per quod praestat

omnia sua oscia: per haec autem tria non praestat o mula sua octa: ergo non utit haec instrumenta genearalia Dialectici. cr iudicabimus que vera instrumenota fluit hac tantum demonstratione: instrumentumgeanerale

302쪽

IN CONs TITYT. DIALECT. I sonerale Diale ctici est, per quod praestat omnia sua ostimcia: per iuuentionem autem er dispositionem omnia

sua officia praestat: ergo inuentio er dilbositio sunt

rumetu generalia Dialectici. Demonstratio quos habet hunc vim,ut scientiam certam faciat: quanquam una scientia certior est ultera. idq; trifariam: prιm0, quae demonstrat pincipia ulterius certior est: ut philosophia naturalis certior est medicina. Hinc colligitur cognitionem reru, quae non traditur per causas, id est, historiam non esse tam exquisitam, quam est cognitio rerum per causas: νι exquisitior edi cognitio librorα Arist. partibus aut de ortu animalium, libris histoariae unimaliura. Secundo cortior est, quae confidi ratformis simplices: t Aribimetica magis ex qui sita est, quam Harmonica: quia illa tractat numeros simplicio ter, haec vero relatos ad auditum Cr sonum. Te πιι ocertior est ea scientia, quae tradit res sime positione: ut Arithmetica certior est Geometria: quia principium Arithmeticae est unitas expers omnis positio-His, principium vero Geometriae punctum, quod haubet posivionem in linea.nes vero minor est vis demo astrationis ad diiunguendisseientias: nam una scientia esse dicitur,cuius omnes demon irationes ad virum ratione reisubiecte referuntur, siue ea ratio una sit genere: ut magnitudo Geometriae; siue dicatur ab uno er ad uuam naturam: dit id quod est, subiectin effinet bγ. π dicitur ab uno er ad unam naturam dedecem categorijs. Diuersae artes dicuntur hae quarum

coo clusionei circa diuersum rem subiectari yersantur.

In eo

303쪽

CO FIMENT ARI UsΙneo etiam dis ιnguntur artes inter se methodo dermonstrandi. quod melligantus eius artis proprium esse demonstrationem, aut quaestionem, ut disputationem cuius fuerit attributum: hi haec quaestiost ne liis neu recta aduersa curuae, ad Dialectica pertinet: quia attributum est dialecticum, quanquam subiecta sunt

Geometricu. Porro demonstrationes collocandae eo ordinesunt, ut primae collocentur, quae ex Iolta primis initi s sunt: qualis est demonstratio primi problemaotu Euclid. deinde collocentur, que indigent alijs prioribM, ita ut nulla egeat sequentibia demonstrationiabus: qui ordo mirabiliter apparet in demonstrationibus Euclidis. Quod si praeter demonstationes ex caua sis,quales hactenus expresimus, collocandae sunt dein monstrationes 4 eausis remotis .aut ab e se res posteoriori loco ponendae erunt. demonstrationes autem ex

causis remotis cr ex effectis, o caritur demo 'rutiο-nes quid. a causis remotu: ut omne quod restirat, es Eanimal .nullus paries est animul: ergo nullus puries reos irat. causa enim proxima non restirandi, est carere pulinonibin, remota vero non esse unimal.ab effectis: ut omne quod nun micut rud3s, est fultimum nos bis: Planetae autem non micant rud)s: ergo sunt Anitimi nobis. si praeter demonstrationes afferuntur Hilogi mi Dialectici, cr orator . post demonstrationes collocabuntur Dialectici post Dialecticos vero orda torq: ut praeeipit Galenus in lib. de decretis Platonis Cr Hippo. ac, uno verbo, ita distonendaesunt omnes demonArctiones, ut ex semper prccednnt, quibus maior

304쪽

IN CONSTITVT. DILLECT. Is Imaior fides habetur, reliquae γero sequuntur Allud etiam obseruandum in ordine demonstrationum, xt demonstrationes, quae generi covuenient demonsstrationibu3 formarum praeponantur. Nethodin prudentiae en diligens obseruatioGHactenus de methodis doctrinae disseruimus, consequens ect It de methodis prudentiae disputemus: quae duae sunt: una diffiniendi,altera demonstrandi. Vtriusque hoc solu praeceptum generale est, γt pro Iariuratio

ne personur , temporum ocorum, ut grerum pirς tutibu3 Cr xiiijs Dialecticis Itamur. quo aute ordine conueniet uti, intelligemu3 ex quaestione posita. po netur enim a nobis quae fila conueniat ne hoc ordine γthan alio: quae inuento argumento Cr collocato iura dicabituriun hac methodo prudentiae admittuntur dii:

tia Cr hirtutes Dialecticae : ut in innitutionibus Porphγrij cernere licet, qui methodo prudentiae diffisiniendi utitur. iam proponit sibi no tum suum sententium de qui is vocibus pronuntiare, quam veterum Peripateticorum dogmata persequi.quo consilio furusia distinitiones admittit: qualis est ictu generis, genus

est cuisubiecta est Φecies.num isto pacto vel sigenum

unum tantum haberet teciem,getius nominandum esset:quod falsum est iudicio praesertim Porphγ.er ista distinitio Disserentiae, quae de multis differentibus syecie in quaectione qualitatis dicitur,quae non cotulenit a stimis disserent ijs formarum, praesertim ex semientia Porpbγr . In methodo prudentiae demonBradi excessuerant mirabiliter Poeta ex Oratores. Huic oratio

305쪽

oratio illa Sinonis, quae. a. AEneid.legitur, vehemenῖter Iaudatur: quod metho.prudentiae tota constat. in qua miscet si no falsa cu veris,probabilia cium certis. atq; it4 miscet , vicula eius oratione nihil videatur

esse, quo Ade faciat Troianis tande persuasit quae vos

luit de casu suo, ex de fabricatione equi. Hunc cicero magna laude meruit ex secunda oratione Rulliana ignqua cu se in fumatione toga populare fingat, ad euerstendatame populi cansam accedit. Hinc oratores oris dine partiu orationis mutat. Huic poemata admirabialia.na cu poetis bubeda ratio fit deIectationis,comiserationis,admirationis,s indignationis,nec teporum, neq; reru ordine sequuntur:sed a medijs incipitit prisnia medio loco explicunt,postrema incerto Cr inopse nato eue tu cocludunt: ut Verg.AEneam excipit no alii tore Troiano, sed primu narrat quemadmodu e Sicilia nauigans m Lγbium tepestate delatus fuerit, qui in couiuio Didus narrat a principio interitu Troiae, suos errores. Hinc Iaus omnis comoediam Cr truagoediari an quib M nulla est disto ιio reru naturalis, sed tota prudentiae:xt in Andria Teretianu mitu suomiturasimulatione nuptiarum,quae tamen poderior Dit veris nuptijs nam primo des oderat Simo Philus mena Paphilo cinde cognito illius amore,nuptias simulauit. Atq; haec de methodo. Haec bubiit,amice leactor,quae de Dialectica, Cr de persona Dialectici dia utare.na cu omne studiu huius artis in exercitatio,

ne magis et psu,quam in praeceptis positu sit, quae ad persona Diu lectici pertinerent,3ualia sunt oscia erinyrAlycta,cu praceptii artii collingedd sepκtaui

306쪽

IN CONSTITVT. DIALECT. Is 2 in quo Ari milutus sum: qui mTopicis er Elenchisitu arte docet, ut quae ad persona Dialectici er Soaphictae pertinet,accurate explicct.Secutus sum genus dioedi humile Cr Philosophicu: erba multa scholas pica retinui: de alienis Isintent ijs sine perturbatione

animi iudicaui:multa, quae udhuc in praeceptis Diuis elicis deerat,addidi multa,quae probatione adhuc carebunt,chirmaui:fontes distulationti iudicaui: eduis fas obscuritatis Aristotelicae denutidui:praeceptuina Metionis Dialecticae exeptis cui uru foren decuraui: methodii, quae hactenus luce methodi curuerat. praeceptis multis, ex exeptis illuctraui. Ex qbus meis

iucubrationibus,sii que fructu a studiosis literam cupi sensero,ine maximis prim ijs afectum putabo. Sin χω .PETRUS IO ANNES GALES Ius Gotatunus, auditor muginri Petri Ioannis Nannes ij valentini,dd libellum. sulue nec minimo Libelle fructu,

Nec censens temere, nec uriefas O' osor nimiae loquacitatis, Nec sane nimis eminente crista, Libertatis amator er Sophiae. Ten dicent homines inelegantems It tecum Ieteress comparabunt s

307쪽

Ioan. Miranae tetrastichon in lai

dem magistri sui

AEthereos rapies a sole prometheus ignes praestantis Logicae lumina prima tulit. Ignibus aethereis noster Nunnesus ardes, Illa extincta diu Astitat arte sua.

308쪽

IN DEN LOCUPLE.

A Cademicisalso negant ros -- se iudicari a nobis verit

t. aqq.pag. a. Accideris uniuersum quid. RI. 3 Q. pag. Accidentia comunia undediti finiantur 1 3.2Accidentia propria unde dcscribantur ibidem Accidentis nomen latius patet . quam adiunctorian Gq. IAccidentium genera ad quae . Ioca referantur ibidem Aetio non est oratorum,sed histrionum sq. a

Actiones animi qiu diuidam

Adiunctum pro stibiecto rom

Adiuncta quae . go . 2Adiunctorum diuisio. ibidem Assiunctis dc subiems marior copia argumentorii qua ex causis N esseres sumitur

Adiunctorum S subiectoriimvsus ibidem Adiuinctorum vis ibidem Adrastriathrod.lib.de ordine

Aducrsorum iussinitioni quae addiderint falsa Pe ateri.

α unde collegerint. ibidem Inter Aduersa cirriseria qui lintersit . et OG dAduersa sub eodem genere cosprehendi quomodo intellis g ndum. . . . Ibid. Aduersorum tradiatio .. te Aethra unde diasi, r. S. . dAeroc aqua agitata refrigeranAffectus quot modis eXciteras a.Σ.

Affectus excitandi ratio quae fit artis - ibid. Affirmatio 3c negatio priuans dctrasrosta qui fant Ia. 2Agendi verbum quid significet Anertus cur non inthii u

AIcides γro Alcibiade salso po

309쪽

Philosophia λευμα νω.2Ambiguitates verborum ροι

AVri quid signiscet 84. a

Ambiguum prius distinguens dum quam diiuni. s s. 2Ambiguum quid γ s. I . Ambigui vitium quibus conue

inum spectatur I S. ΣAnalogum non est idem quod Pertomo I 6. et ab uno dc ad unum. ibidςm Animi definitioe quid finiatur Hrrica cur vocara 9 3 2 E ,s 3 Angvios rectos Mene aequa Annysis argumenta. d quid Ies inter se aget. 2.nesu utilicibidem. di quom040 Si in duas rectas recta cadens exercenda thid M dcc. ibid. arsis quid Aristo. in PriQ. Anthitita rhetorum ad quem

4 2 3 Iocum pertineant Ii s. t

Appellicon Theius edidit Iib. Aristote.mendosos G. IAppoIlonius cur improbandus

cum statu coeli Cr mos

tu tema conveniunt

310쪽

mentatione OG.21rgumentum mutat nomina argument. I. Argumenta circa quid versen: tur M Q. a

Argumenta Vnde suppeditenatur ibid.& s G. .8c ς. 2Argum. Lo. genera quomodo colligantur

cet Aristote. Cr quae ibidem

Argum.coniuncta quae. ibidem Argumento . simplicium quot genera ibid. Argumento. rei divisio ibid. Argum.a nomine, quae ex quot Argum. quando non intelligis tur T . 1 Argum . quomodo ad probam dum accommodatum nostibidem Argum.quod sit falsum ibid.

Humenta. quae inconsequens ibidem Argumenti a genere aut speetcie vis referenda ad diuisior

Argum.quae ad alia reseruntur duo genera s O. χArgum.quae faciunt istum Iocii quae duos ibidem Argum. 2 .gen. im. sed perrturbata s1.2 Argumen.quae non sint propria in Quinti. ibidem Argumen quae non erant distinguenda inter se Quintilian.

Argumenta insita falso diffinita

ab oratore. Argum. assimp. falso dilanita ab oratoribus ibidem Argum.insiti di assumpti verae diffinitiones C 3. RArgum. diuiso in insita Easa sumpta non est generis. ibid.

Argum. Vnde ducatur. Eidem Ex. Argum. Mysi cognoscus tur argumen . autorum αquanti momenti sint s3.2Argumen. genera quo ordine collocentur 9 1 Argumen. pondus iudicatum Argumen. a causis firmiora caeteris ibid. Argum. ab etymologia qualia snt . 12 s. a. Argu.conuincta quot.1 I G α Argume.a dissentaneis tractautio 317. LArgumen. conoratio eadem ira indvetioe, enthimemate, syrIogismo di ex Io 22 .a. Argum. etiam dicitur de aros

menta. I 3 1. 2

Argumentatio Vnde dicatur requibus nominibus appelletur

Augumenta. quid ibid.

Argumenta.partes quae s . x Argumenta .diuisio ς 2. L Argumenta. ad incommodum quae si .et Argumenta. necessaria quae αquae non necessaria sa. et Argumenta. ex omnibus nesgantibus qualis ibid. In Argumenta. non necessaria quando bene concludatur

SEARCH

MENU NAVIGATION