장음표시 사용
201쪽
203쪽
Postquam omnem Verris ignominiam. latrociniaque tribus orationibus Cicero explicuit, jam illam furtorum partem aggreditur, qua praetor Summa impudentia, summaqiae audacia in Stelliae perniciem usus est. Nihil hac oratione vividius, quae summa re rum et eloquentiae varietate Commendatur. Ne continuatar enim narrationes una serio fastidium log nti moverent, orator providit; et ita constanti admirabilique ordine materiam disposuit, ut aliae ex aliis defluere, et inter so mira quadam assiliitato constringi videantur. Saepe etiam quo faciliuS Omnem ingenii vim explicet, orator non in surtis tantum commoratur, et nonnumquam a proposito paullulum digreditur, ut majora et atrociora Verris scelera appareant. Ita raptum Proseu inae solerti oratione do pingit, ad augendam praetoris culpam, qui Cereris signum Ennensibus per vim abstulit; ita Syracusarum flatum ot opes mira arte explicat, antequam in illam praetor ingrnerit. Inter ceteros praesertim eminet locus ille quo magnificentissim lina cana delabrum Antiochi regis abreptum conqueritur. Qua vehornotitia in Verrem tum imprecatur, qui populi romani magiStratus, s cium reipublicae regPm e Provincia ex odore, tamquam nefarium coegit, postquam rebus SpoliaVit eum pretiosissi in ist Quanta sua vitate pingitur adventus regis in Siciliam, Vorrisquo circa candelabrum trepidatio; et animus ille rogitis qui nihil mali su picaturi Nemo est, quem non acErrime CommovPant queret e regis in medio Syracusarum soro deploratae. Deinde quo ingenii stumino in Vorrem orator invehitur, rogum Sociorum P a trai mot hostem insonsissimum; quam scolus illud vi homi ntur ampli si eati Imo nihil in hac oratione occurrit, quod noti suavitatis,ot vehementiae, utilissima Praebeat documenta. Nam praetor ornamenta eloquentiae, alia Sunt rerum Uxtra causam politarum, quae ita singulis narrationibus accommodantur, ut optimo rei cohaereant, et maxime lEgentium moveant animos. Sic in illa furtorum Syracu Sanorum narratione, statim montio fit M. Marcelli, humanissimi viri, atquc iunOccntissimi, quae, san,ius ΙΙ. Cis. Pars secuuda. i 3
204쪽
repetita, legentium animos tantae laudis recordatione mire assicit, et comparatione facta utriusque, tanto vehementius odium in Verrem inflammat, quanto maior exsistit, hujus et illius studiorum dissimilitudo. Sic ubi sublatam Segestanis Dianam narravit, et dejectam suisse etiam basim ostendit, in qua P. Africani nomen fuerat incisum , luculentam gravemque ducit inde amplificationem; primo a P. Africano, cujus monumeutum foede violatum fuit et excisum, deinde a P. Scipione, hujus nepote, qui domesticae laudis transfuga, suae gentis hostem infestissimum spoliatoremque defendit; denique a persona, quum se P. Africani monumentorum defensorem ac propugnatorem profitetur. Hac denique oratione Verris adumbratur insania et morbus, Mi eum agnoscas, qui postea proscriptus ab Antonio procul a patriis socis occumbere maluerit, quam signum ab illo vehementer e
Sicut in praecedenti oratione, Tullius Verri defensionem assim git, quam nunc jocosa, nunc Seria oratione consutati Falso, inquit, objiciet Hortensius, et frustra contendet, tot illa Siciliae ornamenta , empta eme de Siculis, non ablata. Primum quod magistratibus populi romani nihil in sua provincia mercari liceat; deinde quod Verres ea per Potestatem abstulerit, eoque solverit pretio, si tamen pretium est solutum, ut nihilo turpius facturus suisset, si palam atque aperte ea diripuisset. Statim ab introitu orationis ea conglobatim proponuntur, quae singulatim deinceps orator commemoraturus est. Attentioncm sibi conciliat, quum demonstrat se magna, nova, incredibilia dicturum , quae quum ad summam reipublicae, tum ad deos immortales pertineant.
Nullo hic exordio utitur orator; sed statim, ut judices genus ipsum cognoscant, negat in Sicilia ullum argenteum vas, ullum Corinthium aut Deliacum fuisse, ullam gemmam, aut margar tam , quidquam ex auro aut ebore factum, signum ullum aeneum, marmoreum, eburneum, ullam picturam neque in tabula, neque in textili suisse, quin conquisierit, inspexerit, quod Pla- eitum sit, abstulerit, caP. I.
Messanae etsi civitatem Mamertinorum praecipue diligere Diu ired by Cooste
205쪽
videbatur, hi etiam miserant qui eum laudarent) tamen C. Heio
quatuor signa abstulit pulcherrima, summo artificio, summa n bilitate, a, 3. Mentitus se ista, ut multa alia emisse setsi ne licebat quidem per leges iis qui cum potestate aut legatione in provi clam essent profecti mancipium emere, nisi in locum demortui , 5-η. Itaque hoc ipso argumento, aliisqtie ostendit Mamertinorum laudationem Verris nihil valere, Praesertim quum Princeps laudationis II ius se a Verre expilatum lateatur, et quum parum auctoritatis apud S. P. Q. R. babere debeant, quippe qui Cicerone, senatore populi romani publice haud invitato, ordini s
natorio debitum honorem detraxerint, Praeterea populum romanum ea re ossenderint, quod crucem illam, cui Verres civem romanum affixerat, nondum revellerint, 9-II. Praeterea Heio Verres Peripetasmata Attalica rogatu suo ad
eum missa haud reddidit; Philarcho Centuri pino, Aristo Panormitano, Cratippo Tyndaritano phaleras pulcherrime saetas abstulit, I a.
In hisce surtis opera usum esse ostenditur fratrum Tlepolemi et Hieronis, qui omnia ejusmodi signa et ornamenta investigarent, idque exemplo Pamphili Lilybaeiani confirmatur, I 3, 14: neque enim ipsum his in rebus aliquem sensum habere; etsi studiosus sit hujus existimationis, ut putetur in iis intelligens
Lilybaei Dioeli Popillio omnia abaci vasa, I 6; M. Caelio,
equiti romano vasa argentea, Cacurio Supellectilem omnem,
Q. Lutatio Diodoro mensam citream, Apollonio Drepanitano omne argentum optime factum, Lysoni Apollinis signum, pupillo Hegio scaphia cum emblematis oripuit, II. Tum narrantur injuriae Diodoro Melitensi propterea saetae, quod ille pocula duo Thericlea Mentoris manu sacta Verris cupiditati subtraxerat, I 8, I9. Cn. Calidio equiti romano a genteos equuleos, L. Papirio thuribuli emblema abstulit, aliaque eiusmodi furta commisit, ao, a I. Catinensibus, Centuri pinis. Agyrinensibus, Haluntinis omne argentum caelatum, et omnia vasa Corinthia eripuit, praeterea plurimam Vestem stragulam, lectos auratos, candelabra aenea Sibi confici jussit, a 2-26. Sequitur nefarium lacinus, quo Antiochum , Antiochi regiqSuriae filium, per Siciliam iter facientem vasis compluribus au-33.
206쪽
reis et gena eis, in primis candelabro pulcherrimo e gemmis clarissimis opere mirabili perfecto, quod in Capitolio ponendum Antiochus attulerat, spoliavit, 27-3I. Sequitur de Dianae Segestanae statua quam idem antes rendam curavit, pulcherrima et mirabili suavitate condita oratio, 32-38. Non minora sane de iis praedicanda sunt, quibus
narrantur quas Tyndaritimis, 39-4a, Agrigentinis, 43 seq. Enguinis , 44, Caunensibus, 45, Melitensibus, 46, 4 , Ennensibus, 48-5r, Syracusanis, 52-59, abstulerit. Quibus in furtis significataeerbiorem fuisse civitatibus salsam istam et simulatam empti nem . quaim si omnia aut eripuisset palam, aut clam surripuisset, 6o. In extrema oratione narratur Syracusanos, etsi clientes et amici Verris habiti sint, honorifice Ciceronem accusatorem ejus excepisse, laudationem Verri decretam, et Verrea, sestum a Verre Marcelleorum loco institutum , sustulisse, 6 . Ex duabus igitur quas adeo jactat Verres, laudationibus, altera decreto est sublata; alteram, quae restat, ironice certis conditionibus Verti Concediti Nullum in fine epilogum habet oratio, cum sequenti nempe conjuncta.
207쪽
Ι. Vinio nunc ad istius, quemadmodum ipse appellat, studium ; ut amici ejus, morbum et insaniam; ut Siculi, latrocinium : ego, quo nomine ' appellem ,
nescio. Rem Vobis proponam : VOS eam Suo, non ri
minis pondere penditote. Genus ipsum ' prius cognoscite, judices; deinde fortasse non magnopere quaeretis, quo nomine appellandum putetis. Nego in Sicilia tota, tam locupleti, tam Vetere Pr
I. r. Pelial studium. Nomen h nest viti rei flagitio- praeponens. Nam veluti laudandus arsum amor Ne M. hetur. - Morbum et insaniam. Cupiditates enim quum gravius invaluere, animi naturam ita corrumpunt, ut qui Iis rapiatur, neque sui compos, nec recte valens dicatur. Et recte quidem hoe de Veiis; nam, ut Plinius Laetantiusque testantur, proscriptus ab Antonio periit, quod se vasis Corinthiis emaurum negaverat. a. Quo nomina appellem. saepe exaggerandi gratia, se verborem In pem fingit orator. Inde enim fit ut iudex multo deteriorem de reo opInionem Concipiat, cujus flagitia verbia aequare quidem ae non posse profiteatur ac sator. Hoc eodem arissicio usus est Cicero, pro Quint. r8, et Verr. V. 66.3. Genus ipsum. Cognoscite priuarem totam generatim, ut protinus Pateat quo nomine ait appellanda.
208쪽
vincia , tot oppidis, tot familiis tam copiosis, ullum argenteum Vas, ullum Corinthium, aut Doliacum fuisse; ullam gemmam, aut margaritam β; quidquam
ex auro, aut ebore iactum; Signum ullum aeneum, marmoreum, oburneum ; nego ullam picturam', neque
in tabula, neque textili 7 suisse, quin conquisierit, inspexerit; quod placitum sit, abstulerit.
Magnum videor dicere : attendite etiam quemadmodum dicam. Non enim verbi, neque criminis augendi causa complector omnia β. Quum dico, nihilistum ejusmodi rerum in tota provincia reliquisse, latine me scitote, non accusatorie loqui. Et iam pla-
Dius : nihil in aedibus cujusquam, ne in oppidis quidem; nihil in locis communibus, ne in sanis quidem; nihil apud Siculum, nihil apud civem romanum; denique nihil istum, quod ad oculos, animumque acci-dcrit 9, neque privati, neque publici, neque profani, neque Sacri, tota Sicilia reliquisse. Unde igitur potius incipiam, quam ab ea ' civitate,
4. Tam vetere 'OMincia. saepius Commemorat orator veterem illam Siculoriam cum populo romano soci tatem; inde enim atroetorVerris agendi ratio apparet, quum tam erudelem ae in veteres reipublicae fiocios gesserit. 5. Gemmam aut mar aritiam. Gem ma ad genus omne pretiosorum lapidum, margarita ad unam speciem re sertur.
6. Alii, neque in tabulis, neque textilem. SehutE. in textili. I. V. L. . Neque textili. Tapetia acu eonis texta, et varias animalium aut ruris figuras exhibentia Picturar textiles diis euntur; quia sic tabulam Pictam men. tiuntur. 8. Complector Omnia. Non inv Idiae in Verrem concitandae causa, in hunc unum hominem omnia surandi genera coniicio. - Latine. H. e. simpliciter nullia inanibus verbis superadditia. Acciasiatorie. Hyperbolice . sicuti fi lent a usatores. - Planius. Subaud. dieam; h. e. clariori luce aceuintionem meam illustrabo. s. Ad Oculos animumque accideris. Quod sub ejus Oculos ceciderit, ad mentem venerit: quod multo est et gantius quam Viet. et Man. . quod oculos animuinque accenderit in , i. e. cupiditate commoverit. ID. Ab ea cisitate. Messanam significat. Quam ex tot urbibus direptis spoliatisque eligam, nisi eam ipsam quae tibi amicissima, legatos Romam qui te eollaudarent misit 8 obiter Cicero Mamertinos semper perstringit,
et tamquam Verris socios , aceterum
que participes indieat, quo leviori mo-
209쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. IV. 399
quae tibi una in amore, atque in deliciis fuit λ aut ex quo potius numero, quam ex ipsis laudatoribus tuis Facilius enim perspicietur, qualis apud eos fueris, qui
te oderunt, qui accusant, qui perSequuntur; quum, apud tuos Mamertinos inveniare improbissima ratione esse praedatus. II. C. Heius y est Mamertinus somnes hoc mihi sa- Cile Concedent, qui Messanam accesserunt) omnibus rebus in illa civitato ornatissimus. Hujus domus est Vel optima Messanae, notissima quidem certe, et nostri Shominibus apertissima, maximeque hospitalis. Ea domus ante adventum istius ' sic ornata fuit, ut urbi quoque esset ornamento: nam ipsa Messana, quae Situ, moenibus, portuque ornata sit, ab his rebus, quibus iste delectatur, sane Vacua, atque nuda est. Erat apud Helum sacrarium ' magna cum dignitate in aedibus, a majoribus traditum, perantiquum : in quo signa pulcherrima quatuor, summo artificio, summa nobilitate; quae non modo istum hominem, ingeniosum si atque intelligentem, verum etiam quemvis noStriam, quOS
iste idiotas' appellat, delectare possent: unum Cupi
mento foret publiea, qtram decreverant, collaudatio. II. I. C. Heius. Ita nisgnifice do-mtun rina celebrat Cicero et aedium apparatum explicat, quo atrociora verria flagitia appareant, quum hane Ipsam domum modo tam splendidam, brevi a praetore nudatam spoliatamque demonstraverit. I. Ante adoentum istius. His paneis verbia, orator praetoris avaritiam quaslpraenuntiat. Hoc illi usitatum est, ut crimen ipsum, tamquam e longinquo tendat, antequam rea ipsa narretur; unde major exspeetatio, acriusque in reum odium. 3. Sacrarium. Larariam, in quo
Lares domesticaque numina Colebantur. Hic veteribus mos erat non tantum deor ura , sed magnorum quoque vir isrum , aut eorum qnos amicItia coleiarent , Imagines consecrare, maximoque
circumdare religiovis apparatu. Vide Suet. in Vitell. cap. 2, et Lampr. in
In quo. Manutius hic verbum inerant desiderat. 5. Ingeniosum. Iressione in Verrem dietum 6. Idiotas. Gretera vox. Primum Privatos tantum sImiseavit; sed Meml ad alitim defluxit sensum. Quum enim privati magnarum rerum rudes fiunt, ut qui nullum earum usum habeant,
210쪽
dinis marmoreum, Praxitelis nimirum didici 'etiam, dum in istum inquiro, artifici im nomina; idem, o Pinor, artifex ejusdem modi Cupidinem s secit illum, qui est Thespiis, propter quem Thespiae visuntur : nam alia visendi causa nulla est. Itaque ille L. Mummius ', quum Thespiadas , quae ad pedem Felicitatis sunt, ceteraque pro sana ex illo oppido signa tolleret, hunc
marmoreum Cupidinem, quod erat consecratuS, Donattigit
III. Verum, ut ad illud sacrarium redeam, signumerat hoc. quod dico, Cupidinis e marmore : ex altera parte Hercules egregie tactus ex aere; is dicebatur esse Myronis ', ut opinor : et certe. Item ante hosce deos erant arulae δ, quae cuivis sacrarii religionem
usurpata est vox illa pro imperito Eamdem quoque s aIlice vitia obtinuit, idiotis . Praxitelis. Celeberrimus apud Graecos statuarius. duabus Praesertim Veneribus insignis. id. Plin. 0 XIV, 9 , et Ind. Histor.
8. Nimirtim didici. Excusare se quo- dalumodo videtur orator, quod Omina Pictorum sculptorumque Pros rat. N n seviet in orationibus coutra Verrem tale occurrit artiscium. Quamvis enim jam tune Romam in xus invasisset , qui Populi studia captabant Minnium aretium se rudes prostellantur, tamqua tu illa graecae potius levitati quam rOinariae gravitati convenirent. 9. Ejusdem modi Ctipidinem. 1 . e. marmoreum. Hunc Pentelico lapide consectum, Praxitelis lite VPeriam prae tantissimum, Phryne Inei et rix ab ipso extorsit, Diespiisque patriae suae donavit. Quo dolo ad id usa sit docet
ID. L. Miammius. Is est, qui C rintho excisa de Achaeis tritimi humegit anno Gog, et Achaici cognomine dictus est. it. Thespiadas. sic Musas vocat is Thespi Is, ubi praecipue e lebantur ..- AEdem Felieitatis. Hane Romae Cou-didit L. Lucullus, propter bellum contra Mithridatem et Iigranem feliciter absolutum, ximulacrumque deae ibi ponendum curavit. Iti. Non attigit. Hane Mummii re ligionem non imitatus est Caligula , qui signum illud Romae transferendum curavit. Thespieusitiva deinde redditum , Nero Romam reduxit, ubi flammis Consumptum est; quo tempore , incertum. III. I. Sic Graev. recte; Olim, actus est. I. V. L. .
I. M ronis. Celeherrimus ille statuarius fuit, bucula a ira insignia, iq cuius laudem multa epigrammata iri Anthologia occurrunt.Varia eius OPer recenset Plinius, XXXIV, 25. S. Arti . H. e. Parvae arae, quil, fiodorea et thus, religionis causo, i eendebautur.