장음표시 사용
211쪽
significare possent. Erant aenea praeterea duo signa, non maxima, Verum eximia venustate, virginali habituatque vestitu, quae manibus Sublatis Sacra quaedam, more Atheniensium virginum, reposita in capitibus sustinebant. Canophoroe ipsae vocabantur: sed carum artificem quem λ quemnam Recte admones : Polycletum si esse dicebant. Messanam ut qui Sque nostrum Venerat, haec Visere solebat; omnibus haec ad visendum patebant quotidie : domus erat non domino magis Ornamento; quam civitati.
C. Claudius 7, cujus sedilitatem magnificentissimam Scimus fuisse, usus est hoc Cupidine tamdiu, dum sorum diis immortalibus, populoque romano habuit ornatum'; et, quum esset hospes Helorum, Mamertini autem populi patronus, ut illis benignis usus est adcommodandum, sic ipse diligens fuit ad reportandum. Nuper homines nobiles ejusmodi, judices, et quid dico nuper λ imo vero modo, ac plane paullo ante vidimus,
4. Canemone. Sie dictae, quod in saeris Greris impositos capiti ealathos gerebant. Quod ad munus implendum
eligebantur virgines maxime vita et moribus integrae: nam capiti libros sacros Ele Inis circumferebant. Illas paullo iusta Canephoros vocat Tullius, Graecorum more, apud quos in V o ροι dicebautur. F. Quem p quemnam ρ Hic eodem artiscio quo supra utitur seu quasi Contemneret ea quorum cupiditate ita Verrea sagrabat; seu quia nomen e memoria lingit excidisse, ut se tamquam ad ea quae sit dicturus , impara tum ostendat; et eriminatione in Vedirem parata uti non videatur. Alii male omittebant quem, datum a eod. Cui C.
Quintil. IL . 45 ; Iul. Rusin. e. s. 6. Posteletum. Gleberrimus illa
statuarius iisdem ae Myron tempori-hua floruit. Hujus opera iisdem quibus supra locis Plinius recenset. . C. Clavditis. AEdilitatem illam , quam antio 654 tria praecipue commendaverunt. I 'Ludis iis, quos populo dedit, elephanti primum pugnavere; Plin. VIII, 7. a' scenam
varietate colorum Primus adumbravit. Narrat Plinius picturarum haec Ornamenta magnam concitasse admirationem , linuua ad tegularum similitudinem corvi advolassent. DeniqNe e n
jectis in labrum aeneum lapidibus primus invenit, ut veri lciuit siluilitudinem mentiretur. Uude natum illud proverbium ut Claudiana tonitrua maximi strepitus dicerentur. 8. Habiail Ornatiam. Unde mos ille defluxeiit, Livius narrat, IL, 4 .
212쪽
acia M. Τ. CICERONI squi sorum ac basilicass, non spolii S provinciarum, sed
ornamentiS amicorum, commodis hospitum non surtis nocentium, Ornarent: qui tamen Signa, atque ornamenta sua cuique reddebant; non ablata ex ur
bibus sociorum, quatridui causa, per simulationem se lilitatis, domum deinde atque ad suas villas auferebant. Haec omnia, quae dixi, signa, judices, ab Heio de sacrario Verres abstulit: nullum, inquam , horum reliquit, neque aliud ullum tamen , prie ter unum pervetus ligneum, Bonam Fortunam, ut opinor: eam iste habere domi suae noluit
IV. Pro deum hominumque fidem l quid hoc est pquae haec causa 3 quae haec impudentia est Θ quae dico
Signa, antequam abs te sublata sunt, Messanam ciam
imperio nemo venit, quin viderit; tot praetores, tot consules in Sicilia, tum in pace, tum etiam in bello suerunt ; tot homines cujusque modi: non loquor de integris , innocentibus, religiosis: tot cupidi, tot improbi,
tot audaces; quorum nemo sibi tam vehemens, tam potens, tam nobilis visus est, qui ex illo sacrario quidquam Poscere, aut tollere, aut attingere auderet. Verres, quod ubique erit pulcherrimum, auferet λ nihil habere praeterea cuiquam licebit λ tot domus locuple
s. Rasilieris. Erant basilicae magni- seentiora aedificia in foro Posita , qrii hus vari centum tribunique plehis ad ius dicendum conveniebarit. Utque multa Romae sora, aio multae basilicae
numerabantur. ro. Commodis hospitum. H. e. Commodatis rebo . Nee vero tantum ata in
tuae, ad celebrandos ludos publieos, a provincialibus numquam reddendae petebantur, sed etiam a metia Pecunia irrogahatur. - reis nocentium. Dietum in Verria patronos qui somnipsius sartia exorna erant. II. Ullum tamen. Alii malebant
omnino. NAS omnea in lamen consentiunt, et aensua aio est interpretandus : omnes quas commemoravἱ statuas abstulit Verres, et tamen nutilum aliud reliquit praetor, etc. Tamen No elegantiae tantum causa Positum videtur. 12. Noluit. Tamquam sui eo clua non se hona, h. e. lavente fortuna diguum iudicasset. Ioena est da scituro Verris exitio. IV. r. Laeunam hic Eoies . videt.
213쪽
tissimas domus istius una capiet Θ idcirco nemo superiorum attigit, ut iste tolleret 3 ideo C. Claudius Pulcher retulit, ut C. Verres posset auferre 3 At non requirebat ille Cupido lenonis domum, ac meretriciam disciplinam' : sacile illo sacrario patrio continebatur :Ηeio Se a majoribus relictum esse sciebat in hereditate
Sacrorum : non quaerebat meretricis heredem.
Sed quid in ego tam vehementer invehor Verbo jam uno repellar. Emi, inquit. O dii immortalest praeclaram defensione mi mercatorem cum im Perio ac Secu
ribus in provinciam misimus; qui omnia Signa, tabulas pictas, omne argentum, aurum, ebur, gemmaScoemeret; nihil cuiquam relinqueret. Haec enim mihi ad omnia defensio patefieri videtur, emisse. Primum, si id, quod vis, tibi ego concedam, ut emeri S, quo niam in toto hoc genere hac una defensione usurus es; quaero, cujusmodi tu judicia Romae putaris esse, si tibi hoc quemquam concessurum putasti, te in praetura atque imperio, tot res tam preti OSaS, OmHeS denique res, quae alicujus pretii fuerint, tota ex prΟ- vincia coemisse λ
V. Videte majorum diligentiam, qui nihildum
st. Ac meretriciam diseselinam. Exempla impudicitiae qualia solebant ab impurIs hominibus dari et seor is, quibus domus praetoris erat reserta. -- ciae ccintinebatur. Libenter habitabat, contentus erat hoc sacro patrio, id est, in quo ab Heli majoribus ad Ieium Ipsum hereditate Pervenerat. Sacrorum. Romae unaquaeque is milia, sua sacra gentis suae propria habebat; quae gentilia vocabantur et perpet jubebantur esse lege XII Tab. Itaque honorum heredem sacrorum quoquo esse oportebat. Fuit autem a Chelidone meretriee herea institutus Verres. Variant hic ΜΝs Vett. ed. Ρall. ad hereditatem p Grui. in hereditatem:
Em. maluit ad hereditatem. Sch. nobiseum plerosque codd. aequutus eat.
3. Sed quid ego ρ occupat hic ora tor Verris defensionem quam triplici modo refellit. 4. Si tibi hoc quemquam. Sensu est: Si maxime tibi hoe largiar et con
cedam te emisse : tamen non usque eo
iudices nulla mente ae nullo iudieio sunt, ut id eouissum credant, ubique
214쪽
etiam istiusmodi suspicabantur; Verumtamen ea, quae parvis in rebus accidere poterant, providebant. Neminem, qui cum potestate, aut legatione in provinciam esset prosectus, tam amentem re putarunt, ut emeret argentum; dabatur enim de publico' : ut Vestem; praebebat tir enim legibus : mancipium puta-Verunt ; quo et omnes utimur, et non praebetur a POpulo : sanxerunt,u Ne quis emeret mancipium, nisi
in demortui locum n. Si qui si Romae esset demortuus pimo, si quis ibidem : non enim te instruere domum tuam voluerunt in provincia, sed illum usum si provinciae supplere. Quae fuit causa, cur tam diligenter nos in provinciis ab emptionibus removerent λ haec, judices, quod putabant ereption in esse, non emptio
nem, quum Venditori suo arbitratu vendere non liceret : in provinciis intelligebant. si is, qui esset cum imperio ac potestate, quod apud quemque esset, emere vellet, idque ei liceret, fore uti, quod quisque Vellet,
Sive esSet venale, sive non esset, quanti vellet, ause
x s nimirum quibus nondum corminpti mores, nec depravati.-Istiusmodi.
II. e. de scelerum illorum infamia, quibus apud Siculos Verres innotuit. - ParMis in rebus. Mancipiis scilicet
quae tenuissi ini rex est momenti.
2. Tam amentem. Adeo cupiditate et avaritia insanieutem, ut quum om-nIhus ad vitam nec xsariis publice sit iustruetus, alia etiam in Provincia coe
3. De publieo. Vasarii nomIne dicebant, quidquid magistratus in pro-vInciam euntes, ex aerario obtinebarit. 4. Mancipium putreMerunt. Hoc est, arbitrati sunt, fore ut praetor servo opus haberet, et idcirco emeret.
s. Si qui. Nim insolentior videri debet illa constructio; syllepsis est,
quae saepius usurpatur. Etenim non ad mancipium, qui resertur, sed ad semum subauditum sane, et quem, quum scriberet, orator mente agitabat. Ga-ratonius corruptam hie scripturam suspicatur, et in lege suisse serνum,non
mancipium arguit. - Ιmo si quis ibiadem. Hoc legis benescio uti Scipio
noluit. Qui, quum ad orbem terrarum Pacandum proficisceretur . quinque tacitum sibi servos desumpsit. Quorum quum ranus esset in itinere demortuus , amicis Romae seripsit, ut emptum alium sibi mitterent; adeo neverioris erat summus vir disciplinae s. Sed illiam usum. H. e. ea Sola, quibus praetor in provincia carere sine dedecore non potest.
215쪽
ret. Dicit aliquis : Noli isto modo agere cum Verre; noli ejus tacta ad antiquae religionis 7 rationem exquirere; concede, Ut impune emerit, modo ut bona ratione emerit, nihil pro potestate, nihil ab invito, nihil perinjuriam. Sic agam : si quid venale habuit IIeius, si id, quanti aestimabat, tanti vendidit, desino quaerere,
VI. Quid igitur no his faciendum est p rium argu
mentis utendum in re ejusmodi quaerendum est, credo, IIeius iste num aes alienum habuerit, Dum auctionem secerit; si fecit, num tanta difficultas eum rei nurrimariae tenuerit, tanta egestaS, tanta Vis ore presserit', ut Sacrarium suum spoliaret, ut deos patrios venderet. At hominem video auctionem secisse nullam; vendidisse, praeter fructus suos, nihil umquam; non modo in aere alieno nullo, sed in suis nummis multis esse, ac semper sui SSe; Si haec contra, ac dico, essent omnia, tamen illum haec, quae tot annos in familia sacrarioque majorum suissent, venditurum non suisse.
Quid, si in magnitudine pecuniae persuasum est ei pVerisimile non est, ut ille homo tam locuples, tam honestus, religioni suae monumentisque majorum pe-
. Antigno religionis. Religio hic
pro continentia ac temperantia adhibetur; deorem enim cultus, summique numinis contemplatio, animum ab omni vili enpiditate exsolvit. g. Cur emeris. Hoc est . qua fronte, quum id tibi non liceret: quum omnibus tuis necessitatibus resp. Providisset VI. I. Quid igitur n. faciendum est' Adnotanda hie est quaedam argumentandi ratio aeut Issima, qua saepius usus est orator. Verrem enim demon- stiat, neque jure, neque laeto recte egisse. Si emit, contra legem egit, qua vetabatur aliquid praetoribus in provincia emere. Ileii vero res forentes erant, nullum ara alienum, nulla foris lunae iactura. Non ergo tot egregia signa, deos patrioa Praesertim vendidit Heius. Ergo via tantum et infami
potestatis concessae abusu illa erepta sunt. Hoc orator Verrem involvit a gumento, et quocumque ae vertat aemper nefarius scelestusque RPParet.
. Melius quam presserit, quod hahent quidam ΜΝs et edd. I. V. L. 3. Quid, st. Duas hie adversariorum
obiectiones oeetipat ae delet omnino Orator. ista. Subaud. vera quae
216쪽
cliniam anteponeret. Sunt ista : verumtamen abductititur homines nonnumquam etiam ab institutis suis magnitudine pecuniae. Videamus, quanta ista pecunia suerit, quat potuerit Helum, hominem maxime locupletem, minime avarum, ab humanitate a pietate,
ab religione deducere. Ita jussisti, opinor, ipsum in
tabulas referre : ullaec omitia signa Praxitelis, Myr u uis, Polycleti, Η vi mill . et D si Verri vendita sunt n. Recita si ex tabulis. TABGLAE IIEII. IuVat me, haec Praeclara nomina artificum, quae isti ad caelum serunt, Verris aestimatione sic concidisse. Cupidinem Praxitelis II-S M Dci Prosecto hinc Datum est: a Malo smere',
VII. Dicet aliquis : Quid λ tu ista permagno aesti
mas p Ego vero ad meam rationem usumque non pestimo : verumtamen a vobis ita arbitror spectari opor
tere, quanti haec eorum judicio, qui studiosi sunt
harum rerum, aeStimentur; quanti venire soleant;
quanti haec ipsa, si palam liberoque Venirent, venire possent; denique ipse Verres quanti aestimet. Numquam enim, si denariis quadringentis Cupidinem
4. Humanitate. Hunuantun enim est his signia delectari. - Pietate. Erga parentes, a quibus deos illos tamquam hereditatem aeceperat. - Religione. In sacrarium illud. quod numquam deorum ejus imaginibus spoliandum
s. Η-Svr mili. et D. r. 33a l. so e. 6. Reeita. Post hoc verbum, Cod. reg. habet sed retulit. . Quin isti. Ii seidiem qui harum rerum studio tenentur. Totus hie per ironiam locna agitur. Notum enim ex Plinio et aliis, quanti illa graecae artia miracula aestimarentur. Venerem enim rin dem Praxitelis rex Nieomedes a Cnidiis mereari voluerat, totum aeseivitatis alienum, quod erat ingenfidissolvendo. - Ηβ Μ De. 328 is
de Ben. I, earius constat, quam quae precibus empta est. Inde natum illud proverbium, malo emere, ex iis qui gravate serunt, aliquid rogando Obtiuere. Iucunde vero in Verrem de tortum est. unde natum illud dieitur; ita enim vili pretio signa illa emit, ut nullus sit qui non malit ea sic emere quam a domino rogare. VII. r. Denariis quadringentis. Ha
pecuniae summa eadem est ae superior. qriae in sestertiis redacta fuerat. - Putasret. Suband. esse, non pluris valere.
217쪽
illum putasset, commisisset, ut propter eum in Sermonem hominum atque in tantam vituperationem veniret. Quis vestrum igitur nescit, quanti haec aestimentur In auctione signUm aeneum, non magniam,
Η-S cxx millibus' venire noti vidimus λ Quid, si velim nominare homines, qui aut non minoris, aut etiam pluris emeritit, nonne Possum λ etenim qui modus est in his rebus cupiditatis, idem est aestimationis : dissicile est enim finem sacere pretio, nisi libidini seceris. Video igitur' Ηeium, neque voluntate, neque dissicultate aliqua temporis, neque magnitudine pecuniae adductum esse, ut haec signa Venderet; teque ista simulatione emptionis. Vi, metu, imperio, fascibus, ab homine eo, quem una cum ceteris sociis non solum potestati tuae, sed etiam fidei Populus romanus commiserat, eripuisse atque abstulisse.
Quid mihi , tam optandum, judices, potest esse in hoc crimine, quam ut haec eadem dicat ipse Ηoius nihil profecto; sed ne dissicilia optemus. Heius est Mamertinus; Mamertina civitas istum publice communi consilio sola laudat omnibus ipse ceteris Siculis odio est; ab his solis amatur. Rus autem legationis, quae
m. Codd. Lambies, xx. miliuω. eme momenti. Etenim Mamertina ei- I. V. L. vitas sola Verrem publice laudandum 3. Uideo Totius argumenti, deerevit; atqui seiua est legationis hu- quod supra adnotavimus, conclusio. ius princeps, ergo non nisi gravissimis Hie recenset orator tria quae hominem de causis testimonium in Verrem his impellere possint, ut accepta a Patri- de rebus potest dicere. hua pulcherrima deorum signa venalia S. Solia laudat. Elate. Nam Syraevia poneret, et sic elara luce Verria in sana quoque civitas Verrem laudavit, iamiam evilustrat. ut infra et in Caecil. videre est. Sed 4. Quid mihi. Hactenus argumentia haee tantum deerata laudatio fuit, neorem eum Verre habuit orator. nune, verbis absoluta sola Mamertina eiviis quaia rem ipsam elariorem ess re ag- tas ad Romam deeem legatos mi it, grederetur , Verrem Per ipsum Heli qoi praeterea palam et publice lauda- testimonium impugnat; quod si con- rent. Itaque solam illam Verrem tinia
tra praetorem dicatur, magni debet davisse diei potest.
218쪽
αo8 M. T. CICERONIS ad istum laudandum missa est , princeps est IIeius; etenim est primus civitatis : ne sorte', dum publicis mandatis Serviat, de privatis injuriis reticeat. Haec
quum scirem 7 et Cogitarem, Commi Si tamen me, judices, IIoio : produxi eum prima actione; neque id tamen ullo periculo seci. Quid enim poterat IIeius respondere, Si esset improbus, si sui dissimilis 3 Signa illa domi suae esse, non apud Verrem λ Qui poterat quidquam ejusmodi dicere ut horno ' turpissimus
esset, impudentissimeque mentiretur, hoc diceret, illa se habuisse vetialia, eaque SeSe, quanti Voluerit, Vendidisse. Homo domi suae nobilissimus, qui vos de religione sua ac dignitate vere existimare maximes vellet,
primo dixit, se istum publice laudare, quod sibi ita
mandatum esset : deinde Deque se illa habuisse v nalia; neque ulla conditione, Si, Utrum Vellet, liceret, adduci umquam potuisse, ut Venderet illa, quae in sacrario fuissent a majoribus suis relicta et tradita.
VIII. Quid sedes, Verres Θ quid exspectas λ quid te
a Corituri pina civitate, a Catinensi, ab IIalesina, ab Tyndaritana, Ennensi, ADTinensi, ceterisque Siciliae civitatibus circumveniri atque opprimi dicis 3 tua te altera patria, quemadmodum dicere solebas, Messana circumveriit: tua, inquam, Messana, tuorum adjutrix scelerum, libidinum testis, praedarum ac furtorum receptrix . Adest enim vir amplissimus rius civitatis,s. Verba haec, ne forte , Ernesta nil peeta, optime interpretatur Wytis ienhaeh. Biblioth. critie. I, 2, P. 14, per ellipsin graecam ,- ποτ . I.V. L. I. Haec errιum scirem. NemPe Veris rem ab unis Mamertinis collaudari , Heiumque ejus esis legationis princi
3. Ut homo tiιγ. Etiamsi impudeniatissimus esset et insanata Pollutus.
confitendo, et Verris furta infamiamque detegendo. VIII. I. Furtorum receptrix. Hoc dicit propter Cybeam navem , quam Verri Mamortina civitas dono dederat . ut surta sua late iniaque Romam reportaret.
219쪽
IN VERREM AC T. ΙΙ, LIB. IV. uos legatus hirilisce judicii causa domo missus, princeps laudationis tuae; qui te publice laudat ita enim man
datum, atque imperatum est : tametsi rogatus de Cybea', tenetis memoria, quid responderit: aedificatam publicis operis, publice coactis, eique aedificandae publice Mamertinum senatorem praesuisse): idem ad vos
privatim, judices, confugit; utitur hac lege', qua judi
cium est communis et priVatae rei sociorum : tametsi
lex est de pecuniis repetundis, ille se negat pecuniam repetere, quam ereptam non tantopere desiderat; sacra Se majorum Suorum repetere abs te dicit; deos penates a te, et patrios β reposcit. Ecqui pudor est λ ecqua religio, Verres 3 ecqui metus 3 Habitasti apud Heium Messanae : res illum divinas apud eos deos in suo sacrario prope quotidie sacere vidisti. Non movetur pecunia ; denique, quae Orn menti causa suerunt, non requirit; habe Canephoros; deorum simulacra restitiae. Quae quia dixit; quia, tempore datost, modeste apud VOS Socius amicusque populi romani questus est; quia religioni suae non modo
a. Rogatus de Cybea. Interroga tus, respondit Cybeam Messanae sum ptu publico fuisse aedificatam. Cy-haea , navis oneraria erat, quadratam habena figuram , ni contetidunt, qui eam sic dictam a graeco antr-rnant. Graevius cymbia Ciceronem scripsisse conjicit, a κυμCn; Tumeb. autem et Salmasius Putant e paea, R
scilicet, qua constitutum erat, ut non rnodo de Pecuniis quaereretur civitati
ereptis, sed de iis, quibus singuli quique
fraudarentur. - dictam est commu nis. SchutΕ. ω qua judicium est, comis muni arce sociorum .. Regius: aequa judicium est communi arcae in iorum . ΙΙ. Ge. pars secunda. LambIn. autem recepit: in hac lege, tamquam communi arce sociorum m.
Heius compIectitur res omnes qNas albi Verres eripuit. AnImadvertendum est hoc verbo pecuniae, ea tantum significari, quae ad hominem Pertinent , et in communi sunt vitae com mercio. Inde si ut repetundarum iudicium, rea sacras religiosasque non complectatur.
5. Patrios. Deest eopula in ΜsS ;Franeii primus habet, deos penates atque patrios. I. V. L. 6. Tempore dato. Hoe est, nactus occBsionem querendi. -Proximus fit religioni sum. Notanda locutio ; significat enim quia a religione sua non
220쪽
alo M. T. CICERONIS in diis patriis repetundis, sed etiam in ipso jurejurando
ac testimonio, proximus suit : hominem missum ab isto scitote esse Messanam de legatis r unum, illum
ipsum, qui navi istius aedificandae publice praefuit; quia senatu peteret, ut II eius ignominia afficeretur.
IX. Homo amentissime, quid putasti te impetraturum 3 Quanti is a civibus suis fieret, quanti auctoritas ejus haberetur, ignorabas ΘVerum fac te impetravisse; sac aliquid gravius in Ι etiam statriisse Mamertinos :quantam putas auctoritatem laudationis eorum futuram, si in eum, quem Constet verum pro testimonio dixisse, poenam constituerint Tametsi quae est ista laudatio, quum laudator interrogatus laedat nocesse ostὸ Quid Θ isti laudatores tui nonne testes mei sunt 3lleius est laudator: larsit gravissime. Producam ceteros: reticebunt, quae poterunt, libenter; dicent, quae necesse erit, ingratis Negent isti onerariam navem maximam aedificatam esse Messanae Z negent, si possint. Negent ei Davi faciendae senatorem Mamertinum Pimhlico praefuisse λ utinam negenti Sunt etiam cetera. piae malo integra reservare, ut quam minimum sit illis temporis ad meditandum confirmandumque Pe jurium.
IIaec tibi laudatio procedat in numerum Α : hi te lim
iliscessit. Tale quidem profert Phaedrua exemplum, lib. I, Io: u gabat
illa se esse eul Pae Proximam. .
. De te uis. Ex iis sellicet, qui
mimia assceretur. N. Milicet verbis ejus sides adlliberetur, quum infamem I erditumque scirent. IX. r. Quaritam putas. Regius habet , quam . Melius. a. 1ltilli codd. mendose, gratis. I . ιtrinitiua , ingratiis. I. V. L. 3. Quor malo integra.-Lamhin. et Veneta habent, viqirat modo integra reservare volui , ut quam minimumdem illis. . . . Sic quoque et Prim. Franc. quod probat Gar. 4. Procedat in numerum. Non emn-dem hie sensum commentatores deinprehenderunt. Manutius metaphoram ab hi,trionibus sumptam suspiratur, numerum in motu aereantibus. Η - . m. contra sic intelligit: Laudatio illa tibi sit pro numero aliaraena civitatum,