장음표시 사용
241쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. IV. hulum emisti P qui pro testimonio dixit, te, quum
inspiciendum poposcisses, avulso emblemate remi Sisse : ut intelligatis. in homine intelligentiani esse, iton avaritiam; artificii cupidum, non argenti fuisse. Nec solum in Papirio fuit hac abstinentia : tenuit hoc institutum in thuribulis omnibus, quaecumque in Sicilia fuerunt. Ita credibile est autem, quam multu, et quam Praeclara fuerint. Credo tum . quum Sicilia florebat opibus et copiis, magna artificia fuisse ita palusula : Dam domus erat ante istum praetorem mula paullo locupletior, qua in domo haec non eSSErat etiamsi praeterea nihil esset argenti: patella β grandis cum sigillis, ac simulacris deorum; patera, qua in Ulieres ad res divitias uterontur; thuribuluin : haec autem omnia antiquo opere, et summo artificio sacta: tit hoc liceret suspicari. fuisse aliquando apud Sicha IOS Peraequa ' Proportione cetera; sed quibus multa
fortuna ad misset, tam eii apud eos remula Si SSe ea, luce religio retinuisset.
Dixi, judices, multa fuisse sere apud Siculos om-
NOS: ego idem confirmo, nunc ne unum quidem esse.
Quid hoc est quod monstrum, quod prodigium in
provinciam misimus Nonne vobis id egisse vi lotur ut Don unius libiditiem, non suos oculos, Sed om-
illa caetλημα in Lititiain linguam de lluxit. Significat ornamenti quoddaii gerius, vasta ita appositum, ut detrahi,
upponebant tir epulae, quum res divina penatibus Iaribusque fiebat, aut quum de eoena iis libabatur. - Patera. Vaserat quo vitium in deorum honoremessundebatur. I. Ernest.Turalebum Sequutus, Adv. VIII, io, edidit, Porι nc. Quod D mieli pro ortio in Philo,ophi
cis tantum et ad extremuiu usurpaverit Cicero. - Cetera. H. e. usa Pr sana. - νιurati. Colaiuilas hellorum.
242쪽
ilium cia pictissimorum insanias, quum Romam revertisset, expleret 3 qui simul atque in oppidum quopiam venerat; immittebantur illi continuo Cibyratici caries', qui investiga haut et perscrutabantur omnia. Si quod erat grande vas, et majNS OPUS in Veritiam, laeti ad robant: si minus ejusmodi siti ippiam venari potuerant, illa quidem certe pro lepusculis capiebantur, Patella , Patercae, thurihula. uic quos putatis ne-tus mulierum 3 quas lamentatioties fieri solitas esse in hisco rebus p quae forsitan vobis parvae esSe videanthar : sed magnum et apertium dolorem commovent, mulierculis praesertim, quum eripiuntur e manibus ea , quibus ad res divinas uti consuerunt, quae a Suis;icceperunt, quie in familia semper fuerunt. XXII. II ic Dolite exspectare, dum ego hoc crime uagam ostiatim'; ab Eschylo Tyndaritatio istum pateram id)Sltilisse; a Thrasone item Tyri laritano patellam;
a Nymphodoro Agrigentino thuribulum. Quum testes ex Sicilia dabo, quem volet, ille eligat, quem ego interrogem de patellis, pateris, thiaribulis : non modo oppidum Dullum', sed ne domus quidem paullo locupletior expers hujus injuriae reperietur. Qui quum in
convivium venisset, si quidquam civiati adspexerat, manum abstinere, judices, non poterat. Cn. Pompeius
est Philo, qui suit 'Dilaritatius : is coenam isti dabat
Eapleret. Adeo Verres sum ris fit, ut Romae eripidissimori in insanias Possit pascere et etiam satiare. s. canes. ratres Tlepo-Ienm t Hiero. I.epidissinae infra orator illii ribrata patellasque eadem a logia lepuscultas dicit. XXII. r. Hoc crimen ag. Ostiatim. Nolite exspectare iudiees, ut hanc meam a Cusationem , Per xingulas dOmvs Cir uin si ram. Ut omnia quae rapuit V rrea verbis ad unuin exsequar. Per
verbuni illud ostiatim . indieat nullam domum a Verris flagitiis immunem sui
se et intactam. - . b Eschrio. H. e. nolite exspectare, dum vobis de Eschylo et celeris verba factura . . Ernest. ex edd. vett. et quibusdam codd. domus nulla ρ. l. I. V. L. 3. Qui fuit. H. e. qui fuit civia Tvndaritatius, Priusquam a Pompeio civia tale douaretur. Nullas etlim duas simul
243쪽
IN VERREM AC Τ. II, LIB. IV. u 33 apud villam A tu Tyndaritatio. Fecit, quod Siculi Doti audebant; ille, civis romatius quod erat, impunius id se iacturum putavit: apposuit patellam, in qua sigilla
erant egregia. Iste continuo ut vidit, non dubitavit
illud insigne penatium β hospitaliumqtie deorum sex
hospitali mensa tollere : sed tamen, quod antea de istius abstinentia dixeram, sigillis avulsis reliquum argentum sine ulla avaritia reddidit.
Quid Θ Eupolemo Calactino', homini nobili, Lucullorum hospiti ac perfamiliari, qui nune apud 7 exercitum cum L. Lucullo est, non idem fecit 3 Ccenabat apud
eum : argentum ille ceterum purum' apposuerat. De purus ipse relinqueretur; duo pocula nora magna, verti intamen cum emblematis. Hic, quasi sestivum acroamas, De Sine Corollario cle convivio discederet,
civitates habere poterat, et statim atque in novam vocabatur, veterem Prinlinus amittebat. 4. 'tiae et aliam. H. e. in villa: ate Terenti ae apud forum modo e Davo audivi in. - In Tyndaritano. Villae novieta suum obtinebant ab urbe quam
Prope positae erant; sie Tyndaritanum, idem est ac villa prope Tyndamin. 5. Insigne Penatitim. Insigne illud
Penatibus consecratum; seu vas in quo eoena illis apponebatur, seu sacrarii ornamentum, in quo venerabantur. 6. Calaetino. Vet. Gelastino. 7. ud ercitum. Non idem signistrant. esse in exercitu. et esse apud exercitum. Esse in exercitu is dicitur. qui in castris militiae munera obit Apud exercitum autem est, qui du-Cem , seu amicitia, seu Observantia ducturi seu militiae privatim et gnoscendae gratia, aequritus est, quique in castris quidem commoratur, sed non ut helialum gerat. Lucullus. Gerebat tum
Mithridatienm bellum, cui per sePtem
.nnos Praefuit. 8. Purum. Argetatum purum dicitur, eui nulla emblemata. ne lue ullae Caelaturae appositae sutit. - mrus sese. Immerito hic Manut. contendit, verba illa significare, ne sine argento relin-
qHeretur. Verres euim crustas tantum auferebat, vasaque remittebat orna
mentis vacua. Hic piarus est, ne ipse argentum haberet nullis emblematibus distinctum. s. Acroama. Graeca vox, quidquid auditur significans. Deinde ad ipsos
qui narrant, transiit, et Pro ficurra loquente est usurpata. Uxitatum erat veteribus, in eonviviis scurras arcessere, qui seu iacete dic Is, seu cantibus sestivis, aecubantium animos oblectarent. Quum autem convivis risum mo- issent, pro munere iis corollae . sicut mimis in theatro, dabantur. Sensus igitur talia est: Verres, scurrarum m re, qui, quum festivia vocibus Convi-
244쪽
ibidem, convivis inspectati tibias, emblemata avellenda
curavit. Neque ego nunc istius iacta omnia enumerare Corior;
neque opuS est, Ne C fieri ullo Inodo Potest. Tantummodo ianiuscujusque de varia in larobitate generis indicia apud vos, et exempla prosero : Deque enim ita se gessit in liis rebus, tamquam rationem aliqua Ddo esset redditurus; sed prorsus ita, quasi arat reus numquam esset suturus, aut quo plura ab StulisSet, Eo minore periculo in judicium esset venturia S : qui har C, quae dico, jam non occulte, nori per amicos atqtio interpretes, Sed palam, de loco Superiore ageret pro imperio et Pot state. XXIII. Catinam quum veni SSet, oppidum locupleS, honestum, copiosum, DionySi arctium ad se Proagorum hoc CSt, Summum magi Stratum, vocari jubet: ei palam imperat, ut omne argentiam, quod apud quemque D Sset Catin;P, COHqMirendiam Ciararet, et ad se transferendum. Philarctium Centuri pinum, primum hominem geriere, Virtute, pecunia, Don hoc idem juratum dicero nudistis, sibi istiam negotium dedisse atque impe invisse, ut Ceu turil inis', in civitate toti tis Sicilia, multo maxima et locupletissima, omne argeH- tum conquireret, et ad se comportari juberct 3 Agyrio similiter istius imperio vasa Corinthia per Apollodorum , qtiem testem audi Sti S, SyracusaS de Pol tuta sunt.
has obiecinitant. numquam indotiati abeunt , noluit ipse vacuis manibus domum repetere. Ilative duobus e P culis ornatileuia avellenda Curavit. ici. De L Mweriore. II. e. do tribuis nati cum ramni potentiae api uratia. Elate1Iiritatri. Pt ad tinationis amplisi ii O-
Praetoria Homiue Verres sit furatus. XXIll. i. Proragoriam. raeca vox significatis eum qui Priuceps est, qui Primus verba sac. t. a. Censurim uis. Lambiuus emendavit nulla MSS auctoritate; sed quum , Ox illa iuulto niPlius Cum
iis,qua' hequuntur, congruat, sursa erat admittemia.
245쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. IV. a 35
Illa vero optima', quod, quum ad II aluntium vetiisset privior laboriosus Ot diligens, ipse in oppidum accedere noluit, quod erat dissicili adscensu atque arduo; Archagathum Halunt intim , hominem non Solum domi suiu, sed tota Sicilia in primis nobilem, vocari jussit: ei negotium dedit, ut, quidquid II aluntii esset argenti caelati, aut si quid etiam Cori tithiorum, id omne statim ad mare ex oppido deportaretur. Escendit in oppidum Archagathus. Homo nobilis, quia suis et amari et diligi vellet, ferebat graviter illam sibi ab isto provinciam datam; nec, quid faceret, habebat. Pronuntiat, quid sibi imperatum esset: jubet
Omnes proferre, quae haberent. Metus erat summus: ipse enim tyrannus non discedebat longius; Archagathum, et argentum, in lectica cubans si, ad mares infra oppidum exspectabat.
Quem concursum in oppido factum Putatis p quem clamorem p quem porro fletum mulierum 3 qui viderent 7. oquum trojan Um introductum, Hrbem captam esse dicerent. Efferri sine thecis η vasa, extorqueri aliado manibus mulierum, offringi multorum fores, re-
3. Illa vero optima Hie Hottom.
mibintelligit indieia atque argumenta hujus improbitatis sunt ; Lambinus judicia et exempla. Neuter assequi videtur genus illud ironiae quod facillime gall. verbiam vecto reddens Vert ris : maia voicile trait te plus admirabis. 4. Aecedere. Lamb. reposuit ascen- aere; quod magis latino sermoni Eo aeritaneum videtur, sod nullam habet HS auetoritatem. s. Sic Graev. e MX reg. Alii, Adscendit. I. V. L. 6. Lecticia ctibans. pd Odns hic erat ieetim retondi. Sed videtur hie orator Verri exprolitare, quod populi rom. Praetor, lectica tamquam ninlier la , ad provinciam Peragrandam uteretur. . Qui miderent. H. e. qui vidissent. Eguum remantim. Proverbium quo maxima calamitas indicatur. Verrem hic optimo consert orator cum illo ligneo equo, qui troiana moenia armato milite complevit; nam praetor, tamquam pestis illa, Centuri pinis incubuit , orbou qtie totam fitupore ac luctra mi Quit. Sic in Oratione pro Murena ait Cicero: MIntus, tutus est, inquam, equus troianus, a quo numquant me consule dormientes opprimemiui-.8. Sine thecis . MΝ ωessorti de gy
246쪽
α36 M. T. CICERONIS velli claustra. Quid enim putatis scuta v si quando
conquiruntur a privatis in bello ac tumultu, tameta homines inviti dant, etsi ad salutem communem dari Sentiunt: ne qNem putetis sine maximo dolore urgeritum caelatum domo, quod alter eriperet, protulisse. Omnia deseruntur: Cibyratae fratres vocantur: Paraca improbant; quae probarant, iis crustae aut emblemata detrahuntur. Sic Italiantini, excussis deliciis, cum argento puro domum PeVerterunt.
XXIV. Quod umquam, judices, hujusmodi overriculum k in illa provincia fuit λ Avertere aliquid de
publico quam obsciarissime per magistratum ' Solebant, etiam aliquid de privato non inlinquani occulte aufer bant; et illi tamen condemnabantur. Et, si quaeritis, ut ipse de me detraham , illos ego accusatores
puto suisse, qui hujusmodi hominum furta odore, aut aliquo leviter presso vestigio persequebantur. Nam n OS quidem quid facimus in Verre, quem in luto voluta tum totius corporis vestigiis invenimus Θ Permagnum est in eum dicere aliquid, qui praetcriens, luctica
Scuta. H. e. quodvis armorum genus; partem Pro toto usurPat Drator
ID. Cmst atie emblemata. Genus hoc ornamentoriam erat, quae Vasi
erant apposita. Crustae , tamquam bracteae quaedam illitae, et laminae inductae, argentea pocula distinguebant. Erubi ninta vero, ut ex Tu meti. conjicere licet, exquisitioris erant laboris; vasis adhaerebatit, sed ita ut inde detrahἱ facillimum esset. Crustae vero non Pinterant detrahi sine danino operis cui applicatae erant. Ir. Eaecussis. Detractis ci ustis et ruit,lcitra lilius, cit, quae iis erat iii deli
XxIV. t. EMerristilum. Iocus in Verria nomen , qui jam in Act. Prima occurrit οῦ ω Verres, everres Provinciam .. Infra idem oecarrit, ubi Verrem luto volutum effingit orator. . Per magistramm. Scilicet Sicu- Ium, quem furtorum in partem advocata I t. 3. De me detrahiam. Ut gloriam et industriam ineam elevem ; illi enim accusatores sagaces et hoe nomine digni sunt habendi, qui Operta Praetorum scelera , odore ae v sigiis , tamquam venatiei canes, detegebant. Nos ver in Verrem incidimus irato demeratim et obrutum, et ubique tagitii. et raPitiis insignem.
247쪽
palillis per do posita , non per pra Stigias Sed palam
per Potestatem, Uno imperio, ostiatim totum oppidum compilarit 3 At tamen, ut possit Se dicere emisse, Archagatho imperat . ut aliquid illi S, quorum arge tum fuerat, nummulorum, dicis causa', daret. Invenit Archagathus paucos, qui vellent accipere : his dedit. Eos Nummos tamen iste Archagatho non et reddidit. Voluit Romae petere Archagathus : Cn. Lentulus Marcellinus dissuasit, sicut ipsum dicere audistis. Recita
ARCHAGATHI ΕΤ LENTUM TESTIMONIUM.
Et, ito sorte hominem existimetis hanc tantam vim
emblematum sine causa coacervare VoluisSE, Videte,
quanti vos, quanti existimationem populi romani, quanti leges et judicia, quanti testes Siculos, negotia
toreSque secerit. Posteaquam tantam multitudinem collegerat emblematum, ut ne unum quidem cuiquam reliquisset, instituit ossicinam Syracusis in regia maximam , palam ; artifices Omnes, caelatores', a C Vasculari Os convocari jubet; et ipse suos complures hahphat. Eo conducit 9 magnam hominum multitudinem :4. Deposita. Ex humeris Mrvorum cilicet. qiuituor servis lectica imponebatur , aut maiori n:ι mero , prout luxtiriae deditus erat dominus. Hi autem excelso corinuet eligebantur. uno dominus ceteris altior, et magis ideo conspicima in ederet. Caesar Pontea lecticarum usum , quia latius luerat productus, lege coercuit. S. Per pracfligitis. Praestigiatores linunt qui alia Pro aliis ostendutit, ut miracula ex improviso oculis nostris
nubjiciant. Et quum ii magno artificio
an irim valeant, Orator Verrem dicit,
nihil per praestigias, h. e. nihil callide, nihil solerter rapui Ast. n. Dicis causa. ii de vox illa diris desilix'rit, incertum. Alii aliam ei originem assignant. Forsan a dicere vox ortum ducit; et sic nummi, dicis earixa dantur, quum non tot irrogantur quot oportuit. sed pauculi tantiun pro multis ad hoe unum ut diei possit datos fuisse. Cicero vocem illam pro sim latione officii ubique usurpat, nec quid signifieet dissicile est plane per
. Non reddidit. Dederat enim de
suo Archagathus. 3. Gelatores. Ii sunt qui vasa expurn sacta, colla et emblematibus inis struunt. - Uasclesiarios. uni vasa ex puro, sigillis exornanda Parant. s. Eo conducit. Tres MSA dant eo concludit , quam Gruteriis lectionein
248쪽
mensos octo continuos opus his non defuit . quum
vas nullum fieret, nisi aureum. Tum illa, ex patellis ot thuribulis quae vellerat, ita scite in aureis poculis illigabat . ita apte in scyphis aureis includebat ut ea ad illam rem Data esso diceres. Ipse tamen Prietor, qui sua vigilantia pacem in Sicilia dicit missu , in hac officina majorem partem diei cum tunica pulla sedere solebat, et Pallio. XXV. Haec ego, iudices, non auderenὲ proferre, ni vereror, ne forte plura de isto ab aliis in sermone, quam a me in judicio audisse vos dicerotis. Quis enim est . qui de hac officina, qui de vasis aureis. qui de istius pallio, tunica pulla, Don audierit 3 Quem voles de con
ventu Syracusanorum virum bonum Dominato : Pro ducam : Nemo erit, quin hoc se aut vidisse, aut audisse
dicat. O temporal o morest tithil nimium voltis proferam. Sunt veStrum , judices, quam multi, qui L. Piso Dein cognoverunt hujus L. Pisonis. qui pra tor fuit, patrem. Is quum DSSet in Hispania praetor, qua inio. tu tunica pulla. Tria hic Verri crimina Objiciuntur, quae apud popu-
tuiti maxime valebant. Primo imperatori romano dedecus erat, quum munus exerceret, tunicam gratare.Tunica enim ad genua tantum descendebat, et maximae erat impudentiae praetori talia inde circa habitu commorari. Pu M. 'citor est sulvus, quo tantum utebatur plebecula ; equites senator . que togam albam induebant; ergo altera lia' erat Verris audacia , se tam inquam Patal errari aut DPificem vestire. - Pallio. Tertium hoe est in Verrem
crἰ luet . F.tonitu Pallium vestis erat graeca. Romaniqne tamquam maximum dedeens arbitrahantur exterariam rin tionum ursirm in lii 're . qHian nr externam eluidem linguam loqui fas e Art et ita, trio Verres . cimnia Popilli. t oi . publica que et magistratus irim Pedibus Proculcabat, quum sic staret, Pulla
veste et pallio in of1ἰcina. Antea Selis pioni, et postea Germanico, primen il-ltid objeetam est.qtiod ille in Sicilia, hie in AEgypto. Pallio induti processis ent.
et quadraginta ante orationem illam; ita tuo multi ex Verris iudicibus erant
3. Is quum esset. Numant itici bello consecto. Hispania P utiliam quievit. donec novae desecti mis 4H'casionem bellum Cinibricii in Dhtulit. Itaque L. Piso Hispaniam ulteriorem praetor
oret it s. ad e in moti reprimendos
249쪽
lΝ VERREM AC T. II. LIB. IV. II iprovincia occi Sus ost, nescio quo pacto, diam armis exercetur, a Nnulus aureus Α, quem habObat, fractus est et comminutus. Qui ina vellet Sibi annulum facere.
aurificem jussit vocari in sortim, ad sellam β. Corduba , ct ei palam appendit aurum. Hominem in sorosellam jubet ponere. et facere annulum, omnibus praesentibus. Nimium sortasse dicet aliquis hunc diligentem. Hactentis reprehendat, si quis volet; nihil amplius : verum fuit ei concedendum : filiuς enim L. Pisonis erat, ejus qui primus de pecuniis si rop tundis legem tulit. Ridiculum est nunc de Verre me dicere
quum de Pisone Frugi dixerim. Verum lamon, quantum intersit, videte: iste quum aliquot abacorum sa- Ceret Vasa aurea, non laboravit, qri id non modo in Sicilia, verum etiam Romae in judicio audiret; illo in auri
semunciali totam Hispaniam scire voluit, Unde praetori annulus fieret. Nimirum, ut hic nomen Sulam 9 comprobavit, sic ille cognomCH. XXVI. Nullo modo possum omnia istius facta aut memoria consequi, aut oratione complecti : genera ipsa cupio breviter attingere; ut hi C modo me com-
4. Annuirus araretis. Aureis annulis Arnatores et equites tacitiain utebantur;
itigenui ceteri serreos gestabant. 5. Ad sellam. In qua Praetor sed bat. h. e. ad tribunal suum. i. De ρecuniis reρMunss. L. Cal. pumius Piso , RDtuae tribunus anno ,o4. Primus legem de re Peliandi ΡΕ-cuniis tulit. Qua las erat provinciis . magi tratus Romae accusare, at qui rapinis aut suetis innotui sent.
. Frugi. Duas tantum Romae eonis ditiones vitae exercebant cives, aut arma, aut agric ituram colebant; ut-
qtie ii qui agris colendis erant doditi raro luxuria iriniitρο cebant: dictus extinde Romae, vir Probus, hornis frugi.8. Semrancia. Nondum enim Crispinus illos leves annulos et discrimen illud delieatum aestivi hibemique an
nuli inu nerat. 9. XOmen suum. Vorres enim totam
Stelliam terrendo. fit nudam faciendo, dignum se Verris nomine praestitit;
sie diligentia Pisonis comprobau Ithono indillim illi gentile cognomensuisse XXVI. I. Genera. Notandum hieoratorἰs artificiunt, quo animos tam quam exnpectatione novi flagit Ii exsuscitat . criminaque praetori xine ara. iiiiiii sagi idio enarint.
250쪽
monuit Pisonis annulus, quod totum es fluxerat. Quam
multis istum putatis hominibus honestis de digitis
annulos aureos abstulisse λ numquam dubitavit, quotiescumque alicujus aut gemma, aut anniato delectatus est. Incredibilem rem dicam, sed tam claram, ut ipsi in negaturum non arbitrer. Quum Valentio ejus
interpreti epistola Agrigento allata esset, casu signum iste animadvertit in cretula' : placuit: exquisivit, unde esset epistola. Respondit, Agrigento. Iste literas, ad quos solebat, misit, ut is annulus ad Se primo quoque tempore asserretur. Ita literis istius, patrifamilias, L. Titio cuidam, civi romano, annulus do digito do tractus est. Illa vero ejus cupiditas incredibilis est :Dam ut in singula conclavia, quae iste non modo Romae, sed in omnibus villis habct, tricenos lectos
optime stratos Cum ceteris ornamentis convivii qua rurUt, nimium multa comparare videretur β. Nulla do
mus in Sicilia locuples fuit, ubi isto non textrinum'
Mulier est Segestana, perdives et nobilis, Lamia nomine I : per triennium isti, plena domo telarum, Stragulam vestem confecit: nihil nisi conchylio' tinctum.
Altalus, homo pecuniosus, Neli; Lyso, Lilybaei; Cri
a. Cretula. Alii, cerula. Pariter cera et creta ad ob signandas literas . vetereansi Atint. Vid. ΚIrchm. de anmilis. p. I. Volvebantur literae, filoque retinebantur, qui aut liquefacta cera,
aut ore a obducebatur.3. A'am til. H. e. etiamsi . - Tric nos.Triginta. Sensus est: Adeo multa sunt, quae furtis Comparavit, ut etiamsi, et C.
praecipue parte rornana luxuria eminebat. Tapet A. tiuibux iii, irati erant lecti, purpura ΝPlanci rhani , auris intexti, cum floribus ac soliis versicoloribus. Pedes enim pretiosissimo ligno, aut ebore saepius consecti, aureis Rr genteisque laminis, saepe eliatu gemmis ac margaritis, ad maximum luxus upparatum compositis, spleridebant. S. Gcerenκ. ad Cic. Acad. II, 2 , emend. ωidebatur. Frustra. I. . L. 6. Textrinum. Marit t. Iambin. Et alii mulli, textrinam. . Ernest. conjicit leget, uin e Se, ea per triennium. I. V. L.
8. Concis lis. Vide de conchyliat eo lore Plinium. X, 36, et XXI, 22.