장음표시 사용
251쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. IV. 24 I
tolaus, Ennae; SyracusiS, AES lirio, Cleomenes, The nata astus; Elori', Archonides, Megistus : vox me citius defecerit, quam nomina. Ipse dabat purpuram tantum, amici Operas; credo : jam enim noti libet omnia criminari; quasi hoc mihi non satis sit ad crimen, habuisse tam multum, quod daret; voluisse deportare tam multa; hoc denique, quod concedit, amicorum operis esse in hujuscemodi rebus usum. Iam vero lectos
peratos et cari delabra petiea Iaum Cui, praeter istum,
Syracusis per triennium facta esse existimatis 3 Emetiat; credo. Sed tantum vos certiores, judices, facio, quid iste in provincia praetor egerit, ne cui sorto nimium negligens fuisse videatur, neque Se satis, quum
potestatem habuerit, in Struxisso et ornasse.
XXVII. Venio nunc , non iam ad surtum, non ad avaritiam, non ad cupiditatem, sed ad ejusmodi facinus, in quo omnia nefaria contineri mihi atque inesso videantur : in quo dii immortales violati, existimatio atque auctoritas nominis populi romani imminuta, hospitium spoliatum ac proditum, abalienati sceleres. Sie Gram. Lallem. Ernest. qt m quam Contra xcriptam lectionem, P ori. I. V. L. t . Ose dabat. Verris defensorii mobjectio; Verres porPuram tantum dabat, et amici opisces locabant. -- credo. Ironica concessio. - Quasi hoe. Serio hie defensores, nec jam per iocum aggreditur. Ir. Habuisse. Satis mihi ad eum ineusandum et deprehendendum est, quod habuerit; unde enim tantam purpurae vim habuit, tantamque argenti et auri copiam, nisi ex rapinia Sili, pla. Lectos aeratos. Cubiculares et tricliniares leeti erant; ill ἔ, noctumae quietis eansa , hi unde cibum accubati II. Ge. pars secun . tes ea perent. - ridet m cenea. Ex aere Vracusano scilicet, quod nobile suit ae pretiosum, utpote auro vel argento temperatum. Vid. Plinium , XXXIV, eaP. 3. XVII. r. Venio nunc. Novum ilis
lud Verris facinus. quidquid antea
commiserat, suPeremi et, seu relatitavitae pretium et magnificentiam, aera quem tam elaeo opere fraudaverit inis tueamur. Hoc acelere enim Verres, et
populi romani maiestatem, et Iovis
inviolatum numen, et sanctissimaste
deratorum jura pedibus Proculcavit.
Itaque orator, animos audientiam brevi , sed vehementi Oxordio oceupat, et in praetorem omnium constat iridi gnationem, antequam scelus enarret.
252쪽
istius a nobis omneS reges amicisSimi, nationesque quae in eorum regno ac ditione sunt.
Nam reges Syriae', regis Antiochi ' filios pueros,
scitis Romae nuper fuisse : qui Venera ut non propter riae regnum; nam id sine controversia obtinebant Α, ut a patre et a majoribus acceperant : Sed regnum aegypti ad se, et ad Selenensi, matrem suam, pertitiore arbitrabantur. Hi ipsi posteaquam temporibus rei publicae 7 exclusi, per Senatum agere, qude Volt e-
. Antiochum et Seleucuna intellige. Quorum ille Asiaticus, quod in Asia suerat educatus. hio C biosactes dictus est : hunc Berenice ad Λ gypti regnetam voratum interfecit. Antiochian vero Asiaticus, Postquam Lucullus Tigranem debellaverat, qui utinos octodecim Syriae regitum tenuerat; in avitum regnum sese restituit. Postea vero Pompeius eum solio dejecit. et Syriam ita provincia nromana In redegit. Narrationem suam orator, ab adventu Antiochi noniam , inripit. Qui rerum ordo explicandarum optimus erat: necesse enim erat commemorare quo Paeto Syriae rex Syracusas devenisset. Sed Cieero ea autum sacra enarrat, quae luce clariori Verris facinus possint Collustrare, et in orem in Antiochiun commovere miserationem. 3. Regis Antiochi. Cognomento Ensebis, seu pii. Matrem Cleopatratri , quam Tryphaena interfecit, et Selenen habuit uxorem. 4. obtinebanti II. e. obtinere iure debebant, ut paternum avitumque re gnum. Nam quo tempore Romam venerunt . Tigranea Syriam obtinebat, quam per quadriennium post haee t noli; donee poma infeliciter com Luiseullo commissa solio est exturbatus; Sγmamque reliquit, quam subito Antiochus non invito Lucullo, recupe
hoc tempore Ptolemaeus Auletea, heres regni non legitimus. Qui vero quam Anti hum cum fratre esse Romae intellexit, et a senatu opem Imstulare, ut in avitum reguum restituerentur, Per amicos suos, qvox tam civitatis primores eorrupit, ita ut iuvenes re inlaeta in patriam reverti coaeti sint. 6. Ad Selenen. Selene silia exat natu minima Ptolemaei, qui dictus est Everges secundus, Vulgo Physcon Physeon praeterea duos ex eadem uxo re filios susceperat, Ptolemaeum La- thymm, et Ptolemaeum Alexandrum. Regnavit in Mopto, post Physeonis mortem Lathyrus; cui frater auccessit Alexander. Quo mortuo Alexandrum
ineundum, hujus situm, Sulla in AEgypti reptium restituit. Is autem, anno sexto regni sui pulsus, Tyrum se es- sit, ubi absque prole, Aaltem legitima, interiit. Quum in m igittar regia stirps exstincta soret, regnum ad Selenen, Physeonis siliam, et ad ejus liberos pertinebat. . Temporibus reipubliciar. ΗΟe est, ratione negotἰorum quibus respublica detinebatur. Dui, nim bella gravissima in tabant e In Hispania sertorius, et in Asia III ibridates arma civerant.
253쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. IV. 243rant, non potuerunt, in Syriam, in regnum patrium profecti sunt. Eorum alter, qui Antiochus Vocatur, iter per Siciliam sacere voluit: itaque, isto praetore,
II ic Verres hereditatem sibi vonisse arbitratus est, quod in ejus regnum' ac manus Veneratis, quem iste et audierat multu secum praeclara habere, et suspicabatur. Mittit homini munera satis large : haec adii sum domesticum; vini, olei quod visum erat; etiam tritici, quod satis esset, de suis decumis s. Deinde
ipsum regem ad coenum Vocavit. Exoria at ample ma
gnificeque triclinium; exponit ea, quibus abundabat,
plurima ac Pulcherrima Va Sa argentea : namque ha Calarea nondum se Cerui. Omnibus Curat rebus instructum et paratiam ut sit convivium. Quid multa P rex ita discessit, ut et istum Copiose ornatum, et Se honorifice acceptum arbitraretur. Vocat ad coenam deinde ipse prictorem; exponit Suas Copi is omnes, multum Orgentum, Dori Parica etiam Pocula eX auro, quae, ut mos est regius, et maxime in Syria; gemmis erant distincta clarissimis. Erat ut iam VRS Viriarium ex una
Ilarum rerum nomine fratres a Renatu
fuere excluxi, quem Aoletes sibi largitionibus suis devinxerat. 8. In ejus regnum. Invidioso haec In Verrem Praeinittit, Osteudendo eum non se iam populi romani via gistratum, sed Siciliae regem habere. 9. De suis dectimis. Indicat omnes illa, Verris largit Iones nihil illi roustiisti se; vinum euim . et oleum, et sm-nienturn , quod regi dono dederat , erant de decumis illis. do intibus tota superior agit oratio; quasque per sum ruam injuriam Siculis praetor extor
t O. Nihil suauius ost in hae oratione exuratum, quam Praetoris arti fiesum tit imprudentem juvenem DE cupet. Inde lipparent insidiae callidissimi raptoris, limgaque furtorum serie exerciti: hine nobilis Illa et vere regia iuvenis benignitas, et animus ille franis dis inscius, qui ne mi Ima quidem suspicatur. Non quidquam magis legentibus arride . quain PraetUris artes, quibus sarta sua operire nititur; et auis venis regii studiurn rit bona reCuperet. Narratio illa quadam eloipiti levitatu deIectat, iacilique illo praesertim seris mone, riui prae se veritatis tignum serire videtur; ars et eloquentia vincunt. hoc ipso, quod minime deprehendania
254쪽
gemma pergrandi, trulla excavata, manubrio aureo: de qua, credo, Satis idoneum, Sati S graVem testem, Q. Minucium dicere audistis. Iste unumquodque Vas in manus Sumere, laudare, mirari. Rex gaudere, praetori populi romani satis jucundum et gratum illud esse convivium. Posteaquam inde discessum est, cogitare iste nihil aliud, quod ipsa res declaravit, ni Si, quemadmodum regem ex provincia spoliatum expilatumque dimitteret. Mittit rog tum vasa ea, quae pulcherrima apud illum viderat rati se suis caelatoribus velle ostendere. Rex, qui istum non nosset, sine ulla suspicione libentissimo dedit. Mittit etiam trullam gemmeam rogatum : velle Seeam diligentius considerare. Ea quoque ei mittitur.
XXVIII. Nunc reliquum , judices, attendite, de
quo et vos audistis, et Populus romanus non nunc primum audiet; et in exteris nationibus usque ad ultimas terraS pervagatum est. Candelabrum e gemmis
clarissimis, opere mirabili Persectum, reges hi, quos dico, Romam quum attulissent, ut in Capitolio po-
rulla, vas vinarium, ex urin gemna
pergrandi excavata. Quid per trullam
veteres intellexerint, non satis apud nos constat; alii, vas potorium; alii, pelvis esse contendunt; et sorsan ge- miuum 11- vasorum genus peri vocem trullam veteres designabant. Quod autem trullam illam, ex una gemma Con-
seetam fuisse narret Cicero, nihil ram. Multa enim huius rei apud veteres exempla Prodeunt; ad quae es. Plin. XXXVII. cap. 6, et Q. Curtium, lib. III. GP. 3.ra. Q. Minneium. Apud quem Syracusis Antiochua suerat exceptus, ut e,t infra. 3I. XXVIII. r. Fune reliquum. Aggreditur partem illam surti qua tutores patrIae deos Verres violavit; itaqua
audientium animos auscitat, tamquam metueret ne satis magnam tantum acin
ins In se invidiam Musaret. 2. In Gριωlio. Templum ilitid --γἰsiceitti iure exstructum. SuIlaesa temporibus eo agravit; aeti sulmina tactum, seu aeditui negligentia, ince tum. Cuiua restituendi curam Stilla diis clator suscepit; sed postquam fuit sato praereptus, templum Q. Catulus dedicavit, et tegulas etiam aeneas Inau ravit. Conflagravit Postea anno Urbia 822, aequentique anno Vespasiau restituit. Denique tertio insendio hamatum est, Domitiano Imperante, qui illud majori quam antea magnificentia aedificavit ae consecravit.
255쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. IV. 245
nerent; quod nondum etiam persectum templum OL fenderant, neque ponere potuerunt, neque Vulgo ostendore ne proferre Voluerunt, ut et magnificentius videretur, quum suo tempore in cella Iovis optimi maximi' poneretur, et clarius, quum Pulchritudo rius recens ad oculos hominum atque integra perveniret: statuerunt id secum in Syriam re- Portare, Hi, quum audissent simulacrum Iovis optimi maximi dedicatum, legatos mitterent, qui cum Ceteris rebus illud quoque eximium atque pulcherrimum donum in Capitolium asserrent. Pervenit res ad istius aures, nescio quomodo : nam rex id celatum Voluerat; non quo quidquam metueret, aut Suspicaretur, sed ut ne multi illud ante praeciperent oculis, quam populus romanus. Iste petit a rege, et eum pluribus verbis rogat, ut id ad se mittat : cupere se dicit inspicere, neque se aliis videndi 'potestatem
Antiochus, qui animo et puerili esset, et regio nihil de istius improbitate suspicatus est : imperat
suis, ut id in praetorium' involutum quam occultissime deserrent. Quo posteaquam attulerunt, invialucrisque rejectis constituerunt, iste clamare coepit,
erant hoe in templo cellae, qua mediam Iupiter, dextram Minerva, Iaevam Iuno, obtInebant. Cella interror aedis pars erat. dei sedes ae taminquam P aliare domἰcilium. Verba illa optimi maximi, quae quodammDdo I vi adhaerent, his temporibus , huic tantum deorum domino dabantur;
Postea Tero assentandi studio, ad hominea usque defluxere, et his nomini. hus imperatores romanos aulici postea
4. Principerent. Uss plures et om nes sere edd. pereferent.
s. Animo et puerili. Optime hie Antioch indoles eum verre consertur τPuer enim: , Propter remm inscitiam,
et insitum illam invenili aetati pudo
rem , nihil a ficelestissimo homine sa- spicabatur; et rex propter magnitudinem animi et generosos principia viri sensus nihil reformidabat.
,. Praetorium. Palatium Verris. Constituerunt. Hoc est, spectandum Proposuerunt.
256쪽
dignam rem esse regno Dri; , dignam regio munere, dignam Capitolio. Etenim erat co splendore, qui ex clarissimis et plurimis 7 gemmis esse debebat; ea va
rietate operum, ut ars Certare Videretur Cum copia;
ea magnitudine, ut intelligi posset, non ad hominum' apparatum, sed ad amplissimi templi ornamentum osse sactum. Quod quum Satis jam perspexisse videretur, tollere incipiunt, Ut resurrent. Iste ait, se velle illud etiam atque etiam considerare; Dequaquam se esse satiatum: jubet illos dbscedere, et candelabrum relinquere. Sic illi tum inanes ad
XXIX. Rex primo nihil metuere, nihil suspicari: dies unus , alter, plures : non reserri. Tum mittit rex ad istum , si sibi videatur', ut reddat. Iubet iste post rius ad se reverti. Mirum illi videri : mittit iterum dinon redditur. Ipse hominum appellat; rogat, ut reddat. Os hominis, insignemque impudentiam cognoscite. Quod sciret, quodque ex ipso rege audisset in Capitolio esse ponendum; quod Jovi Optimo maximo quod populo romano servari vidoret, id sibi ut donaret, rogare. ot vehementer petere coepit. Quum illo se, et religione Iovis Capitolini, et hominu in existimatione impediri diceret, quod multae nationes testes essent illius operis, ac muneris : isto homini minari acerrime coepit. Ubi vi tot eum nihilo magis in in is, quam precibus permoveri , repente hominem
. Alii cum Emest. pulcherrimis. 8. Hominum. MSs plures, et edd.
hominem. XXIX. r. Dies tintis. In hiae loco Holoi tannus desiderat vertium abii ,
quod nulli M. ,S habent ; sed illud es-
fluxisse putat propter auinitaten iam inseqHente. a. M sibi videatur. Honorisca sermonis formula, in tra filatione gallica omnino desii stra Dr.3. Religione Ioseis. Pietate erga Ira Tem Opitolinum, citi munus illud ex voto debet,aitIr. Permo eri. MKs habent remoreri quod Iambin. multo magis Priabat.
257쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. IV. 247
do provincia jubet ante noctem decedere : ait Su COmperisse ex ejus regno piratas in Siciliam esse venturos. Rex maximo conventu β, Syracusis, in soro, ne quis sorte me in crimine obscuro versari, atque uritigere aliquid suspicione hominum arbitretur, in scaro, inquam , Syracusis, flens ac deoS hominesque conte. statis, clamare coepit, candelabrum iactum e gemmis quod in Capitolium missurus esset, quod in templo
clarissimo, populo romano monumentum Stiae Societatis , amicitiaeque' esse voluisset, id sibi C. Verrem abstulisse; de ceteris operibus ex auro et gemmi S quae Sua penes illum essent, se non laborare; hoc sibi eripi, miserum esse, et indignum I : id etsi antea jam
mente et cogitatione sua, fratrisque sui, consecratum esset, tamen tum se in illo conventu civium romanorum dare, donare, dicare β, consecrare Iovi Optimo maximo, teStemque ipsum Iovem Suar voluntatis ac
religionis adhibere. XXX. Quae vox λ quae latera 3 quae vires hujus unius
s. Rex maximo conoentu. Hic gravior vehementiorque Oratio assurgit,
quo clarius Verris Impudentia pateat; et grande aliquid ac subliine tota P sterior illa narrationis pars spirat, qua Antioehum Orator depingit, medio
Syracusarum conventia, fitantem, Pri.
torIsque surta et insidias incusantein, solemnibus voeibus eandelabrum illud iterum Iovi raptimo maximo Cou-- erantem , et deum ipsum testantem , quasi eum ad opem filiam vocaret, quippe qni pa i iter I.esus et debito munere a Praetore suerit deiectus. 6. Societatis amiciti.rque. Nam AOcium hunc atque amicum Populi romani appellatum misse, Posterius eo tabit. . Indigniam. Miserum Lane Erat aeomnibus aliis stiIs divitiis fraudari et sed hoe indignius multo magis suit , quod reum voti sui promissu in Jovi
murins consecrare Verres vetabat; et
quod humanos ad usus et ad perditissimae domus apparatum , deo jam dicatum donum redigebat.
haec erant verba in consecrationibus; sed Antiochus tamquam metueret nexatis manifeste illud Iovi dedisset, eandelabrum ante ora Syra usanorum iterum dat. donat , dicat, et etiam confieerat; ornuia haec in unum verba Congerens, ut clarior vehementiorque sententia 2PPareat. XXX. 1. Quoe vox ρ quae lateria pPostquam vivide ac veheineuter factum rator neulis subjecit, justam omnium
258쪽
crini in is querimoniam' possint sustinere 3 Rex Antiochus , qui Romae ante oculos Om Dium nostrum, hi etinium sere, comitatu regio atque Ornatu fuisset, is quum amicuS et socius populi romani esset, amicis- Simo patre, avo, majoribus, antiquissimis et clarissimis regibus, opulentissimo et maximo regno, pride-ceps e provincia populi romani exturbatus est. Quom- admodum hoc accepturas nationes exteras; quemadmodum hujus tui lacti famam in regna aliorum atque in ultimas terras perventuram putasti, quum audie
rint β a praetore populi romani in provincia violatum regem, spoliatum hospitem, ejectum socium populi
romani, atque amicum P Nomen Vestrum populiquo romani, odio, atque acerbitati Scitote Dationibus exteris, judices, suturum, si istius haec tanta injuria
impunita discesserit: sic omneS arbitrabuntUr, pro sertim quum haec omnino fama de nostrorum hominum avaritia et cupiditate percrebruerit, non istius solius hoc esse lacinus, sed eorum etiamsi, qui ap-
a. Querimoniam. Post hane vocem, ex ΜS reg. Graeu. infert Indices ; idem liber scrIptus habet possunt.
3. Antiquissimis. Viago initiunt Sy ria regni, anno primo Olympiadis II
4. E ρ Mincia. Praepositionem ovett. editionibus et M Ss restitueriint. olim legetiant , princeps proMincio.
I. V. L. 5. Qtium audierint. Amictae regum fortunae InIsericori Iam movent, iis Praesertim qui in regno vivunt; quia apud eos sanctius et venerabilius regit in est nomen, ut Ipse Cicero in Maniliana acribit. 6. Eorum etiam. Iudicum, utque adeo senatorii ordinis, qui tot Verris
flagitia silentio praetenuisisse videbitur. iti Verrem Indignationem concitat, quum praecipua hujus seeleris artificia explicat Ostenditque, quid grave, quid indignum xit in hae praetoris agendi
ratione. Primo orator his sensibus a reptus , quos in audientium animos injicere cupit, flat dubius, tamquam de viribus eloquentiae suae desPeret, et saeta verbis numquam aequare se Po e profitetur. Quot enim In hae causa horrenda flagitia Oeenreunti dignitas regia violata, Pollutum hospitium, amicus populi romani e pro vineta a vilIssimo Prictore ei tus, Ps naiit Verris axposcunt. Et judices in manu positum habent, mim Populi minmani nomen, exteras apud Mentes, odio aut amori in posterum AIt haheniadum, εἰ Verres impunitus diseesserit.
259쪽
IN VERREM AC Τ. ΙΙ, LIB. IV. a 49
probarint 7. Multi reges, muli ae liberae' civitates, multi privati opulenti ac potentes, habent prosecto in animo Capitolium sic ornare, ut templi dignitas, imperiique nostri nomen desiderat: qui si intellexerint , interverso regali hoc dono, graviter vos tulisse, grata sore vobis populoque romano sua studia ac dona arbitrabuntur; sin hoc vos in rege tam nobili, in re tam eximia, in injuria tam acerba, neglexisse
audierint, noti erunt tam a mentes, Ut operam, Cum
ram , pecuniam impendant in eas res, quas Vobi S gratas fore non arbitrentur. XXXI. Hoc loco, Q. Catulo , te appello : loquor enim de tuo clarissimo pulcherrimoque monumento. Non judicis solum severitatem in hoc crimine, sed prope inimici atque accusatoris vim suscipere debes: tuus est ' enim honos in illo templo, SenatuS POPulique romani beneficio; tui nominis aeterna memoria simul cum templo illo consecratur; tibi haec Cura Suscipienda, tibi haec opera sumenda est, Ut Capitolium, quomodo δ magnificentius est restitutum, sic
. Sic Ernest. e eod. Guel serti. I-go approbarunt. I. V. L. 3. Liberre citatales. Immunes, mi que iis legibus agentes, ut Populi romani magistratui nefas sit apud eas ius dicere. XXXI. I. me loco, Q. Cattiis. Magnificentissimum illud candelabrum, quod Antiocho Verres subripuerat, Iovi destinatum ae eonsecratum sue rat, tamquam dignum et deo et Capitolio Omamentum. Catulua templum illud Hirsus aedificandum curaverat Ipseque Iovi sacratum voverat. Iudex nunc in VerHa causa sedet. Eum igitur orator vividissime appellat; et postquam ejus simiae cupidinent blandi εἰ me titillavit, ac nomen Capitolii immortalitati eous Iavit, iam exclamat: O animo tutus seret templum Blud, quod tanta cura exornavit, divitiis auia ab avarissimo praetore fraudari p si civis privatus tantum esset, deberet et Iam latronem illum publicum urgere ae persequi ; nunc autem quum iudex sedeat, qua severitate, et sibi, et populo r mano, et Iovi, ceterisque iratis deIa, infestiam illum hostem condemnabit lv. Itius est. Testatur inseriptio hareapud Grut. Q. LoATivs , Q. F. CAT
3. Beck. rescripsit que innodum a MM Lamh. et Ursini, levi de causa.
260쪽
Copiosius ornatum sit, quam fuit; ut illa flamma divinitus exstitisse videatur, non quae deleret Iovis optimi maximi templum, sed quae praeclarius magnificentiusquo do poSceret. Audisti Q. Minucium Rufum dicere, domi suae deversatum osse Antiochum regem Syracusis; se= illud scire ad istum osse delatum ; se scire non redditum :audisti, et audies omni β e conventia Syracusarao, qui ita dicant, sese audio ritibus, illud Iovi optimo maximo dicatum esse ab rege Antiocho et consecratum. Si judex non esses, et haec ad te delata res esset, te PD-tissimum hoc persequi, te potere, te ager OPOrteret.
Quare non dubito, quo animo judex hujus criminis csse debeas, qui apud alium judicem multo acrior,
quam ego Sum, actor accusatorquQ ESSE deberos.
XXXII. Vobis autem , judices, qii id hoc indignius, aut quid minus serendum videri potcst 3 Vei
resne habebit domi suae candelabrum Jovis Optimi maximi, e gemmis auroque persectum Z Cujus sulgore collucere at lue illustrari Jovis Optimi maximi templum oportebat, id apud istum in ejusmodi con-vi Viis constituetur, quio domesticis stupris flagitiisque flagrabunt 3 in istius lenonis turpissimi domo, simul cum ceteris Chelidotiis hereditariis' ornamentis, Ἀ-
4. Ut illa stam . Non firmet Cainpitolium fulmine ictum ecit flagravit ;quod, quum in faustum omeli vertere vellent Romani, Praeclarius et magnificentiva Iovem deponcere prolἰteban
5. Se illud. Nompe candelabrum II lud , de quo agitur. 6. Omni. Λlii libri, Omnes ; quam
Gων. et Iambiit. lecti Otiem de sendunt. XXXII. r. Vobis autem. In hoe facto libenter commoratur orator, quia nihil
flagitiosius, nihil in sextius ipsi populo
romano Verres commixit. Quare Cicero judices magis ac magis in reum a Cult, hac , quae diis itumortalibiis ilebetur. religione. Totam hic elegantiae vim et robur explicat, Verremque Exag tando, ceteros truti Iovis imagine terre . a. Chelidonis hereditariis ornam n-tis. Iam Lia perius dicti ina rit, meretricem illam Verreni heredesu fiuiam institui M.