장음표시 사용
571쪽
and Gersionem , ages injuriarum 8 Ηottona annus in pluribus libris ait hic non actionem, sed notionem legi. Ut etiam lectit Cinacius lib. V Observationum, cap. t 7. Lambinus octoue'rba delet:. Quid enim haec sibi volunt p. inquit. Ego loci
valde corrupti vitium omne in distinctione, et in uno nomine actoris positum esse sentio : falsum nomen actionem , causa suit credo librario, ut actoris etiam scriberet pro premtoris. Ego igitur hic lego, et distinguo sic: κ Quid denique
ad jus civile, aut ad praetoris notionem, et ad animadversionem p ages iniuriarum. Plus ego tibi largiar, non solum
egeris, etc. . Et mirum est tantos jurisconsultos hoc vel non animadvertisse, Vel non Ostendisse. Primum quis nescit ejusdem esse notionem, et anima crsionem , et utrumque proe toris esse, neutrum actoris p De animadversione est notum
ex ipso edicto praetoris in titulo, de injuriis, lege 15;
ait praetor : . Si quis adversus ea secerit, prout quaeque res erit, animadvertam . Sic in titulo, de minoribus viginti quinque annis, et de aleatoribus. Sed longior sum in re facili. Notio item, ut cognitio praetori quam saepe tribuatur in Pandectis iuris, commemorare nihil necesse est. Paullus certe in lege Ios, de reg. jur. . Ubicumque, inquit, causae cognitio est, ibi praetor desideratur,. Quae sit autem vis hujus nominis, satis docet in lege 9o, de verborum signifieatione, Ulpianus: α Notionem, inquit, a CCipere possemus , et cognitionem et jurisdictionem .. Et Cicero in or tione de Provinciis conjunxit judicium et notionem quasi pro eodem : . Clodius, inquit, censorium judicium ac notionem, atque illum morem severissimum magistratuum de civitate sustulit . . Sic r, A ut Demostheni in Oratione contra Aristogitonem est κρime, ut saepe alias : idem quod
etiam notio et cognitio hene est interpretatum In glossis veteribus : sed, ut illa mittam, quid esse potest evidentius, quam hic repeti eisdem verbis, quod dixerat proxime :. Quid agas me uni ex jure civili, et praetorio non liabes p . ut idem Cujacius in eo quem citavi loco, deceptus mendoso verbo Diuitigod by Coos e
572쪽
iactoris, indiligentius jus cisile projuire proetorio, dici hic a
Cicerone scripserit. Tum occupatione, quae sequitur, nihil potuit esse aptius :α Dixeris, inquit, te acturum iniuriarum, at Pgo hoc dicam, etiam si injuriarum egeris, etiam si ille condemnatus tibi sit. nihilo te magis possessurum.. Causam hic addit eam dein , quam Ulpianus in lege I , de injuriis :. In actione injuriarum, inquit, agitur, ut facinus vindic tur, non ut damnum sarciatur .. Quaeras sortasse, cur hi iniuriarum actio noque ad ius civile, neque ad jus praetorium quidquam pertinere dicatur , quum de ea re praetor edicto nominatim caveat. ΗΘ de jure possessionis dictum accipi vult, quia actio injuriarum jus possessionis non adsequitur, ut hic subjicit; et Ulpianus probat in his quae citavimus.
P. FABER. Aut ad actoris notionem et anima ersionem. Gulielmius conjicit, . aut ad actoris notatiouem , etc. C acius citat vulgatum libro V Emend. cap. I7. GRUT. - Ius cisiis est,
quod observari omnium interest; jus actoris, quod ipsius actoris privatim, scilicet jus possessionis supra. Charisius :α Ius civile de privatis controversiis et judiciis .. Notionem accipere debemus pro cognitione et iurisdictione : dicitur etiam de cognitione criminum l. I, 9 quidquid, D. de officio praesecti Urbis :. Quidquid ultra centesimum ab Urbe lapidem admittitur, egressum est praefecti Urbi notionem .. Notio enim generale verbum est, i. a t. praetor. D. de re judicata. Sententia est, quum ages injuriarum, Poenam, non rem ipsam repetes, ut magistratus et quaesitor ea de re e gnoscat, et animadvertat in eum, qui te assecit injuria.
Paullo post dicit judicio poenaque, quod hic notionem et
animadversionem. PASSER. Εrsuri. α et ad araim adversionem p Αies. Iniuriarum.. Ga Ev. Aies, etiam binae veteres Venetae. Omnes, opinor, ex solemni permutatione, de qua ad III in Verr. 59,6a. Supra c. 7, illae edd. q a fami tibi recte legimus, Contra quam hoc loco evenit. Sed locus est plane mendosus, quem sanat 36. Diuitigod by Corale
573쪽
quidem secando, et urendo Lambinus, et mollius pertentat Faber : verum codices sunt exspectandi meliores. Certe serri non potest vox actoris, qua Sola deleta, sensus Constaret. Interrogatio post V. Mes mihi non placet, etsi est in ini. 4M Naug. etc. Melius in Erf. collocatur, ut Faber volebat, aut cum Grui. et aliis sic, u et ad anim. ages injuriarum P . GAM TON.
AD ORATIONEM PRO CECINA, CAP. a 4.
Quid ergost hoc quam habet vim ' Prior interrogatio aperta est: ea quippe Cicero utitur, quum hoc significat, si ita est, si tibi hoc concedam et largiar, quid ad liaec respondebis put statim objectionem quampiam subjiciat : uti hoc loco subjectam ab eo fuisse existimamus. Sed posterioris sententia quae sit, non dispicio : quid enim pronomen hoc significet, conjectura adsequi non possum : nani ut nota tollatur interrogationis, ut in quibusdam libris sublata est, tamen interrogatio illa superior, . Quid ergops nihilo magis quo pertineat, habitura est. Quum animi penderem, libros veteres consului : nihil adiumenti. In uno tantum post illa verba, . Hoc quam habet vim p . inane spatium non longum relictum erat, ex quo desiderari nonnulla iacile sum suspicatus, quum etiam proxima particula ut similiter abesset. Desiderari autem interdicti verba grandioribus olim conscripta literis existimaVi, eoque magis, quod in vetustis codicibus animadvertebam, quae literis grandioribus scribenda essent, notis fere omnia exarata esse, et praecisis verbis atque inchoatis :ut quum ita scriptum interdictum librarius animadverteret, neque eas notas intelligeret, qua tum plerique ignorantia Diuili od by Coosl
574쪽
atque ideo negligentia praediti erant, Consulto praetemiis rit; quod ipsum in hac eadem rursus oratione lactum est, in illa scilicet lacuna, quae asterisco notata est infra, et Verrina IV, Verr. V, et alibi Dequenter. Meo igitur judicio tale quidpiam praetermissum est. α Quid ergo p hoc quam habet vim p Unde vi tu illum deiecisti, eo tu illum restituas; nam ut illa res, etc. π; ut post v adspirare possim ., non interrogandi, sed membri nota ponatur, nondum videlicet absoluta, sed pendente adhuc sententia : et illa verba, α Qui hoc ab illo disseripis sic exponamus, quasi diceret, si maxime res illae duo iacto inter se differrent, ac dissiderent, tamen cur in eo discreparent, ut in altera aequum sit restitui, in altera minime. ΗO6. me, quiam habet υ-8 Non dubium est, quin post haec, o hoc quam habet vim p. quidpiam desit: quid desit, quaeritur. Hottomannus hoc deesse putat: α DNDE tu illum dejecisti, eo tu illum restituas .: ego illud supra positum, α EIECI ego te armatis hominibus, non dejeci . e sententia est aperta, Iioc nempe quod dicis, urieci ego te, non dejeci . , quam habet vim p an eam vim habet, ut illae duae res disserre aliquid inter se videantur, utrum tum armis expellar, quum intravero, pedemque aliquo intulero, an antequam ingrediar, mihi ab armatis hominibus occurraxur, et obviam eatur, ne possim intrare 3 proinde quasi dicat, nihil disserre debet, utrum mihi iam ingresso vis asseratur, ut exeam : an ingredi volenti obstetur, ne ingrediar. Matina autem haec verba, quae
desiderari me suspicari dixi. poni post hoc, ut ita legatur: - Hoc, ejeci te, non deieci, quam habet vim P . Praeterea illa, . aliquid aliqua ex parte . , mihi suspecta sunt, existimoque vel aliquid, vel aliqura ex parte esse delendum. Nam tantumdem valet aliquid diraerre, quantum, aliqua expa ne di erre. LAMB. Quid ergo ' hoc quam habet mim, ut illla res aliquid aliqua ex parte differre videatur, utrum, etc. In libris Caroli Stephani
erat impressum ut hic, valde mendose scilicet. Hottoman-Diuitiam by Coos e
575쪽
tius quod in libro veteri deerat particula ut, in illo spatio inani putabat deesse verba interdicti. Lanthinus explot his quinque Verbis, α ejeci ego te, non deieci . . Ego quia Dial lum vidi librum, in quo particula ut deesset, in qu DVe spatium inane ullum appareret; contra detrahenda potius quaedam conjicio. Primum illud, a aliqua ex parte u : vel ut est in aliis etiam mendosius, . quum aliqua ex parte η, plane est totum supervacaneum' interpretamentum vocis aliquiae
Deinde haec duo illa res nullius item usus hic sunt. Nam vox virum absque illis explet abunde sententiam. Adde qlio lin libris impressis a Badio olitii, et postea a Colinam, et in Victorianis pro illa res, orat ista re; ut pro hoc, ista re, totidem, nec valde dissimilibus literis lege nil uni videatur in jure hoc modo : a Quid ergo Z hoc quam habet vini' ut in jure aliquid differre videatur, utrum pedem quum intulero , atque in possessionem Vestigium fecero, tum Expellar, atque dejiciar; an quum eadem vi, etc.. In jure autem hic dicitur, ut in hac ipsa pagina, . Id leve in aure civili judicabitur p. plura exempla videas infra ad illa Verba sic Denire; pro quibus ego item restituo, sic in jure. P. FABER. Nihil ego censeo omissum esse. Sententia est, quod efit hujus defensionis firmamentum, quod argUmentum 1 quomodo et cui umqua in probabis differre, si vim respicies, Viri et defici. GR EV. Quam habet mim. Vis hic notionem significat. Pro Balbo :Adjunctum est in foedere, majestatem populi romani Comiter conservent. Id habet hanc vim, ut sit ille in foedere 'inferioris. Cic. Xl ad Div. ad Brutum : a Qui Antonium oppresserit , is bellum consecerit. Hin: quam halinat vini te
existimare malo, quam me apertius scribere M. Sic in Top. - Εx vi nominis argumentum duCere . . DASSER.
576쪽
AD ORATIONEM PRO CAECINA, CAP. 34.
An in eadem is a que iisdem armis. Veteres libri, et an Cum eadem s. IIO'. - Lambinus sic emendavit nulla librorum suorum mentione facta, et in contextum recepit,a an eum eadem vi, atque iisdem armisu, quod et sequutus est Gruterus, qui alioquin non facile Lambini alia probat, quum tamen et ipse in notis nullius codicis meminerit, iii quo se sic reperisse doceret. Passeratius quoque id probat, aut pro in censet legi posse M. Sed omnes inmen MM et editi ante Lambinum, praeter duos: .an in eadem vi atque iisdem armis., hoc est, eadem vi utentes, et similiter armati. Locutiones sunt antiquae. In Di est vi in adhibetis, in armis, est armatus, ut apud Phaedrum lib. V, . Occasio in novacula. est manu novaculam gerens. Virgil. AEneid. V :. Acestes Horridus in jaculis, et pelle Libystidis ursae-, jacula gerens, et indutus pelle ursina. Apud alium poetam a iuventus in remis, sunt remiges; et Valer. FlaCC. I, utrifida Neptunus in hasta. , tridente armatus. Sic quidem tot librorum scriptura potest defendi, sed tamen quum diu post Oblatus Ersuri. codex probet α an eadem vi. , in illo conquiesco. Cum ἀπι κομού repetendum. Vereor tamon, ne exciderit haec particula. Est enim insolentius istud loquendi genus, quod in editis habetur. Sane si cum reperissein in ullo libro, non respuissem. Gn RV. - Εdit. I 48o non modo habet, . an in eadem vis cum CaeteriS antiquis, Verum etiam, ain iisdem armis.; quod verius puto, et per se clarius, atque liquidius, quam ex Graevii explicatione, qui et hoc implicatum reddit, et is cum sine causa desiit
577쪽
AD ORATIONEM PRO CAECINA, CAP. I 5.
Loco sinpe, et cento de sta tu demo l. Dimoore est in pluribus libris, quod verbum, vel magis disturbare adve sarium significet; utrumque est commodum. In lib. I de officiis proverbium, . de gradu dejicis, idem est: sta tum autem vocant etiam edisti, Graeci; quod nomen usurpatum a rhetoribus graecis et latinis saepe, maxime autem in Parti tionibus et in Topicis. Illos ipsos, qui usurparent, testantur Hermogenes et Quintil. unde ductum id esset, dubitavisse. Docuerat autem A schines in orat. contra Ctesiph. his verbis:
igitur in omnicis agonibus videtis pugiles de statu invicem Certantes, ita et nos per totam diem de civitate, ac de ipso Causae Statu pugnamus. . Interpres quoque vetus Her
Sed in verbis istichinis ubi est κιρι τῆς ταξιωc Corrigo et lego, ut in priore parte collationis, περὶ rie τάσ-O et sic auctor est Quintilianus in lib. III, cap. 6, legisse veteres, qui vertit κεμ - τασεως τῶ λοτου, de ipso CauMe Statu: χωρου vocat Η merus in singulari certamine Paridis et Menelai lib. IIIIliadis, ubi vetus interpres ad illa verba, χωροου μου πρωτ
a Necessario omnem locum mensi sunt, ubi singulare ce tamen SeCum erant inituri, ut non modo qui armis inferiores et, Verum etiam qui definitum pugnae statum relinqueret, vinceretur: non secus atque inter athletas fieri solet. . Diuili od by Cooste
578쪽
Sic apud Plautum: αΙn statu stat senex .: paratus videlicet
ad pugnam. Sic Q. Claudius apud Gellium in lib. IX, cap. I 3, quum describit certamen illud nobile Manlii cum
Gallo: α Manlius animo magis, quam arte confisus, Scutum scuto percussit, atque statum Galli conturbavit. Dum se Gallus iterum eodem pacto constituere studet, Manlius iterum scutum scuto percutit, atque iterum de loco hominem dejicit .. Hic quidem statum, ut illic, interpretatur locum; et res tota cujusmodi sit, ex illo planissimum est. Dixi pluribus, quod sciebam fore, ut et ratione verbi sic exquirenda, et historia ista, valde delectari quis queat.
De statu est sua sede dejicit, et firmitudine ac ratione. Laberius : a Movere potuit in juventa de status. Mox: α Ut facile labefecit loco .. Horat. α Mente quatit solida .. Cic.
Parad. . Voluptas quo major est, eo magis mentem ex Sua sede et statu dimovet s. Virgil. α Casuque animum concussus amicis. Catuli. α Externata mente n. PASSER. - Di Met,
ante Lambinum edd. quas vidi, omnes, post illum unus dedit Olivetus. Est plane ab emendantis manu, non a MSS: nisi quod, quum hic locus a Quintiliano recitetur, Inst. orat. VIII, 3 , in eo demopet emendavit summus Burmannus, Pag. 6I8, ex cod. AlmeloV. quem vide. De hoc verbo iam multa diximus ad A t. I in Verr. II : neque hic unum Fabii codicem temere sequerer, licet ejus lectionem non improbem. Vide Torrentum ad Val. Maxim. III, 2, 8, qui adversus decem codices recte defendit verbum dimoto, pro quo illi demotor ex sensu quidem ibi : sed, ut appareat, CD- dices in hanc quoque partem erraSSe. GARAT. Duili Corale
579쪽
Lex usum et auetoritatem fundi jubet esse hiennium. Budaeus locum sic explanat, . id est biennio fundum usucapit M. Adsentior eruditissimo viro, et omnium, qui sua aetate fuerunt, mea quidem opinione, diligontissimo. Quare sen
tentiam meam testatus, Verendum, Credo, non erit, ne
quid pudore meo et observantia, qua semper summi viri auctoritatem singulariter colui, alienum faciam, si quae mihi in mentem venerunt, hujusce loci sententiam acC ratius perpendenti, breviter exponam. Primum igitur ut auctoritatis vocabulo usucapionem intelligi in iis, quemadmodum quidem ipse voluit, tametsi testimonio in eam rem utatur non admodum idoneo, prius illud verbum usus quorsum pertineat, consideremus. Cui namque probari poterit ita loquutum fuisse Ciceronem, ut diceret, o Biennium esse usum et usucapionem sundi 8. quid enim illo
dicendi genere insolentius, ne dicam ineptius P Quod si
huic quoque vocabulo eamdem vim ac significationem tribuamus, qualis illa tandem enuntiatio, aut quae sub illa sententia subjecta est ρ α Biennium est usucapio fundi. : vel
illa, . Usucapio fundi est biennium .. Quid si tamen hoc
exponamus modo : α Lex jubet usum esses, id est, durare hiennium 8 Primum nova locutio, α usus esto biennium v, pro, biennis .; deinde absurda sententia, ausus Et auCtΟ-ritas esto biennium .. Quid enim p an auctoritas, id est, jusvSucapione Comparatum hiennio circumscriptum est y Nam auctoritatis verbo ius illud intelligitur, quo rem aliquam jure civili acquisitam, nostram esse affirmamus; ut qrium in lege Atinia scriptum est, . Si quid surreptum erit, ritis Diuitiam by Corale
580쪽
ret aetema auctoritas estos: haec, opinor, sententia sub illis verbis subjecta est, uin rem furtivam jus domini aeternum esse, neque ulla alterius quamvis diuturna posscssione labefactari posse. : et illud in Officiorum primo, α Adversus hostem aeterna auctoritas esto. , id est, ut ne peregrinus civis romani horia quantumvis diuturna usu acquirere et usucapere possit : sed jus dominii integrum et inviolatum Semper permaneat. Scaevola similiter in I. ultima, D. de Pig. act. a Quum Controversia de latitudine ei moveretur, quod alias probare non poterat, petit a creditore, ut instrumentum a se traditum auctoritatis exhiberet .. Ex quibus locis, et aliis praeterea innumeris hanc esse hujus legis, de qua meminit Cicero, sententiam existimamus, Ut quum aliarum rerum usus annuus auctoritatem, id est, jus dominii bona fide possidenti asserat, fundi nonnisi hiennis usus asserre possit; ut mihi quidem hoc in loco non ιιennium, sed biennem potius legendum esse videatur, et in illo Topicorum persimili, biennis: quasi in lege scriptum hoc modo fuisset: α Usus, auctoritas landi, hiennis esto.
Ceterarum rerum, annuus esto.. Quorum verborum sensus
hic est apertissimus: Usus biennis esto auctoritas fundi, Ceterarum rerum, annuus: ut si quaeratur, quod jus sit in eam rem possessori: et, ut modo loquimur, quis titulus e respondere possit, quia bona fide annum aut biennium ea re usus sit; quam conjecturam Venuleii verba confirmant, qui auctoritatis verbo, pro iure ex usucapione quaesito,Perspicue usus est in l. ult. D. de evictionibus: a Si alienam rem mihi tradideris, es eamdem pro derelicta habuero, amitti auctoritatem placet.. Et Ciceronis paullo infra: Aquae ductus, haustus, iter, actus, a patre: Sed rata auctoritas harum rerum Omnium a jure civili sumitur .. Et item in orat. pro Domo sua: a Multae sunt domus in hac urbe, atque haud scio, an Paene Curictae jure optimo, sed jure privato, jure hereditario, jure auctoritatis, jure manet- pii , iure nexi .. Natii auctoritatis userbum ipse etiam Bit Dissiligod by Corale