Martini des Amorie van der Hoeven Epistola ad virum doctissimum W. H. D ...

11쪽

ejus nomine fertur quaeque manifesto est praefatio con mentariorum in Virgilium, ita quidem ut appareat horum auctorem a Bucolicis, non ab Aeneide, sumsisse initium interpretandi ut postea videbimus. Ergo ex hac prima ratione vel sola intelligitur, a nostro Donato diversum

Donatum usurpasse Servium.

Altera ratio, qua idem probatur, est haec, quod ea quae Servius e Donato citavit, noth. Claudio non legantur, ae nonnunquam pro iis alia, prorsus diversa. Loca Servii, ubi citatur Donatus, Tu collegisti, ist. Crit. II. p. Sy M. ego eadem iterum, quae quidem ad Aeneida pertinent, pro instituti mei ratione percurram. Servius ad II. Aen. s8: Exilio ad exilium. 3 Donatus contra metrum sensit, dicens: ex Ilio, quasi

de Ilio

In Tib. Cl. Donato nil tale ad h. l. legitur. Nam quod hujus commentarii editiones in versu Virgilii, tibi

ab eo citatur, pro exilio habeant ex Ilio hoc scilicet editores pro arbitrio suo fecerunt, putantes id postulare Servii verba. In optimo s. Isariem recte exilio scriptum reperi Praeterea Donatus de quo locutus est Servius, sine dubio non tantum Virgilii verba ita scripta apposuerat, sed de hac scriptura et interpretatione monuerat, ut everbis Servii et rei ipsius ratione satis intelligitur. Ceterum Donatum a crimine violati metri ita defendisti Bist. Cr. II p. 6, ut diceres eum fortasse Ili fecisse hisyllabum Eadem ratio in mentem venit Bumanno in notis ad Virgilium. Et eodem modo Clariss Peret ampus tuitus est . einsium, qui Donati lectionem commemdaverat.

ad III uiu Vim plumis ullam Naturale enimn est, ut eludat ictum plumarum levitas. Unde et addidit BPlums. Nam quod Donatus dicit, ideo eas fuisse invubnnerabiles, quia de Styge erant natae, non probatur.

Nihil horum in Tih. l. Donato. - inyctius, qui

12쪽

multum in Donat versatus erat, et novam ejus editionem

parabat, in Servi pro quod Donatus dicit, e Danielis editione scribendum putabat quod alii dicunt: quia hodie

in Donat haec non leguntur. Enimvero hοc argumentum nihil valere potest, cum tot locis in nostro Donato desint, quae ex Donati commentario Servius citavit. Similiter in scholio Servii ad VI Aen. aret pro Probus et DonatuSeadem Danielis editio habet Probus et ceteri commemtalares. Item, ad VIII. Aen. SSS: ut dicunt quidam, prο:ul dieit Donatus Bis omnibus locis vulgatam scripturam, quam optimi codices firmant, antiquiorem et praeferendam

esse, Per se satis apparet.

ibid. SS Ipse latet. Re vera procul intuentibus.

BNam secundum Donatum: late patet, non Stat versus. 'IIas ineptias non habet Tib. l. Donatus, qui contra Prorsus diversa ratione verbum latet re vera latendi, non late patendi, significatione accepit. Sic enim ait: Ipse,' inquit, latet m. Rartem postulare Lege portus lare te hoc est, cum saeviunt fluctus, cum procellae unia P versa perturbant, ipse nescit, quid agatur in pelagο. Sic enim ejus situs est, ut venti illum, quamvis validi, D reperire non possint.' - Ceterum fallitur IIeynius putans Servium dicere, Donatum male legisse late patet equi error uni decepisse videtur nuperum praestantissiamum Virgiliani carminis editorem, dum conjicit Donatum legisse Ipse patet. Nam fuit haec non lectio Donati, sed vulgatae lectionis interpretatio, ut apparet ex altero simillimo Servii loco, quem jam citabo: ibid. 6S6 n Latebat. Dormienti scilicet. Nam malen sentit Donatus, dicens late patebat contra metrum. Itemn dicit, capillis tegebatur aut latebat, corporis compa

Non haec, sed alia in Tib. Claudio legi jam notavit Pierius ad h. l. io eadem chorda berrat Burmannus in notis ad Servium scribens: pDonatum legisse late patebat

13쪽

n contra metrum non puto, sed huc translatum ex notan a v. S supra.' Atqui non voluit Servius, ita legisse Donatum; sed latebat exposuisse late patebat, quod contra metrum esse ait, quia prima in late longa est. Videte . Stephanum, de delectu in lection Virg., prope initium, p. sis. Agroelius Donati interpretationem secutus est, de Orthogr. p. 22y1 n Latere et absconsum esse aliquid dicimus, et late patere. Viae. Et scuta latentia condunt. Et quod torua solum sub rante latebat. Ex quo loco satis apparet inanem esse Bumanni suspicionem de inte polatione scholii Serviant. Descriptus est in Bedae libello de Orthogr. p. 2y8s: Latere et absconsum esse aliquid, dicimus et late patere. Vim. Et seu, latentia condunt 'Simile est quod idem Donatus in Virgilii versu Aeetingens litore traneus, explicavit litus pro loco ante aram a litando. ad VI, air B Aramque sepulcri. Probus et D n natus de hoc loco requirendum adhuc esse dixerunt.' Non dixit Tib. Cl. Donatus, qui nullam dissicultatem

in hoc loco memorat, sic explicans: Properabant aram non saxis struere, sed arboribus, ut ipsa esset et sepul-

ibid. So x Felieis lime Moris fuerat ut de lauron fieret. Sane dicit Donatus, quod hoc propter Augustumn mutavit: nam nata erat laurus in palati eo die, quo natus est Augustus unde triumphantes coronari consu B erant; propter quam rem noluit laurum dicere ad ossin cium lugubre pertinere.

Nihil horum apud Tib. Claudium, qui contra nullama vulgari ritu diversitatem hic agnovit, annotans: D Ehnitationem omnium purgationemque describit, quae fit eon ritu, quo Corineum fecisse asseruit, scilicet ut universi,nqui obsequiis l. exsequiis interfuerant, aqua pura, hoc est munda, felicis ollivae frondibus spargerentur. 'ibid. et V is usus in tindis Archaismos est;

14쪽

n quamquam Donatus esse ordinem velit dum ferreat D dera in undis mediis.' Non per istam nimis contortam constructionem, sed

aliter, et melius, locum expedit Tib. l. Donatus: n Sic ergo ordinandus sensus ne fiat vitium, ut in undis eis, fusus videatur; si enim ita esset, dici s. dici in undarin convenera , ut sit Exciderat puppi essusus, quum in

ymediis undis esset, hoc est, navigaret. 'thid. SS: vinoseis aura, quadrigis. Donatus dbncit, auroram cum quadrigis positam, Solem significare. Non dicit Tib. Cl. Donatus. ibid. 6uS: Thalamum imaasit natae. Quod Dona nius dicit, nefas est credi, dictum esse de Tullio. Iterum non dicit Tiberius Claudius, qui omnino abstinet studio crimina in toto hoc loco memorata ad certas personas referendi. versu eodem B Vetitosque remenaeos. Legibus sci-n licet: nam dicendo vetitos ostendit fuisse, ut est apud Persas hodieque. Unde Donatus male ait natura et legibus etitos.' dic quaedam similitudo est inter verba quae ex D nato citavit Servius, et quae leguntur apud Tib. Claudium n me thalamum imissi natae, velit qued mencte uniic, inquit, contra jura publica legemque naturae filiaeue concubitus invasit. Si quis statuere velit, Tib. Cl. Donatum, ut alibi ex aliis interpretibus profecit, ita hic Aelium Donatum secutum esse, per me licet. Quamquam mihi videantur quae Tib. Claudius dixit, in

promtu esse posita, et potius ex sensu et opinione hominum communi, quam e scriptis Grammaticorum petita. Ceterum Servius scribens: Donatus ait: citum et tam buri velit ;' significat, ni fallor, ipsa haec vecta in Donati commentario lecta fuisse, quae apud nostrum Donatum non leguntur.

ad VII, 1. si Litoribus nostris Boc est Italicis Non,

15쪽

huc Donatus ruit, in comparationem Oceani navigabiantibus. 'Tib. l. Donatus eandem prorsus explicationem sequitur quam tuetur Servius et Donatianae opponit. Adscribam verba ejus, ex conjectura paulum emendata: Videamus an etiam locus fuerit dignus Di Aeneae nutrincis seculis post futuris ossa cum Domine reservaret. BZimribus, inquit, nostris hoc est Italiae. Quid tam n pulchrum tamque egrinium Provenire potuisset, quamn quod illic conderentur reliquiae ejus, ibique Aeneae nun tricis nomen excelleret, ubi qui ipsius uberibus nutritus nesset, fuerat cum Posteris regnaturus perindeque essetnaeterea utriusque memoria, scilicet illius semper per B se et per posteris imperantis, et hujus perpetua sepulus chri consecratione celeberrimae V Aeneia nutrix ou Qualem vel ubique memoriam consequi debuit, cujus erat totum, quidquid per Aeneam Romanis rebus pros-npere videretur feliciterque collatum Z ibid. 5.S Et meli renuem per arerm. Probus,n Asper, Donatus, dicunt, hoc loco per bis accipiendum,nut sit Alloquitur Iunonem per coeli convexa et per

Donatus, quem habemus, plane diversa ratione inte pretatur: emtasait per auras ad Iunonem; quod monuit etiamine ius. ibid. 6S: Donatus dicit, Canusiae esse, vel L ncaniae, qui describitur, locum, circa fluvium, qui Calor

vocatur.

Nil tale Tib. Claudius Magis plene, quam Servius, Donati ad h. l. annotationem referre videtur Pomponius Sabinus. Certe quae apud illum citatis a Servio subjiciuntur: Ubi antrum ingenti magmtudinis cum pestiferan Exhalatione est, ' etc. pro ipsius Donati verbis habuit proque, si bene intelligo, IIunius ad hunc Virgilii locum. ad VIII. SS: Pelagique extrema sequentem Ut

16쪽

quamquam Donatus esse ordinem velit dum seruat D dera in undis mediis.''Non per istam nimis contortam constructionem, Sed aliter, et melius, locum expedit Tib. l. Donatus: n Sic ergo ordinandus sensus ne fiat vitium, ut in undis effae fusus videatur; si enim ita esset, dici f. dici in undarin convenera , ut sit Exciderat puppi essusus, quum in ymediis undis esset, hoc est, navigaret. ibid. SS: n Roseis,urora quadrigis. Donatus diancit auroram cum quadrigis positam, Solem significare. Non dicit Tib. Cl. Donatus. ibid. 62S: n Thalamum in sit natae. Quod Donantus dicit, nefas est credi, dictum esse de Tullio. Iterum non dicit Tiberius Claudius, qui omnino abstinet studio crimina in toto hoc loco memorata ad certas personas referendi. versu eodem n Velit que menaeos. Legibus sci-n licet: nam dicendo etitis ostendit fuisse, ut est apud Persas hodieque. Unde Donatus male ait natura et ii legibus etitos.' Ηic quaedam similitudo est inter verba quae ex D nato citavit Servius, et quae leguntur apud Tib. Claudium n me thalamum in sit natae, vetit quae menaeo enite, inquit, contra jura publica legemque naturae filiaeue concubitus invasit. Si quis statuere velit, Tib. Cl. Donatum, ut lini ex aliis interpretihus profecit, ita hic Aelium Donatum secutum esse, per me licet. Quamquam mihi videantur quae Tib. Claudius dixit, in

promtu esse posita, et potius ex sensu et opinione hominum communi, quam e scriptis Grammaticorum petita. Ceterum Servius scribens: Donatus ait natur et i

gibus elimsa' significat, ni fallor, ipsa haec verba in Donati commentario lecta fuisse, quae apud nostrum Donatum non leguntur.

ad VII, 1. , Litoribus nostris Boc est Italicis Non,

17쪽

i, ut monatus ruit, in comparationem Oceani navigabia histus. Tih. l. Donatus eandem prorsus explicationem sequitur quam tuetur Servius et Donatianae opponit. Adscribam vecta ejus, ex conjectura paulum emendata: Videamus an etiam locus fuerit dignus qui Aeneae nutrincis seculis Post futuris ossa cum Domine reservaret. BL οribus, inquit, nostris hoc est Italiae. Quid tam n pulchrum tamque egrinium provenire potuisset, quam quod illic conderentur reliquiae ejus, ibique Aeneae nun tricis nomen excelleret, ubi qui ipsius uberibus nutritus nesset, fuerat cum posteris regnaturus perindeque esset Baeterea utriusque memoria, scilicet illius smper per se et per postrem imperantis, et hujus perpetua se buchri consecratione celeberrimae Aeneia nutrix ev Qualem vel ubique memoriam consequi Quit, cujus erat totum, qui uid per Aeneam Romanis rebus pros-n pere videretur feliciterque collatum Z ibid. 5ψS: in Et mel eonuex per arerm. Probus, Asper, Donatus, dicunt, hoc loco per bis accipiendum,nut sit Alloquitur Iunonem per coeli convexa et per

Donatus, quem habemus, plane diversa ratione inte Pretatur: emtasait per auras ad Iunonem; quod monuit etiam in ius. ibid. 56S natus dicit, Canusiae esse, vel L n Caniae, qui describitur, locum, circa iluvium, qui Calor

vocatur.

Nil tale Tib. Claudius Magis plene, quam Servius, Donati ad h. l. annotationem referre videtur Pomponius Sabinus. Certe quae apud illum citatis a Servio subjiciuntur: Uhi antrum ingentis magnitudinis cum pestiferan exhalatione est,' et: pro ipsius Donati verbis habuit quoque, si bene intelligo Reynius ad hunc Virgilii locum. ad VIII. SS: Pelagique extrema sequentem Ut

18쪽

quamquam Donatus esse ordinem velit: dum seruat D dera in undis mediis 'Non per istam nimis contortam constructionem, Sed aliter, et melius, locum expedit Tib. Cl. Donatus: n Sicnergo ordinandus sensus ne fiat vitium, ut in undis effin fusus videatur; si enim ita esset, dici f. dici in undarin convenera , ut sit Exciderat puppi essusus, quum in ymediis undis esset, hoc est, navigaret. ibid. SS: n Roseis aurora quadrigis. Donatus dian cit, auroram cum quadrigis positam, Solem significare. Non dicit Tih. l. Donatus. ibid. IS Thalamum imaasit natae. Quod Donantus dicit, nefas est credi, dictum esse de Tullio. Iterum non dicit Tiberius Claudius, qui omnino abstinet studio crimina in toto hoc loco memorata ad certas persοna referendi. versu eodem n Velit que dimenaeos. Legibus sci-n licet: nam dicendo velitis ostendit fuisse, ut est apud Persas hodieque. Unde Donatus male ait natura et legibus etit . 'Ηic quaedam similitudo est inter verba quae ex D nato citavit Servius, et quae leguntur apud Tib. Claudium n me thalamum inPasit natae, velit quae mencteOS illic, inquit, contra jura publica legemque naturae filiaeue concubitus invasit. Si quis statuere velit, Tib. Cl. Donatum, ut alibi ex aliis interpretibus profecit, ita hic Aelium Donatum secutum esse, per me licet. Quamquam mihi videantur quae Tib. Claudius dixit, in promtu esse posita, et potius ex sensu et opinione hominum communi, quam e scriptis Grammaticorum petita. Ceterum Servius scribens: Donatus ait natur et in gibus eritos; ' significat, ni fallor, ipsa haec vecta in Donati commentario lecta fuisse, quae apud nostrum Donatum non leguntur.

ad VII, 1. , Litoribus nostris Boc est Italicis Non,

19쪽

, ut monatus ruit, in comparationem Oceani navigabia, lihus. Tib. l. Donatus eandem prorsus explicationem sequitur quam tuetur Servius et Donatianae opponit. Adscribam verba ejus, ex conjectura paulum emendata: Videamus an etiam locus fuerit dignus qui Aeneae nutrincis seculis Post futuris ossa cum Domine reservaret. a Litoribus, inquit, nostris et hoc est Italiae. Quid tam n pulchrum tamque minium provenire potuisset, quamn quod illic conderentur reliqvitae ejus, ibique Aeneae nun tricis nomen excelleret, ubi qui ipsius uberibus nutritus nesset, fuerat cum posteris regnaturus perindeque esset Baeterea utriusque memoria, scilicet illius smper per B se et per postem imperantis, et hujus perpetua se ba, chri consecratione celeberrimae Aeneia nutrix ev Qualem vel hique memoriam consequi Quit, cujus erat totum, quidquid per Aeneam Romanis rebus pros-npere videretur feliciterque collatum Z ibid. 5ψS: in Et coeli conuexet per arerm. Probus,n Asper, Donatus, dicunt, hoc loco per bis accipiendum,nut sit Alloquitur Iunonem per coeli convexa et per

Donatus, quem habemus, plane diversa ratione intemPretatur: emtauit per auras ad Iunonem; quod monuit etiam in ius. ibid. 56S: Donatus dicit, Canusiae esse, vel L D caniae, qui describitur, locum, circa iluvium, qui Calor

n vocatur.

Nil tale Tib. Claudius Magis plene, quam Servius, Donati ad h. l. annotationem referre videtur Pomponius Sabinus. Certe quae apud illum citatis a Servio subjiciuntur: Ubi antrum ingentis magnitudinis cum pestiferan exhalatione est,' et: pro ipsius Donati verbis habuitquοque, si bene intelligo, IIunius ad hunc Virgilii locum. ad UL SS in Pelagique extrema sequentem Ut

20쪽

n dicit Donatus, per pelagus extrema sequentem, ut pelagi

adverbium sit.

Non leguntur haec in Tib. Cl. Donato. ibid. S=S Dicit Donatus, potuisse fieri, ut cumis Anchisa concumberet Venus, antequam Vulcano nuberet. Desunt in Donato nostro.

ibid. iv v Donatus hoc loco contra metrum sentito dicens: Citae, divisae ut est in jure ercto non elion id est patrimonio vel hereditate non divisa. Quoniam in Tib. l. Donati commentariis extremo libro octavo lacuna est, hic eos cum Servii citati laus

conferre non possumus.

ad IX. 1 Septem urgens sedatis amnibus altus, Per taetrum Ganges. Fluvius Indiae est, qui secundum Senecam in situ Indiae, novem alveis fluit secundum Melam septem qui tamen et ipse commemorat, nonnullos, dicere, quod tribus tantum alveis fluat Virgilius tamen, Nilo eum jungens, septem alveos habere significat. ancn varietatem Donatus fugiens longum Imperbaton facit, , dicens: Ceu surgens Septem amnibus Nilus aut Gan-

Tib. Cl. Donatus ad h. l. non tantum illam constra tionem e Donato a Servio relatam non memorat; sed et diserte contra hanc sententiam non Nilo Septem iamnes,

sed Gangi tribuit, his verbis: v Comparationem dat poeta duorum fluminum, Gangis et Nili quorum Ganges quumn sit copiosus et septem divisus in flumina, semper lenis nest Nilas vero tunc magis mitis, quum ex maximan camporum latitudine in alveum redit, et inde actu moliantiori impellitur. 'ibid. 6S: in Post mortem. Donatus dicit Posto mortem Nisi et Euryali bello potiti sunt Rutuli quod non procedit, si diligenter advertas. 'Prorsus contraria est sententia Tib. Cl. Donati, qui sic exponit: Ille autem, hoc est Remulus, Moriens