Titi Livii Historiarum romanarum libri qui supersunt ex recensione Io. Nic. Madvigi Libros a tricesimo primo ad tricesimum quintum continens

발행: 1867년

분량: 256페이지

출처: archive.org

분류: 문학

231쪽

priusquam a Gytheo tyrannus praesidium agris mitteret, dis- Sit. Inde Tegeam exercitu contineto, eoncilioque eodem liet Achaeis et sociis indicto, in quo et Epirotarum et Aea nanum fuere principes, statuit, quoniam satia et Suorum R 12 pudore maritimae ignominiae restituit animi et hostium conis

territi essent, ad Lacedaei nonem ducere, eo modo uno rRtus

ab obsidione Gythei hostem abduci posse. Ad Caryas primum in hostium terra posuit castra. Eo ipso die Gytheum I 3

expugnatum est. Cuius rei ignarus Philopoemen castra ad ' - - Barbosthenem mons est decem millia passuum ab Lacedaemone) promovit. Et Nabis, recepto Gytheo cum expedito l4 Exercitu inde prosectus, quum praeter Lacedaeinonem raptim duxisset, Pyrrhi, quae vocant, Castra occupavit, quem peti locum ab Achaeis non dubitabat. Indo hostibus Oecurrit. obtinebant Rutem longo agmine propter angustias viae prope ibquinque millia passuum; cogebatur agmen ab equitibus et maxima parte auxiliorum, quod existimabat Philopoemen tyriannum mercenariis militibus, quibus plurimum fideret, ab tergo SUOS Bggressurum. Duae res simul inopinatae percule- 16 runt eum, una Praeoccupatus, quem petebat, locus, ultera, quod primo agmini occurrisse hostem cernebat, ubi, quum per Ioca conlingosa iter esset, sine levis armaturae praelidio signa ferri non vidobat posse. Erat autem Philopoemen praecipuae 28 in ducendo agmine locisque capiendis sollertiae atque USUS, nec belli tantum temporibus, sed etiam in pace ad id maxime animum exercuerat. Ubi iter quopiam faceret et ad difficilem trans- 2iiu saltum venisset, contemplatus ab omni parto loci naturam, quum solus iret, secuin ipse agitubat animo, quum comites

haberet, ab iis quaerebat, si hostis eo loco apparuisset, quid. 38i a fronte, quid, si ab latere hoc aut illo, quid, si ab tergo

adoriretur, capiendum consilii foret; posse instruetos recta recte posse inconditum agmen et tantummodo aptum viae Oeeurrere. Quem Iocum ipse capturus esset, cogitando nut quaerendo e - 4Bequebatur, aut quot armatis aut quo genere armorum splurimum enim interesse) usurus; quo impedimenta, quo BRrcinu , Diuitigod by Corale

232쪽

Liber XXXV. A. v. e. 562.

5 quo turbam inermem reiiceret; quanto ea aut quali praesidio

custodiret; et utrum pergere, qua coepisset ire, Vin Rn eum, 6 qua venisset, repetere melius esset; castris quoque quem l eum caperet, quantum munimento amplecteretur loci, quR ΟΡ- portuna aquatio, qua pabuli lignorumque copia esset; qum postero die castra moventi tutum maxime iter, quae forma 7 agminis sorat. His euris cogitationibusque ita ab ineunte BetRtis animum agitaverat, ut nulla ei nova in tali re cogi-8 tatio esset. Et tum omnium primum agmen constituit; dein Cretenses auxiliares et quos Tarentinos voeabant equites, binos Secum trahentes equos, ad prima signa misit, Et iussis equitibus subsequi, super torrentem, unde aquari Possent, rus pem occupavit. Eo impedimonia omnia et calonum turbam collectam armatis circumdedit, et pro natura Ioci castra eommunivit; tabernacula statuere in aspretis et inaequabili solo 10 difficile erat. Hostes quingentos passus aberant. Ex eodem rivo utrique eum praesidio levis armaturae aquRti sunt; et Priusqunm, qualia propinquis castris solent, contraheretur il certamen, nox intervenit; postero die apparebat pugnandum pro aquatoribus eiren rivum esse. Nocte in Vallo a conspectu ho8tium aversa, quantam multi indinem Iocus occulere potera 29 condidit caetratorum. Luco orta Cretensium levis armatum et Tarentini equites super torrentem proelium commiserunt

Telemnastus Cretensis popularibus suis, equitibus Lycortas 2 blegaIopolitanus praeerat. CretensesJ et hostium auxiliares, equitumque idem genus, Tarentini, pra3sidio aquatoribus erRnt. Aliquamdiu dubium proelium fuit, ut eodem ex parte uirreque 3 hominum genero et armis paribus; procedente eertamine et numero vicere tyranni auxiliares, et quia ita prae eptum n Philopoemene praesectis erat, ut, modico edito proelio, in fugam inclinarent hostemquo ad locum insidiarum pertraherent. Enfuse secuti fugientes per convallem, pleriquo et vulnerati et 4 intersecti sunt, priusquam occultum hostem viderent. Caetratilia, quantum latitudo vallis patiebatur, instructi sederant, ut 5 facile per intervalla ordinum fugientes auos Reciperent. Con-Disiligod by Cooste

233쪽

surgunt deindo ipsi integri, recentes, instrueti; in hostes inordinatos, offusos, labore etiam et vulneribus fessos impetum faciunt. Nee dubia victoria fuit; extemplo terga dedit U- Granni miles et haud paulo concitatiore cursu, quRm SeCulus erat, sugiens ad castra est compulsus. Multi caesi captique in 7 ea fugR sunt, et in castris quoque seret trepidatum, ni Philopoemen reeeptui eani iussisset, Ioca magis confragosa et,

quacunque temere Processi8set, iniqua quam hostem metuens.

Indo et ex fortuna pugnae et ex ingenio ducis coniectans, sin quo tum is pavore esset. unum de auxiliaribus specie tranSfugae mittit ad eum, qui pro comperto afferret, Achaeos solatuisse postero die ad Eurotan amnem, qui prope ipsis a suit moenibus, progredi, ut intereluderent iter, ne aut tyrRnnus, quum vellet, receptum ad urbem haberet, aut commeatus ab i0Mrbo in castra portarentur, simul et tentaturos, si quorum animi sollicitari ad desectionem a tyranno possoni. Non tam iisdem dieiis perfuga fecit, quam perculso metu relinquendi castra enusam probabilem praebuit. Postero die Pythagoram 12 enm auxiliaribus et equitatu stationem agere pro vallo iussit;

ipso tanquam in aetem cum robore exercitus egressus signa

ocius ferri ad urbem iussit. Philopoemen postquam citatum 30 men per nngustam et proclivem viam duci raptim vidit,

equitatum omnem et Cretensium auxiliares in stationem ho-Btium, quae pro eastris orat, emittit. Illi ubi hostes adesse 2 et a suis se desertos viderunt, primo in castra recipere soeonati sunt; deinde, postquam instructa acies tota Achaeorum 3 admovebatur, metu, ne eum ipsis castris caperentur, sequi suorum rigmen aliquantum praegressum insistunt. Extemplo caetrati 4

Achaeorum in eastra impetum faciunt et diripiunt; ceteri ad persequendoa hostes ire pergunt. Erat iter tale, per quod vix tranquillum ab hostili metu agmen expediri posset. Ut vero 5 ad postremos proelium ortum est elamorque terribilis ab tergo paventium ad prima signa est perlatus, pro se qliisque armis abiectis in cireumiectas itinari silvas diffugiunt, momentoque fitΘmporis sirngct armorum saepta via est, maximo hastis, quae

234쪽

Liber XXXV. A. v. e. 562. Pleraeque adversae eadentes velut vallo obiecto iter impedio-7 bant. Philopoemen, utcunque possent, instare et persequi auxiliaribus iussis fuitque enim equilibus haud sacilem suturam

fugam , ipse gravius agmen via patentiore ad Eurotan amnem 8 deduxit. Ibi eastris sub occasum solis positis, levem RrmR-turam, quam red persequendum reliquerat hostem, opperiebatur Qui ubi prima vigilia venerunt, nuntinnim tyrannum Cum paucis ad urbem penetrasso, ceteram multitudinem inermems toto sparsam vagari saltu, corpora curare eon iubet. Ipse ex cetera copia militum, qui, quia Priores in castra Venerant, resecti et eibo sumpto et modica quiete erant, delectos, nihil praeter gladios secum ferentes, extemplo educit, et duarum portarum itineribus, quae Pharaa quaequa Barbosthenem ferunt, eos instruxit, qua ex fuga recepturos sese hostes credebat

10 Neo eum opinio sesellit; nam Lacedaemonii, quoad lucis au- perfuit quicquam, deviis callibus medio saltu recipiebant se.

Primo vespere, ut lumina in castris hostium eon8peXere, is rQ-il gione eorum occultis semitis se tenuerunt; ubi En sunt Praegressi, iam tutum rati in patentes vias descenderunt. Ibi excepti ab insidonio hoste passim ita multi caesi captique Sunt, i 2 ut vix quarta pars de toto exercitu evaserit. Philopoemen, incluso tyranno in urbem, insequentes dies propo triginta vR- standis agris Laconum absumpsit, debilitatisquo ac propeia fractis tyranni viribus domum rediit, sequantibus eum gloriis rerum Aehaeis imperatori Romano et, quod ad Laconicum bellurn attineret, praeserentibus etiam. 31 Duin inter Achaeos et tyrannum bellum erat, legati Romanorum circumiere Sociorum urbes, solliciti, ne AEtoli 2 pariis alicuius animos ad Antiochum avertissent. Μinimum operae in Achaeis adeundis consumpserunt, quos, quia Nabidi infesti erant, ad cetera quoque satis fidos censebant ESSE.3 Athenas primum, inde Chalcidem, inde in Thessaliam iere allocutique concilio frequenti Thessalos Demetriadem iter flexero 4 Eo Magnetum conellium indictum est. Aceuratior ibi habenda oratio fuit, quod pars principum alienati a Romanis intiquo Diuitigod by Cooste

235쪽

Antiochi et AEtolorum erant, quia, quum reddi obsidem filivm 5 Philippo allatum esset stipendiumque impositum remitti, inter

cetera vana allatum erat, Demetriadem quoque ei reddituros Romanos esse. Id ne fieret, Eurylochus, princeps Magnetum, stactionis sua eius quidam omnia novari AEtolorum Antiochique adventu malebant. Adversus eos ita disserendum erat. ne Ttimorem vanum iis demendo spes incisa Philippum abalienaret in quo plus ad omnia momenti quam in Magnotibus esset. Illa tantum commemorata, quum totam Graeciam beneficio 8 Iibertatis obnoxiam Romanis esse, lum eam civitatem praecipue; ibi enim non praesidium modo Maeedonum fuisse, sed regiam sexaedificatam, ut praesens semper in oculis habendus esset dominus; ceterum nequieqi iam ea saeta, si actoli Antioehum loin Philippi regiam adducerent, et novus et incognitus Pro

Vetere et experto habendus rex esset. Magnetarchen summum ilmagistratum vocant. Is tum Eurylochus erat, ac potestate

ea fretus negavit dissimulandum sibi et MagnetibuR esse quae fama vulgata de reddenda Demetriade Ρhilippo foret; id ne fieret, omnia et conanda st audenda Magnetibus esse. 12 Et inter dicendi contentionem inconsultius evectus proiecit tum quoque specie liberam Demetriadem esse, ro vera omnia ad nutum Romanorum fieri. Sub hane vocem fremitus l3 variantis multitudinis suit partim assensu, partim indignntione, dicero id ausum eum; Quinctius quidem ndeo exarsit ira, ut mRnus ad caelum tondens deos testes Ingrati ac perfidi animi Magnetum invocaret. Hae voce perterrilis omnibus, Zeno, ex l4 principibus unus, magnae quum ob eleganter actam vitam Ructoritatis, tum quod semper Romanorum haud dubie partis fuerat, ab Quinctio Iegatisquo aliis flens patit, ne unius 15 amentiam civitati assignarent; suo quemque periculo surere; Magnetas non libertatem modo, sed omnia, quae hominibus Sancta earnque sint, T. Quinctio et populo Romano debere; nihil l6 quemqua in ab diis immortalibus precari posse, quod non Magnetes ab illis haberent, et in corpora sua citius per

furorem saevituros, quam ut Romanam amicitiam violarent.

236쪽

Liber XXXV. A. n. e. 562.

32 Ηnius orationem subsecutae multitudinis preeos stant; Eurylochus ex ooncilio itineribus occultis ad portam atque indo protinus 2 in AEtoliam profugit. Iam enim, et id magis in dies, AEtoli

defectionem nudabRnt, eoque ipso tompore sorto Thoas, prinreps gentis, quem miserant ad Antiochum, redierat, indequo 3 Menippum secum adduxerat regis legatum. Qui, priusquam

concilium iis daretur, impleV rant omnium aures terrestres 4 navalesque copias commemorando; ingentem vim peditum equitumquo venire; ox India eleph nntos accitos; ante omnia, quo maxime credebant moveri multitudinis animos, tantum 5 advehi auri, ut ipsos emere Romnnos posset. Apparebat, quid ea oratio in concilio moturn esset; nam et venisge eos, et si quae agerent, omnia legatis Romanis deserebantur; et quanquam prope abscisa rea erat, tamen non Rb re esse Quinctio visum est, sociorum aliquos legatos interesse ei concilio, qui Admonerent Romanae societatis AEtolos, qui vocem liberam mittere adversus T regis legatum auderent. Athenienses maxime in eam rem

idonei visi sunt et propter civitatis dignitatem et Vetustam societatem cum 2Eiolis. Ab iis Quinctius petiit, ut legatos 8 ad Panaetolicum eoneilium mitterent. Thoas primus in eo concilio renuntiavit legationem; Menippus post eum intromissus, optimum fuisso omnibus, qui Graeciam Asiam qu incolerent, ait, integris rebus Philippi potuisse interventros Antiochiam; sua quemque habiturum fuisse, neque omnia subl0 nutum dicionemque Romanam perventurn. se Nune quoque inquit. -Si modo vos, quae inchoastis, consilia constanter

perducitis ad exitum, poterit, diis iuvantibus et AEtolis sociis Antioelius quamvis inclinatas Graeciae res restituere in pristinam ii dignitatem; ea autem in libertate posita est, quae suis sint 2 viribus, non ex alieno Rrbitrio pendet.' Athenienses, quibus primis post regiam legationem dicendi, quae vellent, potestRS saeta est, mentione omni regis praetermissa, Romanae societatis AEtolos meritorumquo in universam Graeciam T. Quinctiit 3 ndmonuerunt; no tomero eam nimia celeritate consiliorum everterent; consilia ealida et audacia prima specia laeta, Diuili oti by Cooste

237쪽

tra talu dura, eventu tristia esse. Legatos Romanos, et in iis

T. Quinctium, haud procul inde abesse; dum integra omnia l4

essent, verbis potius do iis, quae ambigerentur, disceptarent. quam Asiam Europamque ad lanestum armarent bellum. Multitudo avida novandi res Antiochi tota erat, et ne 33 admittendos quidem in concilium Romanos censebant; principum maxime seniores auctoritate Obιinuerunt, ut daretur iis concilium. Hoc decretum Athenienses quum retulissent, eundum in I Etoliam Quinctio visum est; aut Enim moturum aliquid, aut 3 omnes homines testes lare, penes AEtolos culpam belli osso, Romanos iusta ac prope necessaria sumpturos arma. Postquam 4 ventum est eo, Quinctius in concilio, orsus a principio societatis AEtolorum cum Romanis et quoties ab iis fides mota scederis esset, pauca de iure civitatium, de quibus ambigeretur, disseruit: si quid tamen sequi se habere arbitrarentur, quanto esse Batius bHomam mittera legatos, seu disceptare seu rogara Senatum mallent, quam populum Romanum cum Antiocho, Ianislis 6 AEt Olis, non sine magno motu generia humani et pernicie Graecisa dimicare Z Nec ullos prius cladem eius belli sensuros, quam qui movissent. IIaeo nequicquam velut vaticinatus 7 Romanus. Thous deinde ceterique factionis eiusdem cum sensu omnium auditi pervicerunt, ut ne dilato quidem 8 concilio et absontibus Romanis decretum fieret, quo Reeerseretur Antiochus ad liberandam Graeciam disceptandumque inter totos et Romanos. Huic tam superbo decreto addidit sPropriam contumeliam Damocritus praetor eoru in; nam quum

id ipsum decretum posceret eum Quinctius, non veritus maiestatem viri, aliud in praesentia, quod magis instaret, l0 Praevertendum sibi esse dixit; decretum responsumque in Italia brevi, castris super ripam Tiberis positis, diiturum. Tantus suror illo tempore gentem AEtoloruim, tantus magistratus i leorum cepit.

Quinctius legatiquo Corinthum redierunt. Inde, ut quaeque 34do Antiocho ) nihil per so ipsi moti et sedentes ex8pectare

Exeidit aliquid, sortasse in hane formam: fama ullata erat, AElo Ii excipiebant, et ne

238쪽

Liber XXXV. A. u. e. 562. 2 adventum viderentur regis, concilium quidem universae gentis post dimissos Romanos non habuerunt, per repo letos nutem lita vocant sanetius consilium; ex delectis constat viris id agitabant, quonam modo in Graecia res novRrentur.3 Inter omnes constabat, in civitatibus principes et optimum quemque Romanae societatis esse et praesenti statu gaudere, multitudinom et quorum res non ex sententia ip8orum ossent,4 omnia novari velle. AEtoli consilium t uno die spei quoque

non audacis modo, sed etiam impudentis ceperunt, Demetriadem, b Chalcidem, Lacedaemonem occupandi. Singuli in singulas principes missi sunt, Thoas Chalcidem, Alexamenus Lacedaemonem. 6 Diocles Demetriadem. Hune Oxsul Eurylochus, de cuius fugaeausaque fugae ante dictum ost, quin reditus in patriam nullar erat alia spes, adiuvit. Litteris Eurylochi admoniti propinqui simieique et qui eiusdem factionis erant, liberos et coniugem

eius euin Sordida veste, tenentes velamenta supplicum, in contionem frequentem accierunt, Singulos universosque obtestantes, ne insontem, indemnRtum consenescere in exsilio sinerenti

8 Et simplides homines misericordia et improbos sediti Sosque immiscendi res tumultu AEtolico spes movit; et pro se quisques revocari iubebant. His praeparatis, Diocles cum omni equitatu et erat tum praefectus equitum) specie reducentis exsulem hospitem prosectus, die ac nocte ingens iter emensus, quum millia sex ab urbe Rbesset, prima luce tribus electis turmis, 10 eo ora multitudine equitum subsequi iussa, praecessit. Postquam portae nppropinquRbat, desilire omnes ex equis iussit et loris ducere equos, itineris maxime modo solutis ordinibus, ut ii comitatus msgis praefecti videretur quam praesidium. Ibi una ex turmis ad portam relicta, ne excludi subsequens equitatus posset, media urbe ne per serum manu Eurylochum tenens, 12 multis occurrentibus gratulantibusque, domum deduxit. Mox equitum plena urbs erat, et Iocn opportuna occupabantur; tum in domos missi, qui principes adversae factionis interficerent. Ita Demetrias AEtolorum facta est. 35 Lacedaemono non urbi vis asserenda, sed tyrannus dolo Disiligod by Coosli

239쪽

20 I

eapiendus erati, quem spoliatum maritimis oppidis ab Romanis, 2 tunc intra moenia etiam Lacedaemonis ab Achaeis compulsum qui occupasset occidere, eum totius gratiam rei apud Lacedaemonios laturum. Causam mittendi ad eum habuerunt, 3 quod fatigabat precibus, ut auxilia sibi, quum illis auctoribus rebellasset, mitterentur. Millo peditos Alexameno dati sunt 4 et triginta delecti ex iuventute equites. Iis a praetore Da

moerito in consilio arcnno gentis, de quo ante dictum est, denuntiatur, ne se ad bellum Achnicum aut rem ullam, quam 5 sua quisque opinione praecipere Po88et, crederent missos esse; quidquid Alexamenum res monuis8et subiti consilii capere, ad id, quamvis inopinatum temerarium, audax, obedienter Exse quendum paruit eSSent, Re pro eo neciperent, tanquam ad id unum agendum missos ab domo se scirent. Cum his ita prae- 6 paratis Alexamenus ad tyrnnnum venit, quem adveniens ex

templo spei implevit; Antiochum iam transisse in Europam, Tmox in Graecia fore, terras, maria Rrmis, viris completurum; non eum Philippo rem esse credituros Romanos; numerum iniri peditum equitumque ac navium non posse; elephantorum aciem conspectu ipso debellaturam; AEtolos toto suo exercitu 8 paratos esse Venire Lacedaemonem, quum res poscat, sed frequentes armatos ostendere advenienti regi voluisse; Nabidi squoque ipsi laetendum osse, ut, quas haberet copias, non

sineret sub tectis mare cere otio, sed educeret et in armis decurrere cogeret, Simul animos noueret et corpora exer eret;

eonsuetudine leviorem laborem lare, et comitate ac benignitato 10 ducis otium non iniucundum fieri posse. Educi indo frequenter ante urbem in campum ad Eurotan amnem coepero. Satellites lityranni in media sero acto consistebant; tyrannus eum tribus summum equitibus, inter quos plerumque Alexamenus erat, Rnte signa Veetabatur, cornua extrema invisens; in dextro l2eornu AEtoli erant, at qui ante auxiliares tyranni fuerant et qui venerant millo eum Alexameno. Fecerat sibi moram i 3 Alexamenus nunc cum tyranno inter paucos ordines circumeundi monendique eum, quae in rem esse videbantur, nune in dextrum 14 Diqitigoo by Cooste

240쪽

Liber XXXV. A. v. e. 562.

cornu ad suos equitundi, mox inde, Velut imperato, quod rest 5 poposcisset, recipiendi se ad tyrannum. Sed quem diem patrando saeinori sintueret, eo paulisper cum tyrRnno vectatus quum ad suos concessisset, tum equitibus ab domo secum is missis M Agenda' inquit - res est, iuven , nudendrique, quam me duco impigra exsequi iussi e8tis. Parata animos dextrasque,t 7 ne quis in eo, quod me viderit facientam, cesset. Qui cunctatus fuerit et suum consilium meo interponet, sciat sibi reditum Ad

penates non esse. Horror cunctos cepit, et meminerant.18 eum quibus mandatis exissent. Tyrannus ab laevo cornu veniebat. Ponere hastas equites Alexamenus iubet et se intueri; colligit et ipse animum confusum tantae cogitutione rei. Postquam appropinquabat, impetum facit et transfixo equo tyrannum is deturbat; iacentem equites confodiunt. Multis frustra in loricam ictibus datis, tandem in nudum corpus vulnera Perinvenerunt, et priusquam a media acie Succurreretur, exspiravit

36 Alexamenus cum omnibus AEtolis citato gradu ad regiam 2 occupandam pergit. Corporis custodes, quum in oculis res 3 gereretur, pavor primo cepit; deinde, postquam abire AEtolorum

agmen videre, concurrunt ad relictum tyranni corpus, et speetatorum turba ex custodibus vitae mortisque ultoribus sacta est. 4 Nec movisset se quisquam, si extemplo positi8 armis vocata in contionem multitudo fuisset et oratio habita tempori conveniens, frequentes inde retenti in armis AEtoli sine iniuria 5 cuiusquam; sed, ut oportuit in conlilio fraude coepto, omnia in maturandum perniciem eorum, qui fecerant, fiunt acta. 6 Dux, regia inclusus, diem ac noctem in scrutandis thesauris

tyranni absumpsit; AEtoli velut capta urbe, quam liberasse 7 videri volebant, in praedam versi. Simul indignitas rei, simul contemptus animos Lacedaemoniis ad coeundum iacit. Alii dicero, exturbandos AEiolos et libertatem, quum restitui videretur, interceptam repetendam; alii, ut caput agendae rei 8 esset, regii generis aliquem in speciem Rasumendum. Laconicus eius stirpis erat puer admodum, eductus cum liberis tyranni Eum in equum imponunt, et armis arreptis aetolos vagos Diqitigoo by Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION