장음표시 사용
31쪽
xxx quod ne permittebat quidem huius optatis usu8, ut nominativo gerundisi impersonaliter positi accusativum se adderet, et Livius CL, 35 2: accingendum ad eam cogitationem esse.) l6 dextras, ne sed.
Ascens.) XXXVI, 9 est templum aereum B) XXXVII, 2 hκ-benda ab Alexameno B rem. De M non constat.) 3 ad idem forte II) 7 Thoas et ducentos Lov. 2 et θ; ceteri et Thoas duo. ; particula eae t orta est.) XXXVIII, 8 ad se oppugn. ve
XL, 6 duplex equiti sIM 7 in ante triduum usitatius afuturum fuisse Sissise admonet.) XLI, l magis fama da Antiochi bello M) 3 iam esse ID. Em. 4 Id) 6 sors duae, urbanaque I g. Em. t. o. 3 8 Iovis M reco.) l0 in re . positae et in cella. . sediculae et duodecim; Frob. II35 positae in o. . . sedie. et duodecim; emend. Kreyss.) XLII, 3 . Em. 4 Id notis 8 posset AID il propel II ' ceteri propter B. la Hannibale duce B) XLllI, l virtutem et bonum Creo. 3 4 collectis in alto
quae sistem. In alto rem naves collegit, portum non intrans.) 9
Incluta solis regiis nuptiis femina esse non poterat. Kochius iunctam. 7 in spem, quod is V. r. s. osset, regni Maced. Brecc. De M tacetur. Gron. quasi vere XLVIII, 3 averso refugientis aquo M e B: aversos refugientis equo. Vulgo: aversos refugiento equo) I 0 petit, ut Frob. I; B peti ut) XLlX,4 apparere: mentiendo interp.3 6 Probabiliter W et ho m. boni et sciti convivatoris 'tam varia et multa Frob. IIM) 7 non quam isti sunt ID. M non quam ut isti
sunt. Ad reliquam de non quam pro non tam . . quam dubitationem, de qua disi Em. 373, accedit h. t., quod quam omisso tam interponitur ante adiectivum. Nec recte ho8pes Chalcidensis negatur gloriosus esse; nam utrorumque gloriationis genus comparatur; ille quoque gloriabatur, sed alia re
condiendi arte. l3 dicunt Creu., Loυ. 3; reliqui codd. dicant ; . 4II not in L, 7 et omni classi codd. reeo. li ut sine uncis UM. Non simulatio consilii, sed consilium significatur.) Ll, 4 eos sine nota Latere numerum Crev. vidit. Fortasse fuit cec) 9 comportari sB) 10 caput erat Euboeae. teneret sinterp.
32쪽
Εrrores ante usum libri emendandi.
Scriptum est: Seriptum oportuit:
talisis bo- Ioab imo castrum Castrum in 79- 7 Consumpsisse se consumpsisse in I 2I
otio situque - I32- sdecrevit aut decrevit. 142- Iainventutis iuventutis is I 63
ab imo nominis Latini Latini nominis - 210- et ab imo ire
De scriptura locorum quorundam e codice Moguntino aliterve emendanda monitum est in praelatione p. X et XII.
33쪽
Mo quoque iuvat, velut ipse in parto laboris ac periculi fue- 1riin. ad finem belli Punici pervenisso. Nam etsi profiteri 2
Rusum, perscripturum res Omnes Romanas, in partibus singulis tanti operis fatigari minime conveniat, tamen, quum in men- 3tem venit, tres et sexaginta annos stot enim sunt a primo Punico ad socundum bellum finitum) seque multa volumina occupnsse mihi, quam occupaverint quadringenti duodenonaginta 4
anni a condita urbe ad App. Claudium consulem, qui primum bellum Carthaginiensibus intulit, iam provideo animo, velut 5 qui proximis litori vadis inducti mare pedibus ingrediuntur
quicquid progredior. in Vmtiorem me altitudinom ac velut profundum invehi, et crescere paene opus, quod primR quaequis persciendo minui videbatur. Pacam Punicam bellum Macedonicum excepit, periculo Ghaudquaquam comparandum aut virtute ducis aut militum robore, claritate regum antiquorum Vetustaque fama gentis et Tmagnitudine imperii, quo multa quondam Europae, maiorem partem Asiae obtinuerant armis, prope nobilius. Ceterum 8eceptum bellum adversus Philippum decem serme ante annis
triennio prius depositum erat, quum AEtoli et belli et pacis fuissent causa; vaeuos deinde pace Punica iam Romanos et siniensos Philippo quum ob infidam adversus Etot os aliosquo
34쪽
10 regionis eiusdem socios pacem, tum ob auxilia cum pecunia nuper in Africam missa Hannibali Poenisque, preces Atheniensium, quoS, agro perVR8tato, in urbem compulerat, eXcitaverunt 2 ad renovandum bellum. Sub idem fere tempus et ab Attalo rogo et Rhodiis legati venerunt nuntiantes, Asiae quoque civitates solli-2 citari. His legationibus responsum QSt, eurae eam rem Senatui foro; consultatio de Macedonico bello integra ad consules,3 qui tunc in provinciis erant, reiecta est. Interim ad Ptolemaeum AEgypti regem legati tres missi, C. Claudius Nero, Μ.IQmilius Lepidus, P. Sempronius Tuditanus, ut nuntiarent victum Hannibalem Poenosque, et gratias agerent regi, quod in robus dubiis, quum finitimi etiam socii Romanos desererent,4 in fido mansisset, et peterent, ut, si coacti iniuriis bellum adversus Philippum suscopissent, pristinum animum erga populum Romanum conserearet.
5 Eodem fero temporo P. AElius consul in Gallia, quum
audisset a Boiis ante suum adventum incursiones in agros sociorum factas, duabus legionibus subitariis tumultus eius 6 causa scriptis additisque ad eas quattuor cohortibus de exercitu suo, C. Ampium praefectum socium hae tumultuaria manu per Umbriam, qua tribum Sapiniam vocant, agrum Boiorum invadero iussit; ipse eodem aperto itinere per montes duxit. 7 Ainpius ingressus hostium fines primo populationes satis prO- spero ac tuto secit; delecto deinde ad castrum Mutilum satis idoneo loco, ad demetenda seu monta stam enim maturae erant 8 segetes profectus, neque explorato circa nec stationibus 8atis firmis, quae armatae inermes atque operi intentos tutarentur, positis, improviso impetu Gallorum eum frumentatoribus est 9 circumventus. Indo pavor fugaque etiam armatos cepit. Ad septem millia hominum palata per segetes sunt caesa, inter 10 quos ipse C. Ampius praefectus; ceteri in castra metu compulsi. Indo sine certo duce consensu militari proxima nocte,
relicta magna parte rerum suarum, ad consulem per saltus
il prope invios pervenere. Qui, nisi quod populatus est Boiorum Diuiti geo by Corale
35쪽
Liber XXXI. A. Ch. 20 I. 3snes et eum Ingaunis Liguribus foedus icit, nihil, quod esset memorabile, aliud in provincia quum gessisset, Romam rediit. Quum primum senatum habuit, universis postulantibus, 3 ne quam prius rem quam de Philippo ac sociorum querelis
ageret, relatum extemplo est; decrevitque frequens senatus, ut 2 P. AElius consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui classe aecepta, quam sex Sicilia Cn. Octavius roduceret, in Macedoniam traiiceret. M. Valerius Laevinus propraetor 3 missus, circa Vibonem duodequadraginta navibus ab Cn. Octavio aeceptis, in Μacedoniam transmisit. Ad quem quum II. 4
Aurelius legatus venisset edocuissetque eum, quantos eXercitus, quantum naViurn numerum comparasset reX, quemadmodum 5 circa omnes non continentis modo urbes, sed etiam insulas,
Partim ipso adeundo, partim per legatos, conciret homines ad arma; maiore conatu Romanis id capessendum bellum esse, 6ne. cunctantibus iis, auderet Philippus, quod Pyrrhus prius nu-Sus eX Bliquanto minore regno esset, lime Scribere eadem Aurelium consulibus senatuique placuit. Exitu huius anni quum de agris veterum militum rela- 4tum esset, qui ductu atque auspieio P. Scipionis in Africa bellum perfecissent, decreverunt patres, ut M. Iunius praetor 2 urbanus, si ei videretur, decemviros agro Samniti Apuloque,
quod eius publicum populi Romani esset, metiendo dividendoque crearet. Creati P. Servilius, Q. Caecilius Metellus, C. 3 et M. Servilii sGeminis ambobus eognomen erat), L. et A. Hostilii Catones, P. Villius Tappulus, M. Fulvius Flaccus, P. 2Elius Paetus, T. Quinctius Flamininus. Per eos dies P. 2Elio consule comitia habente, creati 4 consules P. Sulpicius Galba, C. Aurelius Cotta. Praetores exinde facii Q. Minucius Rufus, L. Turius Purpurio, Q. Fulvius Gillo, C. Sergius Plautus. Ludi Romani scenici eo banno magnifice apparatoque facti ab aedilibus curulibus L. Valerio Flacco et T. Quinctio Flaminino; biduum instauratum est; frumentiquo vim ingentem, quod Ox Africa P. Scipio 6 miserat, quaternis seris populo cum summa fide et gratia di-
36쪽
L. Apustio Fullone et Q. Minucio Rufo. qui ex aedilitato
praetor creatus erat; et Iovis epulum fuit ludorum causa.
5 Anno quingentesimo quinquagesimo primo ab urbe A-R- eondita. P. Sulpicio Galba, C. Aurelio consulibus, bellum cum
rege Philippo initum est, paucis mensibus post pacem Cartha-2 giniensibus datam. Omnium primum eam rem idibus Martiis, quo die tum consulatus inibatur, P. Sulpicius consul retulit;
3 senatusque decrevit, uti consules maioribus hostiis rem divinam 4 facerent, quibus diis ipsis videretur, cum precatione ea, quod senatus populusque Romanus de re publica deque ineundo novo bello in animo haberet, ea res uti populo Romano sociisque ac nomini Latino beno ac feliciter eveniret; secundum rem divinam precationemque ut de re publica deque provinetis 5 senatum consulerent. Per eos dies opportune irritandis ad bellum animis et litterae ab M. Aurelio legato et M. Valerio Laevino proprietore allatae et Atheniensium nova legatio 6 venit, quae regem appropinquare finibus suis nuntiaret, brevique non ngros modo, sed urbem etiam in dicione eius 7 futuram, nisi quid in Romanis auxilii foret. Quum renuntiassent consules, rem divinam rite peractam esse, et precationi annuisse doos haruspices responderct, laetaque exta fuisse, et prolationem finium victoriamque et triumphum portendi, tum litterae Valerii Aureliique lectae ot legati Atheniensium auditi. 8 Senatus inde consultum factum est, ut sociis gratiae agerentur, quod diu sollicitati ne obsidionis quidem motu fide decessissant; 9 do auxilio mittendo tum responderi placera, quum consules provincias Sortiti essent atque is consul, cui Macedonia provincia evenisset, ad populum tulisset, ut Philippo regi Maee- donum indiceretur bellum. I P. Sulpicio provincia Macedonia sorti evenit, isque rogationem promulgavit, vellent iuberent Philippo regi Macedonibusque, qui sub regno eius essent, ob iniurias armaque illata sociis 2 populi Romani bellum indici. Alteri consulum Aurelio Italia provincia obtigit. Prietores exinde Sortiti sunt C. Sergius Plautus urbanam, Q. Fulvius Gillo Siciliam, Q. Minucius Rufus Diqiligeo by Corale
37쪽
Bruttios, L. Furius Purpurio Galliam. Rogatio do bello 3Macedonico primis comitiis ab omnibus sermo centuriis antiquata est. Id quum fossi diuturnitate et gravitato belli sua sponte hominoes taedio periculorum laborumque fecerant, tum 4 Q. Baebius tribunus plebis, viam antiquam criminandi patres ingressus, incusaverat bella ex bellis Seri, ne pace unquam frui plebs posset. AEgre eam rem passi patres, Iaceratusque 5 probris in senatu tribunus plebis; et consulem pro Se quisque hortari, ut de integro comitia rogationi serendae ediceret castigaretque segnitiam populi atque edoceret, quanto damno G dedecorique dilatio ea belli futura esset. Consul in campo IMartio comitiis, priusquam centurias in suffragium mitteret, Contione Rdvocata, ἡIgnorare' inquit is mihi videmini, Quirites, 2 non, utrum bellum an pacem habeatis, vos consuli neque enim
liberum id vobis Philippus permittet, qui terra marique ingens bellum molituo, sed, utrum in Macedoniam legiones transportetis an hostes in Italiam accipiatis. Hoc quantum intersit, si 3 nunquam alias, FunicoJ proximo certe bello experti estis.
Quis enim dubitat, quin, si Saguntinis obsessis fidemque nostram implorantibus impigre tulissemus opem, sicut patres nostri Mamertinis tulerant, totum in Hispaniam aversuri bellum suerimus, quod cunctando cum summa clada nostra in Italiam
accepimus 3 Ne illud quidem dubium est, quin hunc ipsum 4
Philippum, pactum iam per legatos litterasque cum Hannibale, ut in Italiam traiiceret, misso cum classe Laevino, qui ultro ei bellum inserret, in Μacedonia continuerimus. Et quod tunc 5 fecimus, quum hostem Hannibalem in Italia haberemus, id nunc, pulso Italia Hannibale, devictis Carthaginiensibus, cunctamur saeero 3 Patiamur expugnandis Athenis, sicut Sagunto si expugnando Hannibalem passi sumus, segnitiam nostram experiri regem; non quinto inde mense, quemadmodum ab Sagunto THannibal, sed quinto findri die, quam ab Corintho solverit
naves, in Italiam perveniet. Ne aequaveritis Hannibali Philip- 8pum nee Carthaginiensibus Macedonas; Pyrrho certo aequabitis. AEquabitis dico 3 Quantum vel vir viro vel gens genti praestati Disit irod by Corale
38쪽
hodie est. Peloponnesum totam in dicione Philippus habot Argosque ipsos, non vetere fama magis quam morte Pyrrhi 10 nobilitatos. Nostra niinc compara. Quanto magis florentem Italiam, quanto magis integras res, salvis ducibus, salvis tot exercitibus, quos Punicum postea bellum absumpsit, aggressus Pyrrhus tamen concussit et victor prope ad ipsam urbem Romanam it veniti Nec Tarentini modo oraque illa Italiae, quam maiorem
Graeciam Vocant, ut linguam, ut nomen secutos crederes, sed
12 Lucanus et Bruttius et Samnis ab nobis defecerunt. Haec vos, si Philippus in Italiam transmiserit, quietura aut mansura infido creditis 3 Manserunt enim Punico postea bello. Nunquam isti populi, nisi quum deerit, ad quem desciscant, ab nobis 13 non deficient. Si piguissot vos in Africam traiicere, hodie in Italia Hannibalem at CKrthaginienses hostes haberetis. Maeo-donia potius quam Italia bellum habeat; hostium urbes agrique 14 serro atque igni vastentur; experti iam sumus, foris nobis quam domi feliciora potentioraque arma esse. Ite in suffragium bene ibiuvantibus divis et, quae patres censuerunt, Vos iubete. Huius vobis Sententiae non consul modo auctor est, sed etiam dii immortales, qui mihi sacrificanti precantique, ut hoc bellum mihi, senatui vobisque, Sociis ac nomini Latino, classibus exercitibusque nostris bene ac feliciter eveniret, laeta omnia
8 Ab hac orations in suffragium missi ἡuti rogas* bellum 2 iusserunt. Supplicatio inde a consulibus in triduum ex senatus consulto indicta est, obsecratique circa omnia pulvinaria dii, ut . quod bellum cum Philippo populus iussisset, id bene ae 3 seliciter eveniret; consultique fetiales ab consule Sulpicio, bellum, quod indiceretur regi Philippo, utrum ipsi utiquo nuntiari iuberent, an satis esset, in finibus regni quod proximum
praesidium esset, eo nuntiari. Fetiales decreverunt, utrum 1 eorum secisset, recto lacturum. Consuli a patribus permissum, ut, quem videretur ex iis, qui extra senatum essent, legatum 5 mittoret ad bellum regi indicendum. Tum de exercitibus Diqiligod by Corale
39쪽
consulum praetorumque actum. Consules binas legiones scribero iussi, veteres dimittere exercitus. Sulpicio, cui novum ac magni 6 nominis bellum decretum erat, permis8um, ut de exercitu, quem P. Scipio ex Africa deportasset, voluntarios, quos posset, duceret; invitum ne quem militem veterem ducendi ius esseti Praetoribus 7
L. Furio Purpurioni et Q. Μinucio Rufo quina millia socium Latini nominis consules darent, quibus praesidiis alter Galliam, altor Bruttios provinciam obtineret. Q. Fulvius Gillo ipse 8
iussus ex eo exercitu, quem P. AElius consul habuisset, ut
quisque minime multa Stipendia haberet, legero, donee et i equinque millia socium ac nominis Latini effecisset; id praesidii Siciliae provinciae esset. M. Valerio Faltoni, qui praetor priore sanno Campaniam proVinciam habuerat, prorogatum in annum imperium est, uti propraetor in Sardiniam traiiceret; is quoque id de exercitu, qui ibi esset, quinquo millia socium nominis Latini, qui eorum minime multa stipendia haborent, legeret. Et consules duas urbanas legiones scribere iussi, quae, si quo lires posceret, multis in Italia contactis gontibus Punici belli societate iraque inde tumentibus, mitterentur. Sex legionibus
Romanis eo anno usura res publica erat.
In ipso apparatu belli legati a rege Ptolomaeo venerunt, squi nuntiarent, Λthenienses adversus Philippum petisse ab rege auxilium; ceterum, etsi communes socii sint, tamen nisi ex 2 auctoritate populi Romani neque classem neque exercitum defendendi aut oppugnandi cuiusquam causa regem in Graeciam missurum esse; vel quieturum eum in regno, si populo Romano 3soeios defendere libeat, vel Romanos quiescere, si malint, passurum atque. ipsum auxilia, quae facile adversus Philippum tueri Athonas possent, missurum. Gratiae regi ab senatu 4 actae reSponsumque, tutari socios populo Romano in animo esse; si qua ro ad id bellum opus sit, indicaturos regi, regniquo eius opes scire subsidia firma ac fidelia suae rei publieae Esso.
Munera deinde legatis in singulos quinum millium aeris ex 5
Quum dilectum consules haberent pararentque, quae Rd Diuitigod by Cooste
40쪽
bellum opus essent, civitas religiosa, in principiis maximo 6 novorum bellorum, supplicationibus habitis iam et obsecratione circa omnia pulvinaria facta, ne quid praetermitteretur, quod aliquando factum esset, ludos Iovi donumque vovere consulem, 7 cui provincia Macedonia evenisset, iussit. Moram voto publico Licinius pontifex maximus attulit, qui negavit ex incerta
pecunia Vovero Ecere; eae certa voveri debere, quia ea
pecunia non posset in bellum usui esse seponique statim deberet nec cum alia pecunia miscori; quod si factum esset, 8 votum rite solvi non posse. Quanquam Et res et Ruetor movebat, tamen ad collegium pontificum reserre consul iussus, si posset recte votum incertae pecuniae suscipi. POSSE, rees tiusque etiam esse, pontifices decreverunt. Vovit in eadem Verba consul, praeeunte maximo pontifice, quibus antea quin-l0quennalia vota suscipi solita erant, praeterquam quod tanta
Pecunia, quantam tum, quum SolVeretur, SenatuS censuisset,
ludos donaque iacturum vovit. Octies anto ludi magni docerta pecunia voti erant; hi primi de incerta., 10 omnium animis in bellum Macedonicum Versis, repente nihil minus eo tempore timentibus Gallici tumultus fama exorta. 2 Insubres Conomaniquo et Boii, excitis Celinibus Ilvatibusquo et cetoris Ligustinis populis, Hamilcare Poeno duce, qui in
iis locis de Hasdrubalis exercitu substiterat, Placentiam inva-3 serant; et direpta urbe ac per iram magna ex parto incensa, vix duobus millibus hominum inter incendia ruinasqua relictis,4 traiecto Pado ad Cremonam diripiendam pergunt. Vicinae urbis audita clades spatium colonis dedit ad claudendas portas praesidiaque per muros disponenda, ut obsiderentuu tamen prius, quum e pugnarentur, nuntiosque mitterent ad praetorem Ιω-b manum. L. Furius Purpurio tum proVincise praeerat, cetero ex Benatus consulto exercitu dimisSo praeter quinque millia socium ac Latini nominis; cum iis copiis in proxima regione provinciae circa Ariminum substiterat. Is tum senatui scripsit, 6 quo in tumultu provincia esset; duarum coloniisrum, quae ingentem illam tempestatem Punici belli subterfugissent, alteram T captam ac direptam ab hostibus, alteram oppugnari; nec in Diuitig le