장음표시 사용
21쪽
Seunt etenim iuramentum esti ea ut1m stravissimam illum exiscusantem, ne temere dicatur exponere vitam, uuandoquidem eam exponeret oti reuerentiam iam iuramenta . illud tamen emetum est . quod s quando exivit de injusto earcere, di iurauit se t diturum . non praesidat e iniusse damnandum aι mortem . tune non tenetur redire, quia censetur se obligasse non supervenae
v. qui. iuramentum confirmat eontractus, quando inualidam eur a iure ob particulare honum tu tit, ideo debet Consessa
Eius advertere, tune non adimplentem iuramentum duo Gramitiarere peccata, nempe eontra religionem ra ione violati iuramenti.
R contia iustitiam ratione contractus, qui fuit ratione iuramen. ei eonfiimaius. Hi ne si Filia iuravit, se non redituram a/ ma paterna. contenta dote sibi a patre a sanata r ii Minor eum
iuramen a contractum telebrauerit absque Tutoris aut horitate asi Filius familias mutuo acceperit pecunias, luramento renun
eiana henestio senatus consulti Maeedoniam i s Mulier fideius. si . iuramento renuneiam privilegia senatus consulti velleiani is, inquam. omnes isti non servavem nt, quod juramento pro. tunt , dupliciter peccant . seliaeet contra iuramentum . &.ontra iustitiam . eum non servent contractum, qui . acredente iuramento . eonvalidatur, utpote qui urinei paliter erat irritatus Oh ipsorum oriuatam utilitatem . videnda tamen quae iam in
Triciatu de Iustitia , A Jure.
semper tamen advertendum . debere esse in Creditore tu pitvdanem. sev acti te pom sne peccato id, quod si hi premissum est ι nam tune nullatenus e validaretur contractus, ct qui iuravit . teneretur solvere ex vi solaus iuramenti. quando tamen dillud adimplere post e sne perrato. Sie ex vi solum iuramentieenetur sol inre usuras, qui illas iuramento promist ratione mu. .i aeceptii Mut etiam qui meuniam iuramento promisi Gran aloribus. Remo. eri autem potest etiam ha e Mligatio petendo juramenta dispensationem . Hae tamen dispensatio . seu relax
gio iuramenti nee iuste peti. aut dari potast, s iuramento si.
metur eontra has, quia Elieri nulla est turpitudo in recipiem ter nam tune nulla interuenit i ulla eausa vel petendi, vel eon.
vi. Quia tutamentum factum in hominis savorem . & ab illo
Meeptatum . est adimplendum ad haredabus iurantisi hine fit. Hiam haeredes illius, eua aliquod promissum est , h,bera ius lut si, soluatur res iuramentu promissa . Hoc autem ius non est xv illis praecise vi tutament, facti a De uncto. nam oblinatici tuis ramenti est personalis, sed vi realis Mugationis contracta a De. une ci, quatenus alter aeceptanda iuratam promissionem, aequi. tivit ius in rem promi mam , quod ius eransmittera potuit ad uos Meredes. Quod si aeceptatici illius . cui aliquid iuramento promi ssum est, nullum peperit ius. qualis esset aeceptatio latro rus, cui Uiator aliquid suo iuramento ptomisa, nee aliquid exi. nere potest hares aeraptantis, utpote cura novi possit habere ius maius ipso acceptante.
firmare , ut neque iurament6 eohsrmetiir s cum alio. quin legislatrix potestas snem suum essicaciter non conseqneretur , si , una via contrahendi praeclusa , alis tera via ad eundem contractum perveniri posset . A cedit, quod juramentum sortiatur naturam contractus, rei adiungitur . Quare iuramentum appositum matrumonio extorto per vim gravem . & injustam , V. C. Iuro , quia accipio te in e jugem , tacitam eondi
tionem habet a sereti tulis acceptis de jure eo serentes.s Error , vel dolus . quamvis antecedens sit , Scausa iurandi , si versetur Hrea substantiam rei ira
mento promissae , tune neque promisci , nec auramentum ullius roboris est : Quia deficit e sensus substantialis . U. C. si iures, te alteri donaturum a nutum , quem putas esse serreum , eum si aureus . Quod si vero error , vel dolus , quamvis antecedens,& dans eausam iurandi , atque ab ipsemet, eui jura tur non sine iniuria prosectus , versetur tantum est ca aceidentalem rei conditionem , non infirmat obli cationem iuramenti . sed ejus relaxatione opus est .sumitur ex eap. r. Iosue , de iuramento Gabaonitis praestito 3 Quia iuramentum tale neque irritum est otide sectum consensus substantialis in tem 3 ut ponimus . Neque ob iniuriam e Quia iniuria non tollit obliga tionem iuramenti , praesertim eam , quae ex virtute Religionis est , ob invocati Numinia reverentiam . icid si qualitas , seu circumstantia , quae rei quiadem accidentalis, aut extrinseca est . secundum inientionem tamen iurantis implicitam, aut vitiualem adeo intrinstea si obiecto , ut in illud non feratur , nisi uuatenus tali Hreumstantia , aut conditione affectumen a tum ea deseiente descit etiam obligatio iura menti. Ratior Quia juramentum nan extenditur ultra ea . de quibus iurans eogitavit . V. C. Iurasti , d tem te .daturum puellae , quia dicebatur cognata tua apostea intelligis, te deceptum, non obligaris iuramento , si explieita , vel virtualis , & rationabiliter prae sumpta voluntas suit. non nis tali puellae . qualis dicebatur , dorem promittendi 1 Nam universin loquen-Ao, actus gentium, praesertim obligatorii, non se extendunt ultra eorum intentionem.
Utrum sucta , o e tractas , alioquin irriti, accessone Iuramenti eonfirmentur e
m a loquimur hie de pactis Iare naturali irritis r
mam illa eonfirmari non possunt aeeessione tu ramenti , eum iuramentum non fit vinculum iniquita-
sed se ph s Iure civili irritis , utrum aeeessione
Iurament I confirmentur, adeo, ut etiam secundum s
, ad usuram sne necessitate J de se iuia i Pana Ν v a.
Pit illicitum ἰ tamen non fuit de te r. iu α-
, im dum aeeessione iuramenti fir-- -- '-, alienatio fundi alteri altra quin-
De Obligurisne Juramenti promissorii ol aeterius
triarium praesui. I iuravit , alteri usulas soluturum , ex Reli. glon obligatur , ne nomen Dei in
teittition uim falsa adductum fuerit : Non tamen obligat ut ex iustitia; quia usurarius rullum ius habet aecipiendi usuras . Iuxta teg. Abb. Itiramentiam olli teda tur tuosnem contineat tenentem se ex parte ne
pientis . non autem Iurantis . Nec talis solutio pecea tum costinet , sed laudabilis est , ut cognostatur , quantopere suorum verborum , ae promissorum sdem
auramentum non vergit in interitum salutis . sed ho. a Si α - -
'psic se Vari Potest ἰ nisi iuramentum relaxetur ca). .ee., i, gζ'm 3 7ςi Unde solvere debet 3 sed solutas in iudieio repetere
potest , petendo restitutionem in integrum . Si autem tol9ens iurauit , se non repetiturum in iu3ieio , tune quidem obligatur iuramento, quominus ejusdem acti nem instituere possit ; sed de elimine ac sare non prohibetur ad publicam vindictam, seu punitionem.
a J Intellige tamen semper eum exceptione , deis qua supra , teneri hune solvere ex virtute religi ,, nix, non vero ex iustitia.
3 Qui juravit, in eareetem iniustum se rediturum ,
ligatur auramento etiam eum vitae periculo . Prob.
Quia talis reditus est opus virtutis sortitudinis i nee redatus est intrinsece malum, sed tale quid , quod iu-tia causa eohonestatur, nimirum ad implendam pro missionis veritatem . Si e , licet Princeps graviter peccet , sine necessitate haeretieis promittens libertatem Religionis 1, tamen juratus servare debet promissionem rQuia permittere haeresim non est intrinsece malum ,1 ea eotionetiari potest neeessitate foederis publiet o servandi ptopter Ius gentium i eum alioquin nulla inter homines societas tuta esse posset. 4 Nattamonium gravi metu eelebratuns aecedente iuramento non consimatur , sed irritum manet . Ratio : Quia non excedit limites potestatis humanae , contractum aliquem ob publieam utilitatem adeo in P. La re an P. II. aeceptantis turpitudinem continet, appostor iuramento haud eonfirmamr , ut exinde actio, , eompulso oti Iur . tIsurario usura eum iuramento promissalit , Judex In externo foro non debet eompellere ad solutionem t eum usurari ut nullum ius aecipiendi h heat . Quare potius cogendus est , iuramentum remittere , atque eo invito ipse Iudex relaxate poterit cItem , Per se , veι per D n metum extorta juramenta nartius esse momentἰ jubemus. l
a Qui vi iniusta a privato adactus est ad promissio.
nem iuratam, Deile liberationem impetrati potest enim statim ad iudiciale forum confugere, ut, nisi advers rius iuramentum sporate remittat , a Iudice eogatur aut ipse Iudex relaxet . Nam, qui vim intulit , mer tur , ut ea promisam non ferietur . In conscientia tamen oti reverentiam divini Numinis obligatur ad pro-mallionem servandam; sed non in exterao solo i Quti in ludicro. non datur actio adversus eum , qui ita i ravit; quin potius, s eum solvit , in integrum restituitur 3 idque in odium iniusti actoris , ne ex iniquutate commodum serat, & oti defensonem innoeentis , α Nei putilleae tranquillitatem id expedit. 4 Non tantum propter turpitudinem , sua iniuriam promitiarii, sed etiam ob aliam eausam, ad bonum putilleum pertinentem, Magistratus ita aliquos contractus pro arratis habet , ut ne iuramenti quidem aecessione B a conm
22쪽
-ς inretur acti aeque patiant, sed nihilominus natione illieita quae si sine eausa necessitati Α , 1iit Trai 2ci . Ratio : Quia , ut contractus , qui utilitatis , ves sine imuista Jurrs solemnitate li.
Insimari P0 UM . . . . c. et ita Clericus, oui iuravit residentiam. ten tamen alac. se
re I Midi sunt , appostione tu amenti ita Clericus, qui iuravit residentiam, potest tamen abcse i/ρομ ' - inioneninue tribuant , id non in easibus Jure concessis . Ill. Jutamentum servandi in t mentur , ut stituta Collegii intellia itur secundum differentiam sta T EI: ex virtute juramenti praeci se, sed ex iure po- statuta Collegii intellis tur secundum disserentiam ii m tilem tutamento vim tribuente: Ergo, si ius , tutorum, Intentionem imis latoris, S loci consuetud
eonsuetudo, vim legis obtinens , nolit contractun nem, commmmque Interpretationem . Si earna gravis et inici erensit mari. sed ei nihilominus resistat, non momenti statuta sunt , & ita ac ei piuntur , quali sub ---ris re, ii . sed ei nihilominus resstat, non tune tuta meritum Hiismodi effectum gignere. . mortali obligent , Iune Iuramenti transgressio novam -- -- ,, josiliendi esse solet. ne ex pacto, eiis mortalem sacta legia malitiam adficit. Si autem levioris
Izmi se, ,hsa. seu oeeaso mee an- momenti statuta sunt, ves si ita accipi solent , ut sub
Lesemplum habes in pacto suturae sue- Veniali tantum obligent, vel solum ad prenam sub n-ς siti si omissione ultimae voluntatis non revo- dam, tunc iuramenti obligatio smiliter intelligi debet. ς' η''' ad , tho ei. iii Jute improbatur , ut neque Quare , si Academiae Rector , V. C. stholares iubeat s rib, i, eonfirmetur , eo quod arsam praebeat ca- sub obligatione praelliti tui amenti intefelle Missae, aut V hi:--, Ita , si duo paciscantur inter Processioni, non obligat iransmessotes ad culpam plus-
p 30' 'ta es, et iii Jute improbatur , ut neque Quare , si Academiae Rector , V. C. stholares rubeat s rib, i, eonfirmetur , eo quod arsam praebeat cais sub obligatione praelliti tui amenti inteleste Missae, aut γ' '' intili , aite hae Ita , si duo paciscantur inter Processioni, non obligat iransmessotes ad culpam plus' i I, h/;i,ie tertiae perionae , censetur eiJe pactum quam venialem: Seeus , s adiit contemptus . IV. Ju.
' hririti, moles , ut neque iuramento confirme- ramentum servandum de secteris Capituli intelligitur , T. 'ia hie tiroot te machinationem mortis illi tertiae quatenus materia stercium postulat . ita , ut s maenitur Qq Ηρον momenti existat, & val te intellit non evulgars , ciusto s eiusmodi eonventioni iuramentum ac- evulgatio mortalem etiam culpam contia Religionis et obli ebito inde consursci ex Religionis saltem virtutem propter violatum iuramentum contineat . iit his,hdonti idem tale iuramentum secundum se autem res levis sit, solum vcnialem; dcnique nullam. 's 'stim illi lium non habet , S sne peccato execu- s evulgatio nullum omninri incommoΘum asserie pota obiectum illicitum Lon Dacic MI Utioni mandati ,e Attus . cessus contra antecedens iuramentum, 'a
si. V. Ministri publiei, & mercatores , si iurent . sec titent s sole laxatione pretii , di sti εndii , intelli- ,do is pendeat a meta facultate agentis , Ritur tutamentum de taxaticine jussa , & non de iniu-hontia iuramentum agendo periurus sal . ista . vi. Qui iuravit , se pariturum mandatis Leel R,, o . Quia non obstante tutamcnio promissos io , & sae , eo Non tibi lanie , a lata sentetitia appellate potia Oh senili eoni acta obligatione non faciendi aliquid, est, scuti ei jure communi eriti essum est hi, iat nihilominus homo in naturali libertate , per 3 Juramentum non extendi debet ultra intentionem oosi saeere , quod non facturirm si timuit , iuraritis. verisimiliter pix iumendam . auxta illud Sua-o omisit ae iuravit. Exempla sunt. I. Matrimonium ira e Iuramimum non est extra tintam ea intcgmtu , Eh oiae senti validum est , non obstantibus prioribus sive quae iurans in spccie non cogitavit . de quae , in uiati, so salibus cum alia celebratis . II. vexocatio mentem si venissol. verili militer excepisset.
donaturum 3 ptistea nihilominus alicri donat , ae tradit, valida est hae oratio : aria donator. non ob.
Sponsus p: o ter subseqitentem fornicationem sportae etiam poli siponsalia iurata te si ire potest i Et pto mi ι-xervcnientem ing I iiudanem promisarii. ip r . , . . , e s Homo promissorem liberare potest . si promissio
tune non confirmat, tur accessi C Iu δμ - ' - eii T. dbi in da uitum : nam illa liccx HGira prius si a rentum non a n i s ς p - - φ . limen Ditis ejusmodi promissi,nem sibi linc in mulier Iuraverit , se nan a 'en λ u am ' o in linium acceptat ob ini iratem hominis , fCa ς aut Minor , e non contractu uo' ii 'ς C iam ob piopi iun: bcino cui, dc cultu . . thoritate, Imilca vero , non obsti Pi hQV in Via 6 Jui amentum assumit nati iram, & condit Dde p θalienent, aut con taliant, quamui ' 'πα Groni, , cui adjicitur. Ratio: Quia iuramentum i traventuros; nihilominus Qtractu ν η ς si, . tectum proii ii soni non auect eius obligationem exivpi scinti priterit, tanquam Iaic civili λφςm - & ve, eum ei rea idem obiectum , ei se tur , sed auget Obli' δ' Cum enim 3uramentum polleri u pς - bi e , itonon inici sive, quia intra limitas biceii no am obli -- - me fit 1PMorium x iste cationem eti .iitute Reli ionis superad3it. Exempla s x 'ς q*ς eonfiixari. I. Sidut plomithra inteidum conditioncm iacite adsectam itam, Vci a habet i his notabilis pollea mutatio superveniat et stari π IX. etiam iuramentum . sin proin issici iuraia; ut paulo an-P U ' te dictum est. 1l. Iuramentum fideiussoris secum trabit . . . . , o odi Deite silin- exceptiorem, quae sidcisi soni competit, ut prius principalis ecliuor conveniatur , N execuriatur . IlI. Qua ρη iura. it. te debila soluturum, i, potest ob iustam cau a Let A n ἱ se interpretandum est saM eompensatiotis uti eum alio simili, eoque liquido
Quuio M ai-;ri Aetiit cum enim delitici r . a 3 i. ii venetim obligatus speriurii criminis confirmatomum . non L
re lectit conditionibus. Q propter gra HV . . . fh i tilum . quibusdam casibus compensatione uius ob igationem, Mqης ρο i si uis, alleuius Com. quod tali eompensationis jure non I B. Juramentum dς kς non de novo eden. menta aceessionem . IV. Si jurament unitatis intcllisi dς ς mirid est, eonstet, tam am- missioni , vel contractui accedat , iis, nisi exprimatur, vel φη ' tionem habet , si alter quoque pro iam csse tur hyivm 'I sis usi iuramenta obligant juxta e. pervenit , a, jurejur. inia N B. Juramentum de
is ali ea statuta servanda quae larvaia ex communi con-
' tui. .dum 'praestitum cire a materiam iuris, in
terpretandum est secundum limites Iuris , neque ultra extendendum . Senius est : Si quis alioquin iure obli-oitus si ad quippiam faciendum , vel omittendum , tune iuramentum accedens non ad aliud se extendit , sed tantum ad ea , quae sub obligatione auris eompte henduntur ; ut proinde intentio Iurantis ille cenitatur, se nihil illicitum , sive jure inconcessum attentaturam. Lxempla sunt. I. Juramentum Epascopi de non alienandis bonis Ecclesia interpretandum est de alie- debit cum enim debitcir , ad solveneum obligatus , quibusdam casibus compensatione uti possit, sequitur . quod tali eompensationis jute non pii vetur per aura menti accessionem . IV. Si iuramentum reciprocae pro missioni , ves contractui accedat . eam taei tam condi
tionem habet, s alter quoque promtiss suis steterit , tu ta c. pervenit , a. iurejur. Qvia non se moniti I de ustis servanda non es. Drum obleutio Jarerethii sersonalis st, ct ηam actis inde criviar, atque ad haeredes transeat ρI TUramcntum per Proeuratorem seri potest : Quia
intim . lcg. 68 in o. Nam, scut obligat iuramentum purscripturam, ita etiam obligabit per Proculatorem utentem
verbo Jaio i procurator agit id ministerialiter ,
23쪽
quam alienam personam repta sentans sed reqMiritur mandatum speciale in causa speetati . Unde sequitur ,s iuramento Proeulatriris falsitas subst , principalem ipsum , euius mandato alter iuravit , periurum esse aquamvis praeuratot, si conscius doli fuerit, eodem erimine tenebitur, iuxta illude inentes, ct eonsentientes pari sana puniuntur. a Ex iuramento confirmatorio promissionis aeceptatae in externo foro actio conceditur . Ratio i Quia hoe casu iuramentum non tantum induest obligationem Religionis et a Deum , sed etiam sirmat obligationem naturalem fidelitatis , ae iustitiae erga hominem i qui se quam tam Ius civile, quam Canonicum acceptat , α ad ejus exemtionem compellit ob reverentiam iura menti . Sie ex contractu puberis sine Tutoris auth ritate inito, de ex pacto simplici , s iuramentum a cesserit, etiam eivili Jute actio eoneeditur , quae ali uin non eoncederetur. Ο si vero juramentum noni eonfirmatorium promissionis. sed per se stans, ideoque solum obligans ex virtute Religionis erga Deum, eo easu nullam proprie actionem parit 1 ut si quis tur vit, Ecelestam se didificaturum, eleemosynam daturum. nemine promissionem acceptante . Rarior Actio est jus
persequendi in iudicio, quod shi debetur 3 sed in iuramento per se stante nulla est obligatio, sue debitum ex tultitia , sed tantum ex virtute Religionis erga Deumr Ergo non est locus proprie Aictae actioni. Ni .hilominus in foro Leelesiastico externo talis jurans eom. pellitur ad servandum iuramentum. 3 obligatio, quae est iuramenti propria ex virtute Religionis, omnino personalis est i V. C. s Epist pus, Rex, Canenteus ad suum ossietum admitti iur sine prae litto iuramento , non obligatur ad servandum iuramentum , quod Anteee res eius ediderunt sub virtute Religionis, licet interdum teneatur vinculo sta. tuti, aut pacti. 4 si iuramentum non si proprie eonsrmatorium promissionis, sed per se stans, tunc nulla omnino obliatio ex eo ad haeredes iurantis transi, propterea quod uiusmodi iuramentum unam simplicem obligationem Religionis continet , quae pure personalis est 1 ut si ruis iuravit , usuram te soluturum , pecunias latroniaturum . Verumtamen probabile est illud Abbatis , qui alti ricet iuramentum non transeat ad haeredes s v ventis , se Ecelesiam aedificaturum servare tamin tonentur , ne udunt animam defancti. Et possunt cogi a
Iudice Eeelesiastico .s obligatio iuramenti proprie promissorii transit
ad h redes , aut suecessores eius , eui iuratum est . Unde iuramentum ex parte iurantis personale est , sed respectu eius, eui juratur, reale, id est . transitorium eum re, puta , dignitate . haereditate . Et patet ex civeritatis, in quo hahetur. vasallum, qui iuravit prae lato fidelitatem. aut obedientiam , eandem etiam sne novo iuramento debere Successotibus , quamvis eorum expressa mentio lacta non st.
De prinisorii Iuramenti Irritatione, Dispensatione ,
I CIeuti vota , ita Ae iuramenta edere non possunt O personae , quae alterius potestati subiecti sunt .
nisi eum dependentia a voluntate eorum, quibus subiaiunt, ita, ut ea irrita reddere possint . quatenus ipsis
praejudieant. Est autem duplex talis dependentia. Una per se , si iplamet hominis voluntas alienae potestati subiecta sit, V. C. Religios , di impuberis. Altera peraecidens, sive ratione materiae , circa quam votum ,
seu iuramentum versatur; ut s uxor voveat, vel iuret,
se peregrinaturam eum praeiudicio mariti sui; Clericus cum praejὰdieio Epileopi sui . Unde seuti vota . ita di iuramenta per dominativam potestatem irrita reddi
possunt, etiam Deo praestita. Ptob. Iuramentum promissorium Deo factum aliud non est, quam votum imratum , Juramentum autem aecedens promissioni, ae v to assumit naturam, fle conditionem ejus: Ergo perinis de, ae votum , tacita e ditione fit , salvo iure Supe.
riotis , irritandi potestate praediti. a Iutamentum etiam homini praestitum irritari potia est, ii versetur circa materiam alterius dispositioni subjectam, aut circa promissonem , quae dominati vae potestati patris, Tutritis , Praelati , maliti flee. subdita eli . prius prob. Quia in iuramento intelligitur ius Superioris
exceptum i ut proinde iuramenta in cujuscunque gra. P. D man P. II.
tiam edita per aut horItatem Papae : Γ piseopI, alteri. usve potestatis, etiam laicae, irritati queant , si sint ei rea materiam eius dispositioni subiectam. Unde pomti sex suo arbitratu irritare poteth omnia iuramenta eridit, estea benescia Leelesiastica distribuenda a quippe
in quibus plenissimam potestatem noscitur habete . Episeopus quoque Clelieorum iuramenta, quae versa tur ei rea re, suae dispositioni subiectas, re se indere potest, V. C. si Clerieui iuravit, se non discessurum i eo ante solutionem debitorum. Poster. in . Quia iuramentum recipit naturam, Re conditiones actus, eu apponitur. Quapropter praelatus omnes promissiones
Religiosorum iuratas sine consensu suo satias irritate poteli i pater, & Tutor omnia pacta iurata impuberis , cum ob aetatis imbeeillitatem etiam eius volu tas alienae potestati subiecta si 1 maritus item uxoris , quatenus in ipsius praeiudicium cedunt iura'
Posito, quod dispensatio versetur etrea iurameniata Deci salia , de relaxatici eirea iuramenta homini sacta a Quieunque habet potestatem dispensandi , aut
commutandi vota , potest tali saeuitate uti , tametsi vota tutata sint: Quia votum, sevi & quaevis alia promissio, retinent naturam suam, licet iurata sint . Quare, nihil obstante iuramentci remitti possunt a quia iuramentum est accessorium promissioni, N vnto . a Vota, de iuramenta pia aequiparantur. Quare scuti vota quinque, ita Ae iuramenta, Summo Pontis.
ei reservata censeri debent. Iuramenta eontinentiae perpetuae , Religionis , alteriusve materiae reservatae, si poenalia, aut conditio nata
sint i V. C. tutans, se ReligioΛem ingressurum, s Titiam non aecipiat a quia circa hominem versantur , perinde ae vota ejusdem eonditionis, ab Episcopo relaxari possunt. 3 Iuramentum eonfirmatorium promissionis erga hominem ordinarie relaxari non potest absque eonsensu
eius , eui praestitum esti Quia tali iuramento ius ha-
ruini aequisitum est , quo proinde . scuti fle aliis bonis, privati non potest . Nam in iuramento promi serio , quod homini fit , ipse homo eη ereditor, euius proinde in hae re eommodum, atque voluntas spe iactati debet, eoque invito obligatio remitti non potest . votum uero promissorium, quod Deo si, cenissetur a Deo remitti, s Eeelesiae Praelatus iudicet ,
ita expedire as salutem voventis.
NH. Quandoque aliquid juramento promittitur , ct quo tabiti m es, utrum si licitum , an illisistim , pr Mutina , vel noxium, in illo potes qui det Episeopus
dispensare; dieit s. Thomas q. 89. a. s. ad 3. O Jutamentum in hominis utilitatem principaliter editum, si non est proprie promissionis eonsrmat qum , sed per se stans, Episcopali authoritate relax
ri potest. V. C. ii se ratio usuras solvere iuramento pro
missas. Cum enim huiusmodi iuramentis nullum ius aequitatur ei, in cuius gratiam eduntur, ideo sne maiusque. iniuria ob causam ad Dei honorem cedentem a Praelatis relaxati possunt. Etiam iuramentum aedis candi Eeelesam non produeit aliquam jultitiae obligationem ; eonsequenter nee eonfert alteri parti proprie dictum ius, sue actionem. Privilegia dispensandi, aut eommutandi vota. de iuramenta dari solent sine praeiudicio tertii et quod in telligitur, postqnam illi per acceptationem ius aequisitum est.
ου mi habent privilegium dispensandi, vel eomm
tandi vota , possunt etiam commutare iuramenta pia . quae sne promissione in Dei honorem principaliter concepta sunt ε Non possunt autem vi privilegii rei xate iuramenta dilecte in hominis utilitatem edita , quamvis aeceptata non fuerint. Prius prob. Quia v ta, de huiusmodi iuramenta aequiparantur . V. C. Siluras, te in tali Eeelesia Altare aedifieaturum . Post rius proti. Quia talia iuramenta eum votis nullam ha bent aequiparationem. Unde, qui juravit, se Caiam ducturum iuramento obstringitur, quo minus propci situm einlibatus amplecti possit. y Directa relaxatici iuramentorum, quae si per m dum absolutionis, aut dispensationis, ad Ecelesiastiem tantum praelatos pertinet a cum si quaedam remisci ex parte Dei facta per ejus Ministrum, cu usmodi mintestas spiritualis est. Indi recta vero etiam lateae potestati competere potest, dummodo materia si temporalis. V. C. Si laica potestas ob iustam eausam aliquid praecipiat, vel pro hi heat, eui non obstante eontrario iuramento suo subditus obtemperare debet , V. C. ut civitatis gubernationem accipiat.
24쪽
rasilaatqo iuramenti etpote ἱn Deum tendens . sit,itualis est ἰ si tamen super eontra tu latetri ι, repositum est, ad ejus observationem tum
τὰhlesiasticus , tum laicus Judex eompellete pote it . - illud i 'arum ιμm non mutus forum , Ad addistrum foro . Quare contractus auramento tirmatus est ι . Unde ad juramentum usuratio remittendum
potest eompellere Iudex Leelesasticus.
, HEUs seenndum quandam metaphoram ad n . Jl I stium intelligendi modum in Seriptura Sacra qui lite dicti ut Alioquin dictum divinum nullam eo
firmationem admittere potest , cum ex se iplo infalli his m eertitudinem contineat. . - . et omnis e reatura intellectualis , ipseque Cnmitias, qua homo , proprie aurare potest a etiam rationas ulu
rii diti ante pubertatem . . . . . -
, Iuramentum impuberis , vein per uri , In audica non recipitur . Prius prob. Quia nondum tantam raiationi, dileietionem obtinere censentur , ut eorum juraia mentum cum partis litigantis pret ludicro recipi debeat. Prob. posterius. Quia , quem semel peierasse eonstat . uiculum est , iterum pejeraturum : A iuramento eaalumniae, di fidelitatis tamen non liberatur periurus. 4 Sacerdotes non nisi gravi de causa in iudicio suis late coguntur, V.C. ad purgationem sui, vel alterius innocentiam probandam , ne la datur I Item pro Dde , pro obedientia, pro pace . pro indemnatate Ecclesiae, Dio absolutione a vinculo Excommun Ieationis Natior Qui, his itidi ut dictum hominis consarmatione , κιβι tisa δε eo dabitatur r Isse oram demat persona , ut litetur de xeritate emam , qua dieit, O ideo perforis maena doritatis non comemt Iurare : propter quod credies ex levi capsa iurare non debent; ait S. Th mas u. 89. a. Io. Ne quidem iuramentum calumniae prestare debent sacerdotes sne eonsensu superioris.' e Clefici in manu laici non debent Praestare. iura mentum erastivum a voluntarium tamen possunt , V. Q s lenientes ex loco pectis ero velint civitatem in gredi . Quamvis magis deceat , eos non corporali tactu . aut manuum elevatione &e. iurare instat lateo 1ιim, sed interrogari tantum , & sponsionem , sve fi Lem e tesm postulari per sanctam eonsecrationem. Cen
De Mendacio. MEntiri est aliter enuntiare contra id , quod in animo quis seniit, sallendi causa .
t Duplex est falsita, . Una materialis . eum res later se habet, quam homo enuntiat , sed praeter lxionem loquentis, quia credit esse verum, qu a. '' tar i & tunc non est obiectum proprae moro speriurii. Alia ,ero est falsitas formalis per i , cundum intentionem loquentis , Quia cicini 'te , quod loquitur , etiamsi alias te sp a crum sit, quia in moralibus actionihus , quoi sρος . . acipiunt ab obiecto , non prout ς it - ρ' , lihesu olo prout est apprehensum , & voluntati ab
positum . magis spectandum et ae iden, ,
: niuria profertur, ut o ς' eum nulli noceat, iniuria. ut prosit. J v loeutiones figurat ,
adelicet duos lis' μζ. .ui, eircumllantias dese mi 6 Si sippum P sil sum sensum , non in
qu 'k,minita a marito de eommissis adulte.
k, tui 'se fidem matrimonii unquam violasse, subis
intellii do ; hora pr-edente. Prob. II mentitur, quieontra Ia, quod animo sentit , altera loquitur, animo nitendi ; hoe autem facit is , qui alter quem rei innarum putat θ loquitur e nunciationem determinatam ad unum, eumque falsum sensum: Ergo.
O Si iEstrictio ment 1 omnino xliena st a loque sum eonsuetudine, di in externa locutione nee explicite , nee implicite sgniscetur , a mendacio excusati non potest, ti animo sallendi sat . N B. Si V. C. alicui malitiose interroganti , quae edicere non oportet, Prineipis Constiarius respondeat. Nescio, non mentietur subintelligendo, ut tibi dicam. Sie Consessaritis a Iudice iniuste interrogatus de iii criminibus . quae ex Consessione eognita habet , re ctissime ait. se nihil scire ; supple , notitia ad revelandum . Est enim in his loeutionibus non inusitata ambiguitas i quandoquidem homo aliquid seire potest
vel secundum notitiam privatam, quae etiam alterima nifestari queat, vel secundum notitiam publieam, qtiae alteri , cujus seire non interest , manifestari non debeat. Cood s vero talis loquendi modus, ae circum stantiae adsint , ut verbum Nesio determinetur ad omnem ignorantiam, puta , s Consessarius adigatur , ut dicat, an nullo modo sciat λ tune vere mentietur . si uerbo Nesiae erga alterum utatur, intra mcntem c gitans i in tibi Leam .
8 Ne aelum per se malum intrinseee est , & nullo casu licitum. Prob. l. ex S. Seriptura: rim mentiemini, nec deeipiet unus issae proximam suum. II. Qui mentitur, is alteri locutio e salsa et rorem ingenerare vult sad autem est per se malum, & alienum a ratione , α contra honestatem humanae persectionis. o Olim non ita cognitum erat , omne mendacium
esse peccatum. Sie David . Judith , de Iaeoti Patriarcha ex inmineibili ignorantia potuerunt existimare, fas esse tali casu mentiri. Io Ueritatem verbi aequi Matione , aut sacti dissimulatione alteri celare interdum lieitum est , si iussam ob eausam sat . Ratior Quia smulatio, ae mendacium est sals, dis stulatio autem est veri 1 atqui salsum dicere per se malum est. Sed, quod verum est, interdum suste celamus: Quia praeceptum aErmativum manifestandae veritatis non semper obligat ,&dissimulans veritatem non dat eausam alteri erroris . aut decepticinis , sed permittit , ut alter salsam opinionem concipiat s ali quin omnes allegorias, R stlatagemata, tanquam mendaeia, damnati Oportebit. ιι AEquivoea loeutio , aut dissimulatici veritatis, si iusta ratione non nitatur , licet mendacium non sit , tamen dolus malus censetur. ii Callidita, in sermonis ambiguitate societati humanae valde noxia est . Quindoquidem humano generi nihil magis naturale, atque commodum est, quam ut
inter ipsos eharitas , sdes , & eietas eonsistat ; illa autem violatur per calliditatem , & animi duplicitatem , iuxta Leel. e. et . cui sophoice loqviitur , odibilis es. Is Qui ablaue debita eonsideratione salsam dieit ,
non ex proposito , peceat contra veritatis virtutem ,
licet proprie non mentiatur . prob. prius . inita ex virtute veritatis obligamur, si loqui alteri velimus, ut vera, non salsa, loquamur. Posterius prob. Nam mendacium, eum si dictum e tra mentem , alterius fallendi causa, ditisum , seu sormalem dolum requirit . 1ed seri potest ut aliquis , existimans , dictum suum vetum esse , nihilominus mentiatur videlicet si asserat , sibi certum , & exploratum esse a cum tamen et eo non nisi opinati am , seu probastilem persuasonem habeat.
Rutilis in prum M emissa. I. Cum hene se gerat Consessariux non remoeendo a suo Pea nitente ignorantiare inuincibilem circa aliquod preeatum . quaa do prasidet admonitionem non profuturam , atque ignorant a se mota pece turum non materialiter ut prius, sed formaliter . hane caueat ah admonendo rudes mulierculas , & quosdam alicta era solis rapaeitatis, qui putant non esse meeatum o eloti menta ri heres . vel hera repleant domum clamoribus , vel allis quem dimittant a famulatu ae. Si admon antur, nihilominus perseverahunt in tuis mendaciis , & ex remotione ignorantia peccabunt. II. studeete a et quantum potast Consessarios , ut caveat in hae materia a laxitatibus, quas summi pontifiees eondemnaiunt, puta a restrinisathus pure mentalibus Ae. ab Diaeam damnatis . At e contra videat, ne in gravissimas angustaas redit i conscient am sui Poenitentia , quoties possit eidem eoo sulere . do unum ex modis. quo non sine fundamento occultari possed cunt veritatem . Et quidem quid respondere vibent Consultotes Sae. Inquisitionis , quid Consiliarii prineipum , quid Contemtriinterimati de prauimma veritate . quam omnino /ebent celare Quid Famuli interrogati de adulterio Domina, quod alia se uni Iuuid domina de eodem delicto interrogata Re. Certe D ablolia te non possunt metare a ipsum silent .m . sel etiam ipsa trepida lici in respondendo pici agit tione reputahituti & quae dine non orirentur mala Dehet ergo Coosessarius illos monete . qua ratione possint fine hastatione negate.
25쪽
De Trajurio , sea Dramento fesso.
1 T Eriurium stricte est mendaciam juramento e si
v mutum ; late autem accipitur pro omni iura mento illieito , videlicet Hestituto aliquo trium comitum . quae sunt veritas, iustitia, de iudieium . inare triplex est periurium . Unum proprie dictum , quod veritate eatet 1 i/que dividi solet in assertorium , flepromitatium. Alterum, quod iustitia destituituri puta, si quis rem illicitam , ae prohibitam juret . Te tium , quod judicio vacat 3 puta , s quis sne iusta
causa temere iuret . Atque haee duci Postrema impropite periuria sunt ; quia salsitatem quodammodo in se continent: Nam , qui rem injullam iurat , is tenetur dictum suum salsum efficere , abstinendo ab opere ι qui veto temere iurat , is committit se petieulo sal statem ineurre i. NH. In illo praecepto , Non a stimes nomen Dei muraxm, prohibetur omne perjurium, maxime vero id, quod veritate deliituitur : Nam juramentum vanum
est , quod fine suo frustratur 3 iuramenti autem finis
est e nfirmatio veritatis i Ergo maxime vanum est juramentum , cui deest veritas .a Omne periurium assertorium est mortale , si eum plena deliberatione fiat , etiasn in te levi , V. C. iurare , se habere viginti nuces , cum habeat novendecim. Ratior Quia Deum vetacissimum in eons ali nem euiuscunque salsitatis adducere, non vacat gravissima irreverentia, di contemptu. Cum enim vetitas latitudinem non habeat sed in indi. is bili eonsiliat . videlicet in adaequatione dicti ad tem, sequitur , omnem
alleitionem, quae veta non est, omnimode salsam esse. 3 Iuramentum incautum . sne debita consideratione , est peccatum prave , Ee leve , secundum proportionem desectus debitae consderationis . Ratio r Nam malitia tutamenti incauti in eo consilit, quod aliquis periculo se eommittat tutandi salsum 1 atqui hoc petieulum tanto maius, Ze propinquius est . quanto minus jurans rei iuratae veritatem eonsiderat, & attendit: Ergo . 4 Juramentum incautum non etintinet malitiam proprie dicti periurii . Ratio 1 Quia omne periurium prci fundamento habet mendacium ; sed , qui aliquid ait
rit minus considerans , sed subdubitans , num verumst, is non mentitur, cum nihil asserat conita mentem oluntate sallendii Eigo. Consrmatur . omne perjurium asset totium est mortale a tutamenium autem in cautum non est semper mortale e Ligo distinguitur aperiurio assertorio . Idem dicendum de iis , qui per eonsuetudinem sine advertentia falsum iurant f non enim proprie peierant, eum non mentiantur: Quia tare en hujusmodi iuramenta deordinationem quandam habent , ideo consuetudo exissens eausa voluntaria horum iuramentorum apgravatur ab eis, tanquam ab effectibus indirecte solitis.s In iuramento assertorici maior , vel minor eertia
ludo requiritur, pro diverstate rerum iuramento asset-tatum . Nam iurans de proprio facto dehet habere evidentem certitudinem veritatis , qualis de propriis acti-hus haberi potest. Sin vero iutans iactum alienum asserat , de quci evidens cognitio haberi non potest, sed
tantum verisimilis , tune major etiam ad assertorium tutamentum e ettitudo non requiritur, etsi ptaeter Opinionem contingat, rem aliter se habere . Si testis de
ponat in iudicio de facto alieno , requiritur cognitio certa . Iurare , aliquem esse dignum ad sacrum ordi-ὰinem, intelligit ut ; quantam humana fragilitas nosses vir de personae qualitate. 6 Non omne promissorium periurium est mortale , sed ob levitatem materiae veniale seri potest . Pitus
patet propter gravem irrevetentiam , cum quis facit ,
quod Deus in testimonium sals adductus fuerit 3 qui autem se aliquid factutum iuravit, sue magnum si , sive par um, ae postea intermittit, is Deit, ut Deus intestimonium salsi adductus suetit: Ergo. Postetius prob.
Violatio voti circa materiam levem non nis venialem irreverentiam adversus Deum continetr Ergo etiam vi
latio iuramenti promissorii circa similem materiam. N B. in violatione iuramenti promissorii Deus non in testimonium salsi , aut mendacii addueitur , sed s tum authoritas Dei in consimationem insdesit promis sonis adhibetur. Sie patet iurans , se percussurum s. lium, postea intermittens, peccat venialiter propter i revetentiam aduersus Deum, propostum bonum, divini Numinis aut horitate firmatum, fine eausa immutando. P. Lauman P. I. Iuramentum amphiboloeleum . lIcet proprie periurium non sit s quia alter sensus amphibologiae verus est Ergo, qui illum iuramento confirmat , periurium proprie non committit 3 mentitur tamen talis , quia exterius loquitur aliter . quam in animo sentit , Ee peccat graviter etiam contra virtutem Religionis tquia utitur iuramento , ut si quasi instrumentum alium deeipiendi . Im iuramentum amphibologieum
omni eulpa vaeat, si justa ita iurandi eausa adsit quia
atophthologicae locutionis unus sensus verus est: Ergo secundum illum, postulante necessitate, iuramento eo firmari potest , V. C. Iudice ineompetente , aut non iuridice interrogante, vel etsi iuridiee interroget . tamen ejus intentioni sati, sat ita respondendo θ juramentum tamen amphibologicum illieitum est, & qu dammodo periurium , si sine iusta neeessitate fiat: Quia vergit in detrimentum humanae laetetatis , de s in re gravi, erit mortale a J ., io Amphibologia duplex est, altera quam eo
,, tinent verba prolata , quae duplicem sensum eonti nent, unum proprium , alterum qui petitur ex ei is eumstantiis extrinseeus . Meunda amphibologia estri eum verba seu signa exteriora unam tantummodo,, signiscationem important , sed interius datur ei alia is signiscatio , quae extrinseee nullo modo apparereis potest 1 ut s dicam Terras es bomo , N interius,, adjungam non es . Posterior haee non extu sat an mendaei ci , de in nullo casu usurpari potest . eo ,, demnaturque tribus propositionibus damnati, abri Innoe. X l. nempe XXVI. XXV 11. XX Uli I. D. is priori amphibologia intelligendus est hie Layman .is non de poster irari g Amphibologi ei sermones defendi possunt U. C. Qui pecuniam mutuo sibi datam fideliter sos .it , is postea in judicio conventus , si aliae probationes d lint, iuratus dieete potest, se hune mutui eontractum non instituisse; intellige , tali obligatione , ut his solvere debeat. Ratio r Quia eonsuetudo est inter homi
nes , ut responsio interrogantis intentioni conscirmetur:
ideoque aliquis non plus , sed hoe ipsum respondere censetur , quod alter interrogat r Iudex autem v. C.
solum intendere eensetur , an Reus conventus contra
Oum instituerat, ex quo modo obligatus sit. Ex quibus etiam iudieium serii potest de doctrina Soti dicentis , quod Reus de oeeulto et imine praeter Iuris oris dinem intertoetatus s neget, intelligendus si de tali. crimine, quoa in iudieium venire debet.
NH. Si latroni V. C. pecunias stipulanti iuratus
Iromittas, re daturum, intra mentem retinendo , D
O, se tibi debeam , est mendacium . de non amphth
logia . Ratio 1 Quia verba tum secundum expressam exigentis intentionem , tum secundnm alias eircumstantias determinantur ad absolutam promissionem.
videtur veniale . U. C. si crimen me ultum proximis ne iusta causa iuratus reveles . Ratio : Quia in tali
eatu iuramentum non eonfirmat assertionem, ut iniqua
est , sed tantum , ut veta est 3 ideoque malitia detraiactionis per accidens tantum ad iuramentum se habet . Exei per Nis ea dilecta intentione detractionem mortalem juramento confirmes, ut Deilius ei fides habeatur sttine enim nomen Dei assumitur ut instrumentum ad gravem iniuriam proximo irrogandam , quod ma anam irrevcrentiam continet e duare haec eireumstantia in
Consessione mani sellanda ess c ι ) . ,. t ιθ Non requi itur hie directa intentio i sed
,, sussicit mera pix visio quod haee manifestatio delicties occulti si iuramento confirmetur, multo certior fiat.
eontinet mortalem irreverentiam ob iustitiae desectum iut si iures , te hominem Oeeisurum : At vero de re
venialiter mala eontinet tantum irreverentiam venia
lem ἔ ut s iures, te puerum non ita meritum eastig tutum. Ratio r ostia tanto major , vel minor irreverentia Deo irrogatur , quanto maius , vel minus me-catum est . euius eommittendi propos tum Dei auth
te a Si tamen iuretur res venialiter mala sne v ri suntate illam exequendi, tune iuramentum escitve is grave periurium, utpote eui veritas deest, NH. I. Si qui, rem malam , quam juraverat , postea opere eompleat , quas ex obligatione iuramenti , peti inet id ad superstitionem , n relum , sed non seis eundum scientiam . Simplicitas tamen a mortali exH
N B. a. Iuramentum de opere , vel omissione indissetente, aut repugnante Evangelieis constiis , per se
26쪽
-ndo; est ventae ob iusticlae desectum. I
4uiri. e non futurum Religiosum , te hodie non se
iuraturum . Ratio : Est enim irreverentia , sed non Iuramentum , eui iudieii diseretio deest . quia
s, necessitate sat, tantum veniale est a quia te .em ii ioerentiam continet di Dummodo iurans suisethri tem iotiorem adhibeat , ut , quod iuramento affirmat .
os sum non si . Qua ratione mercatores excusantur amoriali erimine periurii , quando iurare solent , t an iidem, vel pluris sibi mercem constate, quanti di venia Eant . licet aliquod lucrum interim reportent i Quia ille iuramentum , etsi indiscrete prolatum si , potest tamen habere Verum sensum , vicilicet a stimato et
iam labore , periculo Sc. tanti , vel pluris sibi eon
i, Crimen per urii est gravissimum , gravius alii ite , io , homicidio , & Deum ultorem habet i apud Ma- pistatum tamen non habet rcenam corporalem , sed
Cleticus periurus convictus deponendus est , sed ante Iudicis sententiam nulla pcuna Canonica , seu Cen
ia Hominet smpliees non satis distinguunt inter iuramentum , blasphemiam, A nraledictionem . Nam male34ctio est mali ali uius imprecatio , quae s Deo fiat, blasphemia appellatus ; hominibus satia , quate- nu, lieita vel illicita si, dixi Lib. a. Tract. 3 Cap.
8. num. o. Iuramentum autem est explieita , vel im
plieita divini Numinis in voeatio , ad alicuius dicti
confrmationem . De eo temere prolato si homines in
saera Consessione se aeensent , antelligere dehct Conas starius, an vere, an salso iurare inte si vere , plerumque non est mortale; sn vero dicant . falsum iu- iamcnto se affirmasse, di quidem scienter, ac delibet te, pravis culpoe rei censendi sunt. Ad g avitatem iuramenti, Lis aut temere e eeptio iam pertinet , si aliquis per execrationem jurave.
ius ne rapiat , nati verum si , quod dico . Si tamen aliquis tali iuramento confirmet , quod scit , aut certo credit, verum esse, non debet mortulis pee
cati damnari, per se loquendo , di scanflato cessante rNis frequenter ita iurando animadvertat , shi malam consuetudinem insenerati, per quam denique ad periuria perveniet.
I. Cum , iusta interVεηiente eius, . aieἱtum si iurare vectἰ Fqui vocis , sequitur. Conse' iam huiusnodi tu amenta benero tu permittere, I quandoque etiam Liadete suit poenites tibiis,
Quanda neeesarium esset. .ei titile ad constitWandam salutem . in cnrporis indemnetatem. .el hono est Ae. Neque otiuat ex iuramento fae cum aqui . aiiode induet possa alterius 41 'ce i t onem ; nam eam impedire tinti tenemur eum nostro gravi an commoda . si vera ex deeepticine Plotimul crave damnum lia tunc roauianae essὰnt nouidi operat. ones iuxta ea, qu dae a sunt in Traetatu de Charila ε. ubi .idimu quo pieta cum nostro ancommoda tene reui imoedite damnum proximi . Secun da , potest permittere euenirent, ,eiba aequivoea . quanda con
tisant ad actam virtuti s e ei rediens iit oecultarc veritatem Ra aliquem finem hune lum. 1 i. Num si in eo, qui vult ad stisere ab aliquo ei sti nimi, shi u , 6 di noliet ad antes co Morcere suam asstinentiam. Hie pci est dieete mi sis dam , qrba habent doni rem sensam . qua enus scilicet signin re p. 'sunt damnum eorpori A .vim: . di in hoe secundo sensu ros sunt intelligi ad ahi 4nehtiam meustandam. .. --.ii, Cum multotiet smis, in gravi necessitate eel da verita. em, vel ad avertendum mitum nos tum, vel malum proxima , ct simul saepe non sis,uis aut .eibi mutuora ad eam tum: en et mcutiandam et cumquὰ ait, lieitu non si usus restrictionis pu- e menialis . ideo Consessirio, ad manus habere debet murra
'dos . quibus imituat p. nitentes de ratione ς ε quoties id fuerit neeem,rium . Quem do e. R. debet te ge.
xere uxor adultera, s adigatu a Marito ad ut dum se Fidem hori non violam J Quom,do ..Don 3ὰ te d/bet Consessarius , hm statur iurare Titium non eo, lemum Di me peccatum i era consessu est Quomodo respondere debet , qui aliquid sub secieti solito. s ematur iurare se illud nest re .
Primus igitur modus celandi umente tamen gravi , ct iusta causa j lietis .aritatem . est respondere ad mentem interiman
tri . os, non veraseantur verba me restrictionem pure mentalem sed .et ras verborum anno etiere potest ex cireum nantia pei is interrogantis , seu respnndemtis. Huiuimodi mo ea Meuitandi .eritatem usus e iam suit Christus Dominus Ior . -ε Dite inaiis interrogantibus. an ascenderet ad diem se tum, respondit i Non Me iam, di postea fiscendit meulte: eum ete
him dise,puli voluissent se ire . an esset manifeste astensurus , i,in direndo ad mentem interrogantium nou astruium . idem rat se dicere , non alam vim manifeste . Eadem ratione dixit Nise. ι . se nescire diem Iudieii r interlotantes enim Distipuitri notitia talas data . non poterant habere aliam intentionem ..is nuod ipsa manifestaretur , s erat illas manifestanda : aepioinde dum dixit se nescite . voluit sana scare se non habete notitiam talis diei ipsa commi,nicabilem .pae regula stabilita, si Confessarius interrogetur, an audierit
U. C. Si aliquod priorem si Iudex insertotet aliquem qui non aenea
tur fateri .eritatem . s Marariis anterimet Uxorem . an fide nviolaserit . s sciens aliquid sub naturali seereto de illa te in terrogetur omnes Possunt ablatu te dicere se neseire ita respondendo ad mentem intermeaniti . Qui enim de aliqua re interrogat . pεν sumitur inieri are de ilia in casu , quo quis
posset ea in revelare sei sne precato . vel sne suo gravi into seu quid ditendum . s aliquis umetet Conse Iarium ad diem. dum . sa sciat peccatum Petra ut Ministei Christi' si Naratu,
instaret apud morem adulteram . ut dieat . au sdem uiolaverit etiam ea notitia . quam non teneatur communieare ' se dereliqui . l. his circum tantus adhue respondent Theologi . pos e personam interroga am absolute respondere se nescire . seu timon feeisse ad . de quo interrogatur et cum non teneatur respon dere ad mentem formalem interronantis . se 1 ad Hebitam , hoe
est , ad eam . quam debet habere , si non vult inique interim a te . sed . meo videri , clarius explieari potest hie Octrina .
Et exeludi pura resti ictio meulalis . damnata a s. Pontificibus . Jam lai ut diximus . non in eruenire praelatam restrictionem mentalem . quo ris ex circumstantiis vel Pelthnae . .ei loci . vel temporis , satis dignosci potest quem sensum habeant ver Da , quamuis non percipiantur ab In erroiani e . Cum iri inde unusquisque ius habeat meus landa veniatis . quoties nran mani,
ei aretur sine peccato . sve s ordinarie inquendo ) cum viavistimo incommodo , hine est quod Confestariuet interruatus . In seiat Deceatum Petri etiam tit Mintuet Chii iii s respondeatu a s , patξt . externe ex circumflantia Per via se nete ireaa oleendum . ct idem dieas de uxore reo prafato a marito anterrogata . A relpondente se non stetisse sdem . stante ergo quod ei reum stantia Personae εatis explieet sensum responsona eo litur pura re, rictio mentalis , adeoque tali responticini potet sane periurio addi iuramentum. regula respondendi ad mentem Interinganti plura alia salvant Theol ei a mendaciti, & periurio . Qui e. e. habet iustam caulam circuitandi Fiteo aliqua sena , interrogatus poteti cum iuramento dieere, se nihil meultasse. quia praesumitur Judex interrogare de bonis , qua non potuerit licite occultare . mi ai qua clam surripit in tu iam compensationem . a Iudice interro catus potest respondete . se nihil rapuisse . quia interlipilur mrerrogare de re furto ablata. si aliquia non sismi mutuo daremummos sine gravi incommodo . pote cum iuramento docere petenti', se non habere nummos: nam intellixitur re ete mutuo nummos, si sine g avi incommodo possit mutuare. Quod ii pos. et dare sine travi ineommodo . non deberet respondete . si non habere nummo . intra se intelli endo ad mutuandum, quia haecesseet pura rei tithio mentalis dare nita a s. prentiscibus . Ex h:s exemplis poterit facile prudens Consessarius dianoscere in qua ira pluribus ealibut quomodo possit Poemt nς sine mendatio, di per rurio oetuitare viri talem per hoe , quod respondeat ad mentem
Secundus modus Glandi veritatem sne mendacio , t urgente semper gravi causa ) ει aliquias externe sacere per quod ver Laperieraria dete minentur ad alia inem sensum particularem vetum. Afferri solet exemplum s. Francise . qui interroratus at Latroni bus , num quidam per viam , in qua erat . itansisset . 1 utis manibus intra manicas vel is . respondit e murus hue transvir ,
di eamdem responsionem date potui sit , s pedem posuisset su
per iamdem. Tribus igitur medie vitari potest resti reo pure mentalis . Verbi aequi oeta. Res Undendo ad re niem interrogantis r Fa. eiendo aliquia extetiae . per quoa uesistentur uerba prolata . si non satis veriseati possint ex cireum se istia personae interr an . iis . sve respondentit . seu ex cireum tantiis tem; oris . A loci . ii I. Quando in interpretatione iurareti mi promii orti attenden da est ilia implieita c' .Do ii,si semper adiimen nempe brotero , advertat Con effarius . quod ii superven en disse ultas in te adimplenaa est levas , nus41tenim est a terdenda , eum tune ncin reddat morariter impo',hile ad mulere promissum .Hme s promisi di nuptias puellae, rei are dehes promi ili nam vis aliquantuliam deperdat de sua pulehritudine . Si protri isti . A iurasti societatem . non potes ante tempus eam divide e . quamuis loci u srt aliquantulum i i xos et . inod si ruella euadat ni abii, ter desotinis . praviter infametur ne. si sotius si valde molemi non teneras trare promistis . quam dis iuraris . uti muquia .aida dim ita est ea adimplere e re dum primo iura i . non censens crati sensisse in rem valde disiuit 4 , si hue diis 1 tas non tuerit ab initio praeuiti . Eκ his sacile est alias lacere
Iv. Ex illo sundamento , quos iuramento Meemtio eompetunt omnes illae conditiones , A rei risiones . quae naturaii et competunt promimo n. , quamplura inset re potest prudens coa- fessarius , ut videat ouando suu poenitent servare teneatue -- ramentum . Aliqua adnota . Quia cessat oblicatio promissionis . Di alter non adimpleat quo 1 ex parte sua piostist . vel si si valde ingratus . ideo . his intervenientibus, cessat etiam obli patio iuramenti promimni . Quia cessat oblitatio promissionis, si ante aeeeptationem reuocetur . eo tamen modo . quo diximus supra i idem dicas de iuramento promi sotio . uitia eessat oeti
Iatio promissionis eastigandi Fitiem, ii emendetur, vel si exine prave consurpat incommodum e sevi etiam quia cessat obli salici ammonis de non inelediendo pristum . de ncin sedenduin nobiliosi loco Ae. si alter valde rotet , & illi mciselium vatis de sit . si primus non ingrediaris . si non p, cedas Ae. , ria Acessaret in ptasatiet cireum stantiis obligatio iuramenti: Denique, B nemo temetur stare promissis de non appetiando. s iniuste eravetur vel a iudice . vel ab Arbitro : ita di dicen um de iuramento emisso de non appellando eo. μου dε δ ti . AGlossa an e p. ad Me. a. is anni . Omitto quam plora alia exempla , cum lacillime ex dictis in testere i astit quid dictu
dum in pluribus aliis casibus.
27쪽
De nomine, de dimitione riti. I , Totum desnitur fremiso delistrate Dio fusi a V de meliore hono . NH. Dieitur Ppomis non nudum propos tum
procedens ex *oluntate se obligandi , ita ut promissa. tio . videt ieet De , ius aequiratur. NA. Vovens, & ignorans vim , fle essentiam voti , re veta nee vovet . nec obligatur : Quia incogniti nulla est voluntas.
α Qui vovet animo se M ligandi , quamvis non exequcndi , veιe obligatur 1 Nam scuti te ipsa aee dere potest , ut aliqui, castitatis voto obstrictus sit ,
castitatem tamen nrin servet I se etiam haee duo vo luntate separari possunt, ut aliquis voto obligatus etiti velit ad se vandam castitatem , non tamen obliga tioni sati,sacere.
NA. Votum se n3um speciem . & substantiam . quam ex ob ceto pracile aecipit , est actus bonus ex virtute Religionis. Interim vero seri potest, ut pravaeperantis circumstantia vitietur , ideoque secundum individualem rationem actu, simpliciter vitiosus exitistat . Si e , si aliquis motus des derio varam gloriam eaptandi eleemosynam vovit . Religione voti tenetur : via , licet male voverit , votum tamen bene implere potest. Et licet talis actus vovendi, seu promittendi . qua peccatum est , Deo displieeat a res tamen . quae voto promissa est, eidem placet. a Tantum voluntarium requiritur ad voti obligati nem , quantum ad mortaliter peccandum. 4 Ad votum non lucticit voluntas indisee a ia causa sua ; sussicit tamen voluntas virtualiter permanens inessinu. V. C. vovisi in ebrietate ι votum hoc ethnullum: Quia ad volum intrinsece requiritur voluntas directa se obligandi. At .eto . si propositum habuisti V. C. votum Religicinis edendi, eoque proposito vi tu aliter manente ad Altare aecessisti , os ad loquendum aperuisti &e. quamvis an irati ad alia 3istractus . valet
volumi sicuti etiam Meerdos eum tali intentione valide celebrat.
s votum editum citea substantialia rei promisis ex
ignotantia , aut errore tollente voluntarium nullius roboris est 1 Quia . eum incogniti nulla sit voluntas , ideo , qui iei substantia ignotata vovit , non habuit voluntatem eam vovendi , seu ad illam se obligandi . Quod s aecidentalia annexa . to , V. C. abstinentiaci ea nilius in Ordine Carthusanorum , frit in intentione voventis . non valet votum . V. C. Si quis Oriadinem Caribus an rum vovet , existimans , in eo retia missima esse carnibus vesci, ita , ut iste error si cauata voψendi, non obligatur voto. secus est , si voveat Oidinem , Ae nesciat , ese in illo abstinentiam perpetuam a carnibus; talis enim nihilominus voto obliga iatur , tametsi fortasse non voveret , si eam eognitam
6 Votum proprie loquenda soli Deo editur , Quia est actu, latriae. Votum immediate sancto factum non est proprie votum , neque elieitive a virtute Religi vis, sed duliae , seu observantiae . N B. od in qui busdam testionibus dicitur , Moea Deo , a. V. Vini , O sonesis. intelliaendum est , quasi dicatur : Voveo Deo eotam B. Virgine, de sanctis, tanquam testibus, ει Advoeatis.
ne materia Voti .i Uod voto promittitur . debet esse in potestite voventis a unde sequitur , factum alienum voveri non posse. a Irtitum est votum nunquam venialiter peceandi , ob moralem ejus impossibilitatem Quia moraliter imis possibile est vitate omnia venialia , quae sunt cum deliberatione imperfecta r Validum tamen est votum , nullum peccatum cum plena deliberatione eommitte
di et quia hoe poss7bile est eum Dei erit Ia Odinaria
Item validum est votum ab omnitius motialibus abstinendi , quia est possibile , licet aliquibus sit valde disse ite . a Si pars voti impossibilis si , quae in sensu eom.
posito, seu dependenter a toto promiti suit , cortuit totum votum. U. C. sa voveris . te Ecclesiam aedifieaturum , Ae paupertate pollea superveniente non pos.ss, non teneris aediseare Cappellam . Qui vovit, se peregrinaturum in ellieio , si peregrinari non possit , non tenetur itiducie eitieium 3 quia hoe tanquam ae iacessorium vovit e Ruente autem principali ruit etiam accessorium; non vice vetia . Aliud est , si mille a re in eleemosynae voveas , & postea totum non possis , debes largiri, quantum potes . Ratio distri minis est a Quia in priori voto materia est individua, fle per m dum unius copulari proinissa praesumitiir . In posteri re autem materia est dividua , & per m 3um plurium proruisti censetur 1 nisi de contratia voxentis intentio
Quod s parte, toti ut promissae snt diversim, de s
ne dependentia inter se , ita , ut partes s nautae suerint per se materia voti , virtute quas multiplicis . tunc reg. Jur. in s. locum habet: Utiti per inuriati non Ῥitiatar, si utile ab inutili separari possit . V. C. Si vovetis ieiunium intestrae septimanae , & omniabus diebus ieiunare non polss , debes ieiunare , quibus potes . Si puella voverit virginitatem , s pci rea fornicatur , debet servare eastitatem , si voventis intentio fuerit , vovere ramnia , quae virginitas in se complectitur i Deus , s voventis intentio tantum sne rat, suum claustrum virginitatis integrum servate. Qui vovet . quod oraturus si humi stratus quotidie decem
Pater noster , de Ave ; si humi non potest , debet sal
η Si quis plura vota , eaque incompossibilia edat , serva e debet, quod dignius est I alioquin , s paria , aut si dubitetur , prius praesertur posteriori . Ratio tCum enim quivis recte & laudabiliter votum suum eommutare possit in aliud opus melius , Deoque gratius , sequitur, quod edito voto de tali opere ad hoe etiam obligetur . Consi matur r Nam duobus praeceptis concurrentibus , qucitum unum impleti non potest . quod minus dignum est , eedit digniori vorum autem est quasi lex quaedam , quam sibi ipsi aliquis
s Qui vovit , aut iurauit , se non editurum votasne Consessarii eonsilio , si postea non adhibito con
silio v veat , tenetur . uatior ita, licet homo Pe cet contra viriti tem Religionis praevat Lando votum de ectristio Consessarii adhibendo factum a tamen, quia ad valorem voti non requiritur. ut prudenter, de si emecato fiat, sed susscit, si habeat objectum honum , N sat eum sussiciente deliberatione , valet . Exeipe a Nisi quis expresse decrevisset , se nolle , imposterum valida esse vota sua sae consilio Consessilii edi
,, votum conet pit terordatur prioris . si tamen secun ,, cum votum edideris immemor praecedentis , secun ,, dum votum nullum est , utpote editum ex igno ,, rantia anteeeflenti, afleoque in voluntarium .
6 Upus , quod voto promittitur . debet moraliter bonum esse, utpote Deo gratum . Hinc , s quis v veat, mortale pereatum se commi ssurum, V. C. homicidium , peecat mortaliter eontra Iustitiain , S eontra Religionem r si veniale , venialiter peecae . Quod fitamen veniale promittat, qitas Deo placeat , erit irrisio , & peceatum blasphemiae mortalis.
N B. Votum peregrinationis die sesso impediens a Missa auditione irritum est . Excipe i Nisi peregria natio si maioris momenti , ad Teclesiae utilitatem , Ee Dei honorem cedens, ut Ee lesiastico praecepto i compossibili, ideoque in tali easu non obliganti , a teponi possit . Finis pravus , tenens se ex parte rei promissae ,
votum vitiati Seeus . si teneat se ex parte voventis . V. C. Si quis vovit , se eleemosynam daturum ad vanam gloriam captandam, ita , ut eleemosyna largi tio facienda sit vanae gloriae eausa , nulla oritur obli- patio voti e Quia malum es , eleemosynam dare Iactantiae causa. Quia autem ploriae aueupandae gratia eoram aliis vovet, se eleemosynam daturum , is rem honam vel . quamvis male a ideoque voti religione tenetur . Quod si vero ad eo sequendam a Deo rem illicitam eleemosynam te daturum movisti , tiritum omnino est
28쪽
votum mla gare eleemosynam, tanquam medium ad Immerandam a Deo rem illicitam, est mala , di blas
Valet votum tale a Si ex fornιcatione , nulla prole e rapta, i famiam viter ero. 8 opus seeundum se indifferens . utpote otiolum , mon potest elle materia voti , nisi s ne bono eolione-setur. V. C. Voveo , me non intraturum talem dinum i quia occa fio est medium peccandi. 0 Opera hona, quae sub praecepto sunt, etiam polia sunt esse materia voti: Qussa nihil obstat, eandem rem ex divers 1 oblieationibus debitam esse . io Votum rei in se bonae propter snem mere in Aisse tentem invalide conet pitur . v. C. si quis vo veat, se ieiuna urum, ut sumptibus parcat. Cum enim in moralibus species rei sumatur a fine , ideo s friis Hi promissae sit indifferens , totus actus eu obiecta indifferens erit, adeoque inepta materia voti . Ad impetrationem tamen temporalium bonorum valet votum
tale: Quia hie a DEO petere honestum est.
x Materia voti debet esse opus melius , quam eius oppostum . Cum enim Deo magis placeat opus, quod
Hajus, di melios eli, quam eius oppos tum , sequitur, Deci placitum , & acceptum non esse , si homo se obliget ad saciendum minus 1 quia hoe ipso se obli
gat ad omittendum oppositum, quod melius est: Qua , e talis obligatio, sue promissio Deo accepta non est. Per cippositum autem intelligitur catentia rei promisisae, vel status carentiae ; haec enim ea entia si melior sit . Deoque gratior , quam res promissa , tune promissum non obligat. v. C. Ludere recreationis causa, comedere temperate , sunt actus honesti a plerumque
tamen est irritum votum hodie sudendi , coenandi . validum vero est otum non ludendi , ieiunandi iuuia harum oblectationum voluntaria carentia , sue sustinentia plerumque Deo gratior est. 1 Matrimonium ordinarie non potest esse materia voti quia status ips oppostus continentiae melior , ae beatior est sed in certis tantum casibus; V. C. squis sine gravi iniuria sponsae , vel libetorum ab ea conceptorum a sponsalibus reeedere non possit 1 items mattimonium Reipublicae maxime utile futurum exi
stimetur 1 quia cx eo pax inier Christianos Principes
rventura iit. is plerumque illieitum est, matrimonium eo animo contrahere, ut postea deserta , ae decepta conauge R algionom quis ingrediatur, iuxta Navatr. Sane heZ, de
14 validum est votum non acoeptandi Episeopatum, mili nece stas coga a Quia honestum est, ct eonset Mathominem in humilitatis custodia , & a periculo am. hitionis avocat. Alioquin I pila patus quidem est ita ius persectissimus 3 sed non ideo, quia ad pei sectio rem consequendam ex se multum promovet , sed po
tius , quia supponit , de requitit persectionem in suscipiente.
Ruisis in pias; ossemonia. I. Eo quod materia voti debeat esse de meliori hono, inserunt DD. votum ieiunanda omnibus diebus etiam die Dominica esse
oblinatorium ; quamvis enim e . ne Ora temnet de consere. ουεμ. u. ea . si otio ram m , eap. saeolos M. q. o. prodi hi um alit se iuviare die Dominio at evitandum errorem Namcnac. rum . qui tale indixerant ieiunium in ctin ereptum Resurrectio
init Christi cum tamen modo non amplius vigeat talis error , meque amplius habet loeum talis prohibitio , di melius et tali die ieiunate . quam non ieiunare. verum tamen est , quod liquis voηerat ieiunare aliqua deierminata die v. g. in vigilia A nunciationis B. virginis . melius erit , s sa conformet Meletiadum talis dies incidat in Dominiea , adeoque satissaeiel voto , ieiunando sabbatho antecedenti , Danae d. o. qu. 46. Id tamenonum velim, si dum emisit votum non habuit expressam intemtionem ieiunandi etiam 1 a Dominica . quando tali die incideret
Ii. Ex eo etiam quod materia voti esse debeat de me iam h mo, inserunt DD. non esse validum .citum de immoderatis re carationibus edeporis et ut etiam habet D. H. a. a. P. 88. a. a.
ad 3. vigiliae, ieiunia se. sunt Deo aecepta . in quantum fiunt cum debita diseretione , tit sotieet eodevorantia re Mnemur , θω- ra nou nimis araveris . er D/ rati abnora poesiam ει itismosas δ υMa eas νε . Item per te inualidum est votum non vovendi. quia vovere est ama res ilionis . a proinde res Deo grata . di
accepta. Bene autem valeret votum de non vo .endo sane licen
ca Confessarii , ne quis se exponat periculo ineonsderate v
Non tamen iudiearem ἰa.alidum votum factum de non petem
da dispensatione de aliquo voto fano, quam .is multi in eo tra. tum opinentur; nam melius est rem debitam velle exacte adim. vlere , A cedere omni iuri se ab obligatione contracta eximendi. Aliunde eum casus, quo dispensatio utilior sit animae, ram eontingat , non vitiara videtur materiam talis voti . qudi Mael tam tum comprehendere rasus communiter contingentes; unde si res pectu litorum materia uoti est de meliori bono. non est eur Da
num. 18. Bine autem perpendat confessarius . quod stum evadat poenitenti perniciosum, A vitilius illi se petere dispensationem . eum amplius illa non sit de meliori bono , lieite petitui dispensatio. s anceps esset . an tunc cessaverit votum . nee ne. Item notet . quia quam .is illi melius non esset petere dispensationem, si tamen haberet causam legitimam petendi, ut s praeeipitanter tale votum emisisset . dispensatis estetita subsiasteret , quia tune non impedit pote statem dispensantis . Quod si8super uouisset, se dispensatione non usurum . prius petete de bet dispensationem a ticita non utendi dispensatione . inde non
petendi dispensationem, se demum a voto de re. qua primo uti viti v. a. castitate die. vidcantur suam ι. a. cap. II. u. o. sianes. . a. e. L n. ao.
Ill. Item animadvertendum. quod dum dieitur votum esse de hete de meliori honti . iuxta communiorem opinionem sumeit . quod fit da meliori bono datine , quamuis indirecte maius ,
num impediat. Exemplum sit in eo, qui voveret aliqua die determinata invisere aliquam Ecelesiam. quo tempore horte laeere posset aliqua opera perfectiora , si ad Mesesiam non pregredere. tur. Illud votum videtur omnino validum . eum melius st in. visere iliam Ecelesiam , quam non invasere . Nihilominus talis visitatio potest initirecte impedire opus perfecta us . scire tamen debet Consessarius, posse uouentem propria auctoritate tale uo
eum in opus perfectius commutare 1 Saneo. l. 4. c. 7. m. 4 Trati. ι. a. c. a. . b. s. n. In
IV. Notare etiam debet prudens Consessarius . quod dum diei tur volum debere esse de re meliori , id intelligi debet respectu ipsius voventis . . ta ut res ab ipsci per votum p omissa st illi maius honum ea te . qua per votum privatur . Ratio est , quia Deus non respicit pocati id. quia ipsi offertur sed an res illi . lata a vovente cedat in sui maiorem honorem , A gloriam di si ita non se habeat, ab ipso non aeceptatur . Hine quamuis
vota, ordinarie loquenda . non debeant esse contraria Consiliis Euangelieis et nihilominus possunt dari vota valida, qua uident ipsis adversati . quia in quibusdam circumstantiis melius honum potest esse vokenti talia ei sitia non servare . Ex his habetur , validum esse votum nubendi emissum ab illo, qui non se potest continera ; non ieiunandi emissum ab illo , cui ieiunium ara . . ter cisse it valetudini et non mutuanda . seu danda eleemosenam .
emissum ab illo, cui meunia est ualde neci satia ad familias . stentationem. A se de pluribus aliis. v. Ex illo prinei pio, quod materia voti debeat esse de remis-raliter possibili . hene inferunt Theologi , nullum esse votum devitandis omnibus meratis venialibus et attenta etenim humana fragilitate, ordinario rerum eursu ordinatiis Dei auxiliis, est moraliter ampossibile ea omnia vitare. Quamvis autem lege naturali divina teneamur omnia etiam peccata venialia vitate , id non probat. sugam omnium venialium posse esse materiam voto aptam; nam ut ea teneamur ruitate ex thee naturali divina . sugeit hibere potentiam physi eam ad ea vitanda . Cum autem obligat o voti nascatur a libera nostra voluntate, eensendum est non se extendere ad id, quas est moraliter impossibile . nemo enim pruden eensetur uel se se ii here ad huiusmoda oblitare S iet cibi ei volum emissum a s. The retia de iaciendo semper quidquid e nnsea et esse rei sectius : sed communiter responde. tur, i a vovi me ex speciali spiri s. impulsu. Validum a contra ea votum de mirandia omnibus pereatis moris talibus , seut S senialibus in aliquci determinata genere . ruta de vitandas mendaciis. prolatis eum plena advertentia . rossunt tamen dari aliquae personm ita virtute expoliatae . A ad malum Proclives , ut respinu is arum . videat De moraliter imi cis bile Ieces a venialia etiam in aeterminata specie vi ate . Caeterumuiusmodi vota ordinarie permittere non utibet prudens Confessarius propter periculum transgressionit. idem daeas de voto totistendi omnia venialis, quod iieet validum sit, si referatur ad ea . qua memoriae occurrunt post octam medi rem dilipentiam 3 nihil minus . exinde oriri possunt multi scrupuli , , conseient arum perplexitates Ae. Multo minus permat at Consessamus Poenitenti votum de vitandis venia ibus omnibus quantum in se est , quia ultraquamquod non si de re certa humana ratione eoanrisiihili qualis esse deberet matelia uoti quis non videat, huiusmodi volum insn,iis perplexitatibus obnoxium t Quis enim counoscere
valet, se tieisse quantum in se est , ae emnem sibi posshile iuditi seni iam adhibuisset die.
De obligatione noti. Uod quis uoto promise , praestare obligatus
est, juxta Isa. i; colent rem in hostiis , O
muneri hias e O Dota vovebant Domino . O solvent . Quia habet rationem debiti. Imo in externo sero E clesiastico vovens ad executionem compelli potest: Ra
tio : Quia ad Ecclesiastici Judieis ossicium pertinet
impedite, ne gravia crimina committantur a cujusmo
di est sacrilega transgressio voti .a Obligatio voti ex genere suo est gia vis , de sub mortali peccato 1 quippe qui tendit ad fidelitatem Deo ex Religionis virtute praestandam , iuxta Ap st. I. Timoth. s. Habentes durenationcm, quia primem priminisum fecerunt . Sed ob materiae levitatem si venia-
si si V. C. Si quis vovet, se recitaturum 3. Paler P
ser, Ae Ave . Ratio i Quia votum est quas privata quaedam lex, quam quisque s bi sponte imponit; idem
que eius obligatio ad modum aliarum legum explicanda est. 3 Votum in dubio interpretandum est secundum naturam, di conditiones rei promissae: Quia quisque promittens praesumitur tali modo se obligate voluisse, sicut rei promi gae natura postulat.
M s dubium sit de intentione voxentis, tune in
29쪽
terpretatio seri diliet secundum ve borum eo u. nem usum . de acceptationem. Lxempla sunt . I. Qui
vovit Rosatium, debet pie orare . II. Qui vovit ieiunium, intelligitur Ecclesiasticum cub., , sa, Ita qui vovit ieiuniam in locis ubi est conisia suctudo abstinendi a lacticiniis, intelligitur obligasse
,, ad iriunium ut in ea regione mos est. N B. Violam uotum abstinendi certa die a carnibus toties Mecabit, quoties ea die carnes comederit e Ra tior Quia votum abstinentiae negativum est , Praedi earia dititibutionem adserens , ut sensus sit e Voveo ,
me tali Hie nunquam carnes comesturum.
4 In dubio votum c idem die de iuramento inter
pretandum est, quatenus minorem oblistationem adiert:
suiu , eam agitur de caligatione , ricta interpretario
jurienda est . votum autem giavissimam obligationem continet 1 Ergo . Deiade magis homines movebuntur ad vovendum, si eorum exactio benigna potius, quam ligida fuerit. s Volum sne temporis determinatione editum exeacutioni mandari debet, quamprimum commode potest, iuxta Dcuteronom. 23. Ratio: Quia hoe est eommune omni promissioni absolutae , de non limitatae , ut satim oblitationem pariat, de consequenter exigi possit;
atqui , Deum statim exigite executionem voti , eonis
sat ex Deut a . Voti Rcligionis dilatio notabilis sine iussa ea ula est mortale propterea quod o uasi mutiletur obsequium Dei perpetuum , ad quod se obligavit vovens.
6 Obligatio voti personalis est , & ad aliam pers
nam non transit. Ratior Quia obligatio voti, it c iuscunque promissonis ex propriae voluntatis eonsentunasci debet : Ergo non alium , quam ipsum voventem, ae consentientem obligat a nis alius sponte velit pro alio supplere votum, tune enim fit proprium,
iuxta illud: Stibi clatum sapit naturam erus , in cu usticum stitio Iur. I Ad votum a Communitate factum non obliganiatur posteri, nisi ex vi pacti, & eonsuetudinis longae idum modo approbatio tacita , vel expressa Episcopiaecedat.
N B. Factum alienum voveri non potest , sed inten
tio voventis esti censetur, curaturum se , ut alius saeiat . Unde liberi non Oblieantur voto parentum .
offerentium eos Religioni, nisi consentiant . N rati sucent: Nam ingressus Religionis debet esse liberae νο
8 Vovens, se ieiunaturum, non satisfacit , s alteri
persuadeat, ut pro ipso jejunet. Ratio a Quia voψens factum proprium promisiti Ergo ad illud obligatur. ς Si ψovens impotens est implendi voti sui , non debet aliam personam substituere. Ratio : Quia actu,
se non extendit ultra intentionem agentis I vciventis auia
tem intentio fuit, se facturum: Ergo, si id non pos
si, non tenetur per alium praestare.
io Triplex est votum. personale, quod est promisiaso iacta a Wovente alicuius stinctionis praestandae. Reale, quod est promissio facta alicuius rei dandae, etiam
per famulum , V. C. eicem synae . Mixtum . qu. participat de utroque . V. C. vovere . contra hostes fidei se pugnaturum, suis sumptibu pereari naturum. I in voto mixto ex reali , & personali attendidhbet . quidnam principaliter pro itere an mus sue
, it λ si enim, quod est personale , principaliter promissum fuerit, reale autem accestarie, tunc. si vovens per te peregrinari , vel contra hostem militare non possit, non tenetur sumptus mittere, quos prosleisce do saeere debuisset. Contra autem dicendum , si realest principaliter, personale autem accessorium , v. C. vo cre , propriis manibus se daturum eleemosynam .i, nihilominus tenetur ad eleemosynam.
ia Ad voventis haeredem post aditam haereditatem
transi obligatio votorum realium . non item personalium.
Ratio est 1 Quia haeres libere adeundo haereditatem sentit comm dum i Ergo etiam debet sentire onus , quod est votum reale et idque non ex voto Religionis, quippe quae solum voventem astringit , sed ex virtute Justitiae . ratione aeceptat vi haereditatis una cum omni.hus cineribus . .
la Haeses non tenetur vota , & legata pia praestare viti a vires haereditatis ι imo neque cum diminutione legitimae nec binariis haeredibus debitae. N B. Solutio votorum , utpote potioris obligationis, praesertur omnino legatis pias . Quod vero vota personalia defuncti haeres non teneatur exequi, ratio ess rori a haeres succedit defuncto , ejusque personam reptae sentat .tantum in realibus commodis , de oneribus
debitis ; non it cm in prἱψIler A.& obligationibus personalibus . Excipe r Nis lub ea conditione haetes
non neeellarius institutus sit, ut talia vota exequatur altem, nisi haeres sponte se obligarat ad vota persona. lia defuncti exequenda . a 4 Vota mixta non tenetur haeres implete , nisi quod in eis reale est, per se, de independenter a se sonali obligatione defunctus promiserit.
ii doctrina , quod quando dubitatur de materia voti, licet uo. tum sit certum . salua proprietate verborem , semper tiara de-het pro miticita obligatione . Plura inquam , potest in praxi obseruare . si e. p. aliquis uoWerit recitate Rosimum , ct non recordatur , an integrum. vei tertiam eiu partem . mtest mhligare ad solam recitationem tertia partu . nam id communiter inteli gi solet nomine Rosarii . Qui u it audire Missam quot die . S non recoεdetur , an hahueri intentionem duplicam Missam audiondi diebus Amp , potest & his diebus unam tantum Missam audire . quia intentio uouemis pristimur tuas se . ue nulla dies transiret sane Misa . Qui vomit ieiunate . &dubitat , an habuelit intentiomem ieiunandi in pane , ct aqua. sumeti si modo ordinario ieiunet . di se de reliquis.
Dixi tamen , semper salvandam esse proprietatem verborum , quibus aliquis uotum emist, s de ipsus ditimis intentione non constet 1 nam semper quis praesumitur voluisse se obligare . quo pacto lonant verba suae obligationis . Hi ne qui vovit e. p. non bibere aliqua die uinum . vel abstinere a ea inibos , in te ligitur voluisse se obligare per modum praecepti negativi obligantis pro mpei ad talem ahstinentiam . ia per consequens toties peceat .suoties vel hibit vinum, ,e1 earnes comedi . Si vero vovit se.
iunare. quamvis votum esset de ieiunio in pane A aqua, tolum
eat prima vira , comedenso etiam earnes 5 bibendo vinum .atio est , quia uotum taesum est per modum immepti amrma. xiva semper obluantia . tia non pro semper . unda ea ipso quod vel e medendo . vel bibendo reddita sit pro illa die impore siqexecutiti voti . non amplius tibiivat . Neque alicui fac at dim- cultatem id , quod dixi, stilicet comedentem earnes solum pri .ma vice peerare, quando votum non est negativum. Ideo isti tur , quando quis tenetur ad ieiunium ex praecepto Recutiae . to es peceat quoties comedit carnes , quia in tali praeeepto Fe-elesastim duci intelliguntur praecepta et unum positivum da ieiunando. alterum negati .um de non e medendo tarn es. Ν pie Inde meratur quotie violatur. At qui se obligavit ad ieiunium ex ei vati, non intelligit se obligare ad carnium abstin intra iuper distinctim obligationem, sed solum quantiam nece Litia est ad ieiunandum i stante e sto quod reddatur impossibilis observa observandum etiam , verba uouentia de aliqua materia , de qua extet lex divina, ti humana, intelligi prolata se eundum dii. positionem talia letis. Et hoc inserunt Theologi , voventem re runata in vigilia alicuius sancti posse in s baio antie ipare te. unaum. si talix v stitia incidat in Dominiea . quia ita ter mos di consuetudo Ecclesiae . Item ex eadem ratione non teneri adae iunium diebui Dominici . qui utivit singulis diἡbuq ieiunate si non habuit expressam intenti em etiam die ut Dominicit imi unandi . Non pauet etiam volunt quod qui vovit ieiunium ilia Rulis sextis iariis . non teneatur ieiunate die Natalis Domina . ti incidat in seria sexta . quia Ecclesiae mos est . ut tali die Q. medantu earnes , Maecique non sit Ohligatio ieiunandi . verum contrarium videtur satis clare decisum caep. sis. M ovem. 16-
Π:8ψandoriser tantii , ct executio voti pendet ab aliqua
eonditione . S haee pendeat a libera voluntate alterius . videat Con e ramus . ne pinnitem illam malitiose impediat . nam svotum sit de materia eravi . semper id erit peccatum moi tale. Si τeto e Matio talis fit, ut ea pendeat ab ipsa vovente . eam. que habuerit antentionem ponendi . tune obserυandum est ut a Bibeat moralem & stimcientem diligentiam ad ipsam ponendam. vii relistionem . si xonvaluerit ; tenetur adhibete m Talem dili aentiam. ut Neu peret sanitatem demise abi inere acatiis noxias. Item s vovit ingredi Religionem, ea su quo aequirat aliquam selent am , tenetur adhibere moralem diligentiam: bea' acquirendam . Quod si aliqvix maliticile abstineat ab huia ulmodi , ne teneatur votum adimplere, tune peceahit contra votum a seeu si e. p. eomederet ei a n x os . vel abstineret a nudenda , nora animo .otum subterfugiendi. sed .isus passo in regligentia . si vero malitiose impediens e nditionem . a qua votum pendet , mecat conita votum, dieendum est . . ventem
religionem . si non laberetur in peccata eamis, A ex imia ita Merare . me eoeatur ingredi religi nere . duo pecea a committera , unum scilicet multa castitatem , aliud co tra
lii. Cum vota personalis solum a me possnt voventem. x non alim . videat Consessarius quid dicendum de iit . qui umvent facium alienum, puta si patet voveat ut Filius religionem incrediatur . si Mater quod Filia tali habitu induta incedat vuleo δει Ciarm n. . E Devia , . t Teret' ιν lino m. Non tenenatur eteo Filia talia vota parentum adimplere, ni Drte raras . verint, quia selum ex ipsorum intentione pendo personalia obli gatio. suadendum tamen iis est , ut is voluntati Parentum a commovim s id fine graὐi ineorum do vaseant praestare . pa rem es autem, qui alia oota secerunt, tenentur Ladere filiis iaut rem a se promtissam adimpleant, sed hoe non debent facere
30쪽
Utrum melius . magisque meritoriam si opus ex Volo ,
, R , Atia meritorium. Ad melim est epua ex voto,s 1 quam sine volo. Prob. Nobilioris virtutis nobilius est oput i Religio autem omnium virtutum m talium nobilissima est: Ergo M. V. C. Opus temperantiae , s ex voto sat in Dei honorem eoneepto, al- citis virtutis , nempa Religionis . honestatem eos se.
Quitur . Constraatur. Qsia omittens opus honum . v
eto promi sum, saerilegium committit , de gravius meia eat : Ergo, qui Observat , masnam virtutis laudem amo consequitur e Quia oppositorum eadem est ratio opposita ι neque congrust divindi Iustitiae , ut voti transgressionem plus puniat , quam ejus observationem
a Neeessitas implenda voti non minuit tibertatem
voluntatis; Quia homo iustus sponte , ae libere ope satur , quod lex iubet , licet sorte non opcraretur , nis lex iuberet. s pcenitentia voti . si essicax non si , nihil eulpae habet i Quia talis smplex displicentia non versatur circa malum . R prohibitum objectum . Nam scut
ab initio potuit homo nolle vovere i ita postea optare potest , quod non vovisset . Est tamen eiusmodi actus plerumque otiosus a interdum etiam , praesertim in votis gravioribus, & perpetuam obligationem iud vicentibus , cum perieulo praevarican3i iunetiis r mamobrem veniali culpa , interdum etiam mortali non
De roso poenali. Trotum poenale dieitur, eum quis minime assectutV est ad rem , quam in poenam vovet i sed ideo
eam promittit, s crimen commiserit, ut re rahatur acrimine . V. C. Voveo, me inare situm Religionem,s fornieatus fuero, aut inemosynam in poenam dat
tum . si lusero. a Si opus principale illicitum, vel impossibile fiat, ut eius praestandi obligatio per dispensationem tollatur . eadit etiam obligatici poenae quippe quae ut ae-ec soria promissa erat . V. C. Si quis vovet , si cum hoe homine , cum qu inimicitias gerit , Iocutussierit . in menam se ieiunaturum . nulla est o lagatio mendi . Quod per dispensationem etiam poena tollatur , probatur: Quia poena habet ordinem ad trans. s. resonem ι atqui post dispensationem locum non habet transgreso .oti r Ergo neque poena . Secus vero est, si praevaricatio voti semel accidit , adeoque mena
contra Eta est 1 tune enim utrumque vinculum per se
obligat . atia, ut unius solutio per dispensationcm
non trahat laeum solutionem alterius. 4 Ignorantia , vel oblivio , excusans a eulpa , m-dem excusat ab annexa pona . quippe quae 'non habet , ubi voluntati a transgressio non elietiam locum habet in ignorantia saeti . v. . visti , te Missam auditurum diebus festas a s
dieris , te eleemosynam daturum, sed pQ s is , quia non recordati, , diem stilum e M , peram exst, ae si alia iusta eiusa impeditus esto . tum , si blasphemiam impost mim dixero , da
ho in Eleemo unam unum aureum ν .gitur toties , quoties peceatum. eommi fuerit , si nimirum intentio fuerit vovent .
interdicere precandi facultatem se proposita 'naisi vero non constet de intentione Myenti, , tune pro Prima vice solvenda est poena 3 quia . cum de interia
elatione vos agitur , peri in dubio am-Plectenda est , sal Va verborum Pro Ietate.
α Non peeeat vovens , s appositam e ritionem uitet, vel impediat, ne voti obligationem contrahar. U. C. Aliquis vovit, eleemo*nam se daturum, ii iti-raverit , si laserit Bee. non precabit , si abstinuerit ideo a auramento , fle lusu . Cum enim vovens adhuelibet se a voto . poterit eius obligationem subteri pere, vel impedire quom Me modo secundum se noct,llicito . Quod si vero vovens Iege , aut Praecepta obligatus sit ad eorditionem servandam , tunc pecca-hil eontra Religionis virtutem . si non servaverit . V. C. Si spatio unius anni fornicationem evitavero . in gratiarum actionem ingrediar Religionem et talis, si
intra annum sornieetur ea intentione , ut voeti Obliga tionem subterfugiat , non tantum eontra eastitatem ,
sed etiam Religionis virtutem peeeabit, violando quoia dammodo pactum eum Deo initum ca9.., c a 3 Hae tamen conditio a voveti religionem si ,, pater ex Inditi redierit . evitari non posse videturis sne peccato . quia principalis intentio esse possetis vovendi religionem amoto obstaculo absentiae patristis adeoque videor me obligasse ad non impediendum, ut , , obstaculum illud removeatur. Si e ditio voti ex naturalibus eausis dependeat ,
non peccat vovens contra votum , tametsi conditio
nem eventus impediat , si nihil per vim , aut dolum agat . V. C. Si propter valetudinem voveas Relisio nis ingressum , licet bibendo , vel eomedendo laedas, Non peceas contra votum . Item , si voveas Religio nem , si patet e senserit , poteris precibus apud patrem instare . ut dissentiat . & ita te liberet a volo. Ratio : Quia vovens non censetur se obligare ad pr movendum , vel nulla ratione impediendum conditi
i 3 Qui aliquid Deo vovet , vel homini promittit
sub eonditione consensus paterni, statim obligatur, si pater consensum praebeat, licet postea dissentiat. N B. Si qui, umeat Religionem , s pater consentiat , patre dicente , se non suadete , ree dissuadere , tune censeri debet eonditio impleta . Nam , qui v vel sub conditione eonsensus paterni . eius animus censetur esse . se obligare uelle , nisi pater aegre ferat , vel dissuadeat . Qui autem tacet , non utique fatetur . sed tantum vetum est , eum non negare , sive eontradicete . Idem sentiendum, s pater ante conis
sensum moriatur; quia spectato fine voventis satis est,
patrem non contradicere , seu non se pponere.
4 Etiamsi aliquis dolo effetat . ut apposta voti conditio non impleatur, obligati nem sithter gere videtur . Vel enim talis vovens s V. C. Religionem, si fornicatus fuerit a qui fraude postea usus est , ad , olieonditionem obligatur ratione conditionis impletae . vel ratione peceati rem missi : Neutrum dici potest . Non primum i Quia revera conditio impleta non est ;si quidem a sornieatione praeservatus non est . Adde ,
incertum etiam esse , etiamsi is haude usus non es sit , utrum conditio , quippe is apte natura contingens , impleta suisset , nee ne. Non secundum i Nam
foe discrimen est inter violationem promissionis Decis actω , Λ violationem promissionis homini factae a quod illa obliget ad poenitentiam , Ee satisfactionen pici peceato , di iniuria Deo illata haee veto ad 1estitutionem damni homini illati . Quia homini viola tione tutis sui damnum insertur in bonis ei utilibus , quod compensari potest , ae debet; Deo autem traniagi essione voti nulla utilitas decedit , uuae restitui pos-st , ae debeat , sed tantum honor, R eultus debitus aufertur, qui per poenitentiam ei restituitur. Quare generalis regula tradi potest , quod transgresso voti non obliget ad compensationem . U. C. Si vovisti certo die ob speetalem devotionem te ieiunaturum , atque tune intermittas eulpate , vel inculpate , non teneras alio die eompensare.
cu nam per me venere possint. De rore conditionali. 1 m Totum eonditionatum imperfectam , & suspen-V sam obligationem eontinet , ita , ut vovcns teneatur servare propositum implendi votum , s eon. ditio evenerit . Nee debet se interim , dum eventus conditionis speratur , iohabilem reddere ad executi nem voti . V. C. Qui vovit , se Religionem ingres.surum , s pater ex India reversus fuerit, is non pol est interim matrimonium contrahere. t e Mnis homo viator, habens usum rationis, valide vomere potest e Ante septennium tamen irrita onsentur vota , nisi probabilissimae eonimurae suadeant , suffetentem usum rationis adfuisse s post septennium vero valida praesumunmt , nisi probabilia indicia ostendant, deiecisse rationis discretionem . a Leelesia in quibusdam votis certam sormam , seu conditionem requirit , qua non observata irrita sunt i
ad eum modum , quo lex et Oilibus promissionibus, α contractibus certam formam praest tibere potest , s nequa