장음표시 사용
61쪽
dani homines, Theatrorum frequentiam tamquam honestum , te innocens solatium existiment & pugnacissime defendant. Quare operae pretium me facturum existimavi, si ipso disputationis initio altius defixa praejudicia convellerem, fidemque oppignorarein meam, nonnisi communem , certamque doctrinam hac in controversia me defensurum kre.
IlI. Ut porro obligatam fidem liberem , hanc insistam viam. Primum Synopsim Theatricae Historiae paucis perstringam. Post Patrum doctrinam qua ipsi Theatra omnia execrati sunt, perspicue e xponam. Verum quia Comoediarum, & Histrionum Patroni S defenstres, in Evangelicam doctrinam, atque in ipsam ad hoc quod
attinet, profanam eruditionem mentis aciem non satis intendentes aetatis nostrae Theatra toto genere ab antiquis differre , illaque tum pia S las civa,haec pudica & honesta asserere minime erubescunt: is circo post Patrum doctrinam enucleatius turpitudinis, obscoenitatis, S hujusce aetatis Theatrorum notiones dabo, & evincZm non minus hodierna, quam antiqua Theatra obscoena, lasciva, ct tu pia esse . Aliud quoque praecludam effugium illorum, qui cum semst communi penitus non renuntiaverint, aversari Christianae pro fessioni Theatra nostra negare omnino non audente contendunt i
men lethalis culpae damnari Theatrorum spectatores sine temerit te non posse; quia, inquiunt, trutinae istae, quibus malitiis theatrucae gravitas ponderetur, obviae minime sunt. Revera Dissertationem hanc adornaveram, quin distinctionis peccati mortalis, a v niali meminissem , contentus patefacere, peccare quidem Christi nos, qui Theatra frequentant: missa disputatione de criminis qua litate , ct gradu . Hanc moderationis legem mihi praestitueram , tum quod Scripturae Sanctae, Patres, & Concilia abstinendum a peccato absolute inculcent, perraro facta distinctione peccati mortalis a veniali: tum quod saepe imbecillem mentem nostram latent malitiae confinia, di gradus, quamvis manisesta & evidens sit actionis pravitas. aque autem peccandi periculo se objiciunt, qui gravem , aequi levem in dubia disputatione malitiam definire non relarmidant . Illud vero penes omnes exploratum , compertumque est,
lethaliter illos peccare, qui certi de actionis iniquitate3 dubii vero de ejusdem vel levitate, vel gravitate illam scienter& deliberate , dubitatione non posita, exequi temere audent. Si porro ab eruditis Disitig GO
62쪽
tis oppositoribus percuncteris, habeant ne ipsi hi lances quibus tr
tinent venialem Theatricae voIuptatis malitiam, obmutescant, ut
Pisces, oportet: quoniam si Di vinae Scripturae, si Patres, si Concilia
non decernunt malitiam esse mortesem; neque definiunt esse venia-
Iem . Peccant ergo, nemine dissentietue, lethaliter, si ipsi certi de malitia, S ambigui ancipitesque de criminis qualitate , Theatra illa frequentant, quae exitiosa,&Baptismatis prosessioni infesta confitentur.
IV. Ceterum divina providentia disponente contigisse existimo, ut ipsi hanc controversiam excitarent. Occasioni quippe id mihi
fuit, quo severius expenderem, S documenta diligentius conquirerem , unde cum graves Theologi , tum benignissimi insuistae inferunt peccare mortaliter Theatrorum spectatores. Certi ergo sint. atque securi lectores benevoli, nihil a me propria sententia S auctoritate in hac controversia decernendum λre. Quid adversus Corruptelae torrentem usquequaque inundantem , & secum vel ip sprobos, eruditosque viros abripientem, ego misellus homuncio ii stirgam , S aggeres objiciam ξ Insania non vacaret ausus adeo tem Tarius. In id ergo dumtaxat incumbam , ut aberranti multitudini communem cujuscumque aetatis Patrum, Conciliorum , Theol gorum tum Ecclesiae Catholicae, tum Protestantium, tum Ethnicorum luculentissimam doctrinam opponam . Praejudiciis igitur missitis , eam indifferentiam lector subeat, qua Opus est , ut rectuna proferre judicium valeat, nuin promissa mea exacte persolutus fiderim. U. Duo in antecessum praemitto . Primum peccata indicabo, quae communiter contingere , & patrari in Theatris publicis solent. Num postea, evenire interdum possit, ut aliquis sine culpa, saltem gravi spectare Comoedias valeat, sub finem Dissertationis in ex men adducam . Quod ideo praemoneo, quia multi ex fortuito, Sperraro eventu, regulam inferunt absolutam, quod , quam sit a surdum , nemo non videt. Secundo Theatrorum spectatores tribuci in classes quatuor. In prima colloco juvenes fere omnes, Sprovectos plurimos, qui carnalis voluptatis amore capti, & veneris lue polluti Comoedias spectant, ut concupiscentiae opportuna flabella . In secunda eos constituo, qui illuc conveniunt, non ut concupi scentiam, quae lane jam saturata, & ob inveteratam consuetudinem fessa, S ex1ucca languet, succendant, sed, ut oculos chorea-
63쪽
rum artificio . & aures musidae, cantusque suavitate demulceant squemadmodum illi lurcones, qui post lautum convivium bene ingurgitati , aliquibus bellariis S liquoribus labia S palatum titi
lant . Tertiae classis illi sunt, qui Theatra adeunt, non ut cantum svel musicani, vel Tragoedias, Comoediasque audiant, vel saltatrices spectent, sed ut amasiunculas suas elegantissime, ne dicam lascivi sime comptas visitent, easdem alloquantur, S cum eisdem in suis pulpitis velitationes instituere amatorias, videri, & videre, interdum tactiones , S tactiunculas, ct tenerrima colloquia miscere mutuo valeant. Isti neque cantum, neque musicam , neque choreas,
neque Mimos aut Mimas curant. Et quidem jure . Nam quis est tam fatuus, qui fictas persequi voluptates velit, cum habeat, unde saginare revera suas appetitiones S sensus possit ξ Quartae tandem classis sunt pauci, qui illuc conveniunt, ut tempus fallant, ut aliquod cum amicis negotium tractent, ut videant, &curiositati indulgeant, di aliquam pulchram , & dulcem cantilenam audiant . Numisti omnes, alii ex uno , alii ex altero capite delinquant, disquiram , ct expendam. VI. Tandem omnes, qui lecturi hoc opus sunt, enixe rogo , obtestorque , ut alterutrum praestent: nempe , aut in certamen deicendant, ct scripto, non ore: veritatis doctrina, non linguae conui. tiis, ct imposturis evincant, palamque Reipublicae Iitterariae faciant, doctrinam hanc meam improbabilem, falsam, vel aequorigidiorem esse . Et ad hoc , quod attinet, illos Provoco , urgeoque, sponsione facta, sincerae, non fictae Retractationis: aut si praestare hoc nequeant, desinant garrire in circulis, blaterare in officinis , mussitare in palatiis, ct Matronarum, imperitorumque auribus insuiurrare , doctrinam hanc ex ipso Evangelio , ct Patrum chorci sponte manantem , commetitii Rigorismi labe inquinatam ese. Sed, veritate deprehensa, resipiscant, ct hanc se hactenus vel ignorasse, vel dissimulaue fateri ad majorem Dei gloriam non dedignentur. Quod si praestare neutrum velint, hoc saltem non praetermittant: alto videlicet silentio contemnant librum istum . Quid quaeso est, quod contra eumdem ciere turbas, concitare barbatulos, ScaeIum terramque miscere debeant E Si liber iste miles esset, qui gladio districto Theatrorum januis assideret, excubiasque ageret, ut ingredientes arceret, merito conclamarent ad arma. Sed facet
64쪽
iste in Bibliopolae officina solus, neminem aggreditur, nulli molestus est. Si displicci, illum derelinquant tamquam blattis tineisque pascendis Opportunum. Arcanum nobis edisserant. Cur tot libris veneficis, qui primis Evangelii capitibus insidias struunt, benignissime parcit i.r Contra, adversus libros , qui Evangelicam prom vent Sanctitatem, qui aeternum salutis negotium agunt, continen ter mussitatur, & clamitatur ξ Quaenam istius diversitatis ratio Forsitan , quod veritas in apricum traducta percellit, mordet, angit, & iniquitatem viro hristiano, viro Ecclesiastico indignam ex probat Forsitan, quia locum obtinet, quod S. Augustinus lib. de decem Gord. cap. 4. 1 cribit Sermo Dei adversarius tuus es, quia contrsirio jubet, quam tu facis .... sit,ia adversarius es Sermo Dei
qui jubeι ω timeo, ne ego adversarius Am EULBUSDAM, quia
Sperimen Hisoria spectaculorum . I. 1 ἰ Ruditus P. Le Frun Gallico Idiomate Opusculum edidit ,
Ia in quo originem , progressum ,& vices Theatrorum describit.Hoc autem secundo capite pauca ego ad Historiam quod attinet, delibabo. Et ut eorum, quae dicturi sumus, notio quaedam habe tur , spectacula sunt sensuum lenocinia, ct oblectamenta . Eo enim haec PCrtinent, ut Oculos , aures, aliosque sensias demulceant, ex- Canterat, fascinentque. Duo primum Spectaculorum genera. Alterum corporum vires exercebat ; alterum spiritus recreabat. Illud in Circo equorum cursu, bestiarum , & Athletarum conflictu peragebatur. Hoc in Theatro sub umbra, unde Scens nomen prodiit, fiebat, ubi comoedias, & tragoedias repraesentabant Actores, qui
tragardi , S comoedi appellabantur. Actores illos etiam Hsriones vocabant Romani, ut observat Τ. Livius . Qis vero solis gestibus xes prociebant, assimi, & Pantomimi denominati sunt, quos II ratius Sauror appellat. Generatim, qui in Theatro quidquam age hant Scenici, Ludiones, Periit ortis Iudicrae , quemadmodum reipsa dieitur Ars ludicra, Ars Neatralis, Ars Seenies, Ludi Seenisi v cari coepti sunt. Comoediarum aliae Togatae a Romanorum Toga , aliae PaAialc a Graecorum Pallio, aliae Ateluxae a Villa Tusciae , ubi primum inventae fuere, dictae sunt. u. T Disitig Cooste
65쪽
II. Tacitus testatur ante Pompeium Iudos Theatrales perraros fuisse: nec locus iisdem designatus habebatur; sed data occasione in tempus scena struebatur. Euippe Pompeium intusatum a Senioribur , quod Uuram Theatriserimposui pet. Nam antea subitariis gradibui, Icena in tempus ructa, ludos edi solitor, via, fluet filara repetar, stantem populum spectavisse: ne, si confideret, Ne
Iro dies Iotos continuaret. Caeterum everti per aeeitam lasciviam , utyuod quam corrumpi, eorrumpere queat, in Urbe visatur, δε- gener ei questadiis externis iuventur, Dmnasia, ct otia, di turpe
amores exercendo . Lib.x I v. cap. χα Annal. Anno itaque V. C. 699.& quinquagesimo ante Christi Nativitatem, primum ex lapidibus theatrum Roma habuit. Secuudum Augusto imperante anno V. C. 43. excitatum fuit, quo tempore tertium Balbus erexit. Tiberius a Augusti successor, spectaculis insensiis, nisi populi tumultum veritus esset, Theatra abstulisset. Ejus imperio pulsi Italia Histrioties fuere, quos injus Caligola, omnium impiorum nequissimus, revocavit . Claudius , Nero , Galba, Otho , Vitellius impotenter eatra adamarunt. Domitianus, quamquam non secus, ac Antecessores sui, Theatris faverit, attamen interdixit Histrionibus Semnam, inquit Suetonius, intra domor quidem exercendi artem jure concesse. Cavit quoque ne Equites Romani Theatralibus ludis interessent, id gravi persona indignum reputans. TraJanus in Theatrum fedire Histriones, idest Saltatores,& Pantomimos, jussit. Antoninus Pius, sin sustulit, coercuit tamen Theatrorum frequentiam, Actorumque aureas pensiones diminui t. Commodus Marci Aurelii successor, pravitatis monstrum, ludos Theatrales non modo fovit; s ed libidine, & impudicitiis publicis istavit. Istius profligatos, perditosque mores imitatus est Helliogabalus, qui comoedum egit, & nefanda impuritate lubrica, & obscoena in Theatro repraesentavit. Alexander Severus paullulum Scenae impudentiam tem
peravit, quam deinceps laxavit Carinur homo inquit Vopiscus omnium contaminatissimus, aduher, ct frequens eorrupior DPent 1is. Diocletianus dicere solitus erat, subdit Historicus, castores esse vortere Iudor, spectante Censere. Addit Vopiscus, honestam gentem eiusmodi spectaculis semper fuisse insensam . Et hisce quidem it scribit J idcirco ego in litterat retuli, quo futural editores pudoriangeret, ne patrimonia sua, proscriptis legitimis haereribus , MAmis , balatronibus deputarent. III. Sed
66쪽
III. Sed antequam ultra provehor, illud animadvertendum est, tribus hisce prioribus seculis duo obtinuisse Spectaculorum genera , alterum Deorum cultui, alterum populi oblectamento dicatum ἱ ut scribit Tacitus L. h.xiv.qui ludos Τheatrales, in divorum honorem celebratos , sacros appellat. Quare Spectacula, quae populi oblectationi, & laetitiae destinata erant , nihil sapiebant idololatriae; quam redolebant ea , quae sacra dicebantur, quibusque Sacerdotes praesidebant. Spectacula, ad populi voluptatem instituta , non adeo impudica erant, ut vulgus existimat. Impudicae mulieris Florae ludos semel tantum in anno eelebrabant solae effrenatae meretrices , quibus sex populi, & canalicolae assidebant, probis omnibus dedecori sibi ducentibus sordidissimae adesse repraesentationi . Hinc Scriptorum aliqui antiquitatis non satis, ut sibi blandiuntur, periti,
occasione accepta, evulgarunt, Antiquorum comoedias , trago
diasque inhonestissimas fuisse et quod tamen falsum esse , ludis Florae
exceptis , tum veteres , tum recentes Scriptores testantur ἀ Hor
eius in sua poetica arte Tragoediam , ceu Matronam MVem , modectamque depingit. Elfuilae leves indira iratae dis versus , Si festis Matrona moveri,ssa direm , Intererit Sat is pauiatim pudibundoprotervis .
Quod aliqui Imperatores Ethnici, quos num. 2. recensui scenas Inquinaverint, id soIum evincit, homines istos impudentissimos fuis. se , S Pro temporum vicissitudine Theatra deturpasse et secus artem ipsam Theatricam mantista turpitudine, Sobscoenitate infectam fuisse ut fusius infra explicabitur. Quare P. Petrus Lemum in suo citato de Theatris tractatu resert P. Rapin docentem hodierna Theatra mollia esse, de effeminata, quaeque cum antiquis Pagan rum COI lata inhonesta sunt, atque impudica. Et sane Senecae Tra-gcediae , quas stlas ex antiquis habemus recentiorum Poetarum tragoediis Castiores sunt, atque honestiores . Quid, quod Plautus ipse, qui in suis comoediis prae caeteris lubricus fuit, & serdidus, ut spectatores allitiat ad Theatrum, iisdem spondet in captivorum prol ΕΟ recitandam fabulam non esse ut caetera sua opera impudica, sed castam , atque pudicam .
Profecto expediet fabune huic operam dare Non pertractate facta es, neque item us extera ,
67쪽
Dissu RTATIO PRIMA Nequesturcidici infami versus immemorabiles.
Plauto itaque compertum erat, majori in pretio comoedias illas suo ctiam tempore haberi, quae castitatem , honestatem , atque pudorem praeserebant. Quapropter honestiores Terentii comoedias magni semper fecerunt Antiqui, & Moderni. Quippe eo Terentius spectabat, ut vitia corrigeret , moresque formaret, minime
vero ut impudicos affectus cieret ; quemadmodum in ejusdem Epitaphio legitur. Natus in exeelsis testis Carthaginis astae, Romanis ducibus bellica praeda fui. Descripsi mores hominum , juvenumque, fenumque s ualiter o servi decipiant Dominos.
uid meretrix, quid leno dolis confingat avarus . me quicumque legit ,sic puto , cautus erit. Imperator Constantinus, Christianam Religionem amplexus , Ethnicorum templis, & spectaculis bellum indixit: eadem tamen prorsus tollere minime valuit: ut colligitur ex Eusebio , qui scribit, in obitu Imperatoris, publica spectacula, ct quceumque alia sitae oblectamenta homines in otio degentes confectari solent, remota fuisse. Ab ejusmodi spectaculis abstinuisse Christianos, eruitur ex ImperatoreJuliano Apostata, qui Idolorum Sacerdotes hortatus est, ne Theatra Galilaeorum more adirent. Deinde Sacerdotem quemquam hortare, ne accedam ad Neatra. E s. od Ars e. pag. 43o. edit. Dan. Ecclesia tranquillitate donata plures adversus 1pectacula conditae fuere leges, quas lilhuc transeribere congruum reputamus . Imperatores Valentinianus I., Valens, & Gratianus anno 3 7 I. hanc tulerunt legem , quae habetur Cod. Theodos xv. illuc vo. Ieg. pQ. 36 I. Scenici, ct Scenicae; qui in ultimo Pitc, nee state euente interitus imminentis, ad Dei Summi Sacramenta properarunt, si fortassis eoaserint, nulla pshae in Neatralis Spectaeuia eonvemi ne repotentur . Ante omnia tamen diligenti observari, ae tener anctione issemus, ut Pere in extremo perieulo consituri, id pro Iasite poscenter si tamen Antistiira probant )Beneficii consequantur. Α-lias leges tulerunt an . 38 o. quae habentur eodem Codice tit. v I I. I.
pag. 36 s. Mulieres, quae ex vitiori sorte progenisae spectaculorum δε-hentur obsequiis, si Scenica os is declinarim, ludicris miniseriis deputentur; quas necdum tamen consideratio sanctis ci Religionis
68쪽
DE SPECTACu Lis C P. II. sct Chrisianae legis reverentis Iu aes ei mancipavit: μι enim, quas
messor vivendi usus vinculo naturaιis condisionis evolpit, retrabi vetamus. Haec lex Mediolani data fuit, fortasIis Ambrosio instante. quaeque Aquilejae anno 38 i. renovata fuit, & habetur tit. v I I. I. 8.pag. 37o. Anno 336. Tneodosius Magnus vetuit, ne Judices ludis Theatralibus interestent, illis diebus exceptis, in quibus natus, &Imperii sceptra ipse tenuit, ut habetur Tic. v. I. t. pag. 3 so. Nullus omnino Iudicum aut Theatrocibus ludis, avi Greensium certaminiabus , aut ferarum vacet, uisitius tantum diebus, quibus pia in lucem esiti, vel ImperiiIumus sceptrajortiti: hisque ut anse meritem tam
tum solemnitati pareant; pos epulat vero adspectaculum redire δε- Asant: in quae tiamen o es Iudicea, sive privati nihil penisus auri
praemio dandum esse cogaVcent. IV. Honorius, & Arcadius Imperatores anno 39p. omnia superstitionis Paganicae templa dirui praeceperunt. Si quae in agruiempuIuut, sine turba, ac tumultu diruantur. His enim dejectis , atque sublatis, omnis supersitionis materia consumetur. GL Ne My. ΙΔ. TD. x. Leg. I 6. Et anno 4I4. & circiter sola Christiana Religio omnes imperii dignitates exercebat ; solaque templa habuit
precibus communibus destinata. Spectacula tamen de medio tollere omnino haud iudicarunt consentaneum Impcratores. Arcadius anno 399. Cod. Theod. xv. Tit. 6. Lem 2. ait. LudicraI artes concedimus vigilari, ne ex nimia horum refrictione trisula generetur. Idem dicit Honorius in Occidente DI. X. l. 16. ια. II. Ut pr6
nor risus jam salubri tegesubmovimur, ita festor Conventus tapium
in communem omnium ιaetitiam non paIImur jum operi. Unde is
que ullo Sacrificio atque uua supersitione damnabili exhihere posuis voluptatcr, fecundum veterem consueturinem, inire etiaω hesu es pipia , si quando exigant sublica vota, decernimus . U. Leges illae minime impedierunt, quin Sancti Episcopi adversus spectacula declamarent. Episcopi Africani in Concilio anno 399.
vel ut Baronius contendit anno 4o I. celebrato, auo inter alia ab Imperatore postularunt. Primum, ne diebus festis in viis, platei Gque saltationes f rent. Maxime inquiunt cum etiam in naralia ous hemissimorum Mart um per nonnullar Civitates, ct in ipsis I eis fueris talis commiuere non reformident. Evibus ciebus etiam, ou sudoris es dicere, saltationersceleratissimas per eseos ac uepDB Ical
69쪽
IO DissERTATIO PRIMA tegI exerceant, ut matronalis honor, innumerabilium 'minarum pudor depote venientium adsereati Fisum diem injuriis lascivientibus appetatur. Secundum,ne diebus Dominicis saltem,& aliis solem nitativus Christianae Religionis Theatrales ludi celebrarentur. Nec non o iiDdpetendum, ut spectacula Theatrorum, ceterorumque I dorum die Dominica , vel taeteris Religionis orisianae diebus celsberrimis amoveamur. Hoc idem pro Mediolanensi Civitate obtinuerat Ambrosius. Et Theodosius junior anno 42 s. hanc tulit legem , quae est s. lib. xv. tii. de Defueulis . Dominico qui Septimanae totius primur es dies Natale, atque Epiphaniorum Chrisi , Paschae etiam, uinquagesimae diebus, quandiu Caelestis lumen
lavacri imitamia novam Sanssi Baptismatis lueem vestimema teson-tur, quo tempore, di commemoratio Apostilicaepassionis, totius cir sianitatis Magistrae a cunctis jure eelebratur , omni Theatrorum , atque Greensium voluptate per universus Urbes eorumdem denegata ,
ut totae Christianorum, aestritium mentes Dei eultibus occupentur . Carthaginenses tanta iusania erga Theatrales ludos abripiebantur, ut tandem sola Dei vindicta Vandalorum gladio executioni demandata, abusum, omnium malorum lantem, delere potuerit. Severam , ac tragicam punitionem tetris coloribus depingit Salvianus lib. 6. pag. I 33. Uuis aestimare hoe malum possis G cumsonabant armis muros Cirthae atque Carthaginis Populi Barbarorum ; Gessa Carthetisensis infaniebat in circis, luxuriabat
in ne aIril. . . . Fragor, ut ita dixerim, extra muros, ct intra muror praeliorum, O ludicrorum, confundebatur vox morientium, Porique bacchantium Z ae vix discerni forsitaπρoteratpubis ejulatio, quae eadebat in bello, ct sonus populi, qui clamabat in Circo.
VI. Concilium Arelatense, celebratum anno 4s 2. juxta Sirmondum, renovavit excommunicationem , quae in primo Concilio anno 3r4. Iata fuit in Theatricos . De Neatricis, ses placuit, quamdiu agunt, G communione separari. Cum s. Non ideo tamen Theatra cessarunt. Nam D. Caesarius Episcopus Arelatensis sexto seculo invectus est adversus Theatrales Iudos; ut docet Cyprianus Episcopus Tolonensis. Cur Sancti Pontifices Imperantibus Magistratibus Christianis non effecerint, ut Theatra penitus diruerentur, Gelasius Papa respondet. Ego negli enIiam accusare non audeo Pracdeesorum, eum magis credam fortasse LenIasse eos, ut haec praD
70쪽
tas tillaretur, ct quasdam extitisse causas, ct contrarias voluntates, quae eorum intentiones proedirent. Hic Pontifex Theatrorum abuissum praecidit, ut advertit Eunodius Papiensis in suo Apologetico apud Baronium anno 496. Verum paucis post annis Theatra iterum aperta fuere. Nam Theodosius Italiae Rex haec de Theatris pronunciavit. Mores autem graves in Spectaculis quis requirat Ad Cimcum n Dium convenire Catones. uuidquid tute gaudenti populo diacitur , injuria non putatur. Locus es, qui defendit excessum. Cassiodorus lib. I. Epis. 27. Et clarius validiusque idem Rex apud eumdem Cassiodorum lib. 3. Dis. s I. adversus spectacula invehitur. Spectaculum expeIIcnsgravissimos mores, imitans Ievissimas contemsiones , evacuatio honesmis, fons irriguui jurgiorum, quod vetusarquidem habuit serum, sed contentiose posertias fecit ese ludibrium.
Cur ergo ea non sustulit Respondet: me nos foveisur nee tate populorum. Expedis interdum desipere, ut posmus Populi desiderata gaudia conlinere. Vide Epis 3 i. ub. I. Spectacula Romae omnino cessarunt sublustiniano Imperatore, quando praecipua aedificia di
VII. Ethnicorum Auctores plurimi Theatra improbarunt. Ovidius in sua ad Augustum Apologia lib. a. Tris. haec scribit. At tamen hoe fatear, Iudi quoqueseminaprcbent Nequitiae : tolia tota Neatra iube. De arte amandi IIb. I. Theatra scopulos vocat impudicitiae, quo mulieres concedunt, ut speetent, spectenturque. Spectatum veniunt, veniunt spectentur ut i cnie Deus casi ramna pudoris habet. De remed. amoris lib. 2. At Ianii tibi sis non indulgere Theatris Enervant animos cisharx, caniusque, lyrcque D nox, di numeris iraebia mota sui; . Ovidius haud erat severioris Ethicae regulis addictus. Valerius Madiimus lib. 2. de Dec. eap. 4. describit damna quae Romanis Theatra intulere, & laudat cap. 6. Massilienses, quod Mimos recipere nollent. Ne talia spectanai consuetudo imitanai lieentiam sumat.
Tacitus Itb. 4. cap. 8. Annal. narrat Romanorum Sapienti res detestatos fuisse comoedos, comicosque, quos e Graecia non