장음표시 사용
221쪽
A videt. Quod autem deinde obiicitur,nihilo plus firmitatis habet, con
suetiido enim est seripturar,rem aliquam,primo generatim,& in uniuersim ensiciare,tum per partes sigillatim enarrare: sic hoc loco,prius uniuersὶ nominatur aquae superc testes,deinde per varias ipsarum species, si species tam e nominandae sunt, imbres,rorem,niuem,pruinam,explicatius,& distinctius exponuntur.
Benedicit sol luna Domino: Benedicite lilia coeli Domino.
MN is quidem huius mundi structura cunei is numeris absoluta tanquam ad regulam facta , & ad lineam respondens, cogit sui speetatores & contemplatores, Deuopifice omnium agnoscere,ac venerari. Sed nihil est omnium quae aspectu sentiuntur,praeclarius,admirabili sis,&diuinae potestatis,ac magnificentiae illustrius monumentum,quam sol, dux & moderator cunctorum siderum,omniumq; caducarum reru procreator,& conseruator. Nihil enim est eo,vel aspectu pulchrius,vel es-ficacitate potentius,vel usu,& utilitate copiosus. Hic itaq; tenebras fugat, ru colores,vel facit,vel ostedit,c λ exhilarat, omni u animantium oculos,atq; animos insatiabili voluptate c5plet,& mundo salutare,maximel vitale,& cunctas naturas augente,nutricante, sensuq; aDficientem calorem largitur.Ex quo factu est,ut a viris doctis, omnium C rerii mortalium parens N altor ritE nominetur. In eo multa sunt praeci- ροὶ mira.Inprimis magnitudo ipsius,etenim uniuersum aquae simul& δxerrae globum, centies texagies septies,sol unus exuperat: stellas quoq; inerrantes,primae magnitudinis appellatas,& quindecim latum in octauo orbe designatas ab Astrologis,multu excedit: siquide illae non an Plius,quam centies & septies,aquae terraeq; mole superant. Deinde ii
credibilis est in eo copia lucis, ut qui unus duntaxat penitus fugandis tenebris,reddend6q; diei sufficiat, id quod cetera omnia sideras mulcoiiaucta,praestare no possunt:questu ite lux,praestatia solis praestingui
D logi,nec pauci de Theologis,totius lucis, quae inest in aliis quibus cui que sideribus, sole esse * sonte & auctore no temerE opinatur. Ad hoc,sol annuo cursu& unico sui spatij circuitu, principales tepestatu
vices facit,& variat lyeme dico,aestate,ver,& autunum,& cetera, quae
his necessario,vel adiuncia sunt,uel cosequentia.David in Psa. I 8. pulchritudine solis c6parat sponso,qui e thalamo suo speciosissimus, summo ornatu ci decore procedit: vim autem dc impetum eius coparat giganti:
222쪽
canti: siquidem eius circumvectio, tanta celeritate ab extremo Orien- Ate sertur ad extremum occidentem , atque inde ad dexteram coeli r gionem reuoluitur,ut uno integro circuitu, diem noctemque coficiat,
modb sublimem sese nobis ostendens,modo sub pedibus ab oculis nostris oblitescens:& oppositas nobis terrae,atque aeris regiones, longElatetque occupans: nullum orbis locum,non suo fulgore calore que per-Locio Ec- lustrans. In libro autem Ecclesiastici,multis verbis extollitur solis prinet Sattici stantia. Primo ab opifici j magnitudine,ctim dicitur, ni vas admirabile,c Z. 3. opus excelj tum ab opificis excellentia, cum dicitur, Magnm Domini fecit illum postea a caloris efficacia ciuit subditur,se meridians exurit terras in conjedia ardoris rimuluis poterit uitincre: denim, a luminis e cellentia,addi tur ensim 'radi s igneos ex blans,2 refulgent radiissuis, ob - 2cat oculo :denique i cursus celeritate,nam subiungitur: Et in semion bineiu oe Braus tir,hoc est,sermonem seu verbum Dei, siue eius mand tum & praeceptu custodiens de exequens,magna sestinatione iter suum
conficit,adeo,ut singulis diebus immensum coeli gyrum circumea , dctotum Orbem ambiat.
Di vsh D ionysius Areopagita in libro de diuinis nominibus, & in A. c. pri.
Areopalli- mae partis,solem facit euidentem & expressam diuinae bonitatis imagiatae, de sole nem dum quia sol non cogitatione,aut electione, sed eo ipso quod est, pr ara illuminat omnia, quae pro modo suo participationem lucis admittunt: sentcntia. ita diuinum bonum, ipsa sua substantia, omnibus quae sunt, pro captu cuiusque totius bonitatis iniicit radios:tum etiam, quia, ut ipse in eo- 'dem lib. infra, in capit. . . partis tradit, sol unus cum sit, sensibilium Utamen retiim substantias & qualitates uniformem infundendo lucem, renouat,nutrit,seruat,perficit,discriminat,coniungit, refouet, foecundat,auget, immutat, firmat, implet, substollit, vivificitque omnia,&quodlibet ex omnibus,naodo sibi congruo,unius eiusdemque solis est particeps,plurimorumque participantium,sol unus in seipso causas arma lora th uniformiter habuit. Sic Dionysius.Sed ut verbo dicam, tanta est so-uerint hic, Iis excellentia,inter omnia,quae patent sensibus nostris,ut permulti so- ut numin. lem quasi diuinum nume adorauerint,&diuino honore cultuque ais Tlinia m cerint: a quorum sensu no videtur abhorruisse Plinius: quippe in et, lib.
comtum c. 6. ita de sole stransit,septem siderum,qua ab incessu vocamus errantia, cum scis. errent nuZι minim His,m diu solfertur, amplissimam nitudine icpotestate: onec temporum mor terrariamque ,se Iidera m etiam ipsorMN, coelique tector Hunc mundi esse totius an mum ac mentem, hunc principale naturae regimen ac numen e credecor, fera auet Ac latam trabium Irrato ergiene aie
223쪽
A tenebras,hie reliquasi lara occultat,hic vices tι ο ῖ, rnes mque imper renascente ex usu naturae temperai. hic cali tristitiam distulit atque etiam Mni Dii nubila a limi serenas hic um lumen coteris quoqbsideribus fae erat,praeclarus,
exi Hut,omuin intuens,omnia etiam exaudiens t principi literarum Homero
placuisse,in ore video. Hactenus fuere Plinij verba. Moses igitur prout dens,facile hominum fore in hunc errorem lapsum,prisertim Hebraeorum, quorum valde lubri a rant ad superstitiones, Gentium ingenia praemonuit Hebraeos i .pite quarto I uteronomii, ne vel solis& lunae, ceterorumque astrorum pulchritudine, & utilitate commoti, vel errore gentium decepti , eg sidera colerent ac venerarentur, quae Deus in ministerium & usum cunctarum gentium, quae sub caelo sunt, a condidit.Verum nec monitis ipsius Mosis,nec prophetarum documetis,Hebraei ab eo errore cohiberi potuerunt. Lesimus apud Ezechielem cap. 8. Deum Ezechieli demonstrasse quosciam Iudaeos, qui exorientem solem adorabant legimus etiam in lib.'. regum cap. Iosia
regem Iuda,proiecisse de templo & combussisse vasa , facta dicatinue uniues militiae caeli,eos quoque de medio sustulisse,qui soli ,lunae,&duodecim signis incensum adolebwt:abstulisset aeterea equos,a regibus Iuda consecratos soli, currus item solis igne combussive:equi autem,religione rituque Periarum,sacri erant soli. Sequitur lun alterum luminare magnum,ut appellat Moses,n5 quia Luna praeter solem,ceteris astris sit maior,cum contra,& omnibus planetis, cessentia. C praeter uni Mercurium,&cunetis inerrantibus stellis visu notabili- Gen. Lous,eam minorem esse mathematici demonstrent,sed quia terris proxima,post solem maior ceteris, videtur sensibus , di vulgo iudicatur. Lunae,inquit Plinius .li. a. c.9. nouissimumsidui, terri u amiliarissim vi, 2 Tulchere
in tenebrarum remeditim a natura reperitim , Ommu alii ora vincit admiratio- mab uae denem. Multiformi haec amb. ge torsis ingenia contemptanti im crescenssemper, riptio mauisenescens mcdo curuata in cornua, ori aequa portione diuisa modo sinuata Plinis. in or n. maculosa, ea Guq tesubito praeriten , minens pleno orbe, ac reponte mina arus pernox itiassera, Iarae diei lo i cem auiuuans,de ciens, o in deserit: ι tamen con pi Ma,hum lis est excelse,atias admota caelo, alias contigua mentommune, o uilonem elata: unc in Au trum deiecta , in totum a flemutuara luce fideres, molliore θ' i coerila et soluens tantum humorem, at luectaaugensque solis raui absumani. Hac of Arufo terrassatio si accedens D quecors cra implet Nedens inanit ideoque cum incremento ram ingentur co chylia, anguis etiam hominu cum eiu l ne augetur ac minuitur fondo quoque ac pabula vim e in omnis I et ni emiant,feram cccis corpora in m
224쪽
bata ei sementia. Sic Plinius. Cur autem de septe planetis, solentix lunam frequentissime , iidus Veneri, raro, & tantum sub nomitie luciferi, reliquos autum qu tuor,
Saturnum,Iouem, Martem,S Mercurium usquani memorat ac no-
'Vises minat diuina scripturaZEquidem reor non aliam esse causalia,nisi quia est luna a praeter solem de lunam,ceteri planetae, iudicio sensuu 5 vulgi. nec loco,nec motu,nec magnitudine,nec fi nec proprio aliquo este a stellis inerrantibus ainios cantur,ac ducernantur, ideoque crediderim,eos generali vocabulo stellarum, comprehendi & significari. sed
eorum quoque licet obscuram vulgo,exploratam tamen compertamque sapientibus vim,esse magnam 5 variam,diuersosque admodum es Iectu docet Plinius li. r. c. 39 ita scribens. hizo,Pι iunati rarimpedia- in intelligitur anno μ reliquoi m quoi emotium Iulei hinpropria esi qmb que visis ausuam cuique naturam sertilis.Alui sunt in bri orenisoluti hu limur, risfineunda ilia concreti in proluas aut coam in nihesis ut 1 ciati m grandianes : ali' flatus, alta teporis ilia vaporis, alia roris-'lia rigcris. Nec te haec tanta debent exhiimari, quanta remu-ur,ctim esse eorum n liam Minus luna,tam imme se ali in uinis ratio declaret. Liti r in suo quae Me motu natur m suam exercent: quod manifestum, alumi maxime tra pius imb.ibus sciunt. Nec meantium modo uerum haec vis est, sed mulio m etiam ario entium caeu,quot es errantium accessu iri ulpa , aut coniectu ratorem extimselata Ir ni
In stellis autem inerrantibus,multa sunt,quae amplissima suppeditant materiam earum conditoris Dei,maiestatem & prcuidentiam admirandi ,summisque laudibus celebrandi:veluti est multitudo earum,
secundum antiquos philo phos,Platonem & Aristotelem , quin etiarecentiores Senecam & Plinium,& ut multis locis diuina scripturasgnificare videtur, inenarrabilis &Acomprehensibilis. Licet Astrologi stellas visu notabiles,mille duntaxat,prsterque duas & viginti, in cae esse ceseant. Plinius autem ii. et c. i. mille sexcentas insignes effectu visuque,tradit esse adnotatas. Deinde earum stellarum ordo, dispositio,id quasi descriptio: Vnde imagines illae caelestes,& efiigies existunt, quas Plinius in duas & septuagintainstrologi vero in odio & quadra- 'sinta digesserunt His accedit praedictarum stellarum magnitudo comparatione terret. Siquidem,illas mille deviginti duas stellas,Astrologi
225쪽
differentiis distinxerunt,appellates prima ,secundae,tertia , iii artae, quintae,& sextae magnitudinis quaru minimar,hoc est, quae nouit natur sexis magnitudinis,uniuersum aquae terraeq; globis,oel es . decies sua Irmagnitudine excedunt. Ad extremum,magna est&multiplex eatu stet Cin' larii vis de potestas argumenti loco sit,excptuni via ius sideris, iii Od ap- p pellant Caniculam,immodico ardore infamem, sed admirandis ei etibus valde insignen eius enim vis amplisima in terra sentiti ir, feruerat,maria exoriente eo sidere,fluctuant in cellis vina,mouetur stagita. Ory AVAE lis gem appellat Aegyptus seram,quain in exortu eius tra stare, contueri tradunt,ac velut adorare cum stinauerit. Canes qui de toto eo spatio maximὰ in rabiem agi,non est dubita. Illud quoq; non caret admiratione,partem caeli septentrionale, tanta habere stellarii multitudinem, in australi verb parte,pauci simas lucere. Qui ad nos scripserui,vel etiavenersit ex regione Ainericana,quae coelo Antarctico subiectaeit,assi rimatui in eo caelo nec tot cerni stellas,quot in Aretico, eatq; minus fulgor . pectuq; notabiles,praeter una quanda valde illustrem sidersi speciem &effigie,qua Cruciterii appellant. Hoc sidus,quatuor ex fulsentibus,& ex aequo fer) distatibus stellis,in limilitudine crucis,pulcne Cruc seririmὸ figuratum est .Polum esse Antarcticum, vulgus existimat: quod flectapolum videant naucleros ad illud sidus nauigatione dirigere, sicut ad potu Ar antarctiosi eticu,qui ultra aequinoctiale nauigat.Veru,id propterea fit,quod nulla Drdicans. sit stella fixa,quae Potu antareticu propius ostedat. Mapropter coguntur nautae proximam quaerere stellam , quam Crucii eripedem appel- lant,cam tamen gradibus iliginta a Pollo distare,peritissimi illius caeli de nauigationis tradiderunt. Aspectus porro csti,tot talibusq; astris,de insigniti 5 ornati,excitat
mortales ad admiratione amoreq;rem caelestim&ad terrenaru rerii c5- temptu & fastidiu.Audi Senec. in exordio I. lib. nai.quaest. Quam iuuat intersiaera it a vallante,diuitu p. imeta ridere, ν tota cit auro ιo terra, non Praeclara
EJud tant ni dico,quod egesse, Prodii moneta de sed ct illud quod in oc Senecae rem
curioserua pol e oru au irritae. Nec potestante contererere porticus, π lacu - tentia de coria eboretatis 'sistentia, di tonsiles*uas, st derivata in domiss lumina,quam temptu re-Diu circumeat cal- ,2 terrai m orbe speme dejiciens, PisZa,2 magna ex ru terrena- parte opertum mar etia ea farte ua extat latesqualidum, oram usi m aut ri rum quem
gentem, sibi ipse dicatioce punctum,quod inter tot gentes ferro st igni diuidi- paris cotem turio qua n rid Odi sint mortalium terminii Punctumsane eiu ill d, in quo na- platio rei sinu orius,in γo beet musan quo regna distroni in s. Quantum enim O, quod ab calesiunc e I. u litioribus Histaniae dis taeau Inuo iacet a scissimorum Gue dierum ba-
226쪽
ciuo sin au sum ventus impleuit. Sin illa regis cale ais, per triginta an es, velocissem deriviam praeitat, nunquam resistenti , sica aequaliter cito. I sed mum discito in laic incipit Deum n se. A 'U6: Dem λmens is , s.c2Moi 2 em p ta vides tot m, cst quod non vicies totum. Sic demum magno uuοβa Eri reduitur, qua nihil maim excultari rio: obo est
omnia,Osu suum: extra ct intra tenens. Susum ingentia alia sunt, in qu rum polyssione anunm a mitti, Wrmi ita , simini mbechm ex colpore tulit, si 'didum omne det. stin expedum Lus ne ac modico contentiu emicuis. Cumillia letigit, lithrar scit ic veluti vinculis literatin, in originems am redis: cyhoe ha ei argum nrum diuinitatissu quod ilium duina de Lectant: nec ut ali ni, tuterest, ea visis. Haec Seneca. Verum luculentiu hoc ipsum scripti radiuina nos docet,ex aspectu & contemplatione calori na, Piasi pro vhensa manu,ad cognitionem de admirationem Dei nos ducens. Lege Isaiam c.4o. Irati te,inquit,hi excel um oculos te bos, En videte, quis creatiis haec ξde quae sequuntur,& Baruch c. exclamat: O frael qγam 1 est domin Leυτ ιπSe s locu pq isnωιim: magnin es, ct non habet ne te celsin es imm Um dc Dauid Ps. 18. Caeli enarrant gloriam Dei, ct cperum. nuum eim annuntiat rm mentum. Legimus sanctis limos viros, & patres natim nostros,Ignatium,& Franciscum Xauerium, identidem suspicere cce- ueri' luna solito tantoque eius aspectu, interiori gaudio completos, ut sibi caeli aste- temperare no possent, quin maximam vim lacTnaarum profunderent.
ctu misi e Scilicet,aspiciebant illi ccolum,quasi patriam suam exules: quasi pora id. - tum, cum tericulo naufragi j nauigantes : quasi coronam & praemium, vir. cum fortissimis aduersariis,diabolo, carne,mundὁq:,dubio pugnae exi- Ctu,quoad vivunt, perpetuo decertantes: ideoque optatist mi eius loci, ac feliciisvivi contemplatio,magna illis viris erat in laboribus requies, in moeroribus solatili,in certamine robur, in rebus aduersis subsimum. Sed pergamus ad alia.
Benedicite omniis imber ros Domino.
ECENfEN TvR deinceps , quae infra coelum & astra sutat: hoc est,quatuor elemcta,ignas, aqua,terra, tuae suis propriis nominibus in hoc hymno appellatur. Acr vero, I vocabulo spiritus,id est venti significatur: si quidem aerimmotus,latet sensus, agitatu vero pulsuque sentitur, α lgo etia innotescit. Velaci significatu est vocabulo coeli, cisim dici si est,
227쪽
A aquae quae super caelos sunt, sic enim scriptura utitur vocabulo eati,citui appellat volucres caeli,vel pluviam caeli. Nempe,vox Hebria
sciatnaim lignificanς caelum,si ad verbum latinὰ eam interpreteris,sonat,illica , quod propriE conuenit aer in cuius superiori o ne imbres generamur.Pos ei commemorantur,quae in praedictis elementis, ex ipsis conflata,versantur,praesertim vero , quae in aere generantui. Haec partim sunt igne ut ignis,aestus,fulgura:quo nomine tam fulmi- ἀna,qu im alia quaecunque ignita corpora maere conspicua , intelligere conuenit,partim sunt aerea,vi spiritus seu ventus,& fi lubet his an- humerare etiam nubes,quibus violenter ruptis,fractisque terribili s nitu existunt tonitrua, in quibus clarissime declarari Dei potentiam, - David in psalmo. 28. luculenter ostendit, parti insunt aquea, ut imber, ros,glacies,pruin nix. Omissa est in hoc hymno grando,quam expres- . sit David in psalmo. 8. fortasse, cum distincte numerentur hic glaciesti gelu,alterutro vocabulo significata est grando, quippe quae no aliud sit, quam imber in aere gelatus,seu conglaciatus. Nec tacentur in hoc hymno tempestates anni,frigus,idest,hyems,& aestas, sub quibus aut unus de veritanquam illarum reliquiae & appendices intelliguntur, nec vicissitudines temporum,ut lux&tenebrae dies dc nox. Huiusmodi autem res,licet imperfectam admodum naturam habeant,ut quae secundum substantiam ab ipsis elementis fere non differat, reconstantiae ac stabilitatis laude careant: sunt tamen in hoc mundo, C qvim quae maxime,spectatu mirae,cognitu pulcherrimae,enarratu dif-nciles,multiplici usu de utilitate commodi minae,nec in toto mundi huius theatro,plura sunt,uel terribiliora, vel iucundiora hominibus spe-De pr. eiacula,& miracula naturae,quam quae in hisce rebus quotidie fiunt.Tagi ii plu-ceo caelestes coronas,faces,trabes,tres soles , totidemque lunas, cly- Nys. peos ardentes,hiatus caeli,&incendia, stellas cadentes ac discurrentes, diem repente versum in noctem,& contra,noctem in diem mutatam: G Gq.
non dico cometas illos,semper indocto & indocili vulgo terrificos, &publicorum malorum atque calamitatum praenuncios. Certe prodigio sic' p. so pluuias saepe numero tuisse,ut lacte, sanguine,iana,serro, coetisque lateribus plueret, in libro et . c. 36.ex Romanorum annalibus, de publiacis actis refert Plinius. Legimus in sacris literis totos quadraginta dies noctemque continenter pluisse,unde generalis illa eluuio aqliarit,omne D terrarum orbem inundan etiam elatissimos montes, quindecim cubi tis transcendens,extitit. Legimus pluisse Deum ignem & sulphur, quo Pentapolim illa,tantum immani scelere,de sceleris insigni vindicta me
228쪽
mur bilei'aiiuaditus & in omne aeuum perderet, a,c deliret. Legimus, 4 fuisse Deu in deserto Hebra ,s.quotidie manna,quo cibo ges illa per
quadraginta annos, quoad vi elice; fines terrae Chanaan atiigit Ita &sus lenoxa est. Quid memore armorii crepitus,& tubarii sonitus audi
eonsulatu uarij,ab Amerinis &Tudertibus,ut inquit Plinaib. a. c. 7. spei ta arma cilesti ab ortu occasiq; inter se cocurrentia,pulsis quCab o inu e inri Cuius simile prodigium tepore Machabaeoru inace ibi utina illa regrs Antiochi persecutione contigisse scriptu est in lib. a.
sui, si Illud porro in sacris literis observatu est , doctis viris,de licet id eui
ieri maki uis,tantii non oscitanter legenti diuinos libros,animaduertere,ex prae m p citra dictis rebus,quas meteorologicas vocant in scholis plillosophi, quiniridius m ex aliis quibuscunque,crebriu , & m-gnificentius praedicari potetiam prouiuetia. prouidentiam Dei,eiusmodi res summa potestate procreantis, sum ex res hi maq; aequitate pro meritis hominu varie dispes antis,nunc eas vindidi emisie Aui loco mortalibus sub trabedo: nunc,modo mercedis,aut inuneris,opporcu. tune lameque donando. Quam frequenter aute & luculentet scriptura ex huiuimodi rebus demo nitret Deum esse dominum totius orbis, ro rumque humanarum prouidentissimum rectore ac moderatore,& prae- C dictarum reri iustissimum dispensatorem,nonnulla loca scripturae, litae 'hic subiiciam,apertE deci arabunt. Incipiam a Iob,qui ca. i sic ait, Si
continuerit aquas,omniosiccabaturymiserueas, subuertem ierram. & c. 26. tui l 'at aquas in nubibui sus i non erit aut pariter deosim, qui tenet vultum sol sit,ct expandis per i lud ne lam m. c. 28. iis erit mentispiaris,
. aquas appendit in mensi ra 1 ando I Vc I pluuiis legem,st via procelli nantibus. c. 36. Viri aufert itas i u ,s Ud t imbres ad insta gurgitis uide nubibu Munt,quae pratex i ci cia des Per i Derit tedere nubes,quasi leniorium sis , fulgurare lismine suo des Fer, cardincs quoque maris operiet. Per haec enim iudicii opulos, ct d it sat multis mortalibus. In manibus .es seu dat lucem, praecipit ei,ut rursus adueniat.c. 37.Post Deum rugiet nitus, iona Dbit didice magnitudinis suae, non inuola 'μ' M a dita fuerit vox eius. Tonabis Deus in voces tabiliter, u facis inscrutabilia, ut praelis iun ut descendat in terram,r imbrifo ritu i iis . Flaute Deo, c ncresciueis,
229쪽
lia horu etia David in psa suis cecinit Audi si magnifich, e sublimitera de tonitruo loquatur inpia. 28.Voce domini ipsum appellas.
mino stiria θ' honore, ast e domino gloria nomini ι'.mox domini si per ari as,nem male talis innotuis ta domini in virtute vox domini in magnificentia,ιοχI Mini confringentis cedros Labant,vox DomiVi tmerciuintusamma ignis, et M. D. ni coacutientis dirium, vox D mini' para is cervos,st reuelaniis condens. Num potuit tonitrui fragor, impetus, is,& efficacitas, magnificentiori oratione describiZ Audi eundem in Psal. io 3. & I 6.oc i 7. Extendes calum Putpellem: qui tegis aquissi periora etas. ponis nubes ascen, sum tuam, rui ambulassi perpennas ventorum. Pi facis angelos tuos se risus,
ministros tiros ignem sectem. m operit catam sebibuti parat terraepluuiam.
dat niuem sicut lanat nebulam Fot cinerem stagis,mittit c stallum suam sicut bucellar,ant acie frigoris eius qui ostinebit' Emittet verbum situm lia C que facis: eo bit spiritui eiu , ct tuent aquae. SinitIia istis loquitur H ier. c.
io .m,qui calos 2 terram non fecerunt,pereant de terra, or de his, quasib calosum. c. si ter V m fortitudines e parat orbcm iu sopientia Da,est prudentia pua extenuit cibs.Ad vocem seram dat multitudinem aquarum in caelo,stes ut nebulas ab extremitaribus terras. Igurata pluuiafecit, ct educit venum de thesaurissuis. Si indus est illa sentetia apud3ropheta Amos c. s. Facientem his Irura est Orionem conire tentem is mane tenebras, ct δἴ in noctemmata item qui vocat aquas maris,o effundit eas si per faciem terrae meminin nomen est ritu. Non relinqua in praeteritis alium scriptura loc si sanὸ luc lenti inium,qui est in 3. capite libri Ecclesiastici ubi se Nerioso accelerauit mucus, ct accelerat coruscationes .muere is icia sui. Pr D pterea velli t ibesuri, cst eues rerum nebcla sicut ahes. In magnitia,n apsu nubes, ct confracti sunt lapides grandinis. In cons estu eius com---bum Vrmontesin in voluntate ei is aspirauit Notus, vox tonitru; eius is berarii terram, tempest. s aruilonis oe congregatio stiritus. Pulchritu iure,
230쪽
cursalem est unacisuper terram, mgelaveris tanquam cacumina tridi E. Frodio ventui aqu lo uit, set urit cr tir m ab aqua Verommmcon- ,rrua: nem aquara requiescet,ersicut lorica induet se quis. Et devorabit mi ici,cst exuret desertum,ct extinguet viriuesicut ignem. Itidirimi omnium infestinatione nebula or ros obuiam ab ardore venienti,humilem e ciet eum. Concludam hanc orationem unico Pauli testimonio, quod in i .c. hist riae apostolicae,ita scriptum est a diuo Luca. s,inquit, mortalessumus,
similci et ob s homino,amumi es et obib, ab his vanis conuerti is Deum vivum, usfecit corium cst terram,or mare,cst omnia mM in eis sunt:qui in praeteritis . ni ration bin dimi 2 omnolentes ingressiva suas .Et ν dem πιnsine testimonio
semet psim ril. tuitu eue ciem de coris,dans pluuias, Cr tempora fructifera implera c.bo ct Dtitia coma vestra. Haec propterea fusius exposui,quo mani ssestum certumque facerem, quod iupra dixi,millis ex rebus , quam ex hisce meteorologicis, frequentius & magnificentius Dei sapientiam, Squa cuncta regit & moderatur prouidentiam,in sacris literis ac praedicari ac celebrari. De Ofrcu. . Vetui' miror equidem,quomodo factum sit, ut nec tres illi uuenes e.liiii , eon hymno , nec David in Psal. I 48. in commemorando res a Deo. iab. creatas,quarum aspectu es consideratione,possint homines ad Dei cognitionem,admirationem,& praedicationem,uehementer excitari, ii ter alia multa,quae recensent,non posuerint arcum caelestem,que Graeco vocabulo Iridem appellamus. Nam licet Iris,quia freques est,& szpe oculis usurpata, propterea extra ostentum & miraculum sit apud homines,non tam magna, quam rara dc noua mirantes: nihilominus ta- Cmen,eorum,quae cernuntur in aere, vix aliud inuehietur Iride, aut visu pulchrius,aut obseruatione dignius,aut etia cognitu obscurius. Quam
multa sunt in Iride mira, & curiosa inquisitione digna λ nunquam Iri. dem fieri,nisi sole aduertiri nee integra circuli forma, nec serε noctu: sublimem fierihumili sole,humilemque sublimi :& minorem occidente vel oriente,sed in latitudinem diffusam, meridie exilem, verum ambitus maioris: fieri hyeme maximὸ ab aequinoctio autumnali, die decresce.te,quo xursus crescente,ab aequinoctio verno non existere: nec
circa solstitium longissimis diebus: bruma verb,hoc est,breuissimis diebus,s equenter: aestate post meridiem non cerni,post autumni aequinoctium,quacunque hora. Quid multaλ Iridis pulchritudinem extollens DSapiens in libro Ecclesiastici c. s . sic ait.kiae arcumbeuὶ dic eum rhi fecit Eium: Adespeciosi estini lendoreseo. Oravit corrum in circuitualmae