Benedicti Pererii Valentini e Societate Iesu Commentariorum in Danielem prophetam, libri sexdecim. Adiecti sunt quatuor indices, vnus quaestionum; alter eorum quae pertinent ad doctrinam moralem, & vsum concionantium; tertius locorum sacrae scriptura

발행: 1588년

분량: 876페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

rN DANIELEM L I B. I I II. ips

A fa nanus exei aperueram issum. Legimus in libro Geneseos, Deum in arcu caelesti signum ponere voluisse,illius decreti sui,quo statuerat,nii quam deinceps generali orbis terrarum diluuio , se hominum scelera

Vindicaturum.

Benedicite omnu spiritus Dei Domino.

O c A a v L o spiritus,nec caelestes spiritus, de quibus suprὶ dictum est, nec spiritus seu animus humanus, de quo insta dicetur,sed ventus significatur. Siquidoni in scriptura crebro poni spiritum pro vento , notius est, quam ut multis eoi lis ostendi debeat. Sic accipitur in Ps. io 6., Dixit, retis stiritu. prece , xa tatis inuisti. s eius. de in Psal. i 7. Flavis stiritus eius, uent a Messic denique in Pal. I o.& I48. Igni grando,Nix, glacies, spiritus pracetarum, Iara calicis eorum, vel,quaesiaciunt verbum eius: ubi spiritus procellarum, dictus est phrasi Hebraica, spiritus procellosus,hoc est,uentus excitans miscensque procellas. Sed quid est in ventis eximium & praecipuum, de quo Deum magnopere laudare debe mus Sunt sanὸ multa, & praeclara in ventis , diuinae prouidentiae ac boneficentiae erga homines, argumenta. Audi Senecam in libro quinto

natura in quaestionum, cap. I 8. commoditates ventorum plurimas, maximasque,eleganti doctaque oratione ad hunc modum explicatem. Inter cetera prouideliae operat, hoc quos a liquis,urdignum admiratisnesus xerit. Non enim metria causa ventos uti enit, iperis resedisssuit sed primum, ut arrea nerent pigrescere,sed as a sexatione utilem redderent, vitatimque tracturas. Deinde,ut imbres urrissubmini Irarent, iidemque nimi scompestarent. am mcoso adducunt nubes, modo diducunt,etiper totum orbem

pluuia diuidipossent. In Italiam e fuster impetrit: Aquilo in e fricam reiicit. Etesiae non patiuntur apud nos nubes consistere, dem totam Indiam Er Ofthiopiam, onii is per id tempus aquis irrigant. c , quod Uespei ripi ποπ possunt,nisi tu,quperuacua or mixtaseruanais,ventilaremur, nisi est,quo C iem excitaret, latentem frugem ruptis velamentis suis, quas imbis agricola, ant,adaperirein cuid, quod omnibus intersepopulis commesci ni deuit, O gentes dissipatas licis, mi it 3 Ingens Dei beneficium tDd in iniuriam si amnon vertat hominum uror. Nanc, quod de Caesare maiore vulgo dimim est, an Tito Liuio istum in incerto esse,utrum sitam magis nasci requblicae profuerit, an non nasi dici etiam de ventispotest: adeo quicquid ex illis et ille Ur uec sanu , n potest his repensar quae in perniciem fam, humani Pueris dementia excogitat Sed non ideo nis sint ii Daetaturas a bonasi et his male et tent um norent.

quia inseri tura signi

cet. sua mira finiis vc iis, O qua

nunt res esse bona, etiasi et itio

utentiis ma

232쪽

i86 COMMENTAR Io RVM

imi hin, in hoc prouidentia, d Iositor illa mitis Dein, aerea mis exer- Acendum didit,s iro b cmniparte, nequid est dis tu ualidum, effudit: non ut nosciasses, 'artem freti oceupaturas, omplere in Olite armaιo, Oh iem in ii,aut i o i mare inquiro remm veta ventis damm n tam parathri, operiarii Mur,i eliculi caus. Non ta Men queri pusumtu de auctoritate nostri Dei sibri: u ia eius corrumpimus,est ut essent contraria, scimus.wedit i e ventos custo senesiam coeli te aram temperiem id euocaua supprime d. que aqua via alendos Bora itque arborum fructus,quos ad mat ritatem, e m aliis civ sis acidacit ills iaciasio attrahens cibum insim ,2 ne torpeat, promouens. Dedit ventos M ulteriora nos Dida, fuisset enim imperimm animal, e Memma expetientia rerurn,homo si cis Vr pererar natales, soli Athm. Diuit ventos,ut propra. i cuia ue regionis commoda, ferent comm ntis: non ut Leg orci in v. - mqucges arcnt,nec ut semici gentium arma transueherent. Si beneficia nam- ά υtentiam frauitate perpendimus,nihil non καὶ malo accepi ι .cui videre expedGuni loqu:ῖcuι non vita tormentum est ihil inuenies to mani se τι ita is, quod non im contrarium trans at culpa. Sic ventos quoque, Muranos Muros inuenerat, i idos contrarios fecimus. Hactenuis verba suerunt senecae: quae libuit hic adscribere,quod proposito nostro mire congruerent, di propter verborum elegantiam, grauitatemque sententiaruin, futura essent periucunda lectori. . Praedicat aute diuina scriptura, Deum sormatore esse, D Minum, rectorem ac moderatorem ventorum, suo arbitratu illos vel cohiben- . tena,vel emittentem: sic enim legimus apud prophetam Amos c. . Ecce

frmans montes,ct creans ventum, friens matutinam nebulam, cst gradiens cs per excelsierra Domnus Deus exercitutim nomen eius. Dicitur etia Deus

inequitare & insidere ventis,unde David in Psal. 17. Volat,inquit,siperpensas ventor m.Venti quoq; nominantur ministri & nuncii ipsius Dei: sic enim interpretantur Hebraei illum versum Ps. Io 3. Qui Dcii a gesors pliciist mos I trisus,hoc est,qui spiritusleu ventos,sacis tuos nuntios, eorummioeni V l. ministerio &seruitio,ut collibitu tibi fuerit,uteris. Praeterea in Psalis. Hie a 34.& apud Hier. c. I o. sic legimus. UM reducis ventos de thesurusiis. remiae e. io. Vocabulum thesauri,& hoc loco,& alibi,cum nominantur thesauri nuqui γυ - uis,& grandinis,significat loca quaedam semota , secreta,& abdita, incit venios quibus reponitur & recoditur aliquid,ita ut in potestate nostra si,quo de thes. - tiescunq; libuerit, vel opus fuerit, illud inde proferre, M in publicum Drimis. emittere. Ergo cum dicitur Deus producere ventos de thesauris suis,tagnificatu GDeu tenere ventos tanqua in locis quibusdam clausis oc occultis repositos ac rec5ditos,& in potestate Dei esse,quotiescunq; , Ecquantumcunque vult eos cohibere di continere, aut etiam quasi in

233쪽

iis fraenis emittere,& solutum,ac liberum eis cursum permittere. Itaq; de Deo verissimε & aptiuinae dici potest, quod sisulose dixit elegan- ussimus poeta, te .Eolo ventorum rege. 'Hic sto rex Eolus antro Lialantes ventos tempestate uesonem, Imperio premit,ac vinclis, carceres, an i L. bro I. O 'ci ita ria ac terras oeci inqueprofundom, . uiris. '

Mneferant rapidi secum,uer . neque per aura . Seu Patre o j retens peluncis abdiὰit atris,

me metuestu mol que cr nicum insuper altosis Imposilit,regempie dedit tui foedet e certo' D premere,oe laxa fi et dare insus habenas. Quanta enim fuisse existimamus, illa d ni nostri in ventos potestate& imperiit, ni exorta in mari Tyberiadis grauis ima tepestate, & discipuIis eius in summu discrime adductis,anuit iple illis,solo nutu suo,

cessauit vetus.σ sach; hi ira illitas magna. Illud porro quod apud Iob de C Deo in c. 28 .scriptu est, sire fecit velis podus:hac habet sentetia: Deum, suu cuiq; veto indidisse pomis,hoc est, vim & lpesione ad certu quedaimpetu & cursum ex uno loco in alis locii. Alia enim est vis,alius impetus & cursus p orbe,Zephyri,& Euri,Aquilonis ite,atq; Austri. Ne ve-rd quispia putaret,scientia veto , vel tenuitate ac vilitate materiae elsacilitate noscedi,no magno aestim ada: Salonaon in . c. lib.Sap. inducitur,inter alia praecipua,quom scietia sibi diuinitus data suero, ventorii cognitione comemorans:sic enim ait, I se dedit mihi horu, quae sent fle. iaetera ditscia iustositione orbis terraris,cosummationes tepo=u, e arudi j iiones naturas animatiis,di fiatias virgatio rit,et istutes radicis,cim et et v, cogita- D times hominῆ,Grquam Ibsunt abfuso in traxi didici: Omnia enim artifex docuit mesepietia. Et veris,arduu est nosse,quae fit materia ventorii,unde

cuiusq; origo,quq causa tati,& ta pertinacis i inpet' ac celeritatis, a quo singulis suoru cursuit discreta& dimesa fuerint spacia, queadmodu sua V in v cuiq; periodus & duratio pretfinita sit,qua ratione vetorii vicissitudo & mira, O

alternatio,iacsistati ordine,certaq; lege procedat,unde velis latet vires, cog itu distatam mirabiliu effectuu diuersitas. Ergo tenuis qiii de res ventus est,at sciliρ' .eius icientiam callore,non tenuit est gloria,nec mininia sapierritae pars.Iuncticus Iob

234쪽

sit d. V st distinxerint illi iuuenes ignem ab aestu,aut qua ratio

scriminis ne haec duo inter se differant,non uno modo exponi po-hites 1 test. Quidam, vocabulo ignis, significari aiunt naturam σ-ipsius ignis,simul etiam cum eius luce ac splendore: v

. cabulo autem aestus, denotari summam ignis potentiam,& ess cacitatem calefaciendi,vrendi,conficiendi,consumendique.Alij, ignem, interpretantur,ipsum elementum ignis:aestum vero, supremam regionem acris,in qua videlicet essiciuntur tot & tam varia corporum igneorum genera. Nec desunt,qui ad haec ad Philosophiae norinam exi- Πgentes,& ad Aristotelis dogmata reuocantes,per ignem,intelligui purissianum ignent,in sua sphaera& loco naturali, proxime sub coelo lunae manentem: per aestum autem,nostratem hunc ignem,mixtum & impurum,ob idque pabulo indigentem,omniaque,etiam qua sustinetur materialia,consumentem. Hanc distinctionem ignis, tradit Aristoteles in lib. 3. de Generatione animalium cap. I I .affirmans, verum puriimque ignem,non hic apud nos,sed prope lunam esse quaerendum. De nostrate autem igne, in primo libro Meteororum, ait eum esse excessum c loris,& veluti feruoran. In secundo autem libro de Generatione &COrruptione,textu i et . sic est. Ignis es perabundantia calidimus 'uin cic frigiditatu: congelario verbist exarsis, eras undantia quaedamsurit , ita C . Irigori ,haec calom.Ideo nihil exglacitae eratur,neque ex igne. st emad- Quantam vero ignis,laudandi Deum materiam offerat, manifestum modii quis fit naturales eius affectiones, vires,effectusque cotemplantibus. Nihil materia no enim est eorum,quae intra lunae at hilum continentur, in quo plenio-bis Liu adi rem,& illustriorem rerum caelestium,ac diuinarum similitudine,quam D um in igne cernere liceat. Nec mea unius, haec est sententia,sed B Diony-iscyrsbeat. sj,qui eam nobis in libro suo de caeleni Hierarchia c. I s. disertissimis D DO, verbis expressam , reliquit. Sanctissimi, ait Dionysius, de Deo liquotide pruric-Iuni viri, summam illam , ct nullis obnoxiam figuris substantiam , variὸ in lib. SVis, ire describi, ni quippe qui diuiuae protrietatis , 'dici liceat, in reb M visibilia quibui ima bim plurinias si at twagines. Nempe enim ignis 'sibilis, in omnib- , ut ita Vg πω rc M uixerim , est , Er per omnia sine ullassi admixtisne proficiscitur,'ab ο

c bimi nibiti prorsu excipitur. Cumque Liridissimus sit, ii se trimen non admotavi umbran materua, in ova ambim, suamque ostendat licium, in se si occultus atque te eximia incognitus manet , veque admittit habitum , neque patre a peditu : Use om

235쪽

A. quomodolibus issi appropin uantibus uicors tium tradit. nouat omnia calorem inli f.,ribus apertis Huminat .teneri miscerique non potest: discernendi vim habu atque immutabilis est superiora simper Ictis, in acumen tendit: agilis, celer blimis,nultaque vi, ut instriora petessat, adlipotest semper mobilis , eoaemque motu vigens alia mouet, di complectitur omnia, cum tamen as,ingi i' si non possit: cta marte alis ipse πεa egeat, sibi Use tamen clam incremerem puppedierit atque in qualibususcipiente materia ,suae maiestatis potentiam indicat, esseau strensomnibus inuisibiliter' snsse negligatur, non esse videtxr attritus

aute veluti irritatione quadam,vat craliter ac proprie Ontinuo lucentem excita rinflammam: cumque assatim omnibuι participationem sit loci pletis ι mam praebeat, nunquam tamen isse minuitur. Complures item alias ignis pro-- prietates inuenis divisa actioni ruanium humanis imaginibu fas est,frope accedentes Hoc itaque non ignorantes viri Eri diuina fientia repleti cael Zeiso sanitas ex igne maxime e fingi t,ut illaram diuinam 'ectim ad Pei imitationem tendere pro viri ι inuiceut. Hactenus,quae conamemorauimus ipsius

Dionysij sunt verba. Licet praetere1 in igne animaduert Dei prouidentiam,qua rebus f ista si

mortalibus & caducis mirὸ consultuni. Nam,quia ignis pernecessa- in muricorius est mundo,eiusque vis N usus per cunctas serme res,tant naturales pia ignis, tuam humanAs,pertinet ac permeat,propterea Deus,ne rei tam Reces- qnam 'cia uiae unquam mundo deesset copia,facillimam ipnis generationem se- ω generas cit,naturam item dedit igni maximὰ fertilem,suique fiscundam: se na- tis 2 mi L e ignis ipse parit,& multiplicat,minimis crescens scintillis: paruoq; illicatis. C εrtu,nisi eum deficiat materia, in immensum exleditur:& auidistinam voracitatem undecumque sine damno sui pascit. Quis enumeret tam multa & varia ignium genera,per omnem mundii a Deo sparsa. Quantum ignium sidera,sol maxime,procreatὸ Quis aestimet immensitatem

illius ignis elementaris, quem Philosophi proxime sub lunae orbe collocant3quam crebri & multiformes ignes generantur in suprema aeris regione3Quantum fulgurum & fulminum in media λ Super terram ve-rO,quis memorectot & tam varias ignium sormas,tum naturaliu , tum artincialit 3Ac ne desectio niateriae,copiam ignium minueret,pluri-Dia condidit Deus,& quas comparauit,ad ignem facillim P concipi ei clum,tenacissime seruandum,copiosissimE alendum,amplissime dilatanduim,maximε idonea,velut est oleu,cera, pix, taeda,sulphur,&quae vix numerari queant, lignorum diuersa genera. Nec latum facilis eii ignis generatio,sed etiam multiplex,gignitur ignis ab isne,gignitur luce,gignitur motu,gignitiir corporum attritu,signituriolis radiorum refle

xione:

236쪽

ipo COMMENTARIORVM

xione,concaua namq; specula,solis adueria radiis,facilius etiam quὶm ignis,accendunt ignem. Denique,modo fontium & fluminum ex intimis terrae partibus,perenni enluxu,multifariam ingens vis ignium emanat. In Nimphaeo,exit e petra flamma,quae pluuiis accenditur. Campus Babyloniae flagrat,in Phaselide,mons Chimaera,& quidem iminortali, diebus ac noctibus flamma. In medio mari est Hiera,insula Aeolia iux-

ta Italiam, collem habens nocturnas euomentem flammas. Huic vicina Strongyle, liquidiore flamma tantum differens: e cuius sumo, quinam isaturi sint venti,in triduum praedicere incolae traduntur: unde veritos Aeolo,qui in ea regnauit,paruisse existimatum. In Lycia,regio notis I mi est,Hephoestion incolae vocant, perforatum pluribus locis solum , quod sine ullo nascentium damno, ignis innoxius circuit. Lae- Bra itaque regio est A: herbida, nil flammis adurentibus, sed tantum vi remissa & languida refulgentibus. Lese octogesimam epistolam Se- necae:& libri et . caput io6.& Io7. Plini j. Quid dicam de Aetna,in montium miraculis nobilissimo, qui ardet noctibus semper, tantoque aeuo

ignium materiae sufficitῖ& qum ius sit miraculum, nivalis hybernis temporibus,egestumque cine , ruinis operiens.

M. a ala Illud quoque hoc loco non in isnorandum,Deuna, ad multa eden- se qn m da miracula ignis ministerio esse vium .Principio,ad arcedum primum a Diu hon inem ab ingressu paradisi, terrificum de maxime formidabilemirutati ignem in eius loci aditu collocauit,uti narrat Moses in cap. 3. libri G ne. Deinde, igne usus est ad vindicanda hominum immanissima scelera,sic sceleratam illam Pentapolim, imbre sulphureo igneoque funditus destruxit,& in omne aeuum perdidit, aen, I9. sic etiam puniuit p. articipes seditionis & rebellionis Dathan,& Abiron aduersus Mosem,&Aaron,Num. i5. sic Helias igne caelitus deuocato, duos quinquagenarios peremit. q. Regum cap. I. Postea, vilis est igni,ad insinuandum mysterium aliquod, cuiusmodi fuit ignis ille visus Mosi , innanimans

rubum,sed eum mini md conficiens,atque consumens,Exod. 3. Eodem

spectabant equi ignei,& currus igneus,quo Helias in coelum est subi tus . Reg. z.Ad haec,ad praemonstrandum Hebretis in deserto,dirigendumque iter,columnam praetulit,niaste ipsi s praelucentem,interdiu vero,iplos inumbrantem,Exo. 13. Praeterea, ut sisno externo demonstro Vret Deus, placere sibi sacrificium quod ipsi osterebatur, igne demissis

ipsum cremabat,totumque consumebat: hoc accidisse legimus sacrificio Dauidis,de quo est in priori libro Paralipomenon cap. 2I.&sacrificio Salomonis in dedicatione templi lege 7.cap. lib.2. Paralip. Hoc .

237쪽

IN D A N I E I E M L I B. I I I I. . item modo intelligitur factum esse, quod legitur Genes. . respexisse

Dei in ad Abel de ad munera eius. Per ignem quoque declarata eli incerto aliquo loco Dei praesentia,&probatum,quod ibi agebatur, Deo auctore agi: hanc ob causalia Deus super molem Syna apparere voluit Hebraeis,cum luculentissimo,& creberrimo igne,quo se,legis quae ibi serebatur,conditorem N auctorem esse ostenderet. His adde, quod ut remoueret Deus Iudaeos ab idololatria,& se unum verum Deum declararet, per Heliam in monte Carmeli, sacrificium plurima offusum, &circumfusum aqua,misso caelitus igne, totum subito absumpsit. Quid, quod igne qui est in inferno,Deus utitur dupliciter, & utroque modo,n perquam irabiliter. Nam cum ignis ille sit corporeus, cruciat tamen incorporeos daemonum,& hominum spiritus: & post resurrectionem, uret quidem,& torquebit accerrimε hominum corpora, nec tamen ea. corrumpet,ac dissoluet.Ad extremum, ingens miraculu ostendit Deus in igne illo Babylonico,in ven tres illi iuuenes manibus pedibusque colligatis,fuerant conicisti,tcilicet prohibens, ne ignis ille sanctos iu- . uenes,quos circumdabat, & complectebatur, ullatenus adureret, vel molestia aliqua assiceret.

Benedicite noctes dies Domino.

VCvLvNT Issi Muri diuinae prouidentiae testimonium,certis limumque argumentum, cuiuii sanae mentis, nec prorsus hebeti, esse potest vicissitudo dierum & noctium,eorumque,contraria inuice ratione, nunc crescentium,nunc decrescetiiim,tam costans,iam ordinata, tam perpetua,& ad salutem omnium rerum,tam accommodata alternatio.

Dies enim diei collatus, & nox cum nocte coparata, & ipsorum alterna accretio & diminutio, certusque ordo,perpetuaque constantia, clamant & testantur,tati Neris rationem laudemque, non temeritati sor tunar,nec naturae necesntati esse tribuendam: sed vim diuinam praeesse mundo,quae uniuersa haec a se costituta, omnibus seculorum aetatibus, D summa potetia cos eruet,summaq; sapietia regat,atq; ni oderetur.Vnde David in Ps i 8. pulcherrimE cecinit: Dies irae mi eterbi vi, noxnο-etii sica hie Vtiam..Que versum,ego sic interpretor. Praenuserat David, . Calienarrant1loriam ι,i,nuc docet,hoc testimoniis & praeconiu diu in

prouideliae,quod perhibet & praedicat coeli,no uno tantii die aut nocte durare,sed quoad durat vici istudo dierit & noctiit,id est , perperudir- sum istucrare.Siquide,praecedens dies erbii & praecontu Dei traditqVantae utilitates ex

vicissitud

ne dierumor noctium aedo a cidam.

238쪽

191 COMMENTARIORVM

subsequenti diei:& hic similiter alij atque ita deinceps si in omnibus. Nox itidem sciet uia laudandi Deum hic enim nox comendat prouidentiam,vt si ipsam sciret,& sui consideratione, ad sapiensiam Dei

agnoscendam homines inducit,transmittit ad noctem alteram sibi succedentem. Itaque licet . praecedens dies abeat, praedicatio tamen Dei nequaquam simul cum eo evanescit: nam subsequens dies, perinde atque suisset ipse a praecedenti instructus & doctus,similitervi ille, liuinam magniscentiam testatur & commedat. Nox quoque posterior, quas docta scientiam laudandi Deum a priori nocte, non secus atquc' illa,Dei gloriam enarrat. Ergo haec naturalis diuinae maiestatis testifiώcati', omni die omniq; nocte perdurat,atque perseuerat. rrb,praedi eta dierum & noctium alternatio,plurimum conseri.Primo quidem ad incolumitatem & conseruationem rerum: scilicet, lici calore siccitateque,& noctis humore ac frigore, lubri temperamento,inuicem retu, tis ac mitigatis. Quapropter,iis mundi regiones,quibus continua s inestris nox,&vicissim par diei continuatio contingit, aut certE haec diei ac noctis vicissitudo non est quotidiana,quas partem mundi a coe- lo abdicatam,& a natura damnatam,magnorum bonorii steriles, multisque malis & mii riis obnoxias, esse constat. Deinde conducit haec vicissitudo dierum & noctium,ad releuandum ipsa varietate fastidium

iti 1 quiescenduin & vacandum a Ia Dorious,commodo,M OppM.Lia 4M .mpore. Eterna verbnox,esset instar teterrimi carceris, vel etiam mortis,

horrenda.Quamobrem,Ecclesia canit in quodam hymno. '

lem diemque qui regis,

Et temporum tempora,

Vi a mei fi Aidium. vicissitudo dierum & noctium,instituta est 1 Deo, ad distinguenda tempora, commodissima hominibus ad laborandum &operandum,& ad vacandum & requiescendum a labore. Dies namque -- Vigil nisum S laborandii: nox contra,suadet quie- Ο tem,le somnium conciliat,quo sessum corpus,animusque recreetur,vimus. reficiantur ac redintegrentur. scitum est illud Chrysostomi in homilia i cunda super cap. i .epistolae, quam D. Paulus scripsi a1Phi- lippenses.

239쪽

1N DANIELEM LIB. IIII. I9

8 lippenses. minimodum, inquit ,corpνs horniras calore incensin η, se nemrioribussolis radijs aestuant i h vitium aut diuerserium multis fontibus irrigui ,

auriaque tenui lincunatim fierit naelum, Me refocillatur, ita nox,animes - fros diurnis laboribhs Deatos omns committens vehementer recreat. Quo licet intelligere,quanta sit vecordia, quanta ingenij & morum perue sitas,quam petobrosa,nec tantum consuetudini omnium hominum, sed Sentelian etiam naturae dispositioni,Dei quὸ ipsius designationi contraria,viis in necroch tio eorum hominum,qui,ut ait Seneca in epistola I et 3. ossicia lucis no- meter per-ctisque peruertunt3nec ante diducunt oculos hesterna graues crapula, frita is iquam appetere nox cspit: quibusque vespertinum tempus,fit antestica. cipes,qui: unum. Itaque qualis illorum conditio dicitur,quos natura , ut ait Virgi-B lius,sedibus nostris subditos,h contrario posuit. Ieragendis

fite ubi imns quis Oriens amauit anhelis. nostis diei-I Iissera Hibens accendit lumina vester. ' te usim Talis horum,contraria omnibus,non regio,sed vita est.Sunt quidam in m cemper eadem urbe antipodes,qui ut Marcus Cato ait nec Orientem unquam μιrtunt. solem viderunt,nec occidente .ls os homines Seneca vocavit Iucifugas, Iichnouios,noctuas,sunebrem vitam agentes, dc defunctorum similes. Quantulum enim a funere absunt,& quidem acerbo,qui ad faces, & cereos vivunt Verum,quia haec insania non serὰ contingit vulgo, sed homines tantum primariae nobilitatis,potentiae,atque tali lentiae corripit& premit:propterea nonnulli iacetE,principes tenebrarum,quemadmoc dum vocantur daemones a B. Paulo,illiusmodi homines appellauerunt. Si autem interroges,quoi nodo haec animo trauitas fiat,auersandi diem, de totam vitam in nollem transferendi: causa praecipua huius morbi videtur Senecae,fastidium communis vitae. Quidam enim , ut praestantiacialtus,elegantia caenarum, inunditia vehiculorum,distingui volunt aceteris: sic volunt separari etiam temporum dispositione , nolunt solita peccare,quibus peccandi praemium in ipsa fama est. Sed profecto ordinem Vitae praescriptum a natur4 tenere,facile, expeditum, & iucundum est, contra i sani nitetibus,non alia vita est, se cotra aquam remigantibus. Sed reuerior ad propositum. Est praeterea distinctio&vicissitudo dieru&noctium in id a Deo instituta tessent diuisa de determinata tempora hominibus di seris,ad e- mcty exercendas operationes suas,ne sibi in icem dano, aut impedimento ec latitatis c-

D sent. Nox enim assignata est seris,qua prodeant e latibulis suis rus venan. ς πιμ dum,& victum sibi comparanduin. Dies vero homini destinatui est,ada mones suas obeundas. In quo licet mirari Dei prouidentiam itueria α

240쪽

i COMMENTARIORVM.

continenti, serocissima animalia in suis latibulis,unde si exirent inpin blictim,& solute libereque vagarentur,haud dubie viatoribus,agrico Alis,& pastoribus plurimum nocere possent.ergo et reuerentia:& metu hominis,tanto ipsis imbecillioris,sicut Deus dixit Noe, & narrat

Moses capite 9. libri Gencstem rete . e. cst super omnia .anim lia terra vel obseruantia diuinae dispositionis, per diem se in sitis antris,& specubus continent. Hoc regius vates in psalmo. io; .eleganter hisce verbis exposuit. I' . Ut te ebiai, Odia ea nox,in ipsa fert si , ni omnes bestiaesti icat uti leonum rugiemes,vo quaerant a Deo escam M. Ortus esisI, congregati Ani, ET in cubilibus Fuis collocabunti. r. Exibis homo ad opus Mum,2 ad op erationem Aam ad vesteram. Ceterum o praedicta tantum naturalis dierum S notatum vicist ludo, tam apte S

constanter ordinata,mund6que salutaris, gloriam Dei praedicat; sed iI lud etiam quod certi, quibusdam diebus,admiranda opera de prodigia a Deo facta,multaque S eximia mortalibus beneficia tributa esse B conliat. Hanc ob caulam, nunc apud Ch. iiii alios, S olini apud Hebraeos multi dies sacri, iiique,& quotannis celebres fuere.Talis erat dies Sabbathi,dies Phalc,Pentecolles Tabernaculorum, Sortium seu Mardochaei, &renouationis templi. Apud Christianos vero plurimi sunt sanctissimi,ac religiosissimi dies,videlicet,quibus vel Chrasti Domini, & Dei parae Virginis mysteria,vel natales sanetorum viroru ,hoc est ex hoc mundi, in cael unt,tiiumphales & gloriosi excessus& transi- .

tus celebrantur.Venim,inpriinis praecipuam rcligionem,&venerati

nem habet dies Dominicus,diuinorum n. yllcriorum scocundissimus,& admirandis Dei operibus ac miraculis,maiorem in modum ornatus ac nobilitatus .Hic enim dies,primam mundo originem luccmque de CDee celi tub. um ostendit. Hic disi Do nianna in delerio Hebraei, pluere caepit. Hic Cliiiiii Domini ortu baptismo,prinio miraculo aquae tu vinum n utatae, itcmque altero, multiplicationis quinque panum,nec non de gloriola resurre ictione,ac Spiritus sancti indiscipulos descensu,con cratus & decoratus est. Denique,putant quidam hunc futurum diem,suo S mundi renouatio fiet, dc humanorum corporum relurrectione, Q licitAs hominis supremam habebit persectionem,& consummationen . D

Benedicite lux tenebrae Domino.

DILIGENTER conliderantibus lucis proprietates 5: effectius, i

perqtiam mirabilem videri eius vim de naturam eamque clarissianum liuinς bonitatis de pulchritudinis,lestimonium sinui di si

a mulariaminica.

SEARCH

MENU NAVIGATION