장음표시 사용
371쪽
siclo eo ore seri videturi tum qula non dicimus animam lus tam , aut pludentix et seriem, sed Socratem,& Platonem:tum quia vita illano aliud tandem est . quam
virtutes ipsae, quas exercemus. Virtus autem per assuefactionem . & opinionem fit. Vtraque autem cum corporeo in corpores Oreb, ouas heroicas appellabas virtutes,& selum sanctis viris attribuebas, passim fieri & an alijs manifestam est.quad quidem, cu virtutes faciant opinio & usus, multi quidem optatonibus etiam fassia decepti, de melancholijs, iustissimi,& consumtisumi visi senti alij ita longo tempore persuasi, quod leges ostendunt etiam barbarorum. Apud Indos legimus mira fortitudinis, , contemnendae mortis exempla, ut de Calan Maliis, qui aut gloriae sp aut immortalitatis, constructis pyris scie proiecerunt in ignes.vnde dc illud. . Deus immortalis haberi iDum cupit Empedocles, ardentem frigidus Aetnam μ' :Insiluit.. de re,&alia multa exempla proferre possem. Sed redeo ad fascem meum dubitatoru,'ine inulta adhuc supersunt,nisi tu quid habe quod interponere velis. p. Nihil quitim nunc est,quod interpona edisequere. RH. Prosequar igitur, atq; illud statuam tecum. Si intellectus phantasia quaedam est,aut non unep tata, ut Aristoteles ait,Immateriallis esse non potest. Nam & phantasia materialis est sorma.& siquid eodem modo recipit, quo ipsar quod certe intellectus iacere videtur . e dem enim recipit,quae prius phantasia receperat, & eodem modo hoc est, ut singulam: circa quae mox negociatus abstrahere dicitur uniuers- Ad laec autem quoimus,adueniente intelle ,quid de sensitivo fiat,quid de phantastico, nunquid remaneant haec,an corrumpantur.Nam,si remanent,substantia esse no potest intelle- i, ctos, nisi sorte assistens, quoniam aduenit subiecto iam actu constituto. At, si corrupi dicantur,quaerimus,a quo & quando corrumpuntur: tum & quomodo, si co rupta sunt,fiat Socrates sensitivus,& phantasticus. dari enim haec ab intellectu non possunt,stimaterialis est, nec a sormis, quae corruptae senti Illud praeterea dubitationem vel maximam facit,qubd videmus intellectu induci certo inducto gradu qualitatum, certa temperie clementorum. Quaerimus ergo, utrum illi gradui, illi temperiet Arrespondeat sita forma, quae in s nu, & potentia elementorum consistat, an non. Siquidem sita correspondet sorma elementaris, illi autem superueniat intelle'ctus,utiq; is aut sebstatia no erit,aut assistet tantum . Si vero illi gradui, illi temperies nulla correspondeat elementaris serma,nuquid meo hoc crit, quia in tota poteritia & natura materiae,& elementorum repugnat esse irmam eiusnodi an non re pugnat quide, sed sit spenditur a Deoὶ Repugnare autem naturae materiς, elementorum induci Drmam,cuius dispositiones iam sint inductae, absurdu certe videturi magis vero, si dicamus sitspendi a Deo sermam genere,& natura conuenientem cudispositionibus, ut inducatur serma alieni generis,& naturae, ad quam ne analogiam quidem habeant dispositiones praeparantes ad serinam. Quare, cum vide mus in alijs omnibus eiusdem esse naturae dispositiones. & finem, ob quem inducuntur, rationabile satis videtur & Intestinum eiusmodi etiam esse. Postremo & illud qtia redum arbitror, quoniam in nobis anima per specum rerum intelligit, utrusecundum se alium habeat intelligendi modum, dum in nobis est,an non alium habeat. Siquidcm enim alium habet,puta eum, qui dicitur per estentia, qui propriuaest abstractorum, mirum profecto est,qubd intelliges per essentiam suam anima, dc sutura etiam & immiuenua pericula nobis non prouideat, nec indicet illa nobis . noenim
372쪽
Α enIm videtur esse, quod prohibeat. SI vero hunc selum modum Intelligendi habet, qui per specIes fit, missi primo vIdetur abstractam substantiam non intelligere nisi per species rerum. Deinde separataci corpore quomodo itestigit,&reminiscit species enim non reseruantur,& non mouent niti compositum corpus. Atq; haec Fra-
castori sunt ea dubia,qu ad postremum reseruare constitui. tuum erit ea disset uere, ac pro virili eniti,ut ijs discussis illustratisq; pol smus nobis, & animo nostro cogratusari. F. Enitar quidem Turri. dc nisi me fugiet veritas, ita etiam me facturum spem,ut animus noster de se ipse pie recteq; audiat, ac gratuletur sibi. In primis autem,ut diximus,ad easinimas spectare oportet, quae orbes coelestes mouent, ijsq; esie illud dant, quod quilibet eoru habet.Ita enim multi philosephorum putant,nec adeo mirantur, quomodo In ijs unum fiat, quemadmodum video te nunc mirari,quo pacto ex Indivisibili an Ima,& materia unum fieri possit. Quod autem inprimisquetretas,utrumateria,cui se a haec aduenit, diuisibilis sit,an eua Hi--. Ipsi indivisibilis,dico esse, qui putent materiam ipsam per se indivisibilem esse, fieri autem diuisibilem per coaeternam sibI quantitatem, q-iam interminatam vocanta n ' is , si. quod quidem satis dum videtur mihi. od enim per se indivisibile est, per nullii superadueniens accidens diuisibile fieri pol IevIdetur. Ore arbitror ipse diuisibi- iis. Iem per se esse inaterlam,utpote continuum quodda. continuitas autem nihil aliud est,nisi modus quἰdam essendi: quam si volumus quantitatem interminatam vocare,nihil quidem prohiber, dummodo accidens nullum Intelligamus, sed modum essendi tantum,qui idem est cum re. Quare ponemus materia, cui aduenlt intellea G1s indivisibilis serma, diuIsibilem iptam esse per se eo pacto, quo intelligentiaon; seminia
B ia suo dici aduenire. A t tu dubitabas,quomodo vnsi fieti posset ex indiuiubili actu Σά. , π&diuisitati materia. Ad quod nos dicimus, unum fieri, altipliciter dici,sicut&toa mar ala, ae' tum. Est enim totum&vnum,quod per accidens tale dicituta est&totum,quod in-- tegrale&continuum vocatur : est etiam totum & unum, quod essentiale appella tur. ad hoc igitur totum εc unum essentiale costituendum non aliud certe requiruturinis quod hoc quidem sit aetas, illud possitia.ex iis enim unu in essentia fisi siue actus sit diuisibili siue indivisibilis. Ego autem hoc valde animaduertedum assero, tum maxime&proprie unum fieri, cum totus achiis in toto subicisto est, & totus in qualibet parte:qubd plane accidit,cu aetiis Indiuisibilis est. sic enim & totus in toto
ea dctotus in quali parte. quare maxime unum fit ex intelligentia,& orbe: & et anima intellecti ,& corpore tuo. In aliis autem,quae unu faciunt per continuationem, non vere unum fit, quia totum no est in roto,&In qualibet parte . quapropter diuisibiles formet non proprie unum faciunt eu materia su quia non totus actus est In tota materia,& in qualibet parie esus. Minime igitur mirari debes s an Ima indi, uisibilis sit; quomodo unu fiat eu materia diuisibili. SIquidem maxi inevnu fit, δε unio illa maiore quam esse possit. Quod vero dicebas,recipi omne secundum nais Reeipiriae Mturam & conditionem recipientis, verum est in iis, in quibus proprie reccptIo fit ιh caute non propcle fit receptio, sed unio magis, iti qua&analogia sua est, quantuad essetitiam csistituenda, tametsi non sit analogia in modo recepti5Is.Cu veto quς,ε ί'ad . . 'xebas utrum intellectus adueniat materiet mediate quantitate, an non: dico, si tu intestigas mediante quatitare,ut disponete ad receptionem, sic quide non aduenit me ctua reeipiae diante quantiinte hoc enim est sermarum materialium, qtiet per partes recipi debεu l, m ' a Si vero intelligas mediante quantitate,id est post ipsam, sic quidem dico aduenire ruinam
in tellectu mediante quantitate:aduenit enim post ipsam, & non solum post quatu
373쪽
tatem triareris,sed post quantitatem elememoriam .ae sic fiut Merales 3c Plato diui Cilbiles,quorum diuisibilitas ex parte materiae& elenaetorum est, essentia vero actu indivisibili:quae maxime una est propterea, quδd totum est in toto,& totum inno, i. qualibet parte. Ad id vero, quod assumebas,si indivisibilis,& incorporea in aniati ma,erit omnino immobilis,hoc est per se,&per accidens, dicimus minIme sequi,
quo mourac quando&incorporea esse potest,&moueri per accidens. At tu dicebas,quae peraecidens mouentur,ea sunt,quae inhaeretia subiectis,ut qualitates,mouentur ad motu eorum:quod quidem non recte assumitur.Non enim sbium haec mouetur per accidens,sed & alia,ut quae ad motum producetis mouentur, & quae ad trahentis incitu. Lumen quippe in aere mouetur non per aeris tractum, sed per motum produce tis Solis:similiter & serrum ad motum magnetis. Anima igitur non mouetur ad motum subiecti,a quo portetur,sicut qualitates se habent : sed mouetur a trahente. Si vero quaeras,quid sit hoc trahens,meminisse te arbitror aureae illius catenae, quam Homerus scribit e coelo dependere,& cuncta alligare. Haec autem catena nihil aliud est, uis aut anima mussi, de qua diximus,aut m,aut minutus& voluntas, qtotu per uniuersum permeat,& citcta mouet,& alligatimo tautem, & trahit pn, fine illi primo motori cognito.ergo & anima suo corpoti,dum vivit,ailligata mouetur no ane sed cum eo,quo expiait.ipse vero emortuo relinquie& anima ipsium :non derelicta ab ea,cui alligatur,catena, quae illa mouer, qud facet motori primo. finea rerum omnium noscenti. ino aute pacto moueatur ipsa,&loca mutet indi . visibilis existes,dissicile tibi videtur imaginari:& dissicile est propter moducognoscendi nostrum. quia cognitioomnis nostra Der species rerum fit, species autem 1 corporibus emanant,quae magnitudinem habent, & finita certis claudutur termia sinis. Quam ob rem,quae coxpora non sunt,&magnitudinem iisn habent, nec speia secies,non possumus per se intelligere,sed solu perspecies alienas. & aut pers illauis 'dine quorundam,aut per quorundanmatione:sic& Deum,& immaterialia omnia cognoscimus.Quare nec eorum motus attingere Valemus. Motu enim non cognoscimus nisi per mutationem locoru,quam faciunt corpora,quae in hs mouens Abstractorum vero motum,& eorum, quae magnitudinem non habent, cognoscere
quide non possumus nis per similitudinem quandam eor quς loca mutat. Nam, Dcutilis quς loca mutant,& proprie mouent prisentia iunt modo huic, modo illi loco,& mcuo in hoc operatur,modo in illo: ita & abstracta, & indivisibilia modo prisentia sunt in uno, modo in alio loco non per loci circuseriptionem,sed per ope
rationem. Igitur, sicut dissicile est imaginari ipsa incorporea, ita 8ceorum motum imaginati dissicile est Nec oportet eorum motum mensurare per spatia correspo
dentia rei motae.hoc enim est corporum,non eorum,quae magnitudine carensim uentur tamen suo modo,& loca per praesentia, Ac operationem mutant propter e dem causam. Dissicile etiamnum est imaginatione comprehedere,quoaesse anima
in corporibus habeat: p similitudinem in aliorum esprehendimus, quae essedant. Verum differt animae esse ab alijs quia ipsa tota In toto est, & tota in qualibetparte quare& in pedibus,& manibus eade est se a,quae& in intellectiua particula rno operatur tamen in omnibus partibus,quado aliud est essentia,aliud operari. Ad ecsentia enim non aliud requititur, nisi unio armet: ad operationem vero requiritur organum,& disposito,qtiae no est ubiq;.sed In certa selum parte,que primo intellia
si& esus pars omnis,per quam S rotum denominatur intelligens:sicut & sentias citatur, quanquam pars omnis non sentiat. Nec inconuenit pro operatione obiseunda
374쪽
'Α eunda indigere eorpore animam, materialem tamen non esi quandosmundum se alvam habet operationem, quae non indiget Corpore. Ad haec aute & alias dubitationes apponebas, illud statues, si Incorruptibil Is est anima,etiam ingenerabilis est recte quidem, si intelligas eodemodo esse Ingenera- siil ne Abitem,quo incorruptibilis est peractionem qualitatum c5tranarum, eodem modo di ingenerabilis est. Neque enim generatur per hac aehionem, sed per longe nobiavore,&per principi si,qdsi1pta qualitates se habet: siue illud sit Sol, siue IdeasIqua. siue ipse magis, qui finis hominis notans Deus ea ordinat, & praestat, quae ad eum finem faciut. Quinimmo, ut minus Turri admirere Deum animas procreare, filere philosophi,&quidem magni,qui putauerunt nedum humanas anImas Deum producere,sed & omnem mixtorum formam.Generabilis ergo est hoc pacto anima, &hoc pacto etia incorruptibilis,si ut inquit Plato in placeat authori illius. Ac sic sidem
euitamus certum illii numerum animarum,ac ridiculum earu ingressum,& regresissim circularem In noua corpora. Si vero durum cuipiam videatur a Deo creari ania imas, sciat ille&conueniens hoc Deo esse,& decens. Conueniens quidem, quia mean eooine
illius bonitati conuenientissimu est perpetuo aliquid nouu in uniuetio producere. zia G ' quemadmodum & uniuersum Ipsum produxIt. Decens quoque,tum ut, cum sit pranaturam sit semper, etIam ostedat serupra naturam esse: tum & gratiam illa monstret atque expleat, qua hominem et it ad eosnitionem, & cultum sui. Ex his &aliam obiectionem tuam tollere non est dissicile, qua dicebas ad anime generati nem,& conseruationem requiri dispositiones,& conditiones materiae:quibus su laus interire hominem. Nos enim dicimus duplex esse habere animam: unu simplian citer & secundum scisterum In hoc,Id est,in corsrare. Qiratum igitur ad este simplἰ. citer eius nulla indiget dispositione materit: quippe q ne corpore esse, &ab eo etiam fieri possit. Quantum vero ad esse, quod in corpore habet,nihil in uenit, si dispositione, quasdam corporeas requirat. Propter quae& aliud tuum dubῖum cessat, cum dicebas nullam propria habere operationem anima, in qua nommmunicet corpus. siquidem secundum esse simpliciter suu, quo esse sine corpore potest, intellectionem longe persectiorem habet. Quod si & esse quoq; illud cosideremus, Ala imo traquod habet unita corpor operationes quidem nonnullas inueniemus, quarum natura nullam habet cum corpore cognationem: quippe cum earum tum tinis, tum in em corpti essiciens, tum & effectus supra corpus sit. Siquidem esus vita quae vita spiritus dicitur, finis est Dei maximi stultio. Illa etiam fieri persecta non potest, nisi ipse mediante dc coadiuuante. Porro essectus, qui ab illa hunt nihil corporeum sapiunt: ut prophetis, miracula,& praesensiones ali adde, quod 3c ad eandem vitam corpus de caro nihil conferunt, immo repugnant, & contrariam naturam habent. Propter qdicere constanter possumus hanc vitam propriam animae est & nihil in illa corpus communicare. Qubd vero virtutes quaedam magnae videantur fieri a quibusdam , qui vel melancholiis decepti sunt,uel specie gloriae c5citati, vel aliis de causis , neq; ipse negarim.Sed illae virtutes non sunt, sed vitia potius,& errores.quaru nec finis, nec essiciens,neque effectus qui inde fiunt, diuinum quicquam sapiunt, queadmodum illae, quae a sanctis vitis proficiscuntur. αδ neque illud tacino, quod multae intellectiones, tametsi quantum ad receptionem simplicium corpore indigeant se-cio, tamen quantum ad compositionem extremorum supra corpus sunt. & diuina quiddam habenti v t diuinationes, & miracula. Quapropter & diuinam putandum est esse anima per se,&signa eius diuinitatis etiam in corpore dare. Per haec & illud
375쪽
pus . diiun. guat ah ipso antellectu an
initIncitur.quod in assumebas.Si Intellectus phalasa qu dam est,aut non sine pha C
rasa,anstractus esse non potest. Fatemur enim & nos intelligere animum hic per reireptionem phalasmatu,& quantum ad hane operatione uti iacio corpore, secunduse tamen abstractii messe, & corpore nullo pacto indigere. Nunc ad alia transeamus. nam cum quaerebas, in intellectus aduentu quid de sensitivo, quid de phalastico fiat, Ego quide corrupi hcc dico eo in momento, quo aduenit Intellectus, sicut di vegetatiuum corri ip tu induenientescia sitivo.Corrumpitur,dico,quatum ad ultimani sermani, quae tunc illarat,& vegetatiuum includebat: no corrumpitur autem secundum genus,quoniam potentia inferioris semper rimanet in perse stiri, quod fit. Intelletiu igitur aduem ente, prior forma,quae sensitiuum,& phantasticum Instcludeba corri mpitur, remanente tamen senstiui potentia,& phalastici. At tu h Ieacrius instabas,& rem urgebas. O enim vides, quomodo remanere pollini virtutes sensitu & phalastici,cum materiales sint. nam a quo dari possuritὶ non quidem ab intellectit, qui immaterialis ponitumnon a se a materiali, quae iam corrupta est. Ad quod nos dicimus sensitivi virtutes partim remanere posse in elementis, litiae ad persectiorem gradum reducta possitnt vim sensitivam praebere, quanquam corrupta sita raecedens ultima forma. remanetem m forma,& mixtio generica. partim dari posse ab anima nuper inducta quanquam per se immarei talis sit. potest enim re ei pere speciem,in quantum speciem,& iudicare. quare & ssensitivi specieira potest apprehendere.eadem enim anima est, qu e&sentie,&imaginati si& Intelligit. His autem Daemon tuus non cotentus at am obiecit difficultatem super gradu
illo ultimo, qui pro intellectu inducedo dispositio est:ac querie, nunquid graδii illi
st forma ulla in tota natura,in toto elemctorum complexu,quς corresp5dcat,& ratione proportionemq; habeat. Cui dicimus no esse formam ullam in tota materia, .
quae illi respondeat gradui. Si enim ulla ellchilli qui lein si superueniret intellectius, aut accides quoddam illius esset, aut assisteret tantum. At tu quaerebas, si nulla gradui illi correl ponderet serma e tota materia, nunquid repugnat natia clementoruhabere se a dispositioni suae respondetem, an suspenditur a Deo serma eiusmodi Ad quod dicimus non suspendi a Deo sermam illam. sic enim perpetuo seu strata eL set potentia aliqua,sed magis esse non posse in sinu materiae εc potentia elementorum formam, quae correspondeat:dis sitiones autem illas inductas esse,& ordinari in sormam alieni generis , & nobilioris. quod nec mἰrum videri debet, si eorum reminiscatis, quae a Turrio fratre dicta sunt in recessibus Baldi de ingen Io brutorii, dc spiritu genitivo. Quippe spiritus is, qui genitivus Vocatur, duas ii abet rationcs.
unam quidem ,quatenus particularis quaeda natura Vna est, quae per se non aliud ita udir, quam calefacere, miscere, attrahere & expellere sic, S sic. uti od si se imam si mul animatam,& tam artificio tam conficit, ut dentem, Oculum,& alIa , haec quῖde per accides quodammodo facit. Aliam porro rationem habet, quatenus pars est totius uniuersalis naturi, in qua Deus anima est,& princ pium omnium de fines nosti t. ac sic quidem idem ille spiritus per se in tedit dentem, Oculum,& alia, in qu et o d natiir. ita de in proposito nostro se habet. Gradus enim ille, si pro Intelle studi spo-stio est, si consideretur,ut particularis serma & natura Vna, per se qui de non intendit sotinam inan aterialc,sed selum talem 3c tantum calorem Iu ducere ita & ita miscete. Sc similia. Idem ille si consideretur,ut pars totius naturae,quae a Deo disponit,& ordinatur sic quidem ille in intellectum resertur, &ordin. atur In formam supe
rioris generis: quam educere materiale nullum potest, sed aut idea sua, aut Deus. At
376쪽
A At Deus herae magu,ecuIus esse& potentla prodit omne quod est, quiq: a principio ut diximus ad id homine fecit, ut tandem beatus fieri posset in Dei ipsius cognitione. quod non aliter contingere poterat, qtram intellectum hominis immortalem & aeternum constituendo. Quod vero postremo quaerebas, utrum anima per se alium habeat intcingendi Moti. Αο. modum, quam per species,& simulachra rerum, dicendum arbitror Giunctam cor NWm animae pori anima n5 habere alia per se cognitionem, quam per species, qilane sint,qui at M tali, edi mo Ier pute t: s eparatam vero superacquirere aliam nobiliorem per eam gratia, qua Deucognoscere posse datum empsi, in quo omnia,quet ad beatitudinem satis sunt, intue taetriam lari valet. Quae gratia et viventi Dei maximi filio concessa fuit. Verum de hἰs ad pleia ' ii su num loqui posse non est cuiusq; sed eoru tantu, qui ea donari gratia, qua dicimus, digni habiti sunt. Atque haec sunt amice Turri, per quae satisfactu arbitror suisse toti tuo fasci dubitationu, si postremo&illud ostederimus, omnia quae In uniuerso hoc sunt sub Luna de supra,corpora, propter intellectum saeta suisse. Verii, si placet, hoc ad meridianas horas remittemus. multum enim hactenus locuti sumus,&,qd dicendum superest, suum et lepus exposcit. Si igitur & tu & alij his quae dicta sisnt, a quiescitis, ego Deo optimo gratias agam,& animo nostro vobiscum, & nobis ipsis, re humano generi gratulabor. RH. Acquiescere quide&ςquum est, & debemus. atq; huic diei maxime me debere satebor, quae mei ipsi iis me & maxime cognosc&tem,& maxime amatem secit. Omnia vero bene peracta videbuntur, si&hocp stremo discutias. Quoniam enim dichium est animas nostras a Deo maximo procreari, videtur quidem sequi, ut omnes illae aeque persectae sint, utpote ab eodem a uilio-B re perfectissimo factae. Nunquid igitur omnes tandem beati erimus in Deo ipso R Ndquid ΣExtra proni ista me Elis Turri. neq; enim istuc venimus,ut hqc perquireremus,quae' magis ad san ctos vIrosptinere videntur. Si tamen placet,ut referam de ipse quςdam, tima astri uxquae ab ipsis audiui,equidem neque hunc laborem effugiam. nn. Placet quidem: vr pro omnibus dicam. p. Certit simu quidem est,qubd absq; divinae gratiae auxilio nemini ad sciscitatem patet accessias Hoc igitur sicuti liberalissime Deus optimus p parat atque largitur, ita nonnulli hoc ipsum neglexerunt,qui peruersa v luntatis desideria, & corruptae impulsus naturae varios secuti, loge prolapsi sunt, dc diuersimode peccauere. propter quod longe a Deo constitvi I vitam in Laelicem cum ijs Inscelicibus angelis degunr, quos daemones appellamus. Quare pu: na non parua
ijs est, non qualiter aurem omnibus data.Siquidem alii maiori. alis mPriori torque tur,maiori quidem, qui plus scelerum, virtutum aulcm minus con mῖsere: minori vero,' ut vitia quidem minora,virtutcs autem maiores complexi sunt. Qui vero a Deo electi suere, eiusq; gratiam non spreuerunt,&Deu ipsum, quantum satis est creatur pro consequenda beatitudine,cognouere, SI pie laniaeq; col clere, ac vitam illam exegere, sine qua Deo placere nulli est datum, ijs ergo pient illimus par cr non deest tum ad finem consequedum, qui fruitio ipsius est,tum ad ea, qu e liliat ad fine, ut media. Haec autem sunt virtutes, non quaecunque, & quas parare nobῖs nos pcrnaturam possumus, sed longe pnestantiores. Iis enim Ornatu incise unum: Pacnq, oportet, qui cum Deo vivere, atque ipso trui debet. Atq; ita de electIs exiit mare debemus, de quorum numero unusquisq; non soluoptare,ut sit, sed sperare potest,& debet: scire autem,& certii habere nemini hic in vita darii cst, nisi cui sorte Deus ipse manifestare voluerit. Sed nos ia multa dixi in his: Impone das eli tan sc finis,ac reliqua in me. .diem remittemus. Placuit omnibus ita agendum fore, acturi eximus.
377쪽
set,& notius serI dicitur,quasi mrporeu omneminerit, ae intus spiritu litas , Guiuat.VItam aurem spiritus dico virtutes ipsas,non quidem ill quas ibimus Matili aut propter gloriam quadam,ant utilitatem parare, satis quidem infirmas ac bile sed heroicas illas contantes de inconcum propriu virtutum sinem habetesiper quas corpus hoc Deo mactantes,quas extra corpus, cum illo umimus, & semia per uimus: m illo ambulamus,loquimur, comedimus, & omnia facimus: nobis natos non arbitramur, s es illi seli: nobis nihil tribuimus, sed omnia Illi, & gloriarius in paupertate diuites,in diuiti js pauperes,nobis in tormentis, Sc cruciatibus .ec tumus exultantes: pmpter ipsum rerum omnium ac vitae etiam prodigi: nihil amantes,nilia odio Miante tuli quod iise amarit, amoderIt: in s mplicitate prodentes,iustitiam,pietatem,& veritate colentes prupterquae multi meruere abhou
hus sancti, & diuini vocari,a Deo aute multipliciter donari, alij prophetandi grana ἐῶ 3 morbos,& semones eiiciendi,alij miracula etiam faciendi. Talis in primis suit sanctissimus ille, de quo a principio diximus,mi filuus:post ipsum, quicunq; illum
secuti atq; imitati potuere hane vitam spiritus vivere,in qua caro, & corpus nullam Turiis etatem habent, Immo naturam, εc propensionem prorsus contraciam. Rel uum esset alterum etiam illud,quod misimus,demonstrare.omnia Blicetalla corpora propter humanum animum esse facta:sbi hocad postremum relinque mus,ubi de nobilitate animi nostri disseremus.Atque Hec sunt,quet de animi sostri aeternitate dicenda pro tempore mihi visa sunt.Reli qua siletio inuolui mIω, nescio quindesiderio affectus audiendi illa,quae tu uno in sat collegissedixisti. Verunta .rnen,quoniam pugirandum nobis video, bene erit, ut per pueri nostri muscam allia quantisper reassumamus vires,quo alacriores pugnamsustineamus. Igitur,cythara cum accepistar hac suauiter tetigisset,mox in hunc modum ceciniti i
Ipsa botrum pulchrum modum pectora risissimo, tu corda feru,tusuggeris ins,
. Comin- Italidus tuu ,σ. oris amore Exarsitavit hoc, pari foetu erubMarderi tolla puer isto, atque inmetum a suae, Nempe o amabis Amor pulchram cupies C udo. su tibi tenuem, qua cingas tempora, vittam Interre mauro, σ1mia bomisce lusore:
378쪽
Et pi voluc eri mint Minyre, monitia. D33 furia e nec parcis.curru rex Iuppiter aureoi D .misy, chinus humeros obrutas ferro. myos ister tua Nycte etiam religata catherus. It marem, sequitum tuos captiua triumphos.
Haec cum cecinisseῆροα, nos rursus fremonem si epimus. p. Iam ergo Tum Eommate
tuum est ea prostare,quae ad postremum uno in siste resertiari dicta sunt. 4o enimiam explicaui ea,per quae unusquisq;,ut arbitror, ne instituti animi psuaderi possit diuinum immortalem esse in ectum in nobis. Superest nunc, ut&adear spondeamus,perqvie dissuaderi possit. RH. Hoc quidem superest: veru, quae ipse adducam, Diis testibus sylvae huius ita adducta esse volo,ut non ostendant, que admodum pridixi,quid animo ipse sentiam,sia ut a te ex umbra quadam educta animi nostri dignitatem valeant demonstrare. vero Fracastori nessocium mihi i A. ωὐ4, hae in re faciunt,haec sere sunt. In primis enim, si pernus ponatur intiniatas in no- ori,
bis quaerendum illudes utrum ille adistat nobis, quemadmodum nauta, ut aiunt, zi I seuenaui,an magis nostri sit ita pars,ut esse illud,quod quisq; habet,ab illo detur . tu eris is go quid horum putasὶ s. Nihil asseveremus Turri,sed more inquirentiu ponamus utrunq; seorsim,ut videamus, quid inde sinuatur: quemadmodum sepe est facta. - Qirare, si placet, ponamus primum allistere. R M. Placet quidem: sed illud primo si quetur,ut duo illa distin fiat, O visistit, & eui assistit,ut Socrates,&,qui socrati' asiastit, intelleistus. r. Omnino. RH. Socrates igitur,qua Socrates est, Nesse suit per se habet,periturus ne ipse est, an & ipse immortalis r p. Periturum arbitror . sis: nim sit aeternus, rursus de intellectu eius proprio quaerere habebimus, utrum allis stat.vel non. R H. Recte dicis. Si igitur periturus ipse est Soctates, in primis spes illa periisse videtur,quam pauloante dicebas esse hominii finem. Si enim Socrates, qua Socrates est, interiturus ipse est, quid ad ipsum,qubdintellectus, qui sibi assistebat si saluus 3quemadmodum ad natam,quae in profundum mergitur,nihil facit,qubdsuperstes sit nauta. F. Videtur. RH. taeterea assistens hic intellectus, aut ergo unus in olbus, Y cois,ut quidam e peripateticis tradunt, vel suus cuiq; est assistens intellectus. Si igitur est unus in Oibus, monstrum prosecto maximum audire mihi videor,quod etiam absque necessitare inducatur. d enim mostruosius dici por,
si intritigere me per aliquid, qd non sit mei patarde quo dici fortasse possit quo
ipsum intelligat, quo autem pacto intellectionem suam mihi communicet, nec di- . cere quidem postumus,nec imaginari. Induci praeterea absq; necessitate videtur. Si enim Socrates, qua Socrates est, dc ipse intelligit, quaerere licet, utrum eadem intelligat, quae & intellectus ille allistens,an alia. Siquidem eadem intelligit,superfluus est alius intellectus: si vero alia intelligit, qiurnam ea sunt Si enim dicis uniuersilia ea est hoc certe verum non est, quando satis declaratum a fratre Turrio suit nos posIc voluersalsa per nos facere absque ullo forinsecus assistente intellectu. Quare,quoniam dc per hec,& pet alia monstrum hoc satis explosum fuit a Baldo, nunc quoque cxplodatur e Caphijs tuis, si placet. p. Placet quidem. R M. Si vero non unus est de communis omnibus intellectus ille assistens, sed cuiq; assistens ponatur, easdem
379쪽
ra, ris,ma. Intellectus est sadiuisiis bili .
quidem & allas habet dissicultates. Nam de Humi imu inpet Me exussitata nos cin teli ere: tum de dictaptius felicitas Pretia riud intereuntibus sudio dece 'millibus hominum qu rere licet,quid de eotu intellecubus fiat, quis imiis ussistebant, num ocientur, an alva expe&nt corpora, quibus denuo assistant, an aliud Interea asant:quae certe adeo ridendasunt,ut vix audiri possint. Qisite patiem hac quod assiues ullo pacto sit intellectus In nobis,ponere nec possumusnee debemus. F. Ita quidem videtur. quare,quoniam nec ipse Induci m quani potes , vinitonstra haec reciperem, non magnopere curabo,utrum positio id di possibi namus igitur alteram partem, Intellectum scilicet, quem smisorealem lutuImus, non assistereullo pacto nobis, sed esse nostri partem, per uam unusquIsque id est,quod per se est. nu. Ponamus quidem .sed illud primum statuamus intelle ctu hunc substatiam quandam elle,& non corpus,sed aMm simplicem, seu maris sermam appellare. p. Ita quidem constituendu est, RH. Igitii r&de hac substatia primo quaerendum videtur,utrum diuisibilis per se sit,an indivisibilis. dico aute diuisibile, quod partem habet extra partem, copulatas inuicem per communem te minum. Quid ergo dicendum tibi videtur F. Quid prohibet utrunque poni, ut consumimus quare primum ponamus esse diuisibile, ne quicquam praetermittacruod ab aliquo dici possit. M. Si ergo diuisibilis sit tae forma,eeu lume quodda,lud quidem primo quaeremus,an In materia dc iubiecta, in quo semel fuit se et
maneat,an de sebiecto in subiectum ni igret.Siquide enim semper manet,& Socrates quidem,&Plato,&alij erunt aeterni etiani ipsi. si vero de subiccto in subiectum m resimortuo Socrate,& separata ab ipso hac serma, no video, quomodo moueatur non motis sebiectis ipsis. corpiis enim no est.Tu ει illud est qucrere, quomodo D se habeat in diuetas illis nibiectis, in quae murat, utrum ut ita bstantia eorum, an vi accidens. At submintia esse non potest, cum subiccta illa sitas habeam formas. Sed nec accidens.qd enim per se substantIa est,accidens iii alio est e non potest. Atq: hete
quidem e multis,quq adduci possunt,satis esse arbitror ad tollenda positionem haα are ponamus alteram partem,substantiam scilicet, quam intellectum dieimus, esis se am indivisibilem. p. Ponamus. RH. Si ergo indiuisbilis ponatur, illud primo se offert dubium,quomodo ex ipsi,& materia,eul aduenlt,vnu fieripossiticii ει unum diuisibile.Na materi cuI aduenit,vel Giisibilis est, vel etiam ipsa indiuἰ- sibilis. Si quidem diuisibilis dicatur,no video, quomodo ex uno indivisibili, 3c assis diuisibili neti unum possit.Quod enIm in alio recipitur, recipi quidem oportet s
eundum naturam, & conditionem recipietis:& quod est actu, proportione habere cum eo,quod est potentia.divisibile autem nulla habet proportionem, nullam eum indIuis bili ratione,nec rec perequiequam potest nisi divisibiliter dc per partes.indiuisibile autem partes no habet. Neque unum igitur fieri potest,n Socrates diuia sibilis. Si veto etiam materia In diuisibilis statuatur,minus video,quomodo ex bus indivisibilibiis unu diuisibile stat,ut Socrates. Deinde Millud est quaerere, virilsorma haec indivisibilis recipiatur mediante quantitate. per partes igitur recipietur. si vero non mediante quan titate rec itur, mitu certe videtur, quo pacto homo diuisibilis fiat. Ad haec autem, si indivisibilis sit haec forma, erit etia incorporea.ex quo sequitur qubd modis omnibus sit immobilis.Dico aute modis omnibus,qubd nee
per se ncc p accidens mobilis erit. per se mouentur corpora,per accidens aute , quae fiant In corporibus inhaerentIa,& extenta, ut qualitates. haec aute forma nec corpus
est, nec in corpore extenta. Sicut igitur intelligentia, & orbium formae nullo pacto
380쪽
A mouεtur In suis orbibui Meperirinec perruaeides, ita necanima haec ullo pacto moueti poterit. Quid igiuar deissa fiat moto Socrate de loco ad locum Sequi enim nopolemmmobilis existes. mIrrus autem potest remanere. - dubitatio maior eti num est mortuo Socrate. Si enim remanet non video,quid agat: si inde mouet; non video,quomodo : Indiuisibile enim,simo ridebet, oportet per indivisibilia m neci,& transire.isoauton Infinita senti Dissicile preterea es ut impossibile im ditiari, nam esse habere possit haec maindriisibilis Icorpore. Si in m In qu kber parteest,& in pedibus, de maritatis . mIru prosectb est non Intelligere de illa. Aur,u pars aliqua magis intelligit propterdispontionem meliorem, utrum ergo Schuius partes omnes intelligant, & harum partes aut, si nulla dentonstrabilis est, quς per se intelligat,mira res videtur totum aliquod Intelligere, utSocratem, cuius pars demonstrabilis nulla intelligatiaut, si aliqua intelligit, illa exesta sit,& quatitatis particeps,utiq; & Arma ea talis erit. Hςc ergo Dacastori sequi viden cli ponamus i ivisibilem sermam esse animam,&: Incorporea At vero, si & Incorruptibilem ponamus,sequitur quidem, ut nec generabilis sit. si enim sit generabilis.
corruptibilis etiam intiqvbd si non generantur animae,aeternae aut ilint, necesseetit nobis retium & definitum numerum earum statuere, quae perpetuo quodacirculo abeat e corporibus,&m is in illa redeant. Dicemus ne igitur illas in Elysio potare lethen, &post mille annos redire in lucem ad noua corpora, ut fabulantur Poetanan brutorum anesmaliti corpora subire,& statuto tepore in hominem redire, rem oGallummodo Megillumferit Q omnia ut etiam demus, assistere nobis animas fatendum erit, quoa supra improbatum a nobis suit. Ad haec ergo respon-- de si primum placet, ego mox & alia addiWam, quae non minores dissicultates a D portent. p. Immo Turri totum sascem disse lue, Momnia explica, dum concitatus' videris. Ego enim curabo,ut nihil de memoria decidat mihi. RH. Pergam Igitur,&alia in medium adducam, quae materialem ostendant eam sermam, qii in nobis intelligitie quibus primum δc maximum argumentum est,quia enasci illa per materiales dispositiones manifestum est, per illas conseruari, per illas demum immutatas interire indicia e sunt a materia dependere illam, &cognatam haberenatura eum aliis. Tu praeterea assiumebas. Si anima propriam habet operationem, cum qua sistitis.
non communicet corpus,abstracta est per naturam a corpore. Ego vero oppositum nune assumam. Si anima nullam habet pmpriam operationem, cu qua non comu- propitinicet corpus,abstram per naturam esse non potest. Atqui nullam talem habet oporationem, si vera sunt, quae Turrius fiater de operationibus Intellectiis exactissime disputauit. Quippe cum non istum operationes sensuum, & phantaliae, sed ipsius etiam Intelleetiis omnes cumήorpore im fiant,& in ipse sede habeant. Intellectro squi de Ipsa per seretes fit. s cies aut in spiritibus vel ipse in cerebro,aut eius m&brana recipI constat, & ex ijs omnis cognitio fit. Habitus porro in memoria locari manifestu est. memoria vem per cerebri dispositiones & conseruatur, & augetur,& perit. Quin de ipsum etiam uniuersale, non qua reprisentat, sed qua existit,eadem species quae & in sensu suit,ut & concessum,& receptum fuit. Quare op
rationem omnem anime communem esse cum corpore fatis perspieuum videtur.
od & definitio quoque animς apertiis me monstrat. siquidem est actuscorporis
physic; organici, viventis. Oportet ergo, ut & intellectus utatur organico corpore: