장음표시 사용
361쪽
rum fiant. Alius est ortus e mare tantu sine foemin hoc est ex iis principiis,& seminibus,q iam in homine sinassint: iquo & materia,& gignens calor adest,nec qui quam deest, quod ad generationem conducat. Tertius modus est ille, qui conis munis est & consuetus,ex mare & flamina. Quartus vero est e foemina tantum abiaque mare. terso & non plures imasinari possumus gignedi hominis modos. Α vero tres primi s-I quidem poterant secundum naturam, sed nullo pacto Doterant Couenire periectissimo illi,in quo caro nihil posset. Omnes enim cii e facultate et
mctOTum Originem traherent & secundum materiam,& secudum gignentem spiriritum, necesse erat,quod factum sitisset, naturam elementarem, & terrenam sape m quae per se imperfecta est,nec potest illam obire vitam , quae necessaristest ad De xitudinem consequedam. us igitur quartus supererat modus: sed nec ille conuerni re poterat secundum naturam progigne periectissimo homine.Nam,quanquRso tet C smmina poterat materia comode suppeditari,agens tamen &gignens no a erat. In sarmina enim ista non sunt ea principia,&lmina, quae gisnere possint. Huc tameri modum sepientissimus Deus elegit atque e puriissima,acsaneugma vir
gine materiam assumens,loco genitivi spiritus,qui deerat,sanctiorem ipse re magis diuinum spiritum indidiEhominemq; eum fecit,in quo nihil posset caro , nihilque ςsset,quod ad terrenos impulsis incitaret.Siquidem ola In eo perfecta a persecto pa- ςnte fuerant data, propter quae & persinissime vItam illam exemit, quae spiritus Vita dicitur. Huc ergo Deus optimus,utpote filium coetantialem ubi, & maerernu, hos Vero modo hominem faetiim adeo amauit, ut sese illi cognoscedum persectissime dederita gnoscendum autem non tantum per species, 5 rerum simulachra, ut D exeri cognoscunt homines,scit per substantiam propriam ipsius Dei,in qua cognM.tione beatitudo consistit.Hic ergo ut ad n nostram reuertamur vives in Dei maximi cognitione atque intuitu uesicissimus semper fuit: ac Eius vitae,quae spiritu fi dc ςmplum,& caput,& magister fuit:e cuius meritis &nos alij promereri potuimus S uam eius seelicitatis,quam post mortem tantum consequi darum est nobis su- xstite animo,qui ob id immortalis est factus. Si igimrratio laec Turride anima a inς hominis sumpta In suum ordinem redigenda est, ita quidem constituetur, optimum conueniens fuerit in uniuerso esse naturam aliquam , quae Deum maximuriu Operis authorem nosceret:nosceret aute non ut laudaret, aut Vt admiraretur,
sed ut amaret, letet, & imitaretur, fieretq; illi similis. Hoc autem si datum suisset .d ens quoque erat &Des optimi bonitati conueniens reliqua etiam dari, quae poterant communicari. terat autem persecta niti perse us amor,& cultus, a
quς imitatio,& demum beatitudo. . e & laaec communicanda suere. Communicari autem ulli naturae non poterant,nisi aeternae dc immortali aut secudum se to MM,Vt angelo,aut secundum partem siti nobiliore,ut homini. Pars autem nobiliorcst animus,& intellectus.hic ergoaeternuso immortalis est factus. tida Md nos Iam,quia in his multu sumus immorat ad alia traseamus, si placet. Ru. ,o ' ' Placet quidem, quonia res hactenus bene acta videtur. F. Pertranseuntibus I rurnobis ad alia in primis cst statuendum, ru,quq mouetur,alia moueri,non ut hic sit sum finis, sed ut quiescat,quasi motus ijs accidat,&non per se insit: alia vero mo-uvii, ut mouean tur, non ut a morii quiescant, quibus moueri per se inest, & ut dia, Lunx essentialiter. Ru Ita prorsias. F. Quae igitur mouetur paccidens, ut semvςς quiescant, nonne omnia corruptibilia sunt RH. Omnino. F. Potes ne
362쪽
Α licere, eur Irasis RΗ. Quidni quando omia hae quae mouentur, ut mox qui scant, omnia vim aliquam passa sunt,& extra naturam propriam sunt costituta. Unde & ob id mouetur, ut acquirant id sibi connaturale, quo carent. lia autem ,quq vim pati possunt,omnia corruptibilia sunt. F. Recte dicis omnia, quae mouentur, ut quies hcorruptibilia esse. Si ergo & conuersum proponam,id est, quae corruptibilia stini, omnia moueri, ut quiescant, quid respondebis Ru. Et hoc concedam, quia corruptibilia omnia aut elementa sunt,aut ex elemetis, haec autem si mouentur,mouentur,ut quiescanr. F. Vide igitur Turri:ex his sequitur,vsiquet per se mouentu hoc est, non ut quiescant, omnia sint Incorruptibilia. si enim sint corruptibilia, dictum est corruptibilia omnia moueri, ut quiescant, quare, si aliqua per se mouentur,incorruptibilia esse necesse est Item & illud se luitur,ut si qua Incorruptibilia sint,si mouentur, moueatur quidem per se ut scilicet moueatur, non,ut quiescat.Si enim,ut quiescant, dicas moueri, i a corruptibilia erue per ea, quae dicta sunt. RH. Sequi quidem videntur omnia hetc. Verum cum moueri multipliciter dicatur, nam & quod generatur, & loc mutat 3c alteratur, & quod intelligit, onania mO- ueri dicuntur statuedum est 1 te,de quo motu-dicas. p. In omni quidem motu vera esse videntur,quae dicta sunt. In primis enim si motum generationis minemus, materiam videbimus per λ& semp moueri, de modo hoc, modo illud neri,&nunquam quiescere,eadem &aeternam,& incorruptibilem elle. At si Zc locales motus consideremus,deprehendemus, quae per se mouetur,& seinper moueri,& aeterna es quales cogestes orbes visiantur: reliqua vero, quae per accidens mouetur, Ut quiescant,corruptibilia esIαSimiliter,quae alterantur, se habent. corruptibilia enim in sunt,&mouetur,ut quiestant. RH. Enimuero ita est. p. At vero&ijs motibus,
qui spirituales dicuntur, idem est videre in ijs mentibus, quae se ipsas mouent, M
intelligunt,tum & aetemae quoque sunt. Quapropter constanter possumus in uniuersum statuere, quae per se mouentur,& iccirco semper mouentur, incorruptibilia esse,quae vero per accidens mouetur, ut scilicet quiescant,corruptibilia. Tum & incorruptibilia per se moueri,& sempericorruptibilia vero moueri, ut quiescat. RH. Videtur. r. His ergo sic constitutis ad animam nostram descendamus, eam dico,
quae intelligit,& uniuersalia speculaturi& videamus in quo genere ponere illa d ltamus. constat enim & ipsam moueri intelligendo. Vtrum igitur in genere eoruillam ponemus,quae per accidens mouentur,ut quietant scilicet:an eorum,quq mouen ur,ut moueantur,& per se non quiescut Id ergo videtur tibi dicendum RH. Ego quidem nullum horum asseuerare audeo. ponamus autem utrunq; , ut videamus,quid sequatur ex unoquoque.ac primum, li place ponamus animam esse In genere eorum,qinae mouentur, ut quietiuint. s. Ponamus quidem, sed nescio,
quomodo recte ponemus.Si enim intellectus est omnia fieri, & nullam habet naturam,nisi quod potesia est, videtur quidem talis esse qualis, & materia se habet in generatione. Qiuire,sicut illa semper moueri dicta est,& sesnper perfici, semper persecta esse in & intellectus eorum este dicetur, quorum natura est, ut semper,& per se moueantur.Nullam enim differentiam habet aliam a materia nisi quod haec omnia fit generatione, ille omnia intellectione, quae generatio quaeda est. Priterea, si moueretur intellectus,ut quiescerer,oporteret per quietem illam acquirere aliquod esse , In quo cum sit,nihil ultra appetat. At nullu tale esse habere potest Intellectus. quolibet enim acquisito, nihilominus inclinatio,& appetitus ad alia no esIet.Quare talis videtur esse intellectus, qualis &materia.& cccium, quae non uno vn qua in esse
ν tibilia ad . ω einuetiis. intellectus agi mitae ma
363쪽
& situ manet, sed uno habito ad illa parantur, contrario modo,ac illa se habent,quq Cmouentur, ut quiescant. quodam enim certo pario non vltra appetunt. Si igitur
ita videtur tibi, nos ad aliam partem ponendam transbimus. RH. Videtur quidem. Verum eadem &de sensu, de phantasia dici polle videntur: nam de haec in potet a sint ad suas ensibilia,&ab ijs semper perficiutur, semper persecta sunt, nec unufinem faciunt. p. Minime quidem ita est Turri. sed & sensus , & phantasia mouetur, non, ut semper in motu sin i, sed ut quiescant.Nihil enim, quod fatigatur in motu, potest habere motum per se & essent I. item, uti finem. at sensus,& phantasia manifestum est sit ar i, de amare quietem: si quidem dc multa sensibiliu per displicaentiam recipiunt, ut, quς excellunt, & his receptis inferiora no possunt ultra recipere. Cuius causa cst,qtib d eoru motus non incst illis per se, ut finis, sed parto uno sensi ili in eo quidem ex se quiesceret, nec ultra appeterent. Quod si ad alia dc alia ferant Iccirco ni, quod ordinati sunt in intellectum: qui cum ex se finem iton habeat, cogit& sensus in alia,atque alia ferri. Propter quod solus ille semper mouetur, dc semper perfici vult, nec unu fatigatur in eo motu per se, nec displicentia unq recipit IntellI-gibilium, que eo etia magis appetit, quo perlectiora,& excellentia sunt magis. unde nec minus iccirco potest in seriora recipere. Quamobre Turri non possumus partu hac ponere, m intellectus moueatur,ut quiescat, si cius natura est omnia fieri, dc patio uno non in eo quiescere, sed perpetua quadam appetitione ad aliai, dc alia ferri. Si igitur satisfactiunt hic, iam ponemus & alteram partem, ntellectu sicilii et esse
In genere eorum,quae per se mouentur, ut moueatur. RH. Ponamus quidem. : sed
video te id statim illaturum ut aeternus, d incorruptibilis sit ilitellectus, propterea quod concessimus,quae per se mouentur,elle incorruptibilia, dccorruptibile omne moueri,ut siescat: quae rursus cosideranda sunt.Fortaste enim non recte cocessimus Uconuersum illud, quod fuit,corruptibile omne mouerI,ut quiescat. Siquidem nihil sorte prohibet aliquid corruptibile moueri in aliquo genere motus , ut quiescat, in
aliquo,ut non quiescat. Nos aulcm simpliester concellimus, quod in uniuersum c cedendum non erat. Quare potest intellectus motu alterationis mouerI,ut quiescat, motu vero intellcctionis, ut non quiescat:ex quo tamen non sequitur,ut incorruptibilis sit, nis simpliciter talis sit, ut moueatur propter quἰetem.Nam videmus decor motu locali moueri semper,corruptibile tamen esse,qubd motu alterat Ionis quiescit. Similiter &,quod nutritur, senabet.Semper enim mouetur, dic tam e corruptibile est, eo v motus alterationis ad quietem sit. s. Ita ne Turri illudit D mon tuus, dc nunc negar,qilod tu paulo ante coccit: sti, sperans obiectis quibusdam tenebris euadere, velut loligo, dc no euadet tameni Monstro enim simile est, qd dicis,aliquid elle, quod in uno genere motus moueat, ut quiescat,in alto,ut non quiescat.Sic enim
unum de idem haberet conditiones corruptibilis, dc incorruptibilis: quod esIe non potest,praesertim si alter motus si eius rei finis pcr se, de essentialis Si enim huius finis sit moueri, ut quiescat, corruptibile id erit: si vero ut non quiescat erit incorruptibile. Igitur propria intellectus operatio cii sit omnia fieri per intellectionem, de temper perfici, sen per persectum es Iri& nun si quiescere, proculdubio idem dein-
te Iectu dicendii crit, quod de materia,& utrunqLein cori uptibilem, de aeternumelle. Quae veto de corde, dc nutritione dicebas,nihil nos oppugnat. Cor cnim duos habet motus, dc utrisque finis est quiescere: ac quiescit etiam quatum daturi sed noua necellitas extrinsecus veniens facit,ut non diu quiet illa filii Pollit quare rursusn:ouetur. Inde videtur semper moueri. Non est autem hoc nisi per accidens, no per
364쪽
Ase.Nuttitio vero&Ipsa quanquam se per aliqua in parie fiat, finem tamen habet Unaquetq; pars, ad quam fit aggeneratio,&quiescit. re in uniuersum Tum veruest,omne, quod ex natura mouetur ut quiescat, corruptibile esse, &omne corruptibile moueri,ut quiescat. Item omne,quod p semouetur, ut no quiescat, incorrupti- . bile esse,&omne incorruptibile, si mouetur,moueri, ut non quiescat. Quibus Ita se habentibus, si natura intellectus consideretur, videbimus Iplum in genere illorum esse, quae per se mouen tu ut non quiescant in aliquo eorum, quae acquiruntur. ac quiri enim in omni motu aliquid necesse est. sed ultra appetere consueuere, que per se mouentur,ut moueantur. quare & incorruptibilem ponere intelleistum debemus.& parem habere cum materia conditionem. H. ec ratio Turri ab Aristoteleverbo uno tacta videtur, o sorte vulgatissima Inter Academicos esset ab Alcmeone in ipses derivata,verum ab ijs adeo accepta,& approbata,ut semper,uti inconuIncibI- Iis,habita sit: quanil illam aliquies o modo deducant mἰnus ut arbitror efficaciter. Sed nos Iam & perIpatetice quodam reseramus, quς video a vobis fortas Ib deside pis', dii is rari. RH. Ita sane. p. Potes ne igitur Turri dicere,quaena sit natura malefiae dico autem materiam illam, de qua paulo ante dIximus, quς subiectum generationis est. iasitaten M. Possum equidem, si verum est, quod aiunt, nullam aliam habere natura, nisi φpotentia est. p. Ad quae aurem est potentia3 RH. Ad susceptibilἰa per generatio--a-nem. p. Nullum igitur habebIt ipsa susceptibilium per generat onem. RH. Sequitur. F. At quaenam susceptibilia sunt per generationem, nonne formae, quae materiales dicuntur RH. Omnino. r. Nullam ergo habe sit per se materia materialem formam. RH. Nullam prorsus, si addas omnes formas materiales et Ie susce-n ptibiles Si enim non hoc addas . sequitur talum, ut materia nullam habeat materia-M lium Armarum, quae susceptibiles sint. p. Rise dicis. Si ergo& de intellectu . proportione quadam petiero, quam nam ipse natura habeat, quid daees Ru. Nullam habere aliam naturam dicam , nisi & iple potentia est ad suseeptibilia per intellectionem. p. Ar quaenam susceptibilia sunt per intellectionem, nonne sermae
marcriales RH. Vtique. F. Sequitur ergo,ut intellectus nullam habeat materIalem rinam. RH. Sequitur quidem, si &hic addas, omnes sermas materiales esse
susceptibiles ab intellectit: alioquin non sequetur, nisi illas no habere,q susceptibiles sim t. p. Qii id ergo prohibet, ne addamus omnes sermas materiales esse susceptibiles RH. Hoc quidem prohibet, qu bd susceptibiles tantum sunt tarmae illae . quae species Proprias habent: Q. iae vero non habent, si intelliguntur, Intelliguntur per species alienas. Multae igitur sit ni materiales sermae, qixael pec es no habentiqualis serte est substantia, quatenus substatia, ut declaratu a Turtio fratre In recellibus Baldi sui CSi igitur ponamus intellectuna elle substantiam , & materialem sormam . suseeptibilis quidem non erit, eo quod 'eciem propriam non habet, sed intellii-tur per alienas. itare, si accipias omnem materialem sermam susceptibilem esse. male quidem acceptum erit, squidem no tantum intellectus,sed neq; vlla substatia susceptibilis est. Si vero accipias formam omnem, non sequitur intellectum nullam esse materialium formarum. Praeterea sermarum,quae sunt in materia altastini singulares,alis uniuersales.ad singulares autem non est in potentia Intellectus, sed ad uniuersales tantum, contrario modo, ac materia se habet, quoad singulares quide. Potem I.i est, ad uniuersales non nisi per accidens.Nihil ἰgitur prohibet materialem tormam esse intellectum, sed fingularem . quare nec ipsam suscipere, sed uniuersales tantum sermas.
365쪽
Postremo & Illud ope rectum est considerare, utrum pro Intellem ne obeun- Cda melius sit intellectu carere forma omni,& specie,ceu talaulam ut aiunt in erasam , .uda me tui in qua nihil depictum sit:an partim habere, partim non habere,esse autem potentia
omni rates. Omnes naturas,& sermas, sed qua nota si non autem qua habet, quemadmo-Σ-ὐ sis.'& Θ sus. Si enim tactum consideremus, ille quidem ex calido,& frigido, Mis partim tio humido consstiuidem quoque calidum, & frigidum,& humidum recipit, M dijoh dicat, sed qua non habet, quo scilicet vel gradu,vel parie non habet. Oculus porinluce multa,&colore participat,si nihilominus luce sescipit,& colores. Lingua quoque,q sapores omnes percipit, saporis expers non est.Quid ergo prohibet,ne M intellectus quoque sit talis,& partim formae materialis si particeps, partim non: sitq; in potentia ad naturam illius formae, sed qua non habet, qua vero habet non sit inpotentia Z quod iure factum a natura videtur . sic enta maxime potest intellem1s cognoscere specie quς extrinsecus est,ueniente ad ipsum, quq unum faetii cum spe- Asa est ora ciriquet introrsem est,excitat animam &intellecti onem causati propter quod vid 1πhzz tur Plato facere animam ex omnibus consisterem. Ad pri situm igitur reuertetes Juodammo- dicimus quodammodo verum esse omnem materialem sormam susceptibile esse, qua scilicet parte non habetur,quodammodo non verum, qua parte habetur: & sie intellestiis omnia quodammodo fieri potest, quodammodo non omnia. s. Egreste quidem Turri sungeris ossicio tuo. ego itidem conabor, ut meo sungar & Ipse. Nam primum nihiloinci quod dicebas, substantiam non habere speciem propriae quare nec intellectum Eine susceptibilem,quaquam forma materialis sit. Nam, qua-uis detur hoc, quod nihilominus dubium est, smaper tamen cum forma qualibet materiali coniuncta est sua qualitas propria,& inseparabilis.Scis enim,quantum de qualitatibus inducitur in subiectum alliquoritantunde & de elemento proprio inia. duci.Si igitur Intellectus sit sorma materialis,sive substantia habeat, vel non habeat speciem propriam,sequetur quidem no posse fieri omnia, nec in poteria esse ad omnia: si quidem ad eam qualitatem, quae coniuncta est cum ea forma, & inseparabilis est,non esse potest in poteti quam iam habet. propter quod recte Aristoteses dies basi si Intellectus abstractus non esset,esset utique calidus,aut frigidus, innuens noposse esse in potentia ad qualitatem, quae inseparabiliter ipsem cosequeretur. Neq; eadem ratio est sensuum,& intellectus. sus enim natura no est, ur omnia fiat, sed certa tantum . quare constare potest Ecalido,& frigido, 6c rursus calidu & stiqἰdum lascipere,qu no habet. sat enim sesi sui est,sino suscipialiquod habet, nee sim ite, scilhoe iudicet alius sensus. neq; enim unusquisq; sensus habet omnia suscipere,& Iudicare,sed sensus in genere.At intellectus no talis est, sed unusqui'; sigillatim intelle ctus ex se in potentia ad omnia esse debet, &omnia posse suscipere, quoniam sim pisciter est in potentIa intellectus ad omnia no ad ceria solum. Ex quo etIam sequἰ-tur, qu bd pro cognitione obeundalonge melius sit intellectum esse laquam tabula rasam,& nihil habere materiale,quam partim habere, partim no habere:de quo dubitabas.Si enim partim habeat alicuius sermae,ad illam non esse potest In potentia, neque ad consimile: quod contra naturam intellectus est,cuius est omnia fieri susteptibilium. Si igitur susceptibilis per naturam est ea, quae habetur, pars formae,cur suscipi non debeat,& possit Quare, si natura intellectus talis est,ut a principio dixisti, ut in potentiast ad omnia susceptibili affer intellectionem per se, cocludendum estriobis per se nullum habere susceptibiliu:quod quidc non erit, si calidus, vel frigidus per sest. Mod vero dicebas ad singulares formas no esse in potetia intellectum,
366쪽
Λ α Turno fratremnuincitur non esse verum siquidem vnῖuertae abstrahia ruria singularitari,quae noui esseoportet. Constare autem intellectum ex perfectionibus rerum omnium,HTimaeus videtur significare, bonum habet senium, ut talis silex tantia quadam,& vir ae, non v cofletur ex mixtione rerum. Uod vero di cetas conferre intellemonem, ut partim habeat, mrtim non habeat qualitates rerum,m qu extrinsis specie,& intrinseca unum nat,quod excitet animum se sus,nullam habet necessitatem,quin potius impedimentum.Quod enim intus est, prohibet no solum sere i,sed & omnexosmiis:vt in sensibus apparet.Qubd si ex hs duabus speciebus una reliquae sertius moueret, & excitaret,oporteret & idem in sensibusneri,&similiis posse apprehendiiquod quide minime fit.Si igitur omnia fieri debet intellemis,&in potenti esse Momnia susceptibillla,separatum de abstractum esse necesse est.Atque naec quidem sunt, quq de peripateticorum penu educi posse videnturiin quibus siqvid addubitas, Herre profestis licet. RH. Non pauca certe sunt Fracinori,quae,si talentiosi esse velimus,possint adhuc in dubium verti:
verum&haec.&si quaedam mvnrividitatu inrasce collegi, qtrae ad postremureseruabo ne sermonem tuum tam crinro interrumpam. Quare interea, siqua alia haberiquet ostendantantini remitatem,Illa psequere. F. Bene inTurri,ut ita se-ciamus.ego autem & aliamtilia habe quaeadducam. Verum, ne plus aequo mole stus videar,multa censeo ine pretermittenda, quaedam tamen pridietis annecten-d Neq; enim nuc reseram, qudd facultatis materialis no est posse se supra seipsam,& supra propriam operationem reflecti,ut in sensibus est manifestiam. Necdicam; quare materia sunt, Iinsulare quidem ipsemapprehendere, uniuersale auremmon posse. Nec adducam ingenitum Illum appetitu animi nostriadalsissimas usas , de ad diuina tum inquirenda utum S stuenda Indicia quidemm nisestiisum eleme-' torum conditione esse,quod tanta appeti quasi propensione quadam in pmpriam patriam seratur. propter quod nec contemnendum est,quod pnysiologi dicunt . figuram seli homini fuisse ereetiim a Deo datam,'ub perpetuo videret, & cognost rei parriam,atq; originem suam. Tacebo etiam signum illud,quod Plato silebat diacere indicium animum nostrum per se abstractum esse a corpore, qubdisi maxime heratur,cum maxime separatur 1 sensibus, atq; in seipsum redit. Nec repetam, quae Turrius tuus tam mira desbmnijs retulit,de vaticiniis,& pr sensionibus alijst qiue quidem neq; a nobis inficianda sunt,nem in casiam,& Artunam resereda, sed in autiorem certe causam:quam si fuerimus recte templati, aperte quidem videbimus affinitatem quandam δc cognationem habere cum diuinis animum nostrum. Qu vero tWdiciis anninenda videntur,& nullo pacto p teretida, duo sunt. Alterum est, quod, si ostendero operarionem quandam in homine esse, in qua nihil comunicet corpus,sed propria animi se, procul dubio confitedum erit natura animi seiunctam per λ& abstractamessea corpore. Alterum est,qndd, si Zc illud mo- strauero, omnia, quae sub Luna sunt. ra, dc omnia qiue supra gratia infellectus humani facta esse,&hunc esse illorumunem, neminem sere arbitror, et opinari possit tot εc tanta gratia res vilis de caducae facta esse,sed magis diuinum eme, quod illorum sit finis. Sed iam age is te demonstremus. Primum autem no negare te existimo,si ulla erit animi operatio,in qua non communicet corpus, naturam animi per se abstractam esse a corpore. m. Minime quidem negabo, quado εc hoc philosb-phi omnes concedunt. Sed qivina nerit illa am mae operatio,in qua non coicet corpusὶ p. Illa d Turri,de qua paulo ante dicebamus,vita spiritus,per qua homo rena- . '. Racinorij. V 3 sci, He
367쪽
vivat.VItam autem spiritus dico virtutes ipsti,ntur quidem ill s,quas;solemus no xl,lsampropter gloriam quadam,aut viillitatem parare, satis quidem infimas achiabile sed heroieas illas constantes & inconcussas, propriu virtutum finem habetes iper quas corpus hoc Deo mactame quasi extra corpus, cum illo viiiimus, & sem . per sumus: m illo ambulamus,loquimur, comedimus, & omnia ficimus: nobi natos non arbitramur, sed illi soli: nobis nihil tribuImus, sed omnia illi, & gloriatrius in paupertate diuire in diuitiis paupere nobis in tormen iis, & cruciatibus .&Ignibus exultantes: proprer issum rerum omiuum ac vitiae etiam prodigi : nihil amantes,nihil odio habentes,nili quod Ipseahrarit, autoderit: in simplictare prudentes,lustitiam,pietatem,& veritate coὶentes: propterquae multi meruere ab houbus sancti,& diuini vocari,a Deo aute multipli citer donari, alij proelierandi gratia ὸ alij morbos,& 'mones eisciendi,alij miracula etiam siciendi. Talis in primis suit sanettissimus ille, de quo a principio diximus,mi filius:post ipsiim, quicunq; illuti,
secuti atq; imitati potuere hanc vitam spiritus uiuere,in qua caro, & corpus nullam Turiis etatem habent, immo naturam, & propensionem prorsus contrariam a Reliquum esset alterum etiam illud,quod promisimias,demonstrare.Omnia scilicetalla corpora propter humanum animum esse ficta:sed hocad postremum relinque mus,ubi de nobilitate animi nostri distramus.Αtque hosunt,quq de animi nostri aetemitate dicenda pro temporemihi visa sint.Reb qua siletio inuolui miro, nescioquo,desiderio esset audiendi illa,quae tu uno inraue collegii edixisti. Verania
me quoniam nugriandum nobis video, beneent, ut per pueri nostri musicam alia quanissper reinumamus vires,quo alacriores pugnam sustineam i s. Igitur,cytharam an accepisseipuer,ac suauiter tetigisset,inox in hunc modum cecinit.
Ueta nobis patria:es cssessis origo
Ab Iouer nos terris reriter inheremalis. Versa π pariter ominii misera obis s.
Ipsa bonum pulchrums modis in pectora istas
368쪽
Immitur, in humerus obrubia fereo.Q sisertua Psycheni religata catherus It maerens, sequis rimos captiua triumphos.c Haec cum cecinim:t purat, nos marsusisinonem suscepimus. s. Iam ergo Turri Eorum metuum est ea protare,qvie ad postremum uno in sescereseruari dicta sunt. Ego enimiam explicaui ea, per quae unusem; ἔ, ut arbitror,bene instituri animi psuaderi pos alimisit diuinum immortalem, esse intestinum in nobis. Superest nunc, ut 8cadear spondeamus,per quae dissuaderi quis possit. RH. Hoc quidem sirperest: veru, quae ipse adducam, Dijs testibus sylvae imius ita adducta esse volo,ut non ostendant,que admodum pQ i,quid animo ipse sentiam,sed ut a te ex umbra quadam educta animi nostri dignitatem valeant demonstrare . in vero Fracataci negocium mihi hae in re faciunt, cis e sunt.In primis enimῖ pernus ponatur intcilectus in no- g c corpori, bis,quaerendum illud est,mum ille assistat nobis, quemadmodum nauta, ut aiunt. naui,an magis nostri sit ita pars,ut esse illud,quod quisq; habet, ab illo detur . tu eris i go quid horum putas F. Nihil asseveremus Turri,sed more inquirentiu ponamus utrunq; seorsiun,Vt videamus, quid inde sequatur: quemadmodum cepe estri QOre, si placet, ponamus primum adistere. RH. Placet quidem: sia illud primo ' sequetur ut duo illa distinα sint, Fassistit,&euIassistit,ut Socrates,&, qui Socrati' a1nstit intellectus. p. omnino. RH. Socrates igitur,qua Socrates est.& esse silii per se habet,periturus ne ipse est, an & ipse immortalis 3 p. Periturum arbitror . sipnim sit aeternus, rursus de intellectu eius proprio quaerere habebimus, utrum alli. DKvel non. RH. Recte dicis. Si igitur periturus ipse est Socrates,in primis spes illa periisse videtur, quam pauloante dicebas esse homini finem. Si enim Socrates, qua Socrates est,interiturus ipse est, quid ad ipsumquδd intellectus, qui sibi assistebaest saluus 3 quemadmodum ad navim, quae in profundum mergitur,nihil facit,qubdita perstes sit nauta. s. Videtur. RH. Praeterea assistens hic intellectus, aut ergo unus In oibus, Ac cois,ut quidam e peripateticis tradunt, vel situs cuiq; est assisten intellectus. Si igitur est unus in Oinus, monstrum profecto maximum audire mihi videor,quod etiam absque necet stare inducatur. Qiud enim mostruosius dici posia intelligere meper aliquid, qd non sit mei pararde quo dici sertasse possit quo
ipsiam intellig x, quo autem pacto intellectionem sitam mihi communicet, nec di- . cere quidem possumus,nec imaginari. Induci praeterea absq; necessitate videtur. Nenim Socrates,qua Socrates est, dc ipse intelligit, quaerere licet,virum eadem intelligat,quae de intellectus ille alsistens,an alia.Siquidem eadem intelligit, se perfluus est alius intellectus: si vero alia intestigit, quaenam ea sunt Si enim dicis uniuersalia ea H laoc certe verum non cst, quando latis declararum a fratre Turrio fuit nos pos Ievoiuersalia per nos facere absque ullo forinsecus allistente intellectu. inare,qu
niam & per he dc per alia monstrum hoc satis explosiam fuit a Baldo,nunc quoque explodatur e Caphijs tuis, si placet. p. Placet quidem. RH. Si vero non unus estoc communis omnibus intellectus ille assistens, sed cuiq; allistens ponatur, easdem
369쪽
quIdem & allas habet dissicultates. Nam & heaemonis estpeetae excissitati nos CintellIgercitum & dieta prius scelicitas petu. αἰ de intereuntibus In risio decemillibus hominum qu rere is cet,quid de eotu Intellecubui fiat qui gusta assistebant, num ocientur, an si a experunt corpora, quibus denuo assistant, an aliud interea Iant: quae certe adeo ridenda sunt,ut vix audiri possint. -remem hac, quod astutes ullo pacto sit intellemis In nobis, ponere nec possumus nee debemus. F. Ita quidem videtur. quare, quoniam nec ipse induci unquam potes , vvmonstra haec reciperem, non magnopere curabo,utrum positio defendi possiti l . tof Ponamus igitur alteram partem, ntellectum scilicet,quem imHortalem statuImus, non assistereullo pacto nobis, sed esse nostri partem, per quam unusquisque id est,quod per se est. RH. Ponamus quidem . illud primum statuamus intellectu hunc suoslatiam quandam esse,& non corpus,sed actum simplicem, seu mavis sermam appellare. p. Ita quidem constItuendu est. m. Igitur&de hac substatia primo quaerendum videtur,utrum diuisibilis per se sit, an indivisibilis. dico aute diuis bile, quod partem habet extra partem, copulatas inuicem per communem terminum. Quid ρον dicendum tibi videtur F. Quid prohibet vininque poni, ut consumimust quare primum ponamus esse diuisibile, nequicquam praetermittat auod ab aliquo dici possit. Ru. Si ergo divisibilis stlaec se a,eeu lume quodda,lud quidem primo quaeremus,an in materia & subiecto, in quo semel fuit, se et maneat,an de subiecto in subiectum migre Siquide enim semper manet,& Socrates quidem,& Plato,& alij erunt aeterni etiam ipsi. si vero de sebiecto ta subiectum miseer,mortuo Socrate,&separata ab Ipse hac serma, novideo, quomodo an eatur non motis iubiectis ipfs.corpus enim n5 estau 6c illud est quctere,quomodo I se habeat In diuetas illis ni biectis, in quae nugrat, verum ut sebstantia eorum, an ut accidens. At substantia esse non potest, cum sabiem illa sitas habeant formasi Sed 'nec accidens.qd enim per se substantia est,accidens in alio esse non potest. Atq: hi quidem e multis,quet adduci possunt, satis esse arbitror ad tollenda positionem hac. are ponamus alteram partem,siabstantiam scilicet, quam intellectum dicimus, esse sormam indivisibilem. p. Ponamus. RH. Si ergo indivisibilis natur, illud primo se offert dubium, quomodo ex Ipsa,& materia,cui aduenit, unu fieri possit tu ει unum diuisibiIe. Na materia,cuI aduenit, vel diiuisibilis est, vel etiam ipsa indiui sibilis. Si quidem diuisibilis dicatur,no video,quomodo ex uno indivisibili, δc Mindiuisibili neri unum possit.Quod enim in alio recipitur, recipi quidem oportet secundum naturam, & conditionem recipietis:& quod est aetii, proportione habere cum eo,quod est potenti a.diuisibile autem nulla habet proportionem, nullam eum indivisibili ratione, nec recIpere quicquam potest nisi diuisibiliter de per paries.indiuisibile autem partes no habet. Neque unum igitur fieri potest, nec Socrates diuia sibilis. Si vero etiam materia In diuisibilis statuatur, minus video,quomodo ex bus indivisibili biis unu diuisibile fiat, ut Socrates. Deinde dc illud est quaerere, vin1 sorma haec indivisibilis recipiatur mediante quantitare. Per partes igitur recipietur. si vero non mediante quam litate rec itur, miru certe videtur, quo pacto homo diuisibilis fiat. Ad haec autem, si indivisibilis sit haec forma, erit etia incorporea.ex quo sequitur. quod modis omnibus si immobilis.Dico aute modis omnibus,qubd nee
Per se nec p accidens mobilis erit. per se movemur corpora, per accidens aute ,quae sunt In corporibus inhaerensia,& extenta,ut qualitates. haec aute forma nec corpus
st , nec in corpore extenta. Sicut igitur intelligentia, & orbium formae nullo pacto
370쪽
λ moesturIn suis oriabus nec perde, nee peracei ita nec anima haec ullo pacto moueri poteris. Quid igitur deilla fiat moto Socrate de loco ad locum ὶ Sequi enim nopotest immobius ines. minus autem potest remanere. Quae dubitatio maior eti num est mortuo crate.ia enim remanet non video,quid agat: si inde mouet; non
video, quomodo. Indiussibile enim,si moueri debet, oportet per indivisibilia in aeri,& transire. e autem Infinita sim: Dissicile praeterea est ut impossibile im et 'ri, ω nam esse habere possit haec forma indivisibilis I corpore. Si enIm in qu lit et paraeest,& In pedibus, & manibus . mIru prosectb est non Intelligere de illa. Ausin pars aliqua magis intiuigit propterdispositisnem meliorem, utrum ergo dc huius partes omnes intelligant, & harum partes aut, si nulla demonstrabilis est,
quς per se intelligat,mira res videtur totum aliquod intelligere, ut Socratem, cuius pars demonstrabilis nulla intelligat.aut, si aliqua Intelligit,cu illa extera sit,& qualitatis particeps,utiq; & sermam talis erit. ergo Fracastori talui viden cli ponamus indivisibilem firmam esse animam,& Incorpoream. At vero, si & incorruptibilem ponamus equitur quidem, ut nec generabilis sit. si enim sit generabilis.
corruptibilis etiam eritiqubd si non generantur anIm aeternae autem stant, neces.se erit nobis emtum & definitum numerum earum statuere, quae perpetuo quodacirculo abeat e corporibus,& rursus in illa redeant.Dicemus ne igitur illas in Elysio potare lethen,&poEmille annos redire in lucem ad noua corpora, ut sabulantur Poetae:an brutorum animaliti corpora sibire, & statuto tepore in hominem redire,&modo Gallum,modo Megillum fieri Q omnia ut etiam demus, allistere nobis animas fatendum erit, quoa supra improbatum a nobis suit. Ad haec ergo responti de si primum placet, ego mox dc alia adducam, quae non minores disti cultates ap-U portenta p. Immo Turti totum fascem dissetve, Momnia explica, dum conc latus' videris. Ego enim curabo,ut nihil de memoria decidat mihi. Ru. Pergam Igitur,&alia in medium adducam,quae materialem ostendam eam formam, quς in nobis intelligitae quibus primum & maximum argumentum est, quia enasci illa per materiales dispositiones manifestum est,per illas conseruari, per illas demum immutatas interite. Indicia haec sunt a materia dependere illam, &cognatam habere natura eum aliis. Tu praeterea assumebas. Si anima propriam habet operationem, cum qua
non communicet corpus,abstracta est per naturam a corpore. Ego vero oppositum nunc assiimam. Si anima nullam habet propriam operationem, cu qua non comu- νων ii opanicet corpus,abstraeta per naturam esia non potest. Atqui nullam talem habet ops rationem, si vera sunt, quae Turrius frater de operationibus Intellectus exaα lsime
disputauit. Rippe cum non selum operationes sensiuim, & phantastae, sed Ipsius
etiam Intellinus omnes cum.eorpore ipso fiant,& in ipsissiae habeant. Intellectio squide Ipsa per species fit. species aut in spiritibus,vel ipso in cerebro,aut eius mEbram recipi constat, de ex ijs omnis cognitio fit. Habitus porro in memoria locari manifestu est. memoria vero per cerebri dispositiones & conseruatur, & augetur,& perit. Quin&ipsum etiam uniuersale, non qua repr sentat, sed qua extitit,eadem species Aquae & in sensu sui tret & concessum,& receptum fuit. Quare opexationem omnem animae communem esse cum corpore satis persplauum videtur.
od & definitio quoque anim aperitis me monstrat. si quidein est actus corporIs physic organici, viventis . oportet ergo, ut & intellectus utatur organico corpore: alioquin rationem assignatae definitionis non habebit. Quinimmo dc operatio illa Turri, qui tantum animae propriam faciebas, quae vita spiritus appellatur, non sine socIo