Disputatio de statu vitae deligendo et religionis ingressu, quaestionibus 12. comprehensa auctore Leonardo Lessio soc. Iesu theologo & S. theologiae professore

201쪽

I82 DISPUTATIO 'mus: dum re ipsa ad eius gloriam, & proximorum salutem, quidquid in nobis est, prae- - 'stamus. dum eius maiestatem,S: nostram consideramus vilitatem : dum' oratione, laude, gratiarum actione, sacrificio illum prosequimur & honoramus. In homilitate, cum nostros defectus dc peccata, nolirumque nihilum cogitamus; dum omni nos probro ac supplicio dignos censemus: dum in abiectis ministeri)s submissisionis causa nos occupamus. Inobedientia, cum in Superioribus Christum intuemur,oim voluntatem & iudicium nostrum abnegantes, omnia ex illorum praescripto agimus. Simili modo in ceteris virtutibus quisque per actus internos S externos in ' religione se exercet, ut merito Religio apud veteres , Athanasium, Basilium , Greg6rium, alios Patres Graecos Vocetur τις, exercitatio; & ipii religiosi , exercitores ι & domus religiosa ἀσκητήριον, hoc est exercitatorium, palaestra, gymnasium.Nullum enim potest esse vel nobilius, vel salubrius exςrcitium,quam Virtutis .nulla re utilius aut dignius occupari mens potest. Itaque vel eo nomine religio maximi facienda, quod ex professo omnis virtutis assidua iit exercitatio.

b Dis io is i in religione est quotidiana.

202쪽

Plurimi sunt in saeculo,qui menses & annos absque tali discussione transigunt, semper ad externa effusii, semper huius taculi fugacibus bonis intenti. Numquam intro se recipiunt, ut conscientiς latebras excutiant, de quae ibi recondita, lultrent: numquam a se cogitationum suarum, numquam dictorum dc factorum rationem exigunt. quo fit ut veluti in tenebris agentes mala sua non modo non corrigant,sed nec videant. At in

religione bis te rve quotidie conscientia dis.cutitur, & quisque a se ipso rationem actorum exigit: quid fecerit, dixerit, cogitarit. quid boni praetermiserit, quae pericula pec Catorum adierit, quibus tentationibus pulsatus fuerit, quam remisse vel ardenter se in omnibus gesserit. Si quid recte actum, graetias agit Deo, cuius hoc est beneficium, si quid perperam, precatur Veniam, proponit

emendationem, flagitat gratiam. Hac ratione fit, ut nullum erratum lateat,nihil sine . poenitudine transeat, nihil incorrectum maneat. Deinde crebro iecoram Deo, qui corda omnium intuetur, sistens, exquirit num

aliquid sibi coniciat,cur ex hac vita decedere, Δί ante tribunal supremi Iudicis vereator comparere: num quid lateat, quod ante illum articulum, dolore dc lacrymis sit delendum: an paratus sit examen illud subire, M 4 ac '

203쪽

a84 DISPVΤΑΤΙΟ ac sententiam irrevocabilem, qua aeternum supplicium vel praemium decernitur, excipere. Hoc enim est praecipuus religionis scopus, ita viuere ut omni hora ad mortem, dc rationem aeterno Iudici reddendam, sis paratus: ita viuere, ut nihil tibi sis conscius RELIGI cur mori timeas. Itraque Religio est veraphii obse i , quam Platonici mortis meditatio

nem definiebant: Sc Religiosi sunt veri philosophi,ut qui assiduequo modo recte moriantur, cogitant. Hoc nomine eos Chrysostomus, Basilius, Gregorius ,&alij SS. Patres,praesertim Graeci,appellant. Omnis alia philoibphia,quae huc non ducit, hoc nomine est parum digna, ut quae veram stultitiam

svMMA non excludat. Summa stultitia est, terrena IVLI δ caelestibus, momentanea aeternis, humana diuinis anteponere;seque in periculo aetern quitae perdenda , & mortis aeternae incurrendae propter fugacia & infima isthaec bona costituere. Qis enim maior insania animo concipi queati omnis itaque sapientia quae ad hanc insipientiam sanandam non tendit, nomine sapietiae'philosi,phiae est indigna. 1go Postremum adminiculum erat sobria dia.

.sos Ri A ta , quae ut alia iam commemorata maxi-φιδῆ Γ in religione viget. Quantum vero haec momenti ad castitatem, ad sapientiam, ad orationem dc contemplationem, denique

204쪽

DE STATU VITAE DELIGENDO. I 8s

ad omnem viruitis cultum habeat, satis a nobis alibi explicatum. vide S. Baialium o- rat. I. SI 2. de ieiunio: Cyprianum Homilia de Ieiunio: Ambros lib. de Elia & Ieiunio: Chrysost. Homilia I. de Ieiunio tom. F. Ex his perspicuum est, religionem eX professo omnia salutis impedimenta submouere,& omnia adminicula suppeditare. Vnde sequitur,neminem in religione perire posse, qui vel mediocrem salutis suae curam ha buerit: & ii qui in ea pereant, mera oscitantia N: crassa quadam negligentia, vel potius obstinata malitia perire. Ita enim tentationum occationes, quibus homines perire sb-lent, per religionem ab eis submotae: ita ipsi omnibus salutis praesidiis vallati, ut nisi spo- te omnibus tuae religionis adminiculis contemptis, in barathrum se dent praecipites, non videantur salute posse excidere: sicut , qui in turri aliqua firma , & undique valido sepimento vallata constitutus est, excidere non potest, nisi se sponte ultra sepimenta & pinnas proiecerit. . Explicuimus duo priora religionis bona, quo modo omnia salutis impedimenta 'submoueat, & omnia adminicul. copio Sca i o N is subministret. Sequitur nunc tertium, quo- BONO.

modo religionis cultu gratitudinem Deo debitam rependamus. Nihil magis homini

205쪽

. cordi esse debet, quam ut in Deum suum, a quo tot tantisqtie beneficiis cumulatus est, non sit ingratus. hoc enim de ipsa beneficiorum multitudo ac magnitudo,donantis 1bblimitas, & nostra quoque utilitas postulat. Nihil enim aeque fontem diuinae liberalitatis exsiccat, atque ingratitudinis vitium: nihil ita eum scaturire exundare facit, sicut gratitudinis virtus. Duo itaque nobis breuiter sunt explicanda . Primo, quot quantis nominibus illi obstricti simus. Secundo, quo modo per religionem huic debito satisfaciamus.161 Quod ad prius attinet,plurimis rationi- .

orct M Ti- buS seu nominibus Vel titulis obligati sumus T v L β ei seruiendum , imo ad nos totos eius sero ' fratcri. uini uti mancipandos: qui tamen ad decem reuocari pollunt. Primo, ratione creationis nostii. Secundo,ratione creationi S mundi in nostrum obsequium. Tertiis, ratione conseruationis. Quarto, ratione Incarnarionis. Quinto, latione redemptionis. Sexto, ratione adoptionis. Septimo, ratione donationis sui in mysterio Eucharistiae . Octauo.

ratione promissionis aeternorum bonorum.

Nono, ratione professionis Christianismi. Decimo, ratione peculiariu beneficiorum. Expendamus modo breuiter singula. Primus titulus quo, Deo debitores sumus,

206쪽

DE STATU VITAE DELIGENDO. I 87 creationis nostri. Ipse enim RATao NE nos ex nihili tenebris, ubi ab aeterno deli- i , tueramus, in lucem essentiae & naturae edu- sTRl. xit: ipse ad imaginem is similitudine suam formauit: ipse ad seipsum tamquam ad proprium finem nostrum nos condidit & ordia nauit. Itaque in hoc titulo triplex ratio de- TRI Lx-biti continetur: quia triplici modo Deus est ' QP causa noliri, S nos ab illo triplici modo de- c A v s pendemus; nempe tamquam a causa effi- NOSTRI. ciente, exemplari, & finali: estque haec dependentia non extrinsecus adueniens, non accessoria, sed intrinseca & essentialis, adeo . ut natura nostra sine hac dependentia ne concipi quidem animo perfecto possit. Unde sequisur ex creatione nos ellentialiter esse Dei, ac proinde ex vi essentiae nostrae, eius TRIPLICI seruituti nos esse obstrictos: idque triplici ratione. Primo, quia eiu S Opu S sumuS & hg- Ex v rmentum. Secundo, quia eius imago S imita CRRATIO-tatio. Tertio, quia ipse noster finis, ad cui seruiendum conditi sumus. Singuli hi tituli etiam per se& seoisim spectati, omnem a nobis seruitutem , Omne vr Ei v sobsequium postulant. Quatenus enim eius 'opus sumus, longe plus ille in nos iuris habet,quam Dominus in infimum macipium,&posses brin iumentum figulus in testam,& pristor in statuam, M quilibet opifex

207쪽

138 DIs PVΤΑΤΙΟ in suum opus. Hic enim solam externam si guram rebus arte factis tribuit: ille vero us'. ad fundum penetras, rem totam in solidum producit, eique totum suum esse ex nihilo tribuit. Q uare ii Dominus de suo iumento, opifex de suo opere pro arbicrio statuere,& eo prout libet , uti potest , multo magis

Deus de nobis Sc uniuersa creatura . Potest itaque nos extollere dc deprimere, percutere de s mare, affligere dc consolari, occidere de vivificare,saluare & condemnare: nec qui1-

quam ei dicere potest, cur sic agis Z quia ipse iure suo Jc re sua utitur: cum iptius,plenissima subiectione abstitutissimo dominio, lint omnia. Hac ratione S.Scriptura passim omnium rerum dominium Deo tribuit, quod omnia lint ipsius opera & figmenta. Psal.94. Tuisunt caeli, or tua est terra : orbem rerrae es plenitudinem eius tufundauCAqui- Ionem se mare tu creant. Adi. i7. Deus qui fecit mundum se omnia quae in eo sunt , hic caelior terrae cum sit Dominus

6 Quatenus eius imago, ita ei subiecti su-Vτ ε γε mus, oc seruire debemus, sicut imago suo prototypo. Vnde sicut totum imaginis officium,& Iotus eius usus ac functio est imitariS exprimere ipsiim exemplar: ita'totum officium hominis est imitari Deum , eiusque perfectiones, nempe sapientiam , charitatem

208쪽

DE STATU VITAE DELIGENDO. I 8stem,benignitatem, mansuetudinem, patiemtiam, misericordiam dc iustitiam , quantum fas est,in se exprimere. Est enim homo ima. go Dei non mortua, sed viva dc sui arbitrii, in cuius potestate est magis Sc minus exemplari suo se assimilare. Ex hoc titulo monet . Dominus Matthaei s. ut Deum imitemur.

Estote perfecti sicut dr Pater vester caelestis persedim est. nimirum quia filius est imago

patris: imago vero suum exemplar exprimere debet. Denique ut ipse finis noster est, etiam ersummam debemus seruitutem : quamuis vT I P. nec ab ipso,nec ad ipsius s1 militudinem finia ' β

gamur elle conditi. Hoc I plo enim, quo ex naturae nostrae conditione ad eius seruitutem instituti sumus, ei seruire debemus, sicut corpus animae , & iumentum domino seruire debet. Seruire Deo, est ipsum cogno- ους xvi xxscere, amare, timere, honorare, laudare, ser- DEO.uare eius prςcepta,& Omnia ad eius gloriam facere. Hic est finis noster, ad hoc conditi s mus. Non enim ideo facti sumus, aut in hanc vitam venimus, ut comedamus S bibamus, ut diuiths, honoribus, voluptatibus huius vitae ad momentum fruamur sindigna sunt infima ista SC transitoria, mentis nostrae celtitudine,ceternitate,& capacitate)sed ut Deum, bonum infinitum, cognoscamus

209쪽

mus M a meimis,eiusque praecepta ad breue tempus seruando, aeternam beatitudinem, quae in eius clara visione, ardentissimo amo -' re,& fruitione esst sita,promereamur. detiam ex eo confirmatur, quod finis cuiuslibet rei sit perfectissima eius operatio. Quare Clim cognoscere,amare, & laudare Deum,

sit perfectissima operatio hominis, tam in hac vita quam in futura sutpote perfectiss1-mae potentiae circa perfectissimum obiectum pel picuum est id esse finem hominis. 166 Ex quibus perspicuum est, ex sola creatis-

nos triplici titulo naturaliter esse Dei seruos, eique omnem debere famulatum, ita ut nos totos eius obsequio mancipare debeamus,si huic debito utcumque satisfacere velimus. Primo, quatenus eius sumus figmentum & opificium. Secundo, quatenus eius imago imitatio. Tertio, quate nus ad eius seruitutem conditi, S ex natura

nostra ordinati. Nulla pote ii fingi aut anto

mo concipi maior subiectio, nulla maior obligatio,nullum arctius ac penitiuS Vincu- , ' luna seruitutiS.I67 Secundus titulus generalis est, ex creatio RATIONE ne mundi de'statione ngelorum in ob-

hominis. Deus nota 1blum hominem ad suam imaginem, & ad sibi seruien- .dum condidit , sed etiam condidit hunc

210쪽

DE STATU VITAE DELIGENDO. I9 Imundum, S omnia quae in eo sunt, adlaO- .

minis obsequium: insuper angelicos spiritus ad eius cultodiam directionem deputauit. Triplex hic continetur beneficium. Primum,quod mundum in nostrum commodum fabricatit . Non enim Angeli, ut qui abs hie tota natura corporali felicisti me poterant Vivere, mundo egebant; sed homini-b is ad innumeros usus erat necessarius. Secundum, quod mundum nostra causia noli

solum fabricarit, sed etiam assidue laborare, dc sine intermissione nobis seruire faciat. Nobis enim gyrantur cςli,splendet sol,lucet

1idera, spirant venti, coguntur nubeS, ruunc imbres, assurgunt in ontes,currunt flumina, mouentur maria,germinat terra,fecundatur aqua, parturit Omnis rerum natura. H. omnia nostra causa, ut nobis . serviant εc co-modent, Deus sic esse dc operari praecepit.

Isti solem seu oriri facit super bonos o malo οῦ Mauh. s. pluit super iustos, iniustos: ille homini om ania subiecit: oues es bos es uniuersas, insuper, i

er pecora campi, volucres caeli orpisces maris. Tertium, quod Angelos multo nobis praestantiores ad nostram destitiarit tutelam. Triplex hoc beneficium rursus de nouo triplici ratione a nobis seruitutem exigit. Si , enim ille totam rerum naturam nostrae seruituti mancipauit, omnis ratio postulat, ut