장음표시 사용
31쪽
um locum Ambrosi Catharini, qui hanc ipsam Logicorii regia,
Iamin adversarium strum Sotum, idem cum eo sentientes sophistas Valenburchios, adtrio dum ingeniose retorquet, innuens cyzoniam ea, qU estpropositio si capim nostri ratio ha
Usanaturae luce habetur, conclusionem argumenti ex hoc ipso Diale- diicorum non deside censendam esse si videm earum, Vibmin fertur, propositionum se rade de fuerit.
g. 8 Resp. ad ob tertiam. Ex pote talia fallibilitatis noli semper inferendum esse acitinia non sane magis quam ex fallit,ilitate visus vel auditus nostri concludimus, nihil certi nos audire vel videre posse. Nec obstati quod actu ipso saepe fallamur. Nam saepe non est semper. Cum fallimur, contingit illud ex neglectu legitimorum inediorum, quae accurate observata, & recte applicata nos in ratiocinando praestant in fallibiles, si praesertim accedat lumen supernaturale quod non potest non affulgere homini pio, in rebus fidei luminum patri devote supplicanti semperq; ad scripturas velut ad Cynosuram quandam respicienti 5 ad earum διαφευτον Canonem omnia debito modo exigenti ac probanti vid. egregio hoc simili illustrantem Ian. Datalia uerum in polemosoph. S. p. Acita quidem hic versandum, ut icci iam ar, quod cum scriptura consentit, quod ab ea dissentit rejiciendum. Ratione utendum ut instrumento ad deprehendendam veritate connexionum,non ut mensura dogmatis vid hanc in rem aureolus Dii Musaei Libellus de usu princip. Rationi h. et . nobi quartam resp.brevissime, Luthera nos cum dicunt SOLAM scripturam es e unicum articulorum fidei principium,per vocabaliam SOLAMexcludere verbiana traditum, decretum humanum , lumen naturale Enthusiasticum, minime verbo ranicii in consequentiarum interpretationis subsidium. Hoc ortu volumus: Scripturatia . omnia nobis ad fallitem consequela da necessaria proponere ac revelare ita ut extra illatia, tanquam ne cessaris in dogma de articulum fidei sive superadde
re, sive detrahere si impliciter prohibitum sit. Vide hoc prolixe&praeclare ottendentem Da. Musarum in tract de usu princi p.
32쪽
llat. I. l. c. I; Conser disp. IX. de Convers. c. 3. disput L contra Masenium. s. 3o. Hae sunt potissimae adversariora obiectiones, quas in medium producendas, proterendas eadem opera censui, ut redderetur eo magis conspicua veritas hujus assertionis: Etiam Revelationem virtualem c mediatam posse fundare articulum
fidei, sive quod eodem recidi etiam Illud dogma esse de fide, quod probatur bona firma consequentiae scripturis deducta. Quod ego quidem cum ob rationes supra allatas per sva
sissimum habeo, tuin etiam hoc nomine credo, quoniam Spiritus . conclusionem διανοslικc in Sacro codice comprehensam Scripturae S. testimonium appellat Aci .X. 3. adducaei, ignOrantes consequentiam e Scripti aris, ignorata Scripturae accusantur a Domino Matth. XXII. 29.sic Ioh. VIII. dicitur In Me, rascriptum est, quod duorum hominum simonium verum est. At in qua lege totidem verbis Z Lex Deut. XVII. s. sic habet: In ore
duorum aut trium testium peribit, qui intersicietur de Cap. XIX. In ore duorum aut trium testium sat omne erum. Nimirtim consequentia hic militat nanes undamentiam damnationis sufficienter stabilitum,verum est. A dtrorum hominum testimonium est ejusmodi inandamentiam. Ergo verum est. n. D. Dan hau erpolen Os p. 7.
Sin II. Attributa seu flectiones articulorum fidei abstractive in genere consideratorum sunt i dependentia scripturai convenientia cum eadem a. Sublimitas 3 inevidenti mutua cohaerentia conformitas respectus S ordo ad salutena.
Εκ εας m. I. Praesuppono hic, quod supra etiam indicare volebam, scripturas, quas O Lutherani vocamus Canonicas, esse vere tales, hoc est Verbum Dei indubitatum, ratione existen. tiar cognoscendum ex traditione de testimonio Ecclesiae, ratione essentia vero cognoscibile ex notis ejic intrinsecis ipsius scit. Scripturae, quam ab autore suo Spiritu inditam, perpetuo connexam habet ἐνεργεια qua antino legentis, audientis eam aut meditantis firmissime persuadet asa esse ipsistimum Dei Verbum Iob. . . Prasuppono a in librorum Canonicorum proto
33쪽
tupis etiam nunc extantibus, neq; verba neq; res esse adulteratas Praesuppono 3 nos posse assequi verum scripturae sensum per
instrumenta bonae interpretationis, inllittatae devota investigatione naturalis significatus,phraseoliis vocabulorum, antecedentium & seque litium in textu occassionis item S scopi dicentis, comparatione locorum similium quod es s ipitaram interpretari ex semet ipsa Deinde, cum Divina Majestas in subortis circa fidei negotiu controversitis Iudaeos diserte ableget ad Scriptura his verbis Ad legem 2. testimonium D . VIII. Io. Hinc colligo illud dogma, quod credendum pio ponitur ut ad salutem creditu necessarium debere in Scriptiara vel formaliter Lex pre se, ve iri ualiter ti Jὰ διανοιαν extar illiq; per omnia esse conforme, Qv 'dii non quadrat ad legem testimonium, hoc eit ad norinam verbi scripti, non erit pro dogmate ad saltu em creditu ne celsario, seu pro articulo fidei habendium. Ita ut sentiam moveor Aphorismo Apostolico . Cor. . 6. Discat:ssupra id, quo tum est, non apere. Atq; hinc etiam factum arbitror quod
Apostolus Scripturam S eget pro functiment odoririnae, redargutionis, correctionis, institutioni ubi sitia, ut persedivisit homo Dei
omne viti bonum per die instructi II. Tim II 6. r. Stablime h. l. voco id quod est sublimioris seu altio
ri or iciis S icida giri is, quam ut polist per se et a cognitione a nobis comprehendi. Hoc modo sese habent omnes fidei articuli qua tales. via principium fidei non sunt sensus vel Ra io humana sed unice Divina Revelatio Psal. XXXV, 6. de ea, quaesubsidem
rota sunt carni /gvim Matth. VI. nec capi possunt
a ratione . Cor L i. t . Sed 'do di gentius ea ecu=rdum relu tipuas Latio examinat e magis id virer absona pultae Rom.
III s. i. or L 7 q. c. I l . I eoi capti r. nda est Ratio sub ob servium Aeta. r. a s nec cum Sc Michtingi Sociniano Vid. ejus disput. de Trifiat. p. ir*. dicendum, contradictionem implicarectam aliquod O n a captu ni Rationis excedere dicitur,
tamen pro articulo fidei liabetur vid Stegmanni Photin disp. II. Nec dissicile hinc et conjicere quo loco habendi in Calvinistae Ratione ejusq; principia materialia ceu normam sequentes. Vid. Dia a Dan baueri Hodona. Calv p .pha tuas. I Musaei de usu
princi P. Raz. l. l. c. li, C q. 3.
34쪽
3. In evidentia de qua hic loquor, non residet in Revelatione, qua proponimica credenda sive in verbis ac modis loquendi qui biexprimuntur,nani ex hac parte satis evidentes sunt articuli fidei, ut etiam scriptura eos proponens tam est lucida de
perspicua titii pterea comparetur lucernae Psalm. 19. V. Io S.
Hinc etiam Augsastinus diuit In iis, qui aperi in scriptura a
sent, in demuntur illa omnia, vaeco itinent Ut iam mores vivendi ib.
a. derii trana Chri .c. Ex hac igitur parte articuli fidei in evidentes non sunt suiu a me in in evidentes quoad res ipsas, sive quoad objecta, quaecum sint a ensibus Ratione nostra remotissima, evidenter a nobis cognosci nequeunt Hinc fides versari dici. matica aes ecularis . Cor. IIII. o. Nel obstat hac in evidentia, quo iiDas objecta illa si dei certo credantur. Nam ad certum iis indubitatum assensum praebendum intellecti leterminatur ex imperio voluntatis induetae ex motivo quod sua natura oppositi formi litiem excludit, infallibili scit. Dei revelantis autoritate. Hac nisi, mediante voluntatis imperio, in testectus moveretur, nunquam celetu objecto ne videliti praeberet aut praebere posset assensum. vid. praeclarchoc ipsista ostendentem Dia. D. Musarum displit. VI de Conversion.
u. . De cohaerentia mutua iam di m liqvid dictum est in Sincis praecedentis κῆσσειρ . . ubi etiam indicatum, in rei tione articulorum ad se invicena consistere illorum formam generica in Ut igitur possint ad se invicem referri necesse est ut sint sibi invicem conformes, nec alter ab altero discrepct, aut alter alteritin evertat. Atq; in hoc constitit fidei analogia, de qua Apostolus agit Rom. XII, 6 ubi interpretationem Scripturae uis
se analog. γγ a ei, id est, ita comparatam, ne tignet cum praecipia is S tu inmiscapitibus doctrinae coelestis, sed cum iis exacte consentiat. Huj is consensus judex iudice Crellio Photiniano, non es nec esse potes alius praeter intellectuia hominis sanun , quem etiam sanam Rationen vocamus quod veruta est, si spectat tir recta Ratio, ut Subjectum ac principium Q O. Nam pera- liud me dirim, sive per aliam facultatem homo nullum ferre po-
teli tu nium de rebu , quam per intellactuciari Rationen . Sed
35쪽
si hoc vult Crellius, uti omnino velle videtur vid. qua sequunt verba a nobis citata in epist. Crellii ad Ioachimum Peuschelium)de locor veritate intellectu in nostrum judicare posse ex Ratione. id est, ex principiis Rationi. Philo phicis, S inomini disciplina pro sua natura verissimis, ita ut quibuscunq; postea rebus applicentur, veritatem indicenti neglecta verbor una nativa ac propria fignificatione ipsi cum suo judice in mala re abire u be aa9. Adidissert. Ian. Felv vingeri de Photiniano in Analogia fidei S, QV'dcianq dogma nullum habet ordinena respectum ad salutem eamq; promovet, illud non venit in censuruarticulorum fidei proprie sic dictorum, sive dogmatum credendor utar, ut quae ideo nobis proponuntur, ut credentes ea habea, mus vitana aeternam Iob. XX. i. Respectus autem S ordo iste nota est ejus de in ordinis, adeoq; dogmata credenda rota ejusdesunt dignitatis. Quo propior eli respectus c,major est dignitas&credendi necessitas, uti ex ita ista dicendis patescet. Hae simiastectiones potissimae articuloriam fidei genetice consideratorii, ova affectiones si junctim sumanthir, possitiat reciprocaticii mipiis articulis, quorum affectiones dicuntur.
Qεχ III Articuli alii puri sunt, alii ni ixti. Puti
sunto Vi ex sola Revelatione Dei cognoscuntur, tala cum creduntur. Tales uni Articulus de Trinitate, Incarnatione, justificatione per fidena c.
E θε M. Haec distinctio e litatarum aequivoci in aeqvixo cata, proveniens ex diversa habitudine articulorum si dei ad principium cognoscendi, Revelat nimirum avidam enim illam ita respiciuiu tri cognosci absq; illa prorsus nequeant quidam extra Revelatione possunt cognosti, non tamen salutariter a debq; non sunt ut priores illi, pura: Revelationis,sed ab alio simul in cogno. scendo dependesit principio. Ut igitur ex dictis constati puri si dictantur quonia purae sunt Revelationis sive quonia sola Revelatio est unicuissos cognoscendi Principium. Extra Revelatione neq; constatuaeq; constare cuiqvam possunt Obs uitia eoru in evidentia su limitate. Nam propolaunt res a Rationis cognitio te remotissimas. ima plane tales, quas sibi relicta Ratio tum absurdas tum
impossibiles hi dicat Vocantur alias isti articuli quoad actionis
36쪽
substantiae seu sectandum Entitatem suam supernaturales. vid. Dia. D. Musis de usu princi p. Rat. l. II. c. X.
r. Hic non est quod vis objiciat in Platonis scriptis
adumbrata quaeda in sanet illi mi Mysteri Trinitatis 'tare velitagia, Platonicos vero sequiorum temportam Philosophos entiles ex Magistri sui sententia agnoscere dc diserte in Deo tres profiteri Hypol lases. Frustra inquam, haecia obis objicii: ntur. Nam Plato laici sequiorum tena porci a philosophi si quid ad de Christianam accedens hac de re tradiderunt id non tam ex Magistri sui scriptis, quam ex Christianorum libris, quos ab ipsis lectos fuisse, multa sunt indicio, hauserunt, suumq; deinceps fecerunt. Videt ita de inter alios hac de re elegantur, disserentem Lucam Holitentu, thagorae c. losophos gentiles convis it in multis. Ipsu in Platonem quod attinet, nos dubito dicere ipsius Placita atrium ab orthodoxa fide distare, qua tuum Coeli arx terrae gremio. Fac autem ab ipso tradita cum Christiannorum doctrisa a concinere, num propterea censendus est Plato ea vel ex lumine naturae hausisse, vel a veri
ei notitia destitutis Magistris accepisse Nonne vero est simi
lius eum hoc dogma, si ei has aliqvam habuit notitiam, ut alia. ab Hebrais, quorum familiaritate in titutione usus fuisse dicitur, accepisseὶ vide ex antiquitate hac de re prolixius disterente Scho tantam in Heptae mero. Conferioli Adami Osiandri Exerc. l. de Trinitate ubi tum alios hic cespitantes resellit tum etiam Momaeum, contendentem priscos Philosophos Trinitatem docuisse& confestos esse. Mornaeo iungit Hugonem rotium, quasi dena cum ipsis senserit scripserit e cum tamen Grotius se hoc in negotio a Mornaeo alienissimum disertis verbis profiteatur in epistola quadam ad Cerhardum Ossitim, quae extat inter Arminiana p. 7 9. Quare minus recte notatium ab ipso Grotiam arbitror; rectissime autem Dionysi is et avius, Osiandro citatus docet' dogmatis illis Platonicis egregie praeludi Arianis, inaequalitatem Deorum introduci Marcionitica deliri stabiliri. echer manni ex Ratione musterium Trinitatis demonstra relata entis rationes examinavit n. D Musaeus peculiari disp. quae est annexa
37쪽
Sε ἰς IV. Mixti sunt in V partim ex Revelatione
Divina, partim ex lumine naturae innotescunt, credun tur tamen soliam, quatenus traduntur in SS. Literis.Talessu triarii culus de Dei existentia, iustitia, sapientia c.
P -- . I. uJus generis articuli dister uiu, ut supra innui, a prioribus quoad principium cognoscendi in hii jus respe diu mixti dicuntur ab aliis vero supernaturales ratione modi seu secundum modium. Illic principium cognoscendi est sola Re Ve'lazi Divin:i sive lumen ratiae hi, lumen Gratiae N Natura
V. g. esse Deum unum summum quo non siit alius prior esse, 'tentem hia jus universi conditorem Je gubernatore ii boni remuneratorem mali vindicem non tantusa conflat ex Re Velatione Divina, verum etiam ex libro Naturae conscientiae humano ingenio potet elici id quod luculenter vincit illustris locus Apostoli Rom. l. 19 Cognitio Dei manifestatas ipsis. De sun mam ς
staVit enim invisibilia sunt, ut aeternitas, potentia, di Ut ita
sces noscuntur ex operibus. Vide praealijs Ioli. Adam Osi andri Deum in lumine Naturae repraesentatum. q. r. Sed ut haec humana saltem fide crediantur, ita per hanc fidenari notitiam solam nemo ad gratiam & gloriam per
venit, cum reS naturalis qua talis, nequeat nos perducere ad O 'num supernaturale. Alia ilitur, ut praeclare monet B. Huli mannus, ratione Primi formae est De Christianorum,qua credunt esse Deum, eundem Creatorem coeli terrae, Bre v. Theol. c. I. s. 3. in si appl. I. dicit: Unitas 'sentiae Divinae, quam credunt e colunt Cbrastiani, non est i a transcendentalis es eminens unitas Entis supremi per naturalem hominis corrupti discursum investigi bilis cenam non potes enerare dem divinam Salal a , sed est planesimo utaris, is ex Sola et elatione divina cognoscibili Ioh. l. v. 8. Soli fili ira, ut es insinu Patris, revelavit nobilia vis reqvalis sit Sem. De n enim nemo vidit unquam. At l, hoc est ' uod supra dixi hu-jsis generis Articulos solum C l EDI FIDE scilicet divina&salvi sic a QVATEN Ll' tradunturii sacris literis Insignem an arno bis faciunt injuriam, qui ob hanc disti ctione a nobis non erentur impingere Pelagiani sinum, quasi latitam iis, naturalibus Viri
bus ii spiritualibus aliquid salutariter cognosci. Nam ab hac a opinio na
38쪽
opinione longe nostros abesseTheologos, bile distinctione uteia
tes, satis arguunt quae ex ipsorum mente hic consignavi. Vid. n D. Cato vi Tom l. System Theol. c. . sedi. a. q. XI. 3. Haud dubie vero insigniter errarit, qui duas fidei falvificae species statuunt, alteram in Dei' Creatoris, quatenus ex lumine natura cognosci potest , misericordiam, destit triam cognitione Redemptoris Christi alteram ii misericordiam Dei inanifestatam in Christo. Nec quicquam praesidii reperitant in vers. 6. c. XI epist ad Hebraeos, ubi Apostolus scribit Ei, quia
D Eum volet accedere,ante omnia esse credendum.non tantuin, qVO IEthnici amores sciebant, D Eum esse, sed ummum homin bonum esse , adeo , quaerendum .s quaerentibusporr. remuneratorem fore snon in hoc certe infuturo seculo. Hic, inquam, locus, qui fere ipsorum est Achilles, nihil ipso juvat. Nam quae Apollolus scire vult accessurum ad D Eum, sciri non possulit ad saliuem, nisi hac si de quae est Christi. Haec enim sola praebet testimonium in corde fidelium certae atq; immotae unicuiq; veritatis, atq; adeo x πο α πν non tam dat rebus speratis , invisibilibus praemiis, quam ipsa est ein um,quae expectamus Bani ασες, fundamentum. Sed testimonium illud extra Christum non datur, nec inde a condito orbe ulli dat si extra Christum fuit Act. IV. te .c.XV. H. Imis ipsa mundi architectura est caciter sciri crediq; non potest, nisi fide Christi, quae intelligit sola bonitatem virtutemq; tantiis ctoris vid Iosuae Ariadii tractatum de una fide sect. IV. 9 P. 6 . Et adi Samuelem Maresium, qui accurate Tolide refellit Sociniano-Remonstrantem Curcellatum, duplicem latuentem fidem, alteram in Deum Creatorem, eXtra Christum, alteram in Christiam mediatorem. Iden Maresius testatur Mosem, Amy-raldum qxetrahiticerrori etiam fuisse aisnesia satis arguuii quae in medium afflari Domin Hul se mannus de indebita S universat, converi gratia disp. II. c. . . . Conferatur Rivet Synopsis de Natura GRAT. c. I. opinionem illam missam sectile ac revocasse, accedente Syia odorum Nacionalium Galliae nominatim Synodi Aleia contensii postea primum Carentone de de Ionge accuratius Iulioduni confirinato decreto. in re fuca disertatae mae Curcelli Se t. l. s. a.
39쪽
o dii: V. Articulorum fidei alii sunt punda mei tales alii non fundamentales Fundamentales sunt partes primariae doctrinae coclectis in Scriptura perspicua propositae.& creditu ita necessariae, ut illis ignoratis vel negatis aliis aeterna obtineri nequeatas θεσας . . Fululamentales sic dicuntur a fundamento quae vox artis architectonicae propria non incommode transfertur ad res fidei, scriptura ipsa nobis praeeunte. Ecclesiam comparante domum Tim. III. 6. civitati Ephes II o. He XIII. ar te is i. Co XIII. I6. r.Thes II, . Certe ut civita S, templiam , domus absq; fundalia ento non consistunt si ii ii liter reo Ecclesia cujus nandamenta describuntur,4 ipsa perhibet ii fundara Psal, LXXVII i. mperpetramis XXVIII. i Matth. VII. 23. Adt. IV. I l. l. Pet r. I. I. O lapidem angularem Ephes. II. ro. suo via lamento carere non potest. si et Elt autem veriam standamentiam Ecclesiae Christus Iesus θία, θρα π:ς, Mediator Dei hominum unicus, Ephes. II. ro. Cor. III. io. i. considerandus hoc in negotio non sollina juxta
Theologiam id est ratione essenti aede personae suae in se una cum reliquis personis Divinis Patre S Spiritia . quod fundamentum fidei quidam vocare solent Hypostaticum seu personale, sed etiam spectaradus juxta οικι ομίαν suam, id est, Quoad ossicium beneficia quae ille nobis in salutem nostram acquisivit, comparavit, de quibus via docentur ad vitae aeternae consectui olaem, inde dogmata de illis Christi beneficiis, vocarissilent ab aliis fundamentum fidei dogmaticum , quod fundamentum speciatim haec constituunt ab - lvunt dogmata Messias eli una persona θεα, οὐ m ex misericordissimo patris affectu singulis hominibus lapsis donatus, inter
illos sulii iam divinam ostensam per sitim et ad obedientiam
activam aeque ac passivam cruentam victimationem, Mediator, a quo Redemptio, aeritum salutis, re inissio peccatorum, iis iotia impiatata, resurrectio in novissimo die fide poenitentis ample fit elida deniq; vitae aeternata a reditas. Haec et omnium seculorum omnium fidelium aucta, inquit Dia Dan haue in bigal. p. a. Ea verbisthac benoscia ad salutem ternam nobis ossis
40쪽
runtur, exhibentur,& vera fide applicanda conseruntii per certa organa seu instr timenta Ail. per Verbi Dei in Scriptura nobis exaratum, per Baptismum itidem 4 Eucharistiam. Inde Christ etia ut fundamentu salutis aeternae in organis illis divinitus ordinatis est considerandiis. Quae proinde ab aliis vocantur fun
damenturn organicium seu Instrumentale. Breviter, verba sunt
Ian. D. Haberi ornit, a quo multa hac ita mate i mutuo sumpsit in , Christ est fundamenta salutis , τι li κως. ρικονομικως ορ-νικως speectatus. Ut ita unum idemq; sit Christus taliter consideratus et fundamentum salutis; Et articuli seu dogmata taliter Christum nobis proponenti aiunt Articuli fundamentales, seu dogmata salutifera,&sic ad sa item necessaria. Nec enim Christus fundamentum salutis est λύς ατἐ, tanturia sumptus, absblutein simpliciter, qualis in se est, sed etiam exauκοις cκατῆ b, qualis nobis in ossicio suo σωςικῶ per verbum Sacramenta Relative proponitur,&docetur ad consequendam salutem aeternam. Constat hoc ipsus nex eo, quod Christus vocetur fundamentum Ecclesiae, in qua latum est funda metrium Apostolorum&Prophetarum, ceu prudentium Architectorum, qui
voce scriptis de eo primum testati fuerunt i Cor. III o. Ephes. I. is, idq; in oppositione ad architectos illos Phari os
scit Scribas, qui hoc fundamentum rejecerunt: alia . CX VIII. ar. Iam vero fundamentum Prophetartim S Apollo lor atri alio respectu non dicitur nisi quia illi publico suo prae colo se testimo.
scis .ciam omni bis iis beneficiis docuerunt Orbi proposuerunt. g. hactenus dicta in unam sumam contraham, dico a funda metuo Christo appellari articulos fundamentales omnes ac singulas doctrinas, quae ad hoc in specie sat necesibria ut homo illorii cognitione receptione 5 fiduciali apprehensio ite Chri io
Iesti salvatori suo vere adhaereat atq; ex eo beneficior iiii ius 3 κο- δε ιιςparticeps reddatur Oh. V. V. R. . Neq; hic est cogitandum,
perfundament tim ab Apostolis intelligi sol utra dogma tanta rad. aster una generale de Christo sed certo ita trienduna periinciam e tum colestiae stippositu intelligi omnia dogmata de Christo ad a-jutem aeternam hominem deducentia. Alia enim de causa Chri itii S