장음표시 사용
231쪽
An teneatur tessirimari siti, qui rationabiliter dubitat,an p iuridice interrogetur. Cap. VIIIL
1, .maus tenetur reo rarisi rationabiliter dubitat, au inradiso interrogetur. . Sententia Soli defoditur ab aduersariis, ω rationes . contrariae dissoluuntur. . s . IMors, vel aequinaώην imminerepotin Regularitus. Me negare meritatem nullum est pereatum. Inpeuato notoris no proceaet Suisentintia, uia tune
Et tune tectis inic-negare potest. Contraria opinio militat, ubi bH- dabitat Asseque , rationabili edas. 8 Nee frater minor faeis emtra regulam, velanimam, sis etseruanda. s Nec D. Bernardini Doctrina ea contra Sotum. io iles tenetur obedire suo Duci , etiam racrile o in bello iusto. in I esse Hautem quiri tenetur etiam daementem Soti, pernicies public equeretur decutiatione , ' :meritatis, elabiasmil etiamsidiatret, ani i radice interrogetur. rivrisiliu dubitarissust ca tuon tensetur quantumcumque obstrictus subirae tiae.
232쪽
bili de causa dubitaret: quia tunc teneretur, ut docet D. Antoninus par.)3. tuis. te: τ.S 'γSi auteni rati abiliter dubitat, non tenetur, ut si ilariter dot in Sotus de iust . R iv. lib. s. qu. est. 7.am c. 3. le,secr. na b. 2. qu st. s. Conclus. l .dub. 3. ut videlicet quando Praelatus dignostitur ignorantia iuris laborare, vel aliqu1 yamone, ali factione agitari, S inde immittet mamuasi damnum reoli Ams emors, vel quasi aeqiriualeris 3 & 'praesertiis cum in dubio unusquisquepraesumaciar bimus quo adusiqne probetire malus. denque iura ituritant pro reditandum ceteris paritare. miel jigi dnet, est contra con admIphou tip imponunt nonnulli, qui perpgrati,inlugn1 hir '3 - dicula tinentibu Soti de p ra nromis est sollinas sed sunt alia, ut conssat ex dictis. δε hoc idem habet locum te ia in intenipses xc laves . qui poena equina lent plectuntur: nempe triremium y vltra, 1du pi possunt tradi desin lirentes foro secivari, cum solit si citustatio ἶnibus ad euitamias irregularitates ρ et testiue non est ceristus, quod non tradatur. . . I
1 Nec sententia Soli potest latelligi de peccato noto auctoris occulti in inquisitione gemanu inam Cth tunc Praelatum iliridice inquirere propter notoricta xem delum, ut deterausiarumcdsintil. Aui' - -
233쪽
σ xi risimiliter subditus, qui solus nouit lictorem occultum tuta conscientia negat, nisi alia obsten superius
7 lA, Contraria opinio nunquam procedit , nisi ubi testis absque ratiopabili causa de suo Praelato iudicaret ipsum iuridi π. non intἡrrogare . Et hoc non est contra Sorum, qui optimis nititur fundamentis , si recta ponde
8 - , immode ii quis istater Minon contra Regula, vel cDtra . arithram Munt facit non tostificando veritatem modiS, A formis ruperius expositis ; . quod postremo argumen to urgent, quod si procederet, yaleret in omnibus superius positis casibus. L t sic frater Minor nullo in casu, vel milia ui optasim occul inrc veritatem in iudicio stante superiotis pineo'pto rquini est coni a communem, &contra e rvindem doctrinam alibi traditam. s Et quod Libditur de sancto Bernar lino; nepe, quod subditus obedire tenetur, quando rationabiliter dubitat , an quod pKecipitur , sit peccatum, vel non 3 nullat nus est ad propolitum e nam loquitur praecise , ubi rationabiliter timetur de peccato: S in dubio tutior pars
Io Et hunc esse suum sensiim patet per exemplum ipsius de militante in besto ii in ub hominusicrsego, i obe dire tenetur, ut innocens inquit) inueniatur, ὀrdinem seruando militiae, quidquid sit deprcecepto RegiSs nam tunc non pertinet ad militem iudicare. stante bello iusto, sed 'lunt obedire, alia, innumera sequerentur a surda. Caeterum ubi rationabilitas clare ii rara peccato, ut in casu nosti,propter adductas rationes non tene
234쪽
I o De ruodo eorrigendi Regia renii Secus, si crimina essent in publicam perniciem , ut haereses, proditiones, crimina laeta maiestatis, & simulta, quae pro se adducunt, sed nullatenus ad propositum, quia tunc tenetur quis testificari non ex eo, quod si in dubio, an iuridice interrogetur si sed propter prae fatam publicam perniciem , ut rite docet idem Solus constanter,& solidὸ s, sed perperam adductus in contradictionem, ut constat ex dictis.12 Rationabit iter itaque dubitans testificari non ten
tur, nec obedire quantumcum . obedientiis voto astrictus cuiuis praecepto etiam sub iuramento, vel subqu uis excommunicationis poena.
Gomodo , mel quid respondere debet tectis, piando certi
tatem aperire non tenetur in Cap. X.
x varia dicunt Auctores deforma, qua celare debeant veritatem in iudicio adducti. et Labuntur multi dicentes licitum esse amphibologicisiti sermonibus in iudicio ad occultandam σ--
3 uia tunc absolute, ac sincere quis dicere delet fenestre, vel ignorare, di hoc licite. Id probatur malidis rationibus , , Christi Domini
ν Exi luduntur alii modi loquendi amphibologiei, ἐν dolosi , mel improprii , o non pertinentes. i Eobportet aliqua vi subterfugere,sed absolute d ponere se nescire.
235쪽
ri in tali casu , tam iudex interrogando quam te' ' . - setis nega ndo rite , ae recte utuntur suo iure. Eine mons non mentituris .s Etiam quod de nominato ,-particulari delinque - Io Nec excommunicatio ligat in tali casu in coinciem
I VIti Dot res ex ea redeptissima , &. verissima Pa-S: Seholasticorum Theologorum 4n 3 8. quod nulla ratione unqua lacitum sit men daeitim dicere,varie torquentur, modum inuestigando,& proponendo: quibus , vel testes, vel reus iuridice in- terroglitio & praecepto , & iuramento a stricti veritatςm celare possint absquς mendacii labe, Iethalisquepeccatia 'Fthin 'multi pr Iatum scopusum euadere volentes
dicente .Fod uti Iicet quibussiani amphibolagicis ver his. eYquibia sub uno sensu vetitolateat,& iub diues si de apparenticelatur iudicra sed haec sententias Vc etiam d icetur infra suo loco dereis mihi semper maxime displicuit: nam si in his casibus mendacium esset e Iare veritate.rtune non eukarent mendac tu m per am- phi Jogi sest, stimendacio doIum D&fraudeintent , vi constatmanifestissilia dolo enim fallere v lanciudices, & fraudare more cliaboli mendaciorum Patris a
236쪽
JI a Dd. D eorrigenasii Reguli res. tris: qui ut roserunt hi floruerim sacire, cibam pybsanco ante Claristi aduentum ex oraculis , S: idolisresponsa da- bat anaphibolooica in laqtieum in selicium , miserorum
3 Dico igitur a perte, ac resol u te cum ' de teg. secr. memb. 3 .q. 3. & Nauar. in Man-cap.t 8. num. & alibi, &cum melioribus, quod in omnibus casibus, in quibus licitum est celare veritatem in iudici6, non obsta Hic praecepto, vel iuramento, et excomunicarisius rina, testis aperte potest dicere, se illam ignorare, vel nescire. Nullaque est opus verborum arte, ves enim non licet celare veritatem, quia tunc adderetur mendacio dolus, &Fraus ut dictum est ι ν silicet, semper citra mod/- i. cium, & citraomnem culpam feta. , Nam incassibila
perius descriptis, & si libus' semper testis res ad e potest a perte se nescire: quia iure intelligitur nescire, ut dicat, vel nescire eo modo , qtro iii re dicere debe t. Et id neruosissime, ac sundatissime Proboex docti . de exemplo Christi Domini nostri , q. iust vi , vertinis, divita, & veritatis inobliquabilis norhia , ct regula cum loqueretur de iudicii lie , hqra; n0n amphibo- logice, non verborum alte, vel dolo, sed apςrtissime di-α ,se nescire , de dies inquit illa, Sc hora, nec fili us q--minis scitidi id tamen distinctissimo, vixissime sciq-: i Nec ob id mendacitabivilistatholico Doctoreta guttura sed omnes Patres , c Theologi, nemine pi'-- sus discrepante, conueniunt, quod nesciebat ad reuel dum aliis . Sic testes,tanti Magistrie empla, quan - . cumque Ἐub praecepto durati , interrogari . mssunt aperte respondere,si nescire, nempe ad uςIandum use
dici . hi in iudicio , de universaliter adre landum aliis quia
237쪽
De rectibus. Tram VI L 1 quia decetr &illa est veritas , quae decet, bonum
enim', & Verrini conuertuntur s &tunc vera veritas est velitatem tacer quia sic decens est.' Non oportet igitur torqueri, neque recurrere ad fraudes, vel dolosi, nec insanire, Ut aliqui dicentes, quod Sa- cerdos nequit aperire secretuna consessionis, quia illud
scit, ut Deus, & non Vt homo . Nam hoc est aperte contra Scotuva in . dist. 2 l. q. 2. & apertiuS contra veritatem et scit enim.Sacerdos, ut homo, cum DeuS esse non
possit, sed vice Dei, & ut Dei minister,&tamen semper aperte dic e potest, quin & debet, etiam cum discrimine vitae se iriscire. . .
6 . Nec ii nititur oportet,quod testis quaerat subterfuge- , vel appellando , vel lage pdo, viri ostendendo se per iniuriam interrogari: nam in his,& similibus, vel maximam dat d de commisso dclios suspicionem, vel iudiceri , exasperaret forte in sui detrimentum, vel iudicem,
7 Nam datur casus, in quo iudex iuridice interrogat, S testis iuridice negat, Se uterq. iure suo utitur, ut supra. ostensum est: falluntur itaq. contrarium sentienteS,ac denique fateri coguntur, quod testis aperte respondere potest senescire. 8 Et quod respondens hoc modo non mentitur, si nihil aliud sciat, quam quod est iure occultum. D . Quod adeo uerum cst, quod non oportet distinauere, ut faciunt quidam, siue enim testiS interrogetur m mil- uersali, siue particulariter, & nominatim de particulati delinquente, semper respondere proterit aperte se nescire, ut iure dicat.1o Nec oportet ulterius dubitare, an in talibus calibus
238쪽
I modo corrigenH Regia res. evcommunicatio liget: nam certum est no ligare quiadforem conscientiae . quia vel est. inualida uel nulla, &non incurritur excommunicatio, nisi propter peccatum lethale , quod in praefatis casibus abest : 11c elicitur ex 'cap. Nemo episcopum. I l. quaest. 3. & in praefatam sen
11 Quidquid sit de poena temporali, vel exteriori, de quan 'n hic k quimur, sicut neque de contemptu, vel aliis, quae Perseipsa peccatum essent.12 Sc. 1olum dico, quod nullum praeceptum, &nulla ex comi iudicatio in foro conscientiae ligat quemcumq. te steD ., qui Veritatem celet in iudicio,etiam a penis ver bis uicendo se nescire iuxta superius tradita. Et ego semr n secietis quibuscunque mihYcommissiseo modo 1 o Delii i Vior Veritatem occultando, quam propalare' iure nequeo,.sic optimum est nescire, &ideo veris i- mPm, sicut pes, inrimi csset prodere,& ideo falsissimum so a ,σth docet Scotus in . dist. 21. q. a. per tota mised specialiter ad fracm, bi ait ; impositor enim falsi criminis, 1 ci cuiuscumqtie veri Ccculti, quod non potest pro-hare, pro calumnia tore habetur, extra. de calumnia, talis est iste , qui reiiciat quodcumque secretum crimen . Haec Scotus, ad cuius mentem, si quis dicitur calumniator , quia Verum occultum reuelat, S contrariorum eadem est ubique disciplina r non euadet calumniatoris nomen testis, nisi aperte negando veritatem occultam,q uam reuelare sine calumnia nequit.
239쪽
Antectis negans, Eacciatansmeritatem ad restitutiorinem teneatur damni inde resultantis. l. cap. ' : A I .
et ' i Testis nou citatus,vi e offerensnontenetur de dam i no ρα invisu necessiuatis. ra Pin etiam citatus -iuratus,quandoex testimonis illi amnum immineret notabile. 3 C Limitatauircopcrabri esse damnatessi 'eius. - contra quem testimonium quaerit , , ad iud, . t et et 'tium boni, o eruditi Viri minus eligendum. ., A uando vero nullum testi damnum immineat inem' per adrestaurationem tenetur. Id rationibusprobatur . Limitat Lemus non teneri ,quem ad damnum , qui aliqua industria subterfugit Iudicis citationem , 1ωpraeceptum, talicere. 'Impugnatur Lexius elusique dissoluuntur rationes Talis itaque iurian nedump niri poterit , ut isobem diens , sed tenetur .de damno , quicquid /bis'
s ' Faybmmerὸ deponens omnino,stiasque illa limia ratione ad restitutionem tenetur. .. Io Etiamsi ex retractatione maius damnum sibi immi
240쪽
r o Istinguendum est de teste, an sit citatuS dein n. Regulariterenim γη, 'se o iserpenns enhiax.t,stis, &ex consequenti non citatus non tenetur ad damnum resultans, nisi in risu necessirpos si ut si clarὸ cognosceret suum testimonium esse necessarium ad liberanduin nocentem, ua etiam accusatdrem a foena talionis , quando ex conscientia tenebatur accusare, & in similibus teneretur quiliber ad restituti miliatiam rura citditus, nisi sponte se offerretad testificalidum, a Nauarta
a Si uero citatus est,&iuratus,iterum disinguendum nam res damnu gratie ex testificatione probabiliter ille imminet, netnullum damnum, aut leue, si primum, docet Sotus de secr.memb. T. q. r. dubH. & Nauar. c. 2 s. et . so. quod taliS no tenetur testscari, nec perior potest cum cogere, vel ipse potest citatu non compareres vel si compareat, aliquo artificio se eximere, & liberare, nisi ratio boni publici sucusrequireret. 3 Adderem ego semper aliam limitationem, quod sicut ' bonum publicum praefer fidum.estpriirato e ita com- aranda esset bona, vel damna testis, & illius, contra quem testinionium quaeritur , ct secundum maiorern, vel minorem excelsum damni alterius pat tis ad arbitri si, S iudicium eruditi, & boni viri, cuius consilium sequeretur, vel testificandum, vel a testimonio abstinendum, disic tutus erit in conscientia. . Si vero nullum damnum testi immineat, citatus, vel iussus, semper ad restitutionem tenetur quomodocumque veritatem occultet de industria, vel, fugiendo , yel stibaer fugiendo cautelis , vel amphibologicis, δε i ilibus . Ita sentium Nauar.cap. a I num. I..SOtus lib. f.