장음표시 사용
241쪽
dεru piissis Z ar, L& Sal0 n. q, O.art. I. dub. J. rura j quoipraecipua est, sicut occultans, aut laceproducat iussus illam produ- lanani incle sequiiti tenetur, ita qui, quando ex eo levi tui:
MMρu:R . vel tertii. Aydo ego validiore r5nem , q psrin regyigris. Vilitat s liam ipsi sit debite citati , dc Ain ta εἰ pant obedire, peccant mortaliter cona, si q g tiae gotum, quod poccatu remitti non posse
ini d num io bis tantum, in quibus testific
ius . & iur. cap. 3 Q. dili luci. 8-jReo ςontradicit limitando, quod qui se occultat , vel fugit,priusquam iudicis praecyptum, aut citatioci Hi- time intimeti' non tiaetur ad restitutionem dantini ini est i Riti , quam lis in uerit peccare gFuiter conixa ,
charitatem vivo idem a erit dei lini qui piscita tione fuga, i elsau se aliqua ipssscad i auum dixinet. Primu probat, quia nemo 'bligaur praecepto sup rioris, priusquam ei debito modo imponatur, sicut qui fugit, ne instituatur ititor, Vel curator pupilli. 7 . . Sed Vanum est h9c Lexii sundamentum &nulla ha- bet veritatem his ubi dan*n9 tertio non obuenerit, &exemplum suum de tutore non militat duplici de causa Prima, quando possunt alii reperiri in tutores . secunda quia si alii non Aperiantur, semper tutor, & curator perii culo damni,&mo toties damno qςxponit, a quo: 9un-
242쪽
I 8 De Modo corrigenas 'stires.
ad restaurationern teneri , licet enim peccariimst tantra charitatem immediaia: tamen ex consequenti est co-tra iustitiam, ut patet: & per hoc ad alias probationes Lediri pro suo se undo asserto, quia inquit talis cita-ttis, & iulsus repugnans, solum peccat contra obedientiam, S non contra iustitiam s ita, ut sit inobediens', &contumax, &non iniustus: exemplis probat, sed sunt superfluas, nam praefata doctrina vera est, quando praecise iudiciu sistit gradum in contumacia,uel inobedientia, nullo sequiito tertii danos, sed quando ex eo damnusequitur, licci peccatum primo,& immediate sit contra charitatem, di sit formaliter inobedientia, ut concedo stramen ex consequeniti est contra iustitiam, & sic in simialibus casibus, contra Loxii corrotarium tenetur testis iussus,& iuratus nedum ex charitate, vel obedientia ,sed ex iustitia respondere, nec iudex praecepto suo imponit
illi oblistationem iustitiae adiurandum , vel respondendum d illa suaptὰ natura oritur propter sequelam damni, ut dixi, S dico.
8 Quare talis iurare nolens, vel respondere, nedum p niri poterit, ut inobediens, sed ulterius ad restitutioine damni inde sequuti tenetur . Mea itaque se itentia toto coelo aberrant quidam, duo illa magna derelinquendo lumina, Sotum, & Nauarr. cum eiS consentie rem Salonem, & se implicando tenebris in hac parte
Leonardi Lexii alias lucidissimi Doctoris. Et haec de occultante veritatem dicta . .
s Quando vero testis absisIute salsum deponit, ex quo resultet damnum Reipublicae, vel tertio semper ad rem- tutionem ab lute tenetur absiue aliqua limitatione,
243쪽
De ire us. TrasL VIR . I sio Etiam, si ex retractatione maius damnum illi immi
neat excommuni omnium Doctorum sententia; potior enim est semper coditio innocentis, & falsum deponens sic tenetur semperse retractare. ii Nec excusati si dubitetur,an retractatio sit pro sutura; nam quilibet, quod suum est, experiri, ac tentire tenetur in tali casu. - Ia Ne excusat ignorantia vel inaduertentia, vel obli- uio contra id; quod perperarii docent aliqui ex Caietano,& Petro Nauarro, quorum sententia vera est, quousque sic deponens in eodem statu permaneat, sed cem tior factus de sua inaduertentia, Icl ignorantia, vel obliuione, & de similibus tenetur semper se retractare ad restaurandum illatum damnum , etiam cum pericu- , Io mortis quatenus causa id expostulat) ut docet Petrus Nauar. Iib. 2. cap. 2 num. 2 ς 3. quo insensiti intelligendus est etiam Lexius nonnullis citatus cum sua ad Gucta ratione. De numero , ω qualitate testum sufficientium adflenam probationem. Cap. XII.
244쪽
Contra mero Patres ordinis , ,..incii Iam m
7., Hoc videtur conforme Chrini doctrisae.
s id erit de iure ciuino politiuo contra iecus vf-
Ii. In processu evis ex mune' non requirιturAccusator,ia' .n Denunciat ne denunciator in Lesem lassumi '
egies, συtpleneprobent,debent e se iurati cohtestes, gy deponentes de certa scientia . a D Ompertissimuni est iuxta Domini nostri expressana. Doctrinam Mat. 1 P. duo testes contestes ad minus,& omni excepi ac uatio ςs ηςqiui kKςn in probationem faciendam:sicut ellam explicatur Ce Iure communi; & est de iure oentiam , &ptillima lententia. 2'.
a Tamen ad aliquarum personaryin insignium dam
Fusiastibus,presbyter Cardih- ι .nalis, ita diaconus, Minferiores Cardinales viginti l
245쪽
ptem, contra quoscumque vero alios clericos, etia Episcopos septem sufficiunt, ad aliorum vero condemnationem testimonium duorum sufficere dictum est. 3 Notat autem Rodericus q. 3. artic. I. non esse cur ad condemnationem Presatorum Regularium plusquam duos testes requiramus, cum omnes licet sint supremi quoad iurisdictionem episcopis tantu aequiparentur, qui episcopi per ipsum per duos testes condemnari possunt. Qiue sententia , cu sit contra ius comu ne quoad Episcopos, ut superius patet , ego crederem etiam praefatoς duos testes non sufficere ad condemnatione talium Pr latorum Prouincialium, vel maiorum, nisi omni prorsus exceptione essent maiores s ad quos etia repellendos deberet sufficere qu: libet minima exceptio : na praedicti Praelati sunt scopus omnium sagittaru subditorum , &ego experientia didici, quemlibet qua uis iustissime, a mitissim ξ punitum, vel etiam in aliqua re, etiam leui- contristatum, inimice perpetuo insectari Pret latum punientem , vel contristantem. 1 Vellem ergo salte quatuor testes adhiberi omni communi exceptione maiores ad praefatos condemnandos Praelatos, nec sufficere minorem numerum.. Maximo etiam cum moderamine procedi vellem cuinsignioribus ordinis Patribus: praesertim cum his, qui huiusmodi Praelatorum munere functi fuerinis ad quos
condemnandos vellem non sufficere minorem numerum , quam trium testium.
Quod ex eadem Christi doctrina planὸ elici posse videtur cum enim dicat Matth. I 8. in ore duorum, vel trium , expresse innuere videtur in aliquo casu non 'min S, quam tres testes plene probate posse : casus
246쪽
Is a De Modo eorrigenae Reguiares vero apud nos non videntur esse posse, nisi superius
8 Caeterv quoad persenas ordinarias,&priuatas duos raptum issicere testes clarissimum est tum ex Christi
praefata doctrina, tum ex iure canonico eam explicanteetum de iure gentium, tum ex usu, & consuetudine apud omnes probatas Religiones recepta.s Ex dictis constat errare illos, qui asserunt, praedictu numerum duorum, vel trium testium non esse de iure idiuino postiuos cum in utraque pagina expresie contianeatur Deuter. i I. & IO. &Matth. I 8. ubi Christusn dum explicat , sed confirmat, & innovat vetus pr. ec plum, visentit communis Doctorum sententia. N i' Errant etiam, cum subdunt, non requiri aliquo iure, vel naturali, vel diuino positivo, vel gentium duoSt stes ultra accusatorem, Z: quod accusator poteth aifumi
1i Confunduntenim terminos,& modos procedendi, nasi iudex procedit ex munere modis superius explicatis , vel generaliter , vel specialiter, certum est non requiri taccusatorem, sed alia superius tradita. ar Si vero procedit ad instantiam partis, MI procedit', ut exeitatus tantum, ut contingit in denunciationes& tunc denuncians potest assumi in testem , ut supra fusius explicatum est, & hoc est , quod probare possent, Venos probauimus ex doctrina Christio Matth. 18. nem- pe, Viden uncians cu uno teste assumpto faciat duos te Bes , & cumduobus assumptis treSexistant . Caeterum quando procedit iudex ad instantiam partis per viam accusationis, requiritur semper, ultra duos te stes, a cusator, neque tum accusator vllatenus potest assumi
247쪽
In testem , ut perperam probant contra omnium' Do ctorum communem sententiam ex praefata Christi doctrina male intellecta s & si hoc non est de iure naturali., vel diuino .expresse , filiem est eis valde conforme s est autem omnino de iure gentitim in omni accusatione ultra testes requiri selii per distinctissimurn accusatorem , yt sentit communis D storum sententia , & obtinet ubique gentium in omni foro communis usuS. 13 Vt uerb praefati testes plene probent, debent esse iurati, ut inferius dicetur. Secundo debent esse contestes ita, ut de eodem facto, eodem loco, & tempore patra- to deponant: alias essent singulares testes, de quibus fusius in sequentibus capitulis . Tertio debent depon re de visu, uel de certa scientia per alium sensum, l. sor lam. C. de test. cum Glo. ibidem, & omnibus Doctoribus e nam de auditu ab aliis nil probant quoad hoc: d nique debent esse omni exceptione maiores modo sup rius explicato.
I siessingulares multipliciter dicuntur,primo quoad subniantiam. a Se)undo, quoad quantitatem. 3 Tertio, quoad qualitate ' -
uarto, quoad locum, cum quo coin Psittis.1 Qisto , quoad tempuδ.
248쪽
σ 'missius in aecusatore desideratur bae circumstantia, ubi copia tectium adest. 7 Distincti vero, di rigorose in testibus ipsis. 8 Idem in accusatore, ubi testis adducitur ramicus . Els Testes exquisitissime super his examinandi ad habendam gularitatem, etconuenientiam. Io Sexto, contingit singularitas, quoad habitum. II Septimo, quoad agere, , pati. Ia Octauo, quoad relationes. 3 3 quoaduensum. I4 Conte es dicuntur, quando concordant insubstatia .er circumstantiis principalioribus. Is Leuiusculae mero discordantiae nedum non obsunt, sed e lidius reddunt testimonium.1σ Non dicuntur Angulares,sed contestes, quiperser men Mus post alium successive viderunt. II Idem videtur de testibus,qui in eadem nocte successiaue idem crimen iiderunt I2
K Vltipliciter dicuntur testes singulares , Ut notat RodericuS q. s. art. 1. Primo quoad substantiam iuxta Baldum in l. testium, col. s. num. I . C. de testib.
ut si unus testis deponit de Paulo : alius de Francisco, vel unus lapide occisum, alter ferro. Secundό, quoad quantitatem, ut si unus dicat decem, alter quinque s nam saltem quoad quinque rei, quos erunt singulares. Textio, quoad qualitatem, ut si unus absolute, alter
sub conditione deponath uti se uestitum Gis, alter
249쪽
De Tessibus. Tram VII. I 8 s4 Quarto quo ad locum, ut si unus dicat sub schino,alter sub pino, ut in Daniele. Vbi notandum ex Doctrina Babdicohsil. et s. qubd si loci diuersitas inducit contrarietatem, vel incompossibilitatem, tunc falsum testimonium supponitur, ut contingit in facto non rei terabili. In facto vero iterabili diuersitas loci non reddit falsum testim nium, sed solum testes reddit singulares, de quibus hic loquimur. Cum hac circumstantia coincidit situs diuem stas omnino quoad hanc iudiciorum materiam: quitaquid prolixius distinguat Rodericus, Ut patet per eius exempla.ν - Quinto quo ad tempus, ut si unus deponat factu Kalendis Maii,& alter Iunii s vel unus nocte, & alter die, siue sequenti, siuὸ precedenti. Circa quod parua diuersitas temporis non sufficeret. Et idem dicendum quoad falsi, ratem, vel singularitatem test tum circa diuersitatem temporis, ut dictum est in diuersitate loci: nempe, ut factum non iterabile falsitatem, iterabile vero singularitatem
inducat. Hic anguntur nonnulli varie se torquendo circa tempus, Si locum se inuoluendo, non distinguentes ea, quae ad accusatore, ab iis, quae pertinent ad testes: na quoad accusatorem sussicit, & aliqualiter tempus, & locum describere,ubi adest copia testium. Distinctissime uero a testibus hae circumstantiae disi quirendae sunt, ne contingat errare in serendo iudicio,& ne reo desensiones praecludantur, cum ualidissime ex repugnantia loci, uel temporis defendere se pos-st. Testes itaque non concordanteS de tempore, ac loco singulares sunt, uel falsi iuxta Baldi recitatam do-
250쪽
uersa uerba audisse, & ad praefatos modos uidentur pos se reduci omnes alij modi contingere possibiles in causis,& iudiciis criminalibus. I Notandum uero, qubd testes non dicuntur singulares, quando in facto principali, in quo negotii substantia praecipue consistit, concordant per eadem, uel aequi- ualentia uerba, quamuis in aliis minus prς cipuis circumstantiis discordent: immo tunc dicuntur c6testes,& conformes, ut patet ex iure communi. l. qui senten. C. de poenis .l.quicumque C.de hsret. Rex Diuo Thoma 2.2.qusst. O .art. 2.ad secundum,&Soto lib. 1 de iust.&iur. quaest. 7. art. 2. ad primum,& ex Glosin cap. I.de conuer.contu.& aliis , quos resert Rodericus quaest. 9.art. 3.
I s Immo addit ex eisdem Doctoribus adeo uerum esse, discordantiam in minimis quibusdam no nocere, ut haec interdum testimonium reddant validius,quia si in omniabus concordarent , etiam in minimis uiderentur ex com dicto eumd Nn sermonem reserre. i cIσ Neq; prsterea sunt testes singulares illi,qui per unum foramen, per quod simul uidere non poterant, unus post alterum uiderunt quempiam csimittentem aliquod delictum, sed contestes erunt, Si plene Probantes, si intra breue spatium temporis idem delictum continuatum v, derunt, ac propterea de uno, & eodem actu numero testificentur. Tunc enim non potest praesumi pluralitas
ctuurn, nec temporis diuersitas, nec loci, ut constat s sed unus numero actus, &una temporis coniunctio, & idem lacus: sc tenent iurisconsulti ,'Baldus in I. testium C. detest.& Glos. i. in c. Nihilominus cum uersic.simul.quaesta 3. & ο . Antonius de Butrio in c. cu oportet. de accu. mia Irvi