Dissertatio inauguralis chirurgico-medica : de panaritio ...

71쪽

libet speciem cum suis stadiis, in curatione specia tim considerare nos debere. Ideoque cum supersi uiali palmari inchoabo.

Curatio superficialis palmaris speciei

per omnia stadia. I. Irritationis 1ladii tura. Tam speeiei

qu m stadiorum phaenomenis supra sermo mihi jaminit, unde hujus loci de causa, indicationibus &remediis verba facere mihi tantum necesse sit.

Indicantia.) Causa proxima in solidis &in nervis quidem haeret, atque irritationem Com plectitur. Symploma ingrata est sensatio quam dolorem appellamus. Ceterum habitus corporis considerandus est. Indicationes. Indicationis causalis ratione, causam proximam, irritamentum nempe, si fieri potest exigamus. Ad indicationem palliativam confugere necesse est, si irritamentum exigi nequit, dolorem, quem semper placare Opus est, nisin flammationem & vehementiora symptomatu edat. Prophylactica indicatio hoc in stadio, ut ad habitum corporis respectum habeamus, requirit. Corpus robustum & plethoricum paululum debilitare, cacochymicum aliquantulum corrigere , & delicatulum minus sensito reddere debemus ut secundum stadium avertatur vel minus periculosum reddatur.

Indicata externa. Si fieri potest causam

occasionalem ea ratione , ut postea indicandum mihi erit, auferamus. Ut mitigemus dolorem in-

72쪽

ilammationique praeveniamus, remedia anodyr externa antispasmodica in usum vocem US. V. g empl. theria calo somentationes ac cataplasmata e uerba cicutae, foliis hyoscia mi, florib. cham Om- sambu C. semita. papav. contus. aliisque. Cl. ἹFlE DCXl Us totius manus ad cubitum uSque, CUm aqHRselo petaria oonciliatam fasciarum applicationem

eatapl. feres supra totam manum adhibere posita

mus, Ut nervorum anastomosos etiam obtundantur,

praesertim epidermide crassa densaque praesen te Uena in corpore robusto plethorico modo prophy laetico secanda est.

Indicata intrena. pii aliquos grana, vel

Rrlap. diaco d. ad Unc. unum semis vel Plassam pilui. do cynogi. ad grana octo, vel Laudati. liquid. SVden h. ad guttas XU. ante quietem nocturnam data. dolor m sedabunt, atque contra irritamentum nervoq sensus expertos emcient. Delicatulis qui bus is mus gravior est. Dolor ejusquo incremen in m ma iς est verendum , praecipue commendanda sunt. Coco hQmicis ut mea fert opinio purgans praescribi pomo t. na sim ob Primar. Via r. qua Ut plurimum laborant. impuritatem atque procul dubio causam accos oriam exhibituram; partim ad innammation in Draecavendam. dUm humorum a suxus mstetis ad intestinorum superficiem se verge-r conatiar atqUΘ materia Corpus occupans morbosa

73쪽

Indicata diret fica. In genere scopo propby IActico diaeta antiphlogistica commendanda est, aer Dempe purus, cibus exilis vegetabilis, & potus Copiosus aquosus. Amplior sit haec diaeta robusti S, minor vero cacochvmicis & delicatulis. Ut excretionses bene succedant & animi affectibus abstineat teger. videndum. est. Notu corpori S qUO- qtie non peccet homo. Certissime laudata omnia haec auxilia refren bunt studium secundum. Hujus stadii recta curatio praesertissima est; hostem ipso, impetu proculcare studeamus. Proh dolor autem rarissime Chirurgus, fere nunquam observabit hoc stadium; aegrotantes quoque ob levem molestiam

qua premuntur, amplam talem non admittent curationem. Quod autem de stadii irritationis cura in hac specie dimim est . ad aliarum omnium reliquarum specierum stadium initii extendi potest. Nunc studium secundum . in quo frequentius Chirurgi auxilium implorare solent languentes, tracta-II. Curatio infammationis stadii. Hujus speciei in il mmationis signa supra jam notata in memoriam tibi reus care velis, mihi tantum de ejus cura verba hic sunt facienda. Iudieautia in causa in solidis haerens proxima.l est irritatio nervorum & vasorum oscillatio spasti-

. ea, in fluidis vero, humorum ad digitos delapsus ac motus adauctus per digiti assectas partes. Phaenomena externa. sunt dolor gravis. tumor, rubor, t calor, tensio quandoque liccedens & febris urgens. De febre cum huic speciei rarissime, nisi in vehe- bo

me I

74쪽

mentissimo gradu oecurrere soleat alio loco Commodiori sermonem mihi facturus lim. Corporis conditio hoc in stadio, ut in praecedenti, inter indicantia quo liae recipi meretur. Indicationes.) Respectu indicationis causaliS, nece se essit, ut si fieri potest irritamentum amovea-mUS. quod autem hoc in stadio rarissime patrari

potest. Porro hunc motum humorum D influxum adauctum infringamus, vasorumque oscillationem compescamus. Palliative dolorem, irritationem, tumorem, ruborem, calorem, tensii unis sensum &febrem leniamus. Scopo prolix lactico, huic stadio diaetam quadrantem praescribamuS. Indicata externa.) Praestantissimum vasorum Oscillationem. & humorum as luxum & motum si 'Drimens remedium, sanguinis ex vena detractio praebet. Justa ηurem mothodo ut haec instituatur

ad varias necessarias res videamus. Et primo ad lacum: Veteres derivatoriam venae sectionem solum

adhibia erunt. recentiorum autem experientia EXemplo revulsorium illae palmam praeripientem laudibus ex rollunt. Ideoque brachii assecti phlebotomia

omnino aliis est praeserenda. Porro in venae sectione attentionem figat Chirurgus in quantitatem. Haec a corporis habitu & a phaenomenis externis, dolore scilicet. tumore, rubore. Calore & in par-tθ aegra tensiione atque aetate pendet. Corpus atl elicum . petas juvenilis, tumor magnus, dolor vobemens & tensio copiosam sanguinis extractionem necessariam reddunt. & vice versa in Contrario statu. Ex his rebus ad sanguinis missionem repetiti

75쪽

petitionis necessitas hauri senda est. Partis languentis ipsius phlebotomia in aliis inflammationibus laudibus extollitur. CELEA. ScAMURER felicis limo cum successu ad digiti apicem, quatuor hirudines apposuit. g) Mihi vero una hirudo loco vehementissimi doloris S tres vel quatuor ad digitorum latera, quibus immediate sub cute vasa sanguinem complectentia haerent, appositae, egregium prae starent effectum ; vasa ipsa tunc evacuantur & diutius itabit haemorrhagia. In cacochymicis ac mollioribus, & nisi modum excedat insummatio, tOpica haec venae et io lassiciet. Ad sanguinis impulsum praeternaturalem infringendum veteres supra loclamassectum applicarunt sic dicta intercipientia, fortasse aliud, remedium mihi in mentem veniens non plane rejiciendum est. In amputatione in Aneu sinatis operatione, ut post operationem sanguinis influxum insistamus, Petiti torcularium apponere solemus. Nonne hoc in stadio, tali modo appligatum, ut sanguinis impulsus minueretur, quoque proficeret 8 Exalt labrachii positio nee minus hunc impulsum minuit.

Haec auxilia causae proximae ratione non exiguas praebent suppetias, ad symptomata vero animum quoque intendere necesse est. Calorem. ruborem, atque tumorem nec non dolorem aliquantulum

quidem mitigamuS per venae percussionem, sed alia adhuc remedia postulant haec symptomata. Quaelibet partibus sensilibus & tenacibus haerens

lassummatio emollientia relaxantia necesiaria redditi

76쪽

dit. Ergo ob dolorem anodyna, ct propter inflammationem & tensionis sensationem emollientia in usu n tr here opus est. ΛΜBRos. PARAL- is ad dolores sedandos solia hyoiciami, cicutae & mandragorae sub cinetibus calidis cocta &

Oleo quodam, imponere jubet. h Supra j in

praescripta a nodyna cum emollientibus vel 1 o ma catis pi vel foment. applicari potiunt. V. g. Flor. cham, melilot, samb. aa. M p ij. Sena. lini, foenugraeci coni. f. aa. Unc. j coq)e c. lacte s. q. ad 'tapl. formam D. S. circa digitum aegrum imponendum, & toties res riguit, renovandum. Upi R. Hb. cicut M p. ij. hyosse, M p. j. Floi. samb Mpis s. Sem. papa v. Unc. j Farin. 1abar. Unc. ij. coque C. lacte is v. Colat. c. expia D. S. cum spleniis saepe applicandum. Adjecto oleo lini N. s q. Laelis ad catapl. formam parari potest. PLEM cuius digiti in balneo luctis saturnini inaniersio dem suadet. i Omnibus his remedii; aliquot horarum spatio frusta adhibitis, certissime venae incisio repetenda sit, si supra

Dotata: reS. eam admittunt. His omnibus justo adhibitis, nihilominus tamen si dolor tensoque ingravescunt, ad operationem antequam pus fit, confugiamus. Crassam epiderm idem si adsit.& subculaneum ligamentum, ut pars cedere pollit, incidamus. Magnam aegro affert placationem haec operatio, qua ad puris confectionem hi Lib. 7. de morbis. cap. 10.i l. c. sag. 67.

77쪽

nem usque adhuc destitueretur. Duo haec ope. ratio complectitur momenta, locum scilicet quo fiat operatio ct methodum. Ad locum quod spectat, nunquam ut autores suadent, illam partem quae primo doluit, vel hoc tempore praecipue dolore laborat, incidere commodum esse credo. Necesi e enim est ut resistentiam tensionemque extinguamus. Longitudinalem sectionem inde temporale solum afferre levamen, faepe Observatur, adeo ut extendi sub in de debeat incisio. Fibrae autem hujus ligamenti transversaliter findantur, & hac ratione ab apicis phalangar uno latere ad alterum baseos phalangis adscendentem sectionem commendarem. Nullo modo organi tactus exstinctio verenda est ex hac

dissectione, nervuli enim a digiti latere ad ejus

apicem adscendunt. Ut inflammationem solva. mus, sanguinem hoc loco haerentem evacue mUS.

Nullo modo dissectionem insequens haemorrha-gia supprimenda, sed intermistione apparente. per digiti in aquam calidam submersionem &kictionem lenem, potius provocanda est. Ceteram curam in suppurationis stadia indicabo. Remedia autem emollientia atque anodyna nondum rejicienda sunt. Quandoque ob doloris

metum sectionem repudiant aegrotante , Cl. TH DENII auxilium, quo in profunda specie mentionem faciam, in usum vocare possumus. Sin autem obstinate repugnant aegroti inflammationis maturationem, praesertim si puri8 conficien-

78쪽

6otis signa jam adessent, provocemus. Ideoque

emollientia cum anodynis in uno tenore calido admota puris consectionem promovebunt. UE-s11 hyosciam una ct ficum discissum cum theriaca huic scopo laudat. k Tunc stadium apparet, quod illum suppurationis appellaverim, de

quo mox tracturus sim. Indicata interna J Quae ad causam proximam spectant remedia, in leniter antiphlogisticorum classe versantur, salia scilicet media v. g. Nitr. d p., Sal amnaon. Tartar. Tataris, cum mellitis, cui syrti p. de me con . commode adjicere possumus. Certi stime in aliorum conciliatione haec motum humorum infringent. Ceterum ante nocturnam quietem optata supra jam notata methodo egregio cum successu propinabuntur. Infringunt irritationem, nervorum S cordis perturbationem egregie obruunt, doloresque, inflammationem aliaque symptomata producentes,

Optimo modo sedant. Diaeta ut in priori stadio sit antiphlogistica. insando vio=bus tu suo Diagore fuerit , tunc tenuis ino vi Iu uti nece Oe s. l)Ceterum ad sanguinem derivandum, re ad suppressu in ventrem praecavendum, ejus lenis purgatio non sine ullo aegri levamine institui potest, ita ut bis de die moveatur. Ideoque potui ordinario tamarindorum vel prunorum pulpam, vel salinum quoddam remedium adjicere, vel decoctum h) l. e. pag. as. D HIPPOeRArsis Aphor. Sect. I. aptior. 8.

79쪽

Coetum prunorum exsiccatorum pro potu ordinario prae χribam US. III. Stadii suppurationis cura. Pus Confectum ex loco suo memoratis signis cognoscitur. Ad curam autem quod attinet, sequentibus inhae

reamuS animum.

Indicantia.) Causam proximam ratione fluidorum in pure sub cute haerente invenies, & ration se solidorum, ut illud cute clausa amplectatur. Sponte disrupta vel per incisionem discissa cute insolidis & fluidis inflammatio perdurare consuevit& cavum cum Vulnere adest. Symplomata supra locum jam occuparunt.

Indicationes. ) Causali indicationi ut satisfaciamus , pus confectum evacuetur, inflammatio superstes solvatur, ab essus cavum iterum repleatur atque Vulnus cicatris tur. Palliative nihil hoc in stadio faciendum occurrit , symptomata enim Omnia, evacuato pure ad incitas rediguntur. Pro phylactice necesse est, ut puris profluvium sustineamus liberum, ne harum partium nobilium fiat consumtio novaque generentur mala. Indicata externa. ) Maturatione aliqua facta , statim fiat incisio, ne partes pure solvantur. Loco purulentiae collectionis eminentiori derepente lanceola in abseessus cavum. donec pus ad ejus latus prosiliat, trudatur. Quandoque sit, quod lanceolae usum plane repudient aegrotantes hoc in stadio ; quo in casu emollientium usus ad spontaneam rupturam usque protrahatur. Frequenter

autem

80쪽

autem densa crassaque epidermide digiti palma circumdata est : tunc ob nobiliarum partium resolutionem non admittat Chirurgus spontaneam disruptionem. Consuinitur quidem epidermis, per longum vero temporis intervallum puri offert impedimentum quod vastari nequeat. Superstitem inflammationem emollientium anodynorumque ulu Sprotractus , atque digestivorum applicatio solvit. Purulentiam enim & sanguinis stagnantis in pus Conversionem promovent. purulentiae liberum

effluvium , levis diligatio , & unae vel plurium

chordarum ex intestinis paratarum , applicatio adjuvat. Haec cavi abscessus praematuram cavere eX- tennationem in serviunt. ejus superficiem, praesem tim cum digestivis illinitae, emolliunt. Infamiamatione plane resoluta & in pus converta , cicatrix coeat necesse est ; chordarum abrogatio, vulneris per futuram siccam alligatio, atque ut Citius res peragatur, digiti & anti brachii fasciatio, pror sus curum absolvent. Gangrenae stadium, nisi in prava corporis indole, rarissime huic speciei, magi qautem profundae supervenire Consuevit. & com modius alio loco de hoc mihi erit dicendum.

Curatio profunda palmaris speciei se, omnia stadia. AL nisus m) aliique in stadio irritationis antequam ob oriatur tumor & Inflammatio, incilionem dissicilem reddentes, laudant operationem. Egre

gium