Jani a Costa ... In decretales Gregorii 9. PP. summaria et commentarii, in duos tomos distributa. Tomus primus secundus

121쪽

A D T i T. X. De Ivpplenda negligentia Praelatorum .sUM MARIUM.

Ex rostris superiori titulo emis causis, propter quas permittitur reis

nuntiatio , puta, propter crimen , adversam valetudinem, scientiae desectum , malitiam 'lebis , grave, scandalum , & immularitatem ; r, ne eonditor hum libri cum imperatoribus in L GL de in Pe festi Praetore. o. r. Iuxnei, his omnibus subiungit neglietentiam . quam varie docet esse supplendam r ut si Epistori recusent Abbatis dictionem , possint Abbates ea omnia , ovium Abbatum pertinent ,sne Muedictione exercere , cap. I. Me tit. Et si ordinarii collatoris, vel patroni, intra tempus a Lateranens Concilio praesitutum , de quo in ιυ, a. de re cessione praebe L Ec east. 3. hoe tit. beneficia non conferunt, vel praesentant i Jon Clericos ad Ecclesias vacantes snt superiores conferre benescia libere, eam a. 7. ultri et me tit. Nec post mest tutuna tempus valet collatio facta ab ordinario , nisi forte ex gratia Summi Pontificis confirmetur , ev. Reu. hoc tit.

Plecti ius aliquando negligentia, excommunicatione, eam IOI r. q.

Aliquando depositione, ut iri d. L. 3. Coci. de Q. Praefis. rixori Orient. Ilia Hei . & eo. Dieitim s. dist. 8 i. aliquando dato Coadiutore, ut in rep. a.

Quam summam seremitem Romanum Pontificem exercere posse , non s Ium adversus Ecclesiasticos, sed eri in adversus Imperatores , Reges. dc Princires seculi, contendit Gregorius Vi I. qui auctor est ean. --r 3. II. 6. non Celsius, quod & Romana editio agnovit . Et mitur in hanc rem Ure lux exemplo Zachariae Papae, quem ait Regem Franeiae Chil derisium regno imitilem deposuisse; & inIeius loeum Pipinum iubstituisse. Sed hae nostri auctores negant, Ado in Chromo, aetare vr. amis CG i r . Aimonius Monachus lib. camori Regino in . Chroni eo , redem alio Christi . Ulut sit, hane summam potestatem quidam P tifices a deorsus impreat res exercere voluerunt ἰ ut idem Gregoriiit adversus Henricum lU. Adrianu ' IV adversm Frideri cum l. Gregoriuq lX. ad.ersus Fridericum II. Ioannes XXIV. adversus Ludovicum Bavarum : illo iure freti, quo electum Imperatorem confise mare solent, de quo in eop. Peneriaitim, si, , de Electione; ut ex hac confirmatione Rex Romanorum Imperitaris r omen accipiat , ut nominatim ait Adrianuς IV. in epist. ad Arehiepis os Trajectensem, Mostintinum o ni Gem, apud Ioannem Aontinum . Irrio ex hae eonfirmatione, & eoronatione, contendunt Imperatorem esse hominem & vastalium Summi pontifieis ; quod profert inscriptio vetus de coronatione Lotharii Imperi sub Innocentio lI. Rex venit ante Iores, Prons prius aeriis tineres, Pist homo βι Papae, sumit quo dante e ronam.

Laudanda igitur benignitas Innocentii l V. qui Regi Pori alliae negligenti σ

122쪽

adiuremn dedit virum strem , Cinnitem Bonmae, in L He titi iuvi. & apud Rodericum Sanctium Himn Hispan. lib. 3. cap. ult. Datur & aliquando Visitator, cap. est. tic t: in in vi.

AD Tiri XI. De temporibus ordinationum,

ante consecrationein, cap. 2.fum, de Trasi . nec ea quae sunt o dinis, peragere potest, cap. Quia secur, 3. Sur eo, βρυ, δε et LMerito igitur post siseriores tractatus de electione, datur hic titu. liri de ordinatione dc. consecratum Episaepi ; & occasime rapta, da ordinationibus omnium Clem in , α qualitate ordinandurum . Et ita Ha menopulus in Breviaris can. feci .a. tit. I. or nationem iunxit electioni, πιώ φου, - χειροτον es ἐπισκοπου. Imo & ipsum MN nomen, quod vel in Hieronymo telae lib. ια comment. in I iam eam liti ordinationem ciniscat, quae ad manus impositionem impletur ; quidam accipiebant, de electione qu' sit scriptura fit ; manuum elevatione communem esimum testificante , ut in illo Claudiani poetae loco: Gisue prephanas

Et utebantur .h-ς in rem eam r. Laodicenσ S - , ut Balsam notat ad - - 2. . Ostolorum . Sed proprie consecratio . ex notissimo loca E sola V. Pauli ad Timoitium quod & Scholiastis Harmenopuli docet addictum ilia r. Canonem Apostolorum loqui de consecratione, de manuu impositione , mei υι quamvis in eo. 4. Cmcil i bico; Electio dicatur. φρομ πνια. . Et ut significatio Griems siquando decepit , ita & ordinationis nomen Latinos, quod aliquando de electione usurpatur, ut in cam .s. Coucilii Arelatenses II. ex quo sumptum est cap. 7. Me iit. - male hic collatum a Raymundo post cap. 6. ex quo docet Episcopum a tribus Eniscopis esse eons crandum: - acute B ardua Papiensis , auctor II. Cialectionis, observat d. omnem h pertinere ad electionem, non ad consecrationem, ordinationem autem clericam, ut D. Cym1nus loquitur Epistola 33. & 68. non male quis dixerit adlectionem in omnem ecclesiasticum, eum Tertutiliano in I A de Molatria. ordinis enim ecclesiastici varii sint gradus , ut di- 'gnitatum saecularium, α sacerdotiorum ethnicorum, de quibus Manilius lib. s.

ia potius finget ortus, quam templa colentes, , Atque auctoratos in unia να rimis s.

Ubi eruditissimus vite res notat in ι suisse Otios iu oediae is

123쪽

Tet v. xL LIR. I. suum In Ecclesia Dei divissim gremittet druiduntur in minores de

inibias, qui per emineat iam sacri dicuntur', sunt Episcopi ,γPresbyteri,

ini ii , qui ut rasimus papa ait c. . dist. ecclesialii eis ministeriis ab v santra nomina dabant: qui & id, iuvenes dicti fuerunt , & separamur a Clericis qui sunt in Acris ordinibus, in L ια GL T- eis Oi oris σC . Iuniores, in Conciliis Gallicanis, S odi i S novi Gisia ad Theodo= A villam, & in eap. Careti Misaevi

opinor, quia mox in locum Clericorum substitiendi, es ad altiores gradus promovendi erant. Junio enim a veteribus Francogallis dictos fuisse iuccessores c& in imum seniorum subraetandos, d Auit eruditissimuq auctor G. Hi ea Driam Careti ouod & eruditissimis hie Gregiuit Turonensis locuς confirmat, de gloria Confestrum eap. 4 . ubi de sancto Severitio Burdegalensi Episco , quem deium, inquit, νη tautum dilexu Amandus Episcopus, ut eum M tvitim suum sis tueret, O sese quasi iunior habuatis. ἡ θ' - militia iuuiores suos, de quitat in L ir. & i 8.

Ironibus. Auctor anonymus, in fine Notitiae utriusque Imperii e I ia nonnumquam Milorum νμὶ . aut famdio caserensium munerum δε ra m vitia, de omm/ ι ut grataris imeret is, tali remedia Atilis odi uamna su pleuda sinis; scilicet, ut centeni aut quinquagesi runiores extra his, in ma-r isti is coutinentur, habeantὐ in μ' tu, tu neum amissio um, si res ira tutoris, subresania. Quae omnia studiosux Juris diligenter eonferre debet, eum his quae Zosmuet Papa da caelesti militia scripsit in os da d Detali ad Saliuit

Nec praeterinittam iuvenum appellationem esse valde antiquam in Ecclesa, . nam in Astis Apostolorum e p. 3. iuvenes, νεω πρN & me νίσκει, dicuntur cada vera maniae & Sapphirae suitulisse & sepe isse. Et inter primos litus ordines suisse Folsarim, ad qum pertinebat eura sepulturae, qui dicimuir Copiatae in L 33. d. Theia. d. Discopis, Eret foe Ci ricis: S. amd D. Epiphanium tis. p. eourea haereses ; docet vetus auctor qui seripsi de furem ordinibus Ecclesia, inter opera D. Hieronymi. . Ut nobis li- 'eoncludere, varia sui se in Ecclesia iuniorum vel iuvenum ministeria; nam& iuniore, a Lectoribus Sc Ostiariis arantur, in testamento In Remuli, im Io locor Lectoribus, Oviariis, Ο iunioribas folidos octo iubeo dari. Horum autem minorum ordinum nulla est solemnis ordinatio: sed omnibus Dominicis, & aliis sestis diebus conseruntur, cap. 3. hoc rit. Contra, levitica & sacerdotadis ordinatio noti fit nisi solemnibus diebus; quorum constitutio varia sitisse videtur, ex eam Mit. m. s. ex epise. Donis Carnutensis 63. dc ex his quae auctor Micratisi de ecclesiasticis ordinationibus sciati

. esse ab Epistopo in quatuor temporibus, in Sam to sancto, vel in s iubato ante Dominiium de Passione, quamvis Roma a P -

124쪽

tifex omnibus diebus celebrare possit, east. r. 2. y hoe tἰt. Item duo ordines eidem conserri non milunt uno die , nec duobus dicta continuato ieiunio, eam i 3. &-hoe tit. Ordinatus extra legitima tempora characterem accipit , sed suspenditur ab executiqne ossicii, donee surrit in integrum restitutus, vel a Summo Pontifice. aliquando sibi hane potestatem reservante, cap. 8. hoc tit. vel a proprio pontifice, eam penultimo, hoc tit. eap. I. in fine, & cap. a. de ordinatis ab Dis ps qui renunt. Discopatui.

Non est quoque ordinandus alienus Clericu , nisi de licentia proprii Epist

pi, vel Summi Pontificis, eam ii. hoe tit. eap. I. eodem tit. in UI.

Aspergit Esc aliquid de qualitate ordinandorum, ne mendax tituluς videatur, in cap. 4. 14. & ult. de qua diligentius in t t. de aetate , qualitam o' ordi praeficiendori n.

AD TIT. XII. De Scrutinio in ordine faciendo.

sUM MARIUM.SCRuτi Nio quidam uti solebant in ordinatione Episcopi , ut docet

antiqua decretalis, in Colies . III. hoc tit. quod tam re in sacerdotali,& levitica ordiratione, Ecclesia Romana adhibere tantum solet ; non in eoosecratione Pontifici , ut hoc loco docet Innocentiva III. Forma Scrutinii haec est: interrogatur in Ecclesia Romana prior Di emus, 4n ea ieris Ecclesiis Archidiae uet , ut Gauseidus notat in Summa, utrum sciat eum, quem ordinandum postulat, di num esse Saeerdotio ; & r

spondet quod quanium humana fragilita; ncisse sinit , & seit , & testificatur eum esse dignum. Iisdem sere verbis uti solebant in commendatitiis literis, ut . docet sermula, quam ex veteri indice dedit elarissimus Franciscus Pithoeuς, in Glisiario Iuliani anteeusoris ; ut qui n qaantum humana fragilitas scire potest , adminimatis, fueristim ministerior m non sit indignus. Recte, quantum hominia maeuitas, in novella Iustiniani 6. ordinandus Episcopus ab ordinatoribus rim gratis, ah propositos ecclesasti eos Canones observare potis sit , modeste respondet, in amum hinini ρssibilabi, καθ' ὁσον α θράπν δυνατόν. In hac autem responsione, qua quis dignum esse ammat , nullum piaculum admittit, cum bona fide, quem indignum esse non novit , dipnum esse ait cum hoc temperamento, quantum humana fragilitas nosse sinit: quae tamen responsio glossae videtur mirabilis , A eam forsitan quis existimabit similem perfunctorio sirmoni, quo passim veteres: magistratuum candidatos comis mendare solebant, de quo Seneca epistola 3. Itaque, inquit, se priore illo veri ιο quas phllico usus es, er se illum amicum vocasti, quomodo omnes candi δε- ν bonos Uros disimuν. Allusit Maluginensis Scipio, in Festivo dicto relato a Marco Tullio lib. a. de oratore. Aiunt Maluginensem illum M. Scipionem eum

125쪽

IN Ti r. XIII. L i B. I. SUM M. Ioseio Manlio ; Virum bonum, im v t, e et timque e em esse ob tros, Sed observandum est diligentem inquisitionem & probationem , de qua in an. Quando 24. dis. praecedere hane interrogationem quae sit in ipsa ordinatione ; & Diaconum, vel Archidiaconum, jam probatum Clericum praesentare cum hac testificatione ex christianae humilitatis sontibu hau Ila. Equidem in Iure Civili bene meritus dicitur, qui non est male m ritus, L. Servos ao. F. de manumiss. testam. I. Cum praer 77. 3. Rogo, F. de legat. 2' ita si quis artificem promiserit, vel dixerit; non utique perfectum eum praesta re debet, sed ad aliquem modum peritum: ut neque consummatae scientiae accipia , neque rursuς indoctum in artificio, inquit L. ip. Illud sciendam ,ss. dis AEdilitio Edictor ut hoc loco ordinandum dignum esse dicit Archidiaconus, quem nuru indignum esse novit.

AD T i T. XIII. De Ordinatis ab Episcopo qui

renuntiavit Episcopatui .

SO L E N τ aliquando Episcopi renuntiare oneri, non honori , cap. 2. δε-

de translatione se si . loco , non dignitati : & redi Epii copias exauctoratus ab Imperatoribuq in L. i . GL De his p Qtitur Episcopali loco vitetistis, o nomine, se legendum ex Cod.T eod.& in libello renuntiat onis Arth,episcopi mraei ensis , lib. 6. Iuris ν entalis, qui omnino se abdicat, dicitur renuntiare sedi, dignitati, & Sace

dotio . . . . .

Extat autem huius renuntiationi; loci, non ggnitatis, nobile exemplum in Collectaneis rasoriae Eeclesia sileae Theodori lictoris , de Ma re Anthiocheno F piscopo, quem ait his verbiet rencintiasse loco, non digni:ati Cleroro, populo rebelli, Ecclesiae eontaminota νenuntio ; servata interim mhι 5acerdotii dignitate, in Gracis est. φυλασσων ἐμα-ν το ias ἱεροσυνης Alludere videtur Gregorius Turonentis in Vita 5. Quintiani, ubi S. Amantium tiano tune Ruthenens Episcopo apparuitse ait, &his verbis comminatum milisse: Ego removebo te ab hoc urbe, eris exui in regione altera I verumtamen non privaberis ab honore quo serieris.

Hunc Episcopum qui honorem habet sine urbe vel sede, ait Ale'nder II.

potis r. salum ab aliquo Episcopo etiam maiores ordinre conserre; illum vero, qui & loco & dignitati renuntiavit , polis minurre ordines conferre in gratiam pristinae dignitatiis: nam & Abbates aliquando minores ordines conserunt, cap. Cum c uringat I. rit. prox. Si vero maiores ordines scienti Clorico dederit , suspenditur Clericus ab executione ossicit . Ignorans vem, nisi supina ignorantia sit, quae neminem excusat, a proprio Epitcopo dispentationem obtinere potest. Idem dicimus de Clericis, qui per ignorantiam ab excommunicato Eplico

Ordines receperunt, cap. vlt. hoc tit.

126쪽

AD T i P. XIV. De aetate , qualitate oe ordine

AFεν Nis est hic titulus titulo xt. De temporibus stia natἰonum , σqualiti te ordinandorum e quia ques dicitur de ordinandis , dici quq qu potest de pneficiendis p ut non male ex duobu3 unum feceriti et rut Beneventanuς, auctor Collectionis II l. de temporibus protina-- tionum , σ qualitate ordiusnciarum , Ur ordine praesciendorum . Praeficiendi vocat eos, qui sunt eligendi Episcopi , Abbates, Decani, PGpositi, Archidiaconi, Archipre by tori, & em qui personatus Ecclesiarum habere dicuntur, in cap. R. hoc tit. Nam qui vulgo reξhores, vel plebant, personae pansim dicuntur in hix libris, & in epistola tr. Ivonis Carnotentis illo loco: AI- raria a me redimeνe mlunt stib nomine persum quae denominatio a Gallia trahit originem , care. Quaesitum I. q. 3. Et in Synodo celebrata sub Pipino Rege. De Ciericis: Si ιoua suehit persua, perdat bouorem suum . Sic vocasse videmur Clericos quodam honore praedito , ut Decanos illos qui singulis decuriis signorum praesident, de quibuς illo Manilii versu lib. 4. Quam partem det mam dixere Decauia gentes. Vetustissimi iraeci Astrologi vocarunt πρόσωπα, id est persona; πρόσωπα autemel se αξ - - ael dignitates, non salum Graecis , sed etiam Judaeis & Arabia but, inibi dolet destillimur Maliger. Perlonatum ergo habere dicitur is, cui munus cum praerogativa quadam mandatum dis in Ecclesi