장음표시 사용
271쪽
aso IN Ti T. XL. L . I. Sis Macavillate Ius dicitur.. Sed postea restituuntuν , a Iure praetorio, quod is hae parte separandum est ab ipla I me Civili. Casus a glossa adnotatos vobis eu
siendos rei inquo . . . , P, . Ita
Praeter id quod vulgo ad hunc titulum adnotare tam interpretes , quaedam observanda esse censeo, quae vulgo non observantur. Ac primum illud eertissunii iuris esse . in bonae fidei contractitrus celsare omnino hoc auxilium Praet risi quia ex ipso Jure Civili non potest subsistere negotium , quod per eminentiam bonae fidei esse dicitur, si initium a vi metuque acceperit. Idemque die imus de dolo , quem omnino contrarium esse bonae fidei emitati Et hoc est quod ait L. Et eleganter, d. De Glo, nullam esse venditionem, si in hoc ut venderet circumscriptus est; id est , si dolus dederit eausam contractui, ut interpretes loquuntur, qui incidentem dolum, a dolo qui dedit causam, re separant. Dolus dans causam , est dolus quo quis ad vendendum inductus αcireum scriptus est, ut venderet. Dolus incidens, cum quis quod quidem vendere volebat, ultro vendidit minore pretio , dolo &- fraude emptoris. Doluet igitur est incidens, quia quis non est hoc dolo induetus ad vendendum ; sed circulia scriptuc in pretio constitit endo, Primo casu, nulla est venditio, neque ulla nastis, tur ex hoe negotio obligatio, uno verbo nihil actum est: imo si secuta sit traditio ex causa nulla , non est translatum dominium; & qui rem tradidit ex nullaeausa, eam vindicare potest, & agere adversus posset se rei vindicatione; vel condicere possessionem, quam solam transtulit . condictione incerti sine , ut fideliter Cui acius exposuit, ad d. I. Et eleganter. Secundo casu, valet ciprocedit contractus ; sed quod non principaliter, sed incidenter dolo gestum eit, iudi ita bonae fidei revocatur, id est , auione ex rendiso . Et ita maequitati suae restituitur: nam primo casu recim id quod vendideras , oc rauideras, ad vendendum & tradendum dolo indu s. ' vinis vero , quod Dei
iusto pretio, cum scilicet dolo minuet e stiluisti, Sive igitur metus, sive dolus cauiam Dilarit contractui fita , qui ME. principaliter vel per consequentias gestum est, i pis iure nullum est, &non mei . quae fuit veterum Ultramontanorum , ut Bariolus vocat, recta otenti In adeo ut ex nulla causa secuta traditio , nullius quoque maenti sit , qu d, ut 3am docui, enidi trilinae Cui acius Havit ad d. L. Et erianter, odin I iati S. .sesto. θ. God metus caWa . Sed in Parati ista Cossiciis, tit. Quando liceat ab emptione disse nesciscuo senio hane certissimam regulam ita, sufflaminandam esse cmset , ut que dicitur. ipso iure nullam esse venditionem cui doluς dedit inmunu originem dc causam. re integra verissimum sit, si intra verba & primum istacitum steterit, nam si ros secuta si, non aliter rescinditur venditio, quam si & caetera veristionis. quae sebsecuta sunt, rescindantur . Quibus verbis quodammodo accedere videtur ad eontrariam sententiam Doctorum italorum, qui ex illimant, ex traditione quae secuta est ex nulla causa, aliquid gestum & actum videra quod reum eandum si restissime; & consequenter traditisne subsecuta, ex conlisu bonae fidei cui dolis. vel metus causam dedit, necessarium esse auxilium
Sed excutiamus. paucis arxumenta , quibus vir maximus morus a recta lentemia discedere videtur. Haec iuris sudiosus colli , & confuaere potest, ex rec Lationibus ad tit. De rescindemda . vendit. GL A ad Lo Gando licea
272쪽
Primum argumentum tale tasse videriiri si metiri dedit causam eontractui . vel datur actio quod metus eausa ἔ vel reicissa traditione restuiritur dominium sie alienatum, L. Merum , L Vinuti, F, oeta metus causa. Ergo in utroqur
necessarium esse auxilium Praetoris, ut rescindatur traditio. Secundum argumentum considere videtur vir magnus ex L. r. 8c s. C. De
Hemdenda venditisne. species L. r. est de venditione quam vi eoamla quis sseit , & plene perfecit, re scili et tradita: hane d. rex ait ratam non esse , Aeaditum Praesidem auctoritatem suam interponere debere; id est , inquit Clijacius, debere Presidem iure ordinario, vel extraordinario ea quae gesta sunt in. scindere: iure ordinario, id est, mera Praetoris iurisdictione , quam vir magnus Me rasu intervenire posse, indetur admittere. . quod si verum est, s uim id quod gelium est, ipso iure valere & subsistere, & necessariam ei te rescistionem Fraetoriam . S-ὰς legis in de venditione cui dolus eansam dedit quam praetor, vel Haeses findi iubet, quia lex ait rescindi: ergo rescinditiis
rescissione Praetoria. Tertium argumentum conficit ex L. ro. C. eod. t t. euius specim est non de dolo qui dedit eausam eontractui bonae fidei, sed de dolo quem interpretes v eant incidentem. Et hoc quoque casu Imperatores rescribunt, re tradita in mintegram restitutionem eo etere, ut rescindatur id quod dolo gestium est : ergo Praetoris restitutio etiam noe casu necessaria' videtur . iEt ex his omnibus colligendum est, re tradita non absolute dicendum nubhun esse venditionem , is esse rescindendam auxilio Ptietoris . Haeret igitur vir incomparabilis , & distedere videtur ab iis quae antea docuit in Commea tariis ad tιr. J. Quia metus ea a, o is riti. Sed his objectionibus paucis respondendum est . . Ad primum argumentum respondeo, d. legem Merum, j. Volenti, accipiendam esse de re tradita ex negotio quod non est bonae fidei, ex donatione irata, vel ex transactione; aut ex
contractu sti icti Juris, qui ipse iure ita valet & subsistit, ut dominium eraseatur esse translatum Iure Civili, ut iam praemunivi. His casibus contra Ius Civile duplisi via Praetor succurrit, ut loquitur L. Si mutire, f. ult. A. God metus
cavo . nam vel dat utilem actionem in rem, id est, vindicationem, geficienteactione directa ei vili, quae dianslatione dominii Iure Civili amissa est: vel dat actionem quod meim eausa. Primo rem edio, Praetor, qui ratum non habet id quod metu gestium est, fingit dominium, quod Iure Civili translatum est, tran latum non & rem triaitam naturaliter remansisse in bonis eiu qui tradidit, ut recte is notat, ad 3. L; et, d. L. Mettim; ideoque ad rem vindieamdam supplet quod Iure Ch ili deesse videtur ; & dat ex propria iurisdictione utilem actionem praetoriam, deficiente eivili directa . At si res sit tradita exeontractu bonae fidei, Iure Civili hon amittit dominium is qui per m tum tradidit et quia nullum D ipse Jure Civili id quod metu tellum est. Ergo habet
directam actionem eivilem, id est, rei vindicationem, is qui ex contractu bonae. fidei rem metu tradidit , nee necessaria est utilis actio Praetoria, quae datur hi
subsidium deficiente directa, L. 3.ss. De sententiam pagis. Quid est actio utilis
est actio quae deficiente directa, ex iusta eausa utilitatis, quae mater est aequitari, decernitur, & inde nomen habere videtur: actio utilis est decretalis , quae ex aequitate, deficiente directa decernitur causa cognita , L. ar. κ. De eonstituta
273쪽
acquirenda, vel mitti heredit. L 2. autem De a Luserat. ter. ad civitatem pertire. Actio directa civilis, directo jure Civili .m sitis, non decemitur, sed unicuiqua ex ipta Iure Civili competit. Ex his apparet vix posse substitere , quid virum magnum cestigere dixi iasmando argum rato , cum dolus vel metus dat causam cotura tui tmae fidei . admitti concurium Juris ordinarii eum extraordinario ; λ Iure ordinario , vel extraordinario, Praetorem vel Praesidem gesta relaindere . Nam si bure Civili remanet actis directa in rem, non est necessaria actio utilis, d. L. 3. A. De Iemuntiam possis: h ec enim extraordinario Iure datur a Praetore, reicii sa traditi ne, qu ae iuxta ordinem Iuris Civilis transtulit dominium; ut datur a Praetore publiciana, reicissa usu:apione civili, L. Iu honorariis, d. De obligatiο4. , aut nibus. Sed hoe remedium extraordinarium genere quodam vocare videtur vir magnus, quia datur utilis actio in rem, ad exemplum directae civilix; & ει sit praetor, ut docui, dominium non fuisse translatum, ut in publi lana d mitinium non esse ulucapione amissum . Et eadem sere actione Praetoria agitur , est, acti. ne utili, quae ejusdem effectuq est ad revocandam traditionem, L. Aciis , AE. De negotiis ευὶ s. Verum im vero si actio quia metus caula ea extraordinaria, quae cilicet extra ordinem Iuris Civilis datur ad rescindondum isqvxi sellum est & hκ quoque remedium , quo actio directa civilis amissa restituitur, supposita in lxum directae actione more Praetoria , erit quaque extraordinarium: quod non esse ne starium , eum directa actio remanet ex sum
Civili, iam satis confirmavi ; & hoc tantum procud ue posse, cum. jure Civili valet id quid gestum est.
Concludamus igi mr, in d. I. i.& praetorem or linaria , &directa actionarescindere id quod gellum est; dabit enim actionem in rem civilem 'ex Jure o dinario, qua dominus qui rem suam amisi iure Civili, ex eontractu nullo, A ex traditione nulla quae subsecuta eis, eam vindicabit, docens omnia gesta luisse mala fide & metu. Quod idem vir magnuet in Paratilliis, GH Gd in cit. De rescredenda venditione s.c novisse tandem videtur , diligentius retractans id quod docuerat iis recitationibus ad A titulum . Ait enim ii, casus rem dici restitidi ips, iure, id est, beneficio actionis civili; & dir nae in rem , quae ipso Iure ivili competit, cum nihil actum sit initio contradiu mala fide, vel m tu. Eadem plane carma qui manumittit in fraudem creditorum, nihil agrin dicitur; quia lex .hlia sentia impedit libertatem, in principio tit.. Uitu . Qui ct quibus causis manumittere nou possunt. & valere non poteli ipse iure, quod contra legem fit, vel in fraudem l is, salvis verbi. legi , I. Sειό rius, A De iura Patronatur. Et tamen recte dicitur revocari libertas contra L gem data, L. i. C. Qui mani mittere m. ρ Gret; & rescindi, L. A siseae in fraudim crea rorame)ita revocari, vel re di ipso jure, id est, per 'rim legam tuliam dentiam , ut loqui titu L. I. β. 2. Vari Ct a quibus maaumiit. &, ut eleganter ait L. T. A. eou. tit. lege ipla interpellatur liberraq; pi untiat enim aditus Pnom. nullam esse libur .ati m datam contra. legem : ut in quaestione proposita , nullam esse. venditionem , nullam esse traditionem ex nulla cauta subsecutam; & dominum es, ne civili directa rem suam, quam contra. Ju; Civile uanilesit, recte via ditare. Et ita liquido satisfa m eii secundo arbum Pnto. , Te tum argumentum nullius qu 'ue mimenti est, quia quae dicitur restitutis in integram, in L L. i. C. De rescindenda rundiisene, non Al Praetoria reiiit'. tio
274쪽
ilo quae destendit ex Praetoria iurisdictione r sed est restitutio quae fit mixtate acti cui H ciuilis ex vendito, actionis bonae fidei, Iure conaniani. Jc pubIleo , id est, irib Jure Civili, L. In contractibus C. Ex quibus causis maiores . est
enim ponenda species d. Lita ex L. Iulianus, 3. Per eontearium, st'. De actio nibus empti , cum dolus est incidens, non dana causam contractui. Quod enim dolo gelham est incidenter, manenis ipso contractu , emendatur iplae, actione quae competit ex contractu bonae fidei. Et utroque casa, id est , cum e re rau; eii ipsa iure nulluc λ vel eum e tractuet valet quidem , sed dolo interveniente deceptus est quis in pretio consiliuendo sudex, adhibet omelum suum , quod inservit actioni in rem, primo scilicet e ii, cum contractus est ipso iure nullus : vel actioni quae ex contractu nascitur, cum secundo casu contractus v
let ; imi pote late amonis, & ossicio Iudicis restinditur id quod incidente dologonum est.
Cum vero valet omnino Jure Civili id quod gestum, est , ut in eontractab stricti Juris; tune necessarium est auxilium Praetoris. Et tunc plane Prarior imis onere dicitur paries suas, & mera iurisdictione praetoria rescindere id quod Festum est, id est,. do ssio proprio iure subministrare remedia, qubrum scilicet, ipse primus austor suit. In negotiis bonae fidei, non est. Praeo auctor Iuris quo rescinditur id quod gestum est sed executor tantum luris Civilis , quod valere non patitur id quia dola vel mrtu grstum est. Idemque eontingit, eum
contra lasem iactum est, .ut in exemplo propositio ex lege mlia Sentia,' inci dit enim sententia, & revocat libertatem quae per legem Κliam Sentiam recte data non fiuit: ut si praedium minoris viginti quinque annis alienatum sit contra sententiam Severi , sententia Praesidis rescindere diuitur alienarionem, in L C. Oe praediis miastrum ; quae tamen ipso iure nulla est, quia facta est contra
legem bivi Severi. Et ita distinguenda est restissio civilis quae fit ipse jure ,
nuda Praetoris executione interveniente, a restitutione Praetoria , quae tota pel det a iurisdictione Praetoria, id est, a iure cuius ipse Praetor auri fuit . . Sciendum tamen est: etiam in bonae fidei contractibus quibus metus causam
dedit, etsi nihil actum sit, ut loquitur L. Si mulier, Si metur , d. iametus causa ; & qu ni, nihil agitur, Praetoris partes cessare dicantur , L. Iura a 2. De minor btit; receptum & admissum fuisse eum qui vi, vel metu Vendere coactuet est, auxilium a Primore posse postulare,q si aliquidamim sit, L. 3. 4. & . C. Me tit. quod merito mirum videri potest ex his quae s pra adnslata sunt. Hoc autem qua ratione receptum sit ut paucis doceam, tres constitu a amones quan P aetor in De titulo se daturum pollicetur. Prima est actio quies mei uet eausa, quae datur in quadruplom , si res non rest
matur Quadra pla, Iutit. de actionibus . Datur autem intra annum tantum ,
etsi alia actio sit, L. Bem s eum , Post annum, J. Quod metus caus . hanc2 igitur is a quo contractus bonae fidei extortus est,& si ipso iure id quod ammest non valeat, omissi; civilibus actionibus postulare potis, intra annum, L. 4.C. QMia mettis causa. Vel si minore pretio vendere eoiates fuit, & si eontramissu stat,& potestate actioniς ex. vendito, quia est incium motus, agere possit ut id quod iusto pretio deest suppleatur, ut iam docui: maest tamen idem hac acti me Praetoria consequi, dc ita agere, ut nisi suppleat, in quadruplum eo demnetur, ut recte glosti expotuit ad secundam partem L. f. C. Me tit. hanc. mum actionem dabitirmor ei qui vim passus est, quia se taliter eam vimpas
275쪽
pata polluetur; nee quaerit an alia actio sit, qua agere possit is qui hane acti nem postulat. Est hae in parie conssiluenda disserentia inter actionem quod meistus causa, & actionem de dolo; haec: enim actio, quae famosa est, non danirn alia actio sit, L Divus, E. Ue in integrum resiliationibus; nec datur nisi causa erantiae, ut nominatim in Edicto expressit in est his verbiit Si 1usaeaa. Id esse vidistitir. Non solet igitur praetor ex dolo dante causam echnamih nae fidei, vel ex incidente dolo dare actionem de dolo ; quia nulla eausa esse videtur: nam vel non valet id quod actum est ipso sure; vel id quod male a m est, potest actione propria emendari. Actionem vero quod metus neraliter pollicetur Praetor sne ulla conditione, ei qui vim passiis est: eam igitur non den bit, etiam eum nihil actum est, in contractibus bonae fidei. ecunda inici quam Praetor pollicetur, est actio utilis in rem, id est , vi dicatio, ut iam docui ex L. V. silenti, F. Quod metus causa. De hac maior dubitatio est, an ei qui directam vindicationem habet , danda sit utilis . Sed & hane utilem praetoriam postulare pol se cum a quo metu venditio exto ta est, rescriptum est in. C. Lκ rit. Eademque fere ratione , eodemque exemplo, reperio ei sui pro alio solvit, si actio directa mandata non sit , datam primum fuistir actionem utilem, L. i. g. Et s sorte, st. De tutia. ratiisaeibus distrahendis. iune enim necessaria est utilis, cum nulla directa combet ilist 1. 3. A. de fementiam Acss. Et hiκ iure ita constituto , ei qui non habet
directam, dandam esse utilem: tandem receptum fuit ei quoque qui directam habet, dari quoque utilem posse, L. Procuratorem , si De Procuratoribus. Liat. C. Quando fiscus, vel privatas Aebitores debitoris fui convenire possi. L2. C. De OM/κ'. o antoniatis, quae docet id primum tinuisse in emptore n minis; & deinde tractum suisse ad caeteros casus, puta nomine dato in dotem, donato, legato, dato in selutum, L. Ctim de homis, C. De donationibus. L. IIato, C. De legatis. d. L. ulti Q ando fiscus mel miserus. Aetio utilis, cum directa competit, non est necessaria; ut remedium extrao dinarium , cum suppetit ordinarium. Sed his novis actionibus & remediis a Praetore inductis, & proposinis in gratiam eorum qui vi, vel metu aliquid ges strum; eis civiles actiones competant, Praetoriae tamen non videntur denegam : Et hoe est quod voluit D. Cui acius, in dicta recitat One , Praetorem furemdinario, vel extraordinario, vel etiam cum nulla venditio est, gesta rescindere. Nee tamen liquido exposuit, hoe enim ita accipiendum est , ut sit in arbitrio eius qui agit, remedium ordinarium , vel extraordinarium eligere, ut ind. L. 3. C. Me tit. Duri actionem, inquit, fecundum formam edicti perpetui ρ oris postulare. Hare enim actio , quae ex edicto Praetoris datur, & si utilis sit, H. L. Si molio, f. titi. U. Quod metus causa', &. ideo non improprie dici DL sit decretalis, quia primum est a Praetore inducta , & constituta desciente di--a: proprie tamen non est decretalis, quia datur postulanti sine causae cognitione, & sne speciali decreto Praetori r ideoque facile fuit inducere & hane quoque dari posse, eum directa competit. Est & tertia arito a Praetore proposta; tertia, inquam, quia quamvis nihil aliud sit quam actio quod metus causa, etiam post annum datur; oc non in qu druplum, sed in simplum tantum. Ham proprie decretalis est, quia eam non dat Praetor, si alia actio sit, ut nominatim ait L. 4. C. Me tit. Hanc igitur Prae
O ipo deamavit ei a quo dimae fidei conuinas extortas est ; quia proprias
276쪽
siviles actiones lubri ὲ superbos non negavit, quia clari potant M aliae
Hum hae Praetoriae actiones non damur ex metu quolibet , . tal ex eo tam tum qui eadit in constantem viriun, Lo. E. Quod merus causa eap. Ad auia
ubi maritus quidem potens & nobilis dieitur iaspectam suam uxorem habuisse; id est, adulterii msunulasse; exi Ii rasse sibi eornva smisse, ut vulgo dici stare ex antiqua die si inmuta , de qua Artemidorus tib. Ρ cap. ra. Irim rum νω. direre ipsi somniώm. uxor tua scortabitur, At dici olat, eonisa tibi Deira.
πο-, κερατα A' --ει. Hanc autem iniuriam ferro vindicandam
esse emittit; quod plerumve solent tanto dolore oppressi stringere . D. Orienistius, Auxeis Archiepiscopus, ita commentario quia versibus conscripsit r. o Cara tibi foris os , -ι mater, caroe con ux , Quamm M viιam fama grains πω Λι, Perpetat curam cauta pietate pudoris Filius , aut frater, βυε maritus agis . Hae veneranda tibi se nomina tentat adulter , Fer m in vinditiam non satis Use putas.
Uxorem igitur maritus statri suo , qui in antiqua decretali dicitur eognatus moris, ut in idiotis .Aquitanico fon cunat , & militibus quibusdam dedi occidendam. Sed pietate ducti pepercerunt ei, iub hae tamea lege Re dum. ne, ut in monasterio de Talabres. sic legendum Antonius Augustinus docuit habitum susciperet monachalem, quod & maritus tandem probavit , &. misit
Epistopos qui velum mulieri imponerent, quae protestata est se metu mortis e suscipere; quod tamen unus ex his, ut marito morem gereret, simulavitie mulieri imponere. Fuit igitur simulata impositio veli, quae non videtur I
stima ; ut de simulatis nuptiis IurisconsuItus ait D L. Simulata, si De ritu
nuptiarem . Ideoque marito mortuo mulier de monasterio exiens, alium mariatum accepitias meritur utrum moniales eas tamquam initivam retrahere pinsint ; εe reserunt Pontifex risie, si probavorint non timore mori is mulierem uehim suscepisse; aut quod s- , ex possis mum habuisse, M tuento L. a.
In ecp. a. iustus quoque metus est amissionis bonorum, quae presbyter quiadem in seudum, vel emphyreian aeceperat ab Ab te ΚΕ mundi in Anglia. Hie milites & Burgenses sum ad domum Presbyteri misisse dicitur, ut eum a domo & universa Messione dejicerent ; potuit enim seudum, seu beneficium ecclesiasticum facile revocari: qua de re conqueritur Gerberius Remensis Archimm scopus, qui postea fuit Papa Sylvester, in epistola 6. ad Elaidem Auginam: Terram quam nostris fidelibus eo cessimus, eras a remis. Separat autem dictum cap.milites a burgensibus: quia milites proprie dicuntur ii qui possident seuda praecipua& nobilia; burgenses possident se a quae dicuntur Burgi latica, apud Matthaeum Paridem, in Henrico III. Anglia Rege , & in constitutioni hus Neapoli ianis . Est & tertium genus quod rustici, qui servientes dicuntur, possident . Et ita disertim haee Duda distincta esse reperio in veteri charta Normaniae , de em ventienibus habitis cum domino Rese anno Iao . Militibus amem, inquit, bum onsibus, o fervientibMs, qui prima die praesentis Iunii erant opud Rothomatum, in eo IementAm praedictarum conventioniam, o subfigaenti m , dimistii idem Ro
277쪽
eo inremota ina , de quibus dis adhemmas lamo' freti inm praedicti Resis . Vetus Chronicorum Normaniae scriptor , verba seci m de expeditione siticepta ab Henrico RNe Angliae, adversus κaymanthvn Comitem Tolos inum. Rex igitur Haemicus Nurus ad expeditionem pνadictam , er eonsurians lingitudinem CT disti cultatem υiae, Miaris mora a--ios milites,
omnibus tam in Normania , quσm in Aulia, capitales Barones saeum dux t , solidarios vero militas innumeros . . Caput quartum est de metu illato a Rege Angliae Presbytero euidam g qui iurare coa ius se resignare beneficium quod canonice obtineiat, id in eorum ;ad qum pertinebat, manibus reii navit. Fuit autem, ut ait , metus gravissumus, puta mortis, verberum, vinculorum, aut a militonis honorum . Et vel ipsa regia auctoritas, in cujus mana sunt non iesum bona nostra , sed etiam empora, ut Theophilus noster ait, in Pra Mum iacia, In ut. de iure n ruri gent. σ ei υἱιiietiam mm rogat, cogere videtur. Ausonius de Theodosio Imperatore: - Posiἰι Peno rogans, blando vis latet imperis. Potest igitur Pres ter repetere beneficium: quia non proponitur iurasse se numquam repetiturum, sed jurasse se resignaturum, Qui iurat , vel promittit fide data, se numquam repetiturum quod metu resignavit, vix potest contra fidem datam & iugi urandum, quod dimisit repetere, eap. 7. Me tit. nis sorte jurandi gratiam a Summo Pontifice impetraverit: hoc enim iure , sancte αpie servandum est iuramentum, quod non vergit in dispendium salutis aeternae,
ut loquitur cap pen. hoc ris. . . - . Caput ultimum est fugitivum, periinet enim ad rapinam, re vim quam interpretes vocant compulsilvam, & ad rit, De restitutione Doliatorum a & non ad vim impulsivam, de qua in Lae rat hac enim quis velle emitur, vel ut loquitur cap. . Me rit. inducitur; & ideo voluisse dicituri illa vero, ut est in δ. - . s. coactione astringitur, & numquam voluisse intelligitur. Male igitur Raymundus hoc caput existimavit pertinere ad hunc titulum; quod certissimum esse docet L. Si quanao, C. Unde is, ex qua sumptum est quod in hoc cap. ulti rescripsit Gregorius .
278쪽
A o Ti T. X LI. De in integrum res tutiones UMMARIUM.
IN I. Collectione Beniardi Papiensis Praepositi , hic tituluet ita eonceptus
est : De in integrum restitutiois Ecesina , vel minorum. In tertia vero, quarta, & in hac inima Gresoriana generaliter , De in integrum restiartitione ς quia in eap. Ex ι;ωνs , tractatur de relli tutione in integrum , quae etiam maioribus ex justa causa datur , & in cap. Tum ex titerit , de ea restitutione in integrum , quam Princeps extra ordinem concedere solet
adversus rem iudicatam ; id est , d. retractatione & iteratione iudicii, etiam sententia ab ipse Principe lata, illo scilicet loco: Quia sententia Romana δε-
dis non negatur posse commutari. quae verba sumpta sunt ex ean. Sententiam 33.
e. y. ubi tractatur de retractatione rei iudicatae , de restitutione eausae iam amissae, ut in L. Disus Hadrianus, P. De re judicata ; ad quam pertinet 'sententia Tauli lib. s. senteus. tit. I. Res , inquit , Mim iudicata post ιοngum Atintium in iudieium deduci non potest, nee eo nomine in duρtum reiscam . . rum verborum his es manifestim sensu , post longum tempuς, decem annorum puta , non esse concedendam hane restitutionem, vel iudieii iterationem ; nec posse eum qui restitui desiderat hoc eontendere , oblata dupli aettimatione , ni iure vicerit: quam interpretationem non dubito esse hauriendam ex lege αδι- cie Greto Haηρ a D. Cujaeio ad d. sententiam allata, quae docet eum qui per contumaciam condemnatus est, non posse uti appellatione, nee in duplum pocse revocare sistentiam , stillari ex contumacia prolatam . Ex ea intelligimus magnum esse lavorem inus e matrimonialis in d. ωρ. Ex titeris, ut liceat it s. rare iudieium: quod ex justa causa in caeteris causis permittunt Capitularia C roli Magni ; ad quae vide , si placet , quae vir doctissimus adnotavit in verbo iserare i die;ωm . His exceptis, in hoe titulo tractatur tantum de restitutione minoris, & E clesiae, quae passim dieitur uti iure minoris . Et de minoris restitutione nominatim in eo. Conseιtutus , in quo minor resiluitur , qui omisit revocare rem alienatam a patre iuxta consuetudinem approbatam , qua permissum est proximioribus res alienatas revocare oblato pretio intra certum tempus : quia ius vocamus ius retractus , is retrait lignager , vel ius προτιες σεωs , a qua voce Graeca constata est vox Francica, disit de prem e. Hoe ius D. Cui acius in consultatione 9. non longiuq repetendum esse eenset
quam a Constitutione Friderici in Geidente, & Romani Lacamni in oriente. - si verum a mamm, extant hujus iuris in ipso Jure Romano certissima vestigia; in L. Dudum, C. De contrahenda emptione, qua abrogatur n minatim v tus quaedam lex, qua proximis, & e sortibus concessum erat extraneos ab em
279쪽
videtur, ut colligere licet ex. L. Imperames, si De pactis,'& dic L. Cum boans , U. De rebus auctoritara Iudicum possi .iendis. quod Ius non obseruari eo queritur divus Hilarius Archiepiscopus Arelatensis, in Uta faucti Honorati, his
verbiet: Diripitur itaque dudum vario misericordiarum vere vexata ; adhuc t mon Iam subseautia ; er aequaliter ad parrimautum strviaquis 3 atqur extraneus auci ouator iamὶitIttir : iis nullus parentum dioectus eji , ae si rem fuansnoo vendant . Sed in voluntaria actione, in d. L. Dudum, gravit videtur iniuria quae inani honestatis colore velatur, ut homines de rebus suis aliquid facere inviti e samur. Quat autem ait d. L. Dudum, placuisse, vix possumus referre ad ipsum Ju Romanum , quo id quidem permillam fuisse iam docui in venditione necessaria; non ip voluntaria, nisi speciali Jure Convionis , ex L.
ωuies , Cia. Non licere habitatoribus M tr comis loca sua ad extraneos traus esere. Ad quam pertinet exceptio adiita a Triboniano in d. L. Dudum, nisi res Decialiter, &ci vel expressa conventione, ut in Liui Romae, 3. Cohereis, e .
De verb. Obi stati vel ex eausa fi ieicommissi, Lisi folidum, β. ult. U. D sema. L. Patre, i. st . De tegat. 3. L. Si quando, j. Heres, E De Leo ι. Et id videtur in Ius Romanum inductum , & moribus receptum , exemplo
sumpto ex Jure divino : sunt enim in hane rem mani Disissima verba L ii ieiere. 23. Si attentiatiar frater ratis vendiderit possessiunculam suam voltiseia propinquus ejus, potest redimere otita ille et emesiderat. Quod igitur ait d. L. Di dAm placν;t, ea seni sorma , eodemque sensu dictum videtur, quo L. a. GR. Theod. De incolis septiis , ait , veteres credidisse licitum esse ducere fratris uxnrem'; quod tamen nulla lex Romana aξmisit': & hoe nominatim L. mo. t. eou. t. t. tribuit quibusdam aegvptiorum, id est, Iudaeiς; hae enim nomina pass in apud auctoren confunduntur. Et hoe sui illa ex Iure Iudaico nemo est qui nesciat, ut de Romani; merito dixerit Iuvenalis:
Romauor autem soliti contemnere leges, Judairtim est aut, ae seroant, metuunt Ius, Tradidit areano quodcum 7tie volumine Moses. In hoc regno Consuetudinibun quibusdam hoc ius retractus revocatum suit , quod tanquam odiosum stricte accipiendum esse, recte censent interpretes. Ideo que tempus praestitutum ad revocandum , in hoc cap. Conssiturus , currit adversus minorem , & necessaria est restitutio in in Frum: quamvis adversus praestri monem x. vel xx. annorum, ipso iure tutus sit, L. vlt. C. se quibus cauis sis tu riteaertim restitutio non est uecessaria.
Datur autem haee restitutio minoribus , praetore ipse cognoscente r nam in hac Edicti clausula Praetor dixit, animadvertam ς non ut in caeteris restitutionurn clausulis r Aesiouem, vel judicium dabo. Et ita in L. q. ,. Pomponitit, U. Daminoribus, dicitur impetrari cognitio . omnes quidem in intrarum restitutiones a Praetore caula cognita promittuntur, ut ait L. Omnes, U. De in integrum re- si tutionibus; sed variae sunt partes, & cognit nes P moris . In caeteris restitutionilaus cognoscit stietor de iusta causa concedradae restitutionis; an sit, pota , iustus metus ex quo actio danda sit e an dolus , vel calliditas adversarii , non latuitas eluq qui se deceptum dicit, ut loquitur cap. pentiis. supra, De his quae vi met et e ravo. & sie de caeteris causis, ex quibus se restitutivum pollic vir: si enim sorte iussus merus non proponatur, denegabit Praetor actionem. Exa minat igitur, ut ait d. lex, iustitiam e rum causarum , an verae sint, id est, au
280쪽
ut olim recte Ioannes exposuit; quarum scilicet nomine singulis su Nnitur. Et cum dat actionem, pronuntiat de iure & iustitia concedendae rem tu tionis; famam vero Judici addicto actioni examinandum relinquit: ut fit in in terdictis, secundum veterem interdictorum ordinem , a me primo expositum, adiit. De intera elis, tistitit. Et rursus cum has restitutiones Pr aetor concedit, in hoc versarer eosnitio Praetoris, ut aliquando quata at & examinet, an alia actio sit; ut in clausula de dolo, & in clausula de .metu, cum post annum dat acti nem : nam intra annum eam non denegat, vis alia actio sit, ut D. Cujaci recte docet ad L Item si cum, s. Post a tim , Fayia metus caus . Hanc igitur dabit ei a quo bonae fidei contractus extortus est, eis directam rei vindica tionem habeat. Nam quod ait d. L. 3. C. De iis quae vi metu e causa Gut :Posequam placuit secundum formam Eadii perpetui , in gem quoὰue dari acti
tum, omuibus qui ad hane quaestionem pertinent, diligentius presiculatis; ita a cipiendum esse tandem animadverti, ut in easu pro to omnino danda st directa rei vindicatio, quam non amisit is qui ex nullo contractu rem suam tradidit, L. Nunquam, si De acquiri reri dominio. Non enim trans balit dominium, sed possessionem, adversus quam datur directa rei vindicatio Non alias, 3. i. H. De 3udiciis. Et cum Praetor promittit quoque in hoc Edicio actionem in rem, promittit tam civilem directam, quae ipso iure competit; quam utilem Proet xiam restitutoriam , si necessaria sit . Dat enim Praetor , & promittit actiones
passim in Edictis, tam sua , quam alienas, id est, a Iure Civili inductas. Et
eum contractu; nullus est ipso iure, & ex nullo contractu non est translatum d minium . hoc quoque eata se daturum actionem promittit; cui non est impedimento nova actio quod metus causa, quam Praetor induxit: ut hane vel illam eligere quis misit. Cum vero translatum est dominium ex contractu qui ipse j re subsitit, tune dat utilem relli nitoriam, hoc casu omnino necessariam.
Denique, in hoc tractatu dicendum est dari actionem directam, vel utilem;& semper verum esse quod Ulpianus ait, in L. 9. Licet, F. Quod metas eam D s rem in bonis eius esse qui vim passus est . Nam vel non subsiliit e tractus, & lure Civili dominus remanet qui rem ex nullo contractu tradidit ;eamque iure optimo, id est, directa actione civili vindicare potest . Vel co tractus subsilit; & iure Praetorio dicimus , & existimamus rem in bonis ejus ese , L. Gmo, d. De in integrum restitur. fingit enim praetor eum , qui dominium amisit Jure Civili , ine dominum ; rescissa traditione , quae est tum .habuit dominii transferendi . Et talis fuisse videtur progrestas huius tutis ,
quem paucis in gratiam studii sorum explicasse iuvabit. Proposita a Praetore formula quod metus causa, omnibus vim passis; scripta quidem in rem , sed vi ipsa in personam : vel propter utilitatem frequentari coepit, & usurpari passim ab omnibus, qui ex quocumque negotio res vi, vel metu traditas repetebant . Et quaestum deinde ruit , utrum in rem actio, id est, vindicatio dari quoque debeat : ut lepe nova obliuatione inroducta , lai L se quaesitum docet L. Qtioties , E. De obligationibus 9 actisvibus, an veteres eo nomine actiones competant ; & respontum est competere , nisi nomi ha timcaverit lex, ut ea tantum actione utamur. Et ita in hae specie responsum esta Iurisconsultis , in rem quoque agi posse , & admitti concursum actionum ;siquis, sorte, veterem actionem habeat , qua rem traditam repetere & vindi