장음표시 사용
31쪽
Lo Libri Atheorum, num damnandi.
eletiani iussu in libros Christianos , atque Catholicos, tanquam Atheilmo re fertos , & qui Christiani sacros libros ad incendium tradiderunt , dictos Tra duom, magnique illa infamia flagrasse , quae Caeciliano falsis impacta, schismatis Donatistarum fecit initium , fuse reserunt Optatus, & D. Augustinus agentes contra Donatistas. Et plane arbitror, de hoc per Diocletianum excitato librorum sacrorum incendio , egisse Arnobium, cum dixit ad calcem
quarti libri , questus de Ethnicis Alnei simum in libiis Christianis peruerse damnantibus , quo scatebant uniuersi Ethni eorum libri. Qubd si haberet vos aliqua vestris pro religionibus indignatio, has potius litteras, hos exurere debuistis olim libros, istos demoliri, Alsoluere theatra haec potius, in quibus infamiae Numinum , propudiosis quotidie publicantur in sabulis. Nam nostra quidem scripta , cur ignibus metuerint tiri Cur immaniter conuenticula
Ipsi priuati Ethnici, quanto ardore corriperentur, ad cladem librorum quibus Christianus propugnaretur , vel polythei λυ impugnaretur , t quippὸ quos Atheisini patrocinium continere interpretabantur, ) intelligitur ex Lactantio , in i plo fronte libri quinti instisui. Non est, sinquit, apud me
dubium, Constantine Imperator Maxime, quin hoc opus nostrum, quo singularis ille rerum conditor, & huius immensi Rector asseritur, si quis attigerit ex istis inepte religiosis, ut sunt nimia superstitione impatientes,insectetur etiam maledictis. & vix lecto fortasse principio , a Tigat, proiiciat, execretur, Seque
inexpiabili scelere contaminari, atque adstringi putet, si haec aut legat patientes, aut audiat. J
Haee de illorum quos dixi formalium Atheorum libris, rata sunt, & extra dubium. Sunt tamen alis quidam Athei, de quorum libris non una sedet omnibus sententia , pauci enim sunt qui frontem ita perfricuerint, ut Deum esse. aperte dissileantur. Imb ij ipsi. qui nullum esse Numen , impia apud seme
ipsos mentis agitatione persuasi uint, omni ope annituntur, ut propudiosum sensum occulant, siue malignitate ne iij dogmatis latebras amante, siue meta suppliciorum legibus constitutorum, aut subiti impetus, multitudinis , quast. tantae blasphemiae atrocitati, non expectata legum seueritate .lapidationem, aut lacerationem rependeret. Itaque Lucilium Vaninium, squi Athei sinunx postea Tolosae vi uicomburio non expiauit, sed resoluit in cineres, vissimos ipsi, priusquam detegeretur, altum corde scelus premenrem, & libros in speciem non malos edentem, quibus tamen iaciebantur Allieismi semina quae dam , eruptura in tempore. Qui autem clam profiteantur' Athei suum, reperiuntur non rarb. Pomponium Laetum , Domitium Calderinum , Angelum Politianum , eam vixisse vitam , quae homines mente plane corruptos saperet, ,& Atheismi suspicionem non leuem infigeret, ego non definio. qui nolim de aliena conscientia ferre iudicium. Ita tamen legere est apud Viuem tib a. de . verit. Adei cap. . & apud Puterbaeum lib. i. de toffendis malis Omitto iqudd nominatim Domitium illum, Politianus miserastaneo ca's. exhibet .
iathis, d Cretensibus mendaciorem,dum lamata canat, aut tueri satagit. Sed i
32쪽
est de eodem hoe Epigramma, quod magis ad rem nostram facit, ab eodem Po-υ,
Offudu Asarsiliis Missim , musiam facis istam, Tu Domiti: magis est religiosem uter t uis di bitet ' Tanto es tu religiosor illo,
O anto audire miniti es bona, qua,n facere.
subolet hic versus & Domitii , & Politiani , Domitium quoad sacri neglecthim Marsilio praeferentis,claneularium Athei sinum. Quam multos huiusmodi clancularios Atheos, nuperi Euangelici intulerint orbi, legere licet apud Lindanum in Dubitantio, & ita diserte testantur & queruntur arietes pusilli gregis , ut Hedio epistola ad Melanct honem , & Petrus Viretus tib . a. de
In hoc ordine hominum , quos Atheos clancularios dicere possumus , ij I. primis sunt censendi, quibus religio ludus est., & sine rubore , sine scrupulo
conscientiae, facetos agunt, vel potius scurras in rebus quoque sanctissimis :ita ut quamuis aperte religionem , aut cultum Numinis non proscindant, tamen kommatibus , ac iocis ita depretient, ut nullo apud se loco esse , satis prodant. At Numen cuius cultus nihili fiat, aperte exploditur , habetuI-que pro inani numine. Nam vero Numini , quodque secundum hominis aestimationem tale sit , cultum , & religiosum obsequium nemo negari P. Secundo in eundem ordinem referendi sunt , qui tametsi de Deo sileant, quaedam tamen dogmata convellunt, sine quibus constare non potest dignitas , & maiestas Numinis , ut prouidentiae diuinae, iudicij extremi, immortalitatis animorum , aeternae vitae, vel mortis alsertio ; qui enim Deum improuidum statuit, Deum negat, quia vel amore operum suorum, vel potestate illis prospiciendi, vel cognitione indigentiae eorum , priuare Deum censendus est, ei curam. dimens rerum, quas condidisse fatetur : aut eas certὶ non ab illo, sed ab alio quopiam editas , vel ex seipsis sine cauis ullius beneficio enatas, Ibitretur necesse', quorum v numquodque, compendiaria est ad Atheismum via. Qui autem iudicium extremum , vel animarum nostrarum perennitatem, vel vitae alterius statum non agnoscit, is prouidentiam aperte euertit. Nam cum in hac vita , boni fere luctentur eum incommodis,si alius nullas superest status, in quo ad veritatem expendantur uniuscuiusque merita, & tribuatur cui liber, quod iustum est; Deum improuidum agnoscere, atque aded reuolui in Atheis
Teriid aggre,ndi eidem ordini sunt , qui religiosum cultum eatenus pro- 3ο
bandum ac retinendum/censent, quatenus ad continendos populos in civili disciplina, & obedientia politica , potest conducere 3 caeteroqui eum neque Curantes, neque probantes : unde prout firmandi, vel amplificandi principatus opportunitas tulerit , retineri, vel abiici religionem edicunt, utentes ea tanquam persona super scenam. Et eiusmodi esse qui Politici vocantur, no ravit vasques i. Lindano ,& aliis. Suis eos coloribus exprinit Lensaeus , ea de politicis Iucubratiuncula , quae exstat ad calcem operis de
Christiana libertate. Peripateticos in hane hominum: colluuiem coniicie igenes M.7.contra ciet 1, aiens illos ad oculum, & gratiam hominum ,reli
33쪽
LL Libri Atheorum , num damnandi.
gioni s externam sormam probasse. An verE , excutio lib. 6. de virtvt.
Libri eorum proscribendi ; ae primum impie facetorum , ut Rabel j , atque Erasmi.
Horum omnium libri dignissimi sint, in quos vigor censurae exeratur: hancqtie ob causam, Platonis libri, quibus Socrates Numinum irrisor plerumque inducitur, notati olim sunt. Eodiisque nomine, Socratem nomen clatura Attici scurrae donat, & mordet Minutius n. 72. In Gallia, ex quo prodiit, pessimὸ apu1 omnes bonos semper audiuit Franciscus Rabelerius, scriptor, vel Caluini iudicio , ut est apud Fabricium in Apolog. contra Beet , intexta Baldoini apologiis , pag. o.) planε Atheus e cui mysteria quaeque augustissima , iocorum argumentum fuerunt, ut etiam mox animam essiaturus, de Sacramento Vnctionis extremae , quod , ut consuetudini seruiret, exceperat , ea iocans, dc cachinnans effutiuerit, quae absque lachrymis referre, pollutio fuerit. Vixerat aliquando inter FP. Ilinores, ses ad Primum buecinae Lutheranae clangorem , apoliatauit, verus Lucianus. Redolent autoris genium facete Atheum, scripta eius omnia , quibus plerique dum iocos caltant , Sc remittere ingenium quaerunt , Atheismi virus sensim combiunt, de res sacras nauci habere, ac sacra quaeque iocos ducere, condoc
Locum sibi suum. in hae classe seurratum, de sapientissimor hominum
sententia , vendicat Desiderius Erasinus. Nam quamuis aliis praeterea, nee tenuibus maeulis sordent eius pleraque scripta, tamen eo nominatim ex capite
reprehensioni proborum patuit, quod de rebus sanctissimis , tam ioculatia , 8eri sicula chartis commisit, ut alter Luesanin audiret, mysteriis Christianae fidei,& dogmatibus Christianis impia dicacitate & iacetiis, eodem planὶmodo ac more exagitatis, quo Lucianus Deos suos derisit: de quo idcirco Eunapius iii prooemio operis de vita sqphistarum & Philo sophorum,illud breuiter, ac vere dixit: I Lucianus Samosatensis, homo ad concitandum risum factus. J Quanquam Lucianus eatenus laudari poterit, quod specie dicacitatis, & urbanitatis, polytheismum acriter insectatus est , ut propterea Platonici eum valdε commendarent: soli autem Poetae , tanquam Deorum suorum obscoenissimorum exagitatorem proscinderent, reserente Isidoro Pelusiota M 4. 'φ.1s. At Erasmus , cirea ipsa Sancta egit morionem. GrauissimE , & merito, quoad Erasmum, de hoe expostulauit Albertus Pius, de is Antapologia pro Pio, Genesius Sepulueda, retundens diligenter, quae Erasmus in Moria , scuius plusquam viginti millia voluminum euia , ipsemet Erasmus gloriatur in Apologia ad Iacobum Stunieam ς 3 itemque in libris colloquiorum , im-siis illis ioeis statentium , ad suam qualemcumque purgationem protuerat. Expostulat quoque Petrus Canisus tib . de De ara, eap. Io. Erasmum dum in rebus sacris Momum agit, magnam simul senestram Luthero, 3 aliis erronibus aperuisse. ad religionem uniuersam innovandam , iasque tumultus concitandos , quibus Christiana religio misere conscissa est ι non enim aliud serεLutherus
34쪽
Lutherus habuit, cuius exemplo ad audendum moueretur, quam Erasmi licentiam iocularem ; nisi quδd Erasmus, callide duntaxat , non aperte , 3c ita ut iocos potius captare videretur, rem Christianam appetiuit ἔ Lutherus, sui erat proiectissimae audaciae, in abiecta persona , qua Erasmus nequitiam tegebat, manifeste ac palam gras Iaciis est. Itaque quod Κilianum Leib, Priorem Rub- dorsensem , dicere facete solitum scribit Conradus Brunus lib. I.de haeret.cap. IO. Eram.us ivntiit, Ltitherati irruit. Alii, Erasmum dubitare , Latherum σν- mare. Nonnullii fuisse Erasinum otia, Lutherum exclusisse , dixerunt. Denique alii alludentes ad antiquum dictum, de Platonis, & Philonis similitudine sensuum , & eloquij, quae parcemiae locum fecit, aut Plato Philoniatat, aut Philo Platonia at , ut Hieronymus ac Suidas in Philone memorant , & Photius
cod. i Os. aut Erasinum Lutheriesre , aut Lutherum Erasmiet ire,
Plagulas impiorum Erasimi locorum , quas Sepulueda, & Canisius locis allegat is proserunt, dum lego, obstupesco profecto, & attonitus haereo, non tam ob sturtilitatem blasphemam , quam ob celebritatem nominis, Batauico huic scurrae a plerisque pro viribus istaciliatam ; quem maiorem futurum sui Dse , si minor esse volui siet, recte statuit Iulius Scaliger , approbante Alano Copo dialogo cap. 17. ubi ex Martino Cromero lib. . concy. de relig. prurigo nouandi in Erasmo , di singillaritatum in doctrina captatio 1, fastidium vero receptarum sententiarum , unde illi non una labes , nominatim re
Quae ad immanes huiusce muris arrosiones , de fidei, & SS. Patrum , sp istant, non suscepi hic demonstranda : legatur quoad Erasmi fere exploratum Arianismum , Belluminus in praefatione ad libros de Chrino, Posseu inus lib. de
Athei mis haereticorum, ac lib. de prouocatione nouorum Arriano ruκr ad Erasinum,
Valentia lib. I. de Trinit. cap.9. qui apertum quoque Erasmi Macedonianismum contra Spiritum sanctum, refert ibidem cap. 14. De Dei immensitate dubitauit, indeque eum commendat Volstius . vi refero in Natur Theol. dis.7. n. 6. Erubescere vel inuitus cogatur, qui legerit, quam spurce, & irreuerenter de Christi conceptu locutus sit Erasmus, castigatus eam ob rem Canisio lib. 3. Marialis, cap. vlt. Luctum de Christi morte , Christianae Ecclesiae solemnem in P rasceve , vocavit Erasmus Luctum Adonidis, reserente Catharino in cap. 3. Genes pag. 286. Circa facias reliquias foede aberrauit, ut videre est apud Alaianum copii m Dialogo 3. cap. I . Erga B. Virginem , quam propudiosas fuerit Erasmus, monstrat Ferreolus Locrius tib. I. Maria August. eap.4. Canonismum Sanctorum vellicauit, & qui Pontifici Summo potestatem canonizandi abrogare visus est, eain ipse sibi arrogauit, Reuchlino ob linguarum peritiam Sanctis adscripto. Sanctae verδ Catharinae Senensis canonizationem, gratiae urbis& ordinis datam, ausus est effutire , ut memorat Henricus vicus in opere decim moue Sanctorum. Circa imagines, quam se verum Iconoctastam exhibuerit, videndus Catharinus tib. 2. de certa SS. gloria , f. de adorasione ad imagisci, a pag.so. de Molanus lib.2. de imag. e. ct II. Sacramentale de peccatis iudicium, derisit Erasmus , & Theologos ei, ut dixit, in humano inuento nomen Sacramems tribuentes , exsibilauit, reserente Alberto Pighio M. a. Hierarch. EcAefι 8. Libros sacros truncavit, vel totos praecidit, ut vidcre est
apud Michaelem Medium lib.6. paran. rassim. Allegationea veteris Testa-
35쪽
,4 Libri Atheorum, num damnandi.
menti , quibus nouum scatet, salsas , non semel & vero ad horrentes dixit, quod late redarguit Hieron. at Rua q. . positiva. Eius spurciloquia circa propensionem naturalem ad coniugium , refert & late reiicit Michael Medina Ab. . de sacror. hom. comm. controversi. eap. I. Abii inentiam , certis cibis lege Eeelesiastica indictam, improb.iuit ut ex vatiis eius locis eruit Castro verb.ciboti. De caeteris eius circa fidem , vel Sacra lapsibus, tonsulendi Pollauinus in ap-p.tratu sacro, verb. Desideram , Natalis Beda, 5 Richardus Cenomanus , i ullis in Erasmum opusculis , Marianus Victorius in schohu ad Hieron3m- palsim, Alphon sus de Castro lib. 3. de iusta haeret. punit. cap. 8. Hieronymus Torrensis ad confus Augustinianam , Iacobus Billius Ab i. obterv. sacrarum, cap.9. & alij quos in Erasmum insurrexit se, notat Franciscus
Floridus Sabinus lib. 3. DIL stibis cap. . Illud Ane, ad stuporem hominis quoad Patrum scripta perspiciendum , satis superque e se poteth, quM homilias in h. ad Corinth quibus vix aliquid Chrysostomo dignius habemus , ei abiudicat. Item quδd in quadam ad Ctith bertiam GHZassum epi Zola, ct in praefation praesaea libro S. Bodi1 de Spiritus, cito, Latine per ipsum Erasmum facto, praefidenter iactat tributum Chrysostomo commentarium in Acta , usque aded uon esse Chrysostomi, ut me- liora se , etiam ebrium, scribere potuisse confirmet. Hunc esse liuporem pe- euinum , eruditus quilibet cum perlecto eo commentario stadia et, tum etiam
audito sensu grauissimorum E Graecis scriptoribus, quibus non obesiores quam Erasino, in his diiudicandis nares fuerunt. S. Damascenum dico, qui 3. de fide, e .is. agnoscit opus illud homiliarum in Acta , esse Chrysostomi, & citat ex
eo aliqua, quae habenturhom. 2. Item OEcumenius in catena, agnoscit opus
illud Chryso isto mi esse, & passim ex illo libat aliqua, tanquam ex Chrysostomis e tu genuino , qualem eile eum Vnoscit Cassio d. Lb. diu. lect. cap. 9. testatus, de tacta eius operis versione, ab ipsius Cassiodori amicis,utique vrgente ipsemet Cassiodoro; nee loquitur de eo, nisi tanquam de Chrysostomi germano opere. Quid in Θnovi Trunna, cap. 16. verba tim nomine Chrysostomi, plagulae quaedam ex eo commentario allegantur Non dissimili sagacitate, & male odora vi Batauus hic arrosor librorum S. Basilij, librum de Spiritus.nED , nOthum statuit, quem Theodoretus diat. l. Anastasius q. 8 . in Script. Photius sum e. lib. I. cV. . Euthymius in Panopita , Niceph. lib. I 2. cap.ro. Balsamoniis minoram Photh , i md Concilium Nicaenum II. aft. . agnoscunt tanquam Basilij. Sic impegit hic Censor coeli, Cr terrae, ut eum vocat Catharinus claua
Sed de his , ut dixi,) nune non ago ; in inficetas Erasmi scriptionum sacetias intentus, ad quas illud Hieronymi reponere liceat , epist. 9. f Mel in Dei sacrificiis non offertur nimia dulcedo arte mutata est, & quadam, ut ita dicam , in piperis austeritate condita. Apud Deum enim nihil voluptuosum, nihil tantum suave placet , nisi qubd in se habet mordacis aliquid vetitatis. Pascha Christi cum amaritudinibus manducatur. Festus est dies,& natalis B. Petti sestiuitis est solito condiendus , ita tamen, ut Scripturarum cardinem iocularis sermo non fugiat. nec 1 praescripto palaestrae nostrae, longi is evagemur. J Similia de illo melle , sacris remoto , alii adducti in ApeGall.Non est probandus, ut sapienter admonet Salvianus lib.6. de proniae quiti sum,
36쪽
cum liceat ridere , quamlibet immensuratim , quamlibet iugiter, dummodo innocenter. Itaque quod Tullius in Antonium intorsit , Ita eras Lupercus, ut te esse consulem memini isse deberes, J ad Erasmum lacile aptatur, dicendo: Ita faceum agere poteras, ut te esse Cliristianum , meminisse deberes. Eius certe sales, & iocos , fuisse primam radicem cladis fides Catholicae in Anglia. scribit Edmundus Campi anus initio libelli de diuortio Henrici VIII. qui ad calcem historiar Harpst liiij habetur. Zuinglius in articuli vicesimi explan tione , diserth prodit , se Erasmi iocis contra Sanctorum inuocationem , ad eam abrogandam a 3diictam esse ; neque ab ea persuasione dimoueri potu ille , aliis eiusdem Erasini scriptionibus in Sanctorum quorundam exorna
Verum ab adulterina , imb sacrilega plantatione, spurioque vitulamine, ab apostata Religiosi ordinis, vix expectari aliud potuit. Erasmum enim si iocari de ioculari homine , in scelere licet, non fuisse filium Regis , licet is , que
eum genuit, fuerit coronatus, ut de alio quodam dixit Petrus Bles. epist. Σ1. fuisse, inquam, Erasimum patre Gondani in Batauia oppidi prope Roterodamum, Parocho genitum , ex famula , catalogus Illustrium Germaniae script rum prodit, ad deos, famulam praegnantem , quo crimen lateret, ablegatam ab incesto Parocho fuisse in vicinam ciuitatem Roterodamum , e inque ibi anno I 69. enixam esse Erasmum : qui clim adoleuillet, institutum Canonicorum Regularium ordinis D. Augustini, in Monasterio Stein prope Gondam , diu professus, & nouennio post Sacris initiatus, pertaesius monasticen, cpicoenae , & ferε nullius fidei paradigma , multis erronibus factus est : &quanto plures edidit libros, tanto densiores cumulauit errores, maior futurus, si minor esse voltusset. Iudicium est Scaligeri in calce Poetices. Quanquam Basilius Ponesus lib. . de matri cap. I. num. 6. tanti esse apud plerosque Erasmum his verbis expostulat. D Pudet me, dum Catholicos ita Et asini amore a Se ctos video ; nos enim illius argutas ineptias admirantes, reddidimus illii strem , dignum qui lateret, & Cimmeriis obliuionis tenebi is cum omni se a prole sepeliretur. J Nec mitius de Erasino pronunciatum a Iacobo Stunica , eo libro cui titulum fecit, Erasini Roterodami bla fhemiae , cr impietates. Videndus qui varias eius impietates, & aduersus eum iudicia sapientum , addensat Gaspar Chicocius lib. i. alloquiorum cap. I 9. or 2o.
Proscribendi item libri Atheorum elauculariorum secundi Ordinis 3 cuiusmodi plerisque visus
Pompona IIus spectare ad classem secundam nonnullis sunt visi, Pomponatius atque Camdanus, iis scriptis, quibus animae immortalitatem sustulerunt. Quanquam prior non absolute ac simpliciter , mortalem animam censuissis videtur, sed
duntaxat si ratio nuda consuleretur, ut liquet ex opere Contarent Cardinalis, de immortalitate, conscripto aduersus Pomponati uiri , ipsius quondam Contarent in Philosophicis Magistrum. Nec aliud censuerim voluisse illos eiu silem aut Philosophastros, damnatos a Lateranensi Concilio sub Leone X. & alios . D longe
37쪽
Iono ante 1 stephano Parisiensi Episcopo , anno I 277. in potius m . inresetipto quod extat tomo s. Bibl. Margarini par. I 3 I9. aeque damnatos, qud dassererent, animam rationalem , secundum fidem esse immortalem ; at secundum Philosophiam , esse mortalem. Nae, hi non Philosophi, sed ut alia occasione dixit Valdensis,'inophili habendi fuissent, si animam simul mortalem
ex Philosophia , & immortalem ex fide, pronunciassent. Quomodo enim esse, de non esse, de eodem subiecto affirmari possit, ab late, & simpliciter, etiamsi penes diuersa capita λ Animam ergo absolutὸ videntur agnouisse immortalem,qubi ita aperte ferant fidei scita , quamuis nisi de animae rationalis perpetu tione fide doceremur, solaque naturali ratione consulta, negaturi fuissent immortalitatem.
Quod tamen , ingeniis effraenibus, ea negatio immortalitatis animae , sp ctatis naturalibus principiis, aditus esse videatur ad negandam funditus immortalitatem, iure libri eo doctrinae reprobae sermento vitimi, sussixione digni sunt habiti: ipseque Pomponatius, mutata mente, opus suum de eo argument improbasse dicitur , variantibus sententiis , an id amicorum precibus dederit, an famae suae ac nomini cauerit, an ex animo audierit Ecclesiam palino diam cecinerit, ut conscientiae saceret satis. Venetos illud cisus addixis Ie ignibus , nec de immortalitate, sed de mortalitate animae fuisse inscribendum , tradit Sylvester lib.f. de Sirigimagis cap. i. expostulans quδd a se applobati im eum librum dixisset Pomponatius, quod negat se unquam cogitasse. Idem Pomponatius, iudice 'dirandii lano lib. 6. euers singui. certam. in opere de incantationi--, nee Philosophum se bonum, nec Christianum bonum exhibuit , eum effectus omnes mirificos, coelorum influxionibus adscribat, ad ed ut velit, & religiones , & leges, earsimque latores , ab iis dependere. Quare opus illud in Tridentino indice proscriptum est , & dilatam tamdiu suisse proscriptionem,
miratur Deirio I. Mag. cap. I. ante q. I. In opere , idem Pomponatius inultus est in euertenda cooperatione Dei nobiscum, qui est exploratus error,
quae omnia suspicionem illam aliquorum,de Pomponat ij clanculario Atheismo,
Atemque Cardanus. De Cardano alia est ratio , si verum est quod nonnulli reserunt: inter quos Martinus Deirio 1. Mag. q. 26. lib. 2. nempe aperte eum & absque ambagibus, morta ditatem animae scripto ea de re libro astirmasse, nee palinodiam cecinis. se unctuam ; tametsi de premendo metu infamiae, vel etiam suppliciorum , nigro illo opere, sollicitus fuerit. Non audeo prorsus fidem adhibere his de Cardano fortassὸ rumoribus , fortastὶ confictis sabulis; praesertim cum extet eius liber de animarum immortalitate, cu sus Lugduni a Scbastiano Gr phio anno is s. quo immortalitatem propugnat. Asseruat eum in sua selecta Biabliotheca D. Philippus Laigneau. Quanquam cum eo ipso opere cap. I 3. pri. 18o. aperte prodat, fato se ac monitis prohiberi, reliqua dicere quae
'anima sentiret . suspicio est , hunc Polypum ad eam scriptionem metu infamiae adactum , verὲ anterius tale quid scripssse contra ani nuc immortalitatem , quale nonnullii rescium ι, idquc Gruina: ven
38쪽
num eius in pectore , etiam post editum eum quem retuli librum , des
In reliquis vero eiusdem Cardani scriptionibus ferὶ omnibus, magna om- F. nino apparet doctrinae sermentatio , perspersis identidem, qua Atheiunis, qua exploratis irae resibus , qua magicae impietatis propudiis. Nam lib. de supplomento Atina chi cap. 12. statuit legem Iudaicam , Saturno esse; Christianam, Ioue , & Mercurio ; Maham etanam a sele , & Marte ex aequo dominantibus. quorum alter iustitiam , alter seruitiam infundat , Idololatriam a Luna. &Marte. Idem in opere de Genituris , in octaua , ait Christianam legem foueri ab igneo trigono , Mahumetanam ab aqueo. Et genitura undecima, Lutheri sectam ait inualuisse , propter spicam Virginis , quam quia Martem'admixtum habet, & caudam, infinita capita reddere asserit. Vim supernaturalem , sine gratiam gratis datam Galliae Regibus , ad curandum strumarum morbum. Cardanus lib. contradimonum medicarum , ad usum longum aromatum retulit; ridendus potius , an deflendus, ambigit Brodaeus miscelianeor. posthin. mo ,) cap. io. Esse enim citra omne dubium , gratiam gratis datam , apertissime euincit Andr. Laurentius lib. i. de stramis. Sed deteriora sunt,quae de Christo ipsio vomuit Cardanus; Christum enim ipsum fato subiecit,& qu bd tali
astrorum positura editus esset, oportnisse eum in cruce mori, non erubuit scribere , verecundante , quantum arbitror , charta , & ipso atramento , ut de Iuliano S. Augustinus quaesiuit, in in minium versis , ad tantam impietatis atrocitatem, a S. Augustino tanto ante confossam tractat. io . in Dan. ad illud, Pater , venit hora. Mundum aeternum esse , impiE aflirmauit, ex maris falsbsupposita aeternitate, argumentatus. Hominem primδ e putri genitum, sicut mures, aut ranas , effutivit. Energumenos ab atra bile cieri, non ab nidulante in eis spiritu agitari, commentus est. In opere de subtil. lib.de Daemonibω,
ea de domestica Magia , & patris sui parodro , scriptis prodidit , quae suspicionem de eius furva magia valde infigunt. In summa , tam multis , tam tetris horrendisque propositionibus , omnes fere libros suos incestauit Cardanus , ut se Exioni meritis md patere possit, tanquam homo nullius religionis ac fidei,& inter clancularios Atheos secundi ordinis in quo versamur, aeuo suo facile princeps.
De Machiauesio , o aliis tertij ordinis elancularis Atheis,
omni iure eliminandis eonsensio uniuersalis.
Tertiae classis ductor, omnium consensu est Machiauellus, libris discursuum, AEc de Principe, usque eo tetris, ac proiectae in religionem , & sancta omninaudaciae, ut ipsi quoque Sectarij in eum calamos strinxerint, & omni studio libros eius exterminandos esse, sint professi. Hoc item alij bene multi, & sor tissime, & diligentissimh monstrarunt, ac praeter caeteros,Thomas Bosius variis in Machiauellum luelibrationibus, de vera fottitudine, de imperiorum dependentia a veris virtutibns , & aliis nonnullis. Item Molanus lib. t. de fide haereticis servanda. cap. 3. Catharinus opusc. de elistim libris noxiis, Petrus Ribade-netrao opere de Principe , Thomas Hrehebertius lib. de infelicitato Principi D a Machiatiel
39쪽
Σ8 dAgagicine libri configendi.
Irachiatielliam, Hieronymus Osiorius in Regis inniti t. ct de Chri yiam ηοbuin
lib. s. Pol leuinus lib. is Biblioth. cap s. Menocla. iatri Sepulti eda in miluari dissipi. Adamus Goni eten in Polit. palsuo, Petrus Gregor. lib. i . de RepubL cap. ra. a num. 1 t. de vir doctissimus , nec milii abique candoris virtutum doctrinaque elogio nominandus, Henricus Nangnerech lib. 2. G 3. vindiciarum politicarum contra Sesonium. Docet Maciliauellus illis libris , satis esse, pietatem , religiovem , humilitatem , simuLitione prae ferre, quo ueriaet venti, eo obuertendam esse nauem , crin necessitas tulerit, intrepide peccandum esse ; V incipes probare debcre falsa miracvla in populo , ad postulam, quo res feret,excitandAm. Et in eundem snem reuelationci falsu tanquam a Deo derivataι, confingendas esse, er largendaι in vutilius: fato agi, ct regi omnia , belli iustitiam, in ea quamsbi quisque aliut recessitate cons Zere ; Principi ut omnem stem pacis praecidat, violandos esse insignibus iniuriis aduersarios oeciosum praetextum iis quos Trinceps Funire velit, esse obtendendtim; factionti esse alendas inter subditos ; pratiis mori- ου implendam esse riuitatem , aut prouinciam quam sine bella ulcisci velit; datae sidei habendam ese rationem , qimmdiu commodum est , humanam animam , O- dem cum Mima bruti mortalitate cadere, ct perire censebat. Idque non occulte nauisabat, sed spargebat in vulgus , ut Catharinus supra notat: recte addens has este Diaboli fillulas, per quas loquitur, & improvidos plerosque dementat. At exitus impiissimi nebulonis metuendus est eius aemulatoribus; nam blaspemans euomuit reprobum spiritum. Sunt eiusdem genij, quotquot omnem. religionem , habent veluti indifferentem. Claudo eo Nazianzeni initio, quo Iambicum secundum orditur, Tereant profani, qui Deum summum negant,
Tantamque mundi, verba quam nulla explicent, λConcinnitatem , cuipiam catis Gre,
necta faciat, seruet 2 cuiata, abnuunt. Nee ipsi tantum iustum Dei iudicium sint experti, sed eadem sorte sint eorum codices: hoc est , pereant ipsi quoque, ita ut nihil tam exitialis, tam detestandae doctrinae, vspiana sit reliquum.
logia, ut Magiae sibi impactam dicam amoliretur, duplicem proponit notionem. Vnam , qua Magis idem apud Persas sonat , quod Latine Sacerdos ; ita ut aliud non sit Magum esse , quam rite nosse, scire , atque callere leges caeremoniarum, fas sacrorum , ius religionum. Sic enim Platonem notat idem I uleius , magiam interpretatum Θεραούαν , cum commemorat quibusnam disciplinis puerum regium adolescentem Persae imbuerent. In quam rem susE ex variis.antiquis Bris senius lib.1. de regno Per Iaram, paeonino Mag*rum inluva. Hanc ergo Magiam , piam , & diuiniscientcnaa, Djsiti sed by
40쪽
ni tentem, iam inde a Zoroastre & Oromazo autoribus suis , nobilem coelitum antisti tam , ait Apuleius, artem esse Diis immortalibus accept m, colendi eos ac venerandi pergnaram. Atque ita libros huiusmodi magicos , non damnandos , sed peruolutandos censet. Alteram Magi notionem profert qua more vulgari, eum ptoprie Magum existimant, qui communione loquendi cum Diis immortalibus, ad omnia quae velit, incredibili quadam vi cantaminum polleat: additque , fere communi quodam errore imperitorum, Philosoplais obiectari, ut qui prouidentiam mundi curiosius vestigant,& impensius Deos celebrant, eos vero vulgd Magos nominent ; quasi facere etiam sciant, quae sciant fieri, ut olim suere Epimenides, & Orpheus, & Pythago ras, & Oitanes. Huius itaque Magiae libros, atque ac magiam ipsam, non nisi communi errore imperitorum, vocari in inuidiam , ac damnari , albitratur Apuleius.
Explosa Magiae diuinctio, Apuleiana.
Verum omnis haee eius distinctio , vana de aversanda est. vi enim contra 48. Mim dixit S. Augustinus 8. Cimi. cap. I9. f Cur tam grauiter ista plectuntur severitate legum, si opera sunt Numinum colendorum λ J Agit de artibus magicis, atque operibus , eo sensu usurpatis, quem Apuleius approbauit tanquam genuinum. Itaque explosio infamis Magi, de Λjagia libi dque m gicis iudicio , nam de ei Magiam card vaenisse , nec per eyn ab humili sorte excmptum esse . tradit S. Augustinus ,) solidiora pio sciamus. Alii et ergo de Magia , & libris magicis d. l linguetidum est. Aliqui enim speciant ad Magiam naturalem , aliqui ad panurgicam , quae est dii. Dctio Metg3ae, in qua aperienda multus est Calasitis lib. 6.histor.ε Ethiop. Heliodori,de Ioail.Picus ιλ. uioapologia.
Libri de Magia naturali, haud improbaηA.
Ptiores , si non praetergrediantur fines sios , non est quM eonfigantur e sunt enim rerum naturalium vires permultae , vulg5 abditae , quas viri istiusmodi rerum studiosi, longa cura scriuati , vsuve edocti , cha tis committunt citra periculum villiin . imb cum fructu non inc dico , &cum laude. Et ita recte striuit Victoria retict. de A1gia κώm. 7. cT 8. Ni dina 2 pina t. cs 7. Perer. lib. de Magia , cap. 3. Frataciscus Picus 7. de Franor. c.F7. Sixtus Senensis lib. 2. Bibl. v. Curiosaram artium libri. Pineda ιib. . de balom. cap. 13. Et prae iuerant antiqui, sanc Magiam agnoscentes Vitij experiem, imo laudantes. Multos adducit Langius lib. t. epist. medie.
tu Ta..cr lib. 2. epist. 6. t Veram quidem illam Magiam , inquit Philo de steti. l. l . in noc esti, perspicuam scientiam , per quam naturae Psera cernuntur clarius , ut honestam expetendiisque , non plebei j soldin se- .ctantur , sed etiam Reges Regum maximi, praesertim Perses . tam clariosi harum artium , ut regnare non liceat , nisi cum Magis veruto familia tice; l