Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave aphorismos de cognoscendis, et curandis morbis. Tomi primi pars prima quinti pars altera 3.2

발행: 1754년

분량: 347페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

ablatis- , in item in nisteriae eu usdam se Me resist- . Londo labore ex eupio praeparatum remedium vidi, quod assumtum nullam faciebat nau. seam, sed miram quandam Armicationem quasi per totum corpus ad existremos digitorum apices usque; & illud quibusdam profuisse novi . Are. tireus sit cuprum dedit epilenteis, sed ut per vomitam vel alvum excuateret noxiar illud autem remedium, non turbando primas corporis vias, ad intima penetrare videbatur , & in totum nervorum systema agere

miris quidem, sed blandis clancussibus; unde apparet ab his, & sorte aliis similibus , quid boni εxspectari posse ; praecipue eum tutior longe talis

remedii usus sit , quam illorum, quae fortiter evacuando agunt; & a d bilioris constitutionis hominibus non adeo facile tolerantur . Interim tamen in horrendo hoc morbo aliquid audendum esse , merito monuit Aretorau m . dicens, ingentibus de validissimis medicamentis in hoe morbo opus esse, qui adeo calamitosus est, ut crediderit, ne vitam quiώdem tolerare poste epilepticos , si emnoscerent, quam atrocia di quam foeda paroxysmi tempore paterentur. Felices certe adhue sunt misert illi, dum omni sensu privati ignorant mala sua, de a morbo resurgunt hebetes & obliviosi, immemores omnium, quae contigerunt , dum paroxyiamus aderat. Simul tamen monet, optimam esse methodum medendi, quae naturae saei litatem sequitur, mutatione corporis per aetatem saepe hune morbum curantis ι & ideo victus mutationem suadet . Ubi autem haee frustra tentata sunt, tunc ad alia validiora remedia pergendum est , sed tamen semper masna cum prudentia. Interim tamen laepe aecidit, ut optimi Μediei doleant, plurimis etiam tentatis methodis, se non potuisse delere illam cauti m proegumenam Epulepsiae. Tunc illud adhuc superest in arte , ut caveantur, vel tollantur ,

causae occasionales, quae unitae cum causa proegumen a paro xylmos renovant . Verum quidem est, illas causas occasionales numero sere infinitas esse , 3e in singulis aegris saepe diversas ; adeoque attentissimam & diuturis

nam saepe requirunt observationem. Hoc autem taedium devorandum est

Μedi eo, si miseris illis succurrete velit. Summa ergo eum cura inquiratur, quisnam locus in eorpore observetur, is quo prima signa instantis paroxysmi deprehenduntur dein accurate n rancla omnia symptomata, quae a principio paroxysmi ad finem usque apparent, & quo ordine sibi mutuo succedant. Simul notandum, an aliquid tempore parolysmi, vel intervallo inter binos paroxysmos medio, casu vel alte applicatum, profuerit, an vero nocuerit. observari debet, quo tem4pore anni paroxysmi frequentiores vel validiores fuerint; an ei rea noviluis nium vel plenilunium continganti Quid boni vel mali egerint evacuationes consuetae menstruorum, haemorrhoidum, sudoris &e. Quid venti, aeti temperies, meteora, eiticerint in hoc morbo plures enim epilepti ei instan te tonitru eorripiuntur paroxysmo γ, Indagandum praeterea , quid fecerit

102쪽

usus sex rerum non naturalium, gesta, ingesta , &e. in hoe morbo; ita toties observatum fuit , iram, Bacchum , Venerem, moerorem , animi attenotionem , ante consuetum tempus induxisse paroxysmos.

Verum quidem est, quod raro Μι diei ipsi omnes has observationes tolli.

gere possint , curi non semper adsint aegris; sed tunc optimum est , dare regulas harum observationum illis, qui cum aegris vertamur, ut ibi licite notent omnia, quae singulis diebus contigerunt, & in diaria redigant. Vidi, exercitatissimos medicos , quandoque illustribus perlonis dedisse quae dam remedia, non nocitura quidem, ted a quibus non multam spera hans emeaciam, & simul monuisse, ut omnia modo dicta accurate notarentur; videbantur se esse admodum lolliciti de praescriptorum remediorum esse. ctu , eum potius colligerent historiam morbi , quem curare, vel saltem

levare, conabantur.

Illis observationibus sie eollectis & in ordinem digestis, sedulo expendat

Μedicus omnia . & facile deteget repulas agendorum & vitandorum . ted in singulari tantum hujus aegri calu . Nam generales in omni hus Epilepti eis turandis regulae haberi nequeunt; quod enim uni prodest. saepe nocet alisteri. Ubi fioc factum, tota dissieultas evanuit . nam riliquum est lanisim facilis executio bene perpensarum rerum . Certum est , Medicos , luculenta praxi obrutos, saepe deficere in cura hujus morbi, eum tempuν ipsis non iussiciat, ut singulari aegro tantam curam ini pendans et verum doluerunt toties, aegrorum custodes obtervasse vita , quae ipsi neglexerant, non sine famae damno. Credo firmissime, si omnem anim; attentionem dhiberent hie Mediei, quod sanarent plures epilepticos, & levamen adferrent sere omni hus. Dum in grammatim juvene vide io73. q. Galeni observabat , paroxysmum naici, si inediam pateretur, panis huc cella dat pot-rat cavere tantum malum . Vidi epile pii cum iuvenem , cui ante pa-roxysmum inci piebat tremere in serius labium c symptoma vomitum suturu'saepe praecedens ; mox cadebat epilepticus, disparo xysmi tempore uom bat, brevi finiebatur insultus. Cum autem singulo mense circa pleniluni ut insultum morbi pateretur, datum fuit vomitorium lene omni mense triduo ante plenilunium . & eodem die vesperi leve diacodiatum . reliquis diebus roborantibus utebatur remediis . sex mensum spatio tali medela usus , libra evasit a morbo. Ubi enim paro xysmi per aliquod tempus ea veri possunt , videtur sensim minui causa illa proegumena. non excitata per magnum temporis intervallum . Ani ea ad se 'o y N. 3. notatum fuit , Gaenum

comparasse paroxylmum r, eriidescentem renovatae quasi memoriae silentis

illius dii positionis epilepticae ; & Aretμ . η utitur vocabulo

in eodem sensu, uti inliberrimus Petitu o, optime notavit. Quemadmo dum iam illae ideae . quarum memoria magno temporis spatio non renova

tur in nobis. sensim dulentur & evaneseunt quasi . ita & aliqua spes est, di thesin illam epilepticam in sensorio communi haerentem , diu silentem, Ε ε . necis eo ultimo citato. co ibid. 177. x ti

103쪽

. 6 E P I L Ε Ρ S I A. rogo. togr. em citatam per causas occasionales, sensim deleri posse; vel saltem se disponi, ut minus iacile a causis occasionalibus in actum ducatur.

s. io 8 i. I 'Ertia ro s. N. 3. cognoscitur ex θmptomatibus I aliis laesum simul cerebrum designantibus, ut est

dolor. gravitas, plenitudo, laesio capitis antecedens , vertigo, tremor universalis , scintillae oculorum, eorundem immobilitas, circum ratio totius capitis, vel & corporis. Huius causa solida vix tolli potest, quia vix cognoscitur singularis: revellentia, discutientia, viam parantia, depurantia, juvant: hinc venae sectio; purgatio, vomitus. inustio, sonticulus, fistula, epispasticum,uulnus capitis, cra nil perterebratio, anti hysterica, optata, prosunt: ex quibus quid

eligi debeat, docebit inventa mali causa proxima ro 79.

Tertia epilepsiae eausa uti dictum fuit ad g. io s. , supponit encephalum , in integumentis vel propria substantia laesum t praecipuae causae harum laesionum tune fuerunt enumeratae . signa autem, ex quibus cog sci potest, tes em epilepsiae causam adesse , hauriuntur vel ex praegressis nes Tis, quae eaeiti contigerunt, vulnere, contusione valida, morbis inflamismatoriis capitis praegressis 1e. vel ex manifesta laesione functionum illarum . quae ab e neephali integritate pendent: praecipua haec signa in textu recensentur, & de illis actum suit in Capitulis de Phrenitide, Ampsexta , Caralipsi ,& Care, quae ergo hic repeti non debent. Ubi igitur ante epile pliam talia signa laesarum functionum animalium praecesserunt, merito licet iiis piis cari tales eausas; quod inprimis ideo monetur, quia tempore paroxysmi epileptici tanta vis eneephalo insertur, ut saepe maneant in ignes laesones functionum animalium , uti ad primum numerum I. xo . pluribus dictum fuit; verum tunc illae laesiones sunt esseetus epilepsiae, non ejus causae. Nisi autem ab externis&manifestis causis tales laesiones contigerint , non Deile patet, in quo loco encephali haereat causa morbi, & cujus naturae sit. Uti enim spicula ossea acuta, ex dura matre enata , cerebrum punῖen tia , epilepsam taciunt, se&acerichor ex cariosa tabula interna eranti deis pluens, vel&similis sanies in ventriculis cerebri eollecta, eundem effectum praestare poterit. Hinc saepe manet magna obscuritas de natura ipsius cauissae morbi, 3t de loco, ubi haeret; adeoque & magna dissicultas radiealis curae. Verum eum ad I. Io73. 3. monitum fuerit, omnes illas causas, eniseephalon male ametentes, augeri per illa, quae liquidorum in erantum affluxum ausent , patet satis , generalem etiam usum praestare omni o illa , quae impetum Sc copiam numorum a eapite revellunt, haerentia in ea.o ealvariae liquida ὀiscutere possiant, vias, per quas natura qua doque haec expellere visa suit, laxant & aperiunt; imo etiam per artem quandoque novae viae factae fuerunt, per quas a noxiis liberari posset ence phaIon. Singula autem haec, quae in simili casu profuisse observata

104쪽

, rogi. EPI LEPSI A. t VENAE sECTto. Multi inveniunmr epileptici , in quibus signa praesentis plethorae praecedunt paroxysmum epilepti cum et quandoque, licet in

reliquo corpore tanta plenitudo vasorum non adsit, manifeste tamen apparet, vasa eapitis plurimum distendit sentiunt enim dolorem tensivum in capite, calorem majorem, oculos hahent rubentes. In tali casu minuere a plenitudinem vasorum, secta vena , eonducit, uti facile patet. Licet auistem non semper radicalis eum obtineatur per sanguinis missiones, caventur

tamen morbi insultus. Bonetur ρὶ aliquot casus habet, qui docent, per sanguinis missionem epilepsiam quandoque curatam fuisse. Ubi autem pleis nitudo praecipue vasa capitis occupat, multum boni exspectandum est ab arterimo me; sive arteria temporalis disicindatur, sive illi rami, qui pone aures deeurrunt: multo eum fructu se hoc tentasse in Epilepti eis, testatur Smerinus tqJ, & plures caius ibi recenset. Sed & videmus, Veteres Μωdicos audacissima remedia adhibuisse, ut pertinacem hunc morbum debetularent, inprimis si causa ejus in ipso capite latere credebatur; tunc enim dixit Aretaetis ν , inhabitat aramis, id es, fixam sedem habet; si caput Oeeupat, venas in cubito & fronte secari jubet, eueurbitulas applieari, &arterias omnes ante & post aures discindi; cavendo tantum , ne ad animi . deliquium usque languis educatur; metuebat enim inde morbi insulium ,3c merito, cum .convulsiones aeque tequantur subisam vasorum inaniti nem . quam nimiam eorundem plenitudinem; uti alia occasione ad g. 132. ex Hippurare monitum fuit.

PURGATIO, VOΜlTUs. Quantum ab his boni in capitis morbis gravissimis eurandis exi pectari possit, ad s. io 16. , ubi de cura a poplexiae agebais tur, dictum; simulque tunc monitum suit, in vomitoriis exhibendis majorem cautelam requiri, dum inter vomen)um semper vasa capitis magis turgent. Praeterea in primis haec remedia proderant, ubi a lenta inerti &frigida causa morbus oriebatur: idem etiam in Epilepsia curanda verum est. Ubi enim calor, plenitudo vasorum, vel sanguinis dispositio inflammat via , adest; tunc a sanguinis missionibus major utilitas i peratur . Interim tamen purgantia per alvum impetum & copiam humorum a capite abducunt, adeoque hae ratione semper prosunt: acriora & calida purgantia adis hibentur, ubi lenta & iners morbi causa est; tuneque Hieram tuam lauda. bat Aretaeus )s , quae pituitam e capite eliceret; inprimis si majori quanis 'titate exhiberetur . Ubi autem inflammatoria sanguinis diathesis & ealoe adsunt, tune inprimis illa conveniunt, quae absque aucto motu vel calore agunt, Sc tamen satis valide alvum solvunt ; qualia laudata suerunt ad 3 6., ubi de eum inflammationis agebatur ; δc ad numerum secundum 3 3 o. in curatione amplexiae a simili causa natae. Videmus etiam, plurimos ex antiquis Μedicis multam spem eolloeasse in purgantibus remediis ad hunc morbum curandum e ratio autem iacile

patebit

105쪽

.i v EPI LEPSI A. f. rogi. patebit ex illis, quae apud Hippo Mem εὶ habentur: videbat enim, epi.

lepsiam esse admodum familiarem recens natis r considerabat, illos in ut ro materno balneo tepido immersos suisse, deinde in lucem editos habere earnes mollissimas; circa aures, axillas, inguina, omnia humelcere, nares, sauces, pulmones, ventriculum, intestina, muco copioso madere r ohleris

vabat , per aetatem minui flaccidam illam eorporis fiumiditatem , solida s. que partes firmari; sed & simul . tune cessare insantilem epilepsiam et nota. bat in illis, quibus quamcumque ob causam per aetatem minus firmabatur corpus, illam diathesin ad epilepsiam diutius maneret observabat in disse. Eiis ea pitibus ovium epilepticarum pituitam copiolam , quandoque jam cororuptam & olidam : videbat, ad ultioribus epilepticis hyemali tempore De. quentius paroxysmum contingere, an primis post teporis N Digoris vleiff. tudines, quando subitae illae taliones humorum eatarrholorum fiunt : uti etiam tempestate austrina & nebulola , & praecipue si iubito tune boreale frigus tequatur : si jam per emunctoria quaecomque illud lentum pituit

sum subducebatur de corpore in infantibos, ut per cutis capitis erotiones lenes perpetuo manantes, muci copiosum fluxum per nares, vomitum pituitae, alvum laxam . melius se habebant: & contra, si impedirentur temere illae evacuationes, malum recrudescebat pessime . Ex omnibus illis conclulerunt antiqui Medi ei, curationem epilepsiae praecipue eonsistere in

evacuatione illius humidi superabundantis; & ὸein roboratione partium s lidarum. Per purgantia jam illa glutinosa pulcherrime sunduntur & ed

euntur de corpore: diaeta siccior, exercitia corporis, abstinentia a gluti. nosis omnibus, cautelam dabant, ne similis copia glutinosorum denuo a cumularetur in corpore. Hanc autem unicam fere causam Epite psae video

tur statuisse Hippocrates; & ideo inculcabat , ut mutaretur frigida illa &iners eaeochymia in oppositam , biliolam nempe & calidam ; credebas enim biliolos nunquam epilepticos fieri.

. Quamvis autem haec causa, ab Mnovi te memorata, satis frequenter occurrat; tamen ex ante dictis satis apparuit, plures alias praeterea epile postae eausas esse: sed & limul constat, purgantium satis insignem usum ellein cura epilepsiae, dum ejus causa in capite haeret.

IN Us Tlo, FONTICULUS , FISTULA, EPISPASTi CUM . Quantum haesusum habeant, revellendo impetum sanguinis ad alias partes, in cora ino flammationis ad 396. 4. dictum fuit ; & ideo pulchro cum successit adimplex iam curandam adhiberi solent, uti g. ιoas. monitum fuit. Omnia enim haee adhibentur partim ad derivandum impetum & copiam hum rum in alias partes; partim etiam, ut per artifiei ales has vias exeat illud, quod retentum, vel ad caput derivatum, noceret. observamus toties, in. fantibus totam capitis cutim manare iehorem , quandoque satis olidum; δέ bene tune se habent: si imprudenti eura coerceatur ille effluxus, e ei leptici fiunt; nee curantur, nisi denuo ille ichoris fluxus redeat. Puella circa pu-hertatis tempus incepit laborare epilepsia, quod malo omine fieri antea

106쪽

ni dictum sui ei sola dum esset in aedibus, paroxysmo eo tripἰtur, & eo ruens supra carbones accensos miserrime faciem & sinciput comburit , ita ut non tantum integumenta, sed & calvarsae os ipsum fuerit exustum adeo, ait postea exterior cranii tabula ad magnitudinem palmae manus decideret. Quamdiu autem loca haec ambusta luppurata manabant saniel & puris eopiam, libera erat a morbo; qui rediit, simulae cieatrice obducta erant haec ulcera sui. Unde patet, dum per haec ulcera exibat tanta copia ii quidi, exivisse simul illud noxium , quod elausis ulceribus retentum reno. vabat morbum; vel saltem sic ad externa capitis revulsum fuisse humorum, per carotides allatorum, impetum, ut minus urgeretur encephalon, &sileret morbus. Inde intelligitur ratio, quare in curando hoe morbo Μeis diei eonabantur reddere cutim eapitis nitidam & quam maxime perspirabi lam; dein irritabant cucurbitis. dropaeibus, sinapismis - ; a lenioribus incipiendo; sensimque procedebant ad reliqua, si priora nullum levamen ato tulissenti Sie rubefacientia capiti applicari jussit Aretaeus κὶ,&praecipue cantharides; imo Jc ignem capiti adhiberi jussit, si nempe reliqua nihil pro .ficerent. Iure enim Cessas νJ inter ulti tua remedia posuit, Oecipitium δε--dere, o cucurbitulas iam omere.' femo raudente in occipitio quoque m infra, qua summa vertebra cum capιιe commistisυν, adurere duobus locis, ux per ea permesostis humor evadat. Quibus se finitum malum non fueris, prope es, ny perpetuum M. Crudelis quidem haee methodus est, sed quacumque molestia redimere vellent atrocem hunc morbum aesrorum plurimi I praeeipue cum obse vationes practicae docuerint, etiam in adultis hunc morbum, raro eaete inquin curabilem, sanatum suisse. sic ea uterio prope suturam coronalem

applicato , se quadragenarium hominem epilepti eum curasse testatur Piso di & in Asia nequenter seliet eum successu idem tentati scribit Rem Ortis sal. Plures obtervationes, quM idein confirmant, apud sebenobium s. J videri possunt. Cum autem cauterium praeeipue ideo prodesse videatur, quod separata eschara maneat locus ulcerosus diu liquidum plorans ; hine eonvenit leni. bus suppurantibus haee uleera diu aperta tenere ; aque ideo fistulosa uliscera sponte nata , sonticuli , & setacea, limitem effectum praestare p

terunt.

VULNus CApi Tis. Discinduntur enim vasa pluHma, inprimis si vulnus' magnum fuerit; adeoque similes effectus exspectari possunt ae ab artericito. me. Praeterea vulnus alicujus momenti vix euratur absque suppuratione , ideo Se effectus praecedentium inde exspectari poterit. Si autem vulisnus in ea vum eranti penetraverit, exitus eonciliabitur materiae noxiae conis tentae, si haec epilepsiae causa fuerit. Fortuiti casus hoc docuerunt. Ita apud

Μorbis Chron. Lib. I. Cap. iv. pag. do. Μὶ iab. I. de euratis morbor diuturnor. Cap. 1 v. pag. rat. νὶ Lib. III. Cap. XXIII. pag. 374. et De mordis a serosa colluvie Se . L. pari. 2. Cap. v II. pag. IZt.

αὶ 4anhansset vis de Historie van Iapan pag. 467. tbὶ Lib. I.

107쪽

M EPILEPSI A. s. rogi. apta Marcellum Donatum fel legitur de nobili gallo, qui Epilepsia labo.

rans in Italiam proficiscebatur, ut primarios ibi medicos consuleret; verum a latronibus spoliatus, & pluribus vulneribus consolsus pro mortuo dere. lictus suit: praeter alia vulnera ingentem admodum plagam in fronte suis sceperat eum insigni ossis deperditioneiunde post longum satis tempus ab hoe vulnere curatus suit; & simul ab epilepsia, quae ungulis mensibus aiastigere solebat, liber evasit. Plura similia hine inde apud auctores Μediis

cos reperiuntur.

CRANII PER TEREBRATro. Ars enim imitata sitit, quod casus serruiutus docuerat profuisse. Antea ad io s. 3. notarum fuit, epilepsiam, post validam contusionem eapitis sequentem, ilico levatam suisse, dum perterebrato eranio exitus conciliabatur puri sab calvaria eollecto. In pertinacie pilepsa hane operationem apud , retaevin s di etiam commendari legimus. Verum inprimis inde boni quid sperate licebit, si signa docuerint , ex tr

valatos suberanio humores haerere, vel corruptum calvariae os in quodam loco esse. Nisi aenim talis eausa epilepsiae fuerit, trepanum applicatum levat quidem morbum pro tempore, non autem eradicat. Dum enim homini epileptico ob capitis percussionem applicabatur trepanum, liber quidem fiat a paroxysmo, quamdiu patebat hoc vulnus, verum, eodem cicatrice

obducto, redibat morbus e ) .

ANTi HYSTERICA , O PIATA . Illa non prosunt adeo, quod tollant, vel minuant, causam materialem morbi, cerebrum, in integumentis suis, suis

perficie, substantia, aut ventriculis, male assicientem, sed quatenus valudos affectus animi sopiunt, subitas illas generis nervosi turbas compescunt& paeant; quae causas illas stabiles, in encephalo haerentes , juvant , Min actum dedueunt, uti g. io s. dictum fuit.

Ex Qui Bus Q Ulo ε LlGI DEBEAT &c. Varia hie recensita suerunt reo media, sed satis patet, illa non convenire in omni ea su , sed diversa reis quiri pro singularibus causis, quae eerebrum male assiciunt ἔ adeoque omni cura prius indagandam esse causam, quae cerebrum laedit. Si enim v. g. contusio valida praegreta metum faciat, ne effusi humores sub eranio haereant, vel fragmenta ossis pungant men inges ipsam ve cerebri substant Iam , cranii perterebratio locum habebit. De signis autem , quibus hoc cognosci possit , in vulnerum eranti historia dictum suit. Ubi vero gna docuerint. pituitosam Digidam eaeochymiam in toto corpore abundare, & in cavo enceis phali sensim colligi de his signis vide g. ror . a. γ. , tunc vescatoria ,setacea, sonticuli 3ce., pulchrum praestabunt effectum. Si a Iue venerea ea.

riosa reddita fuerint ossa eranti, medela huic morbo propria requiritur ; &sie de reliquis.

108쪽

3. roga. EPI LEPSI A. ss. Io 81. Uae a causa quarta io s. N. 4. fit, ea tractan- da erit varie pro varietate suae causae proximae : hinc anodyna, paregorica, narcotica , an-tthysterica ; anthelminti ea; demulcentia & corrigentia acrium; inciso apta gingivarum; ablatio, correctio, materiae ulcerosae ;tunc fiunt antepileptica.

Prius multiplices Epilepsiae eausae in elasses quasdam ordinatae suerunt, ut facilius possent indagari a medi eo, cognosci, 3c dein causis cognitis apta medela adhiberi.

Causae autem g. Io s. recensitae extra erantum haerebant in aliis eo poris locis, vel humoribus ei reulantibus mistae per totum corpus vagabanis tur, mirabilesque excitabant turbas; donee iterum ad quaedam eorporis i ea deponerentur, vel exirent per eorporis emunctoria. Patuit hoe tune de contagio variolarum , quod toties convulsiones epilepticas excitat, ante.

quam illud virus, una eum mutatis per ejus emeaciam humoribus , ad corporis superficiem deponitur. Idem de materia ulcerosa in quodam loco corporis hospitante , & in sanguinem resorpta, verum est. Simul tunc in- . ter causas epilepsiae numerati fuerunt dolores validi , ae periodici , perturbationes nysterieae totius generis nervosi, pluraque alia. quae primas vias mole sua gravare, vel aerimonia irritare, poterant. Unde facile patet , ad diversas adeo causas varia etiam requiri remedia, quae hac para-

grapho recensentur. AN ODYNA, PAR EGORICA, NARCOTICA. Inter effectus molestos dolo. ris s. aa6. etiam convulsio numerata, & a. notatum suit, posse in obtineri per narcotica remedia, ut sensorium eommune non sentiat dolorem, licet maneat causa dolorem Reiens, seque posse tolli nonnullos esse. ctus doloris, & quidem inprimis illos, qui fiunt ob turbatum sensorium . commune per doloris aeerbitatem. Ubi ergo epilepsia ab hae causa nasci. tur, sedando dolorem, multum boni fieri poterit. Quaenam autem dicantur anodyna & parmorica, quaenam vero narcotica , & quomodo haec adhiberi debeant. locis citatis explicatum fuit. ANTI HYsTERICA. In illo nempe casu haec usum habent, ubi nimis mois: bile genus nervosum a levissimis etiam causis turbatur totum, & miras sae- convulsones facit. Observaverunt jam Μedici, dari in arte talia reme- .dia, quae graveolenti halitu suo turbas illas systematis nervoli compescunt selicissime . foetida, castoreum, galbanum, ruta σα, talia sunt, quae hoe effectu se probaverunt quam e Teacissima, & ideo dicta suerunt medicamenta anti hysterica, quae & externo Sc interno usu saepe juvant. Omnia enim haee naribus supposita, umbilico , plantisve pedum , sub forma emis plastri applicata, profuerunt toties . Trallianus f plures epilepticos se euis rasse testatur ruta sylvestri, quae longe odoratior est & acrior ruta hortens;

simulque addit, se hoc didicisse. a rustico, qui easu invenerat hujus remedii

109쪽

essicaeiam i eontundebat nempe hane herbam, illiusque fragrantiam toto corapore spirabat, ddm conservus ejus epilepticus concideret; quem accedens, &nares ejus digitis arripiens, excitabat ilico a paroxysmo hunc aegrum , qui postea ab hoc morbo liber vixit.

ANTHELMlNTICA. Quae nempe, vel ne eando, vel expellendo, vermes, hoc nomen merentur; de quibus postea in Capitula de morbis infamum dic tur. Antea ad Io73. 4. notatum fuit, quod celeberrimum illud antepi. Iepti cum Fabii Columnae, radix nempe Valerianae sylvestris, prosuerit pluribus. dum ab ejus usu vermes expellebantur de corpore. DEMULCEMTIA & COR RiCENTIA AC RiUM. Si percurramus deeantat in

simos illos pulveres epilepticos, qui in ossicinis prostant, invenimus plero rue continere insignem copiam talium . quae acidum absorbendi & enerva nisi vim possident. Cum autem in juniore aetate acida aerimonia toties adsit in primis viis, & frequenter ob hane causam epileptici fiant, patet ratio, quare tantam famam obtinuerint haec remedia, licet in Epilepsis, ab alia causa ortis, vix prosint. Simili modo & videtur agere oleum illud animale, Dequenti rectificatione ab omni Empyreumate liberatum, tenuissimumque simul & molle redditum, quod Hosmannur A , aliique celebres medici, in

Epilepsia inveterata per sananda adeo commendaverunt. Summa enim tenulistate sua aptum est, ut penetret etiam per minima vasa, simulque blanda sua indole obtundere potest & involvere omnem acrimoniam. Interim tam in etiam levi vi anodyna agere videtur, cum paeatum & reficientem somnum

producat.

IMCis Io APTA GiNGIVARU Μ. Sic enim tollitur dolor & irritatio eontiis nua gingivarum in pueris dentientibus, quae a lenta illa dilaceratione perdentem erupturum oritur. Quaenam autem cautelae hic requirantur, postea dicetur in Capitulo de morbis infantum. ABLATIO, CORRECTio &c. Nisi enim via possit fieri contentae saniel in loco tali ulceroso,& mundari plaga, nulla spes curae superestr observationes practicae hoc confirmantes habentur ad io s. 4 Si virus veneis reum ossa insecerit, inprimis cranii, saepe epilepsia tequitur, non curabilis, nisi laoata hae luer tuncque argentum vivum, quod tamen temere adhibi. tum epilepsiae causa toties suit vide 4. IOII. 3. , prudenti arte admini iatratum , fit remedium antepilepti cum .

S. io 83. 4 Quinta causa io 7 1. N. s. ortae epilepsiae medelas, fit solvendo materiem immobilem, laxando vias, expellendo: hinc vescatoria, caustica, fonticulos, & fistulas, prod centia ; aristolochica; em menagoga; haemorrhoidas aperientia;

diuretica; toties contra hunc morbum prosunt. In hoc easu epilepsiae causa pendet a suppressis quibusdam excretionibus ,

per quas exibant de corpore liquida quaedam, vel sana, vel morbola, uti ad gὶ Observat. Puc Chem. Lib. I. Obsere. XIV. pag. I

110쪽

ad loeum in textu citatum pluribus dictum fuit. Curatio ergo requirit,

ut restituantur illae excretiones, quarum suppressio hunc morbum produx rat. Interceptio autem solitarum excretionum sit , vel quia materies exeernenda non satis mobilis & fluida est, ut exire possit; vel quia vasa transmittentia liquidum excernendum non satis pervia sunt; vel deniquerula vis movens materiam per vasa nimis iners est. Facile autem patet .ngulas has causas seorsum existere posse , quandoque combinatas agere, imo & omnes concurrere . Simul inde intelligitur triplex indicatio curatoria , in textu proposita, quae vel materiem excernendam spectat . vel vasa per quae excretio haec fieri debet, vel denique vires , quae humores per vata movent , & secretoriis vel excretoriis organis applicant. Prout autem plures ex illis causis combinantur, ita & concurrere debent plures indicationes curatoriae ad tollendam morbi causam . In exemplo res sorte evidentius patebit: contingit quandoque a suppressis menstruis epilepsiam nasci; adeoque generalis indicatio curatoria est , ut re instituatur menstrua haec evacuatio. .andoque laborant tales puellae mucosa lenta sanguinis eaeothymia, pallent, tument, & totus corporis habitus ad leucophlegmatiam inclinat; pullus arteriarum debilis lentus est in his, adeoque & materia exercenda non satis mobilis est, & simul vires mois ventes debiles sunt. Si tune per limaturae serri usum, frictiones, eo poris motum, diaetam sicciorem , augeatur vasorum actio in fluida comtenta , superatur ille muscosus frigidus languinis lentor ; color vividus in . corpore, antea pallido, renascitur; calor sit aequalis ad extrema usque;& menstrua suppressa redeunt; mobili nempe reddita materie, & viribus moventibus instauratis . Verum contingit quandoque , sanguinem bonum esse, vires vitales satia validas, & tamen menstrua supprima, vel difficillime, nec satis magna coispia, prodire, quia extrema valorum orificia, in uteri cavum hiantia, ni ismis resistunt suae dilatationi r tunc debent laxari viae per balnea , vaporestita: sentiunt tales puellae molestum saepe ardorem circa os sacrum & puis hem, valida tormina abdominis, & quandoque convulsiones patiuntur, ininprimis circa primam menstruorum eruptionem: in multis sensim emendaturnoe malum , dum singulis mensibus dilatata haec vasa magis cedere inciis piunt; in quibusdam latis diu manet. Ille inprimis casus est, ubi foecunis dum eonjugium toties prosuit: tempore enim graviditatis omnia uteri vasa admodum distenduntur, & excussis foetu magno cum impetu sanguis exit, simulac placenta solvitur ab utero, perguntque puerperii tempore lochiae fluere; atque se disponuntur extrema Oscula vasorum uterinorum, ut postea saei lius cedant sanguini menstruo proditum. Quandoque in valde plethoricis observatur, sanguinem bonum esse, vasa

pervia , sed nimia plenitudine sic distendi vasa, ut reagere nequeant in ilui da contenta; simul tunc cordis vires supprimuntur, quia non potest libere se evaeuare in vasa nimis plenas vides. toti. I. unde vis expellens defieit. Verum simulae per sanguinis missionem minuitur sanguinis, vasa distende vis, moles, redeunt solitae cordi arteriisque vires, & saepe menstrua pr

SEARCH

MENU NAVIGATION