장음표시 사용
151쪽
A Quas thistriones reserunt.Quemadmodum enim militis & nautae, ita etiam pudices foeminae est propria vestis quae est minime elaborata, ct est de ra ac munda. Vnde etiam quae in I .ege per Mosen de lepra lata est lex, reiicit id quod in varium , remultis maculis notatum, 'erinde ac in farium, vili sit serpEtis variis hianimis
smile Eum ergo qui varietate colorum minime emorescit, totus autem a vertieὸ
capitis usque ad extremos pedes est candidus, mundum est e statuit, ut quemadmodum in corpore,varia quoque ac versipelli resicta mentis assectione,qui non est varius nec anceps, simplicem veritatis colorem diligamus.Qui autem in lioe quochie Molis est imitator,longe optimus Plato,illam texturam admittit, cui non ampliusa operis est adhibitum quam pudica mulier postulet. Albi vero colores honestati conueniunt. Alibi quoque dicit. Et in textura non adhibere tincturas praeterquam ad ornamenta belli. Pacificis emoli ominibus & lucidis album conuenit. Qiemadmodum ergo signa quae ad causas proxime accedunt si adsunt ipsiim rei essectum signiscant,vel potius indicant.Quemadmodum sumus quidem ignem, rius aurem color laonusque pulsus sanitatem ita etiam talis qui est apud nos amictus indicat qua lis sit nostrorum morum constitutio. Pura autem est G simplex moderatio & tema perantia,quoniam munditia quidem est habitus puram vitae rationem praeparans, ct minime mixtam turribus. Simplicitas autem est habitus qui tollit superflua. Soli da autem vestis,& a sullonico artificio maxime est aliena & protegit ealidum quode est in corpore,non quia in se vestis habeat caliditatem, sed quia quae est meo P re exeuntem reuocet,& ei non praebeat exitum. Quia si etiam aliqua in ea serte insit ipsam in se comprehensam continet, ct ab ipsa excalefacta corpus vicissim calefacit. apropter liyeme ea maxime utendit in est. Ea autem est facilis. Facilitas autem est hat,itus, ab iis quae sunt sit perflua alienus,qui adhoc vi nihil desit,sii stipit ea quae sun ciunt ad numerii in eorum que pertinent ad sanita tem, & ad beatam vita. Porro autem utatur etia foemina vel te frugali & honesta, magis autem molli quam viro conueniat M no quae pudorem omnino abiecerit,nec plane mollitie dimitat. Congruant autem vestes aetati, persenae, fguris nati irae,stucitis. Pulcherrime enim Risistit, nobis praecipit diuinus Apostolus ut Iesum Christum induamus,& ne carnis curamo geramus in desideriis. Prohibet autem Verbum ne auriculas sauciemus vim natum afferentes.Cur non enim itidem narem ut illud etiam impleatur quod dictum est. Quemadmodum inauris in nare sitis, ita improbae tamine pulchritudo. In flamma piovis itienim si quis auro ornari existimet, is est auro inferior. i est autem auro inferior is non eu eius Dominus.Se autem Lydio ramento minus esse honesium & inferiorem Ateri quomodo non est absurdissimum Quemadmodum eigo polluitur a rum sitis immunditia coenum rostro suo conturbantis sita quae sunt paulo magis lu- mi deditae mulieres, si a nimiis copiis incitentur ad libidinem de impudicitiam,probro ac dedecore veram pulchritudinem afficiunt,eam inquinamentis veneris polluentes. Dat ei so eis annulum aureum,nec eum quidem ad ornatum, sed ut ea obsiv gnet quae domi digna sunt quae custodiantur, propterea quod seruandae domus ad eam cura pertinet.Si enim ronam Paedagogi institutionem omnes prope sequerentur, nihil opus esset signaculis, in omnes cssent ex diuo iusti & serui ct Domini. Sed quoniam ignorantia & mala educatio pra let occasionem propensionis ad iniuriam, ibit opus sigillis.Sed nonnunquam etiam de illa seuera ta accurata vitae ratione est aliquid remittendum. Noli nunquam enim Concedendum est illis, quae in coniugem minus continentem incidunt, mari, et marito suo placeant. Hic autenveis constituatur terminus,ut a Glis si iis maritis laudari,3 eis placere ambiant. Atque ego quidem nollem eas corporeum exercere decorem,sed eos 'libus nupserue pudico maritorum amore inducere,qui quidem cst violentum & iustum medicam3. tum: sed quoniam ii volunt esse misera δ infelici anima, permittatur eis, G pii dieae&cast elle velint,a ratione alienas maritorum cupiditatcs & appetitiones paul tim lenire ae s .ire. Ipsi autem ad Dugalitatem sentim sant inducendi .paulatimas suefaciendo ei quod est moderatius ac temperatius. Honestas enim non eius quod
152쪽
est importunum& immodicum adiectione,sed eius quod est superuacaneum detra Actione accedit.Ea ergo quae a sceminis ad luxum comparantur,ab eis tanquam pennae detrahenda sunt,ut quae instabilem supel biam ac mollitiem inanesque voluptates procreent,quibus excitatae & quodammodo satae,saepe a matrimoniis resiliunt. iocirca flammae honeste ornan ,dc pudico pudore astrineendae sunt, ne a veritate propter mollitiem dimitant. Atque nonestum quidem est ut viri uxoribus suis fidem habentes,eis domus custodiam permittant,ut quae eis ad id opitulatrices d te sunt.Q id si oporteat nos quoque, dum rempublicam gerimus, in agris etiam alia opera exercemus, & saepe etiam sumus sine uxoribus,nonnulla vi sint tutiora obsignare dat nobis quoque unum ad hoc signaculum. Alii autem sunt abiiciendi nannuli,ut vult enim Scriptura, Aureus prudenti mundus est disciplina.Quae aurum autem gestant mulieres, mihi videntur timere,ne siqiiis aurum ab eis abstulerit,existimentur ancillae,ut quae no sint ornatε.Nobilitas autem veritatis,qus in eo quod est natura pulchrum ac honestum in anima diiudicatur,non emptione & venditione sed illiberali mente seruitutem discrevit. Nobis autem non videri, sed liberos esse conuenit,qui a Deo quidem tanquam Paedagogo instituti a Deo vero adoptati sumus. Et ideo & status, ta motus,& incussus,& vestitus,& uniuersa, ut semel diacam,vita est quam maxime libera suscipienda.Sed neque est a viris anulus in artic lo serendus: Hoc enim est muliebre, scd in paruo digito, atque adeo in extrema Ceius parte est demittendus. Ita enim erit manus maxime ad operandum expedita in iis in quibus ea egemus, neque facile excidet sigillum,quod maiore articuli lis mento custoditu sint autem nobis sinnacula,co lumba,vel piscis, vel nauis quae celeri cursu a vento fertur, vel lyra mucca, qua ustis est Polycrates,vel ancora nauti-
ea quam insculpebat Seleucus,& si sit piscans aliquis, meminerit Apostoli, de pii
rorum qui ex aqua extrahuntur. Neque enim idolorum sunt imprimenda facies, quibus vel solum attendere prohibitum est. Sed nec ensis, vel arcus, iis qui pacem persequuntur; nec pocula, iis qui sint moderati ac temperantes. Multi autem ilia nidinos nudatos habent eos quos amant, Vel amicas, ut ne si velint quidem, pos snt alsessionis amoris obliuisci, quod libido & intemperantia eis perpetuo in mentem reuocetur. De pilis autem ita videtur. Virorum quidem sit rarum caput, nisi Dforte pilos cris hos habeat, barba autem hirsata. Intorti autem capilli ne a capite nimium demittantur, in comam muliarem dilabentes. Viris enim barba sitiscit. Quod si quis etiam barbae non nihil tondeat, ea tamen non est omnino den danda. est enim turpe spectaculum, barbaeque ad cutem usque tonsus, non vid tur multum abesse a vulsione & laetiore. Iam enim Psalmographus barbae coma delectatus: s ic v T vnguetitum, inquit, quod descendit in barbam , barbam Aaron. Is cum bar conduplicatione decorem laudasset, vultum ex hilarauit unguento Domini. Quoniam autem non decoris gratia tonsi is, sed propter circumstantiam aeeipitur, pili quidem capitis, ne si crescant, descendelites visiim impe- .diant, & forte qui in superiori labri parte inter comedendum polluuntur, to adendi sunt, non nouacusa: est enim illiberabile: sed tonsorum forficibus . Ba bae autem pili , qui nihil molestiae asserunt , non fiant vexandi , ut qui vultui
grauitatem afferant ,& quendam paternum terrorem incutiant. Porro autem
multos mioque docet non peccare figura & habitus , ne facile deprehenda tur. Iis autem qui nolunt manifeste reccare latere figuram , ct non esse insignem, est grati stimum. Quod veriti ii quibus licet peccare propterea quod non eognoscantur, multis assimilati ut secure possent peccare consecuti sunt. Non set ergo seuerum virum ostendit capillorum raritas,sed etiam efficit ut minus facile laedatur crinium, cum et frigori & Oui ipsum assuefaciat,& incommoda quae ab eis proficiscuntur repellat, quae quidem coma instar sponsiae in seipsam reci- stiens perpetuam ex humore noxiam cerebro instigit . Mulieribus autem eri nes mollire sufficit, & tenui aliqui sibula comam alligare frugaliter , simpliaci cultura pudicas comas in veram ct sc anam pulchritudinem alentibiis. Meretricii
153쪽
A retricii enim pilorum plexus,& catenarum nexus, cum eas deformes renunt, tum etiam pilos discet punt, artificiolis inscrtis vinculis euelletes. o sit ut ne itia tui iadem tangant capit ne capillos confiindant perii mel centes. V xlinetiam non line metu eas invadit somnus,dum timent ne texturae figuram imprudentes spolient. Alienorum autem capillorum appositiones liant omnino reiici Alar, & cxternas comas capiti adllibere eli maxime impium, que mortuis pilis cranium induunt. Cui enim manum imponit PresbyteriCui autem benediceti Non mulieri ciuae esto imata, sed alienis cap llis,& per ipsbs alii capiti.Si autem mulieris quidem caput eli viri viri autem caput est Christus: quomodo non est impium eas in duplex peccatuma incidere. Per immodi c. im enim comam viros decipiunt: Dominum autem, quantuin ipsis situ tu est, dedecoreas sciunt,dum meretrice ornantur in fravd veritatis,& caput quod vere pulchrum est maledietis incessunt. Nec ergo pili sunt tingendi,nec cani colorandi.Neque enim vellem variare concelsum eli: & maxime aet
tis iunium, di id cui magna fides habetur,non eii tegendum. Dei autem decus in lucem proserendum est,ad hoc ut id bonorent adolescentes. Cum enim impudenter se gerentibus apparuisset aliquando instar Paeci igni canicie eos traduxit ad modestiani,& visias falsore iuuenilem terruit & reprei sit cupiditatem: sed neque earum vultibus sunt callidae sapientiae illecebrae illinendae. Puaecum autem eis ornatum ostendemus. Puleliritudo unim optima primum est pulchritudo an in ae, ut tare pe significauimus, quando fuerit anima ornata sancto Spiritu,& iis quae ab eo oriuntur ornata letibis, iustitia, prudentia, fortitudine, temperantia, bonorum amore & pudore, tuo nullas color nitidior unquam visus est. Postea autem exerceatur quoque pulcbritudo corporis,commoderatione membrorum Sc partium eum bono colore. Hic est sis itatis aptus &compolitus ornatus, per quem sicli simul achri accedit ad verum transitus, conuenienter figurae quae a Deo data esti Ad ornadiim autem secundum naturam magno praedita eii ariaticio potus temperatura, de cibi commoderatio. Non solum enim corpus ex his sanitatem obtinet,sed etiam facit
ut ex his appareat pulchritudo. Ex eo enim quod est ignitum fulsor & spledor accedit: ex humido autem, nitor δ gratia:ex sicco autem, virtus S stabilitas: ex aeren autem, spirandi ficilitas, S par 'uilibrium. Ex qitibus concinna & pulchra hae everbi seu rationis statua ornata est. Sanitatis autem liberalis flos est pulcli ritudo. Sanitas enim intus operatur, exterius autem emo reicens pulchritudo bonum colore manifestum ostendit. Pulchemimae ergo & saluberrimae vitae agendae rationes, eo pora exercentes, germanam & srmam cisiciunt pulchritudinem, spiritii in seipsum attrahente succum omnem & frigidum spiritu ni. Ad se autem tranit caliditas ventilata inotibus, postquam autem attraxerit, ex calefactum, paulatim per ipsas camnes exhalat nutrimenti iuperabundantiam, aliquanta quidem humiditate, sed in si .s ni caliditate. Et ideo prius quoque exinanitur nutrimentum. orpori autem immobili cibus minime adhaerescit, sed excidit: quemadmodum a si igido clybatio pa-a nis, vel totus, vel solum fundum relinquens. Iure ergo iis qui per exercitiorum abstersiones non excernunt,& urinae & stercora redundant .Redundant etiam eis alia excrementa,& praeterea sudores,cum alimetum minime distribuatiir corpori, sedellandatur in ea quae sunt superuacanea. Hinc etiam ad partes genitales excitantur libidines,cum commoderatis motibus asiluat supersi uitas. QVocirca liqueficere oportet hanc superfluitatem dc eam in concoctionem citandore per quam rubcscit species. Est autem absurdunt eos qui ad Dei imaginem & smilitudinem fasti
sunt, tanquam archvtypum exemplar contemnentes,externum ornatum inducere, improbum humanum artificium Dei opificio praeserentes. Iubet autem Paedagogus eas in vestitu honesto cum pudore di modestia se ipsas exornare, si ibiectas vir ris propriis,Vt et si qu3 Verbo non pareant, per uxorum couersationem alisque verbo lucri fiant. cv M viderint, inquit, casiam vestram quae est in Verbo conuellationem. iorum sit non qui est extrins cus plicaturae vel auri appositionis, vel velitu indumeta ornatus sed occultus cord s homo ut incori uptibilitate mitis et quieti b
154쪽
Prouertis ibidem. II Ibidem. a
itiis,qui est coram Deo pretiosus.Qxiae a mulieribus autem per se fit operatio, eis
veram ct maxime germanam affert pulchritudinem, ut quae earum corpora exerceat,&ipiti per se ornet:non ab aliis laboratum immundum mundum sordidumque ac illiberalem & meretricium afferens: sed mundum unius uiusque pudics mulieris,qui per manus eius, quando maxime opus fuerit, & siti peditatur & texitur. Neque enim unquam conuenit iis quae ex soro emuntur,sed propriis ac domesticis videri omatas operibus,quae ex Dei legibus vitam sita instituunt. Res est enim pulcherrima,mulier domus custos,quae dise&maritum propriis ornamentis induit, per qu ae omnes exultant, filii quidem propter niatrem:maritus autem propter uxorem. Ipsa autem,propter eos.Omnes verδ,propter Deum.Vt paucis igitur dicam, a virtutis poenus eii,fortis mulier quae cibos otiosa non comedit:Eleemosynae autem
leges sunt in ore eius:Quae os situm sapienter & legitime apetuit.Quam beatam dixerunt filii iumetes,maritus autem eius laudauit,ut sanctum Verbum dicit per S lomone Mulier enim pia benedicitur, ipsa autem laudet timorem Domini. Et narsus: MULIER sortis corona est marito suo. Corrigendae autem si int quam maxime &fisturae& aspectus&incemus&voces.Non enim eas ita se gerere oportet ut nonnullae,quae Eestus comoediae imitantes,& saltatorum stactsis motus seruates,effoeminatis motibus, mollibusque ingressibus, ct fictis vocibus veluti in pr scenium prodeunt,scintillantibus oculis intuentes,ad inescandam voluptatem in- C structae. Mel enim a labris mulieris meretricis distillat,quae ad gratiam loquens γωtur silium impinguat:at id quidem certe postea selle amarius inuenies,& magis acutum quam gladium ancipitem.Insipientiae enim pedes deduςunt eos qui illa viuniatur post mortem ad insero Generosum certe Sampsenem vicit fomicaria: ct vim suum totondit alia mulier. Sed non ita conculcauit Ioseph alia mulier, victa est autem Aesyptia semicatrix,& semens vincula temperantiae potentior apparet seli D potestate.Optimae autem se habere videtur id quod dictum est. In sinima nescio mo susiurare,neque fractus in obliquumque reflexo collo ingredi.quemadmodum alios hic cinaedos multos video in ciuitate,vulsosque ac picatos. Muliebres autem motus, luxus,& delitiae sunt omnino arcendae. Mollis enim in incedendo motus, emceminateque acenet uate ingredi tali Anacreon, sunt valde meretricia. Diest D quidem, ut mihi videtur,comMia:mereti icia vestigia relinquere formam & deli- , tias.Fornicatoria autem vestigia minime syntur m aeritate,vias enim vitae non ingrediuntur.Sunt autem lubricae ac Peri Josae eius ornitae,& qua non sent cognitu faciles. Porro autem oculis maxime parcendum est,quoniam melius est labi pedibus quam oculis.Dominus itaque quam seri potest compediosissime medetur huievitio: si τε tuus, inquiens,tandalizat oculus, excinde eum,ex imo euellens cupiditatem:las esui autem aspectus,& vers ilibus ac tanquam conniventibus oculis intueri,nihil est aliud quam oculis moechari , cum per eos cupiditas ineat prima pugnae praeludia. Ante totum omne enim corpus corrumpuntur oculi. Pulchra autem ac bona contemplans oculus,cor laetitia afficit. Hoc est,qui recte contemplari a didicit aetitii afficit. Annuens autem oculo cum dolo,viris dolores congregat.Talem utique effoeminatum Sardanapalum,Regem Assyriorum,in lecto pedibus se sumsiablatis sedentem,purpuram carpentem,& albuginem Oculorum versantem introducunt. ae haec exercent mulieres suo intuitu sui ipsarum lenae sunt: Lv-C ERN A enim corporis est oculus, inquit Scriptura,per quem apparent interna, luce quae cernitur illustrata. FORNICA Tio autem mulieris in eleuatione oculom: MoRTipie A TE ergo membra vestra quae sent super terram , fornicationem, immunditiam, passionem,cupiditatem malam,& auaritiam, quae est idolorum cultus.
Propter quae venit ira Dei super filios inobedientiae,clamat Apostolus. Nos autem affectiones animi excitamus, ct non erubescimus:aliae quidem ex iis mastichem de- τuorantes obeuntes,diductis labris arrident iis qui ad eas accedunt. Aliae veQ, perinde ac si digitos non haberent, fibulis quas serunt,capita scalpentes,dcliciantur & ut eas vel ex testudine , vel elephante , vel aliquo alio animali mortuo fictas habeant
155쪽
Iosmagno studio procurant: Aliae autem,tanquam quae habeant pullulantes quosdam
flores ut decorae videantur aspectantibus,illitis eoioribus ornatae vultus suos commaculant. Stultam & audacem vocat huiusmodi mulierem per Solomonem, quae nescit verecundiam: sa Diu in foribus domus suae aperte ni per sellam,vocans eos
qui in via pr tereunt, eos scilicet qui vias suas dirigunt.Vocat autem per suam speciem & uniuersam vitam,dicens scilicet:Quis est vestrum stultisssimus Ad me declinet. Iis autem qui egent prudentia praecipit dices. Absconis panes iucunde tangite,&dulcem furti aquam. Furtiuam hanc dicit venerem. Hinc adimus Boeotius Pindarus,Dulcis est,inquit, furtiua cura Veneris. Miser autem nescit quod serpentes apud eam Eabitant,& quia vadit ad laqueum inseri. Sed resilias,inquit Paedagogus,neque in loco diutius habites, neque in eam tuos defigas oculos. Ita enim aqua alienam traiicies,& transibis Acherontem. Quocirca liaec dicit Dominus per Esaiam: p RoprERE A quM ambulauerunt siliet Sion erecto collo,&in nutibus oculorum,& simul clim incestu trahentes tunieas,& pedibus ludentes, & humiliabit Deus filias Sion,& reuelabit figuram eariun,figuram indecoram.Ego quidem censeo ne ancillas quidem quae probas sequuntur loeminas, oportere turpia dicere aut sacere: sed ipsas debere castigari PDominis. Valde itaque acriter dicit Comicus Philemon. Cum liceat post mulierem liberam, respicientem ancillam retro sequi pulchram,& ex Plataeico consequentem quempiam eam limis intueri. In Domi
nam enim retorquetur ancillae intemperantia,quae concedit ut qui minora aggrediuntur non vereantur ad maiora conscedere,cum eo quia ignoscat turpibus, D
mina prae se ferat se eam non damnare.Non succensere autem iis qui se dedunt libidini .est indicium animi ad similia propensi. malis enim Domina,talis est,ut diciturin Prouerbio,catella. A deambulatione autem nobis procul est amandandus seriosus incessus,sed honestus & lentus nobis est eligendus, non autem nimis tardus. sed neque in via fluctuare,nee supina ceruice obuios respicere an ipsum aspiciant, tanquam pompam in scena traducentem, & anullos ostentantem: nec sim locum decliuiorem detrudatur eos oportet a famulis in pristinum locum reduci, ut nonnullos videmus delicatiores qui videntur esse robusti,sed sunt ab animi mollitie eL feminati. In sortis autem viri vultu nullum esse oportet senum mollitiei,sed neque in ulla parte corporis.Neque ergo in motu neque in habitu imieniatur unquamagni anim i & excelsi dedecus. Neque vero tanquam iumentis famulis utendum est, ei qui fuerit sanae mentis. memadmodum enim illis praecipitur, ut cum omni metu,Dominis, non selum bonis & clementibus , sed morosis etiam & prauis, ait Petrus subiiciantur. ita aequitas,& patientia,& benignitas Dominis pulchre covenit.In summa este inquit: OMNE s unam ines, misericordes, ratrum amantes,
nis visceribus praediti,humiles,& quae sequuntur: vr BONAn cuiusdam & amabili, benedictionis haeredes sitis. Adolescentulae imFinem volens describere Zeno, Cittieus, eam ita effingit. Sit, inquit,pura facies, supercilium non demistrum,nee oculus sublimis neque seactus,ceruix minime supina, nec remissa membra corporis, sed erecta,& similia ei qui est in tonis, recto tono, sit in sermone acumen,& b na eorum quae dicta suerint memoria, habitusque & motus qui nullam spem praebeat impudicis. Resideat quidem in vultu pudor,& viraginem aspectu prae se ferat.
Procul autem absit myropclarum, auriscum,lanificum caeteranimque ossicinam caligo,in quibus ornatu meretricio ornatae, tanquam sedetes in prostibulo, totum diem traseunt.Neque ergo viri in tonstrinis & cauponis versantes, suauibus blandisque verbis nugentur,& assidentes mulieres cessent quandoque venari, qui etiavi risiim moueant non cessant maledicere. Iam vel o prohibendus quoque est test rarum ludus:& praeterea ex talorum ludo lucri studium,quod nonnulli acriter per sequi intur. Talia eis bile vexatis minime reconditae inueniunt delitiae.In causi, auteest otium. Amat autem quis inania quae si inta veritate seiuneta.Neque enim aliter possunt recreare animum absque damno. Vniuscuiusque autem hominum mentis imitatio est vitae eleetio. Caeterum,ut est consentaneum,ca demum vitae prodest
156쪽
consuetudo,quae intercedit cum viris bonis .Rursiis autem vitae ustam cum improbi, hominibus plane suillum agnoscens sapientissimus per Mosen Paedagogiis, iuniori populo porcis vesci probibuit: significans non oportere eos qui Deum inuocant cum impuris versiri hominibus, qui porcorum instar corporalibus voluptatibus, scomisque cibis,& impudicis titillationibus prurientes,damnosa veneris voluptate perfunduntur.Sed neque miluium,raptoque vescentem auem,& aquilam diacit uste comedendam: NON APPRori Nio Avis iis, inquiens,qui rapina victu
sibi comparant. Porro autem alia quoque similiter eande habent allegoriam. Cum quibusnam autem,nempe iustas,uitae habenda sit coniunctio, rursus dicit per allegoriam:Qvidquid enim bifidam habet ungulam,& ruminat est mundum.Quod bifudam enim habet ungulam,iustitiae ostendit aequilibrium. Quod ruminat autem proprium iustiti nutrinientum,nempe Vel bum, lilia extrinsecus quidem ingreditur
per catachesin, quemadmodum nutrimentum ex cogitatione autem tanquam a vetre ad rationalem reminiscentiam intrinsecus reuocatur.Ruminat autem iustus spiritale nutrimentum, cuia Verbum habet in ore.Bilida aute iure est iustitia, ut quae ct hic sanctificet,in saeculumque suturum triansnittat. Non ducet emo nos Paeda gogus ad spectacula,nec inconcinne stadia & theatra pestilentiae cathedram quis vocaverit. Nam hic quoque stelestum est c5silium,quemadmodum aduersias iustum, ct ideo maledictis deuouetur quod aduersus ipsim initur cocilium. Magna itaque confusione & iniquitate hi coetus pleni sunt,& occasio conuentus causa ust turpitudinis, cum viri & foeminae permixtim conueniant alter ad alterius spectaculum. Hie perperam iam agit concilium. Dum enim lasciuiunt oculi, calesciant oppetitioncs, Soculi proximos impudentius respicere allii eficii, quod concessum otium habeant,intendunt cupiditates. Probibeantur ergo spectacula & acromata, quae ncqui tia, vel bis 'lae obscoenis & vanis temere profusis plena sunt .Quod enim turpe facta non ostenditur in theatris' Qitia autem verbum impudens non proferunt qui risum mouent stultae & histriones Qui autem ex vitio quod in se est delectationem oti quam perceperunt,euidentes domi imagines imprimunt.Contra autem qui his demulceri & his assici nequeunt,in ignauis voluptatibus minime prolabentur. Si dixerint enim pro ludo assumi spectacula ad rccreandos animos: dicemus non sapere ciuitates,quibus ludus pro re scria habetur.Neque enim ludi sunt inanis gloriae cupiditates,quae ad morte amiciendum adeo sunt immiserico ides.Sed neque vana st dia & inconsideratae ambitiones,& pi terea sitarum facultatum impensae.Neque vero quae his de causis excitantur seditiones amplius ludi sint.Vano enim studio nunquam emendum est otiu.Neque enim qui sapit,id quod est iucudum,ei quod est melius praetulerit. At non omnes,inquit, philosophamur.Nunquid uiso nec omnes vitam persequimur dis id tu dicis Quomodo ergo credidisti momodo autem praeterea Deum amas & proximum, si non philosopharist Quomodo aut cin teipsum amas, si non is vitae cupidus Literas,inquit,non didici. Sed si non didicisti legere, non est quod de auditu te possis excusare,quoniam is nequit doceri. Fides autem nosapientum secundum mundum,sed eorum qui secundum Deum sunt sapientes, est possessio. Illa autem etiam absque literis distitur. Eius autem scriptum quod & ad rudes ignarosque homines pertinet,& est diuinum,uocatum est charitas, quae est decretum spiritale.Licet etiam audire diuinam sapientiam,& licet in administra da republica versari,quinetiam quae sunt in mundo honeste ex Dei sententia auferre minime est prohibitum.Qui aliquid vendit aut emit,eorum quae 1 se venduntur
aut emuntur nunquam dicat duo pretia.Vnum autem ac simplex dicens,& vera diacere studens, si id non consequatur, dum veritatem assequitur,diues est recta ania mi affectione.Absit autem iusiurandum auctor omnium quae venduntur. Absit a tem etiam in aliis iusiurandum,& ita philosephentur negotiatores forenses, et caupones: NON AssvMEs nomcn Domini in vano . Neque cnim cummumdauerit Dominus,qui nomen eius in vano an umit. Eos autem qui praeter haec faciunt,qui sunt auari endaces, hypocritae,qui veritatem cauponantur,e x patema
157쪽
Iosaula expillit Dominus,nolens iniustae negotiationis,vel veri oram,Vel quae ex materia consistunt possessionum domum este, taleiam domum Domini. In ecclesiam autem venire oportet virum S mulierem,honeste indutos, non simulato incessit, silentium amplectentes liaritatem non setam possidentes , castos corpore , cassos corde, ad Deum rogandum aptos. Hoc amplius habeat mulier: Semper tecta sit,
nisi domi suerit.Est enim honestus habitus,& ex quo nihil possit ostensionis susci
pi.Ipsa enim nunquam labetur, si& verecundiam & vestem ante oculos posuerit: nec ad peccati lapsum alium prouocabit, dum vultum suum aperit. Hoc enim Verbum requirit, quandoquidem conuenit eam tectam orare. Dicunt autem Aeneae uxorem propter insignem honestatem,ne cum Troia quidem caperetur perterrita se detexisse led etiam dum ab incendio fugeret,mansiste copertam. Oporteret at tem tales in tota vita & videri & elsingi eos qui Christo initiantur,quales se in e clesiis adgrauitatem&honestatem componunt,&esse, non autem videri esse t les,adeo mites,adeὁ pios ac religiosses,acleo charitati datos. Nunc autem, nescio quomodo,una cum locis figuram, habitumque & mores mutant, non secus ac P lypos dicunt petris quibus adhaerescunt assimilatos, videri quoque colore esset les.Postquam itaque excesserunt a congregatione,deposita illa quae in ea erat diuina inspiratione, multitudini cum quaveriantur ammi lantur: vel potius deposita falsa ac simulata grauitatis persena,deprehenduntur quales esse isnorabantur:&cum qui de Deo habitus est sermonem venerati stini, eum illic relinquunt ubi audiuerunt: foris autem impiis modis & amatoriis canticis se oblectant tibiarum cantu,plausu,temulentia, & quouis coeno ac sorde oppleti. Hoc autem dum cantant et recantant,ii qui immortalitatem antea celebrabant,tandem perniciosissimam mali mal canunt palinodiam. Comedamus & bibamus ras enim morimur. Ii autem non cras vere,sed iam Deo mortui sunt:sepelientes suos mortuos, hoe est, seipsos in mortem in dientes. Eis autem sortiter resistit Apostolus: NE ERRET is, neque adulteri, neque molles, neque masculorum concubitores, neque fures, neque auari, neque ebriosi, neque maledici,& quaecunque alia his adivnpit: regnum Dei possdebunt. Praeterea: IN REGNvM Dci vocati sumus disne regno ambul mus Deum diligentes & proximum Dilectio autem non in ostiuo censetur, sed in beneuolentia. Illi autem nihil aliud osculo quam ecclesias conturbant, cum ipsam non habeant intus amicitiam.Etenim hoc utique turpem mouit sit spitionem et maledicentiam,quod impudenter osculo uterentur quod esse oportebat mysticum. Id sanctum vocavit Apostolus.Regno digne gustato, oi e modesto & claus. beneuol tiam animi ostendamus,per quod maxime te exerit masuetudo morum. Est autem aliud quoque osculum incestum,veneno plenum, sanctitatem smulans. An nesciutis quod etiam phalangia, se ore tantum tangant, graues dolores hominibus als runt. cula autem inisudicitiae saepe virus immittunt. Manifestum itaque nobis euasit osculum non esse dilectionem.Dilectio enim est Dei: HAEC Esr autem dilectio Dei, inquit Ioannes, ut mandata seruemus.Non ut nos inuicem ore demulceamus. ET MANDAT R eius grauia non sunt. Caeterum dilectorum quoque invia salutationes,qui volunt por res externas euadere manifesti, ne minimam quide habent gratiam. Si enim in adyto mistice Deum orare conuenit: consequens fuerit proximum quoque, quem secundo loco iubemur diligere, sinii liter ac Deum mystice intus amanter & benigne alloqui tempus redimentes: Nos enim sumus sal terrae.Qiii autem amico manc magna voce benedixit,ab eo qui execratur & maledicit nihil videbitur differre.Videtur autem super omnia esse auersandus mulierum aspectus.Non set ini enim si tangantur, sed etiam si spe tentur, peccari potest.Quae maxime vitare oportet cos qui redie&s iacete instituuntur: OCvLi enim tui recta videant.Suipercilia autem recta annuant. Et si enim fieri potest ut qui viderit se sortiter gerat verumtamen ne cadat cauendum est. Fieri enim potest ut qui viderit,i batur:sed fieri non potest ut qui non viderit concupiscat.Non solum enim pudicos ac temperantes satis est esse puros,sed etiam adlubenda est opera,vi quod est extrin
158쪽
secus,sit ab omni reprehensione& vituperatione alienum,omni exclusi suspitios Anis causa,vi in summam quandam contrahatur castitas ut non simus sbium fideles, sed etiamu ideamur fide digni. Etenim hoc quoque cauendum est, ut ait Apost ius, ne quis nos reprehendat: PROVIDENT Es enim inquit,bona non Hm c ram Domino, sed etiam coram hominibus: AvERTE autem oculum a muliere gratiosa,& ne discas alienam pulchritudinem,inquit Scriptura.Et si causam roges, ipse tibi enarrabit: IN p vLC H RI r v Di N E enim mulieris multi sedi illi sunt. Et ex eo,tanquam ignis,accenditur amicitia, quae ad ignem nunquam cessaturum deducit propter peccatum: amicitia, inquam, quae ex igne ori tur, quam applic
Freuis optimae similiter pertractatis,oe quot Aca Scripturaesa diatiuamobristanorum describunt. 6 p. X.
o o vero iis quoque qui uxores duxerint conssiluerim, ne unquam uxores suas coram famulis osculetur. Nam nec famulis quidem euvnquam arridere permisit Aristoteles: tantum abeii ut meorum conspectu videri osculati ac complecti uxorem. Melius est autem ut a Gomo incipiamus libriestatem ostendere matrimonii. Tempe- crantiae enim maxima est coniugatio , quae puram spirat ac redolet voluptatem. Admodum enim pulchre dicit Tragoedia. Ο faeminae, nonia sinu tantas Mint
Laetitias, iam ut vinis orsummae
Haec praecepta iustitiae,quae ab iis qui mundanam sequuntur sapientiam dicta sunt,
sunt minime recusanda.Scientes ergo seum cuiusque officium,in timore conuersemini tempore vestri incolatus,scientes quod non corruptibilibus argento de auro redempti firmus ex vana nostra contici satione a patribus tradita, sed pretiose sam omine,Dnquam agni immaculati,& in quem nulla cadit reprehensio,Christi: s ATi s ergo ruit praeteritiam tempus,ait Petrus, ad facita im Gentium voluntatem, dum ambulauimus in lasciuiis, concupiscentiis,temtilentiis,comessationibus, potationibus,& nefariis idolorum cultibus. Limitem habemus crucem Domini,cui crucifigimur,& a prioribus peccatis reprimimur.Regenerati ergo, in veritate assῖ mur,resipiscamusque atque sanctificemur: Qvo Ni AM ocu Li Domini siperiustos,& aures eius in deprecationem ipserum.Vultus autem Domini sirper ficientes mala.Et quis est qui sit nobis male ficturus, s bonum secuti sierimus Optima autem educatio seu institutio,in moderatio, quae est decorum undiquaque possctum , firmaque ac stabilis ordinata potestas,ea quae sent inter se inuicein conium ecta & cohaerentia factis recte distribuens,virtute in perabilis. Haec quidem ut GDrius dicerem adductus stim procuranssilutem correctionis. A me quidem dicta snt,inquit Pesagosus,quoniam: m i libere quidem arquit,est pacificus. Vos autem si me quidem audieritis,silui eritis.Quὁd si ea quae dicta sitiat non attei aderiatis,non est mihi cura: Et tamen ei quoque hoc modo curae est.Peccatoris enim m uult poenitentiam quam mortem: si NAvTE M me audieritis,bona terrae comedetis,dicit ruinis paedagogus, naterrae humana bona nominans, mam , diuitias, sanitatem,vires,&alimentum.Vere enim bona fiant ea quae. neque auris audiuit, neque unquam in cor astenderunt. Apud eum qui vere Rex est,& vere est, si1nt bona quae Vere siInt,& nos expectant.Bonorum enim est & donator & eustos. Per tu lorum autem participationem quae hIc sint eodem nomine . repellantur hominum
imbecillitatem Verbo in Deo erudiente,& eos deducente a sensilibus ad intelligentiam.Quaecunque sant ergo domi seruanda,& quomodo vita sit corrigenda, nobis satis
159쪽
A via lubenter dicere pueris,donec eos ad digistrum deduxerit ea a nobis veluti in si imma per ipsias scripturas subiiciuntur&Vnuntur, nuda praecepta adducens,tempori quidem per egrinationis a commo saris, interpretationes autem earum Masistro relinquens. Eius Tmlax vult timore solucre,liberum animi arbitrii im ad fidem liberans: Audi, in ciuit δρuer,qui recte institueris,capita salutis. Aperiam enim mores meos, ct tibi pulchrai aec si itast m,per quae peruenies ad salutem. Duco autem te per viam salutarem.Discede viis erroris,quoniam: Novir Dominus viam tu storum,&via impiorum peribit.Sequere eiso ὁ puer,bonamviam,qua ego
mihi P bens audientes. Et dabo tibi thesauros arcano, Cc io,, & qu ti hosfunt id ria gentibiu,a nobis autem possunt. Sapientiae autem thesauri non L
sunt deficere quo admirans Apostolus. O profunditas, inquit , diuitiarum mapientiq.Gesauri autem multi ab uno Deo suppeditantur,lii quidem per Legem,illi vero ner Prophetas reuelantur. Alii vero ore Lino. Alius vero concinen hetit chordo spiritus. Cum si autem unus Dominus, est idem per hos omnes Paedan-gus. Hic est ergo quod omnia summatim complectitui praeceptiim,& ad vitam ne vult sui vobis ficiant homines, Vosque eis facite. Possunt etiam pei duo omnia praecepta comprehendi, ut dicit Domi
nus: Di LiGEs Deum tuum in toto corde tuo,& in tota anima tua,et in tota virdent tota Lex & Proidaetae Iam vero ei qui interrogauit. iid faciam ut vitae aeter
H o e F A C, inquit,& saluus eris.Veruntamen cst etiam distinctius adducenda Pridagogi benisnitas per varia & salutaria praecepta, ut ex copiosa lute& scriptur rum ordinatione capromptius inueniamus. Eli nobis qui per Mosen datus est Decalogus, simplici et unius generis elemento signi scans, casularem peccatorum at pellationem circumscribens Non moechaberis.Idola non adorabis. eris stuprum non inseres. Non si iraberis.Non dices falsum testimonium. Honora patrem uum ct matrem tuam,& ea quae illa conse uuntur, M a nobis seruanda, uaecunque
in libris legendis praecipiuntur. Porrbautem prςcipit etiam per Esaiam: LAVAM 1 est, ct mundi estote, auserte stetera ab animabus vestris colum oculis meis,discite bonum facere,quaerite iud:cium. I iberate eum qui iniuria afficitur. Iudicate o phano.& iusti scate viduam,& venite,& dis cupiemus,dicit Dominus. Multa etiam apud illos praecepta inuenerimus. quemadmodum, verbi gratia, orationis quidem circa bona opera: ORA Tro Domino accepta, dicitiari laura. Et exponitur etiam' modus orationis: VIDERIS, inquit,nudum, operi eum,&neces Larios seminis tui non desipicies,tunc erumpet mane lumen tuum,&medelae tuae cito exorientur,& ambulabit ante te iustitia tua,&gloria Dei te complectetur.Quis est autem flanctus huius orationis' TUNC CLAMABis,&Deus te exaudie Adhue loquente te, licet Ecce adsum.Deieiunio autem: CvR MAM mihi ieiunatis, ait Dominus Non hoc ieiunium ego elegi,&diem,ut homo humiliet animam suam. Ne si collum quidem tuum flexeris ut circum, & siccum accinerem substraueris ne sie iniidem vocabitis ieiunium acceptum.Quid ergo sibi vult ieiunium' Ecce hoc est inquit,ieiunium quod eleei,dicit Dominus,solue omne vinculum iniquitatis Di olue peruersos nexus violentorum contractuum, libera eos qui fiunt offensi in acceptilatione,& iniustam omnem scriDturam discerpe. Frange esurienti panem tuum&pauperes qui tecto carent introduc in domum tuam lam verbile Acrificiis inio que: Hi D Mi si multitudo sacrificiorum vestroriam , dicit Dominus. Plenus sum holocaustis arietum,& adipem agnorum,&sanguinem taurorum, & hoedorunolo,nec veneritis ut a me Videamini. Quis enim requisiuit haec de manibus vetastris, Atrium meum calcare no adiicietis, si similam afferatis. Mane incensum mihi est abominatio, neomenias vestras & sabbata non sero.Quomodo ereo ceri scabo Domino: s Ac RiriCIVM, mqtui, Domino spiritus contritus . in omodo igitur PQ. ,α
160쪽
coronabo,vel ungam unguento, vel Domino quodnam incessim o tremam' o D o M A inquit, suauitatis Deo est,cor quod glorificat eum qui ipsi ina fuit. Haec sitiit cor nae,& sicrificia &aromata,& istores Dei. Praeterea de patientia: si PE cc ΑvLN T, inquit, fratcr tuus, pium argue,& si cum pinnituerit, ei remiti e.Si s. pties in die in te peccauerit S sc pties ad te conuertatur,diccns: Me poenitet, et rcinit te. Et iis quidem qui militant, per Ioannem praecipit, ut sint ibi is stipendiis contenti, Publicanis autem,ut non amplius exigant quam sit constitutum. Iudici autem: N o MAccipius, inquit,pei sonam in iudicio. Dona enim excaecant oculos videntium,& corrumpunt verba iusta ut liberent eos qui faciunt iniuriam. Quinetiam iis qui student oeconomiae&domus administrationi: PossEssio quae paratur cum mi aquitate, minor redditur.Quinetiam de charitate: C H A R I T A s, inquit,operit multitudinem peccatorum. Et de reipublicae administratione: REDDi TL quae sunt Caesaris,Cesari:&quae fiunt Dei, Deo. De iiii eiurando autem & de iniuriae acceptae recordatione: NVNQUID EGO mandaui patribus vestris exeuntibus e terra
Aegypti, ut olfferrent mihi holocausta & caci scia Sed hoe mandavi vobis. Vnuc qui ue vestrum aditemus proximum in corde sito iniuriae acceptae ii a recordetur, falsiim iusiurandum non diligat .Quin etiam mendacibus & superbis minatur. Illis quidem ,hoc modo: VAE iis qui licunt dulce,amarum:& amarum, dulce. His v rb, sic: v As prudentes in seipus,& coram se ipsis scientes: Qui enim seipsi ini humiliat,exaltabitur:& qui seipsum exaltat, humiliabitur. Et misericordes fit iidem bea- ctos pronunciat quoniam ipsi misericordiam consequentur. Iram autem infelicem pronunciat Sapientia: O N i A M ipses quoque prudentes perdet. Iam vero ii bet quoque inimicos diligere,& in iis qui nos execrantur benedicere, orareque pro iis qui nobis insultant& nos iniuria assiciunt: Ei Qui te, inquit, percutit in maxillam, piribe ei & alteram. Et si quis abstulerit tibi tunicam, ne prohibeas quominus tollat etiam pallium. De fide autem: QV ΑΕ C V N Qv v petieritis in oratione credentes, accipietis, inquit. Insidelibus autem nihil est fidum, ut ait Pindarus. Ac famulis quidem utendum est,tanquam nobis ipsis. Sunt enim homines, sicut nos.Deus enim est omnibus liberis & semis ex aequo, si consideres. Oportet a tem fratres quoque peccantes non puta ire, sol reprehendere: QIi suo enim par cit baculo, inquit, suum odit filii im. Praeterea gloriae quidem expellit cupiditatem, dicens: v Ag vobis Pharisaei, quoniam amatis primas staes in synagogis & sesi rationes in foro. Peccatoris autem amplcctitur poenitentiam,quae peccata sequitur poenitentiam diligens. Solum enim Verbum est, in quod peccatum non cadit. Est enim peccare natura omnibus innatum S commi ine. Post peccatum autem resipiscere,non est cuiusuis hominis,sed eius qui est iure magni iaciendus. De communicatione autem: VENITE, inquit ad me omnes benedicit, este haeredes regni, v
bis parati a constitutione mundi. Esurii enim,& dedistis mihi ad comedendum: si ii iii,& dedisti mihi potum. Peregrinus eram, & me collegistis: nudus,& me operuistis: infirmus,& visitastis me. eram in carcere, & ad me venistis. Et quando fecimus aliquid horum Dominoi Ipse rursus dicet Dominus, fratrum beneuolentiam benevole in seipsum conuertens,& dicens: is o D c V N QV E secistis his paruis, mihi secistis. Et ibunt qui tales sunt in vitam aeternam. Tales fiant Verbi leges,verba consolatoria, non in tabulis lapideis,digitis Domino seriptis, sed seriptae in cordibus hominum, inquas solum non eadit interitus. Quocirca fratres sunt tabulae eorum qui erant duri cordis, ut fides puerorum imprimeretur in teneris mentibus. Amsaeautem Leges Verbo seruiebant, ad humanae naturae institutionem. Illa quidem per Mosem, haec vero per Apostolos. Julusinodi autem tradita sit per Apostolos puertialis iustitutio, mihi videtur de eo quoque genere necessario disserendum. Imo verbsit recordans dicit Paedagogus . Atque ipsi quidem eius pi aecepta rursus exponam νveluti in semine: DL post To mendacio loquimini veritatem unusquisque cum proximo suo, quoniam sumus alter alterius membra. soL non occidat se per ira cundiam vesti ain eque locum date Diabolo: Q i FVRABAT vR, no amplius iaretu