장음표시 사용
71쪽
orum X arce Xpulerunt, Epaminondas, quamdiu acta est caedes civium, domo Se tenuit quod neque malos defendere volebat, neque impugnare, ne manu SUOrum Sanguine cruentaret. Namque omnem Civilem victoriam funestam putabat. Idem, postquam apud Cadmeam Cum Lacedaemoniis pugnari coeptum St, in primis Stetit. Hujus de virtutibus vitaque satis erit dictum, si hoo Unum adjunXero, quod nemo eat infitias, Thebas et ante Epaminondam natum, et post ejus interitum, perpetuo alieno paruisse imperio contra ea, quamdiu ille praefuerit reipublicae, caput fuisse totius Graeciae. Ex quo intelligi potest, unum hominem pluriS, quam CiVitatem,
L Pelopidas, Thebanus, magis hiStoriciS, quam Vulgo,
notus. Cujus de virtutibus dubito quemadmodum X- ponam, qUod Vereor, ne, Si re eXplicare ineipiam, non vitam ejus enarrare, sed historiam videar scribereri Sitantummodo Summa attigero, ne rudibus litterarum Graecarum minus lucide appareat, quantus fuerit ille vir. Itaque utrique rei CCUrram, UantUm potero, et medebor quum Satietati, tum ignorantiae lectorum Phoebidas, Lacedaemonius, quum Xeroitum Olynthum duceret, iterque per Theba saceret, arcem oppidi, quae Cadmea nominatur, CCupavit impulSu perpaUCorum Thebanorum, qui adversaris saetioni quo facilius resisterent, Laeonum rebu Studebant idque Suo privato, non publico fecit consilio. Quo facto eum Lacedaemonii ab exercitu removerunt peCuniaque multarunt: neque eo magis arcem Thebanis reddiderunt, quod sus-
copiis inimicitiis satius ducebant eos obsideri, quam liberari. Nam post Peloponnesium bellum Athenasque devictas cum Thebanis sibi rem esse Xistimabant, et
72쪽
que factionis principes partim interfecerant, alios in exisilium decorant in quibus Pelopidas hic, de quo Seri.
bere XorSi SumuS, utSu patria Carebat.1 Ι. Hi omnos sere Athenas Se Contulerant, non, quo Sequerentur otium, Sed ii, quemque ex proXimo locum sors obtulisset, eo patriam reCuperare niterentUr. Itaque quum tempus est viSum rei gerendae Communiter Cum
his, qui Thebis idem sentiebant, diem Elegerunt ad
inimicos opprimendos Civitatemque liberandam eum, quo maximi magistratus simul tonsueverant epulari. Magnae Saepe res non ita magni copii Sunt geStae; Sed proseoto numquam ab tam tenui initio tantae opes Sunt profligatae. Nam duodecim adolescentuli Coierunt ex his, qui exsilio erant multati, quum omnino non SSentumpliu Centum, qui tanto se offerrent periculo. Qua paucitate pereulsa est Lacedaemoniorum potentia. Hi enim non magis adverSuriorum factioni, quam Spartanis, eo tempore bellum intulerunt, qui principe erant totius Graeciae; quorum imperii majestas, neque ita multo post, Leuctrica pugna, ab hoc initio perculsa, concidit. Illi igitur duodecim, quorum erat dux elopidas, quum Athenis interdiu XiSsent, Ut UeSpOraSCente
Coelo Thebas possent pervenire, Cum canibus venaticis eXierunt, retia serenteS, Vestitu agreSti, quo minore SUS-picion sacorent iter. Qui quum tempore ipSO, quo
Studuerant, pervenissent, domum Charonis devenerunt, a quo et tempus et dies erat datus.1 ΙΙΙ. Hoc loco libo interponere, etsi Sejunctum ab re
proposita St, nimia fiducia quantae calamitati soleat esse. Nam magistratuum Thebanorum Statim ad aures pervenit, insules in urbem devenisse. Id ilii, in epulisque dediti, usque eo despexerunt, Ut ne qUaerere qui dum do tanta ro laborarint. Accessit etiam, quod magis aperiret eorum dementiam. Allata est enim epistola
Athonis ab Archia, hierophante, uni ex his, Archiae,
qui tum maXimum magistratum Thebis obtinebat, in qua omnia de prosectione XSulum perSeripta erant. Quae quum jam accubanti in convivio esset data, sicut erat signata, Sub pulvinum subjiciens, in crastinum, in
quit, dissero res severas. At illi omnes, quum jam noX proceSSisset, Vinolenti ab exsulibus, duce Pelopida, sunt interseret Quibus rebus c)nsectis, vulgo ad arma li-
73쪽
bertatemque Vocato, non Solum qui in urbe erant, Sed etiam undique e agri Cone urrerunt, praeSidium Laco,. daemoniorum X arce pepulerunt, patriam obsidione liberaverunt, auctore Cadmeae occupandae partim Coiderunt, partim in XSilium ejecerunt. IV. Ho tam turbido tempore, sicut Supra docuimus, Epaminondas, quoad eum civibus dimicatum est, domiquistus fuit. Itaque haec liberandarum Thebarum propria laus est Pelopidae Ceterae sere omne Comm UneScum Epaminonda. amquo Leuctrica pugna, impera 2 toro Epaminonda hic fuit dux deleetae manUS,AEUB prima phalangem proStravit Laeonum. Omnibus praeterea poriculis affuit Sicut Spartam quum oppugnaVit, alterum tenuit Cornu quoque MeSSena Celeri u reStitueretur, legatus in Persas est prosectus Doniquo haec fuit
altera persona Thebis, sed tamen Seeunda ita, ut proxima esset Epaminondae. V. Conflictatus autem est Cum adversa fortuna. amos initio, sicut ostendimus, XSU patria CarUit, et, qUum
Thossaliam in potestatem Thebanorum cuperet redigere, legationisque jure satis teolum se arbitraretur quod
Alexandro Pheraeo simul cum Ismenia comprehensus in vincula Corieotus est. Munc Epaminonda recuperaVit, bello persequens Alexandrum Post id sactum numquam is animo pineari potuit in eum, a qUo erat violatus Itaque orsuasit Thebanis, ut subsidio Thessaliae proficiSeerentur, tyrannosque ejus expellerent. Cujus belli quum ei summa esset data, eoque Um Xercitu prosectus esset, non dubitavit, simul ac conspeXit hostem, confligere. In quo proelio Alexandrum ut animadvertit, incensus ira equum in eum concitavit, proculque degreSSUS a Sui Corieotu telorum confossus concidit. Ἀtque hoc Secunda victoria accidit: nam jam inclinatae erant tyrannorum Copiae. Quo acto omnes Thessaliae civitatos interfectum Pelopidam coronis aurei et statuis aeneis, liberosque ejus multo agro donarunt.
74쪽
I. Agesilaus, Lacedoem9niuS, quum a Ceteri SCripto. ribus, tum eximie a aenophoni Socratico Collaudatus St: eo enim usus est familiarissimo. Hic primum de regno cum Leotychide, fratris filio habuit contentionem Mos est enim a majoribus Lacedaemoniis traditus, ut duos haberent Semper regeS, nomine mugiS, quum
imperio, ex duabus familiis Procli et Eurysthenis, qui
principes ex progenie Herculis Spartae reges fuerunt. Harum X altera in alterius familiae locum fiori non licebat. Itaque utraque suum retinebat ordinem. Primum ratio habebatur, qui maximus natu esset e liberis ejus qui regnans deCessisset. Sin is virilem eXum non reliquisset, tum deligebatur, qui proXimu eSSet propinquitate. Mortuus erat Agis rex, frater Agesilai. Filium seliquerat Leotychidem, quem ille natum non
agnorat eumdem moriens Suum esse dixerat. Is de honore regni Cum Agesilao, Suo patruo, Contendit neque id, quod petivit, ConSecutus est. Nam Lysandro Suffragante, homine, ut ostendimus Supra saetioSo his temporibus potente, Agesilau antelatu eSt. II. Hic simulatque imperii potitus est, perSuaSit La-Cedaemoniis, Ut Xereitum emitterent in Asiam, bellumque regi facerent docens, Satius eSSe in A Sia, quam in Europa dimicari. Namque fama Xierat, ArtaXerXem Comparare luSSe pedeStreSque exercituS, quo in Graeciam mitteret. Data potestate, tanta celeritate usus est, ut prius in Asiam Cum copiis pervenerit, quam regii Satrapae eum Seirent proseCtum. Quo saetum est, ut
omnes imparatos imprudentesque offendorol. Id ut cognovit Tissaphernes, qui Summum imperium tum inter praefoctos habebat regios induetas a Lacone petivit,
Simulans, Se dare peram, Ut Lacedaemoniis eum rege conveniret; re autem Vera ad Copias Comparandas: easquo impetravit trimeStreS. Iuravit autem Uterque,
a sine dolo inducia conservaturum. In qua pactione
75쪽
summa fide mansit Agesilaus Contra ea TiSSaphernes
nihil aliud, quam bellum comparavit. Id sis sentiobat
Laco, tamen jusjurandum Servabat, multumque in eo Se consequi dicebat, quod Tissapherne periurio Suo et homines suis rebus abalienaret, et deos sibi iratos redderet; Se autem conservata religione Confirmare exercitum quum animadverteret, deorum numen facere e-
Cum hominesquo sibi conciliari amiciores, quod his
Studere ConSueSSent, quos ConServare fidem viderent.
III. Postquam induciarum praetorii dies, barbarus, non dubitans, quod ipsius erant plurima domicilia in
Caria, et ea regio his temporibus multo putabatur locupletissima, eo potissimum hoste impetum sueturOS, Omne Sua Copia eo Contraxerat. At Agesilaus in Phry 2gIam e Con Vertit, eamque priu depopulatUS St, quam TiSSapherne Usquam se moveret Magna praeda militibus locuplotatis, Ephesum hiematum Xereitum reduxit, atquo ibi officinis armorum institutis, magna industria bellum apparavit. Et quo studiosius armarentur inSigniuSque ornarentur, praemia propoSuit, quibus donarentur, quorum egregia in ea re fuisset industria. Fecit idem in exercitationum generibus, ut, qui ceteris praeStitiSSent, eos magnis afficeret muneribus. His igitur rebus effecit, ut et ornatissimum et eXercitatissimum haberet exorcitum. Hui quum tempus eSSet ViSUm, Copias Xtrahere ex hibernaeulis, Vidit, Si, quo esset iter facturuS, palam pronuntiaSSet, hoSte non credituros, aliasque regiones praeSidiis occupaturos, nee dubitaturOS, aliud ess facturum, a pronuntiasset. Itaque quum
illo Sardois iturum se dixisset, Tissaphernes eumdem Cariam defendendam putavit. In quo quum eum opinio sesellissset, victumque se vidisset Consilio Sero ui praesidio prosectus est. Nam quum illo venisset, jam Agesilaus, multis locis eXpugnatis, magna erat praeda poti-tUS. Laeo autem, quum Videret, hostes equitatu Superare, numquam in Campo sui secit potestatam, et his locis manum Conseruit, quibus tu pedeStre Copiae Ualerent. Pepulit ergo, quotieSCUmque CongreSSUS St, multo majore adversariorum optas, et sic in Asia
Versatus est, Ut omnium opinione Victor duceretur.
IV. Hi quum jam animo moditar0tur proficisci in Persas, at ipsum regem adoriri, nuntius ei domo vanit
76쪽
ephorum missu, bellum Athenienses o Boeotios indixisse Lacedaemoniis : quare senire ne dubitaret. In hoo non minu ejus pietas Suspicienda est, quam virtus bellica: qui, quum victori praeesset exercitui maXimamque haberet fiduciam regni Porsarum potiundi, tanta modestia dicto audion fuit jussis absentium magiStratuum, Ut Si privatus in comitio esset Spartae . Hu eXemplum utinam imperatores nostri sequi voluissent sed illuc re 3 deamus. Agesilaus opulentiSSimo regno praepoSuit bonam Xistimationem, multoque gloriosius duxit, Si instituti patriae paruisset, quam si bello SuperaSSet Siam. Hac igitur monto Hellespontum copias trajeeit, tantaque USUS est Celeritate, ut, quod iter XerXe anno Vertente consecerat, hic transierit triginta diebus Quum jam haud ita longo absesso a Peloponneso, obsistere ei Conati sunt Athenionses et Boeotii, Ceterique eorum Socii, apud Coroneam : quos omnes gravi proelio Vicit. Hujus vio-toriae se maxima sui laus, quod quum plerique e fuga se in templum Minervae ConjeCiSsent, quaerereturque ab eo, quid his fieri vellet, etsi aliquot vulnera acceperat eo proelio, et iratus videbatur omnibus, qui adversus arma tulerant, tamen antetulit irae religionem, et eos vetuit violari. equo oro hoc solum in Graecia secit, ut templ a deorum sancta haberet; sed etiam apud barbaros summa religione Omnia Simula ra raraSque On-8 Servavit. Itaque praedicabat, mirari Se non aerilegorum numero haberi, qui Supplicibus eorum oeutSSent; aut non gravioribus poenis asse qui religionem minuerent, qUam qui sana poliarent.
V. Post hoc proelium collatum est omne bellum circa Corinthum, id0oquo Corinthium est appellatum. Hic quUm Una pugna decem millia hostium, Agesilao duco,
CeeidiSSent, eoque facto ope adversariorum debilitatae viderontur : tantum abfuit ab insolentia gloriae, ut commiseratus sit ortunam Graeciae, quod tam multi a se victi vitio adversariorum Concidissent: namque illa multitudine, si inna mens esset, Graeciae Supplicium Persas dare potuisso. Idem quum adversarios intra moenia CompuliSSet, et, ut Corinthum oppugnaret, multi hortarentur, negavit, id suae Virtuti Convenire se enim
eum esse dixit, qui ad officium peccantes redire cogeret, non, qui urbes nobilissimas expugnaret Graeciae. Nam
77쪽
m, inquit, eo eaeStinguere voluerimus, qui nobiscum ad nersus barbaros Steterunt, OSmetipSi no expugnaverimuS,
Gis quiescentibus. Quo facto Sine negotio, quum voluerint, OS O rament.
VI. Interim accidit illa calamitas apud Leuetra Lacedaemonii quo ne proficiSCeretur, UUm a pleriSque ad Xeundum premeretur, ut Si de Xitu divinaret, Xire noluit. Idem, quum Epaminondas Spartam oppugnaret,eSSetque Sine muris oppidum, talem Se imperatorem praebuit, Ut eo tempore omnibus apparuerit, nisi ille fuisset, Spartam futuram non fuisse. In quo quidem discrimine celeritas ejus consilii saluti fuit universis. Nam quum quidam adoleseentuli, hostium adventu perterriti, ad Thebanos transfugere vellent, et locum Xtra urbem editum cepissent Agesilaus, qui perniciosissimum ore videret, Si animadversum SSet, Uemquam ad hostes transfugere Conari, Cum Sui eo enit, utque,
ut si bono animo secissent, laudavit ConSilium eorum, quod eum locum occupassent, et se id quoque fieri debere animadvertisse. Si adolescentulos simulata laudatione eeuperavit, et adjunctis de suis comitibus locum tutum reliquit. Namque illi, aucto Umer eorum, qui
que libentius, quod latere arbitrabantur, qUBe Cogitarunt. VII. Sin dubio post Leuctricam pugnam Laeedaemonii Se numquam resecerunt, neque pristinum imperium reQUperarunt quum interim Agesilaus non destitit, quibuSeumque rebus posset, patriam UVare. Nam quum praecipue Lacedaemonii indigerent pecunia, illes omnibus, qui a rege defecerant, praesidio fuit a quibus magna donatu peeunia patriam sublevavit. tquo in hoo illud inprimis fuit admirabile, quum muXima Unera se ab regibus, et Unastis, Civitatibusque Conserrentur,
quod nihil umquam in domum suam contulit, nihil dovictu, nihil de vestitu Laeonum mutavit. Domo eadem fuit contentus, qua Eurysthene', progenitor majorum SUOrum fuerat USUM: quam qui intrarat, nullum signum libidinis, nullum luxuriae videre poterat Contra ea plurima patientiae atque abstinentiae. Si enim erat instructa, ut nulla in se differret cujusvis inopis atque privati. VIII. Atque hi tantus vir, ut naturam autri m
78쪽
habuerat in tribuendis animi virtutibus, si maleficamnaotus est in corpore fingendo. Nam et statura fuit humili, et Corpore exiguo, et Claudus altero pede . Quae res etiam nonnullam afferebat deformitatem atque ignoti, aciem ejus quum intuerentur, Contemnebant; qui
autem Virtute noverant, non poterant admirari Satis.
Quod ei usu venit, quum annorum Ctoginta Subsidio Tacho in AEgyptum iisset, et in aeta Cum Sui ne UbutS-set Sine ullo tecto Stratumque haberet tale, Ut terr9 tecta SSet Stramentis, neque huc amplius, quam pellis esset injecta eodemque Comites omne a CubuiSSent vestitu humili atque obsoleto, ut eorum ornatu non modo in his regem nemino significaret, Sed hominis non beatissimi suspicionem praeberet. Hujus de adventusam quum ad regio ESset perlata, Celeriter munera eo cujuSque generis Sunt allata. His quaerentibus Agesilaum vix fides saeta est, unum esse e his, qUi tum C- cubabant. Qui quum regis Verbis, quae attulerant, dedissent, ille praeis vitulina et hujusmodi genera opsonii, quae praesens tempus desiderabat, nihil coepit unguenta Coron RS, Se Undamque mensam Servis dispertiit; cetera reserri jussit. Quo facto eum barbari magis etiam Contemserunt, quod eum ignorantia bonarum re- rum illa potissimum sumpsisse arbitrabantur. Hi quume aegypt Verteretur, donatus a rege eetanabido
ducentis viginti talentis, quae ille muneri populo Suo daret, veniSSetque in portum, qui Menelai Vocatur, jacens inter Cyrenas et AEgyptum, in morbum implicitus docessit. Ibi eum amici, quo Spartam acilius perferro possent, quod me non habebant, cera circumfuderunt, atque ita domum retulerunt.
1. Eumenes, Cardianus. Hujus si virtuti par data esset fortuna, non ille quidem major, sed multo illustrior atquo etiam honoratior quod magnos homines virtut
79쪽
metimur, non fortuna. Nam quum aetas ejus incidisset in ea tempora, quibus Macedones florerent, multum ei detraxit inter hos viventi, quod alienae erat civitatis; neque aliud huic defuit quam generosa stirps Etsi illo domestico summo genere erat: tamen Macedones eum sibi aliquando anteponi indigne serebant; neque tamen non patiebantur inCebat enim omnes Cura, vigilantia, patientia, calliditate et celeritat ingenii. Hic peradolescentulus ad amicitiam accessit Philippi, Amyntae filii, brevique tempor in intimam servenit familiaritatoni Fulgobat enim jam in adolescontulo indoles virtutis taquo eum habuit ad manum scribae loco: quod multo apud Graios honorificentius St, quam apud
rii scribae existimantur at apud illo e Contrario nemo ad id ossicium admittitur, nisi honesto loco, et fide et industria cognita quod necesse est omnium Consiliorum eum esse partiCipem. Mune loeum tenuit amicitiae apud Philippum annos septem Illo interfecto, eodem gradu fuit inpud Aloxandrum annos tredecim. Novissimo tempore praefuit etiam alterae equitum alae, quae Hetaerico appellabatur Utrique autem in Consilio semper affuit, et omnium rerum habitus Si partieepS. II. Aloxandro Babylone mortuo, quum regna singulis 1 familiaribus dispertirentur, et Umma rerum tradita eS-sset tuenda eidem, cui AleXander moriens annulum suum dederat. Perdiccae: AEX quo omne Conjecerant, eum regnum ei Commendasse, quoad liber ejus in suam tutelam pervenissent: aberant enim Craterus et Antipator, qui antecedere huno Videbantur mortuus erat Hephaestio, quem unum Alexander, quod acile intelligi posset, plurimi securat; hoc tempore data est Eumeni Cappadocia, sivo potius dicta. Num tum in hostium erat potestatu Hunc sibi Perdiccas adjunxerat magno studio, quod in homine fidem et industriam magnam videbat: non dubitans, Si eum pellexisset, magno usui sors sibi in his rebus, quas apparabat. Cogitabat enim, quod sere omnes in magnis imperii Con UpiSCUnt, Omni iam partes Corripere atque Complecti. eque pro hoc illo solus secit, Sud ceteri quoque omnes, qui Alexandri uorant amici Primus Leonnatus Macedoniam praeoCCUpare destinaverat. Hic multis magnisqu0 pollicitationibus
80쪽
persuadere Eumeni studuit, ut Perdiceum desereret, o secum sacero societatem. Quum perdueere eum non p Set interficere conatus est; et secisset, nisi ille clam noctu e praesidiis ejus effugisset. III. Interim conflata sunt illa bella, quae ad internecionum post AleXandri mortem geSta Sunt, omnemUΘConcurrerunt ad Perdiceam opprimendum. Quem etsi infirmum videbat, quod unus omnibus reSistere Cogebatur, tamen amiCum non deSeruit, neque SalutiS, quam fidei fuit cupidior. Praefecerat eum Perdiccas ei parti A Side, quae inter Taurum montem jacet atque Hellespontum, et illUm Unum oppoSuerat Europaei adverSariis ipse AEgyptum oppugnatum adversu Ptolemaeum erat prosectus Eumenes quum neque magna CopiuS, neque firmas haberet, quod et ineXercitatae, et non multo ante erant Contractae adventare autem dicerentur Hellespontumque transisse Antipater et Craterus magno Cum exercitu Macedonum, viri quum Claritate, tum uSu belli praestantes Macedones vero milite ea tuno erBnt fama, qua nune Romani seruntur : etenim semper habiti sunt sortissimi, qui summam imperii potirentur: Eumenes intelligebat, si opis Suae CognoSSent, ad VerSUS quo dueerentur, non modo non ituras, Sed simul cum
nuntio dilapsuras. Itaque hoc ejus fuit prudentissimum consilium, ut deviis itinoribus milites duceret, in quibus
Vera audire non possent, et ix perSuaderet, Se Contra
quosdam barbaros proficisci. Itaque tenuit hoc propositum, et prius in aciem exercitum eduXit proeliumque Commisit, quam milites sui scirent, Cum quibus arma conferroni. Effecit otiam illud locorum praeoccupatione, ut equitatu potius dimicaret, quo tu Valebat, quam peditatu, quo erat deterior.
tum dio esset pugnatum, Cadit Craterus duX, et eoptolemus, qui Secundum locum impori tonsebat Cum hoc concurrit ipse Eumenes. Qui quum inter se complexi in terram ex equi decidissoni, ut facito intelligi posset,
inimica mente ContendisSe, animoque magi etiam UgnaSSe,AEUum Corpore, non prius distracti Sunt, quam alterum anima reliquerit. Ab hoc aliquot plagis Eumenes Vulneratur, neque eo magis e proelio XoeSSit, sed