장음표시 사용
31쪽
Primo,quod ad Capitis dispositionem ,haee ut idem Galenus explicat , comprehendit Μagnitudinem , Figuram, dc Capillos, quibus Caput i plum obtegitur. A magnitudine enim, vel parvitate Capitis, sicut etiam ab ejusdem figura , arguitur Formatricis virtutis rQbur, aut languor, in prima membrω1um formatione ue necnon materiae seminalis Consormitas, vel difformitas 3 aptitudo, vel ineptitudo, de qua infra. Α Capillis vero coloris, & temperiei naturalis constitutio, ac materiei,unde illi progignuntur , conditio,ut propterea ab illis colligere liceat,an totius caripitis, & Cerebri valetudo bona sit, vel mala . Secundo, quod ad virtutem, vel vitium Sensilium operationum, Oblervandum, an illae validae, vel imbecilles sint. Proiensilibus autem operationibus intelliguntur, quinque seasus externi, cum sensu interno , qui ponitur communis judex illorum . Quam ob rem ab horum sensuum perspicacitate, colligitur pariter caloris robur, & bona tempe-aiei dispositio, contra vero , ex contraria eorumdem habitudine. Tertio, quod ad operationes activas, pro illis intelligendi sunt motus omnes Praesertim arbitrarii, qui ad actiones reducuntur, juxta doctrinam Arist. 2. de animae ubi movere quoddam agere dicitur, sentire vero quoddam pati: quare qui motum velociorem , & validiorem exercent, calidi dicuntur , qui vero tardum, ac debilem , frigidi, Quarto, quod ad operationes Principatum obtinentes, ponuntur istae quaecumque princedunt ab Imaginatrice, Ratiocinatrice , &Nemoratrice: nam quemadmodum istae bene , vel male se gerunt, sis sariter variam designant Cerebri constitutionem3 unde acutiori judicio praedisi, calidiores observantur 3& ex Galeno Commentario suer Bbrum de Natura Humana,eubi viget acuta, & veloκRatiocinatio, ibi quosve calor vegetior indi-Catur e contra Senes immemores fiunt, quia
cerebro labefactantur.Dicuntur autem he facultates Priocipatus habentes grece ιγμον- Hegemonicae, quia caeteris nobiliores, iuperioresque sunt, atque in omnes sensus externos , dc in motus corporis imperium su- sinent, si cum arbitrio conjungantur, Quinto, ex facultatibus naturalibus Signa quoque Cerebri desumuntur ι si quidem Cerebrum , ut pars vivens, eget nutrimento , quo increscat, vigeat, & operetur: illud que debet apponi, atque in eius substantiam converti jndeque excrementa , quae emergunt a convenienter repurgari 3 Quamob
rem, si haec perperam fiant, debile cere
brum indicatur, quemadmodum experimur in Senibus , alitique Capite imbecillibus εunde Hippocrates q. apbori . a. dixit, eos, qui natura nares nacti sunt humidiores, minus sana frui constitutione iDenique a Iuvantibus, & Nocentibus i dicia quoque lumuatur ι puta si a calefaciem tibus de Aere, Cibo, Potu, caeteritque Caput , Cerebrumque incalescat, ad calidum
illud inclinare judicabitur: dc si a frigefacientibus frigefiat , ad frigidum . Ita de aliis. Sic contra si frigorifica alterantia prosint , illud ad calidum esse intemperatum de lignabitur ι ad frigidum vero, si a calorificis foveatur.
XI. in Galeno. De parvitate , magnitudine Capitis.
iadicium a magnum vere non necessario in
dicat bonam Cerebri constitutionem e sed fquidem ob insitae virtutis robur, quae multam , atque optimam materiam efformav
rit, eveniat, optιmum est signum p at si Gmateriae tantum multuuiuem , haudquaquam bonum. Distinguenda vero sunt haec, re figura ipsa , o, ex his , quae ab eo habent ortum . A figura quidem ipsa , si concinna e semper enim hoc bonum es Fgnum . Ex bis autem , quae ab eo ortum ba
bent , si valida est cervix, si alias vis
bus optime constet, atque omui praeterea ne
vos a substantia boni tat habitus , ac roburbabeat intentiam. Propria autem Capitis. gura es , veluti si excogitares labaeram emquisite rotundam ex cera sonsructam , devia ter utrimque depressam. In hac enim necesse es , ut poseriores , yrioresve partes magis gibbae fiant , quam Dbsrae eouveniant: quae
vero utrimque conMunt, magis rectae.
Iudae si ea , quae secundum ore ut eminem tia , aliquatenus minuantur , ut intueri
oportet nervos , atque cervicem inam cum
ossibuι aliis. Nam s seeundum naturam comβιterint, materiae defectu, non virtutis imbecillitate hoc eontingit: ilus vero non recte se babentabus , prine tum es debile . Sed magna ex parte defectus, qui occipiti eveniunt, consequitur eorum, quae anις diximus, imb
32쪽
e illitas, rarissime ast alito evenire eonsuevit. Caput etiam, quod se undam occiρut in acu.tiem tendie, animadvertere oportet, ii somadhibitis di inguendi rationibus, quou antea in Capite grandiori facto utebamur. Ut urimum vere, Ο bie optimum es signum , figura eoneiana Cerebian, quod nonsulti πι- diei posterius Cerebram appellare consueverunt, quemadmodum , posterius existit ea futura, quae raea litterae Δ formam babet
ictinctam . M vero hujusmodi pars spinatis
medullae strinermum ,-ejus ratione Ner Fum omnium , qui in toto animati sunt activi.
Tria autem pars posterior per se i am paucora modum sensitivor obtinet vervos , plurimos vero activos . swuti anterior se tivos, quidem plurimos , paucos admodum actιπον. suare Θι bene fuerit affecta utraque pars , ν usas habebunt propagines . T. I 5. Eadem quoque a malones adbibendae sunt ad partes Capriis anteriores, ad frontem attinenter, qus etiam ad posteriores ἰ earumdemque, O parmiatem, ον magnitudinem inspicere oportet, atque itidem figuram, sensus ibi euiseatos , risum , Gustum, atque odoratam . Haec enim se invicem indicant , atque testantur, Os quae a principiis oriuntur, principii virturem , ἐν vitiam et prιncσιum ea, quae ab ipso nascuntur.
PARA PER FI s. E Narratis generibus Signorum, pro Cereis
bri intemperierum dignotione, incipit nunc singula examinare. Et quonam Capitis dii positionem ex magnitudine, Ac figura, atque capillis , sumendam esse dixit, proinde a magnitudine, & parvitate Capitis exordium facit. Et quidem neque parvum,neque magnum Caput probat: ea tamen differentia, quod parvum vitiosae constitutionis Cerebri proprium sit indicium, magnum vero, non necessario bonam constitutionem indicet 3 posse tamen hanc optimam designare, si nimirum in prima generatione a robore sormatricis virtutis magnum constructum sit. At vero si solum a copia materiei tale sormatum sit,eirca virtutis sermatricis vigorem , haudquaquam bonum magnum Caput esse praenunciat. ur autem haec duo internoscantur, num scilicet a sermatrice valida, an vero ampla materiei solum, magnum Caput o
tum sit, prospicienda subdit esse figuram, &ea, quae ab ipso Capite ortum habent ἔ unde si figura Capitis concinna sit, bonum erit in. ditium 3 sicut pariter si Cervix valida, atque alia ossa capiti adiacentia sint optime con-α Metti OP. Med. Tom. V.
structat Ac demum si Nervi inde prodeuntes,
validi fuerint, adeoque in sensu, & motu robur ostendant. Quaenam autem debeat eme Capitis figura , ut concinna dici possit, in. dicetque bonam Cerebri constitutionem, d
clarat his verbis: Heluti fi exeogitares Dbγram exquisite rotundam ex cera confl-ctam , paulatim utrinque depressam . Et ra. tionem affert , quia in rati figura me se es, ut posteriores, anteriores partes plus
gibbae fiant, quam Dbaerae conveniat ἰ qua
vero xtrinque eonfissunt , magis rectae . Et
sensus est , quod Caput ita fisuratum, cum non sit persecte globosum , sed quodammodo oblongum, adeoque aliquantulum in lateribus , seu temporibus depressum sit , ut in anteriori, re posteriori parte exuberans evadat pro operationibus sensitivis, ac motivis, valde conferens, & accommodum. idipsum confirmat 9. de usu partium cap. II. ubi docet, debere Caput oblongum esse, ratione eorum, quae a cerebro exorium tur , nervorum nempe, mam miliarium caruncularum , spinataeque medullae, quae per Capitis longitudinem ante , retroque liberius procedant. Decuit praeterea Caput gi hosam figuram aliquantisper referre, tum ut cerebrum, ob sphaericae figurae capacitatem , commodius complectemur, tum e iam , ut illud ab externarum aerumnarum incursionibus securius tutaretur, cum apud omnes exploratii simum sit, ovales figuras ad verius nostiles insultus tutiis mum esse munimentum. Uerum licet in lateribus exis
pediens fuerit Caput aliquantisper deprimi , non tamen hujusmodi depressio tanta esse debuit, ut si profundior ῆret, Cerebri venistres, aliosque meatus angustiores redderet, non line gravi Cerebri laesione. Cm autem Caput magnum , praesertima robusta sorinatrice constructum, bonum sit , ratio est, quia continet magnam Cearebri molem : ubi vero Cerebrum mole main jus est , ibi quoque operationes animales emeaciores iunt, ob abundantiores spiritus, solidioremque nervorum constitutionem, ac medullaris substantiae quantitatem. Atque hine etiam patet, cur parvum Caput malum dicatur, quia ventriculi in eo anguinstiores, Spiritus parciores, Nervi valde exi
les , 8c medullaris substantia modica est . Uerum , quae de magnitudine, & parvitate Capitis a Galeno dicta sunt, magnam peperere apud Auctores , oc praesertim Physiognomiae, & Anatomes peritos , dissensionem : cuinam scilicet Capiti , magnone, an Parvo latu tribuenda sit. Aristo eles C enimi
33쪽
enim 3α sect. problem. 3. parvum Caput
commendare vidςtur ι siquidem inquit, pruden Ussimum animantium esse Hominem, quia Capite minimo est e subditque, inter Homines imos, qui minori sunt Capite, prudentiores esse, quam qui iunt grandiori At vero ιο P0 gnomicis cap.ς. text. ρ
nuit. Contrarium vicietur assirmare , dum
3it, quod qui habent munum Caput, sensati lint , dc reserantur ad Canes , puta Venaticos 3 qui vero parvum , insensati ,& reserantur ad Asimos, Galenus vero tum 'hic , tum alibi , dc praefertim 6. Nudem.
comment. I. text. 3. parvum Caput nullo modo probat, commendatque magnum. - Couati sunt plerique contradicentes hos
Auctores conciliare . Et quidem nonnulli dixerunt , Λristotelem in Probi. loeutum
esse de parvitate humani Capitis , iacta
comparatione ad capita caeterorum Anima.
lium; Galenum vero egisse de parvitate Ca pilis inter homines solum considerata: a tamen Λristoteles ibidem , adhuc inter homines , prudentiores esse ait, qui Drvo sunt Capite, quam qui grandiori ι undet non Q-lum comparat Caput humanum cum δε-ktibus Brutorum , sed capita Hominum inter sele : quod etiam notavit Septatiussi per expositione pracciorum Problematum. Existimarunt alii, Aristotelem pro parvo Capite excarnem,& macilentum intellexisse:
Galenum vero, quod ob calvariae modicam capacitatem, paucam Cerebri molem comtinet 3 Ita prae caeteris exponunt concili tor, dc Foroliviensis, atque ex his Laurentius I G. Anatome c. I. itemque Ioan: Baptista
Porta in sua Physiognomia Bb.2. cap. I. Sed di hos rejicit quoque relatus Septatius, quia quae sensu effugiunt, dignosci non possunt ,
ex eodem Galeno hoc eodem opere , c.IS. Aliter dissensionem hanc conciliat San rius hoc loco. Ait enim, Galenum pro parvo Capite intelligere parvum improportionatum per magnum vero Optimae constituti
tis intelligere proportionatum I proporti nem autem istam conserendam esse ad relis quas adjunctas partes Capitis, & Cervicis. imo totius Corporis. Sed suam quoque patitur dissicultatem, nam Galenus agit de parvo, dc magno Capite naturali, non monitruoso: modo si parvum considerasset improporti
natum , prosecto illud monstruqsum esset. Septatius loco calato Aristotelem inquit
commendata parvum Caput cinn minimo recessu a mediocritate, Galenum vero non
proba me illud cum magno recessu ab eadem: laud me e converso munum a non quidem nimiae molis, sed ad medioeritatem aec dens : unde labdit, utrumque commendasse Caput mediocre . At hoc Natis fingit ,
cum Galenus revera opposuerit magno C piti parvum , nulla iacia mentione de mediocri . de quo nulla poterat esse dissicultas , quia quod in cunctis rebus medium , & -- deratum est, optimum pariter statuitur. Melius igitur, dc magis cohaeretur Galeno, dicamus, magnitudi m , dc parvit rem capitis conside rari pol e cum duplici victito, altero quidem materiei, ex qua Caput etarmatur, dc altero virtutis formatricis. Si parvum Caput is um ex desectu virtutis, illex desectu materiet,proculdubio malum semper e dc in hoc sensu improbat illud hoc I co Galenus. Si vero parvu sit ex desectu materiei , non autem ex desectu virtutis sorm tricis , tunc reprobandum minime erit, pra
sertim si deficiat solum in ossibus, non autem in lubstantia medullari Cerebri. Magnum econtra, si reserat tantummodo magnitudinem materiei sine robore formatricis viri tis , si m ili ter malum eiis at si molem exhi. at cum robore virtutis, quod dignoscetur ex concinna figura, ct em sol id ita te, firmis tudineque ossium adjunctorum , Optimum plane judicabitur. Quamobrem ea solum Cainpita vitiosa iunt, quae inconcinnam constitustionem,difformemque structuram sortiuntur, quoniam argu i languorem formatricis vi tutis , nequeuntis partes Capitis exacte comiarmare . Uel brevius dicas,quod Aristoteles improbat Caput magnum magnitudine ossium, quale est Brutorum ι Galenus vero commondat magnum mole Cerebri I quale humanum esse debet, quod ex observatione Anatomicorum sextuplo fere exuperat reliquorum Animalium Cerebella. Sed liceat nunc, arrepta hinc occasionem
magnitudine,de figura Capitis,quidquid Physiognomici collegerunt, ad mores, Ac naturas Corporum dignoscendas breviter reserre . cum eη Galeno animi mores Corporis temporaturam tequantumquod sane valde utile existimandum cunctis Medicinae Prosessioribus . . Et quidem pravissimum Caput omnino m
lum,dc indecens existimatur,documento Aristotelis eit. c.9. suae Phisognomiae: Stolid rum enim proprium eit indicium; Bubalonamque, Camelo, Struthioni, Pantherae ,
Anseri, aliisque stolidis Animalibus Caput .
admodum parvum inest, Cerebrumque minimae molis. Addit pariter D. Th. Comm. in
vissimi Capitis homines secundum aliorum membrorum proportiouea, impetuosos esse,.
34쪽
Iraeundos, indociles, ae violentos quod et-tiam confirmant Porta, Claramontius, di Honoratus Ni Metius , ex eo potissim lm4 , quia in parvo Capite minimum Cerebrum in. enitur, adeoque ductus Ormes angustissimis
ruamobrem spiritus, halitus, & vapores, ac inguis ipse, facili negotio in talescunt, de
Cerebri operationes prompte admodum rurbantur , atque ad violentas actiones commo
ventur, di impelluntur: hujus Cerebri parvitatis participes sunt foeminae. Acutum Caput, seu Pineatum, ex eodem Aristotele ibidem, invereeundi signum est: igneam enim arguit temperiem,quippe ignis motum, dc conditionem imitatur ad formam pyramidis, seu coni assurgentis: tales enim audaces sunt, de temerarii, adeoque inver eundi ι de qua Capitis figura mentionem secit Hippocrates s. epiae seta. I. teri. 3. Capue plus iusso magnum pessimum qu que eu, si poetissimum ad caetera membra m. proportionem habeat: arguit enim nimium numoris in ejus sormatione collectum esse , ac illius meatus qnodammodo gravari, re obstrui 3 unde est quacumque causa facile novis humoribus, & vaporibus oppletur,& lethargicas affectiones contrahat . Designat etiam sensuum hebetudinem , dc mentis st liditatem exemplo Capitatorum animalium,
ut sunt Asini, Noctuae Aves, Cephali, Ura-nolcopi, aliaque Animalia relata a Io: Baptista Porta in sua ει unomia naturali, quae stolidi m ma sunt. Quod si caput maximum appareat, sed Cerebrum in eo contentum minimum sit, pejus erit: nam tanta OLsium moles Cerebrum gravat,estque hoc elus oneri ferendo, atque operationibus Λnimalibus rite peragendis insuffciens Iuxta quem sensum intelligendus Aristoteles, qui homines parvo Capite retulit ad Asinos; non quod hi magno Capite non sint praediti,sed quod in magno Capite minimum Cerebrum contuneant.Hinc sertur Vitellium maximi Capitis Imperatorem, millum, δc ignavum suisse.
Non adeo magnum Caput, imo aliquanti Dper ad parvum inclinans, parvitate visum snon Cerehri, cum concinna figura, prudentiae,fidelitatis,calliditatis,& versutiae signum ponitur, ut in Cane, Vulpe, Simias eurus ma-llitudinis fuisse sertur Caput Aristotelis; in
enim praevalet ealor, cum naturali sor- matricis virtutis vigore . adjunctus tamen siecitati, cujus causa partes externae, dc M. sa extenuantur; internae vero, &praesertim Spiritus, ct Sanguis exacuuntur ,
Aliquando demum majus Caput, Orebri potius mole, quam ossibus , dc carnibus ,
omnium optimum observaturi Sieut enim virtutis robur, caloris vigorem , 3e aptam materiam arguit; sic pariter denotat sensuum internorum, & externorum perspic citatem , animique constantiam , ac sortit
dinem. Aristoteles, Ac Io: Baptista Porta comparant ejuscemodi capite praedictos C nibus sagacibus, venalitis, S Uerlagis diactis, quibus Capur amplius, & frons latior inest . Huius capitis genere praedictos Plat nem, Ae Hippocratem fili mearemt,ut etiam te statur idem Io: Baptista porta. Et de his satis.
Praeter totius Capitis magnitudinem, de figuram eonsiderat quoque Galenus anterio rem , Ac posteriorem illius partem, Synei iaput scilicet, di occipur, atque ait, occi put non secus, ac totum Caput, vel debito minus , velisito majus esse potis. Et quidem si incipitis emanentia longe lolito mi nor sit, oportebit observare ea , quae ab Ocacipite oriuntur, nem re Cervicem , Spina tam medullam, de Nervos, quae si secun dum naturam constiterint, hoe est , si recte se habuerint in duritie, de mole, praedictus in diminutione defectus erit ob solam mat riei deficientiam, neutiquam vero ob forma tricis imbecillitatem , ideoque minus malum erit: contra vhro illis non recte se habentibus, principium eorum , nempe Cerebrum, debile designabitur , simulque infererurtum materiae inopia, tum formatricis viri tis languor 3 quare longe maius malum esto Adjicit praeterea magna ex parte deiectus , qui occipiti eveniunt, consequi imbecillitatem Cervicis, Spinatae medullae, dc Nervorum 3 rarissime vero contingere, quod cum oecipitis desectu robur coniungatur emrum , quae ab ipso exoriuntur. ἀQuod autem spectat ad vitium in augine to e Caput secundum inciput in acutiem tendens, adeo ut turbinatum videatur, si pari modo adjacentia ossa , Spinam , de Nervos bene se habentia obtinuerit , num 3 malum e contra, si praedicta haec male se habent. At cuius partis, cujusve mali generis indicium sit, docet inferius Gai nus, ejusmodi bonitatem, vel malitiam ad Cerebellum pertinere, quod a Sutura tam
doiden comprehenditur, necnon ad Operaritiones ι quae a Cerebello potissimum profiεciscuntur, quales sunt operationes motivae Peum Nervia Cerebello provenientes ad mo
ius potius conserre videantur; a sieute
35쪽
converis procedentes a Cerebro potius adsensus perficiendos inservire. Quid autem de Nervis, eorumque Origine, differentiis, &usu dicendum sit, ab Anatomicis petendum. Quod denique dixerat de incipite addi. gnolcendam Cerebelli constitutionem , id ipsum intelligendum ait de Syncipite, pro cerebri temperaturae dignotione, num scilitet lolito eminentius , aut depressius fuerit 3 di quemadmodum in Occipite consideranda proposim Exorta , o Harentia, nempe Nervos , Spmatam medullam , ct cervicem ν ita in Syncipite subdit, observandos esse Sensus , quoniam Organa anter lorem Capitis partem occupant, videlicet vitam , Gustum, & olfactum , in quae anteriores Nervi per cerebrum delati di Sinduntur : si namque sensus isti recte se habeant , depressio illa minus mala erit, cum solitas materi ei deiectum arguat, non vero tarmat τι
cis languorem 3 peior autem erit, si ob len- suum imbecillitatem virtutis languor derugnetur. At si Synciput plus justo excreverit, tunc inspicienduin, an cum tali emi. nentia concinna figura conjungatur , cum exortis validioribus 3 his enim bene se hahentibus , incrementum illud bonum , ct laudabile erit; sin secus, contra. Ex utro-ἔue autem incremento, occipitis icilicet,c Syncipitis, magis esse commendandum, idem Galenus inquit s. o. Nidem . sed. I. commes. 3. incrementum occipitis , quam Syncipitis, sorte quia inciput postremum cerebri ventriculum contineat , qui puta, hatur ab eodem ultimus Spirituum anima. Iium elaborator , atque Sinnalis medullae principium. Contrarium tamen arbitratur vallenus in comm. Husdem Dei, qui vult praestare Synciput esse eminentius , Ob Sensum communem, & Ingenium , quod potissimum vigere videtur in Syncipite , sed de neque Spinalem medullam cum Nervis a Cerebello pendere , nec revera limnum ibidem eontineri lubdit. At eur Galenus ad cognoscendam cerebri constitutionem indicia non sumpserit ab Auditu, & Tactu, qui etiam per Nervos perficiuntur, dc a cerebro procedunt ρ Respondet Turi sanus, pro dignoscenda anteriori cer bri parte Galenum illis dumtaxat Sensibus usum esse, qui ab eadem anteriori parte originem ducunt, quales sunt praedicti tres: ditus vero, cum potius a laterali, & media regione oriatur, tanta virtute minime pollet, ut significet partis cerebri anterioris constitutionem, Tactus insuper cum per totum corpus sit diffusus,non maiorem vim significandi habet, quae pertinent ad syneiput,quam
quae ad occiput eliquasque Corporis partes. At vero animadvertere decet, ex eadem
Galeno, quod licet Principio bene se habente , nempe cerebro, exorta, idest Nervi& sensus inde dependentes, bene quoque se habere lateant ι possunt tamen ob aliquam
adicititiam cautam exorta ipsa vitiari, illaelo tamen principio, seu cerebro, unde nota valebit illatio ad convertentiam is Patet hoc evidenter in Caecis, & Surdis, in quibus ii cet Nervi visivi, dc auditivi non retae seg rani3 principium tamen, seu cerebrum quam optime se habebit,ut colligere erit ex Rati cinio, Memoria, Iudicio, altilque anima libus operationibus 3 nam hi Sensos externi, illorumque Nervi poterunt offendi ab aliqua externa causa, citra cerebri laetionem Pro coronide huius Capitis, adsciamus etiam indicia eκ Phyliognomicis petita pro depresso, vel eminenti Syncipite. dc Occipite. Quibus itaque Synciput depressum est, ex Alberto Μagno, insidiae lunt familiares, sed rationabilius putat Porta hos IR, aginat, vadestitui, nec tam facile apprehendere . quam memoria tenere. Expertus tu in dc Ego esse vaniloquos, dc ignavos, facileque sibi omnia fingere, atque quacumque de causa in utramque partem prospera, dc adversa facilia, aut dissicilia perluadere, cuiusmodi sunt sceminae. Quibus vero depressum est occimi, hebescit robur in motu.muscul rum, Ec solent esse obli viosi, duri , obsim ti , atque in sitis opinionibus pertinaces. Synciput e contra plus justo elatum , durae cervicis homines denotat , non iacile a praeconcepta sententia amovi biles; sicut pariter inciput eminens, nisi quod in hoc robur aderit in motu , dc sentu Tactus , praecipue in partibus priores Spinatae medullae nervos Obtinentibus.
De Fronte etiam lata ad instar Bovis ..
scribit Aristoteles , tarditatis, & pigritiae
'indicium esse, atque obtusioris ingenii n tam ι idemque satetur Galenus lib. quos animi mores Corporis temptriem sequam tur, confirmatque Rhasis ad Alinaniorem iaFrons parva, oc angusta arguit mobilitatem ex eodem Galeno, & si angusta quidem sit, sed aliquanto longior, praeter mentis inquietudinem,Corporis etiam immunditiem Portendit. Frons quadrata. instar Leonis , fortitudinem, dc magnanimitatem denu ciat. Rotunda vero, dc circularis iacilem.
significat Animi iracundiam, & furorem, dc
maximam ad insaniam contrahendam ει
clivitatem , sicut pariter si plurimum r.
36쪽
gosa fuerit 3 Tempora denique plus justo com
cava ex Galeno cit. libro , deceptorem , &crudelem arguunt: id quod siccitati idem Auctor tribuit , siccitas autem calori iuncta, sicut calvitium ante tempus afferre solet, documento Hippocratis Gepidem. ita pariter calidum, astutum. & fraude plenum praenunciat.Uerumtamen haec omnia intelli.
inclinationem, cum caeteroqui Rationedudicio, & Prudentia corrisi, mutari atque etiam aboleri omnino pollini. Et de his satis.
XII. in Galen De operationibus obtinentibus priuipatum
T. II. Π arum autem operationum , quae 3. obtinent Principatum, virtus ,
ae vitium sunt ipsius riseipii seorsum rau-
tummodo indicia - Voco autem on'rationes
prineipatum obtinentes, bor es B U-- , quae a seu principio Droraeniunt. 1agenιum quidem igitur graece-subtilem Cere-isi substamιam iniucat: ιαν vitas vero intellectus , crassam : distendi vera Deilitas, formarum facile susceptivam, memoria autemnibus , eatidam e stabilitas autem , frigidam. T. I 8. Asiue autem duo indieiorum genera inibi videor praetermisisse, de quibus sum ab
inuis me diciarum po ocisus et quorum alterum ad operatιones attinet naturales , alterum vero, ad ea, quae extrinsecus occursant. Erit autem in utrisque Sermo commusis.
P a R A PARASIS. Lum e plicuisset si perius Galenus, quo
pacto ex Capitis dispositione, & exionibus sensitivis, ac motivis Cerebri temperatura esset dignoscenda 3 declarat in praetenti , quomodo eadem ab actionibus principatum obtinentibus cognosci quoque possit. Primum autem docet, virtutem, ac vitium, sive persectionem, & imperfecti nem principalium Cerebri operationum , ejusdem dumtaxat indicia esse,quoniam operationes principatum obtinentes a solo principio, idest Cerebro, dependent, atque ab . semiis. ΜM. Tom. F.
eo immediate peraguntur, ideoque vim habent immediatius significandi Cerebri constitutaonem. Ita enim imaginatio inatiocinatio , & Μemoratio a Cerebro solum proficiscuntur, ut propterea nullius alterius sensus adminiculo egeant ue ad differentiam oper tionum sensuum externorum, quae licet in organis fiant, perfici tamen nequeunt, nisi
dependenter a Cerebro 3 Siquidem licet visio E. g. in oculo fiat, non tamen independenter a Cerebro fieri potest, a quo Spiritus animales, di Nerum Oculus recipita quin re non desunt,qui haud irrationabiliter contendant , omnes sensiones in Orebro fieri , luamvis per sensus externos, tamquam perenestras habeantur, inter quos est Mana dus in suis Epistotis. De qua re alibi. Subdit insuper Ingenium subtilem Cermbri substantiam indicare 3 Intellectus vero
tarditatem , crassam ostendere . Praeterea
discendi facilitatem indicium esse, quod eadem cerebri substantia sormarum sit facile susceptiva 3 contra vero discendi dissiculi, tem , quod illa dissicillime formas suscipiat. Μemoriam ulterius eandem stabilem , ac firmam designare 3 oblivionem vero molinium, ac fluidam . Denique concludi mobilitatem in opinionibus calidam Cerebri subinstantiam 3 dc stabilitatem , frigidam signita: care. Verum in his parumper immoremur. Et quidem dubitare frimo contingit quid hic pro ingenio intellexerit Galenus quidve pro subtili , crassaque Cerebri su stantia 3 atque unde Ingenium , subtilem,
intelligendi vero tarditas , crassam ejus substantiam sortiatur Argentarius, ct Scianus in commentario huyur loci exponunt pro Ingenio. ' graece ειαι νωι Anchinoea intellexisse Galenumpi Omptitudinem quandam cogitat ivae facultatis, sive potius cogitativam ipsam celerem , & velocem et id .quod deducunt ex eo , quia idem Galenus hoc eodem loco. Anchisaeae contraposuit διάνοιαν Dianaeam , hoe est Intellectus, sive potentiae Ratiocinativae tarditatem, ut hinc patere posse pro Anchinoea , vel Ingenio , celerem ,& velocem Ratiocinatricem voluisse in telligere . Sanctorius vero explicat Anchi eam , per Solertiam, de qua Aristo. teles Poster. cap ultim. habet, quod itile Solers est, qui citissime messium invenit ad eonclusionem, & causam dantem propter quid . Λt Themistius ibidem , illum esse solertem ait, qui cito , & saciliter reis solvit conclusionem in sua principiar videtur consentire Plato in raeneto, ubi docet,
37쪽
Solertes velociter omnia distinguere. a. Verum pro dubii solutione adnotandum hic primo est , quod Ingenium proprie competit solis Hominibus , cum solum Homines dicantur pollere, vel non pollere Ingenio proptereaque fiet, quod ad Appetitum sensitivum, Ac imaginativam pertinere non possint,quoniam hς duς Potentis sensibus egenti suntque communes etiam Brutis 3 quin pleri que valent sensibus, Ingenio tamen haudquaquam: de complures alii Imaginativa pol letit, cum nihilominus Ingeni cm non sint squia carent Iudiciis, a quo Ingenium nulla- en is seiungiturr Nonnulli demum insignem habent Memoriam , sed Ingenio deficiunt , quia Iudicio non pollent 3 imo raro evenit, ut qui plurimum memoria valent, atri In-nenio sint praediti. Quare asserere oportebit Ingenium proprie Homini concessum i neu- iqua in ad faenitates materiales reduci posse, ted ad solam virtutem intellectivam, qrmestpropria Hominis, ejusque solius. Pertinebit igitur Ingenium ad Intellectum,sed me sdem summa perfectione, adeoque consistir invi celeriter apprehendendi, acriter judieandi. di subtiliter deducendi ex rebus apprehensi de iudicandis eongruentes suas conclufiones. Uel brevius: in Vi inveniendi media citissime ducentia in cognitionem Caularim. ad subtilitatem vero, dc crassit rem Cerebri, diversimode quoque illlam Expositores interpretantur. Μontanus, de Aca. Chias, non ad Cerebri, sed ad Animaliumlairitum substantiam, subtilo, erassumque Cerebrum reserundi at hi manifeste contradicunt Galeno, de subminita solum Cerebri mentionem satienti, neutiquam vero de Spiritibus. Nonnulli cum Hal '. subtilem Ce rebri suhstantiam eκponunt, pervi. , ram, re translueidam. Sed hos reprehendat Argentarius, de merito 3 quia nulla es diritas , vel pellueiditas in Cerebri eorpore
inenso, de sipaeo affingi potest , si sepium
tantum sepiam hi dum a transparentiae si eappellatum, quo anteriores Cerebri ventriculi distri nantur; quamquam ct hoc neque intus tala videatur . Hine idem Argentarius probabiliorem existimat illorum ex-
rerit ,. vestigandi , quae non Hireris . lqne Intellectui repraesentarie unde sub se, V. Leric, graee. Tusam. ae velam intellectro taccedit, indeque luci. u Φ a et . r eium posit. em, qui subtile Cerebrum interpre4tantur sincerum , dc non eme crassa, ac turbolenta , sed ex puriori materia construinctum, inter quos est Sesvus Seianus in rem. mentario baius Dei. Non desunt alti, qui pro subtili Cerebro , rarum, attenuatumisque reponant, pro crasso vero densium , de constipatum. Sed verisimit ius dicendum , subtile Cerebrum intelligi hic a Galano , quod tenujum partium est, atque in primalui sormatione, molis non admodum prosundae constructum fuit, praesertim fecimum corticem l quin imo substantiam habet po- rosam facileque transpirabilem, ad disserentiam crassi, quod prosunda nimis mole ,& cortice denso, transpirabile admodum non est; unde rorida illlius Bbstantia, spirituique animales, ac meditullium a lupem intumbenti pondere oppreta, cte constap ta , nec libera. nec tenuja , nec spatiola fiunt, pro expedita , ac prompta sensuum
internorum operatione : quamobrem cum
Spiritust animales, & rorida medullaris sit stantia per messit ullium libere excurrunt,& halitus, kre vapores prompto Per corticalem thbstantiam alitum Θrtiuntur, & vapetrane, kbtile cerebrum appellabimus rcrassum e contra . Hae prosecto ratione diiscere sciemus, terium esse Aerem, cum poribus destituitur, de caret nebulis, aequae e eon verio crassum, cum vaporibus, di ex halationiblis repletur, estque caliginosus : Bel si e radii solares non aeque, ae ubertim , nec tam isello per vitrum, quam per crystallum, idque adhue si tralsius minus, quam si tere jus di me ita per aquam, ac per aerem , aut per aquam, de aerem suseum quam per a
quam limpidam, aeremque serenum diffamdunturi si e Ros ille, de Spiritus animales
non per quamlibet substantiam Cerebri mum biliter trajiciuntur, libereque transfluunt di meumrut 3 sed diversimode; prout C rehri substantia tenuior, vel crassior erit. Ex hri nune deducimus i ingenium non aliam ob causam subtilom Cerebri substan. tiam indicare . nisi quia ips in acutum quo qne in , documento scaligeri exeret alti Masserentis, aliud noa esse Ingenium, ni fili tellectus subtilitatem, & acumen ι idestis ei lem, ei tam , ae promptam rerum arprehensariam exhibitionem , ac intelligen- iam, iniae a Spiritibus sit e tenuibus, ae mobilibus exoritur 3 quoniam, aer celerite
tenuem Cerebri substantiam pervadunt, aero vissime simulacraererum exhibendi, a M
38쪽
Eum In distinguendo seseligendo. & judi
canda subsequitur, in quibusviamus Ω- sistit Ingem tam ala Praeterea circa discendi iacilitatem quae consistit in iacili imaginatione. &Prompta rerum apprehensione inquit Galemrs, quod illa significet Cerebri iubitantiam facile iu- sceptivam sormarum; discendi vero dissicultas ostendat ineptitudinem ejusdem ad formas rerum fulcipiendas: pro qωbus sermis, rerum Imagines. α Simulacra intelligenda sunt, quae ciam faciliter, .ac prompte in molli rubstantia suscipiantur,re dissicillime in dura; idcirco idem erit dicere, discendi facilitatem indicare Cerebri substantiam facile sormarum susceptivam , ac illam esse mollam; contra vero dissicilem formarum susceptiva, ac duram , solidamque , exemplo a Pueris ,& Senibus desumpto: Pueri en im Cerebrum molle habentes, & aliquanto humidius, cilius addiscunt, quia melius in illorum Ce- ebro rerum species, seu simulacra impri muntur 3 secus autem in cerebro Senum ficciori, dari orique i quamvis ad hoc plurimum quoque conserat attenta perceptio, ac sortis apprehensio discendoram, quae cum potius vigeat in Pueris, utpote inexpertis, adeoque curiosioribus, minime vero in senibus, Propterea fit, ut illi vehementius apprehendant, detineant, & discant, quam istis Subdit insuper idem Galenus, a Μemoria stabilem, ac firmam Cerebri substantiam denotari oblivionem ex adverso, fluidam Eamdem ostendere. Pro Memoria autem, ut bene advertit hoc loco Argenterius, minime 4ntelligenda Reminiscentia, quae cum fiat per Ratiocinationem, ad Ingenium reseiri
debet, de quo antea dictum est 3 sed solum intelligenda simpliciter Memoria, quae est Potentia magis inhaerens subjecto, atque ad organi variam dispositionem in Hominibus quoque varia est . . At unde varietas haec in memoria habeatur , dubitari hic solet ab Expositoribus. Et nonnulli apud Argenterium existimariint, in Senibus Cerebrum diminui, in Pueris augeri,
Re propterea hos memores, immemorra illos
esse. Sed melius idem dicendum arbitratur, in Senibus Cerebrum duriusculum fieri, quod in Pueris mollius est. Quemadmodum enim omnes partes Corporis mutatione aetatum obdurescunt, & constipantur δ ita valde ere- dibale est,Cerebrum etiam ahi quantisper demiari, re obdurescere in senectute. Verumtabad imum, quod senes siccius Cererium nanciscinatur, dicere possumus, quod obIiviosi evadanes quare ad ver sus nuper dicta a b
gere contingit,quod Memoria haudquaquamitabilemAErmamqueCerebri iubstantiam portendato nam caeteroqui senes duriorem Ce. rebri constitutionem adepti valde memores esse deberent. Ad quam dissicultatem dic mus, obliviosos evadere senes, vel quia O. rebri substantiam longe debito sicciorem , constipatioremque acquirant,adeout multum a Cra n io distares oleat; vel etiam quia nimia
excrementorum congeries eorum Cerebrum
adeo aggravat, & obtundit , ut nedum ninvas impressiones minime excipiat, sed & f
ctas deleat 3 quin & aliquando stolidos, rementecaptos reddat: nisi tamen dicere u limus, obi iviosos dieri Senes eorum tantum, quae nuper audierunt, quia nulla cum atten tione illa Percipiunt, nec apprehendunt , cum aliunde pueri attentissimeHuae audiunt, excipiant, & exceptauretineant , adeoque majori cum sedulitate illa eadem perquirantii aepiusque mente revolvant, proindeque t nactus retineant, ac diutius recordentur .
Nedum autem ex angenio, & Memoria sed etiam ex opinione, quae est altera Ratim cinatricis facultatis actio , licebit Medico circa Cerebri constitutionem philosophari suade Galenus inquit, Mobilitatem in opini nibus calidam Cerebri temperaturam significare; Stabilitatem vero in iisdem, frigidam. Pro Mobilitate in opinionibus, ut advertunt Argenterius, & Scianus, non solum intelis.
gere debemus mutationem sententiarum,qughabentur de vero, & falso; verum etiam rum , quae volumus, aut nolumus, si ve quod
bona, ct proficua, sive quod mala , & noxia
videantur. Eos namque opinionem mutare
dicimus, qui non selum ex verisimili ad vμrisimilius, aut ex sallo ad verum , vel vice- versa mutantur: sed etiam qui rem aliquam nunc volunt ,& appetunt, taquam proficuam,
aut utilem,nunc vero nolunt,ac respuunt,ut
pote nocua m,aut inutile Contra autem quia cumque in re semel percepta, aut concupita,
vel repudiata,ctri scilicet assentum,vel dissensum praeli iterunt , obstinate , ac pertinaciter persistum, stabiles in opinionihus dicuntur At cur mobilitas in opinionibus calidum Cerebrum arguat, & stabilitas frigidum,m-tio potissima reddituri quia calidi proprietas est, agitare, ac movere 3 sigidi vero con densare, componere, di stabilirer mo fit, ut mutabiles calidotemperamento , hoe est tenuiori sanguine praediti observentur , ut
biliosi , seu cholericidini; stabiles vem --
39쪽
niones tamen quam tacillime mutent Z Respondent aliqui, sceminas non ratione caliditatis, sed humiditatis , quae in ipsarum Ce-xebro abundat, mobilissimas in opinionibus esse. Sed haec responsio non satisfacit, quinniam humiditas ponitur qualitas passiva, culmo vendi vis a Galeno denegatur I. de symn. causis, aliter obesi,& quibus inter maies Cerebram inest solito humidius,ae destillationibus,& catarrhis obnoxium, motales quoque in opinionibus esse deberent. Probabilius ergo erit laminas facile mobiles afferere ob imperitiam potius,quam ob humiditatem,vel calt-dstatem: cum enim imperitae, & inexpertes sint rerum humanarum,maxima idcirco crindulitate afficiuntur, ob quam iacile sibi persuadent, quicquid illarum menti obiicitur , unde instabiles, ac mutabiles evadunt is Postremo concludit praesens Caput Gai nus inquiens, velle deineeps de duobus aliis indiciorum generibus agere,de quibus ab initio se dicturum pollicitus suerat, & quae fortasse vel praetermisisse , vel dista Iisse videri
Poterat ν propterea sermonem resumens ait, reliqua duo indiciorum genera esste, alterum quidem ad naturales operationes attinensia terum vero ade Quae extrinsecus occursavi:
atque de utrisque subdit, se inferius communem sermonem facturum , particularia signa siserens cujusvis temperarinae Cerebri . At quoniam ratio postulabat, ut primum indigia temperatae constitutionis Cerebri reserret, quae cognita rei ivpsacile cognoscuntur, proinde sequenti Capite totus ipla est in tradendis signis moderatae erebri temperiet , desumptis ab actionibus naturalibus, & a juvantibus , ac nocentibus,. de quibus mox .
XIIIo in Galeno Mana bona temperaturae Cerebri
Sr quidem, Cerebram sortiatur boram qua
tuor primarum qualitatum temperatu ν- , omnia quae diximus, habebit moderata, γ excremeηxa , quae vel peν palarum ,. vel aure , Nel narest, veIoculor exstarrantur rhae quoque morice se babebant et atque ab his, quae extra erat occursant, minι me Odraur, quae scitiora via ephiserant , vel fris aerunt,ves humectant , vel referant. Taliar igitur
capiati capitis, cum adsue sunt ιUaates , subro, cum vero pueri, subravi, eum iam
adoleverint , flavi sunt, messique quadam modo sunt anter eos, qui omnino sunt erispi, o fimmees,non tamen facile Calvisium patium tur. Τ.I9. suae vero dicantur, aepost
rrus Meenda Iudicia sunt, are ere oporteI, ut in bonam habentibus temperiem habitatι nrbus - suae autem ad Capillos attinent, non ad Aeorum tantum, sed ad bumorum quoque te examram, qu/ Cerebri temeraturae proportione re*ondent,sunt referendae. T. 2o. Si vero Catidus sit quam oporteat, in ahera vero oppositione bonam habearte eraturam: si quidem in eatiditate multum excesserat , omnia, quae dicentur, vahHora erunt inH
ia. Communir autem baee ratιo statuatur in omnibus partibur , quarum in temperaturi
umversis indicia tumus traitari.
a bona , vel mala primarum qualit, tum contemperatione fieri ponuntur: haec autem si moderata fuerit, omnia quoque ab illa dependentia, moderata erunt. Unde si Cerebrum bonam sortiatur primarum harum qualitatum temperaturam , nedum antedictae ligna delumpta ex dispositione Capitis, ac ibi uiti vis, & moti vis operationibus , necnon ex actionibus principatum obtrnentibus, mediocritatem participabunt: verum etiam merementae Cerebri ρος per palatum ure nares,& oculos expurgantur, modice quoque se habebunt, atque ab extrinsecis alternantibus illud vel minimum, vel nullatenus laedetur.
At hic illico insurgit gravis in Galenodi ficultas , eaque est , quid i ple intelligat per
moderatam, bonamque Cerebri temperaturam, cum caeteroqui idem Auctor 1. dete-per. c. ult. Cerebrum doceat frigidum, hum
dumque esse- Αd quam tamen dicimus,intellexisse Gallanum justitialem , quae nimirum talis est , qualis congruit exigentiae Cerebri, cujus ope optime ipsum operatur : vocasse autem Cerebrum frigidum, & humidum, non absolute, sedi respective ad caeterav partes Corporis longe calidiores. Cum enim Cer brum prae reliquis paνtibus debilius sit, propterea frigidum idest minux ea lidum,quam ling reliqua viscera, a Galeno a Dpellatur. Uel etiam dicas considerari hoc meo a Galeno moderatam Cereta, temperaturam , tamquam regulam , de exemplar caeterarum rem perierum, cui qu magis accedunt, det contormantur, eo etiam meliores erunt: q' overo
40쪽
vero masis recedunt, dc difformantur: eo rores , insalubrioresque dicentur . Atque hine idem Galenus hoc eodem libro tempe.
Tatam , moderatamque temperaturam assi.
milat Statuae Polycreti, in qua nullus excessus, aut desectus inerat. Ulterius retulerat supra , inter alia indicia Cerebri , Capillos , nunc ilIorum variam habitudinem examinans , considerat rimum eos in temperatis, & inquit: talius , idest temperato Cerebro praeditis, Cailli accidunt in Infantia quidem subrufi inueritia subflavi, in Adoleicentia deni q. e,& Iuventute flavi fiunt, quique medii quinque erunt inter Crispos, ec Simplices, nec demum Calvitium facile patiuntur.
Mutantur autem Capilli in aetatibus tres ob causas, quae generatroni Capillorum communiter attribuuntur, nempe ob temperiei, et praesertim caloris mutationem, cutis, &fuliginosi excrementi variationem . Calor siquidem licet in prima aetate multus sit, non tamen est vegetus, eo quod ab humiditate illius aetatis aliquantu Ium retundatur: quia vero progressu aetatum partes corporis magis , magisque consolidantur , densanturque, atque adeo tanta humiditas ablumitur ι pr Pterea fit, ut eatar vegetior observetur , atque adeo saligo, quae materia est Capillorum, consistentior, & adustior fiat. His accedit curis, quae pari ratione Propter aetatum mutationem , magis constipatur , densatur , &siccior fil ι unde non mirum , si Capilli similiter tractu temporis mutentur de qui primum terinjores, molliores, laxioresque erant, ae subrufi , fiam deinde crassi, duriusculi,& subflavi. Postremo in iuventute duriinres, crassiores , Ac navi observantur, qu
niam per aetatis mutationem calor auct: Or,
cutis densior, & fuligo crassior evadit. Sed hic de Coloribus, eorumque Originae ,& natura nonnulIa in medium afferamus. Vu o in Scholis fertur, colores esse secundas qualitates, quae ex primis emergunt. Sed numquam ab his explicari potuit, quaenam qualitas exuberet in albo, oc quae in nigro Colore, caeterisque. Dantur enim alba Co pora , ut Gypsum , Cerussa , Camphora, Nix, Margarriae . Corallia , & tum quae alba sunt, tum quae rubrae in calcem . vel pollinem redacta ,& alia hujus generis innumera , quae communito frigida dicuntur 1 alia vero plurima , tametsi alba sint, calid si sima obtervantur . ut Arsenicum. Sublima
tum , Calae . Allium, Cepa , dc si mi lia is Sie
pariter multa nigrum colorem referentia eNistiniantur frigida, ut cassia, Succus Maciae,
Pruna , Lutum, Lydius Lapis, Faeκ sanguinis, seu melancholia dicta . Capilli, occaetera plura: alia multa calida ponuntur, ut opium, Piper, Caryophylli, Atramentum scriptorium , praecipitatum nigrum , atque inter humores Atra bilis. Eodem mindo eae savis recensentur frigida , Santa Iuttici trinum ,Terra Armenia, flores Nymphaeae luteae 3 itemque calida, ut Rhabarbarum , AIM, Cortices Aerantiorum , dc Citriorum, Sulphur, Bilis flava . Ex rubentibus demum ut alios colores brevitatis causa omittam calida iunt, Ignis, Ostrum , Sanguis, Cinnabaris: frigida ex adverto , Corallia, Santalum rubrum, & Rotae, oce. Itaque velle ex primis qualitatibus colores deducere ,
Rationabilius existimant optici, & cosedatiores Philosophi, colores a lumine diversimi cie reflexo, vel refracto, adeoque cum umbris corporum intermisto, ac modificato exoriri ι Cujus sententiae ex Antiquioribus fuerunt Athazenus in sua istica, Λ vicenna
Beatus Ribertus Magnus in summa de b mine , peculiars quaestione de natura eol rum . Hoc idem sensisse videtur Aristoteles
definit, extremitatem perspicui , idest I minis, tu corpore terminati. Et his. 2. d anima text. 67. colorem appellat motivum perspicui in actu ; quod non nisi lumen est . Suffragaentur his experimenta . vitreo namque pri ima te ante oculos apposito, intuemur oblecta diversimode colorata , prout lumen ita illo diversimode in frangitur. id
uim etiam experimur in Iride, in collo umbae , in Μari, in Nubibus, in Eclypsi.
bus Luminarium, aluique similibus, diversimode a lumine intermista umbra illustratis. Sit insuper eubiculum aliquod undique ocriu sum, dc obtenebratum, habeatque ex directo duorum parietum, vel duarum fenestrarum appositarum , duo foramina, per quae lumeo Solare transeat, & qua ratione per unum foramen cubiculum ingrediture eadem per alterum foramen egrediatur r Si oeulus ex obliquo positus intra cubiculum respiciat objecta, illa minime colorata videbiti et si lumen Λereum ita cubiculo contentum trajiciat , & illuli rei 3 videbit autem eadem , si lumen ex uno foramineadmissism terminet ast parietem , a Iiudv corpus intra cubicuri tum existens ώ Hinc motus ingeniosissimus
Cartesius in sua Dioptries, adhibito ad lene strae foramea oculo Bovino , invenit qua ratione.