장음표시 사용
171쪽
Insulis,quo nos partim violentia ventorum, partim imperium mercatorum cum nauigio appulerat,iussi sumus diuersas insistere vias: Galamoni quidem ut Nades proficisceretur imperatum est; mihi ut in Transrhena nas partes me conferrem, ibique nomen militiae darem. Finis huius rei fuit, ut cum nimis fiderem viribus meis, longeque plus mihi tribuerem quam aequum erat, grauissimis stoliditate mea inuolutus periculis, magno meo malo disterem , non semper posse Galactionem mihi praesto esse, ut sua sapientia meae subueniret imprudentiae. Postremo plane desperare coepi, consumtaque Ο-mni penitus patientia,cum ob nescio quae delicta etiam hinc fugere constituissem , totum me credidi coelesti prouidentiae. Cum autem occurrissem nonnullis Iberis, qui omnia humanitatis ossicia mihi offerebant, credidi me eorum promissis,cum aliter non possem:& sanes fatendum enim est nihil eorum omiserunt, quae ad comiter habendum subleuandumque peregrinum facere
Mihi nihil erat, quod pro tantis beneficiis rependerem , praeter preces ad Deum, quibus poti si imam arui mei partem consumo, abiectisque omnibus curis aliis. totum me cultui Magnae Matris consecraui , meliusquam in pietate,quicquid superest vitae meae, ratus non posse collocari.
E Lis,qνηm Pyridorim pro tenui captu suo prandia
exceperat, ad odiumsolitudinis hominem adducere vult. Illi contra persuadet ei, ut sumto opilionis amictupastoremgregis mentiatur.
172쪽
M posuerat finem Premita narrationi siuae, cum relicta I in tuguriolo uligine, paululum digressis, profert Epenore suo Optima quaeque, quae vicinus hortulus diligenter cultus ari illius in loco rampei ri & solitario suppeditare potuetat. Prandi lam paratum fuit humi, in margine vicini fontis, cuius aquae mirae limpiditatis la giter scatoris bant. Elisa non diu cunctata assedit, cumque cibum necessarium sumsistet,conceptis verbis affirmauit, nunquam se siu au i iis pran sa in cui fercula paupertate 3c ni tu laigiter condita fuissent. 9Postquam epulu exemta fames ct mense remota: sciscitatur ex ea Pyi idorius, quidnam constituisset facere reddidit virgo sua verba homini, opposita quae stione,
quidnam ipse facturus esset ξ quod si addebat Elisa in se
comitari atque deducere vellet usque ad des deratissimam patriam, se ei in mora ulterius non futuram, sed af. semim honorifico praemio,dimissa ram. Pyi id ortus cui
nihil minus in animo erat, quam iutuare conditIonem
suam, quique habitum Eremitae non in eum finem sumia serat, ut paulo post abiiceret, haesit dubius animi, cum nec apud Deam suam nec apud virginem malam inire vellet gratiam. Tandem votorum praeualente religione, quae violare summum nefas,negauit lcei satisficerepos. se. Suasit tamen ne praecipitaret profectionem suam, cum metuendum sit , ne praefectus Commentariensis illam pcruestigans, in eam incideret, denuoque corriperet, antequam se liberam factam intelligeret. Orsus igitur, expeditis omnibus eloquentiae suae viribus, testatus est per caput proprium, perque salutem uniuersi regni, ne properaret discedere, id est seipsam perdere, sed maneret tanti siper penes se In nemore illo, donec excubitorum feruor in persequenda captiua non nihil remitteret,quos certum erat, diligenti pervelligatione instituros vestigiis eius. Elisa attenta hoc consilium
173쪽
lium audiuit aure, nescia tamen quo interim schemate aut habitu uti deberet, donec melior effugiendi se offerret occasio. Pyridorius opilionis personam eam induere ivllit,cu non multos greges neq; pastores illa pars Ibeii qaleret. Nec opus crat multis argumentis ad acquirendia virginis consensum. Eninurero ita comparatum est cum generosis animis , Ut capaces sint variarum vicissitudiis
num, & naturale illud tu υἰ. facile ad quosvis honestos 'actus de quaslibet accommodationes se accommodata potest. Idem ergo Pyridorius conuocatis vicinis rusticis, eorum ope oruis est extruere aliud tuguriolum, se pralittus propinqui maris, quod seruiret ulibus nouitii huius opilionis. . Vide sis iam mi lector,adm1 rasdam personarum mutationem & fortunae lusum l Haec coronam auream in 'petasum vertit iunceum, sceptruna regale in pedum p storale, Pallium regium in centonem linteum; pro populi multitudine adspicit manipulum ovium, humiles que Quirites. Grex igitur balantum refert Rempublicam,idem texras patrimoniales. Pro stipatorum corpo
tis cohorte S numero pedissequarum : Lauigerae comιtamur oues, easola voluptas Solamenqite mali
Adeo autem non abhorrebat ab hoc vitae genere virgo regia, Vt artem pastoralem publice profiteretur, & sine rubore, quanquam multa essent, quae ei diuersam tu
de re poterant: Amor metus,iactura honorum,uitae ante accae recordatio. Amor enim Archombroti sine fine
pungebat & lancinabat puellae animum , qui vel cun ctanti alas stimulosque subdere poterat, ut ad amatum
caput curriculo contenderet. Metus ne forte agnoice
retur in regione non peregrina solum, sed Sc inimica, in qua tot modis alllicta & pe ili me habita tuisset, Honores atque dignitatqs duplici ratione mouebant cam. Pote
174쪽
rat enim videri coniecisse in apertum periculum suam pudicitiam, versans insolitudine, sub pastoris schemata latitans: deinde parum eleganter facere iudicari poterat, quae dignitatem regiam vilem faceret, &sub penula accentone prostitueret. A ltera ex parte reuocabat sibi in men rem astruere Historiarum fidem, potentissimos iii orbe Reges & Monarchas, quorum ad posteritatem
elarillima sit memoria gloriosium sibi duxisse, Pastorum fungi officio, & ex re mira pecudis didicisse verum gubernandi populos modum, unde & a magni nominis
scriptore ποιμεiε αδν appellarentur. De Amore secura
erat, non deserturum illam constitutam in hac solitudine, ubi habitura esset tempus & commoditates, tot illi extruendi Aras & offerendi victimas, quod in Archombroto considerare t dotes virtutes.
Quin illas agitabat animo cogitationes, accepturam se accensam Cupidinis igne facem , & illuminaturam luctuosi temporis caligines, fixuramque eam In siimmitate vicinae rupis , ut instar Phari luceret omnibus, qui iisdem secum Amoris fluctibus iactarentur. Taenia vero pueri se ita usitam, ut obligaret sibi ipsi oculos, ne intueri cogeretur aduersitates & pericula , quae in terratam infesta quotidie suboriri pollent. De metu ita sentiebat, iam dudum se omnem spem tranquillitatis abiecisse, neque fieri posse, ut nouae sibi obtingerent calamiis
late S, quarum non ante experta fuerit acerbitatem. Eeiple eius animus nativa generos rate alte se eleuauerat super omnia aduersi,eratque maior, quam omnes cala mitates atque infortunia, quae mortalibus euenire pos. sunt. Constantia eius in aduersitatibus lauru coronata
incedebat, spernebatque rigorem malae fortunae, visiub Apollinea Daphne, Tangat iam quem petit, meliore innocentiae ime dicere pollet. Mentem suam relut arcum in tentam habebat, obfirmaueratque ad Marpesiae cautis du-L ritiems
175쪽
ritiem,ne ab assilientibus rerum tristium fluctibus co cuti mo ierique posset. Sicut de Balama perhibent, solere illam exerto ex undis marinis dormire capite, contemtis quae circum eam agitentur procellis atque u Vt verbo rem comprehendam, constituerat apud
firmiter, quiduis facere, quiduis pati, potius quam λprillino in Archombiotum Amore latum pedem de
flecteret,aut se a metu aut formidine rerum aduertarum
Nam de dignitatis iactura se ita solabatur : Sequendum esse ductum necessitatis Amictum non facere Re- aut Principes, alias Simiam purpuratam fore Caesarem. Solem ipsum non alio quam suo naimoque lumine vix tegmine. Oui si nubes aliqua densior splendorem illum obuelet, non idcirco Solem desinere esse qui est-: quin cum videtur commodum illi astro, dissipate radiis suis ac difflare vaporum illorum crassitudinem, &llicem
foenerare mortalibus almam. Occissionem expectan dam esse aiebat, quaesie non omnibus horis offerret, ut citra noxam & periculum infesta terra exire posset,quociouidem non nisi mutato habitu se facere poste noue Iar. Atiuuando ad proximum fontem accedens, cuius aqUAE cuouis sipeculo erant nitidiores, contemplata In iis formam saam, non tam male sibi conuenire rudicauit opselionis habitum, nee adeo deformem se esse initio duplici iure peregrino atque insolito amictu. In pascendo hunc fore obseruabat modum. Sub montium proiecta calorem solis euitabat umbra, donec oviculae Florentem Cytisium θ herbam redolentis amomi, caeterosque flores depascerent, quos in gratiam notum huius Meliboei tellus magna mater ingenti copia, speetanda varietate e sinu suo effundebat, iisque virentem C furum planitium PQrs ergebat . Hac rarione cum in
176쪽
beatam viuere vitam arbitraretur,crediderim,eam, um non haberet aliud sensuum obiectiam aut oblecta me ti genus, non minus bono hilarimie animo fuisse, quam si 1nter forenses strepitus aut vesani Martis arma multis imperitaret populis atque nationibus: lassa perpetuis clamoribus infinientis multorum capitum Bestiae.
PE RIO CHE. G Nara omnium quae acciderant Iberorum regina, Elis curam fierios igit, quam apud gregem pasorali curae intentam colloquiopolatur, polli-ota omnestudium se auxilium , quo deserta
Iberia in patrium reuerteretur regnum. Re
stondet promissu euentus , sed diuers mode. Eva enim profectioni cumsi dedisset, capitur,
ins Balearicarum Insularum alter apro mancipio venditur. Cognitis omnibus quae acciderant Iberorum regiana, non uno modo afficiebatur. Gaudebat quidem non parum,Elisam tam feliciter e carcere euasisse, seque ipsam in libertatem asseruisse : dolebat autem non parum cum audiret, magno numero emissos viros, qui illam assecuti e fuga retraherent. Cum autem suasu Sehortatu Ehis Pyridorius ad eam se contulisset, nouumque vivendi genus virginis ei aperuisset, quae siub habitu opilionis delitescens,commodum ex Iberia proficiscendi praestolaretur tempus, ut reddita sibi suis'; nancisceretur occasionem, pro tanto beneficio Reginae dignas referendi grates:acquievit penitus.
177쪽
Dic quodam cum rectiores Solis radiiseri renthii mum, d . gramina arctore sy deris labefactata, amore terici humoris deorsum inclinatent apiccs, Regina profecta in convalles illas, in qua pascebat gregem situm Elisa, visitauit nouam hanc Amaryllida. Sedebat vii go eo ipso tempore,& ludebat fidibus, nulle colorum cincta
floribus, delectata supra modum,aricles S agnos videns subsilientes, de velut ad sonum ci charae choreas agitantes. Iusserat autem Regina comites suos in vicinis vallibus subsistere, ipsasbia ex improuisis virgini a tergo m-gruens. Dii te sospitent, inquit, nouelle Pasior,b fotmo- se Alexit Elisa cum ad haec verba respexistet,visia regina vehementerobstupuit, cum eam, quam longissime a esse putabat,iuxta ubi adstantem conspicaretur. Reddita igitur ei salii te multis precibus a Matrona contendit virgo ne se proderet,sed pateretur, ut humilitate, quae
pilioni conueniens erat, eam coleret ac veneraretur:
alioquin si nimis eam familiariter haberet, non carituros suspicione spectatores. Sed non minus mirabatur Regina, cum videret eam sub habitu adeo vili tanta nitere elegantia faciei: dc utinam inquit, mi pastorcule, caeteri tam laeti tibi flu-cant dies, quam hic ipse, qui consecratus est huic occursus nostri prosperitati; ut milia illabatus iit honor iste,
quo te in libertatem asseruisse diear, accedente alio non minore, ut mea opera te in patriam reductam 1psa fatearis. Caeterum dic mihi sodes, unde tam exquisita dilia
gentia in Tyrone & discipulo ρ An quia Solem istum,
clarum Sydus vincis elegantia faciei, etiam in sedulitate officii luperare contendis p Quamquam, ut dicam quod res est, credere non possum , has vanitates in te cadere posse. Istud duntaxat diuinabo, nolle te vlluari.
is, quo non iucunda recor animum, Ut gramine Ouiculas. momentum perdere tempordatione Archombroti pascas
178쪽
eulas. Et si nihil 'aliud, certe huius diei, qui vere mihi Zephyrius, Cupidineus, Dioneus est,amoenitas ad has te allicere potest cogitationeS. o Est ut dicis, Domina, respondit in opilionem de minata virgo, nec falleris iudicio. Credo enim te videre. vel saltim audire Lusciniolam in illo rhamno virente
Concinente, quae suauitatem harmoniae suae cum iucundillimo praeterfluentis rivi murmure maritans, tam admirabilem cantus sui elaborat suavitatem. Haec est illa ipsa auicula, quae mihi hodie somnum interrupit, cum primum exsereret rubicundas genas thoni croceum linquens aurora cubile. Haec mihi sua vigilan ia exprobrare visa est dormiendi adsuetudinem, quod diutius storterem,qα puellae in Cupidinis castris mile talites ad aeuissent: dc remi .sior essem ad surgendum, quam nouitium pastorem,cui gregis cura commissa est, deceret. Ecquis te docuit, reposuit regina , avicularum linguas intelligere, interpretari voces Z Amor, respondit illa, qui interpretem agit, explicans amantibus non solum auium loquelam, sed &gestuum, oculorum, cogitationuimis ipse mihi Lusciniae cantum interpretatus est. At Regina: quin mihi igitur dicis, an eadem illa Luscinia felix tibi fore hoc nouum vivendi genus praedixeriti Non,inquit Elisa non domina, sed dixit se hoc resertore tuo aduentui ut tute iudicares de peregrino hoc meo habitu , quem nescio quae fatalis necessitas mesu mere coegit. Quaeso autem te, Regina,vi missis ambagibus mihi tua animi sensa aperias dicasq; libere, quam mihi superesse spem existimes reuertendi in: Patriam Galliam 3 Nam ut diutius oves pascam, nec familia quasum ortus,nec dignitas patitur,ut iam de Amore subinde aurem vellicante taceam. Vbicunque enim sim in
xoto hoc Orbe habitabili, sentio me firmis ad Archom-L 3 brorum
179쪽
- Io. BARC LAII ARGEN. brotum trahi funibus , quos indistblubili Amor comtexuit spasto, Noli porro properare, inquit regina, adhuc tua messis in herba est idem enim N umen, quod te e carcere eX-
emit, post hac tui curam geret 1, illi cordi erit, te in Gaω iam saluam & incolumem reducere. Praecipitantia multis tape noxia fuit, multisque qui iam prope ad summum felicitatis fastigium conscenderant, nimia celeritas praecipitium attulit. Mecum erit iste labor: ego tibi ostendam viam qua hinc emergas. Suppeditabo tibi inquam nauem, qua tuto uti, inque patriam redire possis. Dum autem hoc effectum dem , non intermittam te
subinde inuisere, etsi raro, ne vel minimam stispicionis
causam regi marito meo praebea. Tu interim me de tui rebus certiore facere ne omitte, misso is pius ad me Ereis
mita illo, cum quo vel eo nomine mihi liberius loqui licebit, quod nemo de tam sancto viro quicquam sinistri suspicabitur. Ipse quoque Rex multum huic homianum generi honoris defert, nec licet stipatoribus que n. quam cucullatum, a colloquio eius aut ingressu regi arcere , graui constituta poena. Ad hunc modum commonefactam virginem desertura Regina, lustrauit curiosis oculis mapale illius: cumque probasset naturalem& fortuitam tugurii fabricam , unam rem illi deesse duxit. Percontanti Elisae quaenam illa esset, Regina in a rem insusurrauit: Archombroti praesentiam. Hoc rem sponsum utrique cachinnum excussit, Elisae insuperverecundum ruborem , quae tristior videbatur discessii tam beneficae Matronae: sed hanc necesse erat Regiam
Abiens igitur,cum praeteriret claustrum Eremitae,d scendit pilento, &Pyridorio virginem quibus potuit affeci ibus commendauit, mandauitque, ut subinde ad
180쪽
de. Nec enim se commissuram, ut Reg ilis filia Galliae destitutam se diceret ope atque patrocinio reginae I
Non longe post Regina, cum de salute virginis non
parum angeretur,nunciauit ei per hominem fid inn.non arbitrari se cons ultum. vr in illis oris longas moras necteret. Quosdam enito curiosiores ex sequela aulica de latos in eas partes, cuncta notasse, nouu m gregem, eX-tructa mappalia, omnia exactiora & venustiora quam mos gentis ferret: hinc non vana illi collegerant coniectura, latere aliquid sub simulata illa simplicitate. Esse etiam periculum, ne raptus in iudicium Eremita cogeretur verum prodere, & totam fabulae aperire scenam. Daret igitur operam, ut ad primum nuncitim expedita esset, & ad mare se reciperet. Ipsa nauem in sttui iussit,cuius beneficio deferretur m patrias oras El.s . Offerebant se nonnulli mercatores, interque eos v-nus, qui in Baleares Insulas se nauigaturitio profitcb tur. Multi aderant quibus ibi negotia expcd Mndac hi omnes conscendebant nauim mercatoriam, cuti que iis Elisa, quae non sine moestitia &lachrymis deseruit gregem, domicilium, habitumque pastoralem. Nec enim hoc uti nauigaturam expedire videbarur Militare igiturium sit vestimentum,sagi un&chlamydem,quamquamssi verum fateri volumus, non fictam sed veram sequebatur militiam, & acies In quibus occultesticula git Amor. Nam Misitat omnis amans ct habet siua castra Cupido. Sed & ipsa facies iuna ores huius Tyronis loquebantur mereri eum stipendia in castris Veneris, sub ductu & sugnis Amoris, qui pro Aquilis columbas inlabaris. cir