장음표시 사용
91쪽
81dioso Theologia olim Scribas regni caelorum futuros, magnopere hortamur, ut hanc concionum pestem cane pejus angve devitent,in Scripturae sensum simplicem ac literalem principe cura auditoribus suis explanare studeant, idq; in Ec-clasiae οἰGδομ , cui unice litare debent I. Cor. XIV. Ia. 26.
Hinc eum allegorizandi pruritum, ac Nabalisticas ii δ' nisi ista μην-α Scripturae in udaicis Magistollis olim damnavit isti Diti Apostolus, quandoliam μυθους Vitari jubet I. Tim. I. . .ethhrii TitI. 1 . ubi Arabs ους pernStRIn iri 3 Syrus, Ethi , huc ops Vulgatus per fatalas reddunt. Imo eas etiam jure improbat ipse ludariis, sed reliquis sapientior, Aben Ezra in suap fat. Ruthmica super Pentateuchum Consulanrur porro Willi. Schichardus in Bechin II per. p. 4 s. seqv. Glassius in Phil.
Sacr. lib. II. Part. I. Tract. II sect Chamier Panstrat.
Cathos T. I lib. XV. c. I. RiVetus in Isagoge ad Sacr. Script. cap. XIV XV. Mottingerus Thes PM lib. I. c.II. Sect.VII. ut alios iam taceam. XL.
OUatto meminisse debet Scriba noster, se Veluti b dis
S M βααλείων Ἀγνων, demum id muneri dignitatis ii vj j adeptum esse, ut jam sit Scribari Doctor regni coelorum, ih minister summi illius Regis Regum, cui olim rationem admi , .nistrationis sua sit redditurus. Semper ipsius animo obversetur tum regni coelestis sanetita quae nihil impuri aut
sordidi, nullam maculam aut rugam admittit ph. V. et . tum Regis maximi praesentia perpetua, utpCte qui suis in re stilo suo adeste vult omnibus d bus, usq; ad consummationern
seculi Matth. XXVIII. 2 o. Cogitet se versari in domo illius magni Regis, quidem in oculis ipsius omnia penitiss. spe
diu tervidentis, quippe coram quo nulla res creata est φανει,
Proinde licitam curam a hibeat, ria δῶ - Θεῆάνα ἔς ἐξ υ - δι si et ' Tim. III. Is Meminerit sui ossicii esse, docere ad regnum cosorum, seque eapropter debet e omnes curas ac cogitatationes a mundo ac mundanis
vocare,in illuc in solidum convertere sit
92쪽
λιν μελλουσανω μέν ο JHOτει Ebr. XIII. q. ubi thesaurum habet, eo& cor animumq; attollat Matth. VI 2I. At σαυρον κνεκλει 3ονεν τοῖς ζανοις habet, ergo: cor ibi erit Luc. XII.
XLI. Dodiriη Uinto, quandoquido comparatur ejusmodi Scriba cui ex uoce edam Patrifamilias, portet illum omni conatuin iudio Pistrissa in id eniti, ut boni & proVidi Patrisfamilias nomine non in vitta, dignus habeatur, nec audire Velit oeconomus vel dispensator mala fidei, qui alienam domum ita administrat, ut li: o lucro intentus, Domini sui emolumentum, familia commodum negligat aut pervertat, qualis erat ille, quem in alia parabola describit Christus Luc. XVI. i. eqv. Neq; similis sit illi ceco
nomo , qui Dominum diti abfuturum sperans familiam maletra stat, suae tantum gulor indulgens, quem eapropter Dominus ex improviso superveniens αρ Arabs O p: 'r,roc. c. Ozi secabit eam medit in aethiops abscindet eum Syrus&XII. 4s. Persis eum aseseparabit, Erasmus diffsecabit eum partemq; et cum 46 infidelibus statuet Luc. XII. s. 46. Cogitet familiam Dei
esse, cui ipsum silmmus οἰκsδ-της Christus praefecit, nec obliviscatur, se Dei oeconomum esse Tit I. I. imo οἰυνολο αυ- Fidelemse ,- εῆ n quo praecipuὶ requiratur,utfdus inreniatur I.Cor. IV. prauci a. a. Quocirca in hoc omnes curas ac cogitationes convertat, ut ad exemplum Mosismus comperiatur in tota domo Dei Ebr. III. a. s. Familiam sibi concreditam bene pascat regatq; ne sit Nesii λ Meteios jκοπ 4. Pet. IV. I. i. e. curas alienas agens, inter-λ ροφῆ prete Cypriano, sive qui falcem immittit in alienam segetem; ς προ neq; se iis rebus ingerat Alministrat, quae ad ipsius ossicium
93쪽
nihil attinent, suas interim res negligenter agens. Unusquisq; mimus tibi commistum curet, sive in Academia, sive in Ecclesia dc sicut diversa sunt diversorum dona, ας ἰλον,
transsiliat. Nunquam non sibi in memoriam revocet, se in domo Dei viventis versari I. Tim. III. Is in conspectu omnia videntis Domini, αμιν δεσπότου uniae heri Jud Epist. . . Imi IosephiteturJosephum Oeconomorum optimum' prudentissimum, prudentia quem pharao laudat, tanquam maxime zIn ita intelligen imitctur. temo sapientem fuat domui univeo praescit toti terra L 1gypti, ut os univers populi osculetur eum, tantummod ut ipseselio Regali majors isto: quo intinere siscepto Iosephus universam terrain 'γ-pti obivit , commeat Mnsecuturis annissubjecturum in cibaria cipitatum sngularum conge sit, cumst postea GHγptiis dii tribuit Gen. XLI. 39. o. 4 4 S. 46. seq. Studeat esse κοιλος οἰκονόμι' ποικί
P diois Acti XX et ' Praestet se bonum ovium Pastorem, non mercenarium, aut ejusmodi curatorem, qui alienas oves tvρνει sui tantum lucri causa pascit, & lupo adventanti, fugiens, re P ρ ρ gem derelictum objicit, idq; quia mercenarius est, nec oves inm pro suis habet, nec justam earum curam gerit loli. X. I 2. I 3. Non inhiet proprio lucro, Domini familia ejus emolumento insuper habito. Ne sit mχηουρδης i. e. turpis lucris udiosus 1.
94쪽
qui nullius argentum, aurum aut vestems concupirisse, publica oratione protestatur Act. XX. 33. Veat, ne deprehendatur
Lρς h. cauponuntur verbum Dei, sive cauponariam exercent de sermone Dei , illud callidet avare, non sincere tractant, 37 I quo Apostolus mox c. IV. v. a. Vocat δολῆν6κ-λργον Θεοῦ eoq; ad quaestum suum abutuntur. Est enim heic metaphora desumpta a cauponibus, qui infames & sordidi habentur, pro .pterea quod merces adulterent, sicq; quibusvis artibus lucrum
captent, praesertim Vinum aqua corrumpendo, cum καon λο Καπηλέ- dicatur caupo, quasi κοωρυνων τ λον Vitians vinum, quorsum re-υδεν quid spicitur Eua. I. at Syrus reddit πJa PQ alniqui miscent sermones Dei, Arabs P mns p 'IJraudulenter tractantessermonem Dei, A thiops: Vulgatus adulterantes, Tigurini, Castalio, Beza, Piscator cauponantes, Tremeli qui mixtura adultcrant, Hispan lavemeros, mercaderes falsos de a palabra
ta de Gotteg. Hi nimirum sunt, ο οντες ποροιαῖν εἰν αὐ- ώς- ζειαν, pietatem qua sui habentes c ut idem Apostolus alibi lo- . . quitur 1 Tim VI S. qVos B. Ignatius appellat Θαα- ,
ρον Γι et ονρμα αειῆ, e καπηλίον τον λογον ζ E Hi9, non Christianos, sed Christo-mercatores,per imputuram praeferentes nomen Christi, o quaestui habentes sermonem Epangelii Epist ad Trallia Qua in re nos. Videatur Henricus Hammondus ad h. l. Imitetur Scri Ρuie fi ba noster bonum Patremfamilias, qui totus in eo est ut fami 1nibus imi liae sua quam optime consulat, em q commodum promoveat. iundis Non modo avaritiam fugiat, sed iracundiam ; non enim debet esse ο λ ait. I, sed ex ad eris , O , φιλαμθ , es, 4. Tim. III 3. it. Ι. 8. me iram vel odium temere adversus similiares suos, i. e auditores, concipiat, multo minus ejusmodi vitiosum ac detestabilem affectum, aut nil em
95쪽
suam publice in eos effundat ac evomat Eos paterno astectu tractet haud secus ac filios, pro illorum salute excubet, facile illis offensas privatas, si quae sint, condonet, paterna cura ac solicitudine illis proi piciat, & in omnibus ita se gerat erga illos, ceu Pater erga filios, exemplo Pauli Gal. IV. 2.2O νουθέτων, πινα α -ς,4 magis ut pater, quam ut praxeptor I.Cor. IV. I . s. rioli quarens e qua ipsorum sunt, sed ipsos, quandoquidem non debent in parentibus thesauros congerere, sed parent effliis. Velit libentiffsim sumptum impendere o expendi ipse pro animabus eorum, etiam sis plurimun eos diligens, ininus diligatur sive redametur, qvie sunt verba Apostoli, amoris paterni, 'uidem tenerrimi, plenissima a Cor. XII. I . i. XLII. VErum hoc sexto observet Scriba , quod non ipse dica
at se nec esse Dominum domus, cui Deus eum praefecit, nec dominium δεσποὶ iis obtinere in familiam, cujus cura ab ipso Domino ei demandata est Christus est ipse οἰ --, cujus minister est Scriba , Oeconomus tantiim, vel dispensetor in domo ipsius, qui etiam ipsi rationem oeconomia suae omnino redditurus est. Quocirca nolit dominium sive tyrannidem in familiam Dei sibi arrogare. Non sit κοι κυφευ- ταλκων , sed - ον exemplars prHeaigregi I. Pet.V. 3. Syrus N Nr In non uit tanquam Domini gregis, Arabs innnaar bre II. I l non ut qui dominantur constitutis indignitatibus sacerdotii. Ne dominari velit Regio more pro arbitrio lubitu. Neque emuletur ον νων κα κυριευον ς
lutari volunt. Nam id in Apostolis& eorum succestaribus prorsus damnavit summus Oi-εir- Christus, quippe quod in sua familia tolerare noluit,ex adverso praecipiens. ut qui με - ας Vel σαωτο , vel γ ενο in ea esse velit, sit -ο κονων, ωinstar ministri, ae reliquorum servi Matth. XX. t. 26. 27. Marc 2. 3 Luc. XXII. et . 26. In quibus locis EVange Iicis, ulti Petrino, Verbum κοι κυμυμ , pro quo Lucas habet simplex κυς ω, non tantum designat tyrannidem io-
arroget. Locus T. Pet. V. S. Loca Matth. Marc. X. Luc.XXII conferuntur cum
96쪽
testatis abusutia, uti Romanae citriae assentatores fingunt sed de ipsum dominium ac potestatem civilem simpliciter consideratam , quae Apostolicis Scribis & Ecclesia Christiana Go-etoribus haudquaquam competit. Ea enim significatione com - positum Verbum ηα adhibetur de simplice dominati- in extra abusum spectata, ut Gen. I. 28 de Protoplastorum dominio, sal. LXXII de Salomoneri ejus antitypo Christo, Psal CX. 3. de regno Christi. amo etiam simplex et m- o sibi aliisq; Apostolisi Doctoribus derogat Paulus a.
Cor. I. a radeoq; simul consistere, aut in uno Vedio com Ciri upo poni nee posse ordinarie, nec debere, officium mere Ecclesi-:sa cum asticum,&civilem potestatem, qualis Principibus Magna-
Ecclesia tibus convenit, testimonia illa divina, quae modo produxi sic com mus, manifeste arguunt,4 Theologi nostr Icclesiae optimi poni ης dudum evidenter probatum dederunt. Qii id igitur fiet de Pa- qtiit trimonio Petri quid de duplice illo gladio Papali quid de Pontificis potestate in regna mundi, sive directa sive in directa Quid de ambitione ac φιλαρχα Cardinalium & Episcoporum Romanensium in quorum omnium aulis omnibus prace- pium hoc Principis Apostolorum vel aureis literis inscribi oportebat, exscribis si Voto Erasini ad h. L AE contrario Scriba noster debet esse si-,nilis eri pioA maXimo Christo , qui iisdem locis am allega- christo. Iis , quibus ci Vilis Ommii affectationem suis eximere vult, simul suum exemplum illis imitandum proponit Matt. XX. 2 8. Marc. X. 4 . Luc. XXII. 27. ut sicut ipse volt iis bimini rar
Lxet ii ii in is ministrantissere , tacti I demfaciant. Quanquam ipse
sibi Vii. ellet long na or illis tum divinitate, tum communicata ma-jeltate, donis. ossicio, tamen is oblatam sibi mundi gloriam regnumq; recusaVit Matth. IV. 8. o.&Joh. VI. I . osticium judicandi in rebus civilibus detrectavit Luc.Xl I. I Joh. VIII. xi. tuo etiam Christi sectatoribus,qui illi ο,οδεο meth similas audire volunt, faciendum est. Et si ita imitatores Christi fiunt, simul secundum praeceptum Petri, quod jamjam signavimus,eVadent ut, οι ποιμ ω, dum ipsi faciunt, quod aliis praecipiunt, secus ac olim Scriba nostri Judaici se gessisire, qui dixerunt complura quae non fecerunt, teste Christo Matth. XXIII. γε Septina o
97쪽
27 XLIII. SEptimo verbum ea , quod heic absolute ponitur Scri Doctrinabae nostro aurem vellicabit, ut ossicii sui memor, semper e in opere sacro sit occupatus. Non dicitur, quod possit ἔαλ- re ρ λειν, sive potentia depromendi polleat, sed quod actu ipso proferatac depromat. Nam ex officio illi incumbit, ut hoc agat.
ςsimus, i. e. oeconomicum osscium ei impostum est, cujus ratio ipsi reddenda ibid. comm. I Caveat, ne habeatur Ἀνέο in Assiduus δουλ ignavuso inutilis servus, ob talentum defossum, o diligens
sit terra occultatum studeatq, e contrario, ut laudem con si in opere sequatur God is niuesi δουλου, si illud bene collocaverit, Sc lu- sacro.
crum inde Domino attulerit Matth. XXV. I . II. I s. I 8. 21. 26 3 o. Nolit ἰς-ον gratiam Dei accipere 2 Cor. VI. I. Imitetur ordinis sui antesignanum Earam, qui legem Domini populo praelegit tarn IV in II me in inde a diluculo us
ad dimidium diei Nehem. VIII. Ne capiatur taedio laborum sibi incumbentium, neve lassitudinis praetextu otium quaerat. Sit ποιμανοὐ et ποιανίον ἔχε sibi concreditum , δὴ σκοπα, μι ἰάναγκας- , οἱ ἐώM- , μηδε ώνοκεμῶ , ' στυ ημως, o Promptu, coacte ed libenter, non turpiter assectans lucrum, sed prompto aurimo, non remis quae Apostolo digna est admonitio I. Pet. V. z. Non rejiciat labores suos ordinarios in alios, quorum Vicaria opera utatur, ipse tantum id agens, quod lucro sibi suturum putet, inde emolumentum captet. Quicquid invenerit manus ejus ad faciendii, id faciat an am virtute sua, LXX. ως ἡ δύναμις, .e secundum omnes vires suas, pro Virili parte , nervorum omnium ingenii ac corporis contentione Eccles.lX Io. NFκονει, - ἐξ h'O G προγει ὀ sui . i. Pet. IV. II. Clamet in gutture, nec sistat, tanquam bifccinam exaltet vocem suam Ela LVIII. r. Nam requiretur lex exire Sacerdotis Mai. II. - interrogantibus de lege re-Dondob:t Hagg. ΙΙ tr. 13. I . radicabitsermonem, instabit
notaρως, ακωθως, arguet, obiurgabit, exhortabitur, , πας μακραθυ
μία , Admia. lim. IV. a. Per tintinnabula, quae sacerdoti
98쪽
Documen saneta ingredienti ex praecepto Dei addebantur, indicabatur,ta hujus rei quod deberet radicationis voces habere, esuperni peculatorisju- ex V.Tes dicium ex silenti offfenderet, interprete Gregorio Magno lib. I Epist. 4. Sacerdotum Vet Test erat, legem populo praelegere&explicare Deut XVIIM XXXI. Levitae obibant urbes, atq; e libro legis populum erudiebant a Chron. XVII. 7. 8 9. Scribae docebant tempore Christi in cathedra Mosis Matth. XXIII. a. Pudeat Doctores Ecclesiae Christianae, qui Romanen illis Iudaicis hac in parte sunt deteriores Quod in primis deses Episco Episcopis Pontificiis dici poterit qui vix ad suum ossiciu perti-pi notan ne re putant Ecclesiam docere,cum aliis negotiis, ut plurimum tur secularibus, intenti, hoc aut raro aut nunquam agant, tam
etsi Concilium Tridentinum diversum praeceperit Sessione IV. A. Is s. decr. a. Longe alia mens fuit Ambrosio Episcopo etiam, sed illis religiosiori, cujus verba sunt lib. I Ossic. c. i. effugere non possumus scium docendi, quod nobis refugientibus imposuit Sacerdotii nece istud : item Hilario, ipsi quoq; Episcopo Pictavorum, qui lib. VI de Trinitate dicit sudii mei se clinecessitate hoc Ecclesia piscopus praedicationis Evangelica mimi seri- sva debeo. Idem agnovit Nicolaus Papa in Jure Canon. Distinet. XLIII. c. s. Di Densatio nobis est caele sisseminis injuncta, aes non
Darserimus, vae si tacuerimus quod cum elictiomis vasJormidet is clamet, quatit magis cuilibet exiguo metuendum Videatur Espencaeus Digreis lib. II c. r. Nullo non tem re labores Herculei Scribae nostro exantiandi sunt, nec otium illi exspectandum. Angeli huc Angelos semper in sacris literis repraesentaria κῶς, stantes,
in re imi notat Cyrillus Alex ad Zachar. c. I. idq: quia nunquam igna-iundi viae succumbunt, sed mentem velut erectam , torporis eXpertem δε ad Numinis obsequium, ac piorum custodiam, promptissimam habent. minci ab illis a pictoribus adduntur, quia semper in motu lactione versantur. Id imitandum est
omnibus, quibus Deus indidit eam, quam Aristoteles ingeniose VocaVit. λεχ αμ, continuae notionis effectricem animam , utq; propterea ad laborem nati dicuntur ob. V. . in
Αγω, sub primi Vero Angelis Ecclesiarum, qui exemplo Pauli debent
eundus κοπιῶν ἀγωνιζο μοι, laborare certando Colossi Lab .vi καλονιάγωνα
99쪽
αγιμίθδει a. Tim. IV. . i. e. laboriosum ita genus, pulchrum illud eximium & decorum, quod illis Deus proposuit, ubi seges gloriae tructus magna est, debita animi magnitudine: robore conficere. Id quod Timotheo etiam com mendat Apostolus, γων io m καλον αγ- I. Tim VI. 2. Consulatur Cresolli Mystagog lib. III. c. 43 5 lib. IV. c. 7. XLIV. OCtavo, VOX σήμμη, e quo depromere debet Scriba, do Doctrina debit illum, quod non modo thesauro sacriu eruditionis WHI. νο instructus esse debeat, quando id muneris capessit, sed quod
etiam allaborandum stipiti, ut suscepto jam hoc osticio eun Adem the laurum continuo studiovi indefessa opera adaugeat,ac quotidiani sanctioris profectus incrementis collocupletet. Et primo quidem thesaurus adesse debet in illo, qui Scriba talis partes sulcipit Hic enim est νψ si ς:γLμα- ωνα σοι σας,lex Greg. Na Amtuulis nurissonis si ad cev mris Gre NaaianZeno Orat , κα XX quam legem a S. Basilio, quem ibi laudat, bene obser B quo vatam eis docet, dum is non praepostera temeritate se in penetrale sacrarium, &' idem Episcopale immisit, priusquam relistionis suae, sepientiae N admirabilium Virtutum speci- milia multat eximia in inferioribus osticiis Lectoris ii turgi dedisset non novus iniciensq; sacrorum, sed praestabiliccelestium rerum cognitione conspicuus. E contrario queritur de sui temporis labe, praecipite quorundam Ecclesiasticorum impetu,qui nulla rerum sanctillimarum & divinarum experidiatia freti, sine alis ad Aras evolant. Sic de Beria hardus Serm XV DI in Canticaci antei dere, quare infundi Vesuuilon u uam au ine paratiores. prompti ocere, quod non diserunt,
se ducem piabeat, ne ima in Iopeam cadat Matth. XV. I . rimc omnium gentium opinione excellens eruditio in aceruolibus
requisita fuit, quod de Egyptiis, inter quos Heliopolitam ci Niliaci Pontifices eminebant, Strabo lib. XVII. Diod Siculus lib. I testantur; de Graecorum Hierophantis. Romanis Sacerdotibus Cicer lib. de Dylus, Gionysius Halicarnasi lib. II quisa lociores eos nominat. Rusmodi sacrae sci-
100쪽
entia signum Hieroglyphicum in habitu summi PontificisVeri
est erat Uzzun Un pectorale judicii, cum ornamento amUrim posito Urim Thummim Exod XXVIII. 29. 3 o. quod quid This mim fuerit, studiose disquirunt P. Galatinus de Arc. Cath. Ver lib.
in Cod. Talm Dio p. I 8a seq. ut alios taceam, qui in locum 2 v,j, illud EXOdi commςntati sunt LXX. Senes cum Philone per .h,uhilhei istram interpretantur Γλωπι , άλμει , ut: Vulgatus db-s,.i ctrinam: veritatem Melius Aquila IN Vertit φω σμους i. e. XIV, 11 issmiuatinus Versio Samaritana utramq; Vocem rectius
reddit lucidationes e pergectiones, Syrusin a H o lucidum perfectum, Arabs r Rrnfim Sues, dilucidationesvi cerritudines. argum Onhelosi PseudoJonathanis, & versio Persica retinent Ebraeam Vocem, sed ita ut Jonathan eam ex
qt illus iram res ipsorum,is manifes tam abscondita domus Israel. Castalio claritas de integritas, Tigur illuseratio Scinnocentia, Dio
dati uini e perfeltiori Hieronymus in Oseete e III docet, iis rei Φηγm rebus designatum fuisse, quod in peruire& corde Pontificis
ζηptic tiq. δε θυα ως Minuiori e veritas esse debeat ais doctrina, ut novsolum sciat rectat dem, sed is quod noverit, possis ore proferre. Hinc sidorus Pelus ob ejusmodi ψω λαον dicere haud dubitavit λύ- ζωρο- ω νlia Sacerdotium multo lumine illus ire lib. I. Epist. 1 t.
Conserantur quae supra de thesauro hoc diximus XX LThesauru XXII. XXIII. Hunc vero indies augere debet Scriba noster. isse iudiei cum Timotheo jam Episcopo quotidie dimis etriti φανε ν, augendus profectum man e sum facere I. Tim. V. I Nam ut recte monuit idem Stridoniensis Presbyter Epist. 118. tanta debet e ses lamia O eruditio Ponti cis Dei, ut digressus ejus, Omotus, , si Persa