장음표시 사용
81쪽
PIpansuro pereant, vinum ipsum undatur , quod licite monet Servator Matth. IX. 16.i . Marc. II i. et a Luc. V. is 3 3 8 39. Ipsemet rite distingvat Legena ab Evangelio, utriusq; pol et differentiarn aliis fideliter incula et, quae in his moinentispra sereri' cipue consiliit. I. Lex est quodammodo natura notam oui ILIs Evangelium vero divina revelatione unice patefaAuin i Matth. XI. s. oh. I. I 8. I. Cor. l. 6 se Eph lli 9. .lt i ta saxo in scrinia est,in saxeis hominum restactaribrum cordibus imprimenda 1 Tim. i. 9. hoc cordibus contritis, animis confractis mcestisq; Esa. LXI. i. i. . Luc IV. 8. oneratis: fatigatis atth. XI 28. Iod objectorum discrimen in utraq illa docti ina proponenda Scriba regni caelorum idoneus haudquaquam negliget. . illa voluntatem Dei umbrae III. instar obsturius repraesentat, unde nubes, divinae praesentia
in Vet. est signum, densior apparebat hoc clarius illam re ferti, sicut imago Patris ad vivum in Filio relucet, unde nubes praesentiae druinae in N. serenior Matth. XViΙ. . .. illa vi κviuifica plane destituitur Gai ut ri Rom. VsIi 3 no gratiamin vires bene agendi confert Joh. l. I7. illa languine Ianimalium 4cedere et Test. obsignata erat hoc juramen to de sanguine Christi consartiolum 6. Llla damnat, terret VI. viii iustam clamat, mortanari maledictionem asser Gen. IV.
o. Deut. XXVII. 26 Rom. I. 8 hoc absolvit, exhilarat, servat Luc. I. O. ωIU. 8. Rom. L 6. Ebr.XII. et . . Illa quoad vim damniferami coactivam κώ- VII. , mi hoc Veio ejusq; Virtus ιενει 2 Cor. III I. Quadi f. ferentia sedulo obser Vatatam Vetera quam nova depromenda sunt Scribae promo condo. NOVa illa prolaturus, quae nobiliora sunt insuaviora , vetera tamen nequaquam spernat aut rejiciat. Fugiat pestilentissimum errorem Antino morum, tam Amium,
veterum, ut Marcionis, Valentimo Manich*0rum, qud in rim ij recentiorum , qui ante seculum duce lolia Ane Agricola iste cadiendiis. bio , legis moralis usum iraedicationem in Ecclesia Christia ira furenter impugninint, jam olim refutati a B Luthero sex inibus Disputationibus. qi ae inter opera ejus Ona I. Jen. Lat hodieq; eZtan: Horum furorem dudum repressit Christu γ
82쪽
astus, quando ne jota quidem aut apicem unum elege, Vel periturum i vel suo adventu abolendum esse asseveravit Matth. V. 17. I 8 ip. Os quoq; illis obstruit Dei Spiritus, quando legis ob ervantiam non udaeis tantum, sed de Christianis in N. . imperatam esse docet Rom. VII. 2 .X I. 9. O. lacu l. 8 9. O.&aliis in locis. Repugnant etiam illi legis moralis usus, quos Scriptura N. T. commendat, nosq; supra breviter signavimus L XXXI. Sane quod Apostolus docuit . Tim.
Tim. I. 8 stianis omnibusti inculcandum, ita fideliter tenendum est. Posterius hujus loci membrum Syrus vertit nanes bos lana II in N an legem versetur in ea, Arabs quis ea juridice utatur, Ethiops, qui1acit seculi sim normam ejus. Sed heic tam in veritate defendenda , quam in adversariorum argumentis solvendis, Theologi de Ecclesia optime meriti Chemnitius, Gerhardus, Brochmannus, alijq nobis otium: secerunt nosque eapropter Iliada post Homerum haud scribe-
XXXVII. D' η'h UT' Andem pergimus ad doctrinas ex hac aurea Christi sen-erii Ri tentia eruendas quibus instruantur illi, qui lanctum illud arduum Scribarum Patrifamilias sim ibum munus interpi h, christianos capessimi geruntque Et primo quidem nomen καυμαHac eos ossicii sui admonebit, quandoquidem illud D , actorem &sacrarum literarum interpretem nativa vocis indole designat. Nam semper sere in N. 1. Eccleii astici, non civilis, muneris nomen esse, supra docuimus. Quo irca cogitent uti sibi docendi munus a Deo commissum di impositum elle,rrαλυ- se i eo Moest, α, Vocciri. Ne sint 'r: γ ένε , ne ne -
tiis secularibus su implicent, qui Deo militare debent, quod ri hortani Apollo us .aim. II. q. Virent PA M, tacit in Dei cui tum , Ecclesiae aedificati00 m M o mei uniculque concrediti administrationem impediunt Ne alii Xus sit
83쪽
- ξωλι- Luc. XXI. 3 . i. e. cim huius vita mentem mi naribus Apostolorum olim vox fuit Aet VI a non quum cs, nos derelicto verbo Dei inimistrare mensis Non minus iniquuna est, si quis desertis ossicii lacri quod Deus imposuit, partibus aliena negutia sectetur Sane quo tempore Ebraeorum Sacerdo Sacer futes, non jam altaris inuniis addi sti,&ossiciis dediti, sed spre Iudisii istato Dei tempo, neglectis ejus acrificii , Graecorum glorias , exempla . certamina, spectacula sectari coeperunt, quibus similes elle studuerunt, eosdem quoq, habuerunt hostes, taliores, peremptores . quod consecuta tempestas declaravit, veluti diserti
verbis docet Historia sacra a. Maccab IV ID. II. 2. I: Iq. I S.I6. 7. seq. Idem Vero, quod magis mireris, iam d: omartyriorum aestu doluit B Cypriano, qui Tractat de La sertu negociationis quouosanu idinus aucupari, esurientibus in E
clesii a franibus argentum largite habere, unio in fidiosis fraudibus rapere, usiuris multiplicantibus a gere. Ad Uio 'erba exclamat eruditissimus&cordatissimus Theologus PariliensisCl. Espen coetis Digression. lib. II. in Epist ad Timoth. c. II. Ei annuit, in πω
ci palatia in Cis,a tam em ti colim ac frequentant, seculares, quo W
rum insituta aemulantur, eosdem habeant ferant poenarum, nedum pC Hiarum, asperrimos exactores Nam Cyprianus nostri non mininiem ocis Episcopos praenunciare, quamsi riamo' sye videri possi. Et quid nou tales pro talibus pati meremur ii iiiiis etiam experinimum' ure bellit velat appeti lices lydictiones, accessi ones, an iuri as per mari s ut quovis laico diis j vectigales vel potiti di iti ni j iij, ruo iιidem, loquam enim Laic vir nus. A cfui. ii et itur u ο iam quis. ο ρ-- Ecci sitasticos vocant,scii si t actent, aliena , profui in eorum, quos forte vitemplam Lai. co ieculares Gam hinneios distant. Digna est etiam D. Bulduin annotatio j locum i tui; 2. Tim. - q, quae haud mau, praetermittatur: cclesia mi ultra non curcii Rempublicam, non In lib. t emin foro, ni vhismpecunia, nisu l. aut mi augendae in
84쪽
τ fumilliari, quod faciunt furarit, aut queu ex dibus harochialibis muri aut cerevi ta taberiis faciunt Hinc siseri , inter culare, disti rituales isti sum qiti rebus huius vitae, ut, ει, qui rebit acris acri, inis vacant. Et mox rect Obj citur hic Pauli locus iis ' si Ecclesiae ministrum cogunt ad tutelas pupillorum, a dyudicationem ausi. rum civilium , ad consilia mer politica, ad actio ne forense is milia, quae ut ab ossci ipsius prorsus alte sunt, ita nec sine impedimetit aut promιutione ejus tractantur, adeo j jure omni declinar po fimi Cou-1ulantur ulterius supra laudat Espencaei Digressiones libri secundi, quarum quae sequuntur capita his titulis gauilent, c. II de Clerico Doctore, 'III de erico percussiore c. VI de Ctiri. eo bellatore c. VIu de Clerico litigiosio, cra de Clerico jurisconsulι , c. . de erico Senatore c. XI de Clerico Cancessario c. XIV. de Clerico vinolento c. XV. de Clerico turpilucro, haeredipeta faeneratore, alienorum conductore, c. item lib. II. Digress c. Curi se XXII de Pastoribus absentibus, aliena curantibus Verissime otia sed re, de vino diXit olim Gregorius M Morata. XXX. c. et a Magna est inaudae. rpitassecularium negotiorum, quibus mens hominis vehementer alte ritur. Caveat proinde Mysta, ne per esu eiusmodi fiat με- ρυβε u. Cor. VII. 3 3 3 imitetur Angelos, cum quibus commune nomen obtinet qui pennati pedibus pinguntur, ob impetum in sublimi, divina tantum tendentem, α Ἀλω
τῶ Imγεια α Gινωνδο , quod nullum habeant cum terrenis rebus com
1nercium docentes Maximo in Digres . de Cael. Hierarch.
cap. ult. Si ad humilia & profana rapitur, generose dicat cum
Ronano Sapiente apud Senec. Epist. 9. Non vaco ad istus ineptias, ingens mestium in manibus es. Sane ipse Aristoteles Sacerdotium recte definivit lis ἀλάλχνδὶ Aiacis , re divinae curationem Polit. VII. Hinc Mystar homines Dei olim dicebantur, ut supra observavimus, quia soli Deo ejusq etii tui vacare debebant quidem, /ανο, πα- φρονοδ γ ιdi omni cura rerum 1 mmdantrum, ut loquitur Isidorus'. Ι. Epist risi. Nihil enim verius illo carnis negotia vita causti, rectus mundi ras pera Di,
fibu erit is, querela quod effatum est Pet Chrysologi Serm. LXXXIX.
85쪽
tioiias eApers est, atq; Scribae olim nullius rei erant Domitis, praeterquam scribendio recitauri, telte Suida in verbis supra allegatis VI l. Cavet id magnopere est Scribo nostro arrogantia omnis luperbia nenis τε Vφωμιενο a Tima II. s. ωVI. a. Tim. III. in alui in falsum elatus, ne in vidicus Di i
ne arcogantia ducaιur. Ne cum Diotrephe sit, cetreiacm i. e. umatum ambiens'. Joh. Ep. 9 Jius N a pruina ni cupens esse primas. Ne cum saliuosis Judaeorum Scrib is ambiat ταάρ ,δρ ί α&m so ne Matth XIlI. 6. Marc. Xi I. 9.Luc. XX. 6. Ne appetat nomina fastu plena, aut titulos priu-cipatum spirantes, qua sapud Pontificiosa nantur. Qui maximus vult elle, mini uum eis beat per fristianam in , destiam Matth XVI il. 6. Ne affectet vocari Rabbi plendi do q eiusmodi titulos haud expetat, quod in Scribis Judaicis damnat Christus Matth XX lil ubi non modo commendat Christus, sed: prohibet, ne Scriba Evangelicus sibi at . ritatem vindice . quod sibi visum fuerit, do ediami, ita ut sibi credi ceu Magistro , seq docentem quaedam osseri tu necessaria a os sectari, aq; luaa: toritate pendere velit. Id quod erat udaicorum Doctorum axioma, quod illi sibi arrogabant, eamq; ob causam alii alios Magistros seetabantur. Verutri in per Christianos eo modo quos ain Pauli, quosdam et ollis, isores dici nefas est i Cor. I. a. Neq, en nudebent Christiani sib ο σι ραειν--- coacer are ricta; esu. Timo praesertim tales qui dogmatum autores esse vota Iunt, non unius communis dogmatis nuncii Unde quanti hoe sit periculi, quamq; non modo non ambiendtim , sed neq: Ascipiendum, nisi bene exploratis Viribus, Jacobus nosi cet Epit c. I i. r. Omni conatu studioq; evitandum est venenum illud inhvionis, citae in sinu facis lot' mirmit, bisub in L irnm .it in scroto thola se fraudrilem ei occubat cunditu verba Cypr an Eoi c. Carthag lib. de I iuni o Tem Ch
st. Unde deplorat Augustinus Epist. LXXX l. quosdam ad
86쪽
6 Ecclesiae ministeria delectos, qui actanti xf su corrupti is coim sumpti, in favistam fumum vanescunt. Et c hrysostomus de Sacerdotio lib. Ili. c. queritur, in eo ordine etiam repet iri δοι- νἱ την κενοδοξια mλον, pestilentissmumianae gloriae scopi It m. Aquo quamdiu libera fuit Ecclesia, haec I go, nominabatut tanquam nulla Ecclesiasticorum hominum ambitio an corrupta, autore Hegesis p apud Eusebium Hist. Eccles lib. IV. cap. 21. 'iugiendae itaq; sunt illae φ μεροι τριαὶ,
honores fugitivi, unytanusin die durantes, ut Greg. Nyctenus lo
cile mutaturo evanescit, ut ait Basilius Epist. et illa Lb. λῆ i dulcis exstoliatrix bonor rem stiritualium, tinea virtutum c.
dicente eodem in Const. Mon. c. o. Nam ut praeclare dixit
Pontificum doctissimus Leo Epist. LIII. Magnus unicui Το- Modesito nor es , iiii risus sua. Modestia illa Scribarum Evangelicorum 7 Vos iv relucere debet non modo in animo, in verbis, in gestibus, inhabitu re factis omnibus, sed & in ipso vestitu. Caveant fastum Scriba- si mi rum Judaicorum, quem illi ostendebant, dilatantes pulacteria
sua producentes πι κροαπεδα, i. e. simbrias vel limentorum μο-rum, προς τὸ θ εοούνοι τοῖς άβροσοις , ut stectarentur ab hominibus Matth. XXIII. pom ambo tentationem , captandas ad picientium encomia, veluti
Epiphanius verba Christi explicat Haeres. XV loco ante allegato . XII. Observet Scriba noster et ne in amicturi . ηαον ut Ἀσμι' quidem si I. Tim. II. I. i. e. composiliu ha buuis decorus, non vero luxuriet Arabs vertit 7 6RI, cultri ni destia ornatus. Nullus illius sit χηρ επης, qualis sanctitatem triba Sacerdotii decet, ut docet Athanasius lib. de Virginitate Ca quislis esse ζδt, ne in se quadret querela Berialiardi Epist. q. r. Cernitur iuὸ beat n nullis Sacerdotibus vestium cultus plurimus, Virtutum aut nu uue aut exiguus. Item illud Ambrosii de Digia Sac. e. q. Non aliud Saceido es, quam amictuin tinimus clariorem Verbigratia Castor, qtrierimus , is sericas vel lescitisses ivter Episcopos credit esse altiorem qui volem in uerti clariorem Eulalius Episeopus Caesariensis oli Eust thium Eccl, si ebastena praesectum sacra dignitate privavit, quod vestem induisset ανααχοπι τῆ non
87쪽
77ton risentem si cio Sacerdotali, teste Socrate Hist Ecclall. c. l. Ex adversio Episcoporum, qui concilio Nicamo interfuere, ha bitum describetis Eusebius lib. I. de Vit Constant amrmat eos fuisse ta φθῆνα GCολῆ i. e. ipsius Io auctu ad adypeotum humiles is objectos & Gregma ang. oratione XVIII. profitetur, se , poliquam in sacrum ordinem cooptatus es et repudiasse μαλαγ Uisui oti, vestem mollὶοrem , fui avio diffsolutam, quam ait ἀίγνυ avi nomitatem corrumpere. Sic & in Vitam Fulgentii commemorat Autor c. 29. quod summam diligentiam prabuerit, nequis Clericu ambitiosis pellibu ornaretur. Imo Clemens Alexandr Pae dag. Lb. III. c. I locum Paulinum I. Cor. XIII 4 , ἁ sicli T. φρορ ἀεmul interpretatur de ejusmodi rim , quam vocat Co XIII
venustioremis ornatum, quisupersultatem,is Deciose pompa inutilitate aperi indicat, quem ipse Clemens ibid. ρυλοκροσμία , ασιαμ .e Smαδευν,nimium Omatus studium di inane nominat S cum est
confert illud, quod sequitur, λ άπμονῶ non agit indecore v. s Quomodo vero modestiam ostendere debeat in appetendo 'Mbdestia Episcopatu , secundum doctrinam Apostolicam I. Tim. III. I. in ne id egregie, ut alia pleraq), docet laudatus CL Espencariis in tendis Di
eruditissimis suis Digressionibus in Epist. i. ad Pim nempe talib. sit c. i. o. q. ubi rem totam ex Graecorum MLatino una Patrum sententiis docte & operose explicat. Conteratur Lud. Cresollii Mystagogus lib. II l. c. I. q. XXXIX.
Erlib, quandoqii idem καμαά. dicitur et Μαωμά- των .ρῶν, ut sit pra indicaVimum meminerit Scriba noster. facras literas esse proprium d adaequatum uae professionis ob jectum . seq; in iis expendendis explicandis industriam se Dpam assidu , occupare debere. Neqε putet, ita exhaustam pri dem esse aliorum studiis, lucubrationibus Scripturam 'ς sim ut nihil reliquum sit, in quo ipse suas vires suamq diligentiam exerceat. Di primis quia I audisserta ' πια μά- a συθ τῆ, Veluti antea monuimus X in memoriam
sibi revocet se esse, suiq; proinde ossicii esse, sa-
88쪽
s hsis o Qxδ litera interpretari, non per modum Nabatae, sensus alle- ibi alis gQ j Q. , hystic γ anagogicos ubivis conlectando, sed pei h illis Nplicationem Grammaticam, simplicem alteralem, ventino hau numq, Verbi di Vini sensum Auditoribus proponendo die Μά, pernat ensium literalem, tanquam obvium ante pedes positum, sed cum principe industria tam in concionibus, quam in commentationibus, milibus: lucubrationibus suis sectetur Explicet ubiq; ve ibi in Dei sense Gramniatico . cuius primam totissimam rationem temper: bebit, deinde do-dini iras inde eruat. Quo ni eluis Grammaticus fuerit, eo meliorem Theologum se pro huexit. Fugiat sequaOrum Jud deorum es novorum Nabalistarum in laniam, qui mysti fumi Nabal isticum scriptura sensum iterat multis parasingis reserunt: dum hunc, quem Στοῦ Vocanti nominare haud dubitant mi irem parvam illum Vero, quem 'I appellant, i IFuiaedrum rem magnam. Illum conferunt caii lete , quae nain imo qua meptu. . drante emitur hunc autem margarita in obscuro late inti quae tandem per ejul modicandes ana a quaerentibus invenitur, Habent vero illii o mystico Scripturae ensii, quicquid ipsoru iacerebellast: perstitiose, nugaciter' pleniq; sine omni usu suppeditant, imo qua illis fere soniniant bras deliri offeruntur. Qua de re et Cunoeus monet de Repub Ebr. lib. ni
22 s. P. I l. p. 8S. Dialog. p. 8i NOS Vero vel unico ικορὴffi , APQstolico Oruna infiniam retundimus, nempe effato Pesti P. i. i. io P.Pist M.*O ubi gat diserti Verbis, scripturam esse . diu G- propria resol monis, si V explicaiioins, cum hac ro
89쪽
lubitu uniuscujusq; ex privato cerebri humani judicto fingi depromi haudquaquam debeat, sed insti uenda sit ad ipsum illum λύχνον - φη λοπι, quem Petrus comm . praeced. 9.commendaverat, Sciuxta analogiam fidei Rona XII. 6. Egregie Ethiops verba Petrina interpretatus est nulla prophetia hooluutate hominum, dilibidine holminis exponentis est. Q iam turpi , Philisubster se hac in re dederit inter Iudaeos Ale Xandrinos insignis τὰ inuis
ἁ γιρορ ομέντων Coryphaeus Philo Cuti eum Barailius appellat d imui, iquamq; in fel citer Christiani Alexa dria literas sacras publi isse iii, ce professi ab istis Iudaeis vanum illum alleior iamdi morem didicerint, in primis Origenes, id non modo eorum scripta,
quae adhuc Doctorum manibus teruntur, produnt, sed & gravissimae 'atrum, ut piphanti, Hieronymi, aliorumqe cordatorum4 optimorum Ecclesiae Doctorum queri Ioeotiandunt.
Adeoq; eo fortius insaniimi, qui hos prodigiosi erroris duces sequuntur, sive Pones ii sint, quos eapropter castigat pan- hemius Dub Evang. P. II. Dub. LXV l. n. 7. in prax hic mul Pontifici
iis modis peccatur a Theologis Ronanen ibus, quo nomine merit a a Spanhe- Doctoribus Orthodoxis erfringuntur , quia totam Scriptinam lιcenti mio, re οβ interpretamentis iis allego itiis meras transformant, centones is hengi ea n
surrileso profanos ex ea sapa cxunt, o suas cathed rus, suascripta ob rean exegetica homiletis aenetica, ct alia quaevis Seraphicis id genus feculationibus farciunt, qua Majestatem Dei temerant, scripturae dignitatem prostituunt, religionem Chrsianam infamant. Nec inde a sanctione Concilii T identini talia prohibent Sess. m. S. Scripturae
pursum, vel iregorii ruin tu uri recisi, Dei verbis in religiosa simplicitate traictatum, sed magis luxuriatum, 'nnia in allegorias conversa, in hoc mustaceo laureoli quae sita, o similex Scriptura ex sitio, ut abjectantinis oplebeii explosa Ouod non exagitandi personis,sed vitiosolenni de olorando sim licitati S. Scripturae serenda , veritati uindicanda dictum cyc. Sive alii sint eodem oestro perciti, qui Aliorum literati sensu, ceu crassis, prorsus deserto, aliam nimi sibii parte . mem, S subtilitare sua deliram, explicandi rationem a . . .ctant quae nihil certi probet, sed potius fluctuante in lecto ris vel auditoris animum in periculosiores dubitatronum Syrte devehat. In hos acriter invehitur ipse B. Lutherus Com
90쪽
Iudicium in Genes. XXX. In Turcia etiam multi religis sunt, qui id unum
Luthera de sudent, ut Alcoranum Mahomen interpretentur ilegoru ,qu in ma-- egoriis Gore aestinationesnt Est enim ast goria taliquamsormosa meretrix, qtia ita blanditur hominibus, ut non possit non amari, prae olim ab hominibus octo sis,quisunt metentatione Talas 'mam se in medio pata.disii gremio Dei esse, siquando Bisseces tombus indulgent. Aoprima quidem asolidis , otiosis Moliachis ortaesunt, o tandem ita late si Grunt, it quidam Metamorphosita Ovidii in assegorias verterint. Ego itas odi allegorias Si quis tamen volet iis uti, videat ut cumjudicio eus tractet. Quod his ultimis verbis monet Vegalander dde allegoriis intelhgendum non natis, in ipsa scriptura expressis , sed illatis, quas interpretes, quisci pro suo ingenio, inferunt. Minc alibi Lutherus ad Esaia c. XIII. moneo ego Implices historius maximifacio. Cortas uon valde probo A ego-rja sunt plane hoc in docendo, qrio ut color in ad cio Color mi odiscat, nec fusentat domum sed ornatu nilan. Sic etiam es alli oria. II ortae autem , quia1- ersitatasam mur is Dei, aut promψ ones testantur, tum dem, tum timorem Dei a vi in cordibus . Acilio e D Fran Lutheri verba a ludit D. Frana ius de Interpret. Script Orac. ansenten CXX lII. Aregoris sunt vi Ohictur/s, ex Micationes vel ktiterales io, iis miles muris lapideis Domu fuam ' citia i hahetsi mitatem ex mu-dem ri lapidei, pct raci nisu nec minim 'd' nus minit diem. O --
in fruatur, fundetur, discetur Aster' ta quis ibidem vocat Schai essent unde sub si rei et hominis ali qu.im immensum
olim sub Papatu crepetis , a rum' modιcis coacervatio nibus textuales ratera existi ves herae ii at, ol a Minata subintrarint, notius est, quam ut prolix au cmn me rari debeat. Omnes
igitur Aria Dei veritatis studi fer Dottae res, hieram ex uum