De alteratione, concoctione, digestione, praeparatione, ac purgatione, ex Hippocratis et Galeni sententia methodus ... / [Donato Antonio Altomare]

51쪽

ileno utore tertio de teperametis. Clim o duae sint primarum iudicationum direntiae,ut testis est Galenus tertio methora medendi,quod feci indum naturam se ha

et,videlicet sui custodiam indicas, propterea quae sibi similia suta postulans: Set

quod praeter naturam est, sublationem sui, eoque contraria requirens perit enim quic quid in contrarium, a contrario ut idem Calenus eodem loco, libro undecimo eiusdem,hinc non mirum, si ab Hippota dii hoc aureum a ternaeque veritati praece hilum recepimus nempe contraria contratarionim esse remedia hoc etenim neglecito, Omnem n ledendi methodi confundemus, ut eo de libro undecim methodi eueniadi Galenus asserit,ina omnia quae praeter naturam sunt, ab his quae ipsis sunt colatraria curantur,siue morbi sint, siue morboruna causae, siue symptomata cibi, quamquam orbus solus per se subsis ens, solus quoq; curationem propriam suscipit,isque praeci piae contraria postulat rem echa. At ne quis decipiatur,cum contraria contrariorum esse se remedia dicimus:non tantu ea, quae potestate contraria sunt intelligi volumus, v reimetia quirastu aut ex accidenti sunt talia: S hoc de intentione Caleni,vndecimo

methodi medendi,licet quod potestate seu sec

52쪽

METHODus secundum potetiam tale sit,praecipue a nam dicis audiatur , veluti cum febris dicimus perpetuo remedia esse frigida,eoq; ipsam sanare,persa igidum intelligendum est non tantum aqua rigida, quae talis est in actu, sed alia quae partim potestate,partim ex a

cadenti refrigerant,autore Galeno undecimo methodi auseruntur ergo quae praeter naturam sunt omnia a seis contrariis,praecepto Hippocratis, vertim quoniam quae praeter naturam sunt, cuncta immoderata di cuntur:quae vero secundum naturam moderata . necessum est in omnibus immode ratu' a contrariis immoderatis(ut diximus ad commoderatum regressionem moliri, nam veluti viam quandam ire quod praeternaturam se habet, dum ad naturam redit, eandem quidem sed contrario itinere remeare oportet, ut ait Galenus libro de costitutione artis medicae,& libro artis medita Cinatis,pariter libro primo de articulis dicebat, necesse autem est, ut qui in pristinum statum rediturus est,is eadem via, unde est digressus euertatur,quod perinde est ac si

dicamus, ut contrarium iter faciat Eateianus vero iubet Galenus contraria immoderatione uti, pro sublatione eorum quae praeter naturam sunt, ut tum primum destiam ubi ad commoderatum perueneris. Hoc

53쪽

ALTO MARI s. st Hoc insuper communissimum, ac generalissimum Hippocratis praeceptum, contra criorum contraria si remedia sempiternae

veritatis est in instrumentalium partium praei r naturam affectibus, ut Galenus Lutetur libro de constitutione artis medicae. Vertim quoniam non licet ullius artis stientiam nancisci, nisii methodum quandam habueris, per uniuersalia vocata theorema. ta, Vin particularibus te exemplis exercueris, autoritate Galeni non methodi me dendi(cum cuilibet particulari dispositio

ni praeternaturam corporis contraria paraticularia inueniantur, quibus ea dispositio

lauserri debet, eodem Galeno teste libro de

constitutione artis medicae, loco praealle gato,&libro artis medicinalis xvi in pacticularibus exerceamur, relictis eis dispositationibus, quae in instruitientalibus parti bus eueniunt: de eis tantum quae in simi

laribus , verba facientcs , dicimus, quod clim calido assectu frigidum auxilium contrarium existat, seisido autem calidum, eodem modo sicco humectans,d humi do exiccans, pariter calido in ulla sicco morbos igidum iumectaris veluti fritagido lumido calidum Mexiccans contraria sunt, sieadem ratione de caeteris in teniperaturis, quae in uniuersum octo sunt.

54쪽

vibus simplicia corpora sunt obnoxia, ut patet ex Galeno libro nono,.septimo methodi medendi' primo de temperametis his utendum esse censemus, pro eoruni affectuum curatione,quae per alterati proprie dicta perficitur, quem curationis mo-

dum Galenus docuit secundo de naturalibus acultatibus, septimo methodi. At cum duplex corporum intemperies sit, alia canitatis videlicet, alia et orbi . sanitatis quidem, qua paulum a media teperae:mor, i vero, qu e longissime abest ab ea, ut ait leniis secundo de temperamentis:nos de morbosa intemperie &non de ea quae a nitatis est ,hic verba facimus alte ratione bellissini utimur, in eis praue naiaturam affectibus, qui amplius ab aliqua causa non foventur. v. g.iniectica diaria se

ore, quae tantum contrarior uia auxilio

rum adhibitione curantur, nam ut con traria eis adhibentur, etiam si ualitatein seu qualitates excedentes transmutent in a

Jias qualitates contrarias, illud tamen perii Cunt absque ulla alia eoncoctio De dipea ac ne, pr paratione , seu piare ione de ioc paci o natura ipsa, siue L innatus a medico in his c morbis adiuuandus est, quod auxilium proprie alteratio dicitur,tanc autem alterationeni per ea naoli

mur,

55쪽

mur, quae vel tota substantia, vel qualita te una duabusve contraria sunt, teste Gaaleno libro de constitutione artis medicae, Wquinto de simplicium medicamento rum facultatibus. Supradicias quidem qua litates cum suis subiectis, non tantum ut uiaterias praeparando, ac ministrando sed ut auxilia, prout decet. Quicunque ergo

iam facti sunt morbi, causa quae lios crea uit iam abiit, supradi stam simplicem pri-

rnam curationis indicationem habent: e lut de illi, qui alteratis tantum qualitatibus in partibus morbi sunt, nempe contra rium. Semper enim pro eo quod exuperat inducendum eo usque contrarium est, quoad particulam in symmetriami naturalem liabitum vindicaueris, ut praecepit Galenus septimo methodi meden d , hac insuper alteratione , ac auxilio

rum praeparatione, saepenumero utinitar in febriburi quae ex putresccntibus excitantur

humoribus quandoque si igidam ad ahentes,nanque ipsius sebiis pro ut sebi is est, aqua frigida pota perpetuo est remedium; ut Galenus undeclino methodi medendi asserit: praecipue, cum sebris ipsa fuerit ira

dentissima, magna, unci Tq; vires VSI O ti valentcs,ac concoctionis notae plane euidentes sint, tunc nanque frigidam homini

56쪽

i utri latebre laboranti tribuere auctio et debemus, decreto eiusdem Galeni eodem loco, Pauli secundo de arte medendi cap. xviri quinimo id magis audebis, sit frigi da potioni insueuerit, nullaque lal, orantis

fuerit interna particula, princeps praesertim, inflammata aut imbecilla, praecepto eius deni Galen nono methodi nam licet tria praecipue sint, quae in propositis febribus ob putredinem ortis agendorum indicautionem nobis praebeant una videlicet se bris ipse altera esseistri eius causa: aer tia, vis ipsa naturalis, ut decimo melli odi Galentes decretum reliquit, tamen si into lenabilis aegro magnitudo febris sit, relicta causa, aqua prima sumitur pro earum cuia ratione indicati, teste Galeno eodem de cimo melli odi medendi ad frigidam ex hibendam,sebr sq: extin ionem accelera mus, quae nil occurros sui magnitudine praesentein perniciem afferret Ot sed imperpetuo in frigidae exilibitione cun a quae requiruntur haud facile sit in febricia tanti is reperire si febris magnitudo in

stet, tutius cum oportet aquai ci dei uten dume:le censetem: cum hTc non tantium

febribus ardentibus accomnio datissima sit. quia omni ex parte ei opponitur, refiigeras

6 humectans:imo quia sitim nasi quam

57쪽

t a sola extinguit, cuna citius digeratur, nonnullaq alia commoda ipsam sequaniatur, ut patet ex Caleno libr. de ptisana est enim ipsa aquali ordei,complicata quaedam res ex hordeo aqua,cu proba cococtio ne,velut ptisana ipse. licet minus hordei qua ipsa ptisana, plus aqua assctumat,qua Hippocrates pro extinguenda siti summopere liticulosis approbat, quarto de ratione vi

ctus in morbis acutis, Gai iri eius com mento. At cum uniuerii ebrii generis in tenaperies sit calor, ut Gal. asserit, I me si odi medendi, nimirum si ea intemperies perfrigida sanabitur,non tantu per ea qua actu talia sunt, verum per ea quoq; quae potestate: interdum per ea quae ex accidenti refrigerant,aut etiam omnia simul coma

mixta: Non ab re igitur sebre ipsa indican

te, ut retulisnus, quae potestat refrigerant adhibentes, in curamus: quae curatio ac

teratio tantum dici potest quibusdam syrapis, tentes,qui alterare valent,ut sunt violaceus,rOcaceus, ex nimphaea, papauere, iis

qui ex utroq; cichorio domestico vel agresti parantur, quaquam hi extergendi quandam vim habeant,ac constringendi, ut ait Gal. octatio de compositionernodicamen . torum secundum loco Ahivsiquidem solis, tun quibus darii eorum simul textis, ac sae

58쪽

M E CH penumero 'tioque si ira idem permiscent et, alit quorundam infrigidantium decoelum: quoium fulua satis admodi apud medicos nota est , iaceadem alteratione interdum utimur,cum aduersus harum febrium cauta sim pugnamus,a qua prima indicatio sumi tur, quam causam putredinem ei e te matur Cale. lib. x. methodi medendi, ei. eius dem, iit, umorum putredinem anteceden rem causim esse ipsius sebris Quare qui se brem curare volet, necesse est puti eclinem inhibeat,ut autem cuilibet liquido constet, quo parito putredinem inhibeamus, aduerasus eam alteratione tantum pugnantes priomo de ipsius putredinis natura secundo de

erus speciebus S causis dili et emus Quan tum attinet ad primu ,rehela opinione Ari stotelis, quiquarto meteororum textu se dito hoc pacto naturam putredinis eXpo nit,in quicS,Putre istio si corruptio sitiae dam in unoquoque humido propria secita dum naturam caliditat s abaliena calidita te haec autem est, quae ambientis, ad eam, quae a Gai ponitur, definitione veniemus,

ipsi nanque tanquam medicorum principi, pariterque Hippocrati addiciti sumus Gale. ergo b. methodi medendi ,hoc pacto pii tredinis naturam describit, nempe mutatio totius putrescentis corporis substantia ad

59쪽

corruptelam,a calido externo,nam cum geminum,de intentione Hippocrati , ubique fateatur in corpore calidum elle, alterum, quod ingenitu in seu innatum vocatur, alia terum vero adscititium seu non attin e de

alienum: a primo quidem coistiones fieri ubique asterit,pnaecipue sexto de morbisulgaribus , secundo de differentiis e

rium, cotra vero calor is se alienus ac prae r naturam, habet corrumpere, primum uidem si in corporibus fuerit excitatus, succos ipsos propter humiditatem sutre facit de corrumpit: pacto vero tum adsponi invadit,tum etiam carnem, ut Galenus asserit undecimo methodi, nimarum si putre dinem ab aliena ac externa caliditate oriri

diximus: non autem anatilla, cuius natanus est concoquere,3 non corrumpore, ae cautem hum rum putredo ut habetur a Gale no libr. i. de differentiis febrium duorum generum est: licet ut ipse refert, ex horum duonim generum miscella alia tertia eua riet, qua quidem riualtiplex existit, quonia&innii intrabiles miscella modi reperiun tur, cum alteruingenus maioris minorisq; ratione superet, superetur, Supradiistotarum autem duorum Seneium putredinis aliterum fit superante natura , alterum vero superata Leuietari superante quidein,

60쪽

inita amationibus, similibus collectio ni tumoribus omnibus pus gignitur. in huna oribus autem,qui in venis aut arterias co

tinentur, quiddam, quod puri proportione respondet, subsidens in urinis. Verum haec putredo,non simplicitc putredo existit sed aliquid in se continet coctionis imo,ut di cemus demente Galcni. potius concoctio quam putredo est appellanda, cum sit putrescentis corporis substantia mutatio, potius ad pers ectione quandam, quam ad Cruptelam. Alterum vero genus putredinis est, cum vis concoquendi adeo imbecillis falsita est,ut nullam amplius facere possit in putrescente super fluitate ad optimisi trans mutationem,in qua superfluitatis putredi-ne,secundum substantiam efficitur permutatio jac multis modis euariat illud quod putrescit. Tertium vero genus putredinis est, quod velut semiputridum appellatur non quidem superante omnino natura ipsa, ut inpriino genere, neque superata ut in secudo, sed viris i adlati cooperantibLs,neutro tamen cui sto, quod genus putredinis multi forme es ac multiplex innumerabiles ii dis

Ierentiae,pro eo quod magis minus conia coistionem suscipit Attamon in commen-riaphoris ni x vati secundi libri Galenus duo tantuna genera dinumer trunxi quod Pot